Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Henüz Orta Doğu turu resmileşmedi. Zaten CNN International'ın haberinde de olası bir Orta Doğu turuna hazırlandığı ve o kapsamda bu tura Türkiye'yi de dahil etmeyi düşündüğü ifadesine yer verildi.
00:14Yani belli ki henüz bir planlama aşaması söz konusu. Ankara'da nasıl bakılıyor dersen benim edindiğim izlenim Donald Trump'la Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki telefon görüşmesinde ilk aşamada Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Washington'a gitmesi sonrasında Donald Trump'ın Türkiye'yi ziyaret etmesi yönünde bir diyalog gerçekleştiğini söyleyebilirim.
00:35Ama tabii mevzu bahis isim Donald Trump sürprizlere açık bir lider. Dolayısıyla eğer CNN International'ın söylediği gibi Mayıs ayında bir Orta Doğu turuna çıkma kararı kesinleşirse işte Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirliklerinin ardından Türkiye'yi de bu tura dahil edebilir mi? Neden olmasın?
00:58Şimdi Hakan Fidan da çarşamba akşamı CNN Türk'ün canlı yayın konuğuydu. Hande Fırat da sormuştu ona yani Donald Trump'la Erdoğan görüşmesini.
01:07Fidan demişti ki hazırlık var. Liderlerin artık irade beyan ettiği bir konu. Bunun ne zaman ve nerede olacağını şu anda konuşuyoruz demişti.
01:16Hande Fırat da Amerika'ya mı gidilir yoksa Amerika'dan Türkiye'ye mi gelinir dediğinde her ikisi de olabilir demişti.
01:23Yani Trump'ta gelebilir seçeneği bir marj olarak tanınmıştı Hakan Fidan tarafından da.
01:30Ama dediğim gibi henüz Ankara ayağında da netleşmiş evet Donald Trump geliyor diyebileceğimiz bir durum yok.
01:39Henüz iki liderin görüşmelerine dair bir takvimlendirme çalışmasının olduğunu çok net söyleyebilirim.
01:45Eğer Donald Trump Mayıs ayında Orta Doğu turuna çıkar ve Türkiye'yi de dahil ederse görüşme elbette Mayıs ayında gerçekleşecek gibi duruyor.
01:55Ama öncelikle Recep Tayyip Erdoğan'ın Washington'a gitmesi üzerinde yoğunlaşılırsa Haziran ayını bulabilir gibi bir takım yuvarlak ifadeler kullanılıyor.
02:06Ama bir kez daha vurgulayayım. Henüz netleşmiş bir takvimlendirme ve yer yok. Bunun altını çizebilirim.
02:14Şimdi Dicle aslında konuşulacak birçok başlık var. F-35 ticaret savaşları, Ukrayna, Orta Doğu gündemi özellikle Trump'ın belge adımları çok tartışılıyor.
02:25Çin ile Amerika Birleşik Devletleri arasında da bu gerilimi arttırıyor iyice. Çin'den de sert açıklamalar var Amerika Birleşik Devletleri'nden de.
02:31Şimdi bölgeyi ilgilendiren konular oldukça önemli ve bu görüşmelerde neler konuşulur ve nasıl mesajlar verilir?
02:39Göksu tabii en sıcak gelişme bu ticaret savaşları meselesi.
02:48Bu konuda tabii ki kapsamlı olarak eğer iki lider kısa zamanda görüşürse ki dediğim gibi en fazla Haziran ayına kadar bir araya gelmeleri bekleniyor.
02:58Bu mevzu önemli bir yer tutacaktır.
03:00Şimdi Amerika Türkiye'ye uygulanan gümrük vergisini yüzde on diliminde tuttu.
03:07Türkiye'nin bu meselede hem avantajları hem dezavantajları olduğu da hep konuşuluyor ilgililer tarafından.
03:14Mesela ihracat pazarı çoğunlukla Avrupa Birliği'ne dönük.
03:17Avrupa Birliği'nde bu pazarın daralması Türkiye'yi de elbette olumsuz etkileyecektir.
03:22Veya tedarik zincirinde bir değişiklik bozulma ister istemez Türkiye'yi de etkileyecektir.
03:26Ama diğer yandan avantajları hep bahsediliyor işte petrol fiyatlarının düşmesi cari açığa olumlu etki eder deniyor.
03:33İşte küresel büyümedeki düşüş, sıkı iç para politikaları Türkiye'nin enflasyonla mücadele programına destek olur deniyor.
03:41Ve her şeyden evvel Çin ile Amerika arasındaki bu gümrük vergisini artırma savaşı mücadelesi Türkiye'nin işine yarayabilir.
03:49Nasıl yarayabilir?
03:50İşte Amerika'daki yeni pazarlar arayan şirketlerin Türkiye'yi bir avantaj olarak görmeye başlamasını sağlayabilir.
03:58Buradaki yatırımları arttırabilir.
04:01Nitekim iki ülke arasındaki ticaret hacmi 40 milyar dolar civarında.
04:06Hedef 100 milyar dolarlara çıkarmak.
04:07Dolayısıyla Trump ile Erdoğan arasında yapılacak görüşmede de bu ticaret hacminin bundan sonra ve üstelik bu yeni vergi artırımı politikası üzerinden oluşan yeni ortamda ne derece çalışabileceği, işleyebileceği, artırılabileceği konuşulacaktır.
04:25Ve tabii ki başta enerji olmak üzere ticaretin geliştirilmesinin yönünde bir takım adımlar da Trump Erdoğan görüşmesinden sonra görebiliriz mümkün.
04:36Ha bir diğer önemli başlık Ukrayna meselesi Rusya Ukrayna meselesi.
04:41Orada da biliyorsun Türkiye başından itibaren önemli bir rol oynuyor.
04:47En son işte iki kez Rusya ile Amerika arasındaki diyaloğa İstanbul ev sahipliği yaptı her şeyden önce.
04:53Dolayısıyla Trump bu konuda Ankara'nın düşüncelerini ve atılacak adımlarda hangi pozisyonda yer alabileceğini öğrenmek isteyecektir Erdoğan'la yapacağı görüşmede.
05:04Ha Ankara'nın nabzını tuttuğum zaman da bu konuda her iki ülkenin bir ateşkes anlaşması imzalaması durumunda ve her iki ülkenin de isteği doğrultusunda bunu gözlemlemek üzere kurulacak oluşunda muharip güç olmayacak şekilde Türkiye'de yer alabilir notu düşülüyor.
05:23Bunlar konuşulacaktır ama biliyorsun Amerika ile Türkiye arasındaki esas kritik başlıklar başka.
05:29İki kritik başlıktan bahsedebiliriz.
05:32Birisi terörle mücadele meselesi yani PYDPG'ye verilen destek.
05:36Diğerisi de yaptırımlar meselesi.
05:38İşte katsa yaptırımları sonrası NATO müttefiklik ruhuna yakışmayacak bir takım kısıtlamalara gidilmesi.
05:45F-35 programından Türkiye'nin çıkarılması ve benzeri.
05:48Şimdi terörle mücadele konusu elbette Suriye ile de bağlantılı bir şekilde ele alınacaktır.
05:55Terör başlığında PYDPG'ye Amerika'nın sağladığı desteği kesmesi uzun zamandır Ankara'nın gündeminde ve Amerika ile yapılan her görüşmede masaya getiriliyor.
06:05Bu konuda Türkiye çözüm için aslında bir kredi açtı biliyorsun terörsüz Türkiye projesi.
06:13Öcalan'ın bir çağrısı var işte silahların bırakılması ve PKK'nın kendini feshetmesi.
06:18Bunun tam olarak sağlanabilmesi için dış desteğinde kesilmesi gerekiyor.
06:22İşte o noktada Amerika'nın tavrı önemli olacak.
06:24Tabii ki Amerikan yönetimi, yeni Amerikan yönetimi, SDG ile Şam arasındaki anlaşma önemliydi hatırlarsan.
06:33Oraya bir destek vermişti.
06:35Yani SDG'nin yeni yönetim içerisinde, yeni sistem içerisinde entekre olmasından yana hareket etti.
06:41Ama henüz Ankara uygulamada beklediğini bulabilmiş değil.
06:45Bunu net söyleyebilirim.
06:47Kaynaklar ilerleme yok ifadesini çok net kullanıyor.
06:50Yani SDG vaziyerleri bırakıyor olsa da varlığını sürdürüyor.
06:54Kendini feshetmiş değil.
06:56Bu durum uzadıkça da Suriye'deki yeni yönetimin kontrol etkisinin azalması, zaafa düşmesi gibi bir risk söz konusu.
07:04Bu yapının kurumsallaşmaması Ankara için çok önemli.
07:07İşte bu noktada da Trump ile Erdoğan arasındaki en kritik başlıklardan biri bu olacak.
07:13Tabii ki Suriye'de yeni yönetimin bu tip risklerle mücadele edebilmesi için meşruiyet sorununun giderilmesi ve yaptırımlarında kaldırılması gerekiyor.
07:24Malum Amerika'nın da uyguladığı yaptırımlar var Esad döneminden kalan.
07:28Bunlar da konuşulacak edindiğim bilgilere göre.
07:31Ve ABD'nin bu yaptırımları kaldırma yönünde bir irade sergilediği de Ankara'da konuşuluyor.
07:38Tabii Suriye başlığında İsrail meselesi de var biliyorsun.
07:41Geçtiğimiz günlerde çok konuştuk.
07:43Yani Netanyahu Amerika'ya gidip bir anlamda Türkiye'yi şikayet etmeye çalıştı.
07:48Ama Trump'ın ona yanıtı sende makul ol şeklindeydi.
07:52Ankara'nın tavrı net bu konuda.
07:54Yani Suriye ve Türkiye iki egemen devlet olarak uluslararası hukuka uyun anlaşmalar yapıp bunu da yürütebilir.
08:01Bu üçüncü ülkelere tehdit içermez deniyor.
08:05Ve İsrail ile normalleşmenin şartı da Gazze'ye, Filistin'e bağlanıyor.
08:10En kritik başlıklardan biri de Gazze ve Filistin tabii ki Göksu.
08:15Biliyorsun orada işte Donald Trump yönetimiyle Ankara arasında çok çitli bir görüş ayrılığı var.
08:21Trump'a kalsa işte Gazze'den, Filistin'den çıkarılacaklar, ana yurtlarından edilecekler bir şekilde ki buna kesinlikle Ankara geçit vermeyeceğini söyledi.
08:31Bugün de Hakan Filan benzer bir açıklama yaptı.
08:34Dolayısıyla Gazze'ye, İsrail'in Gazze'ye dönük politikası ve bölgeyi etkileyecek nitelikteki saldırıları, istikrarsızlaştırmaya dönük çabaları Erdoğan tarafından masaya konulacaktır.
08:47Amerikan askeri Suriye'den çekilir mi?
08:49Bu da kritik bir başlık.
08:51Malum bir maliyeti var bunun.
08:53Donald Trump yönetiminin de bundan kurtulmak istediği konuşuluyor, yorumlanıyor.
08:57Orada da Türkiye ile iş birliği önemli olacaktır.
09:00Daesh mücadele konusunda malum Ankara bir garanti veriyor zaten.
09:03Bunlar da konuşulacaktır.
09:05Gazze yaptırımlarını da özetleyeyim.
09:07Bu konuda en kritik başlıklardan biri olacak.
09:10Biden döneminden başlayan bir temas var zaten Amerika ile Türkiye arasında bu konuda.
09:15Şimdi Trump yönetiminin Gazze konusunda bir çözüm istediği, buna daha sıcak durduğu belirtiliyor, konuşuluyor.
09:22Malum bu Rusya'ya yönelik yaptırımları içeren bir metin ama Rusya'dan S-400 aldığı için Türkiye üzerinden de bir bağlantı kurulmuş vaziyette.
09:30Şimdi mevcut metinden S-400 bulundurmama ifadesi yerine kullanılmama ifadesinin eklenebileceği konuşuluyor.