Youtube kanalımıza abone olun: ►https://goo.gl/USTWfS
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:30MÜZİK
01:00MÜZİK
01:30MÜZİK
01:36MÜZİK
01:38MÜZİK
01:42MÜZİK
01:50MÜZİK
01:52MÜZİK
01:54MÜZİK
02:00MÜZİK
02:02MÜZİK
02:04MÜZİK
02:06MÜZİK
02:10MÜZİK
02:12MÜZİK
02:14MÜZİK
02:16MÜZİK
02:22MÜZİK
02:24MÜZİK
02:26MÜZİK
02:28MÜZİK
02:30MÜZİK
02:36MÜZİK
02:38MÜZİK
02:40MÜZİK
02:42YAKTAŞIK 20 YIL ÖNCE BAĞIMSızlığını kazandığında
02:44herkesin kafasında aynı soru işareti vardı.
02:47Acaba tipik bir eski Sovyet ülkesi olarak mı yaşamına devam edebilecek?
02:51Acaba tek başına bir ülke olarak kalabilecek mi Kazakistan?
02:55Zaman içinde bu soruların cevabı verildi ve Kazakistan çok hızlı bir gelişim içine girdi.
03:00Bu gelişimin izleri yeni başkent Astana'nın birçok bölgesinde karşımıza çıkıyor.
03:05Köprüleriyle, yüksek gökdelenleriyle ve modern binalarıyla tipik bir Avrupa şehrini anımsatan Astana Kazakistan'ın geleceğinin bir portresi olarak karşımıza çıkıyor.
03:16Ancak bu tablonun, bu güzel tablonun bozulmaması için Kazakistan'ın önümüzdeki dönemde çok daha fazla çalışması gerekiyor.
03:23Sahip olunan enerji kaynakları ve Rusya ile Avrupa arasında özellikle son zamanlarda yaşanan enerji kriziyle birlikte düşünüldüğü zaman Kazakistan'ın eli bu anlamda oldukça güçlü.
03:35Kırmızı at bu hafta Kazakistan'dan geçiyor.
03:53Her ne kadar barışçıl ilişkilere sahip olsa da aslında bir kurtlar soprasının tam ortasında olduğu gibi...
04:13İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ardından savaşı kaybeden Almanya paylaşılıyordu.
04:19Başkent Berlin, işgal kuvvetlerince Amerikan, Fransız, İngiliz ve Sovyet bölgesi olarak dörde bölündü.
04:32Kısa bir süre sonra Batı İttifakı benzer şekilde olan yönetim birimlerini birleştirdi ve tek bir yönetim bölümüne dönüştü.
04:41Sovyetler ise kendine yapılan saldırılardan sorumlu tuttuğu Almanya'nın doğusunu Batı'dan bir duvarla ayırdı.
04:49Ancak Sovyetlere bağlı otoriter bir yönetime sahip ve ekonomisi kötü Doğu Almanya'dan Batı'ya kaçışlar başladı.
05:01Örüren duvar ve getirilen hukuki zorluklar Batı'ya kaçışı engelleyemiyor ve Doğu Berlin boşalıyordu.
05:09Batı Berlin'i kapitalizm propaganda merkezi olarak gören Sovyetler Doğu Almanya'nın ne pahasına olursa olsun kendisinde kalmasını istiyordu.
05:23Bu nedenle Moskova aileleri ayıracak, pek çok yaşamı sonlandıracak ve 40 yıl boyunca benzeri birçok acının yaşanacağı bir yapıyı Doğu Almanya'da kendisinin iş başında tuttuğu hükümetin çağrılarıyla inşa etti.
05:40Tarihin en acılı duvarlarının inşa edilmesiyle dünya trajedilere tanıklık etmeye başladı.
05:47Duvarı geçerken vurulanlar, tellere takılıp geçemeyenler.
06:07Ama özellikle bu Doğu Alman askerinin Batı'ya kaçarken çekilen görüntüsü ikonlaştı.
06:17Aileler bölündü.
06:26İki süper gücün güç gösterisinde her zaman olduğu gibi masum insanlar zarar gördü.
06:33Geniş bir yüz ölçümüne yayılmış güce dayalı bir süper güçlü Sovyetler Birliği.
06:45Emperyalizme karşı kurulmuştu ama kısa zamanda emperyalizmin en güçlü uygulayıcısı haline geldi.
06:58Başta Doğu Avrupa olmak üzere komünizme yandaş yaratmaya çalıştı 50 yıl.
07:061956 yılının Ekim aylarında Macaristan'da Sovyet yönetimine karşı başlayan protestolara Moskova'nın tepkisi sert oldu ve Kızıl Ordu Kasım ayında Budapest'e girdi.
07:35Macar devrimi olarak bilinen olayda Sovyetlerin baskıcı rejimini kırmaya çalışan Macar halkının direnci Sovyet tanklarıyla kırıldı.
07:50Bu kez 1967'de Çekoslovakya'da halk sokaklardaydım.
08:00Çek Komünist Partisi lideri Aleksandr Dubček'in önderliğinde başlayan hareket Macar devriminden biraz farklıydı.
08:08Onlar daha insancıl bir komünizm söylemiyle başladılar bu hareketi.
08:14Amaçları Moskova'dan ayrılmak ya da komünizmi bırakmak değildi.
08:19Macaristan'dakinden farklı bir hareketti ama Moskova'nın cevabı aynı oldu.
08:271968 yazında Kızıl Ordu bu kez Fırak'taydı.
08:32Sovyetler ya da daha doğru bir söylemle Moskova gücünün zirvesindeydi o dönemde.
08:43Ama özellikle Washington'a karşı kaybedilen füze yarışı ve arkasından gelen ekonomik krize dayanamadı.
08:56Baskıyla sağlanan birliktelikten çatlak sesler yükseldi, siyasal kopmalar kaçınılmaz hale geldi.
09:041989'da Avrupa'da yaşanan devrimlerle birçok Doğu ve Orta Avrupa ülkesi özgürlüğe adım attı.
09:11Soğuk savaşı fiilen bitiren, Doğu ve Orta Avrupa ülkelerini etkileyen bu devrim dalgasıyla Sovyet tarzı komünist rejimler iktidardan düşürüldü.
09:22Kimi ülkelerde idamlar yaşandı.
09:35İlki Lech Bavesa önderliğinde Polonya'da başladı bu başkaldırılar.
09:41Dayanışma hareketiyle.
09:471939'da Almanya tarafından işgal edilmesiyle 2. Dünya Savaşı'nın başladığı yerdi Polonya.
09:53Soğuk savaşı sona erdiren olayların başlaması da yine Polonya'da oldu.
09:58Hareket Doğu Almanya, Çekoslovakya, Macaristan, Bulgaristan ve Romanya devrimleriyle bir domino taşı misali devam etti.
10:06Son yıkılan da Berlin Duvarı oldu.
10:16Dünyadaki güç dengesini değiştiren devrimler zinciri Sovyetler Birliği'nin çöküşünü de hızlandırdı.
10:22Bütün bunlar yaşanırken Sovyetler Birliği'nin dağılmasını engellemek amacıyla
10:35son devlet başkanı Mihail Gorbacov, Blastons ve Prestorayka düşüncelerini ortaya attı.
10:42Ancak açıklık politikalarına Sovyetler Birliği'nin dağılmasını durdurmadı.
10:47Doğu Avrupa'daki özgür yönetimlerin ardından sıra Türk Cumhuriyetlerine ve bazı Baltık ülkelerine gelmişti.
11:04Özellikle Sovyetler Birliği'nin kurucu ülkelerinden Ukrayna ve Belarus'un ayrılması tam bir duygusal yıkımdı.
11:11Ancak Moskova kendisine koşulsuz bağımlılık yaratacak ve cumhuriyetlerin birbirlerinden vazgeçemeyecekleri bir sistem oluşturmuştu.
11:21Buna rağmen Sovyetler Birliği 15 devlete ayrıldı.
11:27Bunlardan biri de bayrağında mavi zemin üzerinde nez silgesi bulunan Kazakistan'dı.
11:41Ve herkesin kafasında aynı soru işareti olmuştu.
11:59Kendi kendine yetebilecek kaynaklara sahip olmasına karşın ham maddenin işlenmesi konusunda her ülkeye ayrı roller biçen Sovyetler Birliği'nden kopan Kazakistan tek başına bir devlet olmayı başarabilecek miydi?
12:13Kazakistan'da ilk kırılma 1986'da yaşandı.
12:21Kazak Komünist Partisi lideri o güne kadar hep ülke içinden yani Kazakistan topraklarında yaşayan kişilerden seçiliyordu.
12:29Ancak 1986'da politbüro üyesi olan ama yabancı olmayan Din Muhammed Ahmetoviç Konaevi'nin yerine Kazakistan dışından gelen Gennady Kolbi'nin Kazakistan Komünist Partisi birinci sekreterliğine seçilmesi bardağı taşırdı.
12:47Kazak gençleri sokaklara döküldü.
12:49Gösterilere Kazak aydın ve siyasetçilerinin çabaları da eklenince zaten diplomatik ve politik anlamda oldukça zayıflayan Moskova direnemedi.
13:01Ve ülke tarihini kökten değiştirecek kritik iki haftaya girildi.
13:071 Aralık 1991'deki halk oylamasına katılım büyüktü.
13:12Halk oylamasının sonucunda Kazakistan'da başkanlık sistemine geçildi ve Nur Sultan Nazarbayev ülkenin ilk devlet başkanı seçildi.
13:24Bundan 9 gün sonra Kazakistan parlamentosundaki hararetli geçen toplantı sonucu Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olan isminin Kazakistan Cumhuriyeti olarak değiştirilmesi kabul edildi.
13:38Bundan 6 gün sonra da 16 Aralık 1991'de Yüksek Meclis Kazakistan Cumhuriyeti'nin milli bağımsızlığı belgesini kabul etti.
13:511991-1993 cılları arasında Kazakistan'da parlamenter başkanlık yönetim sistemi kabul edildi.
13:59Bu oldukça hantal bir yapıydı ve karar alma sürecini zorlaştırıyordu.
14:03Gayrisafi yurt içi hasılada 1991-1995 yılları arasında büyük bir düşüş oldu.
14:121995 senesindeki Gayrisafi yurt içi hasıla 1990 yılındaki Gayrisafi yurt içi hasılanın sadece %61,4'üne ulaşabildi.
14:24Sovyetler Birliği'nde diğer ülkelere bağlı yaşamaya alışan bir ülkenin kalkınmada reform ihtiyacı vardı ve bu hantal yapının bir an önce terk edilmesi gerekiyordu.
14:36Pazar ekonomisi ve siyasi sistem reformlarına duyulan gereksinim de cabasıydı.
14:41Bütün bu ihtiyaçlar sonucu 1995 anayasasına Kazakistan tarihinin dönüm noktalarından birini oluşturacak bir madde eklendi.
14:53Nur Sultan Nazarbayev Cumhurbaşkanı sıfatını aldı.
14:59Cumhurbaşkanının ekonomi, finans ve siyaset alanlarında yaptığı etkili yasama, yeniden yapılanma ve ilerleme süreçlerine güçlü bir ivme kazandırdı.
15:09Kazakistan'ın bağımsızlık ilanının üzerinden 18 yıl geçti.
15:19Bu dönemi yani bağımsız Kazakistan'ın gelişim sürecini ikiye ayırabiliriz.
15:24İlk 9 yıl yani 1991 ile 2000 yılları arası dönemde devlet ve halk bir bütün olarak bütün gücünü Kazakistan'ın yeniden yapılandırılmasına verdi.
15:33Bu dönemde Kazakistan devletleşme aşamasından hızlı ekonomi ve siyasi gelişme aşamasına geçti.
15:39Bu dönem Kazakistan'ı eski Sovyet Cumhuriyetleri içerisinde ekonomisi en hızlı büyüyen ve ticaret hacmi giderek artan bir ülke haline getirdi.
15:53Bu kalkınmanın en somut projesi ise Nur Sultan Nazarbayev tarafından 1997 yılındaki halka hitap konuşmasında açıklandı.
16:05Kazakistan 2030
16:05Amaçlanan Kazakistan halkı için refah, güvenlik ve esenlikti.
16:14Bugün hala halka hitaplarda 2030'dan sürekli bahsediliyor.
16:19Kazak yetkililer her fırsatta 30 yıllık projenin Kazakistan'ı çok daha ileriye taşıyacağını belirtiyor.
16:26Bugün için Kazakistan siyasi otoriteye sahip, dünyadaki rolü güçlü, hızlı ekonomik gelişim içinde olan, ülke içinde sosyal meseleleri çözebilen, etnik ve dini gruplar arası anlayış ve hoşgörünün olduğu bir ülke.
16:48Uluslararası uzmanların ve çeşitli ülke temsilcilerinin tanımıyla Kazakistan, dünyaya örnek olabilecek bir dönüşüm yaşadı.
16:54Kazakistan'ın 22 yürümesinde bir ülke buladım. Al, seyit uşağının üzerini bilesindir.
17:01Bağımsızlığını ilan etmesinin ardından, çok kısa süre içinde gerçekleştirdiği reform ve atılımlarla ekonomisini büyüten Kazakistan,
17:09başta Türk yatırımcılar olmak üzere dünyanın birçok ülkesinden iş adamlarını çekiyor.
17:14Son 10 yılda 50 milyar doların üzerinde doğrudan dış yatırım sağlayan Kazak ekonomisinin bu gelişiminde en büyük etken enerji an maddesi zenginliği ve gerçekleştirilen hızlı reformlar.
17:32Sovyetlerden ayrılmasından bu yana, her alanda büyük gelişim içine giren Kazakistan, sahip olduğu yeraltı kaynaklarını da daha etkin bir biçimde kullanmaya başladı.
17:43Kazakistan'daki enerji kaynaklarından üretim, 1985 yılına oranla %225'lik bir artış gösterdi.
17:51Bu rakam, dünya genelinde aynı dönem için %113 oranında gerçekleşti.
17:58Kanıtlanmış rezervler bazında, dünyanın ilk 10 ülkesi arasında yer alan Kazakistan'da tahmin edilen toplam petrol miktarının 12-17 milyar ton dolayında olduğu belirlendi.
18:10Kazakistan'ın 2010 yılında, dünyadaki ilk 10 petrol ihracatçısı ülke arasına girmesi bekleniyor.
18:17Uzmanlara göre, bunun en önemli nedeni, yeni keşfedilen Kaşagan petrol yataklarının zenginliği.
18:31Kazakistan'ın Hazar denizinde de arama çalışmaları devam ediyor.
18:352007 yılında, 67 milyon ton düzeyinde olan toplam petrol üretiminin, 2015'te 130 milyon tona, 2018'de ise 180 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor.
18:49Kazakistan'da, yıllık petrol ve doğal gaz geliri ise 50 milyar dolar.
18:58Kazakistan, Hazar hariç hiçbir denize kıyısı olmayan bir ülke.
19:05Biz denize kıyısı olmayan bir ülkeyiz.
19:13Bu da enerji kaynaklarımızı etkin bir şekilde pazarlamamızı engelliyor.
19:17Ancak gelecekte bu sorunlar aşılacak.
19:20İran üzerinden Bandar-Abas Körfezi'ne inmek için 1000 kilometreye yakın bir alan var önümüzde.
19:25Bunun için İran ile anlaşmamız gerekiyor.
19:27Ayrıca Rusya üzerinden yapacağımız doğal gaz sevkiyatını iki katına çıkarmayı umuyoruz.
19:35Bu da özellikle Rusya ile Avrupa arasında son yıllarda yaşanan enerji krizi konusunda Kazakistan'a büyük avantaj sağlayacak gibi görünüyor.
19:46Ancak burada hemen akla bir soru geliyor.
19:51Kazakistan, neden Nabukka projesinde yer almaktansa,
19:55Rusya'ya gaz sağlamaya devam etmeyi tercih etti.
20:04Öncelikle Nabukka doğal gaz boru hattı gelecekte çok büyük faydası olacak, çok önemli bir proje.
20:10Ve bu projeye imza atan ülkeleri kutluyorum.
20:13Kazakistan'ın tutumuna gelirsek, bir kere Kazakistan hiçbir zaman Nabukka projesine karşı çıkmamıştı.
20:19Kazakistan, petrol ve doğal gaz üreten bir ülkedir.
20:22Dolayısıyla Nabukka veya başka petrol veya doğal gaz boru hattları olsun, yeni bütün projeleri destekliyoruz.
20:30Biz niye şu aşamada içinde yer almıyoruz sorusuna gelirsek,
20:33bunda ne Rusya ne başka ülkelerin tutumlarının herhangi bir etkisi kesinlikle yok.
20:38Kazakistan'da bugün için üretilen 30 milyar metre küp doğal gazın neredeyse yarısı tekrar yer altına pompalanmaktadır.
20:45Yani bizim ürettiğimiz 30 milyar metre küpünün sadece 15 milyarı geriye kalmaktadır.
20:53Bunun 10 milyar metre küpü iç piyasada tüketiliyor ve geriye de 5 milyar metre küp kalıyor.
20:58Bugün için bu miktarda 4,5-5 milyar metre küp daha önceki yükümlülükler çerçevesinde Rusya'ya ihraç ediliyor.
21:06Sovyetler Birliği'nden ayrıldıktan sonra Moskova'ya bağımlı kalıp kalmayacağı tam bir soru işaretiydi Kazakistan'ın.
21:20Bağımsızlığın ardından Moskova ile ilişkilerini hep sıkı tuttu.
21:24Zira dünyanın en büyük kara sınırı bu iki ülke arasında uzanıyor.
21:30Tam 6.500 kilometre.
21:35Ancak yalnız sınır değil bu faktörü yaratan.
21:39Moskova'nın sistemi Sovyet Sosyalist Cumhuriyetlerinin birbirine bağımlı olması üzerine kuruluydu.
21:44Yani birinde çıkarılan bir ham madde bir başkasında işlenebiliyor ve bir diğerinde pazarlanabiliyordu ancak.
21:59Gerçekten herkesin zihninde böyle bir soru vardı.
22:02Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra eski Sovyet Cumhuriyetleri ayakta kalabilir mi kalamaz mı?
22:08Sovyetler Birliği ekonomik anlamda adeta büyük bir mekanizmaydı.
22:12Sovyetlerin dağılması bu mekanizmanın parçalara ayrılmasına yol açtı ve büyük bir krize neden oldu.
22:18Ama Kazakistan özellikle ikinci gelişme sürecinde gerçek anlamda egemen, siyasi ve iktisadi, kültürel ve sosyal açıdan tam manasıyla bağımsız bir devlete dönüştü.
22:29Bugün için Kazakistan hem Rusya hem de diğer eski Sovyet Cumhuriyetleri ile ekonomik anlamda sıkı bir ilişki içinde.
22:36Ama bu serbest ekonomi kuralları çerçevesinde.
22:39Bu çerçevede Rus ekonomisi bizi etkilemekte.
22:42Eski cumhuriyetlerin ekonomileri de Rusya'ya etkilemekte.
22:46Yani bir karşılıklılık söz konusu.
22:47Kıyı şeridinin 2500 kilometresi Kazakistan'da olan Hazar Denizi, yeraltı enerji kaynakları anlamında ciddi bir potansiyele sahip.
23:01Yeraltında 21 milyar varil petrol rezervi bulunan Kazakistan'ın Hazar'da hak ettiği kıta sahanlığı dikkate alınırca 100 milyar varil gibi bir rakam çıkıyor ortaya.
23:16Ancak burada ciddi bir anlaşmazlık var ve Kazakistan bunun bir an önce çözülmesini bekliyor.
23:22Kazakistan'ın Hazar'daki kıyısı bu iç denize kıyısı olan diğer ülkelerden fazla.
23:29Ama diğer ülkeler herkesin eşit oranda Hazar'dan faydalanması gerektiğini söylüyor.
23:33O zaman burada bir haksızlık var.
23:35Herkes kıyı şeridi kadar kıta sahanlığına sahiptir ve buna göre o denizden pay almalıdır.
23:40İran'la bu konuda anlaşmaya yakınız.
23:42Umarım diğer ülkeler de adil oran bu yolu seçer.
23:46Hazar denizinde yatan petrol ve doğal gazdan tam anlamıyla faydalanabildiği söylenemez Kazakistan'ın.
23:54Ancak Kazakistan doğal gaz üretimini önümüzdeki dönemde metreküp oranını iki katına çıkarmayı hedefliyor.
24:01Eğer Hazar'daki sorun çözülürse bu denizde Azerbaycan ve İran'a doğrudan çıkış noktaları bulunan Kazakistan için yalnızca bu kaynakların pazarlanması kalıyor geriye.
24:14Tabi yalnız petrol Kazakistan'ın geleceğini güvence altına almak için yeterli değil.
24:19Zira bazı güçlerin manipülasyonlarıyla sürekli artış ve azalış gösteren petrol fiyatları diplomatik arenanın bir piyonu olmuş durumda ve ülkelerin kaderlerini doğrudan etkiliyor.
24:35Burada atla Rusya'nın 1990'ların sonunda yaşadığı ekonomik kriz geliyor.
24:41O dönemde petrol fiyatlarında yaşanan büyük düşüşler nedeniyle gelirinin büyük bölümü petrol ve gaza dayanan Rusya'da ekonomik kriz çıkmış hatta ülke iflasın eşiğine gelmişti.
24:56Son 5 yılda artan petrol fiyatları ise Rusya'yı tekrar uluslararası arenada söz sahibi ülke konumuna getirdi.
25:03Ancak petrol fiyatlarında son zamanlarda yaşanan düşüş Moskova'yı yine tedirgin etti.
25:11Bu nedenle Kazakistan için geleceği belirsiz olan petrol ya da Rusya ile Avrupa arasında sinir harbi yaratan ve pazarlaması tamamen Rusya'ya dayalı Kazak doğalgazı gelecek için ümit vaat etse de sonsuza kadar sürmeyeceği de bir gerçek.
25:31Bunun bilincinde olan Kazakistan nükleer enerji ile geleceğini garanti altına alma hedefinde.
25:37Sovyetler Birliği'nin 40 yıl nükleer bomba denemesi yaptığı Sevi Palatins kentini bağımsızlıktan sonra bu silahlardan arındıran Kazakistan bütün nükleer bombalarını imha ederek dünyaya örnek olmuştu.
25:51O dönemden kalma nükleer tesislerde ülkenin geleceğini garanti altına alacak çalışmalar yürütülüyor şimdi.
25:58İleride büyük ve ucuz enerji sağladığı için alternatifsiz olmasına kesin gözüyle bakılan nükleer enerjiye büyük önem veriyor Kazakistan.
26:08Nükleer silahlarımızı bırakalı 20 yıl oldu.
26:20O dönemden kalan tesislerimizi faydalı bir amaç için kullanıyoruz.
26:25Burada nükleer enerji üretiyoruz. Bu bize fayda sağlayacaktır.
26:30Ancak yine de petrol ve doğal gazdan elde edilmesi planlanan gelir Kazakistan için bugünün gerçeği olarak karşımıza çıkıyor.
26:45Çünkü dünya henüz nükleer enerjiye tam anlamıyla hazır değil.
26:50Burada sorun üretilen enerjinin nasıl taşınacağı.
26:53Zira karayolu daha kısa olmasına karşın deniz taşımacılığındaki kadar fazla yük taşınamıyor.
27:01Ancak karayolunun bu dezavantajının karşısında bir de avantajı bulunuyor.
27:07Bu da ticaret hacmi.
27:09Tarihi İpek yolu üzerinde yer alan ve yüzyıllardır kervanlar için bir konaklama yeri olan bu ülke için ticaret çok da yabancı biri oldu değil.
27:23Batıdan doğuya 3000, güneyden kuzeye ise 2000 kilometrelik bir alana sahip olan dünyanın en büyük 9. ülkesi, özellikle İpek yolu döneminden kalan bir mirası da içinde barındırıyor.
27:37Kazakistan'ın çevresi gerçekten büyük ülkelerle dolu.
27:40Ancak tüm dinlere, tüm etnik gruplara ve kültürlere hoşgörüyle yaklaşan Kazakistan'ın gelecekte bu ülkelerle bir sorun yaşayacağını sanmıyorum.
27:53Nüfusunun yüzde 60'ını Müslümanların oluşturduğu Kazakistan'da geriye kalan halk, Hristiyanlık, Yahudilik, Şamanizm ve Budizm inançlarına yakınlar.
28:04Özellikle yeni başkent Astana'da farklı din ve kültürlerin izleri daha net bir şekilde görülüyor.
28:11Astana'nın en meşhur yapısı olan Bayterik Kulesi'nin zirvesinde farklı dinlerin bir arada yaşayabildiğinin somut bir göstergesi duruyor.
28:20Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev tarafından tasarlanan farklı dinlerin temsilcilerinin buluşması ilk kez 2003 yılında yapılmış.
28:31Ve bu dinlerin liderleri Nazarbayev'in Elizi'nin çevresine imzalarını atarak Kazakistan'ın farklılıkların birlikte yaşadığı bir ülke olduğunu vurgulamışlar.
28:44Bu dini buluşmalar yalnız 2003 yılıyla sınırlı kalmadı.
28:482006 yılında bu kez barış dostluk ve kardeşlik piramidinde bir araya gelen dini liderler hoşgörü mesajı verdi dünyaya.
28:56Ve özellikle din temelli savaşların arttığı bir coğrafyada yer alan Kazakistan bu yılın Temmuz ayında bir kez daha ev sahipliği yaptı bu kutsal toplantıya.
29:10Kazakistan farklı etnik gruplarında bir arada barış içinde yaşadığı bir ülke.
29:16Kazakistan nüfusunun %60'ı Kazaklardan oluşuyor.
29:19Nüfusun geri kalanını başta Ruslar olmak üzere Yunanlılar, Almanlar ve Çinliler oluşturuyor.
29:26Bu milletler arasında Yunanlılar ve Almanlar kulağa tuhaf gelebilir.
29:31Yunanlılar Çarlık Rusyası'nın özellikle Korkunç İman döneminde kendisini iyice hissettiren Panislavizm politikası sonucu buraya yerleşmişler.
29:42Almanların hikayesi ise daha ilginç.
29:44İkinci Dünya Savaşı'nın başlarında Almanların Sovyetleri işgali ve ardından gelen meşhur Leningrad kuşatması sırasında buraya gelen Almanların bir bölümü geri dönememişler.
29:57Bir bölümü ise Doğu Almanya'nın resmen olmasa da Sovyetlere bağlanmasıyla şanslarını burada denemeye karar veren Almanlar.
30:06Bu etnik çeşitliliğin en fazla dikkat çektiği yer ise yeni başkent Astana.
30:17Kazakistan'da konuştuğumuz herkes onu Asya'nın incisi olarak tanınmıyor.
30:21Kazakistan'ı bilmeyen hiç gelmemiş görmemiş birine bu görüntüyü gösterdiğiniz zaman burası Avrupa'nın hangi şehri diye sorar muhtemelen.
30:36Ancak burası Kazakistan'ın yeni başkenti Astana'nın yeni yüzü.
30:40Son 6 yılda şekillendi burası modern köprüsüyle ve yükselen gökdelenleriyle.
30:46Tıpkı Kazakistan'ın geleceğinin bir porçası gibi.
30:48Yıllardır Almatı'ydı Kazakistan'ın başkenti.
31:04Ancak 1998 yılında tamamen stratejik nedenlerle başkent Astana'ya taşındı.
31:11Başkent'in çok geniş bir coğrafyada uzanan Kazakistan'ın tam merkezinde olması gerektiği düşünüldü.
31:221998 yılında da Kazakistan'ın tam kalbindeki Astana başkenti olarak seçildi.
31:38Bu tarihten sonra önce devlet binaları yükselmeye başladı Astana'da.
31:43Bunu modern binalar ve gökdelenler takip etti.
31:55Geniş yolların çevresindeki çoğu batı tarzı inşa edilen binaların görüntüsü etkileyici.
32:01Cumhurbaşkanlığı sarayı Washington'daki Beyaz Saray'ı andırıyor.
32:15Bakanlıkların hepsi de bir bölgede toplanmış durumda.
32:18Ancak çok ilginç bir tarzda.
32:25Şehrin merkezinden Cumhurbaşkanlığına açılan bu yolun üzerine inşa edilen bu bina tarihi bir yapı değil.
32:33Bir duvar ya da konut da değil.
32:35Burası Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları hariç diğer bakanlıkların bulunduğu bir binalar silsilesi.
32:42Bu bakanlıkların içinden geçince ise Cumhurbaşkanlığı çıkıyor karşınıza.
32:48Ama Astana'daki en etkileyici yapı belki de Bukkule.
32:54Adını Türklerin soyunu temsil ettiğine inanılan Bayterik ağacından alan Bukkule'nin hikayesi yüzyıllar öncesine dayanıyor.
33:04Göktürkler dönemine ait bir efsaneye göre Samruk kuşu yılda bir kez Bayterik ağacının üzerine altın yumurta bırakırmış.
33:12Ağacın yakınlarında yaşayan bir ejderha da gelip onu yutarmış.
33:16Ama bir gün ejderha amacına ulaşamamış ve altın yumurta sonsuza kadar o ağacın tepesinde kalmış.
33:25Kazakistan'ın incisinin tam merkezindeki kule bu efsane temel alınarak inşa edilmiş.
33:31Kule iyilikle kötülüğün farkını simgeliyor.
33:34Ve kulenin üzerinde bulunan altın top ise altın yumurtayı tabi ki.
33:41Kazakistan bu kulenin ve üzerindeki altın renkli top gibi varlığını sonsuza kadar sürdüreceğini efsanevi bir dille anlatmaya çalışıyor.
33:50Kazakistan'ın son 5-6 yılda yaşadığı değişim ve gelişim gözle görülür bir şekilde ortada.
34:10Ancak komşularına baktığımız zaman bugün her ne kadar barışçıl ilişkilere sahip olsa da aslında bir kurtlar soktasının tam ortasında olduğu görülüyor Kazakistan'ın.
34:20Çünkü kuzeyinde Rusya doğusunda Çin, batısında İran ve güneyinde kaynayan Güney Asya ve Amerika Birleşik Devletleri aslında yer alıyor.
34:29Dolayısıyla Kazakistan için bundan sonra politikaların aynı oranda dikkatli bir şekilde belirlenmesi ve ona göre adım atılması gerekiyor.
34:38Kazakistan'ın geografi olarak Kazakistan, Rusya ve Çin'in İslam dünyası ile Avrupa'nın arasında yer almakta.
34:46Bu stratejik durumda Kazakistan'ın çok yönlü bir dış politika yürütmesini zorunlu kılıyor.
34:52Bunun bazı zorlukları var tabi ama bizim için bir avantaj olduğunu da söylemek mümkün.
34:58Rusya ile 6 bin kilometre, Çin ile de 2 bin kilometre sınırımız var.
35:02Rusya ile Sovyetler Birliği çatısı altında olduğumuz günlerdeki gibi Dostane ve Kadir Şinaz ilişkilerimizi koruyoruz.
35:09Çin'e gelince, Pekin yönetimi ile de ilişkilerimiz gelişti ve yeni boyutlar kazandı.
35:14Ayrıca İslam dünyası ile de iyi ilişki içindeyiz.
35:17Çünkü Kazakistan Müslüman topluluğun bir üyesi.
35:20İran ile de yapıcı ortaklık ilişkilerimiz bulunuyor.
35:23Amerika Birleşik Devletleri ile stratejik ortağız.
35:26Avrupa Birliği ise en büyük ticari ortağımız.
35:28Kısacası bugün için Kazakistan dünyadaki bütün güçlerle iyi ilişki içindeyiz.
35:47Kazakistan Haziran 2008'de Astana'da yapılan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı parlamenter asambresinde Agit'in dönem başkanlığı için başvurdu.
35:57Ve geçirdiği reformlarla özellikle nükleer silahlarını bıraktıktan sonra bölgede bir denge unsuru olması,
36:04farklı din ve kültürlerden birçok insanın yaşadığı bir ülke karakteri nedeniyle bu başvurusu kabul edilen Kazakistan,
36:112010 yılında dönem başkanlığı görevini üstlenecek.
36:16Böylesine üst düzey bir görev, Kazakistan'ın dış politikasındaki hamlelerinin daha da ciddiye alınmasını
36:22ve bölgesel anlamda söz sahibi bir ülke haline gelmesini sağlayacak.
36:28Kazakistan'ın yer aldığı Asya, geçmişten bu yana hep savaş ve çatışmalara sahne oldu.
36:35Güneyinde Tacikistan'ın ardından kaynayan Afganistan.
36:38Güneybatısında nükleer çalışmalarıyla ön plana çıkan ve özellikle Amerika Birleşik Devletleri ile yaşadığı sinir harbiyle İran.
36:49Doğusunda Asya'nın yükselen gücü ama aynı zamanda bünyesinde Doğu Türkistan gibi ciddi bir sorunu barındıran Çin.
36:57Bu şartlar altında nükleer silahlarını bırakan ilk ülke olan Kazakistan'ın Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı için
37:11ne kadar doğru bir tercih olduğu tartışmasız bir gerçek olarak ortaya çıkıyor.
37:20Kazakistan, 2010 yılında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın başkanlığını üstleniyor.
37:25Geçen yıl kabul ettiğimiz Avrupa Yolu adlı devlet programı bu anlamda büyük bir adım oldu.
37:32Avrupa, Kazakistan için büyük stratejik bir alan.
37:35Bu yüzden de başlıca önceliklerimizden.
37:37Biraz önce de söylediğim gibi Amerika Birleşik Devletleri de Kazakistan'ı stratejik partneri olarak kabul etmekte
37:43ve biz de bu duruma büyük bir önem veriyoruz.
37:46Amerika Birleşik Devletleri'nin birçok yaklaşımını destekliyoruz.
37:50Çünkü bunlar Kazakistan'ın çıkarlarıyla da örtüşmekte.
37:53Dolayısıyla bizler dünyanın tüm ülkeleriyle iyi ilişkiler kurmakla beraber
37:58olumlu gelişmelere de katkıda bulunarak bu süreçlere nasıl proaktif etkide bulunabiliriz diye düşünüyoruz.
38:04Bugüne kadar bu siyaset gayet olumlu sonuçlar verdi.
38:08Kimistik?
38:10Kazakistan'ın Fransya teritorisinden.
38:11Bunun yanı sıra Kazakistan Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev tarafından ortaya atılan
38:18Asya'da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı platformu Asya üzerinde daha etkili bir kuruluş olma yolunda.
38:271992 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'ndaki konuşmasında Asya'daki güvenlik sıkıntısından bahseden Nazarbayev,
38:36yıllar içinde bu platformun kurulmasını sağladı.
38:42Asya'da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı sürecinin de aynen AGİT gibi genişleyerek büyük uluslararası bir faktöre dönüşmesini bekliyoruz.
38:52Başından beri belirtiyorum.
38:53Avrupa, Kazakistan için büyük stratejik bir hareket alanı.
38:56Şöyle düşünün, Kazakistan'ın Fransa kadar toprağı Avrupa kıtasında yer alıyor.
39:01Yani Kazakistan'ın bir Avrupa ülkesi olduğunu söylemek de mümkün.
39:05Biraz önce de belirttiğim gibi gelecek yıl AGİT başkanlığını üstleneceğiz.
39:09Bu gerçekten önemli bir görev.
39:11Avrupa kıtası ve teşkilat tarihinde ilk kez Avrupalı olmayan Asyalı, eski Sovyetler Birliği üyesi ve Müslüman bir ülke teşkilatın başına geçecek.
39:20Bu da demek ki Kazakistan Avrupa'da çok büyük yapıcı bir rol düzenleyecektir.
39:26Platforma üye ülkeler, Asya kıtasının %90'ını oluşturduğu için de bölgesel etkinliği oldukça yüksek bir kuruluş.
39:35Önümüzdeki dönemde Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin de üye olması beklenen kuruluş,
39:41bölge ve dünya istikrarı için çok stratejik ve önemli bir platform.
39:49Sovyetler Birliği zamanında Rusya ve Çin arasındaki ilişkilerin çelişkili olduğunu hepimiz biliriz.
39:54Sınır bölgesinde çatışmalar, ideolojik savaşlar oldu.
39:57Yani iki ülke arasında çözülmeyen çeşitli problemler de oldu.
40:01Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra da Rusya ve Çin'in birbirlerine şüpheli yaklaşımları oldu.
40:07Kazakistan ise bu iki büyük ülkeyle iyi ilişkilerini sürdürerek,
40:11onların arasındaki gerginliklerin de giderilmesine katkıda bulundu.
40:14Kısacası Kazakistan sadece kendi ilişkilerini düzeltme politikası izlemiyor.
40:19Ortaklarının da birbirleriyle ilişkilerini olumlu bir seviyeye çıkartmaya çalışıyor.
40:24Evet, nükleer yıkıcılığını nükleer yaratıcılığa çeviren Asya'nın incisi için gelecek ümit dolu.
40:36Tabi eğer adımlar doğru atılırsa.
40:38Her ne kadar barışçıl ilişkilere sahip olsa da
41:07aslında bir miktar şokasının tam ortasında olduğu...