Gece Haberleri, 24 saatin tüm gelişmelerini ekrana getiriyor.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:00:30Asker çekmesi durumunda neler olacağını, neler yaşanabileceğini konuşacağız.
00:00:34Güngör Yavuz Açsan ve Cevat Gök bizimle birlikte hoş geldiniz.
00:00:37Hoş bulduk Erhan Bey, iyi yayınlar.
00:00:39Güngör Bey sizinle başlayalım.
00:00:41Tabi ki haberin detaylarını da izleyenlerimize aktarmak gerekiyor.
00:00:46Habere göre Suriye'nin kuzey doğusunda yer alan 8 üstten 3'ünü planlı bir şekilde boşaltmaya karar verdi Amerika Birleşik Devletleri.
00:00:58Ve 2000 asker sayısının 1400'e düşürüleceği bu operasyonla birlikte ifade ediliyor.
00:01:07Tabi başka yansıyan haberler de vardı Amerikan medyasına bu konuyla ilgili.
00:01:12Bu haberin detayları da söz konusu ama NBC televizyonu da Şubat ayı başında Amerikan birliklerinin Suriye'den tamamen çekilmesi yönünde
00:01:21Amerikan yönetiminin bir karar aldığını, 30, 60 ve 90 günlük periyotlar halinde bu operasyonun gerçekleştirileceğini ifade etmişti.
00:01:31Bugün New York Times'ın haberinde de buna benzer bir detay söz konusu.
00:01:3660 gün sonra ek kesintiler yapıp yapmayacaklarını değerlendirecek Amerika Birleşik Devletleri yönetim ifadesi yer alıyor.
00:01:44Haberi de Amerikan aslında yakın kaynaklar, yönetime yakın kaynaklara da dayandırmışlar.
00:01:52Siz nasıl yorumluyorsunuz bu kararı?
00:01:54Şimdi bu Trump'ın ilk aldığı bir karar değil.
00:01:57Tabi bu bir gazetenin haberi.
00:01:59Sun yansımalarına bakacağız.
00:02:012016'da ilk başkanlık döneminde 2019'da da çekilme emri verdi.
00:02:06Kararı bırakın emri verdi.
00:02:08Membiç hattından ABD askerlerinin çıktığını gördük.
00:02:12Sonradan Pentagon'un bunu yavaşlatarak bunu engellediği ortaya çıktı.
00:02:16Şimdi yeni dönemde en çok vizemiz yenen Türk ekranlarında da sorduğumuz ABD Trump Suriye'den asker çekecek mi çekmeyecek mi?
00:02:24Şimdi son günlere diyelim Ehren Bey, sahaya baktığımızda, sahayı takip ettiğimizde bu üstlerin boşaltılmasıyla da örtüşen bir gerçeklik var.
00:02:34ABD askerleri çok hareketli.
00:02:37Özellikle lojistik olarak belirli bölgelerde toplandıklarına, işte ekranlarda izlediğimiz zırhlı araçları başta olmak üzere ağır lojistiklerini ana üstlere kaydırdıklarına görüyoruz.
00:02:48Bu da ister istemez, sizin de haberde verdiğiniz ABD menşeili medyada çıkan üç tane isim bu üstün boşaltıldı.
00:02:59Şimdi bu boşaltma bir çekilme olarak adlandırılabilir mi?
00:03:04Yani bu boşaltılan üstlerdeki askerler nereye gitti?
00:03:08Ana üstlere mi gitti?
00:03:09Yoksa genelde Irak'tan geldiği için onu söylüyorum.
00:03:11Irak'a ya da kendi bölgelerine mi gittiler?
00:03:16Yani geldikleri ana üstlerine mi gittiler?
00:03:18Suriye dışındakine.
00:03:20Buna bakmak lazım.
00:03:21Ama bir hareketlilik var.
00:03:22Şimdi ciddi bir medya kurumu New York Times.
00:03:25Yani bu haberin o açıdan ciddiye alınması ki gerekir.
00:03:28Pentagon sözcüsünün bu soruya verdiği cevap şu anda bir takvim yok.
00:03:32Üzerinde çalışıyoruz.
00:03:34Şimdi üzerinde çalışıyoruz başlığına geldiğimizde demek çekilme gündemde sahada bazı pratikler var.
00:03:42Ben burada Donald Trump'ın kısa bir süre önce buna verdiği bir cevabı tekrar hatırlatayım.
00:03:48Çekilme olup olmayacağını bilmiyorum ama sonuçta bu Türkiye ile alakalı bir şey demişti.
00:03:54ABD askerlerinin çekilmesine.
00:03:56Bu da bize Cevat Bey şunu gösterir.
00:03:58Arka kapı diplomasisinde açıklanmayan belki değerli Dışişleri Bakanımız Sayın Hakan Fidan'ın en son ABD ziyaretinde de gündeme gelen konulardan, ana konulardan biri Suriye'nin geleceği ve ABD askerlerinin ne olacağı da bir görüşme ve bir alınan karar var gibi gözüküyor.
00:04:15Nisan sonuna içinde bulunduğumuz ay itibariyle Mayıs Mayıs bize daha çok bilgi verecektir.
00:04:22Şöyle bir şey olabilir.
00:04:23Ben bunu sadece bir bilgiye dayanarak değil bir yorum olarak söylüyorum Erhan Bey.
00:04:27Biliyorsunuz Yeni Suriye yönetimi ile SDG arasında bir anlaşma yapıldı.
00:04:36Bir protokol daha doğrusu.
00:04:38Bunun bir yol haritası vardı.
00:04:40İlk yansımaları nasıl gördük?
00:04:41Halep'te bulunan SDG unsurları çıktı.
00:04:44YPG'liler çıktı.
00:04:46Tişrin Barajı'nı kontrol eden YPG'liler de Tişrin Barajı'nı Şam Hükümeti'ne devrettiler.
00:04:51Oranın yetkililerine devrettiler.
00:04:54Harita yani yol haritası gecikmeli de olsa Suriye'de uygulanıyor.
00:05:00Bunun bir ayağı da şu anda ABD'lerin bulunduğu, SDG'lerin bulunduğu, daha doğrusu YPG'nin terör örgütü ilintili yapılarının bulunduğu bölgede
00:05:10terör unsurlarının çıkması, silahlarının bırakması ve oradaki silahlı unsurlarında yeni Suriye ordusunun entegrasyonu.
00:05:20Belki ABD'nin çekilmesiyle, bu bir güvenlik işi olduğu için güvenlik uzmanlarının alanına girmeden anlatmaya çalışacağım.
00:05:28ABD askerlerinin derlenip toparlanıp çıkma sürecinde belki de bu SDG'nin silah bırakıp
00:05:33şu anda Şam'ı kontrol eden, ülkenin büyük oranda kontrol eden yeni Suriye ordusu diyelim.
00:05:38Artık adı Suriye Milli Ordusu mu olacak, Suriye Silahlı Kuvvetleri mi?
00:05:42Tam resmi adı netleşmediği için söylüyorum.
00:05:44Suriye Silahlı Kuvvetleri diyelim.
00:05:46Ya da Şam ordusu bu dediğiniz bölgelere, ABD askerlerinin bölgesine mi gidecek?
00:05:51Bu şu şekilde olabilir, ABD bu kararlaştırdığı için onların bu bölgeye gelmesiyle,
00:05:58yani SDG ile olan süreçlerine paralel olarak bu askerleri çekmesini yapabilir.
00:06:03Şimdi bu bir askeri konu, teknik bir konu çekilmenin.
00:06:07Yani böyle yolda yürür gibi, böyle sevkiyatta çekilme olmaz, büyütsün kapatılması,
00:06:13onun tahliyesi çok ağır bir konu.
00:06:14Lojistliği var, depolanması var, başka boyutları var.
00:06:17Bir takvim olacak gibi konuşuyoruz.
00:06:20Daha Mayıs'ta fotoğrafı daha net görüyoruz.
00:06:23Yalnız ABD bazen çekilmeyi, Cevat Bey çok hızlı yapabiliyor.
00:06:27Bunun en güzel örneği Afganistan'dır.
00:06:29Hızlı bir çekilme olabiliyor.
00:06:30Yani benim Trump'la ilgili artık veciz bir sorun var.
00:06:33Trump'tır ne yapsa yeridir.
00:06:35Yani Trump gel karar, neden yavaş çekiliyorsunuz?
00:06:37Hepsini boşaltın.
00:06:38ABD başkanı olarak yetkisi de var buna.
00:06:42Böyle bir şey diyebilir.
00:06:43Çekilme kısmı olarak sağdaki MR'ler bunu veriyor.
00:06:46Tam net Irak'tan çıkışlarını göremedik.
00:06:49Bazılarının geçişleri var.
00:06:51Dev nakliye uçaklarıyla orada kullanabildikleri bazı havaalanları var.
00:06:55Bu şekilde gerçekleşebilir.
00:06:57Ama çok dillendiriyor.
00:06:59Buna da bir hatırlatma.
00:07:00Cevat Bey'in zamanını da riade ederek.
00:07:02Hatırlarsanız Gazze kasabı Netanyo olarak tarihe geçen.
00:07:06Netanyo Beyaz Saray ziyaretinde Trump'la görüşmesi oldu.
00:07:10Orada başlık Suriye'ydi en önemli başkanın.
00:07:12Trump ne dedi canlı yayında Netanyo'ya?
00:07:16Aslında onu orada söylemek istedi.
00:07:18Arkada da söylemedi.
00:07:19Makul ol dedi Türkiye ile ilgili.
00:07:21Yineş şehrinde.
00:07:22İşte Suriye'deki normalleşimi istemeyen bir ülke var.
00:07:26Ama ABD bu çekilme ile birlikte daha netleştireceğiz elbette.
00:07:30Eğer olursa diyelim.
00:07:32Tamamen olursa.
00:07:33Ben şöyle bir ihtimal koyuyorum.
00:07:343-4 tane ana üstlerini bırakacaklar gibi geliyor bana.
00:07:38Bunun nedeni de Rusya.
00:07:39Çünkü Suriye'de Rusya'nın üstü olduğu sürece ABD o dengeyi, o kendisine göre kurduğu bir dengeyi kaybetmek istemez.
00:07:47Yani ABD Suriye'yi boşaltıyor ama Ruslar kalıyor.
00:07:50ABD'nin dış siyasetiyle örtüşen bir durum değil.
00:07:54O da artık nasıl formül edilecek?
00:07:57Bunu Türkiye ile mi konuşacak?
00:07:59Bir de ABD'nin Suriye'de kalabilmesi için artık Esad yok.
00:08:04Yeni Şam yönetimi ile anlaşma yapması gerekir.
00:08:06Ya da bir noktaya gelmesi gerekir.
00:08:09Bekleyip göreceğiz.
00:08:10Bana eğer bu çekilmem, şimdi 300, 1-2 tane ana üst bırakıp ABD'nin Suriye hükümetiyle koordineli ya da Türkiye Cumhuriyeti'yle koordineli bir şekilde yaparsa,
00:08:23yaparsa bu da artık SDG'nin alan kontrolü yapamayacağı ve Ahmet El Şahra ile imzaladıkları anlaşmayı uygulayacakları anlamına geliyor.
00:08:31Güngör Yavuz Arslan tabii merak edilen konu burada ABD'nin Suriye'de ne kadar üstü oldu?
00:08:38Çünkü haberin içindeki detay ilginç.
00:08:41Sadece Kuzeydoğu'da, Suriye'nin Kuzeydoğu'sunda yer alan 8 üstten 3'ü boşaltılacak ifadesi yer alıyor.
00:08:48Suriye toprakları geneline baktığımızda bu sayının çok çok fazla olduğu ortaya çıkıyor.
00:08:53El tanıfta da var, aşağıda da var.
00:08:55Yani Suriye'nin Kuzeydoğu'su dışında, Ürdün sınırında fark konuşmaz.
00:08:58Orada da ABD üssü var.
00:09:00Hatta orada benim ABD ösosu olarak adlandırdığım,
00:09:03ABD'nin iyi ittiği, donatlı Arap unsurlardan oluşan milisler de var.
00:09:08İşte onların yeni Suriye ordusuna enteregrasyonu da netleşmedi.
00:09:12Şimdi bu üsler konusunda da şöyle bir şey diyorum.
00:09:15Yani yazılıyor üst olarak da sahaya baktığımızda bunlar tam bir asker üssün karşılığı değil.
00:09:22Yani büyük üsler var, küçük kontrol noktaları da var.
00:09:25Çok güzel, aynen olacak.
00:09:263 tane üssü var asıl.
00:09:28Yani üst diyebileceğimiz 3 tane.
00:09:30Diğerleri yine karakol, lojistik, depo, kontrol noktası.
00:09:35Genelde bazı yerlerde kendileri yeni inşaatlar yaptılar askeri tesis.
00:09:41Bazı yerlerde çoğu da Esat'tan kalan üslere çöktüler.
00:09:44Oralarda duruyorlar ağırlıklı olarak.
00:09:46Ama tam yanlış söyleyebilirim.
00:09:48Aynisa Haseka hattında üst diyebileceğimiz 3 tane ana üsleri var.
00:09:54İşte uçakları bunların birkaçını indirebiliyorlar.
00:09:57Bir askeri havalan da inşa ettiler.
00:09:59Portatif de olsa, o dev nakli uçakların ineceği bir yapılanması var.
00:10:04Bu çekilmeyi sahada gözlemleyeceğiz.
00:10:07Daha resmi bir açıklama gelmedi.
00:10:09Son dönemlerde zaten ABD'liğilerin sahada görünürlüler de azaldı.
00:10:14Özellikle 8 Aralık'tan sonra fazla görsel de vermiyorlar.
00:10:18Ama üstlerde bir hareketlilik var.
00:10:21Tır hareketliliği, ağır zırhlı araçların hareket halinde olduğunu görüyoruz.
00:10:25Yani beklenen şu, sağdaki gözlemlerimiz de o yönde Erhan Bey.
00:10:31Tam çekilme değil, asker azaltma şeklinde.
00:10:34Üstleri sayısına, üst ya da ne diyelim askeri tesisler olarak adlandırılır.
00:10:40Bazı azaltma yönüne gidebilir.
00:10:42Tam ABD'nin orada askeri varlığının tamamen sıfırlanması,
00:10:49Trump soruyor zaten Türkiye ile alakalı dedi.
00:10:51Türkiye ile yapılacak görüşmeler sonucu netleşecek gibi gözüküyor.
00:10:56Bekleyip göreceğiz.
00:10:57Çok hızlı bir şekilde oldu bu.
00:10:58Ben yaklaşık olarak bir haftadır bu ABD askerlerinde bir hareketlilik görüyoruz.
00:11:02Şöyle de bazen yer değiştirme, bazen kendi işlerinde de yapılıyor.
00:11:08Ama artık ABD medyası yazdığına göre 3 tane üstlerini kapatmış gibi gözüküyorlar.
00:11:13Evet aslında olaya farklı açılardan da bakmak gerekiyor.
00:11:163 gün önce İsrail medyasına bu konuyla ilgili haberler de yansımıştı.
00:11:21Özellikle Yediyot, Ahranot gazetesi bu konuyu ele almıştı.
00:11:25İsrail'in ABD'nin Suriye'den askeri varlığını çekmesini engellemek için teşebbüste bulunduğu,
00:11:33ancak bu teşebbüslere bir karşılık alamadığı yönünde bir haber yayınlamıştı İsrail medyası.
00:11:39Türkiye'nin yeni Suriye'de daha fazla stratejik varlık devralacağı korkusuyla
00:11:44bu hamleyi engellemek için Tel Aviv yönetiminin büyük bir çaba sarf ettiği ifade ediliyordu değerlendirmede.
00:11:51Trump üzerinde baskı uygulandı, Pentagon üzerinde baskı uygulandı ama
00:11:56İsrail'lilerin bu konuda Amerikan yönetimine istediklerini kabul ettiremediğini
00:12:03diğer taraftan da haberin içerisindeki ilginç detaylardan biri
00:12:06Pentagon'un İsrail'li yetkililere çekilmeyle ilgili bilgi de verdiğini
00:12:10zaten bunun da Tel Aviv'de tam anlamıyla bir paniğe neden olduğu ifade edilmişti 3 gün öncesinde yapılan değerlendirmede.
00:12:19New York Times'ın bu haberi de aslında bunu doğrular nitelikteydi.
00:12:23Biraz önce NBC'nin haberini de sizlere aktarmıştım.
00:12:2730-60-90 günlük bir program Amerikan yönetiminin çekilmeyle ilgili yaptığı program
00:12:33ve sonrasında 30 gün sonra yeniden bir güncelleme olabilir.
00:12:37Bu anlamda İsrail'in Suriye'deki Türkiye'nin etkinliği konusunda son dönemde çok fazla
00:12:44bu durumu engellemek için çaba sarf ettiği, özellikle Amerikan yönetimi üzerinde bir baskı kurmak istediğini biliyoruz.
00:12:51Özellikle İsrail Başbakanı ile Trump'ın görüşmesi sırasında Trump'ın açıklamaları da aslında bu konuyla ilgiliydi.
00:13:00Bu bağlamda bakarsak bu New York Times'ın açıklaması Amerikan askerlerinin sayısının azaltılmasını nasıl değerlendirmek gerekir?
00:13:07Şimdi daha önceden 2018 yılında da Trump Suriye'den çekilme konusunda ısrarcı olmuştu ama Pentagon'un direnişiyle karşı karşıya kalmıştı o zaman.
00:13:21Fakat bu dönemde Trump'ın kurumlar üzerinde daha çok etkili olduğu söyleniyor Amerika'da.
00:13:27Yeni döneminde.
00:13:28Yeni dönemde. Bir de İsrail medyasında Erhan Bey çok konuşuluyor Türkiye konusu.
00:13:36Ben özellikle televizyon kanallarını çok dikkatle takip ediyorum.
00:13:40Şimdi orada şu söyleniyor.
00:13:42Amerika'nın çekilmesi Türkiye'nin Suriye'deki etkisini artıracak.
00:13:47Bundan endişe duyuyoruz.
00:13:49Bunu İsrail medyası'nın kanalları sürekli bu konunun üzerinde duruyorlar.
00:13:53Ve çekilmenin sınırlı olmasını istiyorlar.
00:13:57Hiç olmasa sınırlı olsun Amerika'nın varlığı devam etmesi lazım.
00:14:02Orada şöyle bir denge var.
00:14:04Trump sürekli olarak zaten yani Amerika'nın içindeki Yahudi toplumuna şunu söylemek istiyor.
00:14:12Ben sizin koruyucunuzum.
00:14:15Ben hala güçlüyüm.
00:14:16Ben varım.
00:14:17Ve beni desteklemeye devam ediyor.
00:14:18İsrail'i desteklemeye devam ediyor.
00:14:20Bu korku iklimini sürekli olarak Trump oluşturmaya çalışıyor.
00:14:25Yani Amerika'nın içinde binbir türlü hesaplar yapıyor Trump.
00:14:29Onlardan biri de İsrail'in sürekli olarak Amerika'ya muhtaç olduğu konusunu işlemek istiyor.
00:14:35Şimdi bu çekilmede iki tane önemli nokta var kısa vadede.
00:14:42Birincisi bu İran'la olan müzakerelerin sonucuyla alakalı biraz da o.
00:14:47Yani eğer oradan iyi bir sonuç çıkarsa Amerika'nın istediği şekliyle artık çok Suriye'de kalmasının da bir anlamı olmayacak.
00:14:55Bir de eğer PYD, PKK'ya olan desteğini Amerika bu vesileyle sona erdirirse ister istemez Türkiye'nin bölgedeki etkinliği artacak.
00:15:07Bunu bütün Orta Doğu medyası konuşuyor şu anda.
00:15:11Yani Amerika'nın çekilmesi eşittir.
00:15:13Türkiye'nin orada etkisinin artması demektir.
00:15:18Yani biraz da işte bu Amerikan'ı DAEŞ'la, IŞİD'le mücadele konusunu çok gündemde tutuyor.
00:15:24Yani varlık sebebi esasında buna dayandırılıyor.
00:15:28Şimdi orada da eğer IŞİD tehdidi azalırsa Amerika'nın artık orada durmasının çok bir anlamı kalmayacak vesaire.
00:15:35Şimdi hani Amerika'da resmi bir açıklama yok.
00:15:39Güngör Hocam da dediği gibi yani medyada yaratıyor bunlar.
00:15:44Fakat koşullara bağlı olarak Amerika'nın oradan çekilebileceğine dair çok ciddi veriler var.
00:15:52Fakat şöyle bir durum var.
00:15:54Irak tecrübesine dayanarak bunu söylüyorum.
00:15:57Amerika hiçbir zaman tam manasıyla çekilmiyor.
00:16:00Mesela o üstlerden kontrol sağlıyor bütün bölgeye.
00:16:05Mevcut olan üstlerden.
00:16:07Mesela Irak'ta sürekli operasyon yapıyor Amerika.
00:16:11Hatta kimi askeri liderleri havaalanlarından kaçırma.
00:16:15Mesela Kasım Süleymaniye yapılan operasyon gibi.
00:16:19Çekilmiş görünse dahi artık işgal bitti deseniz dahi.
00:16:23Sürekli olarak o varlığıyla orada operasyonları yer yer yapıyor.
00:16:26Ve siyasi etkiye daha çok önem veriyor Trump.
00:16:30Yani askeri olarak etkiden ziyade, direk sahaya etkiden ziyade.
00:16:35Çekilme olursa şöyle Suriye'deki güç dengeleri kesinlikle değişecek.
00:16:41Nasıl değişecek?
00:16:42Görünen şu, Türkiye ile YPG ve Şam'daki yeni yönetimin arasındaki ilişki dengeleri de yeniden okunacak, yeniden değişecek.
00:16:54Çünkü Türkiye burada önemli bir nokta şu, Şam'la olan ilişkilerini sürekli olarak güçlü tutmaya çalışıyor.
00:17:02Şam'daki hükümet ne kadar güçlü olursa, ne kadar istiklal olursa bu Türkiye'nin de bölgedeki etkisini artıracaktır.
00:17:10Amerika ne kadar çekilirse sözün özeti, Türkiye'nin orada etkisi daha da artacak.
00:17:15Bunu herkes söylüyor şu an.
00:17:17Peki burada Suriye yönetiminin, yeni yönetimin SDG ile yaptığı anlaşmanın da Amerika Birleşik Devletleri'nin çekilmesinde bir etkisi rolü var mı?
00:17:26Mutlaka var.
00:17:26Çünkü özellikle boşaltılan üslerin bulunduğu bölge önemli bir bölge.
00:17:31Türkiye'nin de Amerikan askerlerinin varlığından pek hoşnut olmadığı bölgeler olduğunu söyleyebiliriz.
00:17:38Ve özellikle PKK, PYD'ye Amerikan desteğiyle ilgili iddiaların bulunduğu bölgelerdeki üslerin boşaltılmasından bahsediyor.
00:17:47SDG ile yapılan anlaşmanın da çekilmede bir etkisi var mıdır siz?
00:17:50Mutlaka var.
00:17:51Şöyle, şimdi kuzeydeki bu hatta Türkiye operasyonlarını şu ana kadar yaptığında dikkat çeken şöyle bir nokta var.
00:18:00Türkiye hiç askeri olarak zayiat vermedi şu ana kadar.
00:18:05Güngör Hocam, Barış Pınarı, Zeytindalı operasyon, dikkat edin ortam öyle hazırlanıyor ki.
00:18:09Hem siyasi olarak hem askeri olarak daha önceki rejimde de ne Beşar Esad zamanındaki orduyla ne Rusya ile ne İran ile bölgede bir çatışma olmadı şu ana kadar.
00:18:21Türkiye stratejisi genelde bu görünüyor.
00:18:25Fakat Amerikan askerlerinin varlığı Türkiye'nin oradaki harekat alanını kısıtlıyor.
00:18:31Açık söyleyelim bunu.
00:18:32Yani sonuçta Amerika orada bir güç ve biz onlarla çatışmak istemiyoruz.
00:18:38Gerçi NATO üyesi de olsak, yani sanki Amerika'nın NATO müttefiki biz değiliz de PYD gibi hareket ediyor.
00:18:51Sahadaki gerçek bu.
00:18:53Ama eğer çekilme olursa Türk ordusunun önü de açılacaktır ve hareket alanı genişleyecektir.
00:18:59Bu şu demektir, Şam'daki yönetimle yapılan anlaşma, PYD'nin yaptığı, SDG'nin yaptığı anlaşma esasında Türkiye'nin zımni olarak istediği bir durumdu.
00:19:15Yani tıpkı Irak'taki Haçlı Şabi'nin orduya katılması gibi, resmi bir güç olması gibi.
00:19:21Bu Şam'ın egemenliğine katkı sağlayacaktır.
00:19:27Şam, bakın yeni Suriye yönetiminin ordusu ve bayrağı ne kadar çok dalgalanırsa, PKK, PYD'nin ve Amerika'nın bayrakları o kadar azalıyor.
00:19:39Bu da ister istemez Türkiye'nin oradaki önünü açıyor.
00:19:43Hangi açıdan? İki açıdan.
00:19:45Bir, Kuzey Suriye'deki hatta biz bir kere PKK, PYD'nin Akdeniz koridorunu, terör koridorunu bir kere sekteye uğrattık.
00:19:54Bütün operasyonlar başarılıydı.
00:19:57İkincisi, Türkiye'nin esas önemli olan şu, önümüzdeki dönemde önem verdiği bu askeri üstler ve kontrol noktaları.
00:20:06Şimdi burada dikkat ederseniz Suriye'ye giden ilk resmi heyet, Türkiye'den giden heyet, Dışişleri Bakanımız, Savunma Bakanımız ve MİT Müsteşarı İbrahim Kalın.
00:20:20Üç tane çok önemli birimin ve bakanlığın yetkilileri en üst düzeyden gitti.
00:20:25Çünkü Türkiye askeri olarak hakikaten çok ciddi bir atılım yaptı Suriye'de.
00:20:31Ve şu anda Trump'ın bile itiraf ettiği anahtar şu anda Türkiye'nin elinde.
00:20:37Amerika'nın çekilmesi, PYD'nin ve SDG'nin yeni yönetimle anlaşıp askerlerinin resmi olarak Suriye ordusuyla entegre olması demek tam Türkiye'nin işine gelir.
00:20:55Yani Türkiye'nin şöyle işine gelir, iki tane plan ve proje karşı karşıya Suriye'de.
00:21:02Bir, Türkiye'nin projesi ve öngörüsü Suriye'nin toprak bütünlüğüne önem veren proje.
00:21:10Karşı tarafta İsrail'in projesi var, Suriye'nin parçalanması yönünde.
00:21:14Ve bu, biz bölgede azınlığız, bölgedeki bütün azınlıklar bizim müttefikimizdir.
00:21:21Dolayısıyla Suriye'deki azınlıkların, Suriye'nin parçalanmasıyla birlikte bizim gibi üç dört tane devlete bölüm.
00:21:27Bu iki proje birbiriyle karşı karşıya.
00:21:30Eğer PYD Suriye yönetimiyle SDG olarak anlaşırsa, bu Suriye'nin toprak bütünlüğüne katkıda bulunacak.
00:21:39Dolayısıyla Türkiye'nin planı burada rahatlıkla işleyecektir diyoruz.
00:21:44Evet Güngör Bey, tabii Suriye'nin Türkiye'yle yakınlaşması, etkinliğinin artması Türkiye'nin bölgede, özellikle Suriye konusunda İsrail'i çok rahatsız ediyor.
00:21:56Biraz önce Cevat Bey de söyledi, İsrail televizyonları ve medyası çoğunlukla bu konuyu ele alıyor.
00:22:02Ve İsrail devletinin de yeni bir strateji geliştirdiği ve tamamen o dağına Türkiye'yi koyduğu yönünde haberleri sık sık görüyoruz.
00:22:09Şimdi bu gelişmeyle birlikte Amerikan askerlerinin ki aslında haberde detaylara baktığımız zaman Amerika Birleşik Devletleri'nin son kertede en azından 500 askerini Suriye'de bırakmak istediğini ama Trump'ın düşüncesinin de tam aksi yönde olduğunu, tüm askerleri çekmek istediğini söylüyor.
00:22:27Belki bunun tamamının çekilmesi zaman alabilir.
00:22:30Siz her ne kadar Trump'ın operasyonları hızlı olur dediniz ama stratejik olarak nasıl karar vereceklerini tabii biz bilmiyoruz.
00:22:37Burada Amerikan askerlerinin Suriye'deki etkinliği azaldığında ki geçmiş haftalarda, aylarda biz Türkiye'nin Suriye'de bir askeri bir ya da birkaç askeri yüz kurabileceği yönünde özellikle İsrail medyasındaki haberleri sık sık konuştuk.
00:22:53Şimdi bu bağlamda baktığımız zaman İsrail tam anlamıyla bir panik havasında ve bunu engellemek için ya da Türkiye'nin Suriye üzerinde önemli askeri noktalar elde etmesini engellemek için bir çaba içinde olduğunu görüyoruz.
00:23:06Bu karar İsrail'in tavrını hangi yönde geliştirir, değiştirir?
00:23:13Tabii Trump'ın Netanyahu'ya söylediğini de burada bir altını çizmek lazım.
00:23:18Yani Türkiye çok güçlü, onlarla anlaşmanı öneriyorum ve istersen aracılıkta yaparım ifadesi vardı.
00:23:26İsrail'in tavrı stratejisi ne olacak?
00:23:28Şimdi İsrail ABD askerlerinin çekilmesini istemiyor.
00:23:32Şu andaki tavrı yani Suriye açısından.
00:23:35İkincisi İsrail aslında Suriye'yi de tehdit ediyor diye yıkıcı bir etkisi var.
00:23:39İşte 8 Aralık'tan sonra sözde tampon bölgeleri ya da kontrol noktası adı altında Suriye'nin içine girdiler.
00:23:47İşgal olandaki işgali genişlettiler kısmı olarak.
00:23:50Bu pozisyonlarını devam ettiriyorlar.
00:23:52Diğer yandan ABD'nin bu asker çekme başlığında sormamız gereken soru sizin de anlattığınız detaylarda o var Erhan Bey.
00:24:02İsrail dengesini ABD-İsrail ilişkileri var biliyorsunuz dengesini gözetecek mi?
00:24:07Yani Suriye'deki varlığının bir nedeni ABD'nin İsrail için bu bir gerçek.
00:24:12Gerçek bu çekinmede belki işte bir kısım üstlerini ve askerlerini bırakarak İsrail'in işte sen çekinme senin burada kalman gerekiyor bizim için kendisine karşı söylediğini sağda pratik olarak az bir asker bırakarak uygulayacak mı?
00:24:31Birinci bunu soralım.
00:24:32İkincisi Trump daha karar vermedik diyor.
00:24:35Asıl asıl bütün sorularımızın cevabı burada biz de net bir karar vermedik Suriye'yle ilgili.
00:24:40Trump nasıl bir karar verecek? Dediğiniz gibi pılınızı pırtınızı toplayın askerlere.
00:24:45Herkes geldikleri yere dönecek mi diyecek.
00:24:47Yoksa bunu Pentagon'un istediği gibi Pentagon gördüğümüz şu anda da Suriye'de kalmak istiyor.
00:24:52İşte en azından 3 ana üssümüzden ya da 2 ana üssümüzden ya da bir şekilde orada kalalım mı?
00:24:58Tam çekilme konusu konusunda yani Suriye'den tamamen bana göre Rus dengesine bakmak lazım.
00:25:04Rusya Federasyonu'nun iki tane Hemi ve Tartus'ta üsleri varken ABD Suriye'yi boşaltır mı?
00:25:10Boşaltır mı?
00:25:12Bunu biraz iyi analiz etmek lazım bu açıdan.
00:25:16Yani ABD'nin geleneksel bir Rusya'ya karşı askeri dengesi var.
00:25:21Sağda da fiili bir durum var.
00:25:23İkincisi Trump'un asıl bize verdiği şifre Türkiye ile alakalı bir konu diyor.
00:25:28Sonuçta bu çekilme.
00:25:29O zaman Türkiye ile devam eden biz ABD ile her şeyi konuşuyoruz.
00:25:32F-35'leri kassa yaptırımlarından Suriye'den ABD askerinin çekilmesi, terör örgüte verilen desteğin sonlandırılmasına kadar birçok konuyu ABD ile konuşuyoruz.
00:25:43Bu çekilme başlığında neler konuşulacak?
00:25:47Tabii İsrail Trump'ı ikna edebilir mi?
00:25:50Yani Netanyahu'nun en son beyaz ziyaretini de yüzüne karşı makul ol dedi.
00:25:56Benden olacak şeyler iste.
00:25:57Olmayacak bir şey isteme.
00:25:59Lafı oraya getirdi Trump.
00:26:01Erhan Bey son dönemlerde Milli Savunma Bakanlığı'nın açıklamalarında da olan bir ibareyi kullanıyorum.
00:26:08Ben onları da çok olumlu bulunuyorum.
00:26:10Yani Milli Savunma Bakanlığı daha olumlu, daha net şeyler söylüyor.
00:26:15Biz lafa değil icraata bakarız dedi özette Milli Savunma Bakanlığı.
00:26:18Yani söylemleridir, sağ eylemlerine bakacağız.
00:26:21Örgüt silah bırakıp kendini tasfiye ediyor mu?
00:26:24Suriye için de.
00:26:25ABD askerleri çekiliyor mu?
00:26:27Çekiliyor mu?
00:26:27Bunun pratik olarak gözlemlenen ve her şeyi takip eden bir Türkiye var.
00:26:32Türkiye var ama biraz benim gördüğüm bir çekilme olacak.
00:26:36Yani asker azaltma gibi, üstleri daraltma gibi.
00:26:38Bunu nasıl yapacaklar?
00:26:39Hangi üstleri?
00:26:40Yani Suriye'yi kontrol edilecek şekilde mi kalacaklar?
00:26:43Özellikle özür dilerim Suriye'nin kuzey doğusuna.
00:26:46Orada SDG ile olan pozisyonları ne olacak?
00:26:48Mesela şu soruyu soralım.
00:26:50Tabii İsrail başlığını anlattık.
00:26:53ABD orada 2-3 tane üstünü SDG için mi bırakacak?
00:26:56Yani YPG için mi bırakacak?
00:26:58Onların varlığını devam ettirmek için mi bırakacak?
00:27:01Bunu iyi değerlendirmek lazım.
00:27:04Çok ne diyelim Trump, çok bir belirsizlik var Suriye politikasında.
00:27:08Yani bir başlık vermiyor.
00:27:10CNN Türk, ABD temsilcisi Yunus Paksoy'un sorduğu, Beyaz Ayet Sözcüsü'ne sorduğu sorularda da kaçamak var.
00:27:17Bilgilendireceğiz diyor.
00:27:19Şu anda üzerinde çalışılıyor, üzerinde çalışılıyor.
00:27:21Ama sahada bir netlik yok.
00:27:23Ama son günlerde yayınımızın başında da yorumladığımız bir ABD askerlerinde hareket var.
00:27:28Bu rutin, yer değişiklik mi, lojistikle ilgili bir şey mi?
00:27:31Yoksa işte o 3 tane üstü taşımama.
00:27:34Genelde de taşıma gibi gözüküyor.
00:27:35Yani bu üstlerde kahve makinesi yok söyleyeyim mi?
00:27:38Askeri üst bunları bazıları da ciddi üst ABD'ye göre.
00:27:41Bir bilgi de vereyim.
00:27:43Konu açılmışken Erhan Bey.
00:27:44ABD ağırlıklı olarak Suriye'de özel kuvvetleri duruyor.
00:27:48Yani deniz piyadeleri değil ya da başka birlikleri değil.
00:27:52ABD özel kuvvetleri.
00:27:54Zırhlı personel taşıyıcıları, ekranlarda izlediğimiz bunlara kadar hep özel kuvvet konuşlanmasında.
00:28:00Artı bunun yanında da CIA'nin istasyonları var.
00:28:03Hani istihbarat olarak istasyonları ve diğer bazı yapılanmaları var.
00:28:07Yani bunları nasıl konsolid edecekler, tamamen mi çıkartacaklar?
00:28:11Ama genelde de şunu bir...
00:28:12Afganistan'daki gibi geride bırakma olur mu?
00:28:14Şimdi Afganistan'da daha lojistik, orada hava üstleri vardı.
00:28:18Yani daha büyük özel kuvvetlerin yanında deniz piyadeleri ya da başka birlikler vardır.
00:28:24Bu işin uzmanları anlattığına göre özel kuvvetlerin çekilmesi daha kolay.
00:28:28Onların yapılanması daha profesyonel, daha özel olduğu için adı üzerinde özel kuvvet.
00:28:33Hızlı bir çıkış yapabilir Trump isterse.
00:28:35Ama işte ekranlarda izlediğimiz silahlar var.
00:28:38Ağır silahlar da var ABD'nin.
00:28:40Oraya getirdiği birçok silah var.
00:28:42Bunlar ne olacak?
00:28:43Bunları nasıl yapacak?
00:28:45Onun için kısmı çekilme, yani orta vadede, yani mevcut durumda daha mantıklı geliyor.
00:28:51Virüslerde toplamak, ağır silahları, askeri varlığını devam ettirmek.
00:28:54Az önce Cevat Bey çok önemli bir şey söyledi.
00:28:57Bunun hem Suriye iç dinamiklerine bir bakış açısı getirmek lazım.
00:29:01Hem bölgesel, bir de İran dengesi var.
00:29:03Tamam müzakere ediyorlar ama resmi açıklama, resmi açıklama olmadığı yol haritası ne olacak?
00:29:10Ne olacak?
00:29:10Gene Trump'tan rol çalarım, Türkiye diyor.
00:29:13Burada Türkiye'nin atacağı adım, oluşturacağı etki, ABD'nin diplomatik olarak ikna etme yeteneğimiz diyelim.
00:29:20Yeteneğimiz biraz da varlığını devam ettirecek.
00:29:23Ben ama sizde de yayınlar yaptık.
00:29:25Bakın 8 Aralık'tan sonra Suriye'de yeni bir gerçeklik var.
00:29:28Yani biz hep eski küfemizle, eski referanslarımızla anlatıyoruz.
00:29:33Artık İran yok sahada.
00:29:34Yani en azından silahlı unsurlarıyla yok.
00:29:37Esad yok.
00:29:38Rusya'nın etkinliği yok.
00:29:39Rusya üstlerine hareket ettiriyor mi?
00:29:41Bakın onu da söylüyorum.
00:29:42Rus askerleri eskiden ellerini kollanıp sallaya sallaya gidiyordu.
00:29:46Şimdi Suriye yeni ordusuna izin almak zorundalar.
00:29:49Çıkartmıyorlar.
00:29:50Üstlerin bütün giriş ve çıkışlarını kapat da.
00:29:53Yani bir askeri hareketleri sadece kendi işlerinde yapabiliyor.
00:29:56Artı yani eksik bir şey de söylemek istemem.
00:30:00Uçak uçunamıyorlar.
00:30:01Hemenin üstünden o attıkları devriye uçuşları falan yok artık.
00:30:04Artık.
00:30:05Yani.
00:30:06Peki burada hemen virgül koyalım.
00:30:07Evet.
00:30:08Rusya'nın Suriye yönetimi değiştikten sonra.
00:30:11Müzakere ediyorlar.
00:30:12Rusya toprakları.
00:30:13Suriye topraklarındaki Rus askeri varlığı bir statüye oturtulmadı değil mi henüz?
00:30:18Şu anda Araf'ta.
00:30:20Soruldu.
00:30:21Müzakere ediyorlar.
00:30:22Daha bir anlaşmak.
00:30:23Şimdi o çok zor bir müzakere Rusya açısından.
00:30:25Çünkü Esad Moskova'da ve Şam resmen istiyor.
00:30:28Yargılayacağız adamı diyor.
00:30:29Bize verin.
00:30:30Yani o müzakere Rusya'nın en zor müzakeresi.
00:30:33Ama Şam yönetimiyle ilgili bir tespitim soruyor.
00:30:36Yeni bir mücadele ve cephe açmak istemiyorlar.
00:30:38Yani Rusya'yla bir gerginlik.
00:30:40ABD'yle bir gerginlik.
00:30:41Hatta gördüm İsrail'le de.
00:30:42İşgalci İsrail'le de.
00:30:44Ahmet Erişar'a söyledi.
00:30:45Yeni bir cephe açmayacağız artık dedi.
00:30:47Onunla da Erhan Bey çok önemli bir şey.
00:30:49Şu anda Şam'ı yöneten karar vericilerin.
00:30:52Yani geçici hükümetle ilgili.
00:30:53Bizi hiç istemeyeceği en son demiyorum.
00:30:55Hiç istemeyeceği yeniden Suriye'de bir savaş.
00:30:58Çünkü 13 yıl bir savaştan çıkmışlar.
00:31:00Belirli bölgeleri kontrol ediyorlar.
00:31:02Diktatörü devirmişler.
00:31:03Şimdi sen Rusya'yla ve ABD'li cephe aç.
00:31:06Yani bu yeni Şam yönetiminin ayağa kalkmasının önünde en büyük engel oldu.
00:31:10Ne yapmaya çalışıyorlar?
00:31:11Müzakere.
00:31:11SDG'le bile müzakere ettiler.
00:31:13ABD'lilere müzakere ediyorlar.
00:31:15Ruslarla görüşüyorlar.
00:31:16En net ilişkileri bizde.
00:31:18Yani ülkenin rehabilitasyon sürecinin mümkün olduğu kadar uzaklaşmaya çalışıyor.
00:31:21Şu anda en net sürdürülebilir yol haritası olan ilişki Türkiye'yle kurdukları denge.
00:31:25Ziyaretler oldu.
00:31:27Şehir ilerleme var.
00:31:29Orada da şunu söyleyeyim.
00:31:30Bakın biz daha yeni Suriye yönetimiyle anlaşma imza alamadık.
00:31:34Hiçbir anlaşmamız yok.
00:31:35Ziyaret ayrı, görüşme ayrı, kağıda imza atmak ayrı.
00:31:38Güvenlik anlaşması yapmadık.
00:31:40Ticaret anlaşması yapmadık.
00:31:41Enerji'de anlaşma yapmadık.
00:31:43Daha masaya oturulmadı.
00:31:44Oturulmadı.
00:31:45İşte belki hükümetin kurulması beklendi.
00:31:48Şimdi Enerji Bakanı imza atacak.
00:31:49Kim ne atacak?
00:31:50Karşısında bir Enerji Bakanı olacak.
00:31:52Yani bu işin devletler arası ilişkilerdeki ana kaidesi bu.
00:31:56Onun için yeni hükümetin kurulması.
00:31:58Şimdi yeni atamalar da yapacak.
00:32:02Yani devleti ayağa kaldırmaya çalışıyor.
00:32:04Bu üstler mantığını, konusunu söylediniz de Türkiye'de de tartışıldı.
00:32:07Biz Libya'yla yaptığımız gibi bir anlaşma yapacağız mı Suriye Arap Cumhuriyeti'yle?
00:32:13Katar'la yaptığımız gibi Libya daha çok örtüşüyor Suriye'nin şartlarına.
00:32:17Hani orada da bir savaş vardı.
00:32:20Yapacağız mı?
00:32:21Bunu ciddi anlamda konuşuyoruz.
00:32:22Bir de uzun vadeli stratejik anlaşma çok yapamıyor şu andaki Şam'daki hükümet.
00:32:27Çünkü geçici hükümet bunlar.
00:32:29Yani daha anayasa yazılmamış.
00:32:31Yani böyle bir yetkiyi de kendisinde çok göremiyor.
00:32:34Uzun vadeli stratejik anlaşma.
00:32:35Uluslararası kabul konusunda asıl çalışmaları ve motivasyonları.
00:32:39Onlar için mesela Antalya Diplomatik Forumu'na davet edilmeleri büyük bir uluslararası
00:32:44görünümlük açısından önemlidir.
00:32:46Yani Ahmet El-Şar'a oraya geldi.
00:32:48Birçok görüşme yaptı.
00:32:50O devlet başkanlara, o yetkililer Şam'a gider miydi?
00:32:53Gitmezdi.
00:32:54Yani Antalya'da aslında Türkiye'ye çok büyük bir kendisine diplomatik alan yaptı.
00:33:00Karşılığının da olması gerekir.
00:33:01Bak Şam açısından söylüyorum.
00:33:02Türkiye'nin bu kadar el tutması, bu kadar ayağa kalkması, özellikle terör örgütleriyle ilgili
00:33:07ya da başka şeylerle ilgili şey.
00:33:10Bilmiyorum yani o liste güncellendi mi de eleştirimi söyleyeyim.
00:33:14Türk vatandaşlarına uygulanan kapı vizesi, alınan para bana göre yüksek.
00:33:21Türkiye'nin orada bir ayrıcalığı olması lazım.
00:33:23Uygulayalar mı uygulamayalar mı bilmiyorum.
00:33:24Uygulandı.
00:33:25Uygulandı.
00:33:26Mesela ben onu eleştiriyorum.
00:33:27Ben öyle bir şeyin olmasını isterim.
00:33:29Biz Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Suriye'yi hem bir savaş döneminde hem yeni döneminde
00:33:33böyle kollarından tutup böyle kalkan olmuş bir ülkeyiz.
00:33:37Bilmiyorum nasıl karar verildi, onun gerekçesi nedir?
00:33:40Belki bir de bizim bilmediğimiz.
00:33:41Tabii yani onların en zor döneminde Türkiye onlara kucak açıp milyarlarca dolar para
00:33:47harcamışken.
00:33:48Türkiye Cumhuriyeti Devletleri vatandaşları Suriye'ye vizesiz gidiyor ama kapıda bir
00:33:52ayak bastı parası gibi artık adı nedir, harç mı nedir alınıyor.
00:33:56Ben yüksek buluyorum.
00:33:57Rakam vermeyeyim.
00:33:59Bizim bir farkımız olması gerekirdi.
00:34:01Ben öyle düşünüyorum.
00:34:02Öyle bir bakış açım var.
00:34:03Ama diğer yönden Türkiye'ye yaklaşımlara, Türkiye ile olan şey, özellikle Türkiye'ye
00:34:09yakın bölgelere, kuzey bölgelere, Türkmen komutanları atamalara hep Türkiye'nin
00:34:13öncelikleri güvenlik başlıklarında.
00:34:15Bir de tabii eleştiriyoruz ama Erhan Bey konu açıldı.
00:34:18Daha yeni bir yönetim.
00:34:20Biraz şans, fırsat tanımak lazım.
00:34:22Gözlemlemek lazım.
00:34:23Az önce Cevat Bey çok önemli bir şey söyledi.
00:34:25Bakın uzun vadeli anlaşma yapalım.
00:34:27Mesela diyelim şimdi hangi devlet bu şartlarda Suriye'nin enerji anlaşması yapıp
00:34:32milyarlarca dolara döker.
00:34:33Yapamıyor şu an için.
00:34:34Bir tek dikkat çekici işte limanların işletmesiyle ilgili Fransızlarla bir anlaşma yaptılar.
00:34:40Aslında o da yeni bir anlaşmadır.
00:34:42Sadece konteyner iskelesiyle ilgili.
00:34:44Yani Türkiye'de yanlış anlatılır.
00:34:46Laskiye Limanı ile ilgili değil.
00:34:48Laskiye Limanı'ndaki konteyner işletme tesisleriyle ilgili anlaşma yaptılar.
00:34:53Onun için beklemek lazım.
00:34:54Dünyada bekliyor.
00:34:55Yavaş yavaş deriz ya, zamana yayarak.
00:34:57Ama ekranlarda izlediğimiz bu ABD varlığı ve terörlerle ilgili
00:35:01muhatap ana muhalefet Şam'dır.
00:35:04Ben her zaman şunu söylüyorum.
00:35:08Devrimciler için yani Suriye'deki devrimci silahlı gruplar özelinde söylüyorum.
00:35:1460 yıllık bazı rejimini devirip Esad diktatörünü gönderdiler.
00:35:17Ama ülkelerin %22'sini PKK'ya kaptırmamaları gerekir.
00:35:21Yani sen bir başarı öyküsü yazmışsın.
00:35:24Ülkenin iş savaş şartlarından yönetimi devralmışsın.
00:35:27Ama orada da fakta ABD ve PKK'nın olduğu bir bölge.
00:35:30Bölge bir şekilde sana dayatılırsa bunu kabul etmemesi gerekiyor.
00:35:34İsrail'in de aynı şekilde kaptırmaması gerekiyor.
00:35:37Tabii.
00:35:37Bir de İsrail'in o Kuneitra, Dera hattındaki Golan işgalini
00:35:42sözde kontrol noktası, güvenlik, tampon.
00:35:45İsrail'de biliyorsunuz şeytan.
00:35:47Şey bitmiyor.
00:35:48Gerekçe bitmiyor.
00:35:49Haksız yere tabii gayrimeşhur şekilde.
00:35:51Bunun için biz hani bazı analizlerimizde biraz erkenciz.
00:35:55Yani biraz daha ne diyelim bu işi daha real zeminde bakmak lazım.
00:36:00Suriye'nin desteği ihtiyacı olduğu kadar zamana da ihtiyacı var.
00:36:04Evet bu noktada İsrail konusunu da ele alırken aslında kafalarda soru işaretleri beliriyor.
00:36:10Çünkü İsrail Orta Doğu'daki politikalarını agresif yürütmeyi seven bir ülke.
00:36:15Tüm dünya üzerinde en az sorgulanan, yaptıkları en az sorgulanan ülke olması zaten tüm insanlığı rahatsız ediyor, tartışılıyor.
00:36:25Bu bağlamda Amerikan askerlerinin çekilme durumuyla İsrail'in Suriye üzerindeki operasyonlarını
00:36:34daha agresif bir şekilde önümüzdeki haftalarda, önümüzdeki dönemde ortaya koyması beklenebilir mi?
00:36:41Bu tabii ki en önemli sorulardan biri de bunun sonucunda da İsrail'le Türkiye karşı karşıya gelebilir mi Suriye'de?
00:36:49Askeri olarak karşı karşıya gelme şansı yok.
00:36:53Şöyle yani her ne kadar her iki ülkenin de Suriye üzerindeki hesapları kesinlikle birbiriyle ters.
00:36:59Bunu iyi biliyoruz.
00:37:00Fakat Netanyahu'nun son Trump'la görüşmesinde Trump'ın özellikle haddini bil demesi, mantıklı ol demesi,
00:37:13Türkiye'yle ilgili mesela Sayın Erdoğan'la benim ilişkilerim çok iyi eğer istiyorsan,
00:37:21anlaşmak istiyorsan ben seninle onların arasında aracı olurum demesi bizzat eski İsrail'li yetkililer tarafından da çok ağır bir yenilgi ve İsrail için bir utanç vesilesiydi dediler bunu.
00:37:40Yani Türkiye üzerinde vurgu yapması özellikle Trump'ın İsrail'e yani haddini bil.
00:37:45Ben Türkiye'nin yanındayım.
00:37:48İki ülkenin askeri olarak çatışma noktasına gelme ihtimaline karşı dahi sonuçta Amerika, İsrail'i muhakkak orada dizginleyecektir.
00:37:58Çünkü İsrail'de şöyle bir yapı var bunun yani çok vurgulanıyor gelki ekranlarda da varlığı savaş üzerine ve çatışma üzerine kurulu bir terör örgütü yani o terör ülkesi diyebiliriz buna.
00:38:13Yani normal bir ülke teamülleri beklemeye gerek yok.
00:38:17Kimi dostlarımız bunun arka planlarının dini, teolojik sebepler olduğunu da söylüyorlar ama yapı bu yani 1948'de kurulduğundan beri orada huzuru yok.
00:38:29Şimdi aynı konu geliyor bir ucu ister istemez Türkiye'ye de dayanıyor bunun.
00:38:33Şimdi Suriye'nin istikrarı Türkiye'nin istikrarıdır diye ısrarla bizim yetkililerimizin yaptığı vurgunun önemini şu anda anlıyoruz.
00:38:43Çünkü istikrarsız Şam demek bütün bölgeyi kaosa sürükleyecektir.
00:38:48Irak'ı da, Ürün'ü de ister ister Lübnan'ı da ve Türkiye'yi de etkileyecektir olumsuz bir şekilde.
00:38:56Şimdi askeri olarak karşı karşıya gelme en azından yakın vadede çok muhtemel görünmüyor.
00:39:03Ama mesela Türkiye orada askeri üslerini kurduğu zaman ve Türk askerleri kontrol noktalarına yerleştiği zaman ki bu Şam'ın yeni hükümetiyle yani koordineli olarak kesinlikle yapılacaktır.
00:39:17Bu yapıldığı zaman mesela örnek veriyorum Güngör Bey yeni Suriye ordusunu Türk subayları eğitime gittiği zaman bir saldırı olursa Türkiye'nin tavrı ne olacaktır?
00:39:30Yani İsrail'ler bunun hesaplarını mutlaka yapar, yapmazlarsa eğer sonuçta Amerika onları bir şekilde dizginleyecektir.
00:39:38Bir de kesinlikle Türkiye'yle karşı karşıya gelme riskine giremezler.
00:39:44Yani yeni cephe açma şansı yok İsrail'in.
00:39:46Yıpranmış bir ordusu var, yorgun bir ordusu var.
00:39:49Gazze'den dolayı, Lübnan dolayı bir de Türkiye var.
00:39:53Yani Türkiye dediğiniz zaman bakın yani bölgenin en güçlü ordusu.
00:39:59Dikkatini çektim Cevat abi belki siz de bakarsınız.
00:40:03Bu Bakü'deki görüşmelerden sonra İsrail'in Suriye'ye saldırıları durdu.
00:40:07Evet.
00:40:07Ben bir beş gündür bakıyorum onu da takip edeceğim.
00:40:10Bana göre çok ben yani Milli Savunma Bakanlığı'nın dediği gibi ben sadık eyleme bakarım söyleme değil.
00:40:16Herkes bir şey söylüyor.
00:40:18Bir işte karşıya gelmeme teknik bir şey yapıldı.
00:40:22Bakıyorum son dönemlerde hem mevcut yerlerini kuruyoruz hem özellikle hava saldırıları.
00:40:27Her gün saldırı oluyordu.
00:40:29Bugün olmasa yarın oluyor.
00:40:30Yeni yönetimden şu ana kadar yani 700 saldırı oldu şu ana kadar.
00:40:36Tam 700 hava saldırısı.
00:40:38Korkunç bir rakam bu.
00:40:40Ve bir haftadır bıçak gibi kesilmiş bu şey Suriye'ye saldırıları.
00:40:45Bu çok enteresan bir nokta.
00:40:46Hakip edeceğiz yani çok önemli bir durum.
00:40:48Bu Türkiye ile İsrail arasında Azerbaycan aracılığıyla gerçekleşen görüşmeler sonrasında.
00:40:55Tabii askeri teknik bir konu yani iki ülkenin askeri unsurlarının karşı karşıya gelmemesi için.
00:41:00Mesela uçaklarımızın karşı karşıya gelmemesi için yapıldı.
00:41:04Ama ondan sonra İsrail'in de sahaya bir saldırısı yok.
00:41:07O zaman soruyorum ben Suriye hava sahasının büyük kısmını Türkiye mi kontrol ediyor?
00:41:10Kontrol ediyor evet.
00:41:11Yani bu da karşı tarafa bildirildi mi?
00:41:13Yani dedi biz artık uçuyoruz.
00:41:15Bir angajman mı oluşturulacak?
00:41:16Tabii yani şöyle mi dendi biz uçuyoruz siz uçmayın.
00:41:19Uçarsanız sonucunda katlanır mısınız dendi.
00:41:21Yani bu ihtimal dahilinde söylüyoruz ama gerçekten Trump hani bazen bozuk saat bile ilk günde iki defa doğruyu gösteriyor ya.
00:41:31Trump da bu ara öyle.
00:41:33Türkiye başlığı biz güçlüyüz yani Suriye'de de çok güçlüyüz.
00:41:36Eleştiriyoruz bak az önce eleştirdik Suriyeliliği yetkilileri ama askeri ve siyasi olarak çok yani 8 Aralık'tan sonra çok ciddi bir pozisyona geldik.
00:41:46Bunun da meyveleri olacak.
00:41:47Bunun da karşıtlı olacak.
00:41:49Bir arkadaşım bizim yayınlarımızı izliyor.
00:41:51Abi diyor işte İsrail diyor Türkiye'ye kötülüyorsa demek ki iyi işler yapıyoruz.
00:41:56Evet.
00:41:56Buyurun hocam sözü.
00:41:57NATO üyesi Türkiye'ye saldırma cesaretinde bulunamaz.
00:42:00Çünkü bu komple NATO'yu karşısına almış olma demektir.
00:42:04Çünkü resmi olarak böyle bir şeye imkan yok.
00:42:07Artı onun dışında bir şöyle düşünün yani Türkiye ile karşı karşıya gelmesinin
00:42:14mesela Türkiye'de yaratacağı infiali bir düşünün.
00:42:18Yani İsrail vatandaşları bile bunu istemez.
00:42:20Yani Türkiye bu durumda örnek veriyorum.
00:42:23Dese ki İsrail vatandaşlarının Türkiye'ye girişini yasaklıyorum.
00:42:26Dediği anda kıyamet kopar.
00:42:28Yani çünkü çok zor durumda İsrail bakın bu son 7 Ekim olaylarından sonra turizm sıfıra indi.
00:42:39Birçok RG firmaları çekildiler.
00:42:42Bazı vatandaşları gitti.
00:42:44Vatandaşlarının epey bir kısmı gitti.
00:42:47Hala kuzeyden göçüp güneye gidenler geriye dönemediler.
00:42:51Yani Gazze'liler bakın dönüyor ama bunlar dönemediler.
00:42:55Ve içeride bir siyasi kaos var.
00:42:57Her gün kavga var İsrail'de.
00:42:59Şimdi bunun karşısında bunun yanında durup bir de Türkiye ile karşı karşıya gelmesini hiçbir şekilde istemezler.
00:43:06Hele hele böyle bir zamanda.
00:43:07Onun için ben askeri olarak Türkiye ile bir çatışma ihtimalini dahi vermiyorum şu an için.
00:43:16Evet gündemdeki konuları değerlendirmeye devam edeceğiz.
00:43:19Tabi Amerikan Başkanı Trump özellikle dünya gündemini çok net bir şekilde belirlemeye devam ediyor.
00:43:25İtalya Başbakanı Meloni'yi ağırladı Beyaz Saray'da.
00:43:31Sonrasında da Beyaz Saray'da gazetecilerin sorularını cevapladı Donald Trump.
00:43:35Ve tabi ki Amerika Birleşik Devletleri ve Çin arasındaki soğuk savaş dünyanın yakından takip ettiği en önemli konulardan biri.
00:43:43Çünkü dünya ekonomisini ayakta tutan iki ülkeden bahsediyoruz.
00:43:47Ve iki ülke arasındaki ekonomi konusundaki bu soğuk savaş dünya ekonomisini de tedirgin ediyor.
00:43:53Trump önemli açıklamalar yaptı.
00:43:56Çin gümrük tariflerinden sonra birçok kez elini uzattı.
00:43:59Çin'le konuşuyoruz.
00:44:01Çin'le anlaşma yapacağımızı düşünüyorum.
00:44:04Bence çok zamanımız var.
00:44:05Sanırım önümüzdeki üç ya da dört hafta içinde görüşeceğiz.
00:44:09İfadelerini kullanmış ki bu iki ülke arasındaki krizde gelinen önemli bir nokta olarak değerlendirilebilir.
00:44:17Güngör Yavuz Arslan herhalde Amerika Birleşik Devletleri ile Çin'in görüşeceğine yakın bir zamanda ifade etti Donald Trump.
00:44:24Şimdi bu Çin krizinde de Trump'ın sünni olarak gümrükler üzerine yarattığı krizle ilgili yaptığım yorumlarda CNN Türk'te yaptığımı çok iyi hatırlıyorum.
00:44:33Trump Çin'le bir ticaret anlaşması yapmak istiyor.
00:44:36Çünkü bu krizi patlatmadan önce bir açıklaması da ne demiş Derhan Bey?
00:44:40Bizim Çin'le olan ticaretimiz bize zarar veriyor.
00:44:43Ben Çin'e gümrük duvarları koymuştum.
00:44:46Kota koymuştum.
00:44:47Birinci başkanlık dönemi.
00:44:48Trump 1.0 versiyonu diyorum ben o döneme.
00:44:51Biden bunu kaldırdı.
00:44:53Bu Biden'ın hatası diye açıklaması var.
00:44:57Çin'le yeni bir güvenlik, özür dilerim, ticaret anlaşması yapmamız gerekir.
00:45:01İşte bunun için Trump ne yaptı?
00:45:03Kendi metodu var.
00:45:03Bunu zaten kitabında da yazıyor.
00:45:05Yazdığı kitapta el yükselterek karşı tarafa baskılayacak gümrükleri uygulama ya da başka söylemlerle kendine rakip gör.
00:45:14Ya da istediğini almak istediği kişiyi masaya çekmek.
00:45:18Şimdi diyor ki şey beni aradı mutlu oldum.
00:45:20Artık diyor çok iyi bir ilişkimiz var diyor açıklaması.
00:45:23Yani ilişki durumunu seviyeliye döndürmüş Trump.
00:45:26Böyle diplomasiyi üreten.
00:45:28Biz hani bunu biraz şey gibi bakıyoruz.
00:45:31Hani nükteli anlatmaya çalışıyoruz.
00:45:33Ama Trump ve ekibinin taktiği bu.
00:45:36Yani Çin'i bir yere bir anlaşmayı çekmek için gümbürtü yüksek çıkartıyorlar.
00:45:41Yani sesi yüksek çıkartıyorlar.
00:45:43Aslında bu diplomaside de pek uyan bir şey değil.
00:45:46Yani devlet politikası açısından.
00:45:48Sonra işte bana telefon edecek.
00:45:50Telefon etti.
00:45:51Şimdi bundan sonra ne olacak?
00:45:52Gel bu gümrükleri konuşalım.
00:45:53Zaten biliyorsunuz gümrükler de esnedi.
00:45:56Televizyon cep telefonu gibi dijitaller muhafıf dedi bu gümrük tarifesinden.
00:46:01Diğer ülkelere de ilan etmişti.
00:46:03Bunu bu şekilde uygulayan bir Donald Trump'tan söz ediyoruz.
00:46:06Bu ne kadar sürdürülebilir?
00:46:08Bu nereye evrilecek?
00:46:10Ona bakmamız lazım.
00:46:11İşte İtalya Başbakanı'nın ziyareti diğer şeylerde hep dünya gündemini ve manşetini oluşturacak konular veriyor.
00:46:19Ama Çin başlığını ayrı bir değerlendirmek lazım.
00:46:22Musk Çin'de çok yüksek ticaret yapıyor.
00:46:25Akşam Yunus Paxo yayında da değerlendirdi bunu.
00:46:30O değil ABD'de birçok iş insanı var.
00:46:32Birçok firma var.
00:46:33Ve Çin'le yaptıkları rakamlar milyar dolarlarla ifade ediyor.
00:46:37Orada üretim yapanlar var.
00:46:38Biliyorsunuz ABD bir lobiler ülkesi.
00:46:40Şimdi Trump'a özellikle Çin'le ticaret yapan kesimlerden ciddi bir baskı var.
00:46:45Sen ne yapıyorsun diyor.
00:46:46Sen diyor yani bu sürdürülebilir bir durum değil.
00:46:50Kısa bir süre sonra biz bu görüşmelerden sonra ABD ve Çin arasında ticari müzakerelerin başladığını konuşabiliriz ihtimal dahilinde.
00:46:58Benim böyle bir öngörüm var.
00:47:00Ama Trump bilgi istediğini aldı yani.
00:47:02Çin bizde irtibada geçti dedi artık bu Dışişleri Bakanlığı düzeninde mi?
00:47:07Bir de tersten bir bakalım.
00:47:08Hep ABD açısından bakıyoruz.
00:47:10Bu Çin'e de zarar veriyor.
00:47:12Çin için ABD çok iyi bir pazar.
00:47:15Bu ticari savaş, ABD ile tırmanan gerginlik Çin'e de eksi yazacaktır.
00:47:22Onlar da bu işi bir şekilde müzakere etmek zorunda ama Çin avantajla.
00:47:27Üretim ve ekonomi gücünden dolayı ABD'ye karşı avantajlı bir durumda.
00:47:32Trump dönemi böyle.
00:47:33Trump artık bu şekilde yoğurtuyor.
00:47:35ABD başkanlığı bu şekilde yapıyor.
00:47:37Kendi aklında bir yol haritası var Çin özelinde.
00:47:40Onu hızlı bir şekilde uyguluyor ve çok dikkatinizi çekti mi?
00:47:43Karşı tarafın atıcı hamleyi bekliyor.
00:47:45Putin konusunda da öyle yaptı.
00:47:47Birçok şey yaptı.
00:47:48Ben dedi Putin'den haber bekliyorum.
00:47:50Bunu Putin'le konuşacağım.
00:47:52Aslında karşısındaki rakiplerine ya da muhataplarına diyor ki bak hamleyi yaptım.
00:47:55Ne yapacaksanız bir an önce yapın.
00:47:57Yapın.
00:47:58Bu ekranlarda izlediğimiz Avrupa Birliği'nden gelen liderler özellikle İtalya Başbakanı'nın ziyareti de önemli.
00:48:04Biliyorsunuz Avrupa ile limoni Trump bu arada.
00:48:07Onlara da gümrük vergisi uykularda.
00:48:08Ukrayna politikalarında belirli bir çatırdama var.
00:48:12Biraz İtalya Başbakanı durumu toparlamaya gelmiş.
00:48:15Yani sadece İtalya adına değil onlar.
00:48:18Bakın tam metni okuyamadım.
00:48:19Onda da ticari konular var.
00:48:21Yani Trump bir müzakere yaparken, biriyle kavga ederken Erhan Bey, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski'yle yettiği kavgada da gördük.
00:48:30Amacı ekonomik ya da para kazanmak.
00:48:32Yani öyle bir hedefleri olan bir ABD Başkanı'ndan söz ediyoruz.
00:48:37Trump'ı daha çok konuşacağız.
00:48:38Yani Trump öngörülemez sıra dışı bir ABD Başkanı.
00:48:41Birinci döneminden çok farklı bir politikaya ilgili.
00:48:45Bozuk saat olarak ifade ettiniz.
00:48:47Ya duştan çıktım 15 dakika önce karar verdim diyor.
00:48:50Böyle bir politika yok ki.
00:48:52Bunu da söylüyor.
00:48:52Biraz esnek değil mi?
00:48:54Yani verdiği kararlar konusunda çok net değil.
00:48:57Yani mesela Panama'yı işgal edecekti.
00:48:59Hatırlıyorsunuz değil mi?
00:49:00Meksika 52. eyaleti olacaktı.
00:49:03Örnek olarak veriyorum.
00:49:04Görülen dişini bitirdiydi.
00:49:07Putin'e bir telefon edecekti.
00:49:09Ukrayna Savaşı'nı telefonda halledecekti.
00:49:12İsrail'i kontrol edip ateşkesi uygulatacaktı.
00:49:14En son şeyi de Gazze'yi devralacağız dedi.
00:49:17Yani çok iddialıysanız Gazze'yi devralmak.
00:49:20Devralmak.
00:49:21Soruyorum Trump hangi birini yaptı?
00:49:23Bana bir tanesini yaptığını söyleyeyim bu söylediklerinden.
00:49:26Ben ondan dolayı bozuk saat gibi günde iki defa anca doğru yeri gösterebiliyor diyorum.
00:49:32Oradaki gazeteci arkadaşlarımızla zaman zaman ABD'yi konuşuyoruz.
00:49:37Trump'ın en büyük derdi ekonomi.
00:49:39Eğer ABD ekonomisindeki bu kırılganlıkları ya da bir çözüm bulamazsa Kasım ayında ara seçim var.
00:49:46Orada siyaseten bir hezimete uğrayabilir.
00:49:49Şu anda hem Temsilciler Meclisi'nin hem Senato'da çoğunluk.
00:49:53Yani kongrede Cumhuriyetçilerin birinciliği var.
00:49:56Bunu kaybedebilir.
00:49:57O açıdan böyle dışarı ile çok uğraşırken içeriden de bir siyasi gol yiyebilir Trump.
00:50:03Evet.
00:50:04Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
00:50:05Tabii burada Çin'de ABD arasındaki ekonomik durum dünyayı da ilgilendiriyor dedik.
00:50:12Dünya'nın gayri safi milli asılasının yüzde 43'ü iki ülkeye ait.
00:50:18Yani ne kadar önemli olduğunu altını çizmek gerekiyor.
00:50:22Güngör Bey'in de belirttiği gibi birçok aslında yorumcumuzla bu konuda ifadeler kullanıyor.
00:50:28ABD Başkanı Trump'ın tek düşüncesi Çin'le kendi istediği şartlarda makul bir ekonomik anlaşma sağlamak.
00:50:36Doğru mudur?
00:50:36Bunun için mi çalışıyor Trump?
00:50:37Şimdi iki tarafın arasındaki ticari dengeler çok uç noktada.
00:50:44Yani Çin'in mesela Amerika'ya ihracatı 480 milyar doların üzerinde.
00:50:51Fakat bunun karşısında Amerika'nınki 180 milyar dolar civarında.
00:50:55Yani arada bir dengesizlik var.
00:50:57Bu dengesizliği Trump bir şekilde telafi etmek istiyor.
00:51:01Ama şöyle iki ülkenin arasında ciddi bir rekabet var.
00:51:05Bu belli.
00:51:05Bu rekabeti nasıl yönetecekler?
00:51:08Şimdi hem ticari savaşlar, ticaret savaşları devam ediyor.
00:51:12Hem teknolojik çekişmeler devam ediyor her iki ülkenin arasında.
00:51:16Hem de jeopolitik gerilimler de artıyor.
00:51:19Bu üç sahada da çok ciddi çatışma var.
00:51:22Fakat her iki ülkede doğrudan çatışmadan özellikle kaçınmaya özen gösteriyorlar.
00:51:28Bunu görüyoruz.
00:51:30Fakat bir tarafta Çin'in hem ekonomik alandaki yükselişi, hem askeri alandaki yükselişi bu bir.
00:51:37Diğer tarafta da görüyoruz ki bu yükselişler Amerika'nın o küresel liderliğini tehdit ediyor.
00:51:45Yani Amerika'nın bir küresel hegemonyasını tehdit ediyor.
00:51:48Çin'in bu yükselişi ve bu da her iki ülkenin arasındaki ilişkileri daha da kırılgan bir hale getiriyor.
00:51:56Bunu net olarak bu son gelişmelerden görüyoruz.
00:52:00Şimdi Çin kendisine yeni ittifaklar ve yeni alternatifler arayabiliyor.
00:52:04Mesela Avrupa pazarına açılabilir miyiz diyor.
00:52:07Fakat o noktada Avrupa'da Amerika ile birlikte hareket ederse bu sefer Çin'in manevra alanı yine daralmış olacak.
00:52:17Bunu da görüyoruz.
00:52:19Sonuçta görünen şu bu iki ülkenin arasındaki bu diplomatik ve ekonomik sıkıntılar ve karşılıklı bu rekabet küresel ekonomiyi çok derinden etkiliyor.
00:52:34Yani en azından kısa vadede dünyanın geneli bu çatışmadan zarar görüyoruz.
00:52:41Bunu görüyoruz.
00:52:42Yani direkt çatışmayı tabii göz önüne almıyorlar ama Çin Amerika'nın karşısında ciddi bir tehdit oldu.
00:52:49Yani bu bir yerde Trump bunu frenlemeye çalışıyor ama nereye kadar başarılı olur?
00:52:55Güngör Bey'in de dediği gibi yani tehditleri çok ama bunları nasıl pratiğe yansıtır?
00:52:59Mesela nasıl durduracak Çin'in ekonomik gücünü elinde mekanizma da bak gümrükleri uygulayamıyor.
00:53:0590 gün erteledi değil mi?
00:53:07Evet.
00:53:07Erteledi.
00:53:08Yani Çin'i şöyle söyleyeyim Trump'ın Çin'i durdurma planı ne?
00:53:13Yani bu böyle gümrükleri indirdim çıkartmakla olmaz.
00:53:16Daha stratejik.
00:53:17Az önce rakamları verdi.
00:53:19Bakın tam net rakamları vermesem bile ortalama vereyim.
00:53:24Çin'de faaliyet gösteren ABD menşeli ya da uluslararası menşeli şirketlerin sayısı azımsanmayacak kadar çok.
00:53:35Bir tanesini Max'dan örnek verdik.
00:53:37Daha birçok şey var.
00:53:38Aynı zamanda ABD'deki Çin sermayesine bakalım.
00:53:42Bugün ABD'nin çıkardığı hazine bonoları var.
00:53:45Tahfiller var.
00:53:46ABD o şekilde bozuyor.
00:53:47Bunların en büyük kısmı Çin'in elinde.
00:53:51Çin'in elinde.
00:53:51Gitmiş ABD hazinesinin tahfillerini satın almış.
00:53:54Yani Çin ABD'ye borç vermiş bir nevi.
00:53:57Bir nevi.
00:53:58ABD Çin mahalleleri var.
00:53:59ABD Çin sermayeli şirketler var.
00:54:01Yani bunu nasıl yönetecekler ben de çok merak ediyorum.
00:54:05Buyurun hocam.
00:54:06Mesela bu Amerika'nın borçlarına baktığımız zaman toplamda 36 trilyon dolar bir borç var.
00:54:12Yani bunun 9 trilyon doları dış borç, 27 milyon doları iç borç civarında hesaplanmış.
00:54:22Ve bu dış borcun büyük çoğunluğu Çin'e.
00:54:25Yani siz bu kadar trilyon dolarlar borçlu olduğunuz bir ülkeye karşı nasıl bir yaptırım uygulayabilirsiniz ki?
00:54:34Yani bu dengesizlik var hakikaten iki ülkenin arasında.
00:54:37Trump bir şekilde Çin'i kontrol etmek istese de edemiyor.
00:54:40Yani Çin hakikaten çok dik durdu bu gerilimlerde.
00:54:45Taviz vermiyorlar.
00:54:46Ve yani Çin işte biz bu pazarımızı Amerika'daki pazarı madem yüksek vergiler alıyorsa düşük vergiler alınan ülkelerden ülkeler üzerinde yatırım yapıp oradan ihracatları yapabiliyoruz.
00:55:04İşte o noktada herkes şunu söylüyor.
00:55:06Türkiye gibi ülkeler için bir fırsat doğar mı?
00:55:09Doğar.
00:55:09Yani bütün bölgemizdeki bu mesela Rusya-Ukrayna çatışmalarında da ekonomik ambargolar Rusya'yı vurduğu zaman Türkiye adeta can simidi oldu.
00:55:20Tıpkı İran'ın ambargolarına Türkiye'nin can simidi olduğu gibi.
00:55:24Evet Cevat Bey kısa bir ara verelim.
00:55:26Aradan sonra yine size döneceğim.
00:55:28Konuyu konuşmaya devam edeceğiz efendim.
00:55:42Tekrar birlikteyiz Amerikan Başkanı Donald Trump.
00:55:45Çin'le aralarında yaşanan krize ilgili konuştu ve Çin'le yakın zamanda bir görüşme gerçekleşebileceğini ifade etti.
00:55:53Konutlarımızla birlikte tabi bu durumu değerlendiriyoruz.
00:55:56Cevat Bey sözünüz yarım kaldı.
00:55:58Yine size dönmek istiyorum.
00:56:00Tabi ki Amerika Birleşik Devletleri'nin Çin politikasında biraz da başka ülkelerin etkinliğinin de olduğunu görüyoruz.
00:56:07Özellikle Trump'ın Putin'le yakın ilişkiler kurması, Rusya'yı kendi yanına çekmeye çalışması, diğer taraftan Avrupa Birliği'ni belli bir noktaya getirmek için aslında bazı stratejik hamleler yapması ve son olarak İran'la yaptığı görüşme.
00:56:24Biliyorsunuz geçtiğimiz cumartesi günü UMMA'nın aracılığıyla bir görüşme gerçekleşti ve olumlu olduğu iki taraf arasından da söylendi.
00:56:32İddia odur ki Amerika Birleşik Devletleri aslında Çin konusunda İran'ın Çin'e yaklaşmasını engellemek için yapıcı bir yaklaşım ortaya koyuyor ve Çin'i de yanına çekmeye çalışıyor.
00:56:44Dünyanın petrol rezervinde üçüncü, doğal gaz rezervinde ikinci ülkesi İran.
00:56:51Çok önemli karbon zenginlikleri söz konusu.
00:56:55Trump Çin'i çevrelemek için belki de zor durumda bırakmak için Güngör Bey ilk bölümde dedi ya ne yapması lazım?
00:57:02Çin çok güçlü.
00:57:03Bu tip hamlelerde yapıyor mu?
00:57:05Nasıl değerlendirmek için?
00:57:05Evet şimdi İran'la Çin'in ilişkileri ekonomik olarak çok üst seviyede 25 yıllık anlaşmalar yaptılar Çinlilerle.
00:57:16Hatta İran'da da bayağı tepki gördü halktan.
00:57:19Yani neler oluyor diye.
00:57:20Adeta petrolünün hemen hemen hepsini Çin'e veriyor.
00:57:25Çin'e satıyor İran.
00:57:27Ve adeta bir can simidi gibi devam ediyor ekonomik ilişkileri.
00:57:33Şimdi Trump bu arada İran'ı ekonomik olarak yanına çekebilir mi?
00:57:38Biraz o İsrail'le olan dengeleri var.
00:57:41Yani Trump genelde şu politikayı güdüyor.
00:57:44İsrail'liler korkuyu hissetsin İran karşısında.
00:57:49Ben onların koruyucusuyum.
00:57:51Bunun hesabını yapıyor genelde.
00:57:53Yoksa hiç İran'ın nükleer programıyla çok ilgilenmiyor.
00:57:56Açık söyleyelim Trump.
00:57:58Hatta olsun İsrail'ler korksun biz onların koruyucusu olarak.
00:58:02Amerikan içinde Yahudi lobilerini ben etkileyeyim.
00:58:06Böyle bir siyaset devam ediyor.
00:58:08Şimdi müzakereler nasıl gidiyor?
00:58:10Müzakereler olumlu gidiyor.
00:58:12Hatta geçen sonuç alınacak mı?
00:58:16Görünen o ki alınacak.
00:58:18Çünkü mesela dolar İran riyali karşısında yüzde yirmi değer kaybetti.
00:58:25Yani İran parası bir anda yüzde yirmi değer kazandı.
00:58:29Sırf müzakerelerin olumlu gidişatından dolayı her iki tarafta olumlu gidiyor.
00:58:35Sonuç alma ihtimalleri var şeklinde.
00:58:37Donald Trump'ın bu aradaki tehditleri de İran'ın son günlerdeki tehditleri de bir an önce harekete geçin.
00:58:45Orada önemli bir nokta bir medya zaferi elde etmek istiyor.
00:58:48Yani bakın Dışişleri Bakanlığı değil özel temsilcisini gönderiyor.
00:58:53Niye?
00:58:53Çünkü kendi hanesine yazdırmak istiyor bu zaferi.
00:58:56Eğer bir fotoğraf alabilirse anlaşma yapıldığı şeklinde böyle bir durum var.
00:59:01Evet İran'ı yanına çekerek Rusya'yı yanına çekerek bir şekilde Çin'den uzaklaştırarak bunları.
00:59:08Ama İran'la yakın vadede bir ekonomik anlaşma falan imzalaması söz konusu değil Amerikan'ın.
00:59:14Çünkü ambargoların kalkması lazım aşama aşama.
00:59:17Bayağı uzun ve karmaşık dosyalar var orada.
00:59:19Ama bir şekilde anlaşma yapabileceklerine dair çok ciddi işaretler var.
00:59:25Yani İran tarafında hatta anlaşmalar yapıldı.
00:59:28Bir rutin bir görüşmeler yapılıp detaylarda son noktaları virgülleri koyuyoruz şeklinde İran'dan gelen açıklamalar var.
00:59:38Hava gayet olumlu görünüyor.
00:59:39Bu hava kime yarar Çin ve Amerika arasındaki rekabette?
00:59:44Amerika'ya yarar bu belli.
00:59:45Evet Güngör Bey son 3 dakikamızda da sözü size verelim.
00:59:51Trump'ın Çin'le soğuk savaşında hamleleri midir?
00:59:56Rusya'yla yakınlaşma çabası, İran'la yakınlaşma çabası, en azından yakınlaşmadan ziyade bir anlaşmaya varma çabası.
01:00:03Çünkü siz Çin'in ekonomisi çok güçlü dediniz.
01:00:05Özellikle telefon, bilgisayar gibi teknolojik ürünlerin vergiden muaf tutmak zorunda kalması ki çok eleştirildi.
01:00:13Yani Amerikan başkanı bu vergileri koyarken bunların Amerika'ya Çin'den geldiğini bilmiyor muydu diye de aslında bir hayli dalga konusu olmuştu Trump.
01:00:24Ekonomi konusunda eli biraz böyle çok fazla güçlü gibi değil Çin karşısında.
01:00:30Başka şeyleri mi işin içine katıp kazanmak istiyor Trump?
01:00:33Şimdi Trump aslında eli yükseltiyor.
01:00:37Böyle işte gümrük vergilerini %50'lere kadar çıkartarak Çin'e masaya gel dedi.
01:00:44Ne dedi onunla ilgili?
01:00:46Şii beni arayacak dedi.
01:00:47Telefon bekliyorum dedi.
01:00:48Hatta telefonun başında falan görselleri paylaşıldı.
01:00:52Bugün yaptığı açıklamada Çinler bizle irtibada geçti.
01:00:57Artık bunun şeklini belirtmedi.
01:00:58Kendisinin ne diyelim bir yol haritası var bu Çin ilişkileriyle.
01:01:03Gümrük duvarlarını yükseltmek, Çin'in onu araması, onunla müzakere etmesi.
01:01:08Bu ne kadar bilinçli bir şekilde yapıyor.
01:01:12Yani bunu Beyaz Saray mı kararlaştırıyor, ABD Dışişleri Bakanlığı mı kararlaştırıyor,
01:01:16Trump maksıkla konuşup mu gerçekleştiriyor bunu?
01:01:20Orada ciddi anlamda bir soru işaretleri var.
01:01:22Ama Çin daha temkinli, daha açıklamalarında yere basan, ABD'ye karşı pozisyonu daha net bir şekilde olan açıklamaları gördük.
01:01:30Ama müzakere edecekler.
01:01:32Bu Dışişleri Bakanları düzeyinde mi olacak, danışmanlar düzeyinde mi olacak edecekler.
01:01:36Bir de Trump benim gördüğüm kadarıyla Çin lideriyle de görüşmek istiyor.
01:01:40İşte birbirimizi anlıyoruz diye, ilişkilerimiz gayet iyi diyor.
01:01:44Bir de Erhan Bey, devletler bazı görüşmelerini açıklamazlar.
01:01:47Yani belki de o telefon trafiği oldu.
01:01:49Belki görüşme gerçekleşti.
01:01:50Bunu lanse etmezler.
01:01:52Bakın, İran'la bir yumuşama var.
01:01:54Umman da bir araları görmeli.
01:01:56En azından duvarların kalktığını gösteriyor.
01:01:58Bir masaya oturdular.
01:01:59Dolaylı ya da dolaysız.
01:02:01Şimdi Çin'le de, arka kapı diplomasisinde danışmanların, dışişleri bakanların, ABD'de, ABD'nin Çin'de büyük elçili var.
01:02:08Pekin büyük elçisi var.
01:02:09Aynı zamanda da Çin'in ABD'de elçisi var.
01:02:12Bir sürü faaliyetleri yürütüyorlar gibi görüyoruz.
01:02:15Bakalım Trump ne yapacak?
01:02:16Yani biraz dağıttı.
01:02:17Benim gördüğüm bu işi toparlamaya çalışıyor.
01:02:20Ama şu var.
01:02:21Evet.
01:02:21Trump'la yıllar zor olacak.
01:02:23Evet.
01:02:23Güngör Yabuz Arslan, Cevat Gök çok teşekkür ediyoruz.
01:02:26Programa katkılarınızdan dolayı noktaladık efendim.
01:02:29İyi geceler.
01:02:29İzlediğiniz için teşekkür ederim.
01:02:54İzlediğiniz için teşekkür ederim.