Ankara Üniversitesi Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, kira artışlarında yüzde 25 sınırlamasının kaldırılmasıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Tanrıvermiş, sorunun çözüm yolunun sosyal konut sayısının artırılması, belediyelerin konut üretmesi, emekli ve öğrencilere kira yardımı yapılması olduğunu belirtti.
(ANKARA) - Ankara Üniversitesi (AÜ) Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, kira artışlarında yüzde 25 sınırlamasının kaldırılmasıyla ilgili "Daha önce yapılmış olan sözleşmelerin yenilenmesi ve ek kira artışı istenmesi mümkün değil" dedi. Vatandaşları yapacakları kira sözleşmeleri konusunda uyaran Tanrıvermiş, sorunun çözüm yolunun sosyal konut sayısının artırılması, belediyelerin konut üretmesi, emekli ve öğrencilere kira yardımı yapılması olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, AÜ Beşevler 10.
hbrlr1.com/cbitcatdkckckl
(ANKARA) - Ankara Üniversitesi (AÜ) Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, kira artışlarında yüzde 25 sınırlamasının kaldırılmasıyla ilgili "Daha önce yapılmış olan sözleşmelerin yenilenmesi ve ek kira artışı istenmesi mümkün değil" dedi. Vatandaşları yapacakları kira sözleşmeleri konusunda uyaran Tanrıvermiş, sorunun çözüm yolunun sosyal konut sayısının artırılması, belediyelerin konut üretmesi, emekli ve öğrencilere kira yardımı yapılması olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, AÜ Beşevler 10.
hbrlr1.com/cbitcatdkckckl
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Mevcut yasal düzenlemenin uygulama süresi bir Temmuz eee
00:03iki bin yirmi dörtte sona erdi. Şimdi ne olacak? Eee peki ne
00:09olmuştu? Eee iki bin yirmi üç yılında ve iki bin yirmi dört
00:12yılında kira parasındaki artışa bir üst sınır getirilmişti.
00:15Neden getirildi bu üst sınır? Eee sunulamadığı için eee aşırı
00:19konut fiyatları ve eee kira parası artışından özellikle dar
00:23gelirliği korumak için doğal parlamento yeni bir düzenleme
00:25yaptı. Ve iki bin yirmi üç ve yirmi dört yılı bir Temmuz iki
00:28bin yirmi dörde kadar olan dönem içinde kira parasındaki
00:30artışı yüzde yirmi beşte sınırladığı. Eee bir Temmuz iki
00:35bin yirmi dörde kadar kira sözleşmesi bitenler. Eee ne
00:39oldu? Yüzde yirmi beş ııı kullanmaları gerekir. Kirayı
00:42bununla yenilediler. Ne zaman bu kira sözleşmesi
00:45güncellenecek? Bir Temmuz iki bin yirmi beşte. Yani bir yıl
00:48sonra. Peki ne olacak? Tüketici fiyatlar endeksindeki on iki
00:52aylık ııı artışın ortalamasına göre kira parası yenilenecek.
00:55Beş yılı dolmayan kira sözleşmelerinde. Beş yılı
00:58dolanlar o bölgedeki ray içlere göre yeniden kira parası
01:01tespiti yapacaklar. Eee mesela basit bir örnek vereyim. Basit
01:05örnek şu. Diyelim ki Mayıs ayında herhangi bir kiracının
01:08kira sözleşmesi eee doldu. Yenilenecek. Eee Mayıs ayında
01:12eee Tüketici fiyatlar endeksindeki artış ne olmuş?
01:17Yıllık ortalama yüz altmış iki buçuk olmuş. Geçen Mayıs'tan
01:20bu Mayıs'a kadar. Eee şimdi kişi yirmi bin lira kira parası
01:24ödüyor eee ödüyor olduğunu varsayalım. Komut kirası ödüyor.
01:26Eee yüzde yirmi beşi üst sınırı kullanırsa yirmi beş bin liraykı
01:30kira parası ödeyecek. Eee yeni dönem için. Yani Mayıs'tan iki
01:33bin yirmi beş Mayıs'a kadar. Peki yüzde altmış iki nokta
01:36elli bir olursa ne olacak? Yaklaşık kırk bin altı yüz
01:39yirmi sekiz lira ödeyecek. Zaten yüzde yirmi beşi
01:42uygulamayanlar kırk bin liralar civarında bir paraya
01:44anlaştılar. Belki de biraz daha fazla ya. Yeni konut bulma
01:48güçlü de göz önüne alınarak. Eee ancak eee şimdi bu
01:52düzenleme eee bugün itibariyle son aradığı için mecburen
01:55bugünden sonra yenilenecek olan sözleşmelerde yeni eee öyle
01:59tahmin ediyorum ki yüz altmış beş civarında olacak tüfedeki
02:02artış bizim tahminlerimize göre. Geçen Temmuz'dan eee bu
02:07Temmuz'a eee eee süresi dolan kira sözleşmeler için yüz
02:12altmış beşler civarında bir artış eee olacak. Önümüzdeki
02:15eee eee bugünden itibaren. Eee dolayısıyla burada kira
02:19paralarında çok fahiş bir artış olması mümkün değil. Daha
02:23önce yapılmış olan sözleşmelerin yenilenmesi ve bir
02:26ek eee eee kira artışı istenmesi mümkün değil. Çünkü
02:29Türkiye'de mevzuatla uygulamada konut kira sözleşmeleri eee ve
02:33kira artışları yıllık olarak yapılıyor. Dolayısıyla ben
02:35yirmi beşe razı olmuştum Mayıs'ta. Şimdi altmış beş
02:38oldu. Eee tekrar altmış beşe göre kirayı reviz edelim. Eee
02:42böyle bir uygulamamız yok. Mevzuata da uygun değil. Eee
02:45dolayısıyla kiracını yapabileceği iş bunu yargı
02:48organına taşımak. Dolayısıyla önce arabalocuya, arkasından
02:50yargı organına eee taşımak olacak. Türkiye'de her yüz
02:53hanenin elli altısının konutu var. Her yüz hanenin eee kalan
02:57kırk dördü kirada oturuyor. Bu kırk dördün yirmi yedisi,
03:01yirmi yedinin biraz daha üzerinde olanı yüzde yirmi
03:04yedisi eee kirada oturuyor ve kirada oturduğunu beyan ediyor.
03:07Kalan yüzde biri lojmanında oturuyor yirmi sekiz. Dolayısıyla
03:10kırk dörtle yirmi sekiz arasındaki borçluk başka
03:12birinin konutunu kullanıyor ama kira parası eee ödemediğini
03:16beyan ediyor. Eee esasında burada kira gelir elde edenlerden
03:19ciddi bir kira geliri eee eee beyan etmeyen çok ciddi bir
03:23hitle var. Eee dolayısıyla eee belki yeni yapılacak
03:27düzenlemelerle eee bu eee bu konuda mutlaka çalışmak
03:31gerekiyor. Herkes kiralık konutunu bir defa mutlaka belli
03:34bir sistem üzerinden kiralama sözleşmesi yapmalı. Eee bir
03:37kira takip sistemi kurulmalı. Eee ve eee elde edilen kira
03:40geliri de belli bir limit aşıyorsa ki iki bin yirmi üçte
03:43bu yirmi bir bin lira. Bu oranı aşıyorsa istisnat oranı
03:47aşıyorsa eee mutlaka beyanlamaya vermesi eee
03:49gerekiyor. Sorunu çözmenin önemli bir yolu var. Önemli
03:52olan yolu şu. Konut üretimini artırmak. Şimdi bir de boş
03:55tutulan konutlar kiraya verileceği için zaten kiralık
03:58konutu artacak. Kiralık konutu artırınca otomatik olarak kira
04:00parası yavaş yavaş gerilemeye başladı. Bakın Ocak ayından
04:03itibaren konut fiyatlarında bir gerileme başladı. Merkez
04:05Bankası'nın konut fiyatının eksine göre. Enflasyon oranını
04:08belirleyen tüfeğindeki on iki aylık artışı belirleyen oranın
04:11üzerine kira sözleşmesi yapmamak kira sözleşmesiye
04:15eee taşınmazın eee tahliye edilmesine ilişkin başka bir
04:19sözleşmeye imzalamamak. Yaptıkları kira sözleşmesine
04:21eee dikkat edip iyice okumaları eee tahliye taahhüdü gibi bir
04:25taahhüt vermeye gerek yok. Eee kanun zaten net ortada. Eee
04:28bunlara dikkat etmeleri gerekiyor. Bir de tabii bu
04:31mümkün olduğunca yıllık eee ortalama tüketici fiyatlarının
04:35ikisindeki artışın üzerindeki bir artışı kabul etmeyecek
04:37sözleşme yapmalarına özen göstermeliler. Başka bir şeye
04:40daha ihtiyaç var. Türkiye keşke kiralık konut pazarının
04:43tespitini yapsa, kiradaki konutu bilsek işte devletin
04:46bilgi sistemleri var. Bu bilgi sistemlerinin konut kiradadır
04:50bunu bilsek ve kira sözleşmeleri eğer devletin
04:52altında yapılsa kiralık konutta oturanların belli bölgelerde
04:56oturanların özellikle orta ve orta altı gelir grubundakiler,
04:59emekliler ve öğrenciler bunlara yönelik bir kira yardımı
05:02programı uygulamaya konulsa bunu belediyeler bu destek
05:05olabilir. Merkez otorite bunu yapabilir birçok ülkede. Bir
05:08başka konu sosyal konut yıllarca tartışmışız. Eee sosyal
05:12konut konusunda TOKİ ve belediyelerin eee daha fazla eee
05:15efor sarf etmeleri gerekiyor. Daha fazla. Belediye kanununda
05:18belediyelerin çok geniş yetkisi var. Eee kamulaşma yapabilir,
05:22arsa üretebilir, üzerine inşaat yapabilir, konut üretip
05:25satabilir, kirayı verebilir veya ticari gayrimenkul,
05:27endüstriyel gayrimenkul yapıp satabilir. Böyle geniş
05:30yetkileri var. Ama ben mesela belediyelerimizi özellikle
05:33büyükşehir belediyelerimiz görüyorum. Bu yöndeki
05:35girişimler çok zayıf. İYİ Belediye herkes TOKİ'den
05:37bekliyor. Herkes Çevre Bakanlığı'ndan bekliyor. TOKİ
05:40ve Çevre Bakanlığı'nın kapasitesi sınırlı. Eee
05:43yapabileceği bu. Iki yüz bin konut. Çok büyük bir sayı.
05:46Deprem mevkisinde o kadar kamu yapısı, idari yapı, eğitim
05:49yapısı. Herkes, bütün kuruluşlar görevi TOKİ'den
05:53beklerse yeni projede TOKİ'nin kapasitesi belli. Eee
05:56dolayısıyla belediyelerin de taşın altına elini koyması
05:59gerekiyor. Ama ben bizim belediyelere bakıyorum. Arsa
06:02karşılığı inşaat yapıyorlar. Ele geçen konutları hemen
06:04satışa sunuyorlar. Her gün gayrimenkul satış ilanı var.
06:07Dünyadaki belediyeler konut üretiyor ve kirayı veriyor.
06:10Buradan kentin kira parasını kontrol ediyorlar. Ama bizim
06:14belediyelerde böyle bir gelenek yok. Kanunen görevleri olması
06:17gerektiği halde böyle bir gelenek yok. IVE'de böyle bir
06:20geleneği başlatmak gerekiyor. Eee belediye kanun eee altmış
06:24dokuzuncu maddesi büyükşehir belediyelerine, ilçe
06:26belediyelerine inanılmaz yetkiler veriyor. Ama
06:29belediyelerimiz bunu kullanamıyor.