Bakan Şimşek: Çok kazananları uyarıyorum, vergiden kaçınma cezalarını artıracağız
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Şimdi, vatandaşımız tabii ki hissetmeye başlayacak.
00:06Aslında hissediyor.
00:08Şöyle söyleyeyim, bu süreçte istihdam güçlü kaldı.
00:12Bakın, kalıcı refah artışı için en önemli konu istihdamdır.
00:18Son 20 yıla bakın, yıllık ortalama yaklaşık 690 bin vatandaşımıza biz iş bulmuşuz.
00:26Yani her sene ortalama, ortalamadan bahsediyorum, 690 bin vatandaşımıza her sene 20 yıl boyunca ortalama ilave istihdam sağlamışız.
00:38İstihdam olmadan kalıcı refah artışı olmaz.
00:42Tabii ki geçici olarak ekonomide bir yavaşlama sürecine gireceğiz.
00:47İstihdamın en az etkilenmesi için gereken tedbirleri alacağız.
00:51Ama gelelim vatandaşımız nasıl hissedecek?
00:54Şimdi enflasyondaki düşüşle birlikte esas ücret artışları real olarak o zaman yansıyacak.
01:02Bakın, en kritik nokta şu.
01:06Şimdi Mayıs ayında enflasyona baktığınız zaman diyebilirsiniz ki enflasyon yükseldi.
01:12%75,5 civarı bir enflasyon.
01:15Fakat o son 12 ayın enflasyonu.
01:19Bakın önümüzdeki 12 ayın enflasyonu ki piyasalar oldukça temkinlidir.
01:25Henüz programı tam satın aldılar diyemeyiz.
01:30Piyasa diyor ki önümüzdeki 12 ay içerisinde enflasyon %31,8 olacak diyorum.
01:37Siz ne diyorsunuz?
01:38Önümüzdeki 24 ay içerisinde, müsaade edin piyasa beklentilerini bitireyim.
01:42Önümüzdeki 24 ay içerisinde piyasa diyor ki enflasyon %20'ye düşecek diyor.
01:49Biz ise bu sene sonunda enflasyonun %40 yani kötü ihtimalle,
01:59En kötü senaryo?
02:01Bandın üst kısmını söylüyorum.
02:02Merkez Bankası'nın bir tahmin bandı var.
02:05Merkez Bankası 38 olur diyor ama 42'ye kadar tabiri caizse yolu var diyor.
02:12Bu konular çok istismar edildiği için müsaadenizle.
02:15Bakın ne dün ne de bugün ne de yarın hiçbir şekilde ne emeklimizi ne çalışanımızı
02:23ne asgari ücretimizi ne memurumuzu toplumun hiçbir kesimini enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyeceğiz.
02:30Reel olarak büyümeden her kesime pay vereceğiz.
02:35Size bir tane rakam vereyim.
02:37Konu açıldığı için söylüyorum.
02:39Bakın son 20 yılda Türkiye'de asgari ücreti biz reel olarak %5.5 artırmışız.
02:47Yani enflasyondan arındırılmış yıllık ortalama 20 yıllık artış %5.5.
02:54Peki Türkiye'nin reel büyümesi ne kadar bu dönemde?
02:57%5.4
02:59Bakın asgari ücret 1970'li yıllara gidin 70 dolar civarında bile değil.
03:06Yani şöyle söyleyeyim.
03:08O civarlarda 80'li yıllarda 50 dolar civarına düşüyor.
03:1390'lı yıllarda 100 dolar civarına düşüyor.
03:17Yani o 100 dolar civarında kalıyor.
03:19AK Parti hükümetleriyle birlikte dolar bazında asgari ücrette muazzam bir artış var.
03:26Bakın şuradan rakamı tam vermek için söyleyeyim size.
03:292000-2010 arası ortalama asgari ücret 227 dolar olmuş.
03:352003-2023 arası ortalama asgari ücret 339 dolar olmuş.
03:40Bakın Haziran 2024 itibariyle asgari ücret 524 dolar.
03:47Tarihi bakın en yüksek zirvelerinden birisini bu dönemde yakalamış.
03:53Ve göreceksiniz bu sene reel olarak asgari ücret artmış olacak.
03:59Çünkü biz Ocak ayında yani geçen sene sonunda işte bu sene için açıklanan asgari ücret artışı %49.
04:07Bakın ilk 6 aydaki enflasyon %20'lerde olacak.
04:15Yılın sonunda da çok büyük ihtimalle piyasa diyor ki %43-44 olur diyor.
04:22Merkez Bankası'nın üst bandı %42.
04:25Velev ki bu seviyelerde dahi olsa yani varsayalım ki %45'in altında bir rakam o bile reel olarak yine büyümeden daha fazla asgari ücret artışına tekabül ediyor.
04:37Aynı şeyi emeklilerimiz için söyleyebilirim.
04:40Aynı şeyi memurlarımız için söyleyebilirim.
04:43Türkiye'de asgari ücret düşük değildir.
04:48Biz Akpati hükümetleri döneminde, bakın Akpati hükümetleri döneminde biz asgari ücreti büyümenin bir tık üzerinde artırmışız.
04:57Bir tık dolar bazında hiçbir hükümete nasip olmayacak şekilde artırmışız.
05:02Ha geçim sorunu var mı?
05:05Tabii ki olacak.
05:06Kolay değil.
05:07Ama biz refahı artıracağız.
05:10Sanayi politikasıyla Türkiye'yi katma değer zincirine yukarı çıkartacağız.
05:15Asgari ücret adı altında en düşük ücret demek.
05:18İşletmelerimiz, şirketlerimiz, Türkiye'deki girişimciler tabii ki bunun çok üzerinde verebiliyorlarsa vermeli.
05:26Evet kesinlikle vermeli.
05:28Biz zaten bunu da teşvik ediyoruz.
05:31Bakın asgari ücreti biz vergi dışı bırakmışız.
05:34Ve bu sene bütçeye maliyeti 670 milyar liranın üzerinde.
05:42Bakın en büyük dergi harcaması kalemlerin başında en büyük başında asgari ücrete verdiğimiz destek geliyor.
05:52Hatta firmalara aylık şu anda destek veriyoruz.
05:57Dolayısıyla bakın tekrar altını çizmek istiyorum.
06:00Asgari ücreti kardeşimiz çok çalışıyor.
06:04Alın terini karşına almak durumunda.
06:07Ama bu konunun istismarı popülizm içeriyor.
06:13Popülizm Türkiye'yi nerelere getirdi gördük.
06:17Piyasada üzerinde tartışılan paket kapsam itibariyle bizim süzgecimizden geçmiş bir paket değildi.
06:33Şöyle söyleyeyim.
06:34Bütün gelen önerilerin bir şekilde toparlandığı bir metin piyasada dolaşıyor.
06:44Sizin süzgecinizden geçmiş bir metin değil.
06:47Şu an kamuoyunda tartışılıyor.
06:48Aynen öyle.
06:49Ne Maliye Bakanı olarak benim ne de ekonomi koordinasyonundan sorumlu arkadaşlarımız ve
06:57Gelir Dairesi Başkanlığı'nın önerileri gibi tartışıldı.
07:01Siz bir iki hususu söylediniz.
07:04Şu anda geldiğimiz noktada, bu arada hiçbir zaman bahşişin vergilendirmesi gündemimizde değildi.
07:11Hiçbir zaman olmadı.
07:13Sektörden bu yönde bir talep gelmiş.
07:16Arkadaşlar bunu taslağa koymuşlar.
07:19Şu anda seri yok.
07:21Bizim çalışmamızda yok.
07:23Motorkurye sektörden bir talep gelmiş.
07:27Kendilerinin lehine.
07:29Bu konu muhalefet tarafından istismar edildiği için ne motorkurye ne bahşiş konusu şu anda pakette yok.
07:37Bir kere bunun altını çizeyim.
07:39Yapılsaydı bir ilave vergi gelecek miydi?
07:43Hayır.
07:44Yani gündemde değildi.
07:46Çünkü şu anda dediğim gibi bizim üzerinde esas çalıştığımız konuya gelelim.
07:53Şimdi Türkiye'de maalesef şöyle bir yapı var.
07:59Yani birçok kesim vergiden imtina etmeye çalışıyor.
08:04Ciddi bir kayıt dışılık var.
08:07Biz bu kayıt dışılıkla mücadele ederek sonuç alacağız.
08:12İstisnaları, imtiyazları kaldırarak sonuç alacağız.
08:17Verginin tabanını büyüterek, genişleterek sonuç alacağız.
08:22Bizim iki tane temel ilkemiz var.
08:26Bütün vergi düzenlemelerinde bu saatten sonra sadece iki tane temel ilke.
08:31Vergiden adaleti tesis etmek.
08:34Yani çok kazanandan çok, az kazanandan az.
08:38Bir de uygulamada etkinliği sağlamak.
08:43Vergi uygulamalarında.
08:45Yani uyumu arttırmak.
08:47Vergi uyumunu arttırmak.
08:49Şimdi siz yükten bahsettiniz.
08:51Ben müsaadenizle yükle ilgili bazı rakamları sizinle paylaşayım.
08:56Şimdi OECD ülkelerinde şöyle söyleyeyim.
09:01Yani ortalama vergi yükü toplanan bütün vergiler.
09:07Bakın bütün vergiler, harçlar.
09:10Mahalli idarelerin, merkezi hükümetin ve Sosyal Güvenlik Kurumu'nun topladığı bütün vergilerin
09:17milli geliri oranı OECD ülkelerinde yüzde otuz dört.
09:22Avrupa Birliği ülkelerinde yüzde kırk bir nokta iki.
09:27Türkiye'de ne kadar biliyor musunuz?
09:29Türkiye'de yüzde yirmi nokta sekiz.
09:32Yani Türkiye'de Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden toplanan primler,
09:37toplanan bütün harçlar, bütün vergiler.
09:41Hepsi dahil milli geliri oranı yüzde yirmi bir bile değil.
09:47Avrupa Birliği ortalaması ise yüzde kırk birin üzeri.
09:52OECD yüzde otuz dört.
09:54Bakın OECD ülkeleri arasındaki, burada bir sürü gelişmekte olan ülke de var.
09:59Yani Latin Amerika'dan var, Avrupa'dan var, Asya'dan var.
10:03Bakın en düşük vergi yüküne sahip ikinci ülkeyiz.
10:08Vergi yükünden bahsettiniz.
10:10Onun için ifade.
10:11Mesela en çok tartışılan konulardan bir tanesi dolaylı vergiler konusu.
10:15Bakın Türkiye'de dolaylı vergilerin toplamının yani ÖTV, KDV,
10:20ve aklınıza gelecek bütün dolaylı vergilerin milli geliri oranı yüzde dokuz nokta bir.
10:29Avrupa Birliği'nde bu oran yüzde on üç nokta altı.
10:33Dolaylı vergilerin milli geliri oranı.
10:36OECD ülkelerinde yüzde on buçuk.
10:39Peki şimdi karşılaştırmamız lazım.
10:43Karşılaştırmak için de milli gelire bölmemiz lazım.
10:47Burada sorun ne?
10:49Sorun doğrudan vergi gelirleri Türkiye'de düşük.
10:52Doğrudan.
10:54Yani şirketlerden aldığımız.
10:58Esas oraya odaklanıyoruz.
11:00Orada bir takım istisnalar var. O istisnaları uygulamayacaksınız artık.
11:05Esas konumuza gelelim.
11:07Birincisi bizim tercihimiz, tekrar söyleyeyim, vergilendirmeyen alanlardan vergi almak.
11:16Vatandaşımıza yeni bir vergi yükü getirmek değildir.
11:20Bakın size bir şey söyleyeyim.
11:22Geçen sene bir rakam vereyim size.
11:24Kuyumcular, yani bu seneki vergi beyan edemedi.
11:28Ortalama bir kuyumcunun aylık vergi matrahı ne kadar?
11:31Biliyorsun beyan ettik.
11:33On altı bin kırk altı lira.
11:35Peki devam edelim.
11:37Doktorlarımızın aylık matrahı.
11:41Beyan etmişler.
11:44Yirmi yedi bin üç yüz yetmiş altı lira.
11:46Yani kuyumcu işletmesinden daha fazla vergi vermiş doktorlar.
11:50Bu matrah.
11:52Aylık matrahtan bahsediyorum.
11:55Beyan ettikleri.
11:56Bunlar çok düşük rakamlar.
11:58Bakın avukatlarımızın beyan ettiği yıllık ortalama matrah kişi başı on yedi bin sekiz yüz beş lira.
12:04Ne kadar gelir elde?
12:06Şimdi dolayısıyla bütün bu sektörlerde biz şunu yapacağız.
12:09Bütün bu alanlarda.
12:11Yetki alacağız.
12:13Gidip hasılat tespiti yapacağız.
12:16Sonra o hasılata aykırı beyanda bulunanlardan izah isteyeceğiz.
12:21Yeni düzenlemelerin başına bu geliyor.
12:24Bu izahlar tatmin edici değilse ona göre gereğini yapacağız.
12:29Geçen sene Türkiye çok büyük bir deprem felaketi yaşadı.
12:32Evet.
12:35Ve biz bu depremin yaralarını hala sarmaya çalışıyoruz.
12:40Bakın geçen sene kamuda bir trilyon yüz kırk bir milyar lira bir kaynak deprem için harcandı.
12:50Bu sene yine bir trilyonun üzerinde bir kaynak harcanacak.
12:56Evet.
12:57Biz belki eğer uygun görülürse, bakın uygun görülürse,
13:02bunun artırılarak bunun da deprem için bir kaynağı dönüştürmesi taraftarıyız.
13:10Yurt dışına tatile gidenler, evet yurt dışına tatile gidenler tabii ki gitsin.
13:16Biz öğrencilerden almayacağız.
13:20Genel bir uygulama olmayacak.
13:23Bizim bir taslağa bakarsanız, orijinal taslakta zaten 23 yaşına kadar bir yurt dışı çıkış harcının alınmaması gündemdeydi.
13:3323 yaşında.
13:34Bakın gündemdeydi.
13:35Şimdi nasıl oldu son şeklini bilmiyorum.
13:37Dolayısıyla bizim bakın tekrar söylüyorum.
13:40Evet, Türkiye şu deprem yaralarını sarmak için geçen sene birçok vergide artış yaptı.
13:49Evet, bu senede hala çalışıyoruz.
13:52Bu türden, bu türden imkanı olanlar yurt dışına gidebiliyor.
13:59İmkanı olmayan birisi yurt dışına gidebilir mi?