Osmanlı merhametinin simgesi olan kuş sarayları 5 asırdır güzelliğini koruyor
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Bu dünyada bizimle beraber yaşayan başka canlılar da var.
00:06Allah'ın dilsiz bazı canlıları var.
00:08Ve biz o canlılar için ne yapabiliriz?
00:13Ve ecdad şunu yapmış.
00:14Bu dünyada sadece ben yaşamıyorum.
00:16Bu dünyada benimle beraber hayvanlar da yaşıyor.
00:18Ve onların da barınma ihtiyacı var.
00:25Osmanlı'nın estetik sanatı aslında günümüze pek çok şey taşıdı.
00:29Hangi dönemde yapıldıysa o dönemin mimari unsurlarına uygun bir şekilde,
00:33olanca zarafet ve detayıyla yapmış.
00:38Bunun bir benzeri ya da buna benzer bir örnek ben şu ana kadar görmedim.
00:42Yani dünyada böyle bir şey yok.
01:00Osmanlı'da kuş sarayı geleneği aslında İslam'la bağlantılı bir hikaye.
01:05Aslında hikayenin temelinde amel defterinin kapanmama hikayesi var.
01:10Çok net bir hikaye aslında bu.
01:12İslam dininde Hazreti Peygamber'in meşhur bir hadisinde de belirttiği gibi
01:15insanlar öldükten sonra arkalarından onları kurtarabilecek bazı şeyler,
01:19ilim, hayırlı bir evlat ve arkadan bıraktıkları ve güzel bir eser.
01:25Bu eser bu kişinin, vefat eden kişinin amel defterinin kapanmamasını
01:29ve o arkada bıraktığı eser sayesinde oluşan bütün sevapları
01:34kainata kadar yani kıyamet gününe kadar bunu almasını sağlıyor.
01:48Bu dünyada bizimle beraber yaşayan başka canlılar da var.
01:51Bu dünyada bizimle beraber yaşayan başka canlılar da var.
01:54Ve biz o canlılar için ne yapabiliriz?
01:56Şimdi Osmanlı bu konuda özellikle sokak hayvanlarının beslenmesi,
02:00bunlarla ilgili de mesela vakıflar var.
02:02Ama Allah'ın dilsiz bazı canlıları var.
02:05Bunların özellikle hepimizin ihtiyacı olan su ihtiyacı var.
02:08Sokak hayvanlarının ve aynı zamanda kuşlarının.
02:11Şimdi bunlar için özel çeşmeler de yapılmış
02:14ama bir de özellikle kış aylarında kuşların barınması için bazı yapılar düşünülmüş.
02:20İlk çıkışı yani ilk İstanbul'da kuş evinin ne zaman yapıldığı net olarak bilinmiyor.
02:25Bunda sebebi şu aslında kuş evlerinin ilk yapılma hikayesi ahşap.
02:29Yani günümüze sizin de bu program vasıtasıyla sergilediğiniz gibi
02:34mermerden ya da taştan kuş evlerinin önceki geleneği ahşap.
02:38Yani İstanbul'da ilk olarak hangi dönemde ahşap bir kuş evinin yapıldığını bilmiyoruz.
02:43Çünkü İstanbul'un makus talihi bunu herkes çok iyi biliyor.
02:46Bir deprem iki yangın.
02:48Dolayısıyla ahşap kuş evlerinden günümüze maalesef ulaşan yok.
02:51Ama taş şeklinde ya da mermerden uyulmuş kuş evlerini görmemiz mümkün.
02:55Bu da artık Kanuni Sultan Süleyman döneminden itibaren
02:59şehrin farklı yerlerinde yapılmış kuş evlerine rastlamak mümkün.
03:02Şimdi Osmanlı'nın estetik sanatı aslında günümüze pek çok şeyi taşıdı.
03:07Ne yazık ki günümüzde pek çok detayını kaybettiğimiz bir estetik zevk bu.
03:12Yani sadece bu kuş içine girsin, kışın burada kalsın ya da yazın kalsın yuva yapsın.
03:19Yani yumurtasını bıraksın ya da kendisini soğuktan, kardan ya da yağmurdan korusun şeklindeki bir anlayışla
03:26eğer yapmayı planlasa ecdat sadece dört duvar yapardı.
03:30Ama ecdat estetik bir zevk sahibi olduğu için bu kuş evlerini hangi dönemde yapıldıysa
03:36o dönemin mimari unsurlarına uygun bir şekilde, olanca zarafet ve detayıyla yapmış.
03:42Dolayısıyla günümüze ulaşan kuş evleri şehrin birden fazla noktasında
03:46hatta pek çok noktasında görebileceğimiz kuş evleri aslında
03:49kendi yapıldığı dönemin net bir şekilde mimari ve estetik zevkini gösteriyor.
04:06Ecdat şunu yapmış, bu dünyada sadece ben yaşamıyorum.
04:09Bu dünyada benimle beraber hayvanlar da yaşıyor ve onların da barınma ihtiyacı var.
04:13Şimdi kuş evlerinin temel mantığını da çok kısaca söylemek lazım.
04:16Kuş evi sadece estetik bir keyif için yapılmıyor.
04:20Sadece kuşlar kalsın diye de yapmıyor.
04:22Günümüzde ne yazık ki böyle bir iklim yok ama bundan 100 yıl önce, 200 yıl önce
04:26İstanbul'da çok yoğun ve çok soğuk kışlar vardı.
04:29Ve bu soğuk ve yoğun kışlarda yani iki ay boyunca kar örtüsünün kalkmadığı iklimlerde
04:34bu kuşların girip sığınabileceği, içinde hayatlarını devam ettirebileceği tek ortam
04:39bu ve buna benzer kuş evleriydi.
04:51Vakıf kültürü aslında tam olarak bizden çıkmış bir şey.
04:54Yani Antik Roma'da bir vakıf kültürü yok.
04:56Bizden sonra da aslında çok fazla yok.
04:58Günümüzde artık mesela modern devletler vakıfın mantığını
05:02Osmanlı'dan çok net bir şekilde söylüyorum.
05:04Osmanlı'dan vakıfın mantığını aldıktan sonra kendi işlerinde vakıflar kurarak
05:08bu şekilde hayır işleri için bazı çalışmalar başlattılar.
05:12Ama hiçbir zaman dünyanın pek çok yerine ki ben dünyanın pek çok ülkesinin gezmiş birisi olarak söylüyorum
05:17bizim kadar detaycı bir vakıf anlayışı yok.
05:20Bir vakıf kuruluyor yurt dışında, işte eğitim, burs veriyor.
05:23Ama biz sokak hayvanlarını, serçeleri beslemek için vakıf yapıyoruz.
05:27Leyleklerin kırık kanadını tedavi etmek için vakıf kuruyoruz.
05:31Bursa'da leylek için hastane yapıyoruz.
05:33Yani bunun bir benzeri ya da buna benzer bir örnek ben şu ana kadar görmedim.
05:39Yani dünyada böyle bir şey yok.
05:40Zaten böyle bir şey olsa bunu allayıp pullayıp bütün dünyaya da anlatırlardı medya vasıtasıyla.
05:44Bizim kadar detaycısı yok.
05:46Çünkü biz materyalist değiliz.
05:48Biz felsefi olarak ahiret tabanlı bir inancımız olduğu için bütün gayemiz sevap kazanmak.
05:57İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER