"Amerika - Çin Çekişmesi ve Tayvan Gerilimi" I Siyasi Vizyon
ABD'nin bölgedeki bağlılarıyla sık sık gerçekleştirdiği ortak askeri tatbikatlar nedeniyle Pasifik'te sular uzun zamandır durulmuyor.
"Amerika - Çin Çekişmesi ve Tayvan Gerilimi"
"Amerika - Çin Çekişmesi ve Tayvan Gerilimi"
Transcript
00:00ABD yönetimi ilk kez egemen milletler için kullanılan program kapsamında Tayvan'a
00:0580 milyon dolar değerinde askeri yardım yapılması için gerekli fonu onayladı.
00:10Bu kararından bir hafta önce de 500 milyon dolar değerindeki F-16 Kızılötesi arama
00:17takip sistemi ile ilgili ekipmanın satışını onaylamıştı.
00:20Biden yönetimi bu yılın Mart ayında Tayvan'a F-16 cephanelikleri ve ilgili ekipmanın
00:26olduğu 619 milyon dolar değerindeki silah satışına da onay vermişti.
00:32Buna karşın Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Binbin ABD'nin Tayvan'a silah temin
00:38etmesinin tek Çin ilkesini ihlal ettiğini açıkladı.
00:42ABD ile aralarındaki diplomatik ilişkilerin temelli oluşturan 3 ortak bildiri hükümlerine
00:48aykırı olduğunu söylemiş, özellikle de Tayvan'a silah satışına ilişkin 17 Ağustos
00:531982 tarihli bildirinin hükümlerine aykırı olduğunu belirtmişti.
00:58ABD her ne kadar tek Çin politikasını desteklediğini söylese de Tayvan'a egemen
01:04devlet gibi davranması Pekin'i öfkelendiriyor.
01:07Yine ABD'nin bölgedeki bağlıları ile sık sık gerçekleştirdiği ortak askeri tatbikatlar
01:12nedeniyle Pasifik'te sular uzun zamandır soğumuyor.
01:16Siyasi vizyonun bu bölümünde ABD ile Çin arasındaki Tayvan geriliminin arka planını
01:21adanın hem Çin hem de Amerika için önemini, ABD'nin Çin'i kışkırtan hamlelerinin sebeplerini
01:28ve Çin'e yönelik stratejisini aydınlatmaya çalışacağız.
01:32ABD ile Çin arasındaki gerilim neye dayanıyor?
01:35Öncelikle ABD Çin arasındaki gerilimin asıl kaynağı üzerinde duralım.
01:40Amerika Çin'i uluslararası alanda bir numaralı rakibi olarak görüyor.
01:44Çin ekonomisi çok büyük bir ekonomi ve Amerikan ekonomisinden çok daha hızlı büyüyor.
01:49Çin uzun yıllar sonra dünyanın bir numaralı ekonomik gücünün tahtını sarsmakla tehdit ediyor.
01:56Çinliler Made in China 2025 planı uyarınca teknolojide bağımsız olmak için uzun süredir çalışıyor.
02:04ABD ve Çin arasındaki ilişkiler eski ABD başkanı Donald Trump tarafından yürütülen
02:10ticaret savaşından bu yana oldukça gergin seyrediyor.
02:13Zira ABD hükümeti Çin ile ticarete ve Çin ürünlerine çeşitli kısıtlamalar getirdi.
02:20Bazı Çin mallarına yüksek gümrük vergileri koydu, Çinli şirketlere ve CEO'larına yaptırımlar uyguladı.
02:26Biden hükümeti de bu politikayı sürdürdü.
02:29Çin hükümeti ise ABD'nin bu tutumuna benzer bir politikayla karşılık verdi.
02:34Bu gerilim Çin'in kendi silikon çiplerini üretmek için plan yapmasını sağladı.
02:39Amerikalı analistler Çin'in 5-7 yıl içinde çip endüstrisinde bağımsızlık elde edeceğini tahmin ediyor.
02:46Tüm bunlar iki ülke arasında çatışmaya varabilecek bir rekabet oluşturuyor.
02:50Çin'in bu ekonomik gücü giderek askeri bir güce dönüşüyor.
02:54Yakın zamanda askeri ve güvenlik alanında da ilginç gelişmeler yaşandı.
02:58Bu yılın Şubat ayında ABD üzerinde şüpheli bir Çin casus balonunun uçtuğu tespit edildi.
03:04Çin bunu yalanlasa da bu konu Amerikan Dışişleri Bakanı Blinken'ın
03:09Pekin ziyaretinin iptal edilmesine neden olmuştu.
03:12Daha sonra Çin savaş gemileri Tayvan boğazında tatbikat yaptı.
03:16Amerika geçtiğimiz Haziran ayında Tayvan boğazında yaptığı tatbikat ile buna karşılık verdi.
03:22ABD bu tatbikatı Güney Çin denizini uluslararası serbest sular olarak değerlendirerek gerçekleştirmişti.
03:28Ardından bir Çin savaş uçağı ABD keşif uçağına agresif bir manevra yaptı
03:34ve iki ülke arasında gerilim yaşandı.
03:36Blinken'ın planlanan ziyareti bu yüzden yine gerçekleşmedi.
03:41ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın nihayet 18-19 Haziran 2023 tarihlerinde Çin'e yaptığı ziyaretin ardından
03:49verdiği bir röportajda ABD ve Çin arasında farklılıkların sır olmadığını ve ülkesinin çıkarları için savaşmaya,
03:56değerlerini savunmaya ve Çin'in hoşlanmadığı şeyleri söyleyip yapmaya devam edeceğini söylemişti.
04:02Çin Dışişleri Bakanlığı Blinken'ın açıklamalarından duyduğu rahatsızlığı dile getirerek
04:07ABD'yi ikili ilişkiler konusunda sorumsuz açıklamalar yapmakla suçlamıştı.
04:12ABD ve Çin tarafının birbirini suçlayan açıklamalarının ardındaki gerçek ne?
04:18Blinken'ın Çin ziyareti aslında Amerika'nın Çin'in askeri kapasitesini daha yakından takip edebilmek,
04:25casusluk ve benzeri amaçlarla Çin ve Amerikan ordusu arasında bir iletişim kanalı açma amacı taşıyordu.
04:32Ancak Çin bunu fark etmiş olacak ki böyle bir kanalın açılmasını şiddetle reddetti.
04:38ABD, Çin'in askeri harcamalarının yıldan yıla arttığını görüyor.
04:43Çin ordusunun geleneksel ve nükleer yetenekleriyle İpek yolu projesine dahil olmak üzere
04:48siyasi emellerinin geliştiğini de yakından izliyor.
04:51Nitekim İpek yolu Çin'e birçok ülkede özellikle Asya'da siyasi ve ekonomik etki sağlıyor.
04:57Bu nedenle Amerika, İngiltere ve Avustralya ile AUKUS Paktı gibi Çin'e karşı yeni askeri ittifaklar kurma
05:05ve Japonya, Hindistan ve Avustralya ile Dörtlü İttifak gibi mevcut olanları güçlendirme adımlarını hızlandırdı.
05:13Peki bu gerilimde Tayvan'ın rolü ve önemi ne?
05:17Tayvan, 36.000 km2'lik yüz ölçümü ve 24 milyonluk nüfusuyla Güney Çin denizinde büyük bir adadır.
05:24Gelişmiş ekonomisi onu dünyanın 26. ekonomi ülkesi haline getiriyor.
05:29Tayvan, elektronik çip endüstrisi ile ünlüdür.
05:33Dolayısıyla Tayvan günümüz ülke standartlarına göre tam teşekküllü bir ülkedir.
05:38Ancak tarihi nüfusunun Çinlilerden oluşması ve Çin ana karasına sadece 140 km uzaklıkta bulunması
05:46Çin'in kendisine isyancı bir bölge olarak bakmasını sağlıyor.
05:50Tayvan tarihi süreçte Çin ile son derece sıcak ilişkiler içerisinde olmuştur.
05:55Komünist Parti 1949'da Çin ana karasının kontrolünü ele geçirdikten sonra
06:00Çin'in mağlup yöneticileri Çin Ulusal Partisi Komitak o zaman egemenlikleri altındaki Tayvan'a taşındılar.
06:08Komünist Parti'ye düşman 2 milyon Çinli ile birlikte Tayvan'a göç edip başkent Taipei'yi kurdular.
06:15Böylece komünistler Çin'de iktidar kontrolünü tam olarak ele geçirmeden önce
06:20Çin'in eski yöneticileri Tayvan adasının yönetimleri altında tuttular.
06:25Amerika'nın sağladığı askeri şemsiye de bu konuda onlara yardımcı oldu.
06:29ABD 1955'te Çin Komünist Parti yönetimindeki Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanımadığı için
06:35Tayvan ile Çin Cumhuriyeti olarak ortak bir savunma paktı imzaladı.
06:40Tayvan'ı savunmak için defalarca müdahale etti ve
06:43Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Çin'in daimi sandalyesini Tayvan'a verdi.
06:48Daha sonra Pekin ile yaptığı anlaşmaların ardından Çin'in Birleşmiş Milletler'deki
06:54sandalyesini Pekin'e yani Çin Komünist Partisi'ne devretti ve Tayvan'ı Birleşmiş Milletler'den çıkardı.
07:00O zamandan beri tek Çin politikasını desteklediğini yani Tayvan'ın bağımsızlığını tanımadığını duyurdu.
07:07Fakat Çin'in Tayvan'a ilhakını önlemek için Tayvan ile yaptığı savunma paktını korudu.
07:14Bütün bunlar Amerika'yı 70 yıldan fazla bir süredir Tayvan sorununda aktif bir unsur haline getirmiştir.
07:21Bugün ABD bağımsızlığını resmen tanımasa da Tayvan'ı bağımsız bir devlet gibi görüyor
07:27ve onunla siyasi, ticari, ekonomik ve askeri ilişkiler kuruyor.
07:32Ayrıca Tayvan Amerikan filoları tarafından korunuyor.
07:35Resmi olarak Büyükelçilik olarak adlandırılmasa da
07:38Taypei'de fiili büyükelçilik çalışmalarını yürüten bir Amerikan enstitüsü bulunuyor.
07:44Evet, Tayvan'ın Çin varlığından bağımsız siyasi bir varlık olarak kurulduğu tarih boyunca bunlar oldu.
07:51Bugünse Çin'in gücü önemli ölçüde arttı.
07:54Uluslararası arenada yıldızı parlayan bir ülke haline geldi.
07:58Asya'da özellikle ekonomik nüfuz olarak kayda değer bir nüfuz elde etti.
08:04Ancak tüm bunlara rağmen isyankar bölge olarak tanımladığı Tayvan meselesi Çin'in zayıf noktası oldu.
08:10Çin geçmişte de bugün de Tayvan'ın askeri gücünden korkmuyor
08:15ve adayı zorla kollarına geri döndürebileceğine inanıyor.
08:19Zira Çin zorla bile olsa Tayvan'ı ilhak etme konusunda ısrarcı görünüyor.
08:24Nitekim başkanlığını 3. döneme taşıyan Çin devlet başkanı Xi Jinping
08:30Geçtiğimiz yıl Tayvan geriliminin tırmandığı dönemde yaptığı açıklamada
08:35barışçıl yeniden birleşme perspektifi için samimiyetle büyük bir çaba göstermeye devam ediyoruz.
08:41Bununla birlikte güç kullanımından vazgeçme sözümüz yok
08:45ve gerekli tüm tedbirleri alma seçeneğini saklı tutuyoruz, tehdidinde bulunmuştu.
08:51Fakat Tayvan yüzünden Amerika ile savaşa girmekten de korkuyor.
08:55Çünkü Ukrayna'da Rusya'nın başına gelenlerin kendi başına geleceğinden endişe ediyor.
09:01Tayvan Amerika'nın Çin'e karşı provokatif bir terbiye aracıdır.
09:06Amerika Tayvan'ı Çin'i kışkırtmanın, aşağılamanın ve provokasyona gelirse
09:11zayıflığını göstermenin bir arenası olarak görüyor ve Çin'in bu yarasını sürekli kaşıyor.
09:17Örneğin Amerika geçerli hiçbir sebep yokken
09:21ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin geçtiğimiz yıl
09:25Ağustos ayında Tayvan'ı ziyaret edeceğini duyurmuş, Çin'i deliye döndürmüştü.
09:30Çin yönetimi Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret etmesi durumunda bedelini ödeyeceği konusunda
09:36Amerika'yı uyarmış, buna rağmen Amerika provokasyonun dozunu artırarak
09:41Japonya'daki ABD askeri üstünden kalkan 13 askeri jet eşliğinde
09:46askeri bir uçakla Tayvan'a Pelosi'nin ziyaret gerçekleştirmesini sağlamıştı.
09:51Böylece ABD Pelosi'nin ziyaretiyle Çin'den gelen tehdit misillemelerine meydan okumuştu.
09:57Amerika Çin ekonomisinin gücü nedeniyle onunla ekonomik savaşa girmekten korksa da
10:03askeri bir çatışmaya girmekten korkmuyor.
10:06Çünkü askeri güç bakımından iki ülke arasında devasa fark bulunuyor.
10:10Bu nedenle Amerika'nın Tayvan meselesini sürekli kaşıyarak
10:14Çin ile çatışma alanına ekonomiden, askeri alana kaydırma politikasına odaklanıyor.
10:20ABD Rusya'nın Ukrayna'da savaşla meşgul olması sebebiyle
10:24Tayvan meselesi üzerinden herhangi bir savaşın patlak vermesi durumunda
10:29Çin'e askeri destek veremeyeceğinin farkında.
10:32Amerika Çin'i çevreleyebilmek, kendi iradesine boyun eğdirmek için çalışıyor.
10:38Ukrayna'da Rusya'yı savaş tuzağına çektiği gibi,
10:40Çin'i de Tayvan ile savaş tuzağına çekmenin gayreti içerisinde.
10:45Bu yüzden Amerika Çin'i kışkırtacak eylemlerde bulunuyor,
10:48Çin'e karşı faaliyet yürütmek için çevresinde ittifaklar kuruyor ve ona yaptırımlar uyguluyor.
10:54Amerika Çin'i Tayvan'da bir savaşa sokar ve ardından müttefikleriyle birlikte
10:59Rusya'ya yaptığı gibi benzer ekonomik yaptırımlar uygularsa
11:03o zaman Çin'in ekonomik büyüklüğü çok büyük bir tehdit altında olacak.
11:08Bu durum Amerika'nın Çin gücünü çevreleme arzusunu gerçekleştirebilir.
11:12Amerika Çin'in Tayvan'ı işgal etmesi durumunda uygulanacak olası yaptırımların
11:18Çinli üst düzey zengin sınıf üzerinde son derece acı verici büyük bir etki yaratacağını da hesaba katıyor.
11:25Çünkü bu zengin sınıf iktidardaki komünist partinin üst düzey üyelerinden oluşuyor.
11:30Amerika şunu biliyor, bu etkili sınıfın çıkarları derinden etkilenirse
11:35komünist parti içinden Çin'in kendisiyle uzlaşması için bir baskı oluşturacaktır.
11:41Dolayısıyla Tayvan meselesinin Amerika kaynaklı olduğunu çok açık söyleyebiliriz.
11:46Amerika bu meseleyi tırmandırma yönünde ilerliyor.
11:49Çin'i evinin eşiğinde bir krizle oyalamak için çalışıyor ve Tayvan'da Çin'i zayıflatmak için ortam hazırlıyor.
11:56Eğer Çin Amerika'nın provokasyonlarına yenik düşerse ve kendini savunursa o zaman Tayvan Çin için bir bataklığa dönüşecektir.
12:06Diğer bir deyişle Çin en tatlısı acı olan iki seçenek arasında kalmış bulunuyor.
12:12Ya Tayvan'ı ne koşulda olursa olsun ilhak edecek ya da ABD'nin provokasyonları gölgesinde
12:19yanı başındaki Tayvan yarasıyla yaşamaya devam edecek.
12:24Mevcut vizyon göz önüne alındığında Müslümanların mevcut uluslararası durumu
12:29nübüvvet minhacı üzere hilafeti kurmak için bir fırsat olarak görmeleri gerekir.
12:35Zira hilafetin olmadığı dünyaya zalim güçler egemen olur.
12:39Söz konusu bu güçler adalete ve iyiliğe zerre kadar değer vermezler.
12:44Eğer çıkarları ekin ve neslin yok edilmesini gerektiriyorsa yok ederler.
12:49Arzuları bozgunculuk çıkarmak ve ifsad etmek için kan dökülmesini gerektiriyorsa dökerler.
12:57Sanki zamanın büyük güçleri olan Pers ve Roma ile kadim gerçeklik geri dönmüş gibi.
13:03Kadim güçler nasıl müminler tarafından yok edilmişse bugün de bu büyük güçler
13:09müminler tarafından yok edilecektir.
13:11Allah'ın izniyle nübüvvet metodu üzere raşid-i hilafet yeniden doğacak,
13:16İslam'ın nur ve adaletini dünyanın dört bir yanına yayacaktır.
13:21اَسْتَعِذُ بِاللّٰهِ وَيَقُولُونَ مَتَٓى هُوَ قُلْ عَسٰى اَنْ يَكُونَ قَر۪يبًا صَلَقَ اللّٰهُ الْعَظ۪يمُ
13:28Ne zamanmış o diyecekler?
13:30De ki yakın olsa gerek.