Hindistan, Pakistan'ın Azad Keşmir Bölgesi'nde ve Pencap eyaletinde altı bölgeye saldırı düzenledi. Saldırıda 26 can kaybı yaşanırken 46 kişi de yaralandı. Kayıp 2 kişi ise aranıyor. Bu saldırılarda İndus Suları Anlaşması'nın önemi nedir? Detayları Güvenlik Uzmanı İbrahim Keleş anlattı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Yani iki tarafı, iki devletin tutumlarıyla birlikte okumak lazım bunu.
00:06Keşmir konusu aslında 1947'den beri iki ülkede bağımsızlıklarını kazandıktan sonra yaşanan bir sıkıntı.
00:16Yani Keşmir bir bölge ve bunun batı tarafı Pakistan'da, doğu tarafı da Hindistan'da.
00:25Hindistan'dakinin adı Canm-ı Keşmir diye geçer.
00:28Pakistan'daki özgür Keşmir diye geçer.
00:34Fakat Keşmir halkının, Keşmir halkı ayrı bir bölgede değil.
00:38Yani bunlar kendilerine bir bağımsızlık noktasında bir hedefleri de var.
00:44Ama her iki ülkede Keşmir'i kendi kontrolleri altında tutuyorlar.
00:52Keşmir üzerine Hindistan'la Pakistan'ın 160 kilometreden fazla bir sınırları var.
00:58Zaman zaman izleyiciler de hatırlayacaklardır.
01:01İki devletin askerleri, bir köprü vardır.
01:04Orada birbirlerine böyle çeşitli hareketlerle gösterilerini yaparlar.
01:09Hatta turistlerin en çok ziyaret ettiği yer de orasıdır.
01:12Ama Keşmir maalesef dünyada İngiltere'nin bıraktığı kötü miraslardan bir tanesidir.
01:19Bir diğeri Gazze'dir, Filistin meselesidir.
01:22Bir diğeri Kıbrıs'tır.
01:24Ve İngiltere 200 yıl boyunca Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Myanmar bunların hepsi Hindistan sınırları içerisindeydi eskiden.
01:35Yani Babür İmparatorluğu zamanında bunlar bir devletti.
01:41Ama İngilizler burayı 200 yıl sömürge olarak kullandıktan sonra çekilirken de bu devletler kurulduğunda aralarına bazı sıkıntılar, problem bırakarak çözümü imkansız, kronik hale gelmiş bir problem bıraktılar.
01:58Ve o yüzden de bu devletler birbirleriyle Keşmir'i üzerinde hak iddiasında bulunarak böyle zaman zaman bu beşinci savaş.
02:09Biraz önce dört tanesini söylediniz.
02:11Beşinci savaş.
02:13Hele 71'deki savaş cidden topyekun bir savaşa dönüşmüştü.
02:17Çok da zayiat verdiler.
02:18Yediden benzer bir senaryoyla karşı karşıya mıyız?
02:20Evet, şimdi sizin akışta anlattığınız boyutuyla geldiğimiz zaman Hindistan diyor ki benim tarafımda olan Cambu Keşmir'de turistler var.
02:33Onlara bazı birileri silahlı gruplar bir saldırı düzenledi.
02:3726 kişi öldü.
02:39Bunların sorumlusu, bunları azmettiren Pakistan'da diyor ki tamam ortada bir şey var.
02:48Bir problem var ama bunu tarafsız gözlemciler vasıtasıyla oturup müzakere edelim, görüşelim.
02:57Kimler yapmış?
02:58Failler yok ortada.
03:00Yani birileri 26 kişiyi öldürmüş ama kim yapmış belli değil.
03:04Pakistan'da bunun için görüşme yolunu tercih ediyor.
03:09Ama bir yandan da baktığımızda Hindistan-İndusluları anlaşmasını askıya aldı bununla birlikte.
03:14Bu anlaşmanın aslında biz iki ülke arasındaki olası bir savaşı engelleyecek bir anlaşma olduğunu biliyoruz ve şu an askıya alındı.
03:221960'lardaki savaşın eşine geldikleri sebep de bu zaten.
03:27Yani İndusluları dediğimiz altı kollu olan bir su, dereler var, nehirler var.
03:36Ve üç tanesinin doğduğu yer Hindistan toprakları.
03:41Hindistan burada suyu bir silah olarak kullanıyor.
03:46Çünkü birbirine bağlılar değil mi?
03:47Büyük bir oran tarım zaten ve su olarak bağlılar.
03:50Şimdi Pakistan için hayat mehmet meselesi, su meselesi.
03:54Çünkü Pakistan'da 9 tane elektrik üreten baraj var.
03:59Bu barajların suları o Hindistan'dan gelen sular, İndus suları.
04:04Aynı şekilde tarımını da bu sularla besliyor, yapıyor.
04:10Yani Hindistan için hem enerji hem de tarım açısından bu suların büyük önemi var.
04:16Savaş bundan çıktı bir sefer yaptılar zaten.
04:20Ama şimdi Hindistan tekrar o suları kesti.
04:23İlk başta tehdit ettiğinde Pakistan dedi ki hayır dedi.
04:29Yani bunları kesersen 1960 anlaşmasını askıya alırsan bu benim için savaş sebebidir dedi.
04:36Varlık sebebidir.
04:38İşte orada gerilim daha da yükseldi.
04:40Yani Hindistan'ın bu attığı saldırgan adım Pakistan'ı da ister istemez daha yüksek perdeden bir cevap verme yoluna itti.
04:48Ve geldik geldik en sonunda Hindistan birilerinin ya gazına geldi ya birilerini örnek aldı ve aynı İsrail'in Gazze'de yaptığının bir benzerini de Pakistan'a karşı yapıyor.
05:06Şu anda yaptığı o.
05:07Yani saldırgan taraf şu anda Hindistan.
05:10Ha bu dün akşam başladı.
05:15Rakamlar değişiyor.
05:17En son 8'di şu anda 20'yi aştı.
05:21Daha yaralı sayısı ne kadar oldu bilemiyoruz.
05:24İki kişi kayıp.
05:25Fakat bu ben önü alınmazsa bir daha büyük bir felaketin ayak sesi olarak okuyorum bunu.
05:35Yani güreşçiler mindere çıktıkları zaman önce güçlerini test etmek için bir elense çekerler.
05:42Yani ne kadar dayanıklı, ne kadar bu işi biliyor.
05:47Onu öğrenmek için böyle bir davranışta bulunurlar.
05:52Şu anda Hindistan'ın yaptığını ben öyle görüyorum.
05:56Yani esas güreş daha başlamamış.
05:59Peki.
05:59Korkumuz da bu zaten.
06:01Korkumuz da bu.
06:02Şimdi haritadan birlikte bir bakalım istiyoruz hocam.
06:05Tabii ki.
06:05Bu bölgeyi bize anlatmanızı istesem.
06:10Evet.
06:11Biraz evvel söylediğim gibi şu kırmızı taralı bölge Keşmir bölgesi.
06:18Tamamı Keşmir.
06:19Hindistan'la Pakistan arasındaki sınır da burası.
06:24Bunun batısı Pakistan'da, doğusu da Hindistan'ın elinde.
06:30Şimdi burada Keşmir'in bir özelliği var.
06:33Yani biraz tarihe de giderek.
06:35Elbette.
06:35Kısaca özetle söyleyeyim de.
06:38Biraz evvel isimlerini verdim.
06:40Babur İmparatorluğu'ndan sonra buralar tamamen herkes kendi hayatını yaşıyordu.
06:49Yani Hindistan, Hindistan'da değildi hatta Hindistan'da ismi ama Pakistan vardı.
06:56Burada Çin var.
06:58Bunun bu tarafında biraz daha aşağılarda Bangladeş var.
07:02Yine Myanmar var bir de.
07:06Bunların hepsi aynı bölgenin insanları.
07:10Bunlar arasında bir inanç problemi de var aslında.
07:14Hindistan'da biliyorsunuz Brahmanizm var.
07:19Sihler var.
07:21Bir de kast sistemi var burada.
07:23Sosyal boyutu da farklı buranın.
07:25Yani fakirler, orta hali bir de zenginler, din adamları, askerler diye geçiyor.
07:33Bu ülke, bu coğrafya aslında Babur'dan sonra, Babur İmparatorluğu'ndan sonra böyle 1750'lere kadar böyle devam ettiler.
07:47Sonrasında önce Hollandalılar geldi.
07:50Ardından da İngilizler geldi buraya.
07:52Ve İngilizler buraya geldikten sonra, çok zengin olan bu toprakları ve halkı da çok zengin buranın.
08:01Yani zenginliğin ne manaya geldiğini yine tarihten örnek vereyim.
08:05Christophe Colomb, Portekiz'den yola çıkıyor.
08:10Hindistan'ı keşfetmek için yola çıkıyor.
08:13Amerika'yı değil.
08:14Hindistan'a gittiğini zannediyorum.
08:16Fakat ya yanlış yönlendirme veya pusulanın yanlış göstermesi yüzünden Hindistan diye Amerika'yı gidip keşfediyor.
08:25Hala Amerika'da India diye, yani Hindistan diye bir eyalet var.
08:31Buraların zenginliği onların çok dikkatini çekmiş.
08:35Baharat yolu buradan başlıyor.
08:38İpek yolu Çin'den başlıyor.
08:40Ve Avrupa zenginlik ve hayallerin ülkeleri olarak buraları görüyorlar.
08:47Bu zenginlik içerisindeki maalesef İngilizler geldikten sonra, buradaki yerel üretimi kendi ihtiyaçlarına göre yeniden dizayn ediyorlar.
08:59Endüstri devrimi başlamış, fabrikalar çalışıyor.
09:03Ve bu fabrikalara ham madde lazım.
09:06Pamuk lazım mesela kumaş üretebilmek için.
09:09Bu İngiliz kumaşları çok meşhurdur bilirsiniz.
09:12Ve İngilizler burada pamuk ihtiyacı için buralarda üretim yaptırıyorlar.
09:19Ve 200 yıl boyunca buraları sömürüyorlar.
09:23İngilizler 200 yıl sonra buradan çekildiklerinde geriye iki tane kötü mirasları bırakıyorlar.
09:29Bir, buraları paramparça etmek.
09:32İkincisi ise, kriket oyunu dediğimiz, kriket oyunu bir tane askeri kışla bir tane de tren yolu.
09:41Oraya geleceğiz.
09:42Soracağım orayı da.
09:43Ama şimdi bir grafiğimiz daha var.
09:45Bugün hangi bölgelerde çatışma var peki?
09:47Hangi noktalarda yaşanıyor bu?
09:49Hemen grafiğimizi...
09:50Özür diliyorum.
09:54Alalım o grafiği arkadaşlar.
09:57Bir yandan da tabii konuşmaya devam ediyoruz.
10:01Bu çatışma olan bölgeleri.
10:03Şu an ne biliyoruz?
10:04Pakistan diyor ki onları yakıp kül edeceğiz.
10:07Beş Hindistan jetini düşürdük diyor bir yandan.
10:10Şu soldaki resme bakar bilir misin?
10:15Bir önceki resme dikkat edin.
10:18Hindistan'ın vurduğu hedeflere dikkat etmek lazım burada.
10:22Hindistan, Pakistan içerisinde Muzafferabad bölgesi.
10:27Bunun karşısında da Hayderabad vardır.
10:29Hindistan sınırları içerisinde.
10:32Buralardaki camileri vuruyorlar.
10:35İbadethaneleri.
10:36Bakın şu an görüntüde de geçti.
10:38Evet, camiler vuruluyor.
10:41Enteresandır.
10:43Hindistan'ın zaten bir tutumu var.
10:46Maalesef bu tutumu ülke insanları arasındaki irtibatı da kesip atıyor.
10:53Hindistan maalesef şu anki yönetim tarafından,
10:57yani Başbakan Nandran Modi'nin yönetimindeki iktidar,
11:01orada yaşayan Müslümanlara karşı farklı davranıyor.
11:06Eşit vatandaş statüsünde davranmıyor.
11:10Yani İsrail'in Gazelilere davrandığı gibi davranıyor net deyişiyle.
11:15Bu tabii ki öfkeyi de artırıyor ve Müslümanlara karşı orada öteki sınıf istenmeyen sınıf muamelesi yapıyor.
11:26Camilerine müdahale ediyor, ibadetlerine müdahale ediyor oradakilerin.
11:29Ve bu gerilimi daha da artırıyor.
11:33Ne yazık ki.
11:34Şimdi sizin, bakın yine camiler vuruldu.
11:38Bu da sık sık ekrana geliyor.
11:41Ne oldu tespit edilemeyen bir hava aracı.
11:45Açıklanmadı ne olduğuna dair bir bilgi yok.
11:48Ama arazide bulundu bu.
11:50Muhtemelen vurulmuştur zaten belli vurulduğu.
11:53Fakat üzerindeki yazılardan ben net okuyamadığım için şey diyebiliyorum.
11:58Şu an ne olduğunu bilmiyoruz bu cismin diyorsunuz.
11:59Evet.
12:00Şimdi bakın burada Muzaffer Abad Pakistan, Kotli Pakistan, bir de Bahavalpur Pakistan'ın sınırları içerisinde sivil yerleri vuruyorlar.
12:11Sivil yerleri vuruyorlar.
12:15Pakistan'da mümkün olduğunca askeri tesislere pek cevap vermedi ama karşılık vermedi ama uçaklara karşı operasyon yaptı.
12:25Gereğini de yaptı.
12:26Beş tane uçağını indirdi Hindistan'ın.
12:29Bir de Hindistan'ın Pakistan sınırında bir tugayı vardı.
12:34O tugay tamamen imha edildi.
12:37Bu az önce tanımlayamadığımız görüntü, o cismi okuyamadık demiştik üzerindekini.
12:44Şimdi editörüm Yiğit Gürel de bana bir yandan bilgi veriyor.
12:46Hindistan'ın Pakistan'a saldırı sonrası, Cammu Keşmir'e bağlı, Pampore kenti çevresinde tanımlanamayan bir hava aracı enkazı bulundu diye de geçmiş.
12:57Evet.
12:57Az önce gördüğümüz.
12:58Tanımlayan, tanımlanamayız.
13:00Bir hava aracı enkazından bahsediliyor.