Dünyanın gözü bir yandan da Umman'da ABD ve İranlı üst düzey heyetlerin nükleer görüşmelerindeyken, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Said Hatipzade, Antalya'da CNN TÜRK'ün sorularını yanıtladı. Müzakerelere şans verilmesini ve ABD'nin kullandığı dile dikkat etmesi gerektiğini vurgulayan İranlı Bakan Yardımcısı, Tahran'ın kırmızı çizgilerini yineledi. İşte Halil Kahraman’ın görüntüleriyle Büşra Arslantaş'ın özel röportajı...
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Antalya'dan merhabalar çok kritik bir gündeyiz.
00:03Amerika Birleşik Devletleri ile İran arasında,
00:05Umman'da nükleer anlaşma görüşmeleri bugün dakikalar önce başladı ve şu dakikalarda da devam ediyor.
00:11İşte tam da bu sırada aynı dakikalarda önemli bir konuğu ağırlıyoruz.
00:15İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Said Katifzade, CNN Türk'ün sorularını yanıtlayacak.
00:20Sayın Bakan Yardımcısı, Türkiye'ye hoş geldiniz ve zaman ayırdığınız için teşekkür ederim.
00:25Sayın Bakan Yardımcısı, Umman'da Amerika Birleşik Devletleri ile görüşmeler başladı.
00:30Şu ana kadar doğrudan mı yoksa dolaylı görüşlemeler mi? Şu anki durum nedir?
00:36Çok teşekkürler. Evet, bugün konuşmalar başladı. Bunlar dolaylı konuşmalar.
00:43Ve Dışişleri Bakanımızın da dediği gibi biz muskatta olacağız dolaylı görüşmeler için Amerikalı ekiple.
00:52İmkanlara bakacağız ve bir müzakere başlatılabilir mi? Buna bakacağız.
01:00Karşılıklı anlaşmamıza bakacağız.
01:03Sayın Dışişleri Bakanı, geleceğini söylemişti foruma.
01:09Şu an sonradan fikir değişti, Umman'da mı şu an?
01:11Evet, planı oydu. Ancak sonrasında son saniye bir haber aldık Amerikalıların muskatta cumartesi günü konuşmalara oturmak istediğini.
01:25Bu yüzden muskattayken aynı zamanda Antalya'da olamazdı Dışişleri Bakanı.
01:30Ve aynı zamanda İran ekibi Dışişleri Bakanımızla birlikte gitti. Bu yüzden şu an muskatta.
01:39Şu an Umman'da, Amerika Birleşik Devletleri ve İran arasında bir Dışişleri Bakanları görüşmesi olabilir mi? Böyle bir imkan var mı?
01:49Sayın Witkoff bildiğiniz üzere delegasyona liderlik ediyor ve bizim söylediğimiz şeyler kamuya açık bir şekilde söylendi. Bunlar dolaylı konuşmalar, dolaylı olacaklar.
02:04Peki Sayın Rubio orada olacak mı?
02:09Amerikalıların bizi bilgilendirdiğine göre Sayın Rubio direkt olarak dahil değil. Bu onların tercihi, kimin müzakereleri liderlik edeceği.
02:20Sayın Witkoff orada ve bu şekilde devam ediyor.
02:29Çok önemli bir soru soracağım. Bu müzakere masasında hangi konular konuşulacak? Kırmızı çizgileriniz neler? Hangi noktalarda müzakereye açıksınız?
02:38Bunu daha önceden de sormuştum ama olası bir anlaşma ne kadar olası?
02:45Müzakereler yaptırımların kaldırılmasıyla ilgili.
02:49Bu yüzden aslında ilk olarak barışçıl nükleer aktivitelerimizi sürdürmek istiyoruz ki bu bizim yerli bilgimiz kendimizin geliştirdiği.
03:00Bu yüzden bu kırmızı çizgilerimizden biri. İkincisi de şundan emin olmak.
03:06Yatırımların kaldırılacağı ile ilgili objektif güvenceler almak istiyoruz.
03:14Ve bunu da konuşacağız.
03:17Eğer gerçek bir anlaşmayla gelirlerse yaptırımların kaldırılması ve aynı zamanda da nükleer silahsızlaştırma ile ilgili bunlar dengelenirse önümüzde büyük bir fırsat olacaktır diye düşünüyorum bir anlaşmaya varabilmemiz konusunda.
03:38Ancak herhangi bir sonuca önceden varmıyoruz ve hatta Amerikalı tarafın masaya ne getireceğin konusunda tahmin bile ileri sürmüyoruz.
03:49Bizim elimizde bunlar var.
03:53Eğer gerçek üzerine çalışılabilir bir çerçeve ile gelirlerse diplomasiye bir şans verilebilir.
04:01Bahsettiğiniz ama yine de sormak istiyorum.
04:04Trump'ın İran'ın sadece nükleer programını değil füze programını ve bölgesel politikalarını da müzakerelere dahil etmek istediği doğru mu?
04:11Dünya üzerindeki hiçbir makul ülke kendi ulusal çıkarlarından, savunma çıkarlarından vazgeçmez.
04:23Herhangi bir ülkenin kendini savunma yeteneği ve meşru bir şekilde savunma yetkinliğini asla vazgeçmez.
04:34Bunlar zaten savaşı engellemek için bir caydırma yöntemi olarak orada.
04:40Bu yüzden burada odaklanmamız gereken şey şu.
04:45Kusura bakmayın sabahtan beri konuşuyorum.
04:48Yoğun bir gündü.
04:49Evet yoğun bir gündü.
04:51Burada yoğunlaştığımız şey şu.
04:56İki unsura bakıyoruz.
04:57Biri yaptırımlar ve diğeri de barışçıl nükleer aktivitelerimizin devam etmesi.
05:06Sayın Başkan Yardımcısı görüşme kararından önce tıpkı 1979 ve 2009'da da olduğu gibi ABD ile mektup teatrisinde bulunuldu.
05:15Ve Trump'ın 7 Mart'ta yaptığı açıklamaya göre Birleşik Arap Emirlikleri'nin Devlet Başkanı Muhammed Bin Zahid El Nahya'nın üst düzey danışmanlarından biri tarafından doğrudan iletilen bir mektup kamuoyuna açıklanmadı.
05:27Bu mektupta ne yazıyordu?
05:35Bir mesajı gönderdiğiniz zaman, mektup gönderdiğiniz zaman bunu ifşa etmek gönderen kısma düşer.
05:44Bu yüzden bunu açıklamak profesyonelce olmaz.
05:48Evet bir mektup vardı.
05:50İki boyut taşınıyordu.
05:54Şöyle diyebilirim.
05:54Biri İran'a yönelik tehditlerdi.
05:57Diğeri de ABD'nin pozisyonunun diplomasi üzerindeki konunun değiştirerek bir şans vermesiydi.
06:05Bu yüzden bahsettiğim gibi tehditler vardı ve Uman'da da dolaylı yoldan konuşabilmek için bir imkan sağlamak için bir kısım da vardı.
06:28Eğer bir anlaşmaya varılamazsa siz ABD tehditlerini yerine getirip İran'a karşı askeri saldırılar düzenleyebilir mi?
06:33İstihbarat raporları ABD'nin bölgedeki askeri varlığının ölçeği ve etkinliği hakkında neler söylüyor?
06:40Öncelikle ABD şu konumda değil.
06:44Böyle dikkatsiz bir dil kullanılamaz.
06:49Şu an yeni bir uluslararası politika dönemine giriyoruz ve hiçbir ülke öyle görünüyor ki uluslararası hukuka saygı göstermiyor.
06:57ABD tek başına böyle bir dil kullanamaz.
07:04Savaş gibi kelimeler bir istisna aslında.
07:07Bu yüzden ABD'nin hedef alma ve savaş başlatma, saldırı başlatma gibi kullanımlarda bulunmaması gerekiyor.
07:19Dikkatli olmamız gerekiyor.
07:21Buna benzer böyle bir dili tekrar etmemiz gerekiyor ki bu da savaşı normalleştiriyor.
07:27Savaş normal bir şey değildir.
07:30Bir ülkeyi onlarla ilgili mutlu olmadığımız için boğmalamaktan bahsediyoruz.
07:35Bu öncelikle uluslararası hukuka aykırı.
07:37İkinci olarak biz herhangi bir çatışma aramıyoruz.
07:41ABD'de dahil olmak üzere.
07:43Biz sadece kendimizi savunmak istiyoruz.
07:46Tüm yeteneklerimiz var kendimizi savunmak üzerine ve hali hazırda bizim neye sahip olduğumuzu bildiğimiz için böyle davranıyoruz.
07:59Ve bu kamuya açık bir şekilde açıkça yapılan tehditlerden etkilenmiyoruz.
08:05Peki Türkiye üzerinden bir mesaj aldınız mı?
08:10Bakın bizim her yerde iyi dostlarımız var.
08:14Ancak her zaman onlara şunu söylüyoruz.
08:18Amerika Birleşik Devletleri'ne ve Amerikalılar'a şunu söylemek istiyoruz.
08:23Açık bir şekilde İran'ı tehdit edip bir yandan da bir baskı uygulamak bunlar başarılı olmayacaktır.
08:32Dilin önemi şu, başarılı dilin önemi şu.
08:35Karşılıklı saygı dili kullanılmalı.
08:37Eşit bir şekilde devam edilmeli.
08:38Böylece daha iyi bir anlayış sağlayabiliriz.
08:43Dilin önemini vurguladınız.
08:45O yüzden size şunu söylemek istiyorum.
08:47Özellikle geçen sene bu zamanlarda bölgede kırmızı çizgiler aşıldı ve İsrail İran'a saldırdı.
08:55Trump ve Netanyahu yönetimleri savaşın riskini arttırıyor mu?
09:03Ve bir müzakere sürecine açık mısınız uzun bir müzakere sürecine?
09:10Yoksa aklınıza bir zaman çizelgesi var mı?
09:12Bu görüşmelerin en fazla ne kadar sürmesi gerektiğine dair belirli bir son tarih.
09:16Özellikle şunu bilmemiz gerekiyor.
09:19Netanyahu hakkında konuşurken bir suçlu hakkında konuşuyoruz.
09:22Bir katil hakkında konuşuyoruz.
09:26Binlerce masum Filistinliği katleden bir kişi hakkında konuşuyoruz.
09:30İran'ın yaptığı şey kendini ve egemenliğini savunmaktı.
09:34Aynı zamanda da mutlak hakkı olan saldırıya yanıt verme.
09:43Ki İsrail rejiminin yeni cumhurbaşkanımızın seçilmesinin ardından Haniye'yi suikaste uğratmasının,
09:53Haniye'ye suikast düzenlemesinin ardından da bu.
09:55Ki İsrail'in yaptığı şey küçük bir şey değil.
10:04Ancak ona bile oldukça sakin bir şekilde yanıt verdik.
10:08Çünkü bu bölge bir savaşa daha kaldıramaz.
10:14Çünkü politikamız her zaman,
10:17İsrail'in politikası her zaman İran ve ABD arasında bir savaş yaratmaktı.
10:25Ki bu da Amerikalı askerlerin kanı ve Amerikalı vergi vericilerinin paralarıyla yapmaktı amaçları.
10:33Netanyahu bunu yapmaya çalışıyor.
10:34Bu sabotaj, manipülasyon, bu sürece yönelik yaptığı şeyler iki tarafın da sürecine etki etmeye yönelik.
10:47Biz hali hazırda İran ve Amerika ile ilgili peki hiçbir son tarih var mı?
10:55Yok bir son bir tarihimiz yok.
10:56Ancak çok zamanımız da yok.
10:59Çünkü Biden sürekli sözünden döndü.
11:06Artık herkes şunu anlıyor.
11:09Müzakereleri bilerek uzattılar.
11:12Biden yönetimi tamamen başarısızlıktı.
11:17Tüm Orta Doğu için.
11:18Çünkü Biden yönetimi altında, Filistin'de yaşananları görüyoruz.
11:24Tabii nükleer konuşmalar da buna dahil.
11:29Gerçek bir eğilim vardı Biden yönetiminde şuna göre.
11:34Ki birçok politik sebebi de var bunun.
11:36Ve bunun hakkında konuşmanın zamanı değil.
11:38Ancak umudumuz şu.
11:40Başkan Trump'ın gerçek bir amaçla gelmesini umuyoruz.
11:44Peki umudunuz var mı?
11:45Diplomasiye bir şans vermemiz gerekiyor diye düşünüyorum.
11:53Çünkü gerçek bir amaç olmalı anlaşma yapmaya.
11:58Zaman kaybetmeye vaktimiz yok.
12:01Ve diğer tarafa mesajımız da şu.
12:04Üzerine çalışılabilir bir çerçeveyle gelmeliler.
12:07Çünkü bölgemiz bir karşılaşmayı daha kaldıramaz.
12:11İran'ın olası bir önleyici saldırısına ilişkin endişeler de var.
12:14İstihbarat raporları ve sahadan gelen veriler ABD ve İsrail'in askeri faaliyetleri hakkında ne gösteriyor?
12:20Trump'ın söylemi sadece dünyaya taktiksel bir güç gösterisi olabilir mi?
12:24Yoksa gerçekler ciddi bir riske mi işaret ediyor?
12:27Şunu umuyorum.
12:33Kimse böyle büyük bir savaşı istemiyordur.
12:39Ve şu dünya savaşı, üçüncü dünya savaşında benzer bir duruma dönüşür bu eylemler devam ederse.
12:51Yakından izliyoruz yaşananları.
12:55Hazırız ve herhangi bir hataya karşı hazırız.
13:01Yapılacak hataya karşı hazırız.
13:03Peki İran nükleer silah üretmeye ne kadar yakın?
13:06Dünya bunu gerçekten merak ediyor.
13:08Bunu gerçekten dürüstçe sormak istiyorum.
13:11Herhangi bir rapor var mı bunun üzerine?
13:13IAEA'nin raporu var.
13:20Bu rapor düzenli olarak yayınlanıyor ve bunun üzerine bir rapor yok, bunun üzerine bir belge yok.
13:27Bu yüzden bu korku yaratmaya yönelik argümanlar ya da bunlar sadece kötü politika ajandalarını, gündemlerini ilerletmek üzere kullanılıyor.
13:43İran anlaşmayı zaten imzalamıştı.
13:49Şu anda bu kurumun denetçileri de İran'ı denetliyor ki İran bu kurum tarafından en çok denetlenen ülkelerden biri.
13:55Bu yüzden barışçıl nükleer aktivitelerimiz üzerine bir şüphe yok.
14:03İran haklarının farkında ve bunun ötesinde de şunu bilmeniz gerekiyor.
14:08Bizim liderimiz de açıkça şunu söyledi.
14:10İran da açıkça şunu söyledi.
14:15Bizim savunma doktrinimizde ya da nükleer aktivitelerimizde bir silah üretmeye yönelik amaç yok.
14:23Dakikalar önce size bir mesaj var mı diye sormuştum iki ülke arasında bir mesaj ileten.
14:31Sizde birçok dostunuz var demiştiniz.
14:34Biri de Türkiye diye düşünüyorum.
14:35Peki ikili ilişkiler özellikle de Suriye'deki gelişmelerden sonra bu ikili ilişkiler ne kadar etkilendi?
14:45Türkiye bizim en dostane ilişkilere sahip olduğumuz ülke, en istikrarlı ve barışa sahip sınıra sahip olduğumuz ülke ve çok katmanlı bir ilişkimiz var.
14:56Bugüne kadar farklılıklarımız da olsa üstesinden gelmeyi başardık.
15:03Suriye'de onlardan biri bahsettiğiniz gibi.
15:07Esad Suriye'deyken de Astana süreci vardı.
15:12Türkiye, Rusya ve İran arasında bu farklılıkların üzerinden gelebilmek için ve bir iletişim kanalı açmak için ki İran ve Türkiye'ye ne kadar yakın derseniz çok yakın, insandan insana çok katmanlı bir ilişkimiz var ve hem yatay hem dikey olarak bunu daha da derinleştirmek, daha da genişletmek için bir sürü sebebimiz var.
15:39İki tarafın liderleri de çok kararlı bu konuda ve ortada İran ve Türkiye'den daha yakın bir ülke yok diye düşünüyorum.
15:51Burada görüşmeleriniz oldu mu?
15:55Başkan yardımcısıyla görüşeceğim ve şu an devam ederken forum boyunca görüşmeye devam edeceğim.
16:00Sayın Başkan Yardımcısı bunu da dürüstçe söylemek istiyorum.
16:03Terörle mücadele Türkiye için çok önemli ve terörsüz Türkiye, terörsüz Suriye, Irak ve İran anlamına da geliyor.
16:11Ancak zaman zaman Ankara bazı endişelerini belirtti İran'la ilgili.
16:17PKK'ya karşı mücadelede yeteri kadar şey yapılmadığını ifade etti.
16:23Sizin düşünceleriniz nedir?
16:24İran PKK'ya karşı savaşamıyor mu yoksa savaşmak mı istemiyor?
16:29Tam olarak ne söylemeye çalışıyorsunuz emin değilim Ankara'yla ilgili.
16:39Ancak İran ve Türkiye size şunu söyledim.
16:42Çok yakın bir iletişime sahip.
16:45Türkiye istikrarlı barış içinde ve terörsüz hayatını sürdürmeye hakkı var.
16:52Aynı şekilde İran da herhangi bir ülke gibi.
16:54Bu yüzden de bizim istihbaratımız, ordumuz, tüm kurumlarımız birbirleriyle yakın ilişki içerisinde ve çok önemli mesajlar paylaşıyorlar günlük dozda.
17:06Eğer bir tehdit varsa İran ve Türkiye birlikte çalışacaktır.
17:10Ve hem resmi olarak hem de resmi, gayri resmi olarak herhangi bir tehdidi ortadan kaldırmaya devam edecektir diye düşünüyorum.
17:21Antalya Diplomasi Forumu'nun bir yanı daha var.
17:25Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanları'nı da gördük.
17:29Ve deniyor ki bir barış anlaşmasının yakında imzalanması bekleniyor.
17:35Ancak ne zaman olacağı ve nerede olacağı bilinmiyor.
17:37Sizin düşünceleriniz nedir?
17:39Harika. Size şunu söyledim.
17:41Bizim bölgemiz yeni bir iş birliği dönemine hak ediyor.
17:47Hem Azerbaycan hem Ermenistan bizimle sınır ülkesi çok önemli ikisi de İran'da farklı fikirleri bir araya getirmekte ve bir şey imzalamalarına yol açabilme konusunda çok çalışıyor.
18:07Son olarak yeniden sizin düşüncelerinizi merak ediyorum.
18:14İran'ın Zengezur koridoru konusundaki tutumunu merak ediyorum.
18:19İran'ın pozisyonu çok açık oldu herkese.
18:22Coğrafya konusunda bir değişiklik yok.
18:26Yok yakınca çalışarak tüm taraflar serbest ticareti ve serbest erişime ulaşabilmeli.
18:36Hep birlikte çalışmamız gerekiyor.
18:38Bu koridorları ve yolları bu bölgedeki yolları hem coğrafya hem de jeostratejik tutumlara saygı duymamız gerekiyor.
18:47Çok teşekkürler sayın bakan.
18:48Teşekkürler dürüst cevaplarınız için.
18:49Efendim İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ile mülakatımızı gerçekleştirdik.
18:53Tam da umlandı Amerika Birleşik Devletleri ile İran heyetlerin, üst düzey heyetlerin görüşmeleri gerçekleştirdiği dakikada çok çok önemli mesajlar verdi.
19:01Barış'a anlaşmaya şans verilmeli mesajını verdi Sayın Bakan Yardımcısı.
19:06Burada noktalıyoruz Antalya'dan. Hoşçakalın.