Kıbrıs hareketlendi, Ortadoğu kriz sarmalı adaya ulaştı
Rum-ABD stratejik işbirliğine Hizbullah’tan tehdit
KKTC muhalefet partisi - AKP buluşması, 5 yıl sonra bir ilk
“Normalleşmeden” KKTC de nasibini alacak mı?
Rum-ABD stratejik işbirliğine Hizbullah’tan tehdit
KKTC muhalefet partisi - AKP buluşması, 5 yıl sonra bir ilk
“Normalleşmeden” KKTC de nasibini alacak mı?
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00T24 Haber Merkezi'nden güzel günler. Bugün 27 Haziran, Perşembe günü. Ben Metin Kağan Kurtuluş, Barçın İnaç'ta bir dış politika ile içli dışlı programında daha karşınızdayız.
00:12Bu program ilk olarak bugün yani, Perşembe günü. Saat 1'de yayınlanacak ama Barçın'la ben daha önce belli toplantılara söz verdiğimiz için bu programı 11'de çekiyoruz.
00:24Hoş geldin Barçın, bugün uzaktan bağlanıyor bize.
00:27Merhaba.
00:29Bugünkü ana konumuz Güney Kıbrıs, Kuzey Kıbrıs ve genel olarak Orta Doğu krizinde Kıbrıs'ın içine çekilmeye başladığı rol olacak ve daha sonra birazcık Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki muhalefeti konuşacağız.
00:42Çünkü bu hafta önemli temaslarda bulundular.
00:45Geçen hafta Hizbullah lideri, Lübnan Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, İsrail'le aralarındaki gerilim tırmanırken İsrail'in kendilerini biz üsü olarak kullanmalarına izin verirse Kıbrıs Adası'nı vururuz dedi.
00:58Tabii ki bu daha çok Güney Kıbrıs Rum yönetimine yönelik bir eleştiriydi ama KKTC'de de endişe yarattı.
01:04Lübnan'dan İsrail arasındaki kriz giderek büyüyor çünkü Hizbullah'tan İsrail arasındaki çatışmalar daha 7 Ekim'de gazete savaşının birinci gününde başlamıştı ve sınırdaki çatışmaların artık topyekun bir savaşa dönüşebileceği konuşuluyor.
01:18İsrail hükümeti tarafından, Hizbullah tarafından da buna dair açıklamalar duyuyoruz.
01:24Dolayısıyla bu bir gerçeklikken Kıbrıs gibi Atenis'te stratejik önemi çok yüksek bir yerin üsü olarak kullanılma ihtimali ve Hizbullah'ın onu vuracağına dair açıklama yapması bizim bölgemizi çok yakından ilgilendiriyor Bahar Çın.
01:39Yani sonuç olarak Orta Doğu'daki krizin giderek farklı şekillerde yayıldığını görüyoruz. Son ayağı da Kıbrıs oldu. İstersen buradan başlayalım.
01:49Evet zaten son günlerde Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanı Fidan'ın da bu konuya dikkat ederken açıklamaları var.
01:57Şimdi tabii Türkiye Orta Doğu'da savaşın Lübnan'a da sıçrayarak bölgeyi daha geniş bir ateş çemberi içine almasından tabii açıkçası çelik.
02:09Ama bu noktada özellikle Hizbullah'ın tehdidinden yola çıkarsak aslında herhalde İsrail'in Lübnan'ı vurması için KKT Kıbrıs'a ihtiyacı olduğunu zannettim.
02:25Aslında şu noktadan başlamak gerekiyor. AK Parti döneminde nasıl ki Yunanistan'la ABD'nin ilişkileri zirve yaptı askeri anlamda da yine AK Partili yıllarda AK Parti iktidarının yanlışları nedeniyle
02:45Kıbrıs Rum Kesimi ile ABD arasındaki askeri ilişkiler her türlü ilişkilerde son derece zirve yapmış bu noktada.
02:5617 Haziran'da Kıbrıs Rum Kesimi Dışişleri Bakanı Washington'a gitti resmi bir ziyaret yaptı.
03:03Üst düzeyde kabul gördü. Amerikan Dışişleri Bakanı Antony Blinken'la görüştü ve iki Dışişleri Bakanı savunma, güvenlik, enerji, kriz yönetimi ve terörle mücadele gibi içerecek bir stratejik diyalog başlatma kararı aldılar 17 Haziran'da.
03:24Bunu hemen takiben Hizbullah'ın tehditini duyduk. Zannediyorum bu mesele özellikle Kıbrıs Rum Yönetimi'nin ABD ile bu kadar yakınlaşması, askeri iş birliğini bu kadar arttırmasıyla bağlantılı ama sadece ABD ile yapılan anlaşmalar değil başka batılı ülkelerle yapılan anlaşmalar da söz konusu ki
03:50bu nedenle zaten Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın yarısı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamaları geldi. Onların detaylarını istersen sen ver.
04:01Evet Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bu sabah Lübnan Başbakanı Necip Mikati ile de bir görüşme gerçekleştirdi telefonda.
04:08Şimdi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son açıklamasında ilk önce şu cümleye sanırım dikkat çekmek lazım.
04:14Gazayı yakıp yıkan İsrail'in şimdi de gözünü Lübnan'a diktiği anlaşılıyor. Batılı güçlerin kameralar önünde farklı konuşsalar da perde arkasında İsrail'in sırtını sıvasladıklarını hatta desteklediklerini görüyoruz dedi Cumhurbaşkanı.
04:28Akabinde de Lübnan'ı destekleyeceğini söyledi. Türkiye'nin Lübnan'ın arkasında olduğunu söyledi Cumhurbaşkanı.
04:35Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da Kıbrıs'a, Güney Kıbrıs Rum yönetimine bir uyarıda bulundu ve endişelerini dile getirdi.
04:42Dedik ki yani İsrail burayı bir üs olarak kullanmamalı, burası daha doğrusu Kıbrıs bir üs haline gelmemeli dedi.
04:50Çünkü burada çıkacak ateş hem Rum kesimini yakar hem bizi yakar diye bir açıklamada bulundu, bir uyarıda bulundu, endişelerini dile getirdi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'da.
05:01Evet şimdi bu açıklamalara bakıyoruz. Sanki son dönemde bir takım yeni gelişmeler yaşanmış da ona uygun olarak Dışişleri Bakanı Fidan açıklama yapıyor gibi gözüküyor ama
05:15tabii ki Cumhurbaşkanı'nın açıklamaları son krizle alakalı ancak Kıbrıs Rum kesimiyle Yunanistan'ın özellikle Amerika ve diğer batılı Avrupalı ülkelerle gelişen askeri ilişkileri son 6 ayda gelişen ilişkiler değil.
05:32Özellikle buna dikkat çekmemiz gerekiyor. Hatırlayalım geçmişte 2017'de mesela Fransa ile GKRY arasında bir savunma anlaşması imzalandı. Bu anlaşma 2020'de yürürlüğe girdi.
05:48Çok enteresandır 2022'de yine Fransa ile GKRY arasında bir askeri pakt imzalanıyor ve bu pakta göre deniyor ki Orta Doğu'dan Fransız vatandaşlarının evaküasyonu, tahliyeleri için Fransız askerlerinin ve Fransız savunma araçlarının adada buluşulanmasına imkan veren bir anlaşma.
06:16Yani şimdi sözde tahliyeler için hatta tahliye edilecek ülkeler arasında Türkiye'yi de sayıyor benim gördüğüm haber. Doğrudur yanlıştır bilemem ama şunu söylemeye çalışıyorum.
06:28Aslında 2010'lu yılların ortasından itibaren özellikle AK Parti'nin Avrupa ile ayrışmasından itibaren Yunanistan ile GKRY başta Amerika batılı başkentlerle çok yoğunlaştırılmış bir askeri anlaşmalar silsilesi imzaladı.
06:50Şimdi bunun bir uzantısı yine GKRY'deki BAF askeri hava üssü yine askeri amaçlı kullanıma açılması için Rusya'da dahil aslında bir düzine ülkeyle askeri anlaşma yapıldığı söyleniyor.
07:12Ben dün KKTC'deki ana muhalefet partisi lideri Tufan Erdoğan bir grup müddetçiyle bir araya geldi. O da bu konunun önemine dikkat çekti.
07:26Hatta kendisi dedi ki ben Rum muhataplarıma şunu söylüyorum siz bu askeri müdahaleleri siz bu askeri anlaşmaları büyük güçleri arkanıza almak için yapıyorsunuz yani bize karşı Türkiye'ye karşı elinizi güçlendirmek için yapıyorsunuz.
07:44Ama gün gelir bu anlaşmalar sizin de canınızı yakacak noktaya gelebilir. Bugün siz elinizi üstte görebilirsiniz ama bu ülkeleri tam olarak kontrol edemezsiniz. İş lojistikle başlar bambaşka bir yere gider.
08:02Sonuç olarak Hizbullah da KKTC Rum kesimini tehdit etti ama bir füze salladığında bunun Rum kesimine değil de Türk kesimine düşmemesinin bir garantisi yok. O nedenle de KKTC'de hem iktidar hem muhalefet GKRY'nin yapmış olduğu bu anlaşmalardan bu son askeri faaliyetlerden rahatsız ve huzursuz.
08:26Dolayısıyla bir nevi Düşüşleri Bakanı aslında Rum kesimine ve Yunanistan'a demeye getiriyor ki bana sorarsan. Tabii böyle söylemiyor. Biz coğrafi olarak bir şekilde Orta Doğu'da bir şiddet sarmalının ne yazık ki içindeyiz. Siz konfor alanınızı bırakıp da bu sarmalının içine girmeyin diye aslında bana sorarsan tırnak içinde dostane bir tavsiyede bulunuyor.
08:52Bugün Mehmet Yılmaz da yazısında buna değinmiş. Yani bir nevi şunu demeye getiriyor Hakan Fidan. Biz bataklığa saplandık. Siz de bu bataklığa saplamayın diye dostane bir aslında tavsiye sayılabilir bu konu. Gerçekten son dönemlerde adada ciddi bir faaliyet var.
09:14Anladığım kadarıyla batılılar diyorlar ki biz sadece lojistik amaçlı kullanıyoruz diyorlar. Kıbrıs Yun kesimi çok böbürleniyor Gazze'ye dönüp insani yardım koridoru açıldığı için. Ama işin işte bu askeri meçhesini tam net olarak bilmiyoruz. Tabii biliyorsun İngilizlerin de güçleri var orada.
09:35Ama Hizbullah'ın tehdidi hiç kuşkusuz. GKRY'nin özellikle geçen hafta da Amerika'yla kurmuş olduğu bu stratejik diyalogla da bağlantılıdır diye düşünüyorum açıkçası.
09:48Güney Kıbrıs'ta bir başka gündem aslında Miçotakis'in adaya gelip gelmeyeceği 20 Temmuz'da Kıbrıs Barış Harekatı'nın yıl dönümü yaklaşıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'la Özgür Özel'in de birlikte adaya gitmesi.
10:02Çünkü Barış Harekatı'nın 50. yıl dönümü bu sene. Önemli bir tarih, önemli bir yıl dönümü. Birlikte gitmesi gündemdeydi. Adada bunlar konuşulurken biz daha çok geçen haftalarda Özel ve Erdoğan adaya gidecek mi diye konuşurken adanın ana muhalefet lideri senin dediğin gibi Türkiye'ye geldi.
10:21Tufan Erdoğan, CDP'nin genel başkanı ve aynı zamanda Kıbrıs basınında zaman zaman 2025 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhalefetin adayı olabilecek isimlerden biri olarak da öne çıkıyor.
10:35Şimdi bu ziyareti birazcık konuşalım istiyorum. Sen geçen haftalarda birazcık CHP'nin Küzey Kıbrıs konusunda, Küzey Kıbrıs'taki muhalefete destek verme konusunda etkisiz kaldığını değinmiştin Barç'ın.
10:47Ve yaklaşık 5 senedir AKP Kıbrıs'taki muhalefetten hiçbir şekilde temas kurmuyordu. Hatırlayacaksın Ersin Tatar'ın seçildiği son seçimlerde Mustafa Akıncı ile AKP arasında çok ciddi bir sürtüşme olmuştu ve muhalefet aslında AKP iktidarını açıkça Ersin Tatar'ı desteklemekten suçladı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde.
11:10Şimdi 5 yıl sonra gelen bu görüşmede CHP ile görüşmeye de gireriz tabii ki ama CHP'nin Genel Başkanı Erhürman AKP Genel Başkan Vekili Mustafa Edip Taş'tan AKP Genel Merkezi'nde görüştü. İstersen birazcık da senin bizzat takip ettiğin Ankara'da bu ziyaretleri, bu Erhürman ziyaretini birazcık gözlemlerinle ele alalım.
11:32Evet senin de dediğin gibi 5 yıldan sonra ilk kez bir temas kuruluyor. Çünkü 2019'da CHP'nin de içinde yer aldığı koalisyon aslında AK Parti'nin de rolünün yani parmağının olduğu bir süreçte koalisyon dağılıyor.
11:49Ve Tufan Bey'le dün biz konuşurken ben hiçbir zaman tabii AK Parti'yi suçlamadım ama sonradan gerçekten koalisyonun dağılmasında bir rolleri olduğu basında yer aldı diye konuştu.
12:022020'de tabii yine seni hatırlattığım gibi çok büyük müdahaleler oluyor AK Parti'nin. Hatta sen de biliyorsun Mustafa Akıncı kendisine tehdit edildiğini söylüyor ve Ersin Tatar seçiliyor.
12:172021'de ise bu da önemli. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan adaya geliyor Temmuz'da. Mecliste bir konuşma yapmak üzereyken CHP Başkanı olmak üzere muhalefet partileri boykot edince gerçekten ipler kopuyor.
12:34Ve hem Türkiye'nin KKTC'nin iç siyasetine dönük müdahaleleri çok artıyor. Özellikle UBP'nin içine dönük de müdahaleleri artıyor. Hem de özellikle muhalefete dönük çok ağır yaptırımlar uygulamaya başlıyor.
12:52Örneğin muhalefete yakın bir takım isimler Türkiye'ye gittiklerinde kendilerinin tırnak içinde ülke güvenliğine tehdit oluşturdukları gerekçesiyle Türkiye'ye alınmıyorlar. Kara listeden bahsediliyor. Yaklaşık 16 kişinin Türkiye'ye gelip geri döndüğü söyleniyor.
13:12Onun dışında Ankara muhalefet partisiyle tüm teması kesiyor. 29 Ekim resepsiyonlarına dahi davet ediliyor CHP. Dolayısıyla çok ciddi bir kopukluk yaşanıyor.
13:29Şimdi biraz zamanlamaya bakmamızda yarar var. Şu sıralar, birincisi belki Ersin Tatar çok iyi bir yönetim sergiliyor mu? Acaba Ankara'da Ersin Tatar'dan çok memnun mu? Bu bir soru işareti.
13:51Şimdi önümüzdeki dönemde Cumhurbaşkanlığı seçimleri var 2025'te ve şu anda hem Tufan Erhurman hem partisi CHP son daşlarda birinci parti geliyor. Fakat KKTC'de seçim kazanmak iktidar olmak anlamına gelmiyor ya da adayı yönetebilmek anlamına gelmiyor.
14:12Ankara ile bir ilişkinin içinde ister istemez olmak gerekiyor. Çünkü bütün yatırımlar Ankara'dan geliyor. Ticaretin çok önemli bir bölümü Türkiye ile yapılıyor. Dolayısıyla AK Parti ile bir görüşme, şu soruyu sorabiliriz.
14:28Acaba AK Parti'de gelmekte olanı görüyor mu? Belki Ersin Tatar ile yürümeyeceğini mi görüyor? Dolayısıyla bu soruları sorduracak bir süreçten geçiyoruz. Çünkü ilk kez AK Parti ile bir temas oldu.
14:45Tufan Bey görüşmede Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Kıbrıs'la ilgili meseleleri de gündeminde tutan Cumhurbaşkanı yardımcısıyla da görüşmek istediklerini, randevu istediklerini iletmiş. Düşün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan göreve gelir gelmez adaya gidiyor ama muhalefet lideriyle görüşmüyor.
15:07Dünyaya verdiği zafiyet mesajının da altını çizmek gerekiyor açıkçası. Hadi sen muhalefete kızgınsın ama bir taraftan da senin savunduğun bir dava var. Muhalefeti yok sayarak bu davaya da aslında zarar veriliyor.
15:22Şimdi biz tabii Tufan Bey'e şunu sorduk hani sizin mesajlarınız nedir diye biz bir grup Türk gazetecisi durumuna beraber bir araya geldiğimizde yine şu altını çizmeye özen gösterdi. Yani biz buraya bir takım taleplerde bulunmaya bir şeyler istemeye gelmedik.
15:39Çünkü tabii ki Tufan Bey'in biraz gelmesi özellikle seçim sürecine dönük olarak bir takım tabii ki istegülasyonlara yol açabilir. Ama şunu söyledi Tufan Bey sonuç olarak adada çok önemli meseleler gündemde. Bu meselelerin eninde sonunda ucu Türkiye'ye de dokunacak.
16:01Bunlardan bir tanesi nedir? Hizbullah'ın tehdidi. Demin ben eklemeyi unuttum. Şimdi mesela bir Kıbrıs, bir Yunan asıllı Amerikalı düşünce kuruluşunun temsilcisi benim dinlediğim bir podcastte şöyle söylüyordu.
16:17Hizbullah'ın tehdidi üzerine İsrail'den ya da Amerika'dan adaya füze savunma sistemi yerleştirilebilir gibi bir ifade kullandı. S-300 krizini hatırlayalım. Rum ismi Rusya'dan S-300 almaya kalkışınca çok büyük kriz çıkmıştı.
16:34Dolayısıyla işin bir kere Rus stratejik Gazze Savaşı nedeniyle olan bu boyutu var. İkincisi Tufan Bey'in dikkat çektiği bir başka konu var. O da adadaki mülkiyet meseleleriyle ilgili yaşanmakta olan bir süreç. Son dönemlerde bir takım tutuklamalara şahit oluyoruz adanın temel kesiminde özellikle.
16:58Evet, Simon Aykut isimli Afik grubu başkanı Rum mülklerini füzetten, yasadışı şekilde kullanmaktan satmaya çalışmakta suçlanarak tutuklandı. Kendi ses gibi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı da aynı zamanda Türkiye vatandaşlığından çıkarıldıktan sonra 2013'te KKTC vatandaşı olmuş ve Güney Kıbrıs da önemli gündemlerden biri.
17:22Rum'un tutuklanması şu anda ve dediğim gibi mülklerin ayrılmasıyla ilgili dönemli bir tartışmanın tabii ki görüldüğü bir yüzü oldu.
17:31Evet, daha hatırlayacaktır. Daha önce de yine Kuzey Kıbrıs'ta mülk işlerinde yapan bir kişi İtalya'da tutuklanmıştı. Şimdi onun serbest bırakıldığı ve o davanın kapatıldığını anlıyoruz.
17:47Ama bu dava Rum kesimi tarafından bir pilot dava olarak görülüyor. Şimdi Tufan Bey diyor ki Kıbrıs Rum kesimin üzerine ben çözümü istiyorum elbisesini giydi ve Türk tarafı olarak bizi müzakere masasını oturtmak istiyor.
18:04Bunu da işte yaparken örneğin bu mülkiyet meselesini bir tehdit olarak kullanıyor. Çünkü buradaki mesele özellikle Rumlara ait işte malların şeylere satılması.
18:20Hatırlayalım çok sayıda iddia vardı işte bu malların Kıbrıs'taki arazilerin İsraillilere, Rumlara hatta Masa Amini'den sonra ülkeyi terk etmek isteyen İranlılara satıldığına dair çok sayıda da haber çıktığı için bir kere bu mahkeme süreciyle Rum tarafının Türk tarafına bir gözdağı vermeyi amaçladığını söyledi.
18:49Onun dışında yine çok önemli bir gelir kaynağı üniversiteler Rum kesimi yine KKTC'deki üniversitelerin kalitesiyle ilgili Avrupa'ya ilgili kurumlara şikayette bulunmuş.
19:05Dolayısıyla Tuzlan Bey diyor ki önümüzde çok önemli bir takım meseleler var. Bu mülkiyet meselesinin ucu Türkiye'ye kadar gidebilir. Şu anda inşaat sektörü durmuş durumda. Zaten Gazze meselesi nedeniyle turizmde sıkıntı yaşıyoruz. Üniversite meselesi var.
19:23Dolayısıyla bizim muhalefet olarak da temas içinde olmamız gerekiyor. Adadan Türkiye'den adaya gelen Türk yetkililer bizimle görüşmüyorlar. Eskiden görüşürlerdi şimdi görüşmüyorlar. Dolayısıyla bizim bu konuları konuşmamız gerekiyor diyorlar.
19:42Sonuç olarak onların bir başka merak konusu da şu. Malum AK Parti ile CHP arasında tırnak içinde bir normalleşmeden söz ediliyor. Artık yumuşamadan değil ama daha çok yumuşama pek olmayacak. Normalleşmeden söz ediliyor ki o da pek normalleşme gibi durmuyor aslında.
20:02Bu bağlamda Özgür Özel işte biz dış politikada da hani biraz diyalog olsun istiyoruz deyince şimdi Kıbrıs konusunda iktidarın tutumu çözümden yana yani federal konfederal çözümden yana değil. Neyden yana? Biz iki devletin biz bir boşanma istiyoruz.
20:24Anlaşmalı boşanma istiyoruz diyor. Şimdi CHP'den dış politikada da biz diyalog istiyoruz. Hani sizden bilgi alalım. Belki çıkarlarımız ortaklaşırsa ortak söylem yapabiliriz deyince tabii doğal olarak CHP'nin sorusu hani CHP nerede duracak o zaman? İktidarla aynı düzlende duracak mı?
20:46Dolayısıyla Ankara'daki temaslarının bir boyutunda da zannediyorum CHP'nin de biraz nerede durduğu şekilde bir arayışla söz konusuydu.
20:59Son olarak peki şunu sorayım Bahçın. Sonra seni göndereceğim biliyorum zamanında. Bir tane izin vereceğim ama CHP'nin bu temaslarından senin, onların iki devletin federal çözümden ilgili anlayışıyla ilgili bir çıkarımın olduğunu çünkü Cumhurbaşkanı Erdoğan'da açıkça bir Kıbrıs yorgunluğu da görüyoruz.
21:17Yani müzakereler geçen Eylül ayında mesela tekrar bir sürecin başlatılmasıyla ilgili girişimler olabileceğine dair söylentiler vardı. Hayata geçmediğini gördük. Şimdi de sürekli bir müzakere hayaleti dolanıyor ama hiçbir şekilde somutlaşmıyor. CHP'nin bunlarla ilgili bir söyleme oldu mu Sayın Erhurman'ın buradaki ziyaretinde hem muhalefete hem iktidarla temaslarında?
21:40Şimdi zaten CHP'nin aslında bu noktadaki konumu çok net. Onlar her zaman tabii müzakerelerden yanalar. Örneğin Ankara'nın tutumunu hafifçe nüans verdiğini nereden anlıyoruz?
21:59Örneğin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri bir temsilci atadı. Ortada bir buluşma zemini var mı yok mu diye. Fakat Türkiye bunu nasıl kabul etti Türk tarafı? 6 aylığına kabul ederiz biz dedi. Ama şu anda 6 ay 1 Temmuz'da dolacak.
22:17İhtimalen Ankara ortalığı germemek için bunun uzatılmasına yeşil ışık yakabilir diye düşünüyorum ama mesela Tufan Bey temsilciyle görüştüğünde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'yle hani zemin var mı yok mu demiş ki kendisine.
22:34Yani tabii şu anda hani zemin var mı yok mu diye sorarsanız bunun için sizin 6 ay çalışmanıza gerek yok. Zemin şu anda yok. Yok ki Tufan Bey benim beklentim hani zemin var mı yok mu gibi bir şey değil. Bizim beklentimiz acaba perde arkasında gerçekten bir müzakere sürecini başlatacak bir takım temaslar yapılıyor mu yapılmıyor mu şeklinde bir ifadesi oldu bizimle.
23:00Ama benim burada asıl önemsediğim tabii ki KKTC muhalefet partisinin 5 yıl aradan sonra ilk kez AKP ile görüşmesi kadar CHP ile temaslarını arttırıyor olması da çok önemli.
23:16Çünkü açıkçası Tufan Bey şunu söyledi bizim ilişkilerimiz Kemal Kılıçdaroğlu dönemindeki CHP ile daha tatmin edici düzeyde. Her şeyden önce Özgür Özel ilk ziyaretini adaya yaptı bizi ziyaret etti biz son anda gelin akşam beraber yemek yiyelim dedik onu kabul etti bizim yemeğimize konuştu.
23:39Ben şunu sordum tamam Özgür Bey geldi ziyaret etti gitti sonra da unutmuş olabilir. Sonrasında da siz ilişkilerinizi daha iyi sürdürdüğünüzü düşünüyor musunuz diye sordum da evet dedi sonrasında da biz diyalog içinde bulduk zaten biz buraya CHP'nin bizi davet etmesi üzerine geldik dedi.
24:03Ben bunu önemsiyorum çok önemli çünkü muhalefet olarak onlar da CHP'ye bir takım mesajların hediye olmaları gerekiyor özellikle mesela bu KKTC vatandaşlarına uygulanan bu kara liste meselesi vesaire ya da yine CHP'ye herhalde sormuşlardır.
24:24Yani hani siz ne kastettiğiniz dış politikada çıkarları örtüşürse ortak söylemden dolayı dolayısıyla ben bu görüşmenin önemli olduğunu düşünüyorum.
24:34Biz gazeteciler olarak şunu da sorduk tabi acaba CTP ile AK Parti'nin görüşmesi AK Parti CHP yumuşamasının bir sonucu mu ki?
24:46Açıkçası Tuğba Bey bu ikisi arasında bir bağlantı yok. Hani Tuğba da doğrusunu söylemek gerekirse dedi ki biz çok önceden CHP'den bir randevu görüşmeyen bir davet almıştık davet alır almaz da biz AK Parti'den randevumuzu istedik.
25:04Ama hani dışarıdan bakan bir gözlemci olarak doğrusu ben AK Parti CHP diyaloğunun KKTC'ye de bir yansıması olacağını düşünüyorum açıkçası.
25:16Şimdi tabi bu noktada bizim sorusunu merak ettiğimiz konu acaba 20 Temmuz'da ne olacak? 20 Temmuz'da Türkiye iktidarı KKTC iktidarı Türkiye muhalefeti ve KKTC muhalefeti nasıl bir resim verecek?
25:36Benim CHP yönetiminden anlayışım şu her ne kadar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Özgür Özel'e 20 Temmuz'a beraber gidelim dediyse de ben anladığım kadarıyla Özgür Bey biz zaten hazırlığımızı yaptık biz zaten kendimiz gideceğiz diyeyim.
25:54Anladığım kadarıyla en azından yanlış anlamadıysam ilk aşamada buna çok yani beraber gidelim demek ne demek herhalde uçakta beraber gidelim. Galiba ona kapı açmayabilirler gibi anlıyorum ama önümüzde bir süreç var.
26:10Onun dışında bakacağımız şey elbette Cumhurbaşkanı adaya geldiğinde yapılacak törenlerde çünkü bu çok önemli bir dönüm noktası bizim de söylediğimiz gibi bu törenlerde Erdoğan'la acaba muhalefet yan yana gelebilecek mi?
26:28Bulabilecek mi? Çünkü Türkiye'de Erdoğan kimi resmi törenlerde Türkiye'deki muhalefete bile neredeyse yani işte liderinin eline sıkmadan gidiyor işte Kemal Kılıçdaroğlu saldırıya uğradığında doğrulasın geçmiş olsun vesaire bile demiyor.
26:46Ama son iki noktadan yorumlarımı kapatayım. O da anladığım kadarıyla CHP-CTP görüşmesinde Özgür Özel biz sizi iktidarda görmek isteriz gibi bir ifade kurdu ağabey.
27:00Neden? Önce olarak benim ilk tepkim şu oldu. Kardeş partiler elbette ki birbirlerini iktidarda görmek isterler ama Özgür Bey'in söylediğini ifade ettiği bu sözleri ben kendi kulağımda duymadığım için hani belirlenen haberler üzerinden geliyorum.
27:18Kıbrıs Türk toplumunda rahatsızlık yaratmış. Çünkü Kıbrıs Türk toplumunda anladığım kadarıyla gerçekten Ankara'dan KKTC'nin iç siyasetine çok yoğun müdahale olması çok büyük travma yaratmış durumda.
27:34Geçmişte de vardı bu tür müdahaleler ama bunlar daha dikkatli yapılıyordu, daha sınırlı tutulmaya çalışılıyordu. Son dönemdeki bu AK Parti'nin çok kör gözünün parmağına müdahale ederek öyle bir travma yaratmış ki,
27:49Türkiye'deki ana muhalefet partisinin bir kardeş partiye biz iktidarda görürüz demesi bile bir hassasiyet yaratıyor. Dolayısıyla bu hassasiyeti de Türkiye'deki muhalefet partilerinin dikkate alması gerekir ve konuşurken biraz daha dikkat etmeleri gerekir.
28:08Onun dışında da elbette ki bir türk Yunan balayı yaşanırken Yunanistan Başbakanı'nın için ben bizim 20 Temmuz'da adaya ilk kez 20 Temmuz'da bir Yunan Başbakanı adanın haberine gidecek olması, enteresan gidecek olmasını kesin olarak söyleyemiyoruz.
28:29Bu aşamada bir iki yerde bir haber çıkmıştır. Ama eğer böyle bir şey gerçekleşirse adada çok ilginç görüntülerek sahne olur 20 Temmuz.
28:42Evet 20 Temmuz'a çok uzun bir süre kalmadı. 50. yıl dönümü iki tarafta da bir tarafta kurtlanacak tabi ki bir tarafta amalar düzenlenecek.
28:51Bununla birlikte Bahçin dar zamanda bize zaman ayırdın. Çok teşekkür ediyoruz sana. Seni birazcık bugün erken yolcu edeceğiz toplantına yetişmen için. Çok teşekkür ederim. Önümüzdeki hafta görüşmek üzere.
29:04Teşekkürler. Biz programa gözden kaçmasın diyerek devam edelim. Julian Assange Vekili İç'in kurucusu ve ilk genel yayın yönetmeniydi. 13 yıldır bir AVD'ye karşı iade mücadelesi veriyordu.
29:19Kendisi son 5 yıldır da Belmarsh hapishanesinde Britanya'da tutuklu durumdaydı. Bu hafta itibariyle özgürlüğüne kavuştu.
29:27Assange çok tartışmalı bir figür oldu ömrü boyunca. Vekili İç sayısız sızıntıyı yayınladı. Irak Savaşı'yla ilgili ABD'nin yaptığı birçok suç aslında biz Vekili İç sayesinde öğrendik.
29:39Aralarındaki Reuters muhabire de olan bir grup sivilin Irak'ta ABD pilotları, helikopter pilotları tarafından bilerek katledildiğini Vekili İç'in yayınladığı belgeler sayesinde öğrendik.
29:51Assange uzun süredir farklı suçlamalardan yargılandı. İlk önce İsviçre'de kendisini iki kişi cinsel saldırıyla suçladı. Bu suçlamaların ardından İsviçre'de gidip yargılanmamak için Britanya'daki Ecuador Büyükelçiliği'ne sığınmıştı.
30:075 yılın sonunda oradan da polis zoruyla çıkarıldı ve pardon 5 yıldır hapishanede bulunuyordu İngiltere'de.
30:14Bu hafta ABD'yle vardıkları anlaşma sonucunda Assange suçlamaların bir bölümünü kabul etti. Yargılandı ABD'nin deniz aşırı topraklarında da. Kendisinin hapis cezası yattığı süreye sayıldı ve serbest kaldı.
30:29Tabii ki bu Assange için ve Assange'ı destekleyen herkes için çok sevindirici bir gelişme olsa da Assange'ın suçlamaları kabul etmeye zorlanması bir yerden de üzücü çünkü casusluk yasası kapsamında yargılandı.
30:42Cinsel saldırı davası zaman asışımına uğramıştı İsviçre'de. ABD kendisini casusluk yasası sebebiyle iadesini istiyordu ve bu suçlamaları kabul ederek Assange gazetecilik faaliyetleri tarafından aslında yaptığı gazetecilik faaliyetini bir suç olarak kabul etmeyi kabul etmiş oldu.
30:59Ama buna da mecbur bırakıldı birazcık. O yüzden brut bir sevinç yasışıyor Assange'ın destekçileri de çünkü birçok kişi tarafından bu aynı zamanda bir basın özgürlüğü davası olarak görülüyordu.
31:11Ve bu sonuçla birlikte umuyoruz bir emsal oluşturmaz gazete için ve Vise Grover dediğimiz bu tür yayınları yapan insanlar için.
31:20Bunun dışında dün üzücü bir haber. AKP iktidarlarının, AKP hükümetlerinin ilk dışişleri bakanı Yaşar Yakış hayatını kaybetti. Kendisi çeşitli kademelerde dışişleri bakanlığında görev almış bir kariyer diplomatıydı.
31:34AKP'nin kuruluşunda yer aldı. Abdullah Gül'ün kurduğu ilk hükümette dışişleri bakanı olarak göreve getirildi. Düzceden milletvekili seçilmişti 2002'de.
31:44Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasağının kalkması, kendisinin başbakan olmasının ardından kurulan yeni hükümette Abdullah Gül dışişleri bakanlığına getirilmişti.
31:54Uzun yıllar AKP'nin içinde kaldı Yaşar Yakış ama eleştirer tavrı nedeniyle sonunda 2016'da ihraç edildi Adalet ve Kalkınma Partisi'nden.
32:04Kendisiyle yaptığımız söyleşilerde hep çok nazikti. Yorumlarının içerisinde gemediği haberlerimizde birçok yorumunu söylediği sözleri bulabilirsiniz.
32:13Buradan da sevenlerine ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz.
32:17Son olarak İsviçre'de bir kriz yaşandı. Hatırlayacağınız, geçen haftalarda İsviçre'de Ukrayna için bir barış zirvesi yapıldı.
32:26Bu zirve çok şaşalı geçmedi aslında beklendiği üzere çünkü Rusya ottu zirvede, savaşın iki tarafından biri.
32:33Ukrayna planlarının sonunda temaslar oldu. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da temsil etti Türkiye'yi ve Fener Rum Partisi Bartelomeos da zirvedeydi.
32:43Ama burada ilginç bir kriz yaşandı çünkü ekumenik sıfatıyla Bartelomeos da zirve sonunda yayınlanan bildiriye imzasını attı.
32:52Tabii ki bu Türkiye'nin kabul edebileceği bir şey değil ve bu bir takım tartışmalara sebep olduktan sonra dün sonunda ekumenik tesirlen imzası çıkarıldı Bartelomeos'un ve katılımcılar arasında Fener Rum Patriği olarak adını aldı.
33:07Bu da böyle bir kriz olarak tarihe geçti. Son olarak isterseniz radarımızda ne var onlara bakalım.
33:23Bu yılın en başında programı yaparken bir seçimler yılına giriyoruz demiştik birçok kişi gibi.
33:29Şimdi de bir seçimler sürecine, bir seçimler on gününe giriyoruz aslında.
33:34İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reis'e helikopter kazasında hayatını kaybetmişti geçen aylarda.
33:40Onun ardından Cumhurbaşkanlığına vekaleten bir isim getirildi.
33:43Şimdi Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak İran'da yarın 28 Haziran'da.
33:48İran yeni Cumhurbaşkanı'nı seçecek. Reis'in ölümünden sonra yeni bir kabinede kurulacak tabii ki bununla birlikte.
33:55Hatırlayacaksınız Dışişleri Vakanı Emir Abdülahyan da hayatını kaybetmişti helikopter kazasında.
34:01Akabinde pazar günü 30 Haziran'da Fransa önemli bir seçime gidiyor.
34:06Avrupa Parlamentosu'nda Merkez Parti, Macron'un liderliğini yaptığı merkezin çökmesinin ardından sürpriz bir şekilde erken genel seçim ilan etmişti Emmanuel Macron Fransa Cumhurbaşkanı ve Fransa bu hafta sonu o seçimi yapacak.
34:21Macron ilk karar verdiğinde aslında bazı yorumcuları şaşırtmıştı, sürpriz olarak nitelemişti.
34:27Ama şimdi anketlere baktığımızda merkezin tekrar yükselişte olduğunu ve aşırı sahnenin de bitireceğini görüyoruz aslında seçimleri.
34:34Yani Avrupa Parlamentosu'ndaki o aşırı sahnenin Le Pen Partisi'nin, Vardela Partisi'nin zaferinin çok da genel seçime yansımayacak, parlamentoya yansımayacağını görüyoruz.
34:44Tabii ki seçimler belli olmaz ama şu anda birçok kişi Macron'un bu hamlesini zekice bulduğunu vurgulamaya başladı.
34:524 Temmuz'da önümüzdeki Perşembe günü tam bir hafta sonra Britanya seçimlere gidecek.
34:58Orada da muhafazakarlar çok ciddi kan kaybediyor anketlere göre.
35:02Tarihlerinin en büyük olay kayıplarından birini yaşayacaklar ve uzun yıllar sonra İşçi Partisi'nin iktidara gelmesi gündemde.
35:11Keir Starmer liderliğindeki İşçi Partisi 100 yılın en yüksek parlamento sandalye oranına ulaşması bekleniyor.
35:19Bu da İşçi Partisi için önemli bir gelişme olacak.
35:21Çünkü İşçi Partisi çok 10 yılı aşkın sıradır aslında muhafazakar partinin gölgesinde kalmış.
35:27Bir türlü o gölgeden çıkamayacak.
35:29En kazanması beklenen dönemde bile bir şekilde muhafazakar partiye yenilmenin yolunu bulduğu bir parti şeklinde gelmişti.
35:37Corbyn'den sonra Keir Starmer'ın yenmesiyle birlikte bir dönem aslında tartışmalar sürdü.
35:42Ama son özellikten bir yıllık süreçte çok ciddi bir yükseliş yaşadığını görüyoruz İşçi Partisi'nin.
35:49Ve bununla birlikte yıllar sonra iktidara dönecekler gibi görünüyor.
35:53Muhafazakar Parti çok istikrarsız bir dönem geçirdi.
35:56Birçok kez liderliği değiştirdiler.
35:58Hatırlayacaktınız Boris Johnson, Lester Strauss, şimdi Richardson, Akbar.
36:03Bunun etkileriyle birlikte politikada başarısız olunmasının partideki bazı isimlere çeşitli nedenlerden sebep rahatsızlık duyulması alt tabanında.
36:12Ve birçok politika bu ulusal sağlık sistemindeki durumdan işte hayat pahalılığının artmasına birçok konudaki rahatsızlık.
36:21Sonunda muhafazakar partiydi ve çekmiş gibi görünüyor.
36:24Bu seçim de 4 Temmuz'da olacak.
36:27Bunu da hatırlatmış olalım.
36:29Son olarak yine aynı gün Erdoğan Şanlıya İşbirliği Örgütü zirvesine gidecek.
36:33Burada da Cumhurbaşkanı'nın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le görüşmesi gündemde.
36:39Şanlıya İşbirliği Örgütü bizim medyamızda genellikle Şanlıya Reşisi olarak da anılır.
36:44Türkiye'nin geçen yıllarda yakınlaştığı konuşulan bir gruptu.
36:48British Şanlıya İşbirliği Örgütü.
36:50Bu temaslarda tabii ki Türkiye'nin Doğu Dünyası'yla ilişkilerini konuşmamız,
36:55Türkiye'nin giderek kutuplaşan dünyanın neresinde nasıl yol alacağını,
36:59iki belirlenen bu kutupla nasıl ilişki kuracağını daha iyi kavrayabilmemiz ve anlatabilmemiz için de önemli.
37:06Radarımızda bunlar var.
37:08Önümüzdeki haftalarda görüşmek üzere. Kendinize iyi bakın.