Gün Ortası 20 Haziran 2024 Perşembe

CNN TÜRK

3 ay önce

Semiha Şahin ile Gün Ortası'nda günün gündemi ve detayları ekrana taşınıyor.

Category

🗞

News

Transcript

Display full video transcript

00:00:00Herkese merhabalar. Hoş geldiniz YNN Türkiye. Gün ortasına başlıyoruz.

00:00:10Bugün 20 Haziran günlerden Perşembe. Artık ufak ufak dönüşler de başladı.

00:00:16Bayram tatili sonlanıyor. Son üç gün içerisindeyiz.

00:00:20Bütün gelişmelere bakacağız. Siyasette, yurttan ve dünyadan neler yaşandığını ama

00:00:24önce boğulmalar diyeceğiz. Malum yazın gelmesiyle birlikte boğulma vakaları da artıyor.

00:00:29Malatya ve Aksaray'da serinlemek için gölet ve baraja giren iki kişi yaşamını yitirdi.

00:00:40Malatya'da 13 yaşındaki Muhammed Mustafa Kiraz sıcaktan bunalıp Karakaya Baraj Gölü'ne girdi.

00:00:47Bir süre sonra gözden kayboldu. Birlikte suya girdiği arkadaşları durumu fark etti.

00:00:53Hemen ekiplere haber verdi. Arama kurtarma ekiplerinin çalışmaları ile 13 yaşındaki çocuk sudan çıkarıldı.

00:00:59Ancak Kiraz tüm müdahaleye rağmen kurtarılamadı.

00:01:03Aksaray'da ise serinlemek için gölete giren 13 yaşındaki Rahmetullah Solmaz bir süre sonra çırpınmaya başladı.

00:01:10Solmaz'ın boğulma tehlikesi geçirdiğini gören kardeşi müdahalede bulundu ancak başarılı olamadı.

00:01:16Bölgeye AFAD ekipleri sevk edildi. Dalgıçların suda yaptığı aramada çocuğun cansız bedenine ulaşıldı.

00:01:30Muğla'da ana su isali hattı patladı. Patlama sonucunda bir araç çukura düştü.

00:01:37Bodrum ilçesinde sabah saatlerinde isali hattı patladı. Patlamayla birlikte seyir halindeki bir otomobil açılan çukura düştü.

00:01:49Sürücü kendi imkanlarıyla araçtan çıktı. İhbar üzerine bölgeye ekipler sevk edildi.

00:01:55Ekipler çukura düşen otomobili bulunduğu yerden çıkardı. Şans eseri ölen ya da yaralanan olmadı.

00:02:08Konya'da bir baba oğlunun kavga ettiği arkadaşını bıçakladı. Bu da oldu. 15 yaşındaki çocuk yaşamını yitirdi.

00:02:20Meram ilçesinde 15 yaşındaki iki çocuk arasında bir tartışma çıktı. Tartışma büyüdü kavgaya dönüştü.

00:02:26Kavgayı görenler çocukları ayırdı. Eve giden çocuk olayı üvey babasına anlattı.

00:02:32Üvey baba oğlunun kavga ettiği çocuğun yanına gitti. Elindeki bıçakla çocuğa saldırdı.

00:02:3815 yaşındaki Süleyman Armut Dalı ağır yaralandı. Hastaneye kaldırıldı. Yapılan tüm müdahaleye rağmen kurtarılamadı.

00:02:47Saldırgansa gözaltına alındı.

00:03:03Efendim bölgeden yeni gelişmeler var. Irak'ın PKK'ya 50 adet kamikaze drone gönderdiği iddiası var.

00:03:11Bunu konuşacağız. Terör ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ bizimle birlikte. Coşkun Bey hoş geldiniz yayına.

00:03:17Hoş bulduk Semih'e iyi yayınlar diliyorum.

00:03:19Şimdi öncelikle bu iddiayı nasıl değerlendiriyorsunuz? Amaç ne burada?

00:03:23Bana sürpriz gelmedi. Amaç terörü destek, PKK'ya destek, Türkiye aleyhine ne varsa yaşatmak.

00:03:31Özellikle Irak coğrafyasında ve Suriye'de. Çünkü biz İran'la maalesef bu konuda bir ortak noktada buluşamadık.

00:03:38Yani İran şu an Irak'la gelmiş olduğumuz o süreçte istedik ki 3 ülke birlikte bu süreci götürsün.

00:03:48Çünkü bak hemen Kandil yanı başında İran, Irak ve Türkiye.

00:03:53Şimdi bu 3 coğrafya terörden doğrudan etkilenen ülkeler ki İran içinde de Pejak diye İran'a kast eden bir yapı var.

00:04:02Terör örgütü var ve biz İran'a defalarca bunu anlatmaya çalıştık.

00:04:07Dedi ki bak aynı örgüt seni de tehdit ediyor.

00:04:09Fakat maalesef İran bugüne kadar bu süreçte sürekli olumsuz Türkiye aleyhine pozisyon aldı.

00:04:16Ben de zaman zaman hani o iş bilini anlattığım çok enteresan gelişmeleri de ev sahipliği yaptım.

00:04:23Nedir mesela? Sincar. Birazdan bahsederiz.

00:04:27Sincar'da mesela biz örgütle ilgili çok kritik operasyonları dillendirdik.

00:04:32Niye? İkinci Kandil dedik ya.

00:04:34Tam böyle Suriye ve Irak coğrafyasına hakim en yüksek yaklaşık 1350'ye yakın bir rakıma sahip olan coğrafyaydı.

00:04:44Ve Amerika'nın planı Kandil'deki unsurları buraya aktarmak hem Suriye hem Irak coğrafyasını kontrol altına almaktı.

00:04:52Biz hemen olaya müdahale ettik ve zaman zaman buraya hava operasyonları da düzenledik.

00:04:58Düzenlenen bir operasyon, daha doğrusu planlanan bir operasyon öncesi çok ilginç bir gelişme yaşandı.

00:05:04Ve şöyle bir hadiseyle biz yüz yüze kaldık.

00:05:08Burada Haçlı Şabi enteresandır. Çıktı dedi ki eğer Türkiye buraya bir harekat düzenlerse PKK'ya yönelik karşısında bizi de bulacak.

00:05:20Biz de Türk Silahlı Kuvvetleri ile burada çatışacağız, savaşacağız dedi.

00:05:25Şimdi Haçlı Şabi deyince akla gelen İran arkasında var. Herkes bunu biliyor.

00:05:31Ve PKK'nın arkasında kim var? Amerika.

00:05:34O zaman ben vurgulamıştım. Burada Amerika ve İran arasındaki iş birliğini görmekte fayda var.

00:05:40Sözde bakarsan ikisi birbirini alsın iki devlet.

00:05:43Ama tıpkı Münbiş'te, Telfat'ta Rusya-Amerika iş birliğine şahitlik ettiğimiz gibi burada da Amerika-İran iş birliğine şahitlik ettik.

00:05:52Şimdi o süreçte aslında bugünlerinde habercisi olan bir birliktelik sergilendi.

00:06:01O birliktelik maalesef o günden bugüne halen devam ediyor.

00:06:05Yani İran hep burada PKK'ya destek veren bir ülke ve burada tek amaç var Türkiye aleyhine faaliyette bulunmak.

00:06:13Bundan sonrası için acaba PKK'nın da yeni saldırılarında planı drone'lar kullanmak mı?

00:06:19Şimdi burada PKK'nın amacı drone kullanmak.

00:06:24Bu zaten uzun süreden beri planlanıyor.

00:06:28Yani burada şu gerçeği görmekte fayda var.

00:06:31PKK özellikle Süleymaniye bölgesinde bu konuda yoğun eğitim alıyor.

00:06:37Ve bu aldığı eğitimlerle birlikte de Süleymaniye bölgesinde burada bir Arbat Havalimanı var.

00:06:45Burada Almanların da desteklediği yedek parça anlamında bir hava harekatı yürütmek için gayretler süre geliyor.

00:06:54Daha önce siyah saldırısı yapıldı ve bu saldırılarda da burada yoğun biçimde bir birliktelik yaşandı.

00:07:02Kim tarafından? İran, Amerika ve Almanya ortak yapımı.

00:07:06Burada drone eğitimi verildi.

00:07:08Burada drone'larla ilgili bir takım teröristler Kandil'den bu bölgeye kaydılarak eğitim alması sağlandı.

00:07:15Ve bu eğitim maalesef bugüne kadar sürdürüldü.

00:07:18Şimdi alınan habere göre de İran'ın yine aynı şekilde burada bu eğitime destek verdiği ve 50'ye yakın drone'u da bölgeye getirdiği şekilde alınan bilgiler var.

00:07:26Bunların en son görüldüğü yerde işte Fırat Kalkanı bölgesinde bir harekatta,

00:07:32yani bizim yaptığımız o harekat bölgesinde bir takım havadan bu tür gözlemlerin yaşandığı,

00:07:39Şahit 136 adı altında İran tarafından desteklenen ve imal edilen drone'ların Süleymaniye'ye getirildiği yönünde alınan bilgiler var.

00:07:47Ve bu bilgiler maalesef doğru.

00:07:50Yani İran burada doğrudan teröristleri eğitecek şekilde bir destek veriyor ve o desteğin neticesinde de orada bir takım keşif uçuşları yapıldığı yönünde alınan istihbari bilgiler var.

00:07:59Peki yakın bir zamanda Ankara'nın Irak'a yaptığı ziyaretleri biliyoruz.

00:08:04Tabi gündem elbette terörle mücadeleydi.

00:08:07Acaba İran içinde benzer bir süreç yürütülür mü? Buluşmalar olur mu? Ne dersiniz?

00:08:14Şimdi biz İran'la zaten bu konuda çok diplomatik temas yaptık.

00:08:19Bu konuda ve İran'a biz hatta burada ortak bir harekat yürütelim.

00:08:24Terörle mücadele sizde olun dedik.

00:08:26Zaman zaman burada tatbikatlar da yapıldı fakat maalesef biz bugüne kadar bunu başaramadık.

00:08:30Yani İran Süleyman Zorlu döneminde İçişleri Bakanımız ortak tatbikatlar yapıldı.

00:08:38Acaba dedik bir şey yeşerir mi?

00:08:40Hani burada İran'ın da içinde olduğu bir terörle mücadele başlar mı?

00:08:43Ama o tatbikatta kaldı. Arkası maalesef gelmedi.

00:08:46O nedenle buradaki süreçte ben bir olumlu adım atılacağını zannetmiyorum.

00:08:52Zira İran maalesef burada ilk günden bugüne terörle destek veren bir ülke konumunda yer aldı.

00:08:59Ve şu an işte hem Süleymaniye'de hem de Sincar bölgesinde bu tür eğitimlerin verildiği yönünde alınan kuvvetli istihbari bilgiler var.

00:09:07İran yapımı drone'lar üzerinden ki 50'ye yakın drone'un verildiği.

00:09:10Hatta gene bu Arbat Havalimanı'nda bir hava yoluyla mühimmat taşındığı şeklinde alınan çok net bilgiler var.

00:09:18Ve İran'ın burada yani bizim bu Iraklı yürüteceğimiz harekatla ilgili de bana göre maalesef Türkiye aleyhine bir takım engelleme gayretleri veya yapılanmaları var.

00:09:32Çünkü biz malum işte bu yaz döneminde burada Irak'la ortak büyük bir harekat yürüteceğimizi ifade ettik dildendirdik.

00:09:39Özellikle de en kritik bölgelerde Süleymaniye ve Sincar bölgeleri.

00:09:44Peki Coşkun Bey son olarak toparlayacak olursak İran'ın PKK'dan beklentisi ne?

00:09:49İran burada PKK'dan tek beklentisi şu bölgede Türkiye'nin bir hakimiyetini engellemek.

00:09:54Yani Türkiye'nin teröre verdiği mücadelede bir alan hakimiyeti sağlayarak terörden arındırılmış bölgeye oluşturmasını engellemek.

00:10:00İran'ın bana göre tek maksadı bu.

00:10:02Çünkü İran'ın Irak'la ilgili ve Suriye'yle ilgili planları var ve bu planların önünde en büyük engel olarak Türkiye'nin yürüttüğü faaliyetleri görüyor.

00:10:10Bu faaliyetler neticesinde maalesef İran kendini bölgede dışlanmış olacağını düşünüyor.

00:10:15Ve aslında buradaki tehditin dolaylı olarak kendi ülkesine de yönelik bir tehdit olduğunun farkında değil.

00:10:21Çünkü PEJAK dediğiniz yapı neticede İran'a karşı kurulmuş bir örgüt.

00:10:26Ama maalesef İran onunla bir olup PKK'ya burada destek vermekte herhangi bir beis görmüyor.

00:10:32Peki var mı eklemek istediğiniz?

00:10:34Hepsini söyledik ama burada tabi esas vurulması yani bana göre görülmesi gereken hadise şu.

00:10:40İran'la Amerika'nın burada hatta diğer Suriye coğrafyasında da terörle mücadeleye Türkiye'ye karşı ortak işbirliğinin bana göre atlanmaması gerekir.

00:10:48Çünkü bu bölgede yaşanacak başka olaylarında habercisi olacaktır diye düşünürüm.

00:10:52Peki çok teşekkür ediyoruz.

00:10:54Ben teşekkür ediyorum sağ olun.

00:10:56Efendim devam edelim.

00:10:58AK Parti 31 Mart seçim sonuçlarını değerlendirmek, yerel yönetimler, yol haritasını oluşturmak için Ankara Kızılcıhamam'da kampa giriyor.

00:11:0730 Haziran-2 Temmuz tarihleri arasında olacak kamp.

00:11:12Cumhurbaşkanı Erdoğan da katılacak.

00:11:14Kampta bakanlar da sunum yapacaklar.

00:11:18AK Parti milletvekili kampını tamamladı.

00:11:24Şimdi sıra belediye başkanlarıyla yapılacak kampa geldi.

00:11:2830 Haziran-2 Temmuz tarihleri arasında belediye başkanları istişare ve değerlendirme toplantısı Ankara Kızılcıhamam'da düzenlenecek.

00:11:3931 Mart yerel seçim sonuçları değerlendirilecek.

00:11:42Yerel yönetimler için yol haritası oluşturulacak.

00:11:45Yerel yönetimlerin yaşadığı sorun ve çözümlere dair tüm başlıklar ele alınacak.

00:11:50Saldırgan sokak köpekleri düzenlemesinin de kampta gündeme gelecek en önemli konu başlıklarından biri olması bekleniyor.

00:11:57Bir yandan düzenleme üzerinde çalışmalar sürerken kampta sorunun çözümü için belediye başkanlarının da önerileri dinlenecek.

00:12:05Sürece nasıl katkı verebilecekleri üzerinde durulacak.

00:12:11Cumhurbaşkanı Erdoğan da katılacak kampa.

00:12:14Bakanların ve AK Parti yönetiminin de belediye başkanları kampında olması bekleniyor.

00:12:191 Temmuz'da ilk oturum başlayacak.

00:12:22Çevre Şehircilik İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Öztaseki, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Göktaş, Özdemir görev alanlarıyla ilgili belediye başkanlarının sunumlarıyla bilgilendirecek.

00:12:38Kampın ikinci oturumunda Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşma yapacak.

00:12:42Belediye başkanlarından neler beklendiğine dair mesaj vermesi bekleniyor.

00:12:46Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılacağı oturumlarda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy kendi alanlarıyla ilgili sunumlar yapacak.

00:13:06Kampın son günü genel başkan yardımcıları ve belediye başkanları buluşacak.

00:13:11Genel değerlendirme panelinde AK Parti Söğütçüsü Ömer Çeliğin moderatörlüğünde genel başkan yardımcıları Erkan Kandemir, Hamza Dağ, Ali İhsan Yavuz belediye başkanlarıyla görüş alışverişinde bulunacak.

00:13:23Kampın sonundaysa değerlendirme ve istişare oturumu düzenlenecek. Kampın değerlendirmesi yapılacak.

00:13:30Ankara'da kalalım. İYİ Parti lideri Musabat Dervişoğlu da ailesiyle birlikte İYİ Parti eski genel başkanı Meral Akşener'e bir bayram ziyaretinde bulundu.

00:13:42Dervişoğlu o ziyareti sosyal medya hesabından paylaştı.

00:13:47Önemli mesajlar da verdi. Ayrıca Meral Akşener'in İYİ Parti genel başkanlığını bırakmasının ardından 5 olağanüstü kurultayda genel başkanlık yarışını kaybeden Koray Aydın'ın yol ayrımına geldiği öne sürülüyor.

00:14:01Tüm bu ayrıntılar için başkentte Melike Görürhazır bizi bekliyor, aktaracak. Melike dinleyelim senden.

00:14:08İYİ Parti eski genel başkanı Meral Akşener'in Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı ziyaret etmesi nedeniyle parti içerisinde başlayan tartışmalar devam ederken gerçekleşti o ziyaret.

00:14:27İYİ Parti genel başkanı Musabat Dervişoğlu Akşener'e bayram ziyareti yaptı ailesiyle birlikte ve Dervişoğlu sosyal medya hesabından o ziyareti dünümüzde bizim yarınımızda ifadelerini kullanarak paylaştı.

00:14:43Bilindiği üzere Dervişoğlu kendisinin Akşener'in Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı ziyaret edeceğini basından duyduğunu söylemişti.

00:14:51Partisinin grup toplantısında da Dervişoğlu Akşener'e üstü kapalı bir şekilde mesajlar vermiş ve eleştirilerde bulunmuştu.

00:14:58Hemen o gün içerisinde de kurucu genel başkan olması nedeniyle partide fotoğrafları asılı olan Akşener'in fotoğraflarının kaldırılmasını isteyen İYİ Parti Çanakkale Milletvekili Rıdvan Uzun, Rıdvan Uzun'u da disipline sevk etmişti.

00:15:15Ancak o gelişmelerin ardından Dervişoğlu'nun bayram ziyareti yapması da dikkat çekti.

00:15:22Peki o ziyaret neden gerçekleşti? İYİ Parti kulislerinde Dervişoğlu'nun parti içerisinde bölünmüşlük olmasını istemediğini belirtiliyor.

00:15:30Aynı zamanda parti içerisinde bir birlik görüntüsünün verilmesi için o ziyaretin yapıldığı belirtiliyor.

00:15:38Bir yandan da gözler İYİ Parti'nin 5. olağanüstü kurultayında genel başkanlık yarışını kaybeden Koray Aydın'da.

00:15:45Koray Aydın'ın bayram sonrası yakın çalışma arkadaşlarıyla bir değerlendirme yapacağı ve istifanın da gündemde olduğu belirtiliyor.

00:15:54Çünkü Koray Aydın, Meral Akşener'in Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşmesini eleştirmiş.

00:16:00Bayram öncesinde ve sosyal medya hesabında Akşener'in o görüşmenin detaylarına ilişkin açıklama yapmasını istemişti.

00:16:07Ancak Akşener'den herhangi bir içerikle ilgili açıklama gelmedi.

00:16:11Hemen sonrasında da bu bayram ziyareti de dikkat çekti.

00:16:15Bu nedenle de Koray Aydın'ın yakın çalışma arkadaşlarıyla birlikte bir değerlendirme yapacağı ve seçenekler arasında da istifanın da gündemde olduğu belirtiliyor.

00:16:26Peki çok teşekkür ediyoruz. Melike Görür, İYİ Parti cephesindeler yaşanıyor aktardı.

00:16:31Melike Görür devam edelim. Bayram dönüşü de başlıyor.

00:16:35Güvenli yol ve sürüş nasıl olmalı? Ceren Meriç'e gidelim şimdi.

00:16:39Uzman konuyla değerlendirecek, soracak Ceren. Sizdeyiz.

00:16:49Evet Semiha, Kurban Bayramı'nı memleketinde geçirenler de oldu.

00:16:53Bayram izninde tatil beldelerine gidenler de oldu.

00:16:55Tabi milyonlarca kişi yollardaydı.

00:16:57Ancak ne yazık ki dikkatsizlik, aşırı hız ve kural tanımamazlık nedeniyle pek çok kaza yaşandı.

00:17:03Can kayıpları yaşandı.

00:17:05Şimdi Bilen Çoyu İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya açıkladı.

00:17:08Hemen aktarmak istiyorum.

00:17:10Bayram tatilinin 5. günü yani 19 Haziran Çarşamba günü 24 saatlik sürede 696 trafik kazası meydana geldi.

00:17:19Ve 10 kişi hayatını kaybetti ve 1025 kişi de yaralandı.

00:17:24Bayram tatili boyunca yani 5 günlük süre içerisinde bu 5 güne kadar da toplamda 36 kişi hayatını kaybetti.

00:17:315.550 kişi de yaralandı.

00:17:34Şimdi açıklanan Bilen Çoyu'nun detaylarını yorumlayacağız.

00:17:38Uluslararası Yol Güvenliği uzmanı Tülay Korkmaz yanımızda efendim.

00:17:41Hoş geldiniz.

00:17:42Hoş bulduk.

00:17:43Teşekkür ederim.

00:17:44Uyarıcı haberler yapıyorsunuz sürekli ve bu kadar kazaların azalmasına sebep veriyor.

00:17:48Teşekkür ederiz.

00:17:49Evet az önce de konuştuk.

00:17:50Onu soracağım size.

00:17:51Bilen Çoyu nasıl değerlendiriyorsunuz?

00:17:52Toplam 36 kişi ne yazık ki hayatını kaybetti.

00:17:55Yine aslında içerik olarak baktığımızda dikkatsizlik, aşırı hız ve kural tanımamazlıklar az önce de ifade ettim.

00:18:01Ve 24 saat içerisinde de 10 kişi hayatını kaybetti.

00:18:04Bilen Çoyu nasıl değerlendi?

00:18:06Sizin de dediğiniz gibi dikkatsizlik, aşırı hız ve kuralsızlık bunların en büyük etkenlerinden biri.

00:18:12Geçtiğimiz yıl trafik kazalarında inanılmaz bir yükseliş olmuştu.

00:18:17Ve geçtiğimiz yıl 6.500 kişi hayatını kaybetti.

00:18:20Ölümlü yaralanmalı kazaların sonucunda.

00:18:23Ve bu kazalara göre günde 18 kişi hayatını trafik kazalarında kaybediyordu.

00:18:29İçişleri Bakanlığı çok fazlasıyla denetim yapan polislerin sayısını arttırdı ve denetimleri arttırdı.

00:18:35Biliyorsunuz bire bir denetimlerin yanında elektronik denetleme sistemleri de devreye girdi.

00:18:41Bakanımızın açıkladığı rakamlara göre tüm araçların içerisinde %5 oranında radara yakalanmışlar.

00:18:51Demek ki halen elektronik denetleme sistemleri var, uyarılar var, çok sık trafik denetlemeleri var.

00:18:57Buna rağmen hız yapmaya devam ediyorlar.

00:19:00Bayramda hayatını kaybedenlere, yakınlarına başsağlığı diliyorum.

00:19:05Biz bu canlarımızı kaybediyoruz.

00:19:07Fakat geçtiğimiz yıla oranla rakamlar bu bayramda daha az sayıda.

00:19:13Bu denetimin önemini gösteriyor.

00:19:16Çünkü elektronik denetleme sisteminde görenler diyor ki cezayı öder yine giderim.

00:19:21Evime giderim, hızlı gideyim, bir an önce mola vermeyeyim, evimde yemek yiyeyim, ihtiyaç molası vermesi gerekiyor.

00:19:29Gideyim ben evime az kaldı, 20 dakika kaldı, yarım saat kaldı deyip mola vermiyorlar.

00:19:34Bakın yaz aylarında çok sıkacak bir hava.

00:19:36Şu an trafik sakin gibi gözüküyor.

00:19:39İstanbul'da şu anda trafik %13 seviyelerinde.

00:19:42Drone kamerayla da Dolkan Yıldırım görüntülüyor.

00:19:45Arkamızda 15 Temmuz Şehitler Köprüsü var.

00:19:47Hem gidiş hem de dönüş trafiği 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nde.

00:19:50İstanbul'un hemen her bölgesinde de aslında trafik yoğunluğu dediğimiz gibi %13 seviyelerinde.

00:19:55Ancak dönüş yoluna geçmeye başlıyor sürücüler yavaş yavaş.

00:19:58Yine kazaların olmaması için uyarılarınız neler olur?

00:20:02Tatlı tatlı gittiler, ailelerin yanına gittiler, bayram yerlerine gittiler.

00:20:07Tatil yerlerine gittiler.

00:20:08Tatlı tatlı dönebilmeleri için çok fazla mola almalarını istiyoruz.

00:20:12Ve trafiği de kontrol etmelerini istiyoruz.

00:20:14Ağırlıklı, çok tecrübeli olmayan bireysel sürücülerin yani hayatını profesyonel olarak,

00:20:19şoförlük olarak geçirmeyen insanların gündüz yolculuk yapmasını öneriyoruz.

00:20:24Çünkü bunların uzun yol tecrübeleri yok.

00:20:26Yılda 1-2 defa uzun yol yapıyorlar.

00:20:28Sabah saatlerinde mi yola çıkmaları bu anlamda?

00:20:30Evet, gündüz saatlerinde yola çıkmaları, gün ışığının çok yüksek geldiği saatlerde

00:20:34mola ile geçirmeleri ve mola verdikleri yerlerde ağır yemekler yememesini öneriyoruz.

00:20:40Bol bol sıçık etmelerini istiyoruz.

00:20:42Çünkü sıcak havada, çok yüksek, uzun süre araç kullananlarda kan şekeri düşebilir,

00:20:50insülin direnci düşebilir, birden bilinç kaybı olabilir.

00:20:54Uyku moduna geçebilirler.

00:20:56Bunu uyku hipnozu diyoruz, bunu bilimsel bir veridir aslında.

00:20:59Uyku hipnozunu biraz açıklayabilir misiniz?

00:21:03Farkında olmadan mı aslında uyku hali?

00:21:06Çünkü çok monoton bir yolda uzun süre gittiğinizi düşünün.

00:21:09Düşük voltajlı bir müzik dinlediğinizi düşünün.

00:21:12Bir anda otomatik pilot gibi siz gidiyorsunuz ama bilinciniz yerinde değil.

00:21:17Bilinciniz uyku modunda ve bir anda diyorsunuz ki Allah göstermesin bir şey yaşadığınızda

00:21:22bir anda oldu hiç anlamadım diyorsunuz.

00:21:24O zaman şunu diyebilir miyiz?

00:21:25Uykumuzun gelmediğini düşünsek bile düzenli olarak belli aralıklarda mutlaka mola vermeliyiz.

00:21:31Çok abartılı geliyor ama iki saatte bir durun diyoruz.

00:21:34Bir araçtan inin, bir yerde mola verin, bir ihtiyaç molası verin.

00:21:37Yüzünüzü bir yıkayın, aracın etrafında bir dönün.

00:21:40Klimanızı çok yüksek tutmayın.

00:21:42Sıcak soğuk farkı çok yaşamayın.

00:21:44Bol bol su tüketin.

00:21:45Su tüketin ki daha çok ihtiyaç molası vermesi ihtiyacı duyun.

00:21:49Ve tatlı bir şekilde evinize, işinize geri dönün istiyoruz.

00:21:53Bir de bakın önümüzde bayram tatilinin son gününü beklemek gerekmiyor.

00:21:57Cuma var, cumartesi var, pazar günü var.

00:22:00İşleri uygunsa pazartesi günü var.

00:22:02Yayabilirler dönüşlerini.

00:22:04İlla çok hızlı ben beş saatte eve döneceğim, altı saatte eve döneceğim demesinler.

00:22:09Çünkü trafik yoğunluğu başlarsa bu sefer trafik stresi oluyor.

00:22:13Mola verme imkanı da bulamayabilirler yoğun trafikte.

00:22:16O yüzden günlerini planlasınlar, hava durumuna baksınlar.

00:22:20Kıyafetlerini, yanlarını alacakları kuru gıdayı, suyu ayarlasınlar.

00:22:24Rahat rahat geri dönsünler.

00:22:26Kıyafetler de oldukça önemli.

00:22:28Evet.

00:22:29Gündüz, gün ışığında çok yüksek ışığa maruz kaldıklarında vücut ter yoluyla su kaybına yaşayabilir.

00:22:36O yüzden araçta muhakkak su bulundurmalarını istiyoruz.

00:22:39Uyarıcı olması için kahve ve çay içmelerini istiyoruz.

00:22:43Bazı arkadaşlarımız üç saat diyor ama iki saate bir mola verirlerse hayatları kurtulacak.

00:22:49O kadar basit.

00:22:51Bir de bir istatistik vermek istiyoruz.

00:22:53Geçtiğimiz yılın trafik kaza oranlarına bakıldığında yüzde 89.9 oranında sürücü hatası çıkıyor.

00:23:00Bakın araçın bakımları çok önemli, yollarımız çok önemli, sinyalizasyonlar çok önemli.

00:23:05Ama onların kazaya etkileme oranı 0.3 oranında gibi yol hatası, 1.1 oranında araç hatası.

00:23:15Ama yüzde 90'a yakın sürücü hatası kaynaklı.

00:23:18Sürücü kendine dikkat ederse bu 36 kaybımızı yüzde 90 oranında azaltabiliriz biz.

00:23:25Yani sürücülerin elinde.

00:23:26Hepsi sürücülerin elinde.

00:23:28Şimdi şu da çok önemli.

00:23:29Uzun yola giderken tabii aile boyu yolculuk yapanlar genellikle araçta kiralayabiliyorlar.

00:23:34Ve o aracı çok da iyi tanımıyorlar aslında.

00:23:36Aracı tanımamak bu anlamda kazaları etkiliyor mu?

00:23:40Bakın çok güzel bir soru sordunuz.

00:23:43Kendi aracını dahi tanımayanlar var.

00:23:45Yani ben birkaç kişiyle röportaj yaptık bayram öncesi.

00:23:48Araç kendinin gündüz bütün gün çalışmış akşam serinlikte yola çıkacağım diyor.

00:23:54Soruyoruz lastik basıncını kontrol ettin mi?

00:23:56Yağını suyuna baktın mı?

00:23:57Bakmadım ve ilk durduğum benzinlikte bakarım diyor.

00:24:00Kişiler değil kiraladıkları araçlar kendi araçları tanımıyorlar.

00:24:05İşte ne kadar sürede trafiğe açık olmayan yerlerde araçları test etmeleri lazım.

00:24:10Ne kadar sürede durabiliyorum? Bu araç nasıl fren yapıyor? Nasıl manevra yaparım?

00:24:14Kişilere ne kadar güzel bir soru sordunuz.

00:24:16Kişinin kendi araçlarını tanıması lazım.

00:24:18Değil kiralık araçlar.

00:24:20Kişiler kendi kullandığı araçların manevra referanslarını bilmiyor.

00:24:26Bunları pratik yapıp öğrenmeleri gerekiyor.

00:24:28Peki bunun dışında dediğimiz gibi bazen kazalar yola yani varış noktasına çok kısa bir süre önce gerçekleşebiliyor.

00:24:37Bunun nedenini soracağız. Uyarılarınız bu anlamda çok önemli.

00:24:40Çünkü siz de az önce söylediniz bir günde 10 kişi hayatını kaybetti dedik.

00:24:45Toplamda 36 kişi hayatını kaybetti dedik.

00:24:47Bir kişi bile olsa çok çok önemli.

00:24:49O yüzden bu neden son anda kazalar daha fazla oluyor?

00:24:53Bir kişi bile o kadar önemli ki biz özellikle trafik kazalarında biz buna kader diye bakılıyor.

00:24:59Yanlış. Trafik kazalarında en çok ülkemize katma değeri yüksek olan gençlerimizi kaybediyoruz.

00:25:05Ya sürücü olarak ya da aracın içindeki yolcu olarak.

00:25:09Uzun yolda mola vermeyip karnı acıktı veya bir yere yetişmesi gerekiyor saatine gelmesi lazım.

00:25:15Karnı acıktı susadı veya ihtiyaç molası vermesi lazım.

00:25:18Durmayınca kendini performansın sonuna kadar tüketince kaza riski çok yüksek.

00:25:25Çünkü o sırada bilinci tamamen devreden çıkıyor.

00:25:28Bilinçsiz bir sürücü de ne yapabiliyor?

00:25:32Aynı ormandaki ilkel canlı gibi tehlike anında ya kaçacak ya da saldıracak.

00:25:39Bu sadece trafik kazalarına da sebebiyet vermiyor.

00:25:42Trafikte kaza harici tartışmalara da sebebiyet veriyor.

00:25:45Ve bu insan çok iyi eğitimli bir insan olabilir.

00:25:48Kan şekeri düştüyse, insülün dürenci düştüyse bir anda ilkel benliği devreye giriyor ve trafikte kavga edebiliyor.

00:25:55Sağlama sollama veya birisi onu geçince sinirleniyor.

00:25:58Bunların hepsi tamamen biyolojik etkenler.

00:26:00Sürücü sakin kalabilmek için bol bol mola vermeli ve kendini stres altında tutmamalı, yetişmeliyim diye.

00:26:10O yüzden erken trafiğe çıksın istiyoruz.

00:26:12Sakin kullansın, yavaş yavaş kullansın ve bedeninin ihtiyaçlarında dikkat etsin.

00:26:18Su içsin, kahve içsin, hafif yemekler yesin, klimayı çok açmasın.

00:26:22Araçta mümkünse sesi de çok yüksek, volümlü veya düşük tutmasın.

00:26:28Diğer araçların uyarıları da duyulmuyor.

00:26:30Genellikle uzun yollarda çok fazla müzik dinleyip o sesler açılabiliyor.

00:26:35O yüzden çok önemli bir nokta.

00:26:37Bir de araç içinde yolcu varsa yolcuların da emniyeti çok önemli.

00:26:41Sağında oturan kişinin de bol bol sürücüyle konuşmasını istiyoruz.

00:26:45Onlar uyumasın yolda, sürücüyü meşgul etsinler.

00:26:48Tabi ki biliyoruz ki emniyet kemeri takmak çok önemli.

00:26:51Ancak yine uzun yollarda zaman zaman o kemer arkadan takılabiliyor ya da farklı şeyler denenebiliyor.

00:26:58Yalnız sadece sürücülerin emniyet kemeri değil, yolcuların da emniyet kemerini takması oldukça önemli diyelim.

00:27:04Bununla ilgili uyarılarınız var.

00:27:06Cerra'nın 30 km hızda bile çok ani bir şiddetli çarpışma olduğunu düşün.

00:27:12Çünkü ülkemizdeki çarpışma oranlarına bakılınca biz en çok giden araca veya duran araca arkadan çarpıyoruz.

00:27:19Bu ne demek biliyor musunuz?

00:27:20Biz çok iyi araba kullanıyoruz ama durmasını bilmiyoruz.

00:27:22Bu en ufacık bir çarpışma anında bile emniyet kemeri yoksa boynumuz zedelenebilir.

00:27:29Çocuklar camdan çıkabilirler.

00:27:31Açık camlardan biliyorsunuz savruldu deniyor.

00:27:34Kaza analizlerine baktığımızda hep emniyet kemeri takılmıyor.

00:27:38Yolcu yanındakine taktırabiliyor, arkadaki çocuğuna veya annesine taktırabiliyor.

00:27:42Bunlar çok önemli.

00:27:43Otobüslerde nasıl zorunlu hale geldiyse, sürücü uyarıyorsa yolcuları,

00:27:48arabayı kullanan kişi de yanındaki ve arkasında oturan kişilerden sorumlu.

00:27:53Herkesin önce kendinin ve yanındakinin sonra da arkadakilerin emniyet kemerinden takması sorumlu.

00:27:59Bir de küçük çocuklar için bir minik uyarı yapalım.

00:28:01Madem bu kadar bana pas attınız emniyet kemeri konusunda.

00:28:05Çocukların boyuna ve yaşına göre arkada çocuk koltuğunda

00:28:11ve biraz büyüdükten sonra boyu 1.40'a gelene kadar yüksek minderde,

00:28:15çünkü o emniyet kemerini rahat takabilmesi için yüksek minderde oturması gerekiyor.

00:28:19Çocuklarımızı da bu konuda eğitmemiz gerekiyor.

00:28:22Emniyet kemerini doğru takmak da oldukça önemli sanıyorum değil mi?

00:28:24Siz az önce söyleyince aklıma geldi. Boyun hizasında da olmaması gerekiyor.

00:28:28Çocuklar boyu 1.40'tan küçükse altına yüksek bir minder koymamız gerekiyor.

00:28:33Geçmiş yıllarla bilançoyu az önce açıkladık aslında, kıyasladığımızda.

00:28:38Alınan denetimlerin önlemleri ne kadar önemli olduğunu söylediniz.

00:28:42Özellikle de hız sınırı anlamına.

00:28:44Çünkü 70 km'yi geçemediği için trafik kazaları da giderek azalmaya başladı.

00:28:50Bununla alakalı başka neler söylersiniz?

00:28:53Bir kırılımı daha söyleyeyim ben size.

00:28:56Bir sürücü bireysel olarak denetime uğradığında ceza puanı olarak ehliyetine yansıyor.

00:29:03Ama elektronik denetleme sistemi ya da gizli gözleri olan parti trafik müfettişleri yakalandığında

00:29:10sadece ceza yansıyor plakaya ve bunu ödüyor.

00:29:14Ödediği anda tek refleksi öfke oluyor, sinirleniyor.

00:29:18Ben trafik cezası yemişim, işte şurada radara yakalanmışım.

00:29:21Ama bireysel olarak durdurulduğunda ehliyetine puan olarak yansıdığında

00:29:26ehliyet kaybı riski olduğu için bireysel denetimlerin etkisi davranışını çok daha yüksek.

00:29:33Peki çok teşekkür ediyoruz.

00:29:35Uluslararası yol güvenliği uzmanı Tülay Korkmaz bizlerle birlikteydi.

00:29:38Kurban bayramı dönüşünde sürücülere önemli uyarılar verdi diyelim ve sözü bulunduğumuz noktadan merkeze bırakalım.

00:29:44Peki. 5 günde 36 kişi hayatını kaybetti.

00:29:48Dileriz bilanço daha da ağırlaşmaz.

00:29:50Bayram dönüşü yol güvenliği peki nasıl sağlanır?

00:29:54Bunun yayını Ceren Meriç gerçekleştirdi.

00:29:57Devam edelim.

00:29:58Şimdi aşırı dikkatsizlik ve hız da tabii tüm bu kazaları beraberinde getiriyor.

00:30:04İstanbul'a bakacağız.

00:30:05Üsküdar'da dört araç zincirleme bir kazaya karıştı.

00:30:09Üç kişi yaralandı.

00:30:14Direksiyon hakimiyetini kaybetti.

00:30:16Zincirleme kaza meydana geldi.

00:30:18Araçlar hurdaya döndü.

00:30:20Kaza İstanbul Üsküdar'da gece saatlerinde yaşandı.

00:30:2415 Temmuz Şehitler Köprüsü istikametine ilerleyen dört araç zincirleme kaza yaptı.

00:30:29Kazada araçlarda bulunan üç kişi yaralandı.

00:30:35Kazayı görenlerin ihbarı üzerine olay yerine itfaiye, sağlık ve polis ekipleri sevk edildi.

00:30:40Olay yerine gelen sağlık ekipleri yaralıları ilk müdahalenin ardından ambulansla hastaneye kaldırdı.

00:30:45Polis ekipleri çevrede güvenlik önlemi alarak trafiği tek şeritten kontrollü bir şekilde sağladı.

00:30:53Kazaya karışan araçlar kullanılamaz hale geldi.

00:30:56Araçların çekici yardımıyla olay yerinden kaldırılmasının ardından trafik normal seyrine döndü.

00:31:01Polis olayla ilgili inceleme başlattı.

00:31:03Salda Gölü'nde bindiği şişme oyuncak at rüzgar ve dalganın etkisiyle sürüklendi.

00:31:159 yaşındaki çocuk gölün ortasında mahsur kaldı.

00:31:18İmdadına bir tatilci yetişti.

00:31:20Kanoyla 2 kilometre kürek çekti ve küçük çocuğu kurtardı.

00:31:29Her şey yolunda hiç korkma.

00:31:32En başta göremedim de.

00:31:35Tamam sakin ol geldik biraz daha sabret.

00:31:37Can kurtaranlar, botlar, jandarma, sağlık ekipleri ona ulaşabilmek için harekete geçti.

00:31:45Dayanamıyorum dediği noktada imdadına bir tatilci yetişti.

00:31:50Burdur'daki Salda Gölü'nde şişme bir oyuncakla yüzen 9 yaşındaki kız çocuğu rüzgar ve dalganın etkisiyle sürüklenerek gözden kayboldu.

00:32:03Orada bulunan dayısı ve kuzenleri panikle onu aramaya başladı.

00:32:07112 Acil Çağrı Merkezi'ne haber verildi.

00:32:11Ekipler henüz yoldayken göl kenarında kamp yapan Gökhan Arslan yanındaki lastik botunu aldı.

00:32:21Bir can kurtaranla çocuğu aramaya başladı.

00:32:24Gittik baktık baktık çocuk yok o ara çok kötü oldum ben.

00:32:28İyice yakınlaşınca baktım kafa tam banmak üzere abi yetişin yetişin.

00:32:33Zaten görünce şey oldum daha bir kötü oldum.

00:32:37O anlarda aksiyon kamerası da kayıttaydı.

00:32:50Lastik bot alkışlar eşliğinde kıyıya yanaştı.

00:32:54Büyük korku atlatan çocuk hemen sağlık kontrolüne götürüldü.

00:32:59Buraya bir can kurtaran lazım bu bölgeyi.

00:33:03Gördüğünüz gibi ben olmasam övünmek gibi olmasın da kimsenin elinden de bir şey gelmesin.

00:33:10Üzülerek imkanı yok oraya gidilmesine.

00:33:12Aldık geldik kurtardık ya.

00:33:15Dünyayı bekleyen en büyük tehlike şüphesiz ki iklim krizi.

00:33:19Sıcakların artması deniz suyunun da ısınmasına asla sebep oldu.

00:33:24Ve ısınan deniz suyu uzmanlara göre hortum ve çeşitli meteorolojik olayların daha sık görülmesine yol açıyor.

00:33:31Detayları CNN Türk ekibinden İlayda Karaca CNN Türk meteoroloji danışmanı Orhan Şenli aktaracak şimdi.

00:33:45Deniz suyu sıcaklığı yüksek olduğu için deniz hortumlarını sık sık göreceğiz gibi geliyor.

00:33:50Türkiye'de deniz suyu sıcaklıkları iklim değişikliğiyle birlikte arttı.

00:33:55Sıcaklık ortalamanın üzerine çıktı.

00:33:57Türkiye'nin etrafındaki deniz suyu sıcaklıkları 30 derecenin üzerine çıktı ve ortalamayı geçti.

00:34:04Peki bu durumun oluşturacağı tehlikeler neler?

00:34:07Özellikle İskenderun Körfezi'nde 30 dereceyi geçen deniz suyu sıcaklıkları var ki bunlar son derece önemli.

00:34:13Hava kütleri deniz yüzeyiyle temas ederekten fiziksel karakter kazanırlar.

00:34:19Bir hava kütlesi, soğuk hava kütlesi, sıcak hava kütlesi veya işte yıldırım şimşek yapan hava kütlesi diye tanımlıyoruz ya.

00:34:26İşte bunlar kaynağını denizden alırlar.

00:34:30Deniz yüzeyi homojen bir yüzeydir.

00:34:33Uzmanlara göre deniz suyu sıcaklığı hortum ve çeşitli meteorolojik olayların daha sık görünmesine yol açıyor.

00:34:41Amerika'daki o korkunç fırtınalar, korkunç hurkeyinler, tayfunlar hep Meksika Körfezi'ndeki sıcaklığın artmasından kaynaklı.

00:34:49Karadeniz'deki deniz suyu sıcaklığı yüksek olursa buradaki buharlaşma fazlalaşıyor.

00:34:54Eğer üst sevgelere bir soğuk hava akımı gelirse burada bulutlar meydana geliyor ki bu da deniz üzerinde deniz hortumlarını meydana getiriyor.

00:35:04Peki deniz hortumunun meydana gelebileceği bölgeler nereler?

00:35:09Antalya sahili, Mersin, Adana civarları ve bir de tabii ki Karadeniz sahilinde de deniz hortumlarını sık sık göreceğiz gibi geliyor.

00:35:23İstanbul Küçükçekmece'de geri dönüşüm deposunda yangın çıktı.

00:35:26Kısa sürede büyüyen alevler tüm binayı sardı.

00:35:29Yangın itfaiyenin uzun süren çalışmaları sonucu M8 söndürüldü.

00:35:35Alevler yükseldi, tüm bina yangına teslim oldu.

00:35:42İstanbul Küçükçekmece'de bir geri dönüşüm deposunda henüz bilinmeyen nedenle yangın çıktı.

00:35:47Çıkan yangında alevler kısa sürede büyüdü.

00:35:52İki katlı depoda çıkan yangını gören vatandaşlar hemen itfaiye ve sağlık ekiplerine haber verdi.

00:35:58Bu sıradaysa alevler tüm binayı sardı.

00:36:02Olay yerine gelen itfaiye ekipleri yangına farklı noktalardan müdahale etti.

00:36:07Polis ekipleri çevrede geniş güvenlik önlemleri alırken sağlık ekipleri de hazırda bekledi.

00:36:15Yanan binada bulunan Türk bayrağını gören bir itfaiye eri merdiven yardımıyla bayrağı bulunduğu yerden aldı.

00:36:21Ekip aracına koydu. Yangın itfaiye ekiplerinin müdahalesiyle kontrol altına alındı.

00:36:28Yangın sonrası herhangi bir yaralanma ve can kaybı yaşanmazken depoda asar meydana geldi.

00:36:34Geri dönüşüm deposundan yükselen alevler vatandaşların çektiği cep telefonu görüntülerine yansıdı.

00:36:44Şimdi küresel iklim değişikliği dedik az önce. Etkilerinden biri sıcaklık artışı, yağış rejimlerini de değiştiriyor.

00:36:52Bu durum kuraklık riskini beraberinde getiriyor.

00:36:55Türkiye'de risk altındaki ülkelerden biri.

00:36:58Samsun 19 Mayıs Üniversitesi'nden Prof. Dr. Yusuf Demir, mevcut kaynakların doğru kullanılması gerektiğinin altını çiziyor.

00:37:11Yaz ortalarından itibaren ülke olarak pek çok metropollerde hem içme suyu hem de tarımsal ovalarımıza sulama suyu krize karşı karşıya kalabiliriz.

00:37:20Yağışların zamanı da miktarı da hızla değişiyor. Bu dengesizlik kuraklık riskini doğuruyor.

00:37:29Samsun 19 Mayıs Üniversitesi'nden Prof. Dr. Yusuf Demir yaz aylarında dönem dönem yağış beklendiğini söyledi.

00:37:35Acak bu durumun kuraklık riskini azaltmadığını da ekledi.

00:37:39Kuraklığı hep sadece yağış yağmaması şeklinde algılıyoruz.

00:37:44Pek çok yerde de böyle algılanıyor ama kuraklık yağışın yeter olanda düşmemesi yanında yağışın düzensiz düşmesi de.

00:37:51Türkiye'de son aylarda ciddi anlamda farklı bölgelerde ani sellerle de karşılaşmaya başladık.

00:37:57Çünkü yağış rejimi değişti, yağışın düşüş sızı, yağışın düşüş süreci değişti.

00:38:02Özellikle kış aylarında etkili olmayan kar yağışı yeraltı su kaynaklarının beslenememesine neden oldu.

00:38:08Bu da yaz aylarında baraj ve göletlerdeki su hacmini doğrudan etkileyebilir.

00:38:13Bunun için de mevcut kaynaklarımızı yaz aylarında doğru kullanarak girmeliyiz ve önümüzdeki günleri iyi hazırlamalıyız.

00:38:20İstanbul'da her insanın bir bardak suyu günlük olarak tasarruf etmese neredeyse bir baraj dolusu suya eşilir.

00:38:27Bu nedenle sudan tasarruf da hayatı önem taşıyor.

00:38:35Efendim sıradaki haber önemli çünkü hemen hemen hepimizin yaşadığı bir şey.

00:38:39Hani bir konu hakkında konuşurken veya birini dinlerken konudan koptuğunuz oluyor mu?

00:38:45Yapılan araştırmalarda odaklanma süresinin giderek azaldığını ortaya çıkardı.

00:38:51Bunun en büyük sebebi ise ekran bağımlılığı.

00:38:54Öyle ki odaklanma süremiz 47 saniyeye kadar düşmüş.

00:38:58Uzmanlar bu durumu patlamış mısır beyni metaforu olarak tanımlıyor.

00:39:03Sabiha Fındıkkıran ve Uğur Karan'ın haberinden izleyeceğiz.

00:39:09Sabiha Fındıkkıran ve Uğur Karan'ın haberinden izleyeceğiz.

00:39:18Odaklanma sorunu yaşıyor musunuz?

00:39:20Zaman zaman dikkatimde dağılıyor.

00:39:23Mesela unutkanlık çok var.

00:39:25Odaklanma sorunu yaşıyoruz.

00:39:27Birçok kişi odaklanmakta güçlük çekiyor hatta konuşurken konudan konuya atlıyor.

00:39:32İşte buna patlamış mısır beyni metaforu deniyor.

00:39:35O zaman bizim beyinler patladı.

00:39:37Ekranda uzun süre vakit geçirmek ve aşırı sosyal medya kullanımı beyne zarar veriyor.

00:39:41Bu da hafızayı kötü etkiliyor.

00:39:43Teknoloji çağı beynimiz üzerinde derin bir etkiye sahip.

00:39:46Artık eskisi gibi odaklanamıyor.

00:39:49Amerika'da yapılan araştırmaya göre sosyal medya kullanıcıları günde ortalama 7 saat 3 dakikaya ekran başında geçiriyor.

00:39:56Bu da bir ömürden ortalama 17 yıl çalıyor.

00:39:59Sosyal medya platformları, bu platformlardan gelen bildirimler,

00:40:03insanları ekranda daha uzun süre tutmaya yarayan hızlı algoritmalar bir bağımlılığın taklit etmektedir.

00:40:09Mesela bir konuyu anlatmaya çalışıyorum arkadaşlara tam odaklanamıyorum.

00:40:13Sonra konuyu değiştiriyorum.

00:40:14Yapılan araştırmalarda uzun süre ekrana bakmanın dikkat eksikliğine neden olduğu ortaya çıktı.

00:40:19Dikkat süresi 2,5 dakikadan 47 saniyeye düştü.

00:40:23Katılıyorum tabii ki.

00:40:24Şimdi çocukların da zaten en büyük problemi bu.

00:40:26Çocuklarda ciddi bir sıkıntı oluşmaya başladı.

00:40:28Arkadaşlarım, çocuklarımda sorunlar var.

00:40:30Bunlar hep rehabilitasyon merkezleriyle uğraşıyorlar şu anda.

00:40:33Uzmanlar ekranın zararlı etkilerinden korunmak için ekran süresine dikkat edin diyor.

00:40:38Dijital detoks yapmanızda da fayda var.

00:40:40Dijital dünyadan biraz uzak kalmak beynimizin ödül sisteminin,

00:40:44yani dopaminerjik sisteminin düzenlenmesine yardımcı olacak.

00:40:48Beynimizin aşırı ısınmasının da önüne geçmiş olacağız.

00:40:52Efendim zenginler zenginleşiyor.

00:40:54Fakirlerin durumu daha da zorlaşıyor.

00:40:56Dünyada gündem, ekonomi, özellikle küresel koronavirüs salgını

00:41:01ve savaşlar sonrası önemli bir hale geldi.

00:41:04Gelir adaletsizliği, çok uluslu dev firmalar zenginleşirken

00:41:08para neden adaletli şekilde dağıtılamıyor? İzleyelim.

00:41:21İzleyelim.

00:41:40Sistem gelir ve servet adaletsizliklerini besleyerek,

00:41:45yapay büyümeye yol açarak az gelişmiş ve gelişmekte olan

00:41:50ekonomiler üzerinde aşırı baskı oluştu.

00:41:54Bunun da mevcut sıkıntıları çözmek yerine derinleştirdiğini görüyoruz.

00:41:59Daha fazla büyümek için daha fazla servaye ihtiyaç var.

00:42:03Zenginler daha da zenginleşiyor. Fakirler daha da fakirleşiyor.

00:42:07Dünyada küresel yoksulluk artık trend. Para çok uluslu dev firmalarda.

00:42:12Firmalar devletlerden daha zengin hale bile geliyor. Peki nasıl?

00:42:18Dünya ekonomisi nasıl bu kadar eşitsiz hale geldi?

00:42:21Şu anda ABD'nin iş başına düşen gelirinin 80 bin dolara dayandığını söyleyemeyiz.

00:42:27Bu gerçekten yüksek bir rakam. Bunu nasıl elde ediyorlar?

00:42:30Tabi ki burada doların gücünün de etkisiyle aynı zamanda

00:42:34ABD ekonomisi katma değer üreterek bunu elde ediyor.

00:42:38Ve sermaye sahip olduğundan dolayı da borçlanma maliyet gibi bir sorunlar

00:42:42gelişmekte olan ülkeler gibi sahip değil.

00:42:45Malum olduğu üzere şu an içinde yaşadığımız dünya finansal,

00:42:50küresel sistemi, ekosistemi 2. Dünya Savaşı sonrasında kurulmuştu.

00:42:56Bu küresel düzen çerçevesinde özellikle ABD ön planda ve rezerv parada Amerikan doları.

00:43:04ABD yeni küresel sistemin tüm mekanizmalarını ve temel oyuncularını da kurdu.

00:43:11Birleşmiş Milletler'in yeni versiyonu, uluslararası para fonu,

00:43:16Dünya Bankası gibi veya daha sonra Dünya Ticaret Örgütü gibi kurumlar

00:43:24hiç şüphesiz bu müesses kurulu düzenin en önemli payandaları

00:43:29ve yürütücü mekanizmaları olarak hala karşımızda duruyor.

00:43:33Birçok uzmana göre artık dünyada gelir adaletsizliği ekonomik olarak en büyük sıkıntı.

00:43:39Küresel yoksulluk son yıllarda katlanarak arttı.

00:43:42İlk trilyon dolarlık zenginin ortaya çıkmasına çok az kaldı.

00:43:46Ama ekonomik adaletsizlik içinden çıkılmaz halde.

00:43:49Bugün dünyada ekonomik adalet sağlanması için çalışma başlasa,

00:43:53sonuç alınması yani yoksulluğun bitirilmesi 200 yıldan fazla sürecek.

00:43:58Dünyada ne oldu? Nasıl bu kadar insan fakir kaldı? Sorun nerede?

00:44:03Gelişmiş ülkelerdeki gelir dağılımı daha adildir gelişmekte olan ülkelere göre.

00:44:09Çünkü gelişmekte olan ülkelerden sermayenin elde etmiş olduğu rant ve gelir daha fazladır.

00:44:16Ve bundan dolayı da gelişmekte olan ülkelerde sermaye sahip olanlar

00:44:22ve güçlü finans portoyuna sahip şirketler daha fazla gelir elde ettiklerinden dolayı da

00:44:28emek ile sermaye arasındaki o fark inanılmaz düzeylere ulaşabiliyor.

00:44:33Her türlü toplum veya amme menfaatini ikinci sıraya,

00:44:38üçüncü sıraya atan ya da görmezden gelen kol progresi,

00:44:42aynı zamanda büyük şirketlerin en üst düzey yönetici ve girişimcilerine de inanılmaz imkanlar sağladı.

00:44:50Durum kötü, dünyanın en zengin 5 insanının serveti 2020'den bu yana ikiye katlandı.

00:44:56Süre zarfında 4.8 milyar insan yani insanlığın %60'ı daha da yoksullaştı.

00:45:02Uzmanlar, eşitsizlik tesadüf değil, milyarderler sınıfı,

00:45:06şirketlerin herkesin aleyhine daha fazla servet sağlamasını sağlıyor, diyor.

00:45:10En önemli sıkıntı kurumsal açgözlülük.

00:45:13Dünyada neoliberal politikalar sorgulanmaya başlandı zaten.

00:45:17Özellikle bu 2008 dünya ekonomik mali krizinde de biz bunu bizzat tecrübe ettik.

00:45:22Çünkü bu sermayenin, sermayenin doymaksızın büyümesini elde etmiş olduğu gelirim,

00:45:29kartopu yuvarlanıncasına artması gerçekten gelir dağılımının arası ve küresel gelir dağılımında büyütmektedir.

00:45:38Aşırı noktalara doğru da götürmektedir ki ifade edildiği gibi,

00:45:42en zengin 5 kişinin serveti 2020'den sonra ikiye katlandı. Bu ciddi bir oran.

00:45:4880 senenin sonunda aslında daha eşitsiz gelir dağılımının daha da bozulduğu bir tabloyla karşı karşıyayız.

00:45:57Hatta şirketlerin dünya çapındaki hakimiyeti korporokrasi veya şirketrokrasi denilen

00:46:04ve şirket hakimiyetine, şirketlerin inisiyatif kullanımına,

00:46:08şirketlerin dünyadaki kaynakların özellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülke kaynakları üzerinde

00:46:15söz sahibi olmasının ötesinde kendi gelişmiş ülke hükümetlerini ve siyasetlerini yönetmesine ve yönlendirmesine de belki de yol açtı.

00:46:27Yani küresel şirketlerin kurumsal açgözlülüğü eşitsizliği körüklüyor.

00:46:31Örneğin bazı Amerikalı küresel şirketlerin değeri,

00:46:34Latin Amerika ve Afrika'nın tüm ülkelerinin Birleşik Gayrizafi Milli Hasılalarından daha fazla.

00:46:40Neoliberal politikalar çok uluslu şirketleri yarattı.

00:46:44O şirketler artık dünyanın ekonomi dümeninde.

00:46:47Ulus devletlerin onlarla mücadelesi bu ekonomik düzende çok kolay değil deniliyor.

00:46:53Küresel olarak bakıldığı zaman birçok ABD menşeili şirketin özellikle Afrika'daki birçok ülkeden daha fazla bir cüroya, bir gelire sahip olduğunu bu noktada söyleyebiliriz.

00:47:05Çünkü bu şirketler sermaye sahip şirketler ve gitmiş oldukları ülkelerde hatta ayrıcalık bekliyorlar bu ülkeler ki teşvik olsun, vergi indirimi olsun.

00:47:15Yani sermaye özellikle gelişmekte olan ülkelerde kendi vesayet alanında oluşturmuş vaziyette uluslararası şirketler vasıtasıyla.

00:47:26Ama bunun çözümü konusunda sadece iş etiği, uluslararası bazı standartların gündeme getirilmesi, iş yapış ve iş görüş koşullarında bir takım gelişmelerin veya prensiplerin uygulanması yeterli olmayacak gibi gözüküyor.

00:47:45Küresel finansal mimaride köklü değişimler olmadıkça ya da sayın cumhurbaşkanının ifadesiyle dünya beşten büyüktür kavramı veya yaklaşımı geniş temelde kabul ve gereğinin yapılmasında mutabakat sağlanmadıkça bu dengesiz gidişat varlığını sürdürecek.

00:48:05Şu anda en zengin %1, tüm küresel finansal varlıkların %43'üne sahip. Bu rakam Batı Asya Ortadoğu bölgesinde %48, Asya'da %50 ve Avrupa'da %47. Dünyanın en fakir %50'si küresel gelirin yalnızca %8.5'ine sahip.

00:48:25Dünyayı kavuran enflasyon büyük bir sıkıntı. Uluslararası raporlara göre sağlık veya sosyal sektörde çalışan bir kadın işçinin 100 önemli küresel şirketin CIO'sunun bir yılda kazandığını kazanması 1200 yıl alıyor.

00:48:40Son 14 yılın CIO maaşlarında en yüksek artışları sağladığını görüyoruz. Bugün artık ortalama çalışan ücretlerinin 80 katı 90 katı fazla CIO ücretleri ve asla orantısal olarak mukayese bile edilemeyecek derecede bir takım teşvik paketleri ve ödemeler görüyoruz ki

00:49:03Elon Musk hatırlanacağı üzere bu konuda kendisine opsiyon tanımayan bir eyaletten taşınarak Texas eyaletine şirketi taşımayı bile göze almış durumda.

00:49:18Eşitsizlik artık ekonomi düzeninde tanımlamalara yol açmış durumda. Neoliberal Wall Street uzlaşması kurumsal vergilendirmenin çöküşü deniliyor. Bütün bu olanlar şirketleri ve zengin sahiplerini teşvik eden geniş neoliberal gündemin bir sonucu ifadesi kullanılıyor.

00:49:35Çok ürpertici detaylar ekonomik raporlara yansımış durumda. Bazı ülkelerde çok uluslu şirketlere yapılan vergi teşvikleri aynı ülkenin tüm sağlık bütçesini aşıyor. Şimdi ulus devletlerin özellikle bu çok uluslu şirketlerin aşırı gücünü kontrol etmesi gerekiyor. Peki nasıl? Şirketler üzerinde kalıcı servet ve aşırı kara karşı vergi öngörülebilir mi?

00:49:59Özellikle pandemiden sonra biz logistikteki aksamalar tedarikteki aksamalardan dolayı enerji krizlerinden dolayı aslında dünyanın da bu noktada ciddi bir sınav geçirdiğini biz haliyle tecrübe ettik.

00:50:14Şunu gördük ki dünyadan ciddi bir enflasyon oluştu. Enflasyon oluştuğu zaman sermayenin elde etmiş olduğu kâr veya gelir her zaman maalesef emeğin elde etmiş olduğu gelirin ötesinde oluyor. Enflasyon sürecinde sermaye daha fazla gelir elde edeceği zemine bu noktada sahip oluyor.

00:50:38Wall Street ve Main Street denilen yani yüksek finans veya bu şirket çevreleri zengin şirketlerin her şeyi tabiri caizse kendilerine yontma stratejileriyle ayakta kalma mücadelesi veren diğer şirketler, küçük orta boy şirketler, aile şirketleri ve dahi gelişmekte olan ülkeler ve az gelişmiş ülkeler. Buradaki uçurum gerçekten açılıyor.

00:51:05Şimdi sorular şöyle. Herkes için bir ekonomi mümkün mü? Çok uluslu dev firmalar zenginleşirken para neden adaletli şekilde dağıtılamıyor? Ulus devletler bu firmalara karşı güçsüz mü kalıyor? Neoliberal politikalar dünyayı nasıl bir zor duruma soktu? Sömürü düzeni olarak tanımlanan vahşi kapitalizmin sonu mu? Gelecekte ne olacak? Bunu zaman gösterecek.

00:51:35İlk bölümü tamamladık. Bir araya gidelim. Aranın ardından devam edeceğiz.

00:52:06Yeniden merhabalar. Kısa bir ara vermiştik. Devam ediyoruz gün ortasına. Şimdi Kurban Bayramı bitti ama hem hava sıcaklıkları hem de tatilin dokuz güne uzatılması Antalya'da yoğunluğu sürmesine sebep oldu.

00:52:20Peki Konya altı sahilinde şu an durum nasıl? Tatilciler deniz, kum ve güneşin tadını çıkarmaya acaba devam ediyor mu? Demirören Haber Ajansı muhabiri Alparslan Çınar şimdi karşımızda. Alparslan sendeyiz.

00:52:34Semiha tatilciler deniz, kum, güneşin tadını çıkarıyor ama kentte yaşayan ve kentte yaşadıkları için de haliyle bugün itibariyle işbaşı yapanların aynı keyfi yaşadığını söyleyemeyiz.

00:52:52Çünkü bugün sabah saatlerinden itibaren yoğun bir nem var. Yüzde 80'nin üzerine çıktı hatta 85'leri gördüğü de oldu. Bu saat itibariyle yoğun nemle birlikte hava sıcaklığının hissedilir derecesi de oldukça yüksek.

00:53:0935 dereceyi gördü kent merkezinde. Aslında termometreler 29 dereceyi gösteriyor ama nem yüksek olunca hissedilir sıcaklıkta 5-6 derece fazla hissediliyor, derece artmış oluyor.

00:53:24Tabi bu kent merkezinin verisiydi ancak Kepez ilçesi hissedilir sıcaklık açısından en yüksek ilçe oldu. Merkez ilçesi olmasına rağmen 43 dereceyi geçti. Bu saat itibariyle 43.6 olarak hissedilir derece gösteriyor.

00:53:4434 derecede termometrelerde Kepez ilçesinde görülen rakam. Dediğimiz gibi sabah saatlerinden itibaren nem oldukça yüksek. Yüzde 80'lerin üzerine çıktı. Şimdi Mehmet Kılıçarslan ekrana getirecek. Bakınız hemen karşımızda Beydağları manzarası var.

00:54:01Nem bulutları nedeniyle bir silüet halinde görünüyor. Denizin üzerinde bir bulut tabakası var. Kenti kuş bakışı gören noktalardan bakıldığında da aynı manzarayı görmek mümkün. Kentin üzerine nem bulutları kaplamış durumda.

00:54:18Bu tabii kentte yaşamayı ve çalışmayı ve farklı noktalara trafikte seyretmeyi oldukça etkileyen bir faktör. Ancak tabii tatilden söz ettik. Deniz, kum, güneşten bahsettik. Kurban Bayramı geride kaldı ama 9 günlük tatil sürüyor.

00:54:38650 bin yatak kapasiteli kentte bayram boyunca da full doluluk yaşanmıştı. Tam kapasite dolmuştur turizm testleri. O doluluk hala devam ediyor onu söyleyebiliriz. Adres yine Konya Altı Sahili görüyorsunuz. Denize girenler var. Denizin suyun tadını senin suyun tadını çıkarmaya çalışanlar var.

00:54:59Yine plajda güneşlenerek bu anı değerlendirmeye çalışanlar var. 9 günlük tatil devam ediyor. Yavaş yavaş kent içerisinde de hareketliliği görmeye başladık. Bugün itibariyle artık biraz biraz hareketlenmeye başladı hava sıcak olmasına rağmen.

00:55:16Ancak bayram boyunca kent içerisinde bir hareketlilik deyim yerinde ise yoktu. Özellikle bu saatlerde yani güneş ışınlarının dik açığıyla geldiği öğle saatlerinde trafik oldukça sakindi. Yalnızca alışveriş merkezleri, mesire alanları ve sahiller oldukça yoğundu. Bu yoğunluğu artık kentin genelinde de görmeye başladık.

00:55:389 günlük tatil. Belirttiğim gibi büyük kentlerden bir büyük göç adeta yaşanmıştı. Özellikle Akdeniz bölgesine ve Antalya'ya. Etkilerini hala görüyoruz, hala sürüyor. Çünkü tatil devam ediyor. Turizm kenti Antalya oldukça hareketli. Sezonu da hareketli başlamıştı. Bu hareketlilik de devam ediyor. Yüksek nem, sıcak havaya rağmen kentte renkli manzaralar sahillerde ve özellikle de mesire alanlarında görmek mümkün Semiha.

00:56:06Peki. Elbet sıra bize de gelecek Alparslan Çınar. Çok teşekkür ediyorum aktardıkların için. Efendim Şanlıurfa'nın ardından bu kez de Niğde'den karantina haberi var. Bor ilçesindeki Kemer Hisar kasabasına bağlı Cumhuriyet Mahallesi kuduz şüphesi nedeniyle karantinaya alındı.

00:56:26Açıklama Niğde Valiliği tarafından yapıldı. Yazılı açıklamada 18 Haziran'da bir kişinin köpek ısırması sonucu hastaneye kaldırıldığı belirtildi. Köpeğin bir süre sonra öldüğü bu sebeple köpekten alınan örneğin Konya Veteriner Kontrol ve Orman Müdürlüğü'ne gönderildiği aktarıldı. Analiz süreci tamamlanana dek mahallenin karantinaya alındığı duyuruldu.

00:56:49Mahallede karantinanın yanı sıra başıboş köpeklerin de toplatılacağı söylendi. Bölgeye giriş çıkış yasaklandı. Valilik ayrıca belediye muhtar ve hayvan sahiplerinin hastalık şüphesi bulunan hayvanları diğer hayvanlar ve insanlarla temas etmeyecek şekilde kapalı bir alanda kontrol altında tutmasına karar verdi.

00:57:2015 Temmuz darbe girişiminin 8. yıl dönümüne günler kala FETÖ'nün yeni planı ortaya çıktı. Güvenlik kaynaklarına göre FETÖ içindeki çatlağı gidermek için ABD Başkanı Joe Biden'a Türkiye'yi şikayet eden ve Biden'dan medet umduğunu gösteren bir mektup yazdı.

00:57:41İtiraflar, FETÖ'nün sağlık durumu ve başka bir eve kaçırılması. FETÖ içerisindeki çatlak giderek derinleşiyor. Örgüt üyeleri gündemi değiştirme çabasıyla yeni planlarını devreye sokmaya hazırlanıyor.

00:57:59Güvenlik kaynaklarından edinilen bilgiye göre örgüt üyelerinin 15 Temmuz başarısız darbe girişiminin 8. yıl dönümüne günler kala ABD Başkanı Joe Biden'a bir mektup sunma hazırlığında oldukları öğrenildi.

00:58:16Türkiye-ABD ilişkilerinin etkilenmeye çalışıldığı mektupta örgüt üyelerinin Türk hükümetine karşı yapmaya çalıştıkları darbe girişimine hiç değinmeden örgüt üyelerine yönelik haksız politikalar izlendiğine yer verildi.

00:58:29Mektupla, Türkiye ile ABD arasındaki ikili ilişkilere müdahale çabası dikkat çeken FETÖ üyelerinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından alınan Selahattin Demirtaş, Osman Kavala ve Yüksel Yalçınkaya kararları konusunda Türk hükümetini ABD Başkanı Biden'a şikayet ettiği ortaya çıktı.

00:58:52Örgüt üyelerinin ABD'nin Türkiye'ye yaklaşımının insan hakları temelli olmasını talep edip ABD Başkanı Biden'ın Türk hükümetine karşı baskı yapmasını istedikleri ifade edildi.

00:59:04Hazırlanan mektupta ABD ile bazı kongre üyelerinin de katkısının olduğu belirtildi.

00:59:09Türkiye'ye dönme çabası içerisinde olan terör örgütü üyelerinin mektubundaki taleplerden birisinin de FETÖ'den tutuklananların şartsız serbest bırakılarak işlerine geri dönmelerinin sağlanması olduğu öğrenildi.

00:59:25Örgütün henüz ABD Başkanı Biden'a yazdıkları mektubu paylaşmadığı bildirildi.

00:59:30Mektubu paylaşmadan önce ise bir imza kampanyası düzenlemeye başladıkları, mektuba atılacak imzaların sayısının artmasıyla ABD Başkanı Biden üzerinde örgütün etkisini arttırmayı hedefledikleri belirtildi.

00:59:42NATO zirvesi öncesinde harekete geçen örgütün, Temmuz 2024'te ABD'de yapılacak ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılacağı NATO Liderler Zirvesi öncesinde Türkiye'ye karşı kara propaganda süreci başlattıkları dile getirildi.

00:59:59Geçtiğimiz günlerde terör örgütünün sözde yöneticileri, örgüt içerisindeki yaşanan parçalanmayı engellemek için örgütün elebaşı Fethullah Gülen'in sağlık durumunun iyi olduğunu kanıtlamak amacıyla geçmiş tarihli fotoğraflar ve görüntüler paylaşmıştı.

01:00:29HDP parti binasından terör örgütü PKK'ya bağış sandığı çıkmış il başkanları tutuklanmıştı. O davada başlatılan soruşturma tamamlandı. HDP İzmir il başkanları için istenen ceza belli oldu.

01:01:00İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı Koordinası'nda yürütülen soruşturma kapsamında 6 Ekim'de HDP il ve ilçe binalarında arama yapılmıştı. O aramada HDP İzmir il başkanlığında üzerinde PKK yazan bağış kutusu bulunmuştu.

01:01:14HDP il binasının yanı sıra konak ve buca ilçe binalarında arama yapıldı. PKK terör örgütü elebaşı ve örgüt mensuplarının fotoğrafları, yasaklı çok sayıda kitap ve örgüte katılanların listeleri ele geçirildi.

01:01:27HDP İzmir il başkanları Vedat Çınaraltan, Berna Çelik ve buca ilçe başkanı Nihat Türk gözaltına alındı. Ardından da çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı.

01:01:38HDP İzmir il başkanları hakkındaki soruşturma tamamlandı. İddianamede gizli tanık ifadeleri de yer aldı. Gizli tanıklar ifadelerinde Berna Çelik ve Vedat Çınaraltan'ın örgüte eleman kazandırmaya yönelik örgüt propagandası yaptıklarını belirtti.

01:01:56Sanıkların silahlı terör örgütüne üye olma suçundan 7,5 yıldan 15 yıla kadar hapsi istendi.

01:02:07Meylem Tok ve oğlu kazadan tam 106 gün sonra Amerika'da yakalanmıştı. Otomobiliyle hatırlayacaksınız Oğuz Murat acıya çarparak ölümüne sebep olan Cihan Timur bugün bir kez daha hakim karşısına çıkacak.

01:02:21Türkiye'nin gözü kulağı o davadan çıkacak. Sonuçta CNN Türk muhabiri Merve Tokaz ile kameraman Burak Benlioğlu o duruşmadan önce acı ailesiyle bir araya geldi. Getirelim ekranları.

01:02:33Oğuz Murat acının ölümünün üzerinden tam 106 gün geçti ve o beklenen adalet 106 gün sonra geldi.

01:02:43Meylem Tok ve oğlu Cihan Timur bir kez daha hakim karşısına çıkacaklar.

01:02:48Türkiye'nin gündemine oturdu o dava. Herkes o duruşmayı beklerken acı ailesinin yanındayız.

01:02:55Kameraman arkadaşım Burak Benlioğlu ile birlikte yanımda Özer acı, Özer abi ve Pervin abla var.

01:03:03Konuşacağız onlarla hislerini, duygularını ve neyi beklediklerini, tüm bunları konuşacağız.

01:03:11Gerçekten kelimeler boğazımızda bizlerin de düğündüğümü artık.

01:03:16Bir hukuk mücadelesi verdiniz, 106 gün boyunca hiç eğilmediniz ve artık o mücadelenin sonuç vermeye başladığı günlere tanıklık ediyoruz hep birlikte.

01:03:28Ne hissediyorsunuz Özer abi?

01:03:30Her şeyden önce şu var, sabrettik, çaba gösterdik, çalıştık, emek verdik, davamızla ilgilendik.

01:03:44Ve son noktaya bu birinci basamak nedir?

01:03:48Boston'da yakalandılar, geçtiğimiz bir iki gün önce bir mahkeme oldu.

01:03:57Bugün çocuğun bizim saatler 22.30'da bir davası var.

01:04:05Annenin de önümüzdeki hafta Perşembe günü bir davası var.

01:04:10Ya bu bir başlangıç, basamağın biri, bu sırayla gelecek.

01:04:15Dikkat ederseniz çocuk 3 gün hapishanede kaldı, cezaevi koşullarından veya ıslah evinden memnun olmadığını ele getirdi.

01:04:24Ben sesleniyorum, yavrum bu başlangıç hale, başlangıç.

01:04:29Bunu baban arabasını alıp 170 suratla orman yolunda giderken düşünecektin.

01:04:36Babasına da sesleniyorum, çocuğun altına milyonluk araba verip de al oğlum orman yolunda surat yap demeyle bir yere varılmıyor.

01:04:45Bak sonuçlar ortada, bak en sevdiğin bir tane yavrun benim kara toprakta, senin cezaevinde.

01:04:54Orada bir temizlik yapsın bakalım, hiç hayatında yapmadığı temizliği öğrenecek.

01:04:59Tek başına yaşamak ne olduğunu öğrenecek.

01:05:02Kendi yemeğini alıp önüne koyup yemesini öğrenecek.

01:05:05İnşaatta çalışıyor.

01:05:07Anlatabiliyor muyum? Yani halen öğrenecek demeli ki para bir şey değilmiş.

01:05:12Hayatı öğretmek önemliymiş.

01:05:14Şimdi ben müsaadenizle Pervin ablaya da bir mikrofon uzatmak istiyorum Özer abim.

01:05:20Şunu hatırlatmak istiyorum, bir fotoğraf vardı Pervin abla.

01:05:24Eylem Tok ve oğlunun Amerika'ya kaçtıktan sonra gülümserken çekilen o fotoğrafları.

01:05:30O fotoğrafı düşündüğünüzde, bugün geldiğiniz noktada ne hissediyorsunuz?

01:05:37Onu hiç gözümde kaybolmadı ki.

01:05:41Halen gözümde, siz söylediniz anında gözüme geldi.

01:05:46Ben ayakta duruyorum, ne şartlarda olursa olsun.

01:05:51O da kaç gündür evladından ayrı ama nefes alıyor onun evlatı.

01:05:55Benim evladımın nefesi yok.

01:05:57Hiçbir şeyini göremiyorum.

01:06:00Dördeye yakın oldu.

01:06:02Çok özledim.

01:06:04Evlat acısı başka bir şey.

01:06:07Evlat acısı başka bir şey ama bir buçuk yaşındaki bir yavrum var.

01:06:13O da baba acısı.

01:06:15Babalar günde baba diyemiyor.

01:06:17Çok güzel konuşmaya başladı.

01:06:20Ama baba diyemiyor.

01:06:22Büyük babam diyor da, baba kimseye söylemiyor.

01:06:25Kimseye söylemiyor.

01:06:27O da anladı.

01:06:29Cezayı babayla annenin yüksek doz almasını istiyorum.

01:06:34Niye biliyor musunuz?

01:06:36Bu devletimizde o yaştaki çocuklar inşaatlarda günlük parasını kazanıyor, üniversitede.

01:06:46Ama bir baba bir anne öyle bir araba verip 170'lerde hiç sorumsuzca biri kahvelerde, biri öteki taraflarda gezmelerdi.

01:06:58Anne babanın canları yanmasın.

01:07:00Benim canım yandı.

01:07:02Bittim.

01:07:04Gecem yok, gündüzüm yok.

01:07:06Bayramım yok.

01:07:09Haftalar ne zaman geçtiğini bilmiyorum.

01:07:13Öyle olmasın hiç kimse.

01:07:16Anne eylem toka.

01:07:18Peki bir şey söylemek isteseniz ne olurdu?

01:07:21Şimdi onlar cezaevindeler oğluyla ayrı ayrı.

01:07:24Rahat rahat orada yatsın.

01:07:26Yazar diyorlar ya.

01:07:28Şimdi yazarlığını ispat etsin.

01:07:30Kapak fotoğrafı şeyinde ben söyleyeceğim ona.

01:07:33Hapishanedeki günlerim diye.

01:07:35Son olarak size de Özer abi bir kez daha mikrofonu uzatmak istiyorum.

01:07:39Nasıl bir ceza almaları, sizin istediğiniz şey, sizin istediğiniz sonuç artık tüm Türkiye bu davayı bu duruşmayı takip ediyor.

01:07:50Anne kazadan sonra baş suçlu, delil karartmak, iletişim araçlarını toplamak, kaybetmek, yok etmek, insanlık dirşi davranışı, yaralıya yardım etmemek,

01:08:05ambulansı aramamak gibi suçlardan örnek teşkil edecek bir ceza istiyorum.

01:08:13Bu baba için de geçerli.

01:08:15Senaryoyu yazan, uygulayan, uygulatan baba ama baba şu an dışarıda.

01:08:21Bakalım ne kadar dışarıda kalacak.

01:08:23Siz yurt dışına kaçın, ben şöyle yaparım, siz buraya gidin, oraya gidin diyen baba.

01:08:28Fakat ne yazık ki şu an dışarıda.

01:08:29Oğullarını kaybeden o kaza demek bile bazen zor olabiliyor.

01:08:39Oğullarını kaybeden Acı ailesinin adalet arayışı tam 106 gün sonra sonuç verdi.

01:08:46Anne Eylem Tok ve oğlu Cihan Timur bir kez daha hakim karşısına çıkacaklar.

01:08:52Takip ediyor olacağız bizler de sonucun ne olacağını.

01:08:56Biz de Acı ailesiyle birlikteydik.

01:08:59Hislerini, duygularını ve o duruşmanın sonunda bekledikleri şeyin ne olduğunu onlarla birlikte konuştuk diyelim.

01:09:07Sözü bir kez daha merkeze bırakalım.

01:09:12Aileye tekrar sabır dileyelim.

01:09:15Şimdi Tok'un oğlu Cihan Timur bugün yeniden hakim huzuruna çıkacak dedik.

01:09:20Peki bu soruşturma nasıl ilerleyecek?

01:09:22Bakan Tunç kararlılıkla soruşturmayı takip edeceğiz demişti.

01:09:27Bej renkli cezaevi fotoğrafı Cihan Timur'a mı ait?

01:09:32Neden turuncu ve bej renkli tulumlar tercih ediliyor ve daha fazlasını konuşacağız.

01:09:38Konuğumuz var New York eski polis teşkilatı koordinatörü Erhan Yıldırım bizimle birlikte.

01:09:43Erhan Bey hoş geldiniz yayına.

01:09:45Hoş bulduk Semih Hanım siz nasılsınız?

01:09:47Teşekkür ederiz çok sağ olun.

01:09:49Şimdi cezaevi şartlarıyla başlayalım mı?

01:09:50Nasıl orada?

01:09:52Şimdi şöyle bu ilk önce biraz da geriye gidelim.

01:09:57Interpol'den arandığı için federal bir suç teşkil ettiği için

01:10:03U.S. Marshal dediğimiz devlete ait özel bir birim tarafından bu tutuklama gerçekleşiyor.

01:10:12Ve bu gerçekleştikten sonra tutuklama gerçekleştikten sonra County Jail dediğimiz

01:10:18yani eyaletin bağlı bulunduğu hapishaneye gidiyor.

01:10:23Anne turuncu bir kıyafet giyiyor çünkü büyük olduğu için.

01:10:28Baba şey oğlu ise genç yaşlı olduğu için daha gri tonda bir kıyafet.

01:10:35Evet o resim delikanlıya ait.

01:10:39O tutuklamadan sonra hapishaneye konduğu zaman o kıyafet o kıyafet giydiriliyor kendisine.

01:10:47Ve bundan sonra tutuklama sürecinden sonra tabii şimdi mahkemede avukatlar şunu soruyorlar.

01:10:55Diyorlar ki bir yıl ceza alacak Türkiye'de.

01:10:58Sonra da savcı diyor ki hayır 5 yıl ceza alacak diyor.

01:11:01Savcılık da Adalet Bakanlığı arasında bir konuşma gerçekleşiyor.

01:11:06Şu anda bizim gördüğümüz kadarıyla Türk toplumu orada ciddi bir şekilde bu mahkemeye devam ediyor.

01:11:12Bilhassa orada Türk iş adamlarından Esat Gök kardeşimiz de dün akşam görüştüm.

01:11:18Mahkemeyi yakından takip ettiklerini ve bu tutuklama kararının devam edeceklerini.

01:11:24Fakat burada bir şey dikkatimi çekti.

01:11:26Annesinin suç işlemediği için savcılık tarafından muhtemelen bırakılması için.

01:11:34Hatta ikisinin de bırakılması için bir karar çıkartıldı.

01:11:37Bugün ve yarın muhtemelen kendisiyle ilgili kefalet konulacak.

01:11:45Bu bir Amerikan vatandaşı tarafından senet gibi söz vererek ben bunların kaçmasının olmadığını söyleyerek muhtemelen bir kefalet konulacak.

01:12:00Ama bu yüksek miktarda bir kefalet olacak.

01:12:03Kefalet sadece anne için mi Erhan Bey? Her ikisi için mi?

01:12:07İkisi de olacak.

01:12:09Çünkü savcılık bunu sorar.

01:12:11Savcılık bazen der ki hayır.

01:12:13Çünkü burada bir unsur var.

01:12:15İkisi de oğul, anne, Amerikan vatandaşı.

01:12:19Burada savcılık hangi karara göre hareket ederse etsin.

01:12:23Ama suç işlediği ülke Türkiye olduğu için burada ciddi olarak hem aile tarafından

01:12:29hem ben hatta bugün dedim ki gidip savcılıkla oturup bu işin ne kadar ciddi olduğunu,

01:12:39Türkiye'de ne kadar insanların acı çektiğini ailesiyle bilen savcılığa ile görüştürme yapılması gerektiğini söyledim.

01:12:47Sebebi şu savcılık konunun vehametini iyi anlaması gerekiyor.

01:12:51Burada kişinin hak ve özgürlüğünü kısıtlandığını ve ölümle sonuçlanan bir hadise sonucun

01:12:57Türkiye'den kaçtıklarını aile tarafından savcılığa bir daha bir daha söylenmesi gerekiyor.

01:13:03Hatta benim tavsiyem bir dahaki duruşmaya ailesinin mutlaka Amerika'ya gelip o davaya müdahil olmaları gerekiyor.

01:13:12Ki aile orada savcılıkla görüşüp birebir bu olayı yakından takip etmesi gerekiyor.

01:13:17Türkiye'ye iade edilmelerini bekliyor musunuz siz?

01:13:21Şöyle iade süreci var çünkü iki ülke arasında zaten Boston Konsolosluğu takip ediyor,

01:13:29Washington Büyükelçiliği takip ediyor. İki ülke arasındaki yapılan anlaşmalar gereği iade edilmesi var.

01:13:36Fakat burada savcılar, hakim, avukatlar burada birkaç hadiseyi başka yere döndürürlerse

01:13:45o zaman sıkıntı olabilir ve geri iadesi olmayabilir. Belki ev hapsi olabilir.

01:13:51Belki zaten şu anda cezaevinde ciddi şekilde sıkıntı yaşadığını,

01:13:57annesini de ben burada her gün temizlik yapıyorum, tuvalet temizlik yaptırıyorlar diyerek de şikayette bulunmuş.

01:14:05Bunu söyleyen anne mi? Eylem Tok mu?

01:14:07Hayır, oğlu söylüyor.

01:14:10Ve buradaki yaşadığı sıkıntıları da, beni buradan bir an önce kurtarın diye söyleniyor.

01:14:19Ama burada yakinen takip eden bizim Türk arkadaşlarımız var.

01:14:23O yüzden mutlaka artık bu bir sonuca gelecektir. Ama bu bir uzun dava olacak.

01:14:29Bugün yarın sonuçlanacak bir dava olmayacaktır. O yüzden ciddi şekilde müdahil olunması gerekiyor.

01:14:34Adalet Bakanlığı'ndan yakinen takip edilmesi gerekiyor.

01:14:38Ve devlet tarafından da bu kişinin, bu suçlunun Türkiye iadesi sürecinin en kısa zamanda yapılması gerektiği sonuçlandırılması gerekiyor.

01:14:47Tutuldukları yer için counter jail mı dediniz Erhan Bey?

01:14:51Orası nasıl bir yer, oradaki cezaevi şarttır? Bir de şunu eklemek istiyorum.

01:14:54Oğlu bana burada tuvalet temizletiyorlar, temizlik yaptırıyorlar dediği, bütün mahkumlara yaptırılan bir şey mi bu? Yoksa değişiyor mu?

01:15:05Böyle, genellikle şimdi counter jail dediğimiz yer, eyaletin hapishanesinden bir tanesinde kalıyor.

01:15:12Annesi Boston tarafında. Connecticut ayrı bir eyalet.

01:15:16Oğlu da 16 yaşında, genç olduğu için onu da ayrı bir eyalet yapıyor. Belki Boston'da yer yoktur.

01:15:24Connecticut'da, Boston çok yakın mesafede iki ayrı yer.

01:15:28Connecticut'da kalıyor, oğlu da. Ve oradaki hapishane şartları şöyle, gençlere genellikle işler yaptırılır.

01:15:36İşte çamaşır yıkarsın, temizlik yaptırılırsın. Yani bir nevi orada o enerjiye hareket halinde olması lazım.

01:15:46Yani normal büyüklerin kaldığı gibi toplu olarak bir çıkma olmuyor.

01:15:51Bunlar zaten iki üç kişilik, ikişer kişilik hapishane dediğimiz, burada Türkiye'de F tipi diyorlar diye biliyorum.

01:15:58Ama F tipi cezaevinde bulunan mahkumların olduğu gibi, turuncu kıyafeti giymeleri, başka bir elbise giyme hakları yok.

01:16:07Yani orada o kıyafetlerle mahkum olduğunu gösteren bir işaret olduğu için, tutukluluk kararı devam ettiği için o kıyafetler giydiriliyor.

01:16:17Yani normal suçlu ya da suçsuz olan kişiyi ayırt etmek için mahkeme esnasındadır.

01:16:21Yani normalde Türkiye'de kravat giyip, takım elbise giyip, bak ne kadar güzel masum bir insan rolünü orada göremiyorsunuz.

01:16:29Orada mahkumsunuz, suçlusunuz. Orada yargın önünde siz bir suçlu olarak ta ki ceza infazı gerçekleşene kadar.

01:16:38Ve bugün, yarın, öğle hemen, tamam buyurun siz tamamlayın.

01:16:41Bugün zaten, onu diyecektim zaten, bugün, yarın hemen bu karar alınmaz.

01:16:46Yani bunların bir bölümleri vardır. Ama ilk alınacaklar şey kefalet davası olacaktır.

01:16:51Savcılık bu davayı nereye götüreceğini söyleyecektir.

01:16:54Sonradan bu davayı Türkiye'de mi görülecek, Amerika'da mı görülecek?

01:16:59Ama muhtemelen bu davanın sonucunda da eğer yargı infaz edilirse Amerika'da ki edileceğini düşünmüyorum.

01:17:08Çünkü ona göre bir çalışma olması lazım. İade süreci başlayacaktır. Ama bu bugün, yarın olacak bir süreç değildir.

01:17:15Türkiye'deki acı ailesinin de duruşmaya katılması etki yaratacaktır dediniz değil mi?

01:17:21Ben kesinlikle tavsiye ederim.

01:17:23Önemli bir çağrı.

01:17:25Tabii tabii, iki ay önce Semih Hanım, iki ay önce aynı konuyu konuşmuştum.

01:17:30Bu davayı Türk toplumu yakından takip etsin.

01:17:33Yakından orada, oradaki bütün şeylere yakından giderse, bir toplumun isyanı olduğunu oradaki insan ve savcı, hakim,

01:17:44bu işin normal, basit bir şey olmadığını oraya göstermek gerekiyor.

01:17:47O yüzden ciddi olarak da ailenin duygularını ifade etmesi için oraya ailenin mutlaka gidip davalara katılmasını tavsiye ederim.

01:17:57Yani mahkeme üzerinde bunun etkisi olur diyorsunuz.

01:18:00Tabii ki olur. Tabii ki olur. Ben çok kez mahkemelerde çoğu insanın suçsuzken orada benim bulunmamı bilen,

01:18:08gidip bu hakimle konuşup, hakim anlatıp, burada bir kültürel fark var diyerek masum olan kişiyi bilen hapishaneden çıkarttığım da olmuştur.

01:18:17Bunu çok canlı şahidim.

01:18:19Var mı peki eklemek istediğiniz Erhan Bey?

01:18:22Efendim yani bu davalar Amerika'da yaşandığı zaman burada bir de şu var.

01:18:27Bu davanın sonucunda adaletin nasıl işlendiğini göreceğiz.

01:18:32Ama benim çok sorularım var bu konuda.

01:18:35Niye Boston'a gidip okul için oraya kayıt ettirildiğini ve dün akşam bazı haberler aldım.

01:18:41İşte bu davada birisinin bir kurye tarafından ihbar edildiğini çünkü bunu da açık getirelim.

01:18:49Kimse kimseyi ihbar etmeden U.S. Marshals dediğimiz kişiler çıkıp da ben bu adamı arayayım deyip ortalıkta gezmezler.

01:18:58O yüzden muhtemelen birisi ihbar etti. O kuryede kimse onu da davet ediyoruz ki ortaya çıksın istiyoruz.

01:19:05U.S. Marshals dedikleriniz kim bilmeyenler için onu da bir anlatalım.

01:19:08Şöyle federal devletin altında U.S. Marshals dediğimiz bazı devletin otoriterlerinden Interpol'den gelen bazı uyuşurucu kaçakçılığı aranan kişiler.

01:19:19Devletin U.S. Marshals bölgesi mesela FBI iç işlerine bakar CIA dış işlerine bakar.

01:19:25U.S. Marshals da içerideki böyle cezai işlemleri execute dediğimiz yani yerine getirdikleri birim ayrı bir devletin kurumu diyelim.

01:19:35Peki. Çok teşekkür ediyoruz Erhan Bey. Erhan Yıldırım yayına katıldığınız için belli ki ara ara bu meseleyi konuşmaya devam edeceğiz. Siz de takiptesiniz.

01:19:45Evet efendim. Siz de bayramınız mübarek olsun.

01:19:48Teşekkür ederiz. Çok çok sağ olun. Kolaylıklar dileyelim.

01:19:51Sağ olun efendim. Güle güle.

01:19:52Efendim İsrail ve Hezbollah güçleri arasındaki gerilim de tırmanmaya devam ederken Hezbollah lideri Hasan Nasrallah'dan İsrail'e bir tehdit var.

01:20:02Nasrallah topyekun savaş olursa İsrail'de güvenli hiçbir yer kalmaz diyor.

01:20:08İsrail ve Hezbollah güçleri arasındaki gerilim tırmanmaya devam ederken Hezbollah lideri Hasan Nasrallah'dan İsrail'e tehdit geldi.

01:20:27Hezbollah lideri Hasan Nasrallah İsrail'in Lübnan'a yönelik olası saldırı planını onaylamasının ardından açıklamalar da bulundu.

01:20:34Ateşkes fikrini yineleyen Hezbollah lideri İsrail saldırmaya devam ettikçe karşılık vereceklerini yineledi.

01:20:41Elbette silahlarımızın bir kısmıyla savaştık ve artık yeni silahlarımız var.

01:20:46Ama bunların ne olduğunu söyleyemeyeceğim. Karar verildiğinde ön saflarda görülecekler.

01:20:51Hezbollah lideri ayrıca Güney Kıbrıs Rum yönetimini de tehdit etti.

01:20:55Bu tehdit Rum yönetiminin İsrail'in Lübnan'a yönelik olası saldırısında hava üstlerini açacağına ilişkin istihbarat aldıklarını açıklamalarının devamında geldi.

01:21:05Hezbollah lideri böyle bir durum olması halinde Kıbrıs'ı savaşın bir parçası kabul edeceğiz dedi ve ekledi.

01:21:12Tek kelimeyle ve bu uluslararası platformda Kıbrıs Lübnan'a hedef almak için İsraillerle Kıbrıs üstleri ve hava alanları açmanın Kıbrıs hükümetinin savaşın bir parçası haline geldiği anlamına geldiği konusunda uyarılmalıdır.

01:21:25Geniş Kıbrıs'la sanki savaşın bir parçasıymış gibi ilgilenecek.

01:21:29Nasrallah'ın bu ifadelerine Rum yönetimi lideri Nikos Hristodoulis'den yanıt gecikmedi.

01:21:35Rum yönetimi lideri sorunun değil çözümün parçasıyız ifadelerini kullandı.

01:21:45Kızıldeniz'de Yemenli Hursilerin hedefinde olan ticari gemilerden bir Yunan gemisi battı.

01:21:51Bu Hursilerin saldırıları sonucu batan ikinci gemi.

01:21:56Yetkililer gemide bulunan mürettebattan bir Filipinin öldürüldüğünü de açıkladı.

01:22:01Hursiler gemiye düzenlenen saldırının görüntülerini de yayınladı.

01:22:08Alevler gökyüzüne yükseldi.

01:22:11Dumanlar dört bir yanı sardı.

01:22:13Bombaların hedefi olan Yunan gemisinde patlama üstüne patlama meydana geldi.

01:22:18Kızıldeniz'de tansiyon düşmüyor.

01:22:21Beyaz Saray'la giden gemilere hedef alan Yemenli Hursiler Yunan gemisine operasyon düzenledi.

01:22:26Saldırıdan günler sonra dökme yük gemisinin battığı belirtildi.

01:22:30Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby saldırıda gemide bulunan mürettebattan bir Filipinlinin hayatını kaybettiğini söylemişti.

01:22:39Tutor isimli geminin Kızıldeniz'de batması Hursilerin deniz koridoru üzerinden Nakliye'ye hedef alan saldırılarında yeni bir tırmanışa işaret ediyor.

01:22:48Hursiler belirli gemileri hedef alan füze ve insansız hava araçlarıyla düzenlediği 60'tan fazla saldırıyla toplam 4 denizciyi öldürdü.

01:22:57Kasım ayından bu yana iki gemiyi batıran Hursiler bunları İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına misilleme olarak nitelendiriyor.

01:23:04ABD Savunma İstihbarat Dairesi'nin yakın tarihli bir raporunda saldırılar nedeniyle Kızıldeniz üzerinden konteyner taşımacılığının Aralık ayından bu yana %90 oranında azaldığı kabul edildi.

01:23:16Dünyadaki deniz trafiğinin %15'i bu koridordan geçiyor.

01:23:25The New York Times gazetesi ABD'nin Gazze şeridi kıyısında insani yardımlar için kurduğu yüzer iskele için bir iddia ortaya attı.

01:23:34Birkaç hafta önce dalgaların verdiği hasarın ardından kullanılamaz hale gelip fiyaskoyla sonuçlandığı belirtilen bu yüzer iskele operasyonun bitebileceği aktarıldı.

01:23:47Amerikan merkezi The New York Times gazetesi ABD'nin Gazze şeridi kıyısında insani yardımlar için kurduğu yüzer iskele için bir iddia ortaya attı.

01:24:00Gazetede çıkan haberlere göre yardım kuruluşları ABD'nin 230 milyon dolara inşa ettiği yüzer iskelenin işlevini yerine getirmede büyük ölçüde başarısız olduğunu dile getirdi.

01:24:14Ardındansa bu yolla gerçekleştirilen operasyonların beklenenden haftalar önce sona ereceğini belirttiler.

01:24:22Yardım kuruluşları Amerikalı askeri yetkililerin son günlerde yüzer iskelenin gelecek ay sökülebileceğini söylediği bilgisini paylaştı.

01:24:33Biden yönetimi iskelenin başlangıçta Eylül ayına kadar faaliyette kalacağını öngörmüştü.

01:24:40Haberlerde projenin zorluklarının Biden yönetiminin üst düzey yetkililerini de hayal kırıklığına uğrattığı vurgulandı.

01:24:48Güvenlik endişeleri nedeniyle inşası bir süre durdurulan ve yapımından bu yana dalgalar nedeniyle hasar görüp onarılan iskele yaklaşık sadece 10 gün hizmet verebildi.

01:25:01New York Times'a konuşan Amerikalı yetkililer, yüzer iskelenin beklenenden önce kaldırılmasının İsrail'e insani yardımlar için daha çok kara yolu açması yönünde baskı unsuru olmasını umduklarını vurguladı.

01:25:15İki bağlantımız olacak kurban bayramı sona erdi tatilciler de artık yavaş yavaş dönmeye başladılar.

01:25:34İstanbul'a dönmek isteyenlerin rotası Tekirdağ'dan geçiyor o noktaya bakacağız.

01:25:39Demirören Haber Ajansı muhabiri Mehmet Yerun aktaracak.

01:25:43Bir de tatili devam edenler 9 günü sonuna kadar kullanmak isteyenler var.

01:25:49Bunun için de bir Bursa'ya kulak vereceğiz.

01:25:51Orada da Deniz Han Karahancı bizi bekliyor.

01:25:54Önce Mehmet Yerun'a gidelim.

01:25:56Acaba yollarda şu anda bir yoğunluk var mı yok mu dinleyelim kendisinden.

01:26:01Mehmet Yerun.

01:26:03Semiha Şahin sen de ifade ettiğin gibi 9 günlü kurban bayramı tatilinin bugün 5. günü.

01:26:12Artık o İstanbul istikametine yoğunluk başladı diyebiliriz.

01:26:17Saatler ilerledikçe bu yoğunluğun daha da artması bekleniyor.

01:26:21Peki yoğunluk var bu yoğunlukta ne gibi önlemler var onlardan da bahsedelim.

01:26:26Kameraman arkadaşım Şafak Toşoyar şu anda size yolu göstersin.

01:26:29İşte kavşaklara müdahale ediliyor.

01:26:31Tekirdağ İl Jandarma Komutanlığı Trafik Şube Müdürlüğü'ne bağlı ekipler ile

01:26:35Tekirdağ İl Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı bölge trafik istasyonları

01:26:39kavşakların yoğun kavşakların olduğu bölgelerde buralara müdahale ediliyor.

01:26:44Tekirdağ'dan İstanbul istikametine yoğunluğun başladığını ifade edebiliriz.

01:26:51Peki buradaki yoğunluk başka nerelerde var?

01:26:55Tüm kavşaklarda bu var.

01:26:56Bizim bulunduğumuz nokta Çorlu kavşağı burası ve yaklaşık olarak bizim bulunduğumuz noktadan

01:27:022-3 kilometre araç kuyruğunun olduğunu buradan ifade edebiliriz.

01:27:06İstanbul'a gidecek olanlara bir uyarıda da bulunabiliriz buradan.

01:27:09Özellikle TEM otoyolunun açık olduğunu söyleyebiliriz.

01:27:13Çanakkale üzerinden İstanbul'a gidecekler.

01:27:15Tekirdağ kullanarak İstanbul'a gidecekler.

01:27:18Muratlı ilçesi üzerinden Saray ilçesi bağlantısı ve TEM otoyoluna bağlantı sağlayarak İstanbul'a gidebilirler.

01:27:24İşte yoğunluğun olduğu bölgelerde kavşaklara zaman zaman müdahale ediliyor diyelim.

01:27:30Ve bulunduğumuz noktadan da sözü tekrar size bırakalım.

01:27:33Peki. Önümüzdeki 3 gün tabi yoğunluk daha da artacaktır.

01:27:37Mehmet Yerun aktardı, tatilciler eve dönmeye başladılar.

01:27:40Şimdi bu 9 günlük kurban bayramını ailesiyle geçirenler de hani şehirde kalanlar için de en iyi gezi rotalarından biri hayvanat bahçeleri oldu.

01:27:49Demirören haber ajansı muhabiri Denizhan Karahancı da Bursa Büyükşehir Belediyesi hayvanat bahçesinden bize notlarını aktaracak şimdi.

01:27:57Bakalım orada da hala bir yoğunluk var mı yok mu nasıl geçti bayram?

01:28:10Semiha Şahin öncelikle iyi yayınlar.

01:28:12Evet aslında 9 günlük kurban bayramının 5. günündeyiz biz bugün.

01:28:16Ve ilk 2 güne nazaran bugün çok fazla yoğunluk olduğunu söyleyemeyiz.

01:28:21Ama yine hem şehir içinden hem de şehir dışından buraya gelen vatandaşlar çocuklarıyla birlikte hem bayramın hem tatilin hem de sıcak havanın güzel havanın burada tadını çıkarıyorlar diyebiliriz.

01:28:33Tabi 138 türden bine aşkın hayvana ev sahipliği yapıyor.

01:28:36Bursa Büyükşehir Belediyesi hayvanat bahçesi kameraman arkadaşım İsmail Hakkı Sevmen size şu anda çevreyi gösteriyor.

01:28:42Tabi dediğimiz gibi 9 günlük bayramın bugün 5. günündeyiz.

01:28:47Kurban bayramında da hayvanat bahçesi yine ilgi odağı oldu.

01:28:51Burayı hem şehir içinden hem de şehir dışından vatandaşların ilgisinin yoğun olduğunu söyleyebiliriz.

01:28:55Diğer yandan dediğimiz gibi okulların tatil olması ve bayram tatili dolayısıyla hayvanat bahçesine gelen çocuklar keyifli zaman geçiriyorlar.

01:29:03Leopardan zürafaya zebradan yılana kadar her türün bulunduğu hayvanat bahçesinde çocuklar burada hem doğanın hem de hayvanat bahçesinin tadını çıkarıyorlar.

01:29:12Normal günlerde şunu da belirtmekte fayda var.

01:29:152500 la 3000 kişinin ziyaret ettiği hayvanat bahçesine 4 günde toplam 23.000 kişi giriş yaptı.

01:29:23Tabi buraya hayvanat bahçesine dediğimiz gibi çocukların ilgisi büyük ama buraya biraz giriş ücretlerinden de bahsetmek gerekirse bir kişi yetişkin fiyatı 24 TL.

01:29:34Öğrenci 11 lira ve 06 yaş grubuna da ayrıca ücretsiz diyebiliriz.

01:29:38Tabi yine şunu belirtmekte fayda var.

01:29:41Çarşamba günü halk günü olduğu dolayısıyla %50 indirim yapabilir.

01:29:45Burası sabah saat 9.30 da açılıyor 17.30 itibariyle de vatandaşlara kapısını kapatıyor diyelim.

01:29:51Şimdilik aktaracaklarımız bunlar sözlü stüdyoya bırakalım.

01:29:54Peki çok teşekkür ederiz Deniz Hankarahancı.

01:29:57Efendim çevre aktivistleri dünyanın en önemli arkeolojik alanlarından İngiltere'de bulunan dikili taşlara turuncu boya püskürterek bir eylem yaptı.

01:30:06Aktivistler fosil yakıt kullanımının durdurulmasını istiyor.

01:30:15Ellerinde turuncu boyalarla geldiler.

01:30:18Güvenlik görevlilerini atlatıp geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan İngiltere'nin en önemli tarihi mirasını boyamaya başladılar.

01:30:27Dünyanın dört bir yanında sanat eserlerine yönelik eylemleri dikkat çektiği kadar tepkide gören iklim aktivistlerinin yeni hedefi bu kez Stonehenge oldu.

01:30:40Eylemciler dünyanın en önemli arkeolojik alanları arasında gösterilen esere turuncu toz boya püskürttü.

01:30:48İki eylemci daha sonra ekipler tarafından gözaltına alındı.

01:30:52Dört beş bin yıllık olduğu tahmin edilen bu taşlar İngiltere'nin Sullybury kentinde bulunan önemli bir arkeolojik alan.

01:31:02Just Stop Oil aktivistleri eylemle hükümete fosil yakıt anlaşmalarından çekilme mesajı vermek istedi.

01:31:11Eylemciler gelecek hükümetin 2030'a kadar fosil yakıtların anlaşmalı olarak kaldırılmasını öngören bir yasa talep ediyor.

01:31:21Aktivistler fosil yakıtların iklim krizini artırdığını ifade ediyor.

01:31:27Dikkat çekmek için eylemlerinde sanat eserlerini kullanıyor.

01:31:32Sıradaki haber de İngiltere'den.

01:31:35Stranger Things dizisiyle tanınan İngiliz oyuncu Robbie Brown, İngiltere'nin başkenti Londra'daki Madame Tussauds müzesinde hayranlarını şaşırttı.

01:31:46Ne yaptı? Gelsin ekranlara.

01:31:50Stranger Things dizisiyle tanınan İngiliz oyuncu Robbie Brown, İngiltere'nin başkenti Londra'daki Madame Tussauds müzesinde hayranlarını şaşırttı.

01:32:01İngiliz oyuncu Millie Bobby Brown, İngiltere'nin başkenti Londra'daki Madame Tussauds müzesinde hayranlarını şaşırttı.

01:32:10Merhaba arkadaşlar ben Millie Bobby Brown ve bugün bazı hayranları şaşırtmak için Madame Tussauds Londra'dayım.

01:32:17Burada olduğumdan haberleri yok.

01:32:19Buraya gelip Enola Holmes'un Balmumu'nu görmeye geldiklerini sanıyorlar ki görecekler de ama aynı zamanda beni görmek için buradalar.

01:32:28Yapılan yarışmayı kazanarak Temmuz'da sergilenecek Balmumu heykelinin öngösterimine geldiklerini düşünen Millie Bobby Brown hayranları ünlü oyuncuyu görünce gözlerine inanamadı.

01:32:46Sanırım bugün burada olmamın nedeni bu.

01:32:49Stranger Things'in bu kadar büyük bir hit olmasının nedeninin hayran kitlesi olduğunu düşünüyorum.

01:32:54Daha sonra Enola Holmes'u yaptığımda yaptığım şeyleri seven ve destekleyen insanlardan oluşan bambaşka bir hayran kitlesi oluştu.

01:33:03Enola Holmes filmindeki karakterinin Balmumu heykeli yapılan İngiliz oyuncu hayranlarına destekleri için teşekkür etti.

01:33:12Londra'daki Madame Tussauds müzesinde sergilenecek Balmumu heykel için İngiliz oyuncu geçen sene ekiplerle bir araya geldi.

01:33:21Bir yıllık çalışmanın ardından ortaya çıkan heykel Temmuz ayında Dr. Wu, James Bond, E.T. gibi heykellerle birlikte halka açık sergilenecek.

01:33:38Alkollü araç kullanırken polise yakalanan Amerikalı şarkıcı Justin Timberlake'de kelepçelendi, gözaltına alındı. Mahkemeye çıktıktan sonra serbest bırakıldı.

01:33:47Gözaltındaki fotoğrafı yayınlandı.

01:33:52Ünlü şarkıcı Justin Timberlake, Amerika Birleşik Devletleri'nin New York eyaletine bağlı Long Island bölgesinde alkollü araç kullanırken polise yakalandı.

01:34:03Memurlar Yıldız şarkıcıyı durdurduğunda Timberlake'in gözlerinin kan çanağı olduğu ve nefesinden güçlü bir alkollü içecek kokusu yayıldığını belirtti.

01:34:15Ayrıca Timberlake'in konuşmasının yavaşladığını ve memurların alkol metre testini reddettiği bilgisi de dile getirildi.

01:34:25Gözaltına alınan Timberlake'in tutuklanmadan önce çekilen fotoğrafı ortaya çıktı.

01:34:31Ünlü şarkıcının bu fotoğrafı sosyal medya üzerinde defalarca paylaşıldı.

01:34:36Amerikalı şarkıcının tutuklama raporunda polislerin Yıldız'ın gri aracını durdurmaya çalıştığı ancak Timberlake'in yolun sağ tarafında durmadığı için kenara çekilmesinin ardından tutuklandığı bilgisi yer aldı.

01:34:51Bölge savcılığı Yıldız'ın resmi olarak suçlandıktan sonra kefaletsiz serbest bırakıldığını açıkladı.

01:34:59Timberlake'in 26 Temmuz'da çevrim içi olarak mahkemeye çıkması planlanıyor.

01:35:04Edirne'de tarihi camilerdeki kalem işlemeleri mirasın izinde projesiyle geleceğe taşınacak.

01:35:15Proje kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı Edirne sanatçısı Sevilay Güler ve öğrencileri tarihi camileri gezerek işlemelerin örneğini çıkarıyor.

01:35:26Tarihi motifleri tek tek inceliyor, eskizini çıkarıp yeni eşyaların üzerinde geleceğe taşıyorlar.

01:35:36Edirne'de Kültür ve Turizm Bakanlığı Edirne karı sanatçısı Sevilay Güler ve öğrencileri kentteki tarihi camilerdeki kalem işlemelerini geleceğe taşımak amacıyla mirasın izinde projesini başlattı.

01:35:48Yaşayan desenlerin peşindeyiz. Yaşayan desenleri öğrencilerimle birlikte tekrar çeşitli objelere Edirnekari desenlerini çalışmayı istiyoruz. Bugün de o yüzden buradayız.

01:36:00Selimiye Camii'nde başlayan proje Eski Camii'de devam ediyor. Öğrenciler de görevlerini keyifle sürdürüyor.

01:36:07Eski tarihi öğrenmek ve tarihi şeyler yapılarda bulunup onların figürlerini çizmek ve boyamak çok büyük keyif veriyor bana.

01:36:13Burada kendimle baş başa kalıp daha rahat nefes aldığım bir alan. Severek geliyorum.

01:36:18Daha öncesinde çizilmiş motifleri eskizimi geçirip ondan sonra da tekrardan sanatla ve gelecekle buluşturmayı amaçlıyoruz.

01:36:31İstanbul Bakırköy'de bir temizlik görevlisi içinde yaklaşık 5 milyona yakın para olan çanta buldu.

01:36:38Ve hiç tereddüt etmedi çantayı polise teslim etti. Temizlik görevlisinin çantayı bulduğu anlar sokaktaki güvenlik kamerasına yansıdı.

01:36:49Baktım ki içinde paralar var dolar euro sahibine ulaştırdı.

01:36:55Yani biz büyüklerimizden böyle gördük.

01:36:57Bir an olsun tereddüt etmedi. Temizlik görevlisi insanlık dersi verdi. Görev başında buldu ve içinde 5 milyona yakın para dolu çantayı sahibine ulaştırdı.

01:37:06Burada bu tür olaylar oluyor. Kimliği kaybeden oluyor, cüzdan kaybeden oluyor, telefon kaybeden oluyor.

01:37:11Buradaki çalışan arkadaşlarının hepsi de çok değerli arkadaşlardır. Bu tür şeylere kesinlikle meyilli olmaz.

01:37:17Olay 15 Haziran Cumartesi günü sabah saatlerinde Bakırköy Florya Mahallesi'nde meydana geldi.

01:37:22Bakırköy Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü'nde çalışan 43 yaşındaki temizlik görevlisi Mehmet Şerif Gün sorumlu olduğu sokağın temizliğini yaptığı sırada bir binanın bahçe duvarında siyah bir çanta buldu.

01:37:33Baktım ki içinde paralar var, dolar, euro. 5 milyona yakında bir değer vardı yani.

01:37:40Apartmana girerek çantanın sahibini soran gün bulamayınca bir süre sokakta çantasını unutan kişiyi aradı.

01:37:46Çantanın sahibine ulaşamayan temizlik görevlisi şefi Hıdır Mermer'in yanına giderek durumu bildirdi.

01:37:52Arkadaş geldi saat 11 civarıydı. Dedi ki çavuşum ben bir çanta buldum. İçinde belli bir miktar para var, çek var.

01:37:58Biz de direkt zaten Şenliköy karakoluna götürdük. Oradaki amirlere durumu izah ettik.

01:38:04Tutanak falan tuttular. Çantayı kabul eden kişiyi aradılar. O geldi. Parasını teslim aldı. Çok teşekkür ettiğini söyledi.

01:38:12Karakolda çantanın içinde bulunan 1100 İsviçre Frangı, 890 Euro, 820 Amerikan Doları, 5575 Türk Lirasıyla,

01:38:214 milyon 713 bin değerinde 16 adet çek ve kredi kartları tutanak tutularak polisler tarafından teslim alındı.

01:38:30Çantanın sahibini bulan polisler karakola çağırarak çantayı teslim etti.

01:38:34Çanta sahibi çantayı bulan temizlik görevlisine teşekkür ederek hediye olarak 100 dolar verdi.

01:38:40Olay anı ise çevrede bulunan özel bir okulun güvenlik kameralarına yansıdı.

01:38:50Hani derler ya bu dünya iyi insanların yüzü suyu hürmetine dönüyor diye. Galiba öyle.

01:38:57Şimdi yıllar geçtikçe beslenme alışkanlıkları da değişti. Bununla beraber ev yemeklerine olan ilgi sanki azaldı.

01:39:05Toplum artık fast food ürünlerine yönelmiş durumda. Peki değişen bu beslenme alışkanlığı insan anatomisini acaba nasıl değiştirdi?

01:39:13Toplumun fiziğini nasıl etkiledi? CNN Türk muhabiri Emel Tellin hazırladı. Dosya haberdi.

01:39:28Okuldan çıktığım zaman artık alışkanlık olmuş. Küçük günden beri fast food yiyorum.

01:39:31Yo, ev yemeğine inanmıyorum.

01:39:36Vakit kalmayınca mecburen de fast food yiyorum.

01:39:38Çünkü etrafımızda bunlardan çok var.

01:39:40Resmen bir yiyecek denizin içinde boğuluyoruz. Önümüz, arkamız, sağımız, solumuz yemek dolu.

01:39:46Bunun geri dönüşü çok yok gibi.

01:39:54Tercihlerle beraber alışkanlıklar da değişti. Artık yeni nesil fast food ağırlıklı besleniyor.

01:40:02Beslenme alışkanlıklarımız değişiyor mu?

01:40:05Değişiyor. Hayat daha moderniz olduğu için.

01:40:08Yemek yapma şekillerimiz değişti. Mutfaklarımız değişti.

01:40:11Artık protein yok tamamen. Karbonhidrat, rafineri şekerler.

01:40:17Biraz hazıra eğilim var.

01:40:19İnsanların evlerinde neredeyse tencere kaynamaz hale geldim.

01:40:22Yemek yapacak vaktimiz olmuyor ki.

01:40:24Pizza yiyoruz, hamburger yiyoruz. Daha çok bunları tercih ediyorum.

01:40:27Daha böyle pratik açmaya çalışıyorum.

01:40:30Aylar geçiyor, yıllar geçiyor. Hayatımızda birçok şey değişiyor.

01:40:34Onlardan birisi ise yeme alışkanlıklarımız.

01:40:37100-150 yıl önce daha az gıdaya ulaşım vardı.

01:40:41Hiçbir besin rafinerasyonu uğramıyordu.

01:40:44Efor sarf ederek o gıdayı tüketebiliyorduk.

01:40:47Teknolojinin gelişmesi aslında bizi beslenme alışkanlıklarımız yönünde negatif yönünde etkiledi.

01:40:55Bundan 100 yıl önce insanlar işlenmiş gıdadan uzaktı.

01:40:59Yani doğal bir yaşam vardı.

01:41:01O akşam evde ne pişerse o yenirdi.

01:41:04Yani ne kilo ne de obesite problemi vardı.

01:41:07Benim annem 100 yaşına kadar yaşadı kızım.

01:41:09Etini de yerdi, sütünü de yerdi.

01:41:11İnsanlar beslenebilmek için bir efor sarf ederlerdi.

01:41:14Daha az övünle beslenirlerdi.

01:41:17Sabah kahvaltısı ve akşam yemeği şeklinde.

01:41:19Benim annem de öyle. Yani az öz yerdi.

01:41:26Şimdi ise durum tam tersi.

01:41:28Geçmişten günümüze yeme alışkanlıkları değişti.

01:41:32Ev yapımı yemekler gitti.

01:41:34Yerine kolayca ulaşılabilen fast food ürünleri geldi.

01:41:39Her mahallede bir restoran, bir kafe görmek mümkün.

01:41:42Yani bir telefon uzaklığımızda bu demek oluyor ki ev yemeğine olan ilgi azalıyor.

01:41:47Özellikle fast food'a baktığımızda ise talep fazla.

01:41:50Onu yıkamıyorsunuz, pişirmiyorsunuz.

01:41:53Artık zaman kaybı oluşmuyor.

01:41:55Ve yapabileceğinizden daha az maliyetli olduğu için fast food'a yönlüyoruz.

01:42:01Evde yapılan yemeklerden daha lezzetli hali o yiyecekleri getirdiği için insanların tat duygusu değişti aslında.

01:42:07En hızlı ulaşabileceğimiz, en hızlı tüketebileceğimiz yiyecek de fast food ürünleri olduğu için bu noktada bir yönelimimiz var.

01:42:13Şimdikiler durmadan yiyorlar.

01:42:15Maalesef çok yiyoruz.

01:42:17Biz de sosyal medyadan veya başka kaynaklardan görünce özel yiyoruz.

01:42:22Mesela tavşan kanı çay.

01:42:25Pekmez veya doğal bal veya kuru meyve özütlerini eklemiş olurlardı.

01:42:31Ne zamanki bu şeker icat ediliyor işte mertlik bozuluyor ve obezitenin ilk adımları atılmaya başlanıyor.

01:42:38Mesela dondurma. Geçmiş yıllarda dondurma karla buzla yapılıyordu.

01:42:43Şimdiye baktığımızda ise tamamen değişti.

01:42:45Dondurmanın her rengini görmek mümkün.

01:42:48Refineri şeker, gerçek meyve olmayan suluplar.

01:42:52Ve çocuklarda da bu dondurmaları böyle yedikleri için de şu anda dünyada son 40 yıl içinde çocukluk çağı obezitesi yaklaşık 4 kat daha fazla artmış.

01:43:01Yıllar içinde beslenme alışkanlığının değişmesi toplumun fiziğini de etkiledi.

01:43:07Refineri ürünlerin artması ile birlikte direkt olarak bel çevremiz yağlandı diyebilirim.

01:43:12Toplumda obezite ve aşırı kilolu kişilerin sayısı çok fazla arttı.

01:43:17Obezite artık salgın bir hastalık şeklinde karşımızda.

01:43:21Anatomimiz de bu şekilde daha kısa boylu, daha geniş, daha eklem problemlerini yaşayan canlılar haline dönüşüyor.

01:43:29Bu da diabet, karaciğer yağlanması, siroz, eklem problemlerine neden olabiliyor.

01:43:36Kanser vakalarının sayısı arttı.

01:43:38Tamamen refinerasyon işlemi diyebiliriz aslında bunun için.

01:43:43Peki sağlıklı bir yaşam için günde kaç öğün yenilmeli?

01:43:48Eskiden nasıl ki iki ana öğünle besleniliyorsa şimdi de aynı şekilde olması en sağlıklı olacaktır.

01:43:56Ne zaman yemek yemeliyiz sorusunu da mideniz guruldadığında acıktığınızda yemek yiyeceksiniz.

01:44:01Efendim bugün de gün ortasını tamamlıyoruz. Sonuna geldik. Yarın yine aynı saatte görüşmek dileğiyle.