Saksi is GMA Network's late-night newscast hosted by Arnold Clavio and Pia Arcangel. It airs Mondays to Fridays at 10:20 PM (PHL Time) on GMA-7. For more videos from Saksi, visit http://www.gmanews.tv/saksi.
#GMAIntegratedNews #KapusoStream
Breaking news and stories from the Philippines and abroad:
GMA Integrated News Portal: http://www.gmanews.tv
Facebook: http://www.facebook.com/gmanews
TikTok: https://www.tiktok.com/@gmanews
Twitter: http://www.twitter.com/gmanews
Instagram: http://www.instagram.com/gmanews
GMA Network Kapuso programs on GMA Pinoy TV: https://gmapinoytv.com/subscribe
#GMAIntegratedNews #KapusoStream
Breaking news and stories from the Philippines and abroad:
GMA Integrated News Portal: http://www.gmanews.tv
Facebook: http://www.facebook.com/gmanews
TikTok: https://www.tiktok.com/@gmanews
Twitter: http://www.twitter.com/gmanews
Instagram: http://www.instagram.com/gmanews
GMA Network Kapuso programs on GMA Pinoy TV: https://gmapinoytv.com/subscribe
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Every surgery they come with me.
00:30Para sa huling pagkakataon, makapagpaalam ang publiko sa 88 anyos na pinuno ng Simbahang Katolika.
00:38Sa habili ni Pope Francis na isinulat niya noong June 2022 at inilabas kanina ng Vatican,
00:45nais niyang mailibing sa People Basilica of St. Mary Major kung saan nagdarasal siya bago at pagkatapos ng bawat apostolic journey.
00:54Payak lang daw dapat ang kanyang puntod na kabaon sa lupa at ang tanging nakalagay ng mga kataga, Franciscus.
01:03Ang gastos sa kanyang pagpapalibing, magbumula raw sa isang benefactor na di niya inangalanan.
01:10At ang kanyang paghihirap sa huling bahagi ng kanyang buhay, iniaalay raw niya sa Diyos, sa kapayapaan ng mundo at kapatiran ng sangkatauhan.
01:18Ayon sa Vatican, 7.35am April 21, namatay ang Santo Papa, ang cause of death, stroke, coma at irreversible cardiovascular collapse.
01:31Inindaraw niya ang dating insidente na acute respiratory failure tala sa double pneumonia, multiple bronchi ecstasis, arterial hypertension at type 2 diabetes.
01:42Sa ulat ng Vatican News, ikinuwento ng kanyang personal healthcare assistant, ang bahuling sandali niya kasama si Pope Francis.
01:51Kwento ni Massimiliano Srappetti, nakasama rin ng Santo Papa sa 38 araw niyang pagkakonfine sa Gemelli Hospital sa Roma.
01:59Nag-alinlangan pa si Pope Francis kung kakayanin niyang mag-ikot sa St. Peter's Square noong Easter Sunday.
02:07Pero itinuloy pa rin niya ito.
02:09Pagod man, kontento raw si Pope Francis at nagpasalamat kay Srappetti dahil tinulungan daw siyang makabalik sa St. Peter's Square.
02:18Hapon ng linggo, nagpahinga raw si Pope Francis at naghaponan.
02:22Madalasing ko i-medya ng umaga kinabukasan, unang lumabas ang inisyal na senyales ng karamdaman.
02:29Matapos daw ang isang oras, tila nagpaalam daw si Pope Francis kay Srappetti habang nakaratay sa kanyang apartment sa Casa Santa Marta.
02:38Doon na raw na koma si Pope Francis.
02:40Ayon sa mga kasama niya, noong mga huling sandali, hindi raw nahirapan ang Santo Papa at mabilis ang mga pangyayari.
02:49Nagtipon-tipon na rin ang mga Cardinals sa Vatican para sa First General Congregation para talakayin ang mga gagawin ngayong panahon na Sede Vacante.
02:58O walang nakaupong Santo Papa.
03:01Alas 10 ng umaga ng April 26, oras sa Vatican, inaraos ang funeral mass para kay Pope Francis na pangungunahan ng Dean ng College of Cardinals na si Cardinal Giovanni Battistare.
03:16Pagkatapos ang misa, sisimulan ang November diales, o siyam na araw ng pagluluksa.
03:23Mula sa St. Peter's Basilica, tadalhin ang labi ni Pope Francis sa Basilica of St. Mary Major para i-deveen.
03:31Para sa GMA Integrated News, ako si Ian Cruz, ang inyong saksi.
03:39Nakatatak na raw sa puso ni Joanne ang nakakatawang pag-uusap nila ni Pope Francis sa Vatican itong Enero.
03:45Biniro ni Joanne ang tinawag niyang Lolo Kiko, na siya'y apo nito.
03:49In the Philippines, diba, whenever we meet someone famous or super wealthy, we jokingly claim to be their relative.
03:56At natawa naman talaga siya.
03:57Dala ni Joanne ang zuketo bilang regalo para sa Santo Papa.
04:01Pero narealize ko wala akong remembrance from him.
04:03So after nun, hinihig ko sa kanya ulit.
04:05Tapos natawa na naman siya.
04:07Naimbitahan namang makaawit sa International Meeting of Choirs sa Vatican noong 2018 si Dulce.
04:13Pero bago siya umalis, nagka-cancer ang kanyang ina.
04:15Sumulat ako sa Vaticano, sabi ko sa kanila, hindi ako sigurado.
04:23Please pray that my mom will be able to be discharged from the hospital.
04:29So I will be able to sing.
04:32And this was the dream of my mom.
04:35Milagrong gumaling daw ang kanyang ina at dagdag biyayang natuloy siya sa Vatican
04:39at nakasalamuha rin ng malapitan si Pope Francis.
04:42It was a very deep encounter because not only on a personal level, but also more on a spiritual level.
04:51Bago nito, natugtugan pa niya ng ukelele si Pope Francis sa pagbisita nito sa bansa noong 2015.
04:57Gawaraw ito ng mga survivor ng Super Typhoon Yolanda.
05:00Tinugtug ko sa kanya, naluha siya, and then binigay ko na sa kanya.
05:06Isa sa mga napiling official photographer sa pagbisita nito si Glenn.
05:10So he made the cross, sign of the cross sa akin, parang blessing me.
05:15Naging inspiration ko siya na serving the church with all dedication and devotion.
05:23Pero mas nangibabaw sa akin yung pagsilbi sa simbahan with all humility.
05:30Maging si CBCP President at Kaluokan Bishop Pablo Cardinal David,
05:35inalala ang di malilimutang pag-uusap nila ni Pope Francis noong 2019.
05:38Noong time na yun, I was facing five criminal charges.
05:44At nabalitaan niya yun.
05:47At noong papalabas na, siya pa yung nagsabing,
05:50pwede ba kitang i-bless?
05:52He prayed over me.
05:53Sa Batangas City, inalis na ang mga sagisag na Santo Papa sa Basilica of the Immaculate Conception bilang tanda ng kanyang pagpanaw.
06:05Nag-alay naman ang misa para sa kanya sa iba't ibang simbaha na dinanohan ng mga katoliko sa Luzon,
06:11sa Visayas, at sa Mindanao.
06:15Marami sa atin ang naantig sa buhay ng tinaguriang The People's Pope na si Pope Francis.
06:20At bagamat nagluloksa ang marami sa kanyang pagpanaw,
06:24maaari naman daw siyang patuloy na mabuhay sa bawat isa sa atin
06:27sa pamamagitan ng pakikinig at pagubukas ng pintuan sa ating kapwa.
06:31He always wanted to build bridges.
06:35And the bridges are not only between conservatives and progressives.
06:40The bridges are also between believers and unbelievers.
06:44The lovers and the haters of God.
06:46He reached out to both.
06:49Inihalintulad ni Cardinal David ang pagiging leader ng simbaha ni Pope Francis
06:53sa nagpapastol na piniling maglakad kasama ang mga nasa laylayan.
06:57Yung mga panulat niya, mga turo niya, mga homily niya ay talagang kakaiba.
07:05Sa tingin ko, ito yung Santo Papa talaga na nagturo sa simbahan na matutong makinig.
07:14Kasi laging ang konsepto natin ng simbahan, mga pinuno na simbahan, pinakikinggan.
07:19Pero kung ibig nating pakinggan tayo, matuto tayong makinig.
07:24Para sa GMA Integrated News, ako si Mariz Umaliang inyong saksi.
07:32Ito ang makasaysayang Sistine Chapel sa Vatican.
07:36Itinayo noong 1400s at may limang siglo ng saksi sa mayamang kasaysayan ng simbahang katolika.
07:44Tahanan na mga nakamamanghang obra ng ilang tanyag na artist ng panahon yun,
07:50kabilang Italian painter na si Michelangelo.
07:53Sa mga susunod na araw, muling magiging saksi ang Sistine Chapel sa kasaysayan
07:59kapag nagtipon-tipon doon ang mga Cardinal Elector
08:03para sa People Conclave na ihahalal ang susunod na Santo Papa.
08:09Base sa tradisyon, labin limang araw ang panahon ng pagluluksak bago magsimula ang conclave.
08:16Pero maaari itong magsimula ng mas maaga batay sa mga pagbabagong ipinatupad ni Pope Benedict XVI noong 2013.
08:26Pwede rin maghintay ng hanggang dalawampung araw kung may mga Cardinal na hirap magtungo sa Roma.
08:33Pag kaliting niyan o pagkakalong ng meeting, pagdating naman ang Cardinal, mag-init-initin sila.
08:40Yung usap-usapan na sika-sika at maaaring pili niya nila kung ano-ano sa pagsinom ng panahon niya yun,
08:49ang puri ng kailangan pa pa.
08:51Mula noong 2005, tumutuloy ang mga Cardinal sa Santa Marta Guest House.
08:58Bawal ang komunikasyon sa labas, kabilang ang cellphone, internet at dyaryo.
09:03Tanging mga Cardinal na mas bata sa 80 taon ang pwedeng maging Cardinal Elector.
09:10Two-thirds sa boto ang kailangan para may mahalal na Santo Papa.
09:15Aabangan ang paglabas ng puting usok mula sa chimenea ng Sistine Chapel.
09:19Hudyat na may bago ng leader, ang 1.4 billion na Katoliko sa buong mundo.
09:27Sa 252 Cardinals ng Simbahang Katolika, 135 ang magsisilbing Cardinal Elector.
09:36Karamihan sa kanila naging Cardinal sa panahon ni Pope Francis.
09:40Pitumpot-pito ang edad, pitumpo pataas.
09:44Pinakamarami ang limampot-tatlong galing Europa.
09:47Sinunda ng 23 galing Asia at 18 galing Afrika.
09:54Nangunguna pa rin ang Italy sa mga bansang pinagmulan ng Cardinal Electors.
09:59Sinunda ng Amerika at Brazil.
10:03Tatlo sa mga Cardinal Elector galing sa Pilipinas.
10:06Sinaman nila Archbishop Jose Cardinal Advincula.
10:10Kalookan Bishop at CBC President Pablo Virgilio Cardinal David.
10:16At si Luis Antonio Cardinal Tagli.
10:18Nakasalukuyang pro-prefect of the section for the first evangelization and new particular churches ng Dicastery for Evangelization.
10:26Kasama si Tagli sa listahan ng iba't-ibang international media na mga itinuturing na Papa Billy o yung mga matutunog na pangalan na posibleng susunod na Santo Papa.
10:40Minsan din siyang naging obispo sa Imus Cavite kung saan ko nakilala ang ilan niyang kaanak.
10:46Tulad din ni Pope Francis na simple ang paglalarawan nila sa kanya.
10:50Para din rin tao nakikipagkwentuhan.
10:53Kahit sabihin mo nung priest pari pa siya.
10:57Never nag-ano yung sabihin yung nagmamataas bago naging Cardinal.
11:03Archbishop na wala.
11:04Ganun pa rin siya.
11:05Kung ano naging kinagis na niya, ganun pa rin siya.
11:08Hindi nagbabago.
11:09Para naman sa pamangkin ni Cardinal Tagli na si Gerard Cantos.
11:13Isa umunong napaka-mapagbigay na tao ang Cardinal.
11:17Kapag nga raw may okasyon, lalo na pagpasko, welcome daw ang lahat sa bahay nito.
11:23Yung gate po nila nakabukas, open to everyone.
11:26Pwede po kayong kumain and nagbibigay sila ng small tokens sa mga dadating.
11:31Lalo po sa amin na kamag-anak namin.
11:35Very, ano po sila, hospitable.
11:38And mapagbigay po sila, hindi po sila madamot.
11:40Bukod kay Tagli, kasama rin sa mga itinuturing na papabili ang ilang Cardinal mula Italy, France, Hungary, Malta, Spain, America at Ghana.
11:52Pero sa mga naglalabasang listahan, walang opisyal na nagmumula sa Vatican.
11:58At sa huli, ayon sa simbahan, Espiritu Santo ang magiging gabay ng pagboto ng mga Cardinal.
12:05Pagpasok sa kumikling, wala na yun. Nakakulong na sila dun.
12:11Maghihintay na lang sila ng pagboto ng bawat isang Cardinal.
12:16Pwede siyang malalo, pero ang Espiritu Santo talaga ang magbibigay.
12:20Para sa GMA Integrated News, ako si Oscar Oida, ang inyong saksi!
12:25Hindi napigil ng masamang panahon ang paglapit ni Pope Francis sa mga mana ng palataya dito sa Pilipinas noong 2015.
12:35Malaking ngiti ang sukli niya sa mainit na pagsalubong.
12:39January 15, nang lumapag sa Pasay City ang aeroplanong sakay si Pope Francis.
12:43Paglabas ng Santo Papa, nilipad ang PayPal cup niya.
12:46Kasama sa mga sumalubong ang ilang estudyante at si Noy Pangulong Noy Noy Aquino.
12:54Nang isakay ang Santo Papa sa Pope Mobile papunta sa Apostolic Nonstature,
12:58hindi magkamayaw ang libu-libong nag-abang sa mga dinaanan niyang kalsada.
13:03Bumisita rin si Pope Francis sa Malacanang,
13:05kung saan nagbigay siya ng hamon sa mga naglilingkod sa bayan at sa simbahan.
13:09I hope that these prophetic psalms will challenge everyone at all levels of society
13:17to reject every form of corruption which diverts and results from the poor.
13:26Kahit saan magpunta, binasbasa ng Santo Papa ang mga batang nakalapit sa kanya
13:31at binabati siya ng Lolo Kiko, kabilang ang mga batang may sakit.
13:35Nanguna rin si Pope Francis sa isang misa sa Manila Cathedral,
13:40kung saan nagsilbi si Fr. Villal Bautista na third year pa lang noon sa seminaryo.
13:44No and behold, pagdating niya sa pintuan ng Manila Cathedral,
13:48binatin niya kami isa-isa at nahawakan ko ang kanyang kamay,
13:54nakapagmano, nahalikan ko yung kanyang singsing.
13:57Parang alala ko, parang sinabi ko yata, welcome Pope Francis.
14:00Nang magtungon si Pope Francis sa Leyte, humahagopit ang hangin at ulan
14:06at signal number two sa probinsya dahil sa bagyong amang.
14:10Pero walang pagsidla ng tuwa ng mga debotong sumalubong.
14:13Kabilang ang pamilyang nakatira sa isang barong-barong sa tabi ng kalsada
14:16kung saan bumaba si Pope Francis.
14:19Bumutas na sa amin, no, kasi marami ko yung bata.
14:22Nag-bless niyang kami, kasi nag-kiss, nag-break.
14:25Doon nagdasal ang Santo Papa kasama ang kanilang anak.
14:30Ang pamilya ni Mary Jane, isa lang sa libu-libong na salanta
14:33at bumabangon pa lang noon sa Bagyong Yolanda
14:35na sinadya ni Pope Francis at binigyan ng pag-asa.
14:38Tantos de ustedes
14:41perdido parte de la familia.
14:47Some of you have lost part of your families.
14:51Solamente
14:52guardo silencio.
14:55All I can do is keep silence.
14:58Para estar con ustedes.
15:00I'm here to be with you.
15:02Estoy para decirles
15:04que Jesús es el Señor.
15:08I've come to tell you
15:09that Jesus is Lord.
15:13Que Jesús no defrauda
15:15and He never lets us down.
15:20Pagbalik ni Pope Francis sa Metro Manila,
15:22masayang-masaya pa rin siya
15:23at tila hindi nakitaan ng pagod.
15:25Game pa siya ang nakipag-selfie
15:27sa ilang sumalubong.
15:28Nakipagpalit din siya ng zuketo sa inalok
15:30sa kanya ng isang flight coordinator.
15:31Padre Jorge Solidejo
15:34from the workers of the airport.
15:37Si, si.
15:39It's a surreal feeling.
15:41Sa Pilipinas,
15:42nasaksihan
15:43ang largest PayPal crowd
15:44sa kasaysayan ng mundo
15:45ng daluan ng hanggang
15:477 milyon
15:47ang misirepo Francis
15:49na umapaw
15:49hanggang sa mga palibot
15:50na kalsada ng luneta.
15:52Namangha sa debosya
15:53ng mga Pilipino
15:54maging ang mga
15:55Vatican Accredited Media.
15:56I used to see him
15:58received as a rock star
15:59but here is huge.
16:01The joy of the people
16:02that they can come here
16:03from early night
16:04and under this rain
16:07are still here
16:07I think it's a tremendous
16:09witness to Asia.
16:11He really sees the future
16:12of the church here.
16:14Hindi na magandang alaala
16:16ang iniwan ni Pope Francis
16:17kundi mga mensaheng
16:18tago sa puso.
16:20Gaya ng sinabi niyang
16:21hindi masamang umiyak
16:22tulad ng isang musmos.
16:23Recien cuando el corazón...
16:25When the heart is able
16:26to ask itself
16:27and cry
16:28then we can understand
16:31something.
16:32Solamente...
16:34Certain realities in life
16:35we only see through eyes
16:37that are cleansed
16:38through our tears.
16:40At mensahe sa pagpapalakas
16:42ng pananampalataya
16:43kahit nasusubok ito.
16:45Dejate sorprender...
16:46Allow yourselves
16:48to be surprised
16:50by God.
16:51And don't be frightened
16:52of surprises.
16:53They shake the ground
16:54from underneath your feet
16:55and they make us unsure
16:57but they move us forward
16:59in the right direction.
17:00Para sa GMA Integrated News,
17:02ako si Rafi Timang
17:03inyong Saksi.
17:11Mga kapuso,
17:12maging una sa Saksi.
17:14Mag-subscribe sa GMA
17:15Integrated News
17:15sa YouTube
17:16para sa Ibat-ibang Balita.