Παγκόσμια ημερα για την αντιμετώπιση του άσθματος, η πρωτη Τριτη του Μαϊου, καθε χρόνο και έρχεται να μας υπενθυμισει, ότι το άσθμα είναι συχνότερη χρόνια νόσος του αναπνευστικού συστήματος. Αποτελεσματική θεραπεία που να οδηγεί στην πλήρη ίαση της νόσου δεν υπάρχει, ωστόσο είναι εφικτή η προληπτική αντιμετώπισή της, αλλά και η ανακούφιση των συμπτωμάτων του ασθενούς, με σωστή διάγνωση και σωστή θεραπεία, όπως εξηγεί στον STAR FM και την εκπομπή Ήρθε η Ώρα, η πνευμονολόγος Αθανασία Κατσώνη.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Κάθε χρόνο να τονίσουμε ότι η ημέρα άσθηματος γιορτάζεται την 1η-3η του Μάη
00:06με ένα μήνυμα που επικοινωνείται κάθε χρόνο από την Τζίνα,
00:12που είναι η Διεθνής Οργάνωση που ασχολείται με τις συστάσεις που δίνει σε εμάς τους γιατρούς
00:17για τη διάγνωση και τη θεραπεία του άσθηματος.
00:20Φέτος το μήνυμα είναι να φροντίσουμε όλοι, κυβερνήσεις, γιατροί, φαρμακευτικές εταιρείες,
00:26έτσι ώστε όλοι οι ασθενείς με άσθημα, παγκοσμίως, να έχουν πρόσβαση στα εισπνώμενα φάρμακα.
00:32Ένα μήνυμα που εδώ στην Ελλάδα μπορεί να θεωρείται αυτονόητο,
00:35αλλά υπάρχουν χώρες του τρίτου κόσμου που δυσκολεύονται πάρα πολύ να έχουν πρόσβαση στις σωστές θεραπείες.
00:41Αυτό είναι έτσι μια γενικότερη θεώρηση με τις παγκόσμιες ημέρες,
00:44να πω την αλήθεια δεν τα έχω πάρα πολύ καλά, μου φαίνεται λίγο αστείο,
00:47αλλά επειδή μιλάμε για το άσθημα που είναι ένα χρόνιο νόσημα που υποδιαγιγνώσκεται στις μικρότερες ηλικίες,
00:54είναι καλό με αφορμή οτιδήποτε να κάνουμε μια επικοινωνία με το κοινό.
00:59Παγκοσμίως το άσθημα αφορά περίπου 300 εκατομμύρια ανθρώπους, ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων.
01:06Στην Ελλάδα τα στατιστικά είναι λίγο δύσκολα,
01:09αλλά από τα μέχρι τώρα στατιστικά φαίνεται ότι ένα 8,6% του πληθυσμού των Ελλήνων πάσχει από άσθημα.
01:17Πολλοί από αυτούς δεν το γνωρίζουν,
01:18πολλοί από αυτούς δεν έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερως να πάρουν την κατάλληλη διάγνωση και τη θεραπεία.
01:25Οπότε νομίζω είναι μια αφορμή σημερινή μέρα να ενεργοποιήσουμε κάποιους ανθρώπους που έχουν συμπτώματα
01:32για να απευθυνθούν στο σωστό γιατρό για να γίνει σωστή διάγνωση.
01:35Ωραία. Κάποια συμπτώματα, ποια είναι αυτά τα συμπτώματα που παραπέμπουν στο άσθημα και τι είναι το άσθημα.
01:41Έχει σχέση με την αναπνοή, αυτό καταλαβαίνουμε.
01:45Το άσθημα έχει σχέση με την αναπνοή αφορά τους βρόγχους.
01:48Οι βρόχοι είναι τα σωληνάκια που περνάει ο αέρας για να φτάσει στους πνεύμονες.
01:52Στους ασθηματικούς υπάρχει ένας ερεθισμός αυτών των βρόγχων, μια χρόνια φλεγμονή,
01:57που ανάλογα με τους ερεθιστικούς παράγοντες που ενοχλεί τον κάθε ασθενή υπάρχει σύσπαση, στένος των βρόγχων δηλαδή,
02:05και δημιουργία συμπτωμάτων όπως είναι ο βήχας, ο σειριγμός ή δύσπνη, ανάλογα με τη βαρύτητα βέβαια,
02:11γιατί όλοι οι ασθενείς δεν έχουν άσθημα της ίδιας βαρύτητας.
02:15Οπότε καλό είναι όταν κάποιος έχει τέτοια συμπτώματα να απευθύνεται σε έναν ειδικό γιατρό, εν προκειμένως σε πνευμονολόγο.
02:24Υπάρχουν κάποιοι δείκτες, κάποια ποσοστά που να αφορούν τη χώρα μας συγκεκριμένα, κυρία Κατσόνη.
02:31Το άσθημα, σας είπα, μέχρι στιγμής έχει καταγραφεί ότι αφορά το 8,6% του πληθυσμού.
02:38Κυρίως είναι μεγαλύτερα τα ποσοστά του 10-12% στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη και στην Αττική.
02:45Εμείς είμαστε σε ποσοστά γύρω στο 8% η περιοχή μας και η Βόρεια Ελλάδα ενοχοποιείται για μικρότερα ποσοστά στο άσθημα.
02:53Αυτά δείχνουν οι καταγραφές στην Ελλάδα, που να τονίσω ότι συνήθως στην Ελλάδα είμαστε λίγο δύσκολοι με το να κρατάμε στατιστικά,
03:02αλλά μέχρι τώρα έτσι είναι.
03:03Να τονίσω ότι στα μικρά παιδιά κάτω των 12 ετών συνήθως υπάρχει υποδιάγνωση,
03:09στους πιο μεγάλους υπάρχει υπέρδιάγνωση άσθηματος.
03:12Οπότε πρέπει να απευθυνθούν στην ανάλογη ειδικότητα για να γίνει σωστά η διάγνωση.
03:18Όλοι οι ασθηματικοί έχουν την ίδια εικόνα, την ίδια βαρύτητα.
03:23Δεν έχουν την ίδια βαρύτητα.
03:25Το άσθημα κατατάσσεται από τις πολύπιες μορφές μέχρι το σοβαρό άσθημα.
03:30Γι' αυτό υπάρχουν ήπια άσθηματα τα οποία ενεργοποιούνται μετά από σοβαρές υιογενείς λιμόξεις.
03:36Η πανδημία με τον COVID ανέδειξε πολλούς ασθενείς που είχαν άσθημα και δεν το γνώριζαν.
03:42Γιατί μια σοβαρή ύωση θεωρείται ισοδύναμο αεροαλλεργιογόνου.
03:47Ότι προκαλεί δηλαδή σπασμό στο βρόχο, αντίστοιχο ενός ερεθίσματος του περιβάλλοντος.
03:53Οπότε πρέπει να είναι και οι ασθενείς λίγο προσεκτικοί, να είναι λίγο ενεργοποιημένοι
03:59και να μην θεωρούν ότι το σφύριγμα στο στήθος τους είναι κάτι φυσιολογικό.
04:05Ότι ο βήχας χωρίς προφανή αιτία είναι κάτι φυσιολογικό.
04:09Θα πρέπει λίγο να το ψάξουν καλύτερα.
04:11Τα άσθηματα έχουν διεκοιμάνσεις, είναι νόσημα που δεν έχει την ίδια συμπτωματολογία καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.
04:22Έχει υφέσεις και εξάρσεις και το χαρακτηριστικό είναι ότι μπορεί να υπάρχουν ασθενείς
04:26που μία χρονιά να ταλπωρηθούν πάρα πολύ από συμπτώματα του αναπνευστικού
04:30και την επόμενη να μην έχουν καθόλου συμπτώματα.
04:33Αυτό δεν σημαίνει ότι το άσθημα πέρασε, γιατί το άσθημα είναι χρόνιο νόσημα
04:37και μπορεί να επανέλθει όταν υπάρξει το κατάλληλο ερέθισμα.
04:41Οπότε πρέπει να υπάρχει συχνή επαφή με το γιατρό, να δοθούν συγκεκριμένες οδηγίες,
04:45να δοθεί η φαρμακευτική αγωγή και οδηγίες χρήσης της αγωγής
04:51ανάλογα με τα συμπτώματα και ανάλογα με την περίοδο του χρόνου.
04:54Η φαρμακευτική αγωγή έχει να κάνει με την βελτίωση της ποιότητας ζωής.
05:00Είπαμε δεν θεραπεύεται, απλά βελτιώνει την καθημερινότητα των ανθρώπων με άσθημα.
05:06Ο στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι πρωτίστως η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων,
05:11να σταματήσει ο βήχας ή δύσπνια ως ερηγμός
05:14και ένας άλλος δεύτερος στόχος σημαντικός είναι να προλάβουμε να μην κάνει σοβαρή παρόξυνση ο ασθενής
05:20που ενδεχομένως θα τον οδηγήσει και στο νοσοκομείο.
05:24Οπότε ο στόχος είναι διπλός και ένας τρίτος στόχος για εμάς τους πνευμονολόγους
05:28είναι να κρατήσουμε μια καλή αναπνευστική λειτουργία, έτσι όπως μπορούμε να την καταγράψουμε
05:34με τη σπυρομέτρηση που είναι μια ειδική εξέταση που γίνεται στους ασθενείς μάστημα.
05:39Θέλουμε οι ασθενείς αυτοί να έχουν μια σταθερά καλή αναπνευστική λειτουργία.
05:44Και για να επιτευθεί αυτό φαντάζομαι ότι είναι καθοριστική η συμβουλή των πνευμονολόγων σε αυτό το στόχο.
05:52Το άσθενμα είναι ένα νόσημα που κατά κύριο λόγο αντιμετωπίζεται από τον πνευμονολόγο.
05:58Οι πνευμονολόγοι γνωρίζουν και τη διάγνωση και την αντιμετώπιση
06:01και γενικά την παρακολούθηση αυτών των ασθενών.
06:05Γιατί όπως είπαμε είναι χρόνιο νόσημα, δεν αρκεί ένα εισπινόμενο φάρμακο.
06:10Και τέλος πρέπει ο ασθενής να μπει στη λογική ότι θα χρειαστεί μια παρακολούθηση
06:16και βέβαια ο πνευμονολόγος είναι ο ειδικός γιατρός που θα αντιμετωπίσει αυτό το νόσημα.
06:21Υπάρχουν κάποιες εποχές και κυρίως η άνοιξη που έχουμε έξαρση της νόσου.
06:28Η άνοιξη είναι μια εποχή για τους ασθηματικούς ασθενείς δύσκολη.
06:32Επειδή η ατμόσφαιρα έχει πάρα πολλά αεροαλλεργιογόνα όπως είναι η σκόνη, η γύριση των λουδιών,
06:39είναι μια δύσκολη εποχή γιατί δεν μπορούμε να φυλαχτούμε και πολύ από αυτά τα αεροαλλεργιογόνα.
06:47Δηλαδή η αίσθηση ότι θα μείνουμε στο σπίτι και θα τα αποφύγουμε είναι ψευδής.
06:51Γιατί ανοίγουμε τα παράθυρά μας να αριστεί το σπίτι, ο αέρας μπαίνει μέσα, τα αλλεργιογόνα μπαίνουν μέσα,
06:57οπότε τους προκαλούν έντονα συμπτώματα.
07:00Οι ασθηματικοί το γνωρίζουν αυτό, είναι εποχή που έχουμε μεγαλύτερη προσέλευση στα ιατρία ασθενών με άσθημα,
07:08γιατί ξέρουν ότι θα δυσκολευτούν ιδιαίτερως.
07:11Δεν χρειάζεται πανικός, χρειάζεται γνώση, χρειάζεται παρακολούθηση, σωστή χρήση των εισπνώμενων φαρμάκων
07:18και βέβαια κάποια μέτρα πρόληψης όπως είναι το να φοράνε γυαλιά ηλίου όταν βγαίνουν για να μην τους ενοχλούν στα μάτια,
07:25γιατί έχουν και στα μάτια ενόχληση, να ξεπλένουν τη μύτη τους συχνά με φυσιολογικό ρόπος έχουμε πει και για τις ιώσεις
07:32και να κάνουν σωστή χρήση των φαρμάκων.
07:34Τώρα κάποιες ώρες της ημέρας που έχει αυξημένη συγκέντρωση σκόνης η ατμόσφαιρα,
07:38που είναι τις μεσημεριανές και πρώτες απογευματινές ώρες,
07:43είναι καλό αυτοί οι ασθενείς να αποφεύγουν την έκθεση στην ατμόσφαιρα την έντονη και ειδικά την άσκηση,
07:49γιατί εκεί είναι που ενοχλούνται ιδιαίτερως.
07:52Είναι κάποιες γενικές οδηγίες που είναι πρακτικές,
07:55αλλά έχουν μεγάλη σημασία για την καθημερινότητα και αυτό που είπατε πριν για την καλή ποιότητα ζωής.
08:00Αυτό που καταλαβαίνουμε είναι ότι η θεραπεία περιλαμβάνει σίγουρα κάποια συγκεκριμένα φάρμακα.
08:09Έτσι δεν είναι?
08:10Το άσθημα χρειάζεται θεραπεία και η θεραπεία του άσθηματος βασίζεται στα εισπνώμενα κορτικοστεροειδή φάρμακα,
08:16τα οποία είναι φάρμακα αρκετά ασφαλή γιατί δρουν τοπικά στο βροχικό δέντρο,
08:22δεν έχουν σχέση με την κορτιζόνη που παίρνουμε από το στόμα,
08:28που δημιουργεί πάρα πολλές παρενέργειες, δρουν τοπικά, έχουν πολύ καλά αποτελέσματα,
08:34αρκεί οι ασθενείς να εκπαιδευτούν και στη σωστή χρήση των εισπνεόμενων συσκευών που είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό.
08:40Τώρα για το σοβαρό άσθημα ευτυχώς υπάρχουν πλέον οι βιολογικές θεραπείες, ενέσιμες θεραπείες,
08:48που πραγματικά τα αποτελέσματά τους είναι εξαιρετικά με μηδενικές παρενέργειες
08:52και βοηθούν τους ασθενείς με σοβαρό άσθημα που μπαινοβγαίνουν στο νοσοκομείο να απολαμβάνουν μια καλή ποιότητα ζωής.
08:59Ουσιαστικά πολλοί από αυτούς έχουν την αίσθηση ότι δεν είναι ασθενείς,
09:03γιατί τη θεραπεία αυτή την κάνουν στο σπίτι τους, μόνοι τους, με μία ένες κάθε μήνα ή κάθε δίμηνο
09:10και έχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα.
09:13Οπότε το άσθημα είναι ένα νόσημα χρόνιο μεν,
09:16αλλά έχουμε φροντίσει την τελευταία δεκαετία τουλάχιστον να μην είναι θενατηφόρο.
09:24Έχουμε φροντίσει μέσα από τη σωστή φαρμακευτική αγωγή
09:27να επιτυχάνουμε πολύ καλά ποσοστά επιβίωσης, να βελτιώνουμε την πρόγνωση
09:32και βλέπουμε πλέον ασθηματικούς ασθενείς με σοβαρό άσθημα να μην πεθαίνουν από το άσθημα τους.
09:38Γιατί βλέπουμε μικρές ηλικίες και παιδιά τα οποία διαγυγνώσκονται με άσθημα, κυρία Κατσόνη.
09:46Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει και μια μεγαλύτερη ευκολία στη διάγνωση.
09:52Παλαιότερα πάρα πολλά παιδάκια διαγυγνώσκονταν με βροχιολίτιδες, βροχίτιδες,
09:59διαγνώσεις που ουσιαστικά έκρυβαν το άσθημα από κάτω.
10:03Δεν θεωρώ ότι υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που πάσχει από άσθημα,
10:09απλά έχουμε μεγαλύτερες δυνατότητες διάγνωσης.
10:12Να τονίσω εδώ όμως ότι μέχρι την ηλικία των 12 ετών, μέχρι τη σχολική ηλικία,
10:17δηλαδή που τα παιδάκια πάνε δημοτικό, υπάρχουν παιδιά που έχουν συμπτωματολογία άσθηματος,
10:24αλλά δεν έχουν άσθημα.
10:25Δηλαδή μετά την ηλικία των 12 ετών, τα συμπτώματα υποχωρούν πλήρως.
10:30Οπότε θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στη διάγνωση του άσθηματος πριν τα 12 έτη.
10:35Μπορεί να είναι υποτροπιάζουσες βροχιολίτιδες που ενοχλούν τα παιδάκια και μετά την εφηβεία δεν έχουν κανένα σύμπτωμα,
10:44αλλά θα πρέπει να είμαστε και προσεκτικοί με κάποια παιδιά που κάθε χρόνο έχουν συμπτωματολογία από τον απνευστικό τους
10:51για μια σωστή παρακολούθηση μετά την ηλικία των 12 ετών.
10:54Πάντως υπάρχει δυνατότητα χορήγησης σωστών εισπνώμενων φαρμάκων από την ηλικία των 6 ετών,
11:02που τα παιδάκια είναι και συνεργάσιμα και μπορούν να πάρουν σωστή θεραπεία,
11:06και να έχουμε έναν καλό έλεγχο της συμπτωματολογίας.
11:11Οι παιδιάτροι λίγο πιο προσεκτικοί, παιδάκια δηλαδή στα οποία χορηγούν συχνά εισπνώμενα,
11:18να τα βάλουν σε μια διαδικασία παρακολούθησης με έναν παιδοπνευμονολόγο,
11:22και μετά την ηλικία των 12 ετών μπορεί να μπει σίγουρα ή όχι η διάγνωση του άσθηματος.
11:29Παίζει κάποιο ρόλο στην εκδήλωση άσθηματος η κληρονομικότητα?
11:33Η κληρονομικότητα είναι η κυριατία στο άσθημα και συνήθως πηγαίνει σε δεύτερη γενιά.
11:40Αυτό είναι γραμμένο, είναι αποδειγμένο και από εκεί και πέρα για τα παιδιά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες,
11:46όπως το κάπνισμα της μητέρας κατά την κύηση, έχει δείξει ότι μπορεί να αυξήσει τα ποσοστάσματα
11:52στα παιδιά, το κάπνισμα εντός του σπιτιού από τους ενήλικες, τραγικό,
11:57νομίζω ότι δεν πρέπει να το συζητάμε καν, αλλά συμβαίνει.
12:03Ο τρόπος διαβίωσης μέσα στο σπίτι, δηλαδή το αν χρησιμοποιούν ξυλόσομπες,
12:09αν είναι καθαρή η ατμόσφαιρα εντός σπιτιού,
12:11και βέβαια δεν μπορούμε να μην μιλήσουμε και για την ατμόσφαιρα.
12:16Η ατμόσφαιρα που πλέον δεν είναι τόσο καθαρή, εμείς ευτυχώς στην απαρχία
12:21ακόμη έχουμε μια καλύτερη ποιότητα αέρα στον εξωτερικό χώρο,
12:26αλλά στις μεγάλες πόλεις η ατμόσφαιρα δεν είναι καθόλου βοηθητική για το αναπνευστικό σύστημα,
12:32γιατί οι πνεύμονες είναι κατασκευασμένοι για να αναπνέουν μόνο καθαρό αέρα.
12:35Σωστά. Και κάτι τελευταίο τώρα, επειδή αναφέρατε ενδιαφέροντα στοιχεία,
12:41δεδομένα, σχετικά με την εκδήλωση άσθηματος στον πληθυσμό,
12:45και υπάρχει μια απόκληση τώρα στην Πελοπόννησο,
12:49στην Στερεά Υπηρωτική Ελλάδα και στη Βόρεια Ελλάδα. Πού οφείλεται αυτό?
12:53Αυτό οφείλεται πάρα πολύ στο περιβάλλον.
12:55Πάρα πολύ. Η Κρήτη, ας πούμε, που έχει πολύ ψηλά ποσοστά άσθηματος,
12:59βρίσκεται κοντά στην Αφρική,
13:01εκτίθενται συχνά οι άνθρωποι εκεί στην Αφρικανική Σκόνη.
13:06Συνάδελφοι πνευμονολόγοι πραγματικά αναφέρουν ότι
13:09κάποιες εποχές δυσκολεύονται πάρα πολύ με τα περιστατικά τους.
13:13Υπάρχει δηλαδή διαφορετική κλινική εικόνα από ό,τι υπάρχει στην Κεντρική Ελλάδα
13:16και στη Βόρεια Ελλάδα. Και βέβαια και η Πελοπόννησος, που είναι νότια,
13:20αντιθέτως έχει ένα κλίμα αντίστοιχο.
13:23Δηλαδή η μεγάλη καλοκαιρία, το καλοκαίρι που διαρκεί πιο πολύ σε αυτές τις περιοχές
13:30είναι ίσως μια αιτία που εκεί περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν άσθημα.
13:36Υπάρχει κληρονομική προδιάθεση που αναφέραμε, αλλά το περιβάλλον παίζει πολύ μεγάλο ρόλο.
13:40Μάλιστα. Λοιπόν, θέλω έτσι συμπερασμαστικά να κλείσουμε
13:44με το μήνυμα της φετινής παγκόσμιας ημέρας για το άσθημα.
13:48Ποιο είναι, κυρία Κατσόνη?
13:49Όπως σας είπα και στην αρχή, παγκοσμίως επιχειρείται από τον ιατρικό κόσμο
13:56να βελτιώσουμε τις παροχές υπηρεσιών υγείας, να φροντίσουμε για μια σωστή διάγνωση,
14:03αλλά το φετινό μήνυμα επικεντρώνεται στο να υπάρχει πρόσβαση
14:06για όλους τους ασθενείς στα εισπνεώμενα φάρμακα.
14:10Σας είπα ότι εδώ στην Ελλάδα δεν μπορούμε να το καταλάβουμε
14:13γιατί υπάρχει δυνατότητα συνταγογράφησης από όλους τους γιατρούς.
14:17Υπάρχει η ευχαίρεια να πάει στο φαρμακείο ο ασθενής και να πάρει το φαρμακό του,
14:22αλλά υπάρχουν πάρα πολλές χώρες στις οποίες δεν διατίθεται καν
14:26τα εισπνεώμενα φάρμακα που κυκλοφορούν στην Ελλάδα.
14:29Στην Ελλάδα είμαστε πάρα πολύ τυχεροί, οι ασθενείς είναι πάρα πολύ τυχεροί
14:33γιατί έχουν πρόσβαση σε όλες τις θεραπείες για το άσθημα.
14:37Και στις εισπνεώμενες και στα βιολογικά φάρμακα που σας είπα πριν,
14:40οι οποίες είναι ακριβές θεραπείες
14:42και μπορούν με την καθοδήγηση του ειδικού πνευμονολόγου να πάρουν το κατάλληλο και το καλύτερο φάρμακο.
14:50Δεν έχουμε τόσο πολλοί περιορισμούς σε κόστος στην Ελλάδα, ευτυχώς.
14:55Απλά δίνεται η δυνατότητα μόνο σε ειδικούς γιατρούς να διαχειρίζονται τα φάρμακα υψηλούς κόστους
15:01και να τα δώσουν στους κατάλληλους ασθενείς.
15:03Οπότε, από την πλευρά των ασθενών, η έννοια τους πρέπει να είναι μόνο να αναζητήσουν πνευμονολόγο
15:10όταν έχουν συμπτώματα από το αναπνευστικό τους για να μπορέσουν να πάρουν την καλύτερη δυνατή θεραπεία.
15:16Έγκαιρη διάγνωση λοιπόν και σωστή θεραπεία για την αντιμετώπιση του άσθματος.
15:21Σας ευχαριστώ πάρα πολύ κυρία Κατσόνη για όλα αυτά τα χρήσιμα, τα πολύτιμα που μας είπατε σήμερα για το άσθμα
15:27γιατί το άσθμα αφορά την αναπνοή μας, ό,τι πιο σημαντικό για τον άνθρωπο.
15:31Να είστε καλά, καλή δύναμη, καλή συνέχεια.
15:33Ευχαριστώ πολύ.