Bugün 19 Temmuz 2024 Cuma

CNN TÜRK

2 ay önce

Gün akarken en sıcak, doğru ve en hızlı haber, Samet Güner'in sunumuyla Bugün'de ekrana geliyor.

Category

🗞

News

Transcript

Display full video transcript

00:00:00İYİ GÜNLER CNN TÜRK EKRANLARINA HOŞGELDİNİZ BEN SAMET GÜNER ÖNÜMÜZDEKİ İKİ SAAT BOYUNCA BUGÜN BÜLTENİYLE BİLİKTE OLUCAZ SİZLERE HABERLERİ AKTIRICAZ

00:00:16Bugün önemli bir gündü çünkü uyandığımızda bambaşka bir güne uyandık. Peki günün önemli başlıkları ne? Birlikte bakalım.

00:00:24Yazılım sistemleri dünya genelinde yaşanan arıza nedeniyle birçok sektörde işlemler durdu.

00:00:32Havacılık, sağlık ve bankacılık gibi sektörler başta olmak üzere birçok şirket bu durumdan olumsuz etkilendi.

00:00:40İlk başlığımız bu. İkinci başlığımıza birlikte bakalım. Adalet Divanı İsrail kararı açıklanacak.

00:00:47Uluslararası Adalet Divanı İsrail'in işgal ettiği Filistin topraklarındaki uygulamaların hukuki sonuçlarına ilişkin dayanışma, danışma görüşünü duyuracak.

00:00:58Karar ne olacak? Taşıyacağız, ekranlara konuşacağız.

00:01:02Diğer bir başlığımıza bakalım. Uluslararası Kredi Derecelendirmek Kuruluşu MUDİS'in bugün piyasalar kapandıktan sonra Türkiye'nin kredi notu değerlendirmesinin açıklaması bekleniyor.

00:01:16Kredi notunun arttırılacağı kesin gözüyle bakılıyor. Karar ne olacak? Soracağız, konuşacağız konuklarımıza birlikte.

00:01:24Efendim hoş geldiniz. Bugün bülteni başlıyor.

00:01:33Karar ne olacak?

00:01:40Tabii açılışımızda da söyledik. Dünya bugün hemen arkamda gördüğünüz bu mavi ekrana uyandı diyebiliriz.

00:01:48Mavi ekran birçok şirkette adeta tüm sistemleri kullanılamaz hale getirdi.

00:01:54getirdi. Bu global bir kriz kriz önemli. Neden önemli? Çünkü

00:01:59sadece belli bir bölgede değil, tüm dünyada yaşandı ve bilim

00:02:03kurgu filmlerini andırıyor da diyebiliriz yaşanan bu duruma.

00:02:07Konuşacağız. Derinlemesini değerlendireceğiz konuklarımızla

00:02:11birlikte ama tekrar şu mavi ekrana bakalım. Biraz önce de

00:02:14söyledik. Yolculuklarda, uçaklarda, sistemlerde hepsinde

00:02:19bir bozulmaya, sağlık sektöründe bir bozulmaya neden

00:02:22oldu. Bazı noktalarda restoranlar dahi hizmet

00:02:25veremedi. Onlar da hizmetlerini durdurdular. Aslında en önemli

00:02:29konulardan biri bu mavi ekran. Konuklarımızla birlikte

00:02:33değerlendireceğiz, konuşacağız. Konuklarımız kim olacak?

00:02:36Finans analisti, İslam Memiş ve DEİK Dijital Teknolojiler

00:02:41İş Konseyi Başkanı Erdem Erkul, dünya genelindeki büyük

00:02:47yazılım krizini değerlendireceğiz, konuşacağız

00:02:49kendileriyle birlikte. Tabii baktığımız zaman eee dünya

00:02:54genelindeki bu büyük yazılım krizi sürüyor. Beş saattir

00:02:58global kriz çözülecek mi? Çözülmek için önlemler alınıyor.

00:03:03Öncelikle bunu değerlendireceğiz. Konuklarıma

00:03:06hoş geldiniz diyorum. Hoş buldum, merhaba. Hoş bulduk,

00:03:11hoş bulduk. Merhabalar, uzaktan bağlantıyla

00:03:14katılacaklar. Şunu sormamız lazım. Beş saattir global kriz

00:03:18sürüyor. Öncelikle bu krizi nasıl değerlendiriyorsunuz?

00:03:22İslam Memiş'le başlamak istiyorum. Bu krizi

00:03:26öngörüyor muydunuz? Nasıl bir kriz? Yani o mavi ekranı biz

00:03:29kendi eee bilgisayarlarımızda görüyorduk. Küçük programlar

00:03:33çıktığında. Evet. Benzeri bir ekranı ama tüm dünyada

00:03:37havaalanlarında bunu görmek herkesi şoke etti. Temmuz,

00:03:42Kasım ayını özellikle finansal piyasalar için önemli olduğunu

00:03:45sık sık ifade ediyorum. Özellikle bundan sonraki

00:03:48süreçlerde özellikle beş Kasım tarihine kadar Amerika'daki

00:03:51seçimlere kadar sürprizlere açık olmak gerektiğini de

00:03:54yatırımcılara sık sık uyardım. Tabii öngörülemeyen bir

00:03:58gelişme zamanlaması manidar çünkü Amerika'da ııı

00:04:02yatırımcılarına bir kısıtlama, sınırlama veya yaptırım

00:04:05kararıyla alakalı bir açıklama gelmişti. Sonrasından böyle

00:04:08sistematik bir çöküşü dünya şu anda hissediyor. Tabii bunun

00:04:12küresel piyasalarda ekonomik anlamda veya finansal

00:04:15piyasalarda mutlaka olumsuz yönde bir etkileşimi

00:04:18olacaktır. Diğer önemli bir faktör de haftanın son işlem

00:04:22günü, cuma günü tekabül eden bu ııı sistem arızası genelde

00:04:27dünyada ııı kurum ve kuruluşların bütün ülkelerde

00:04:30sisteminin tamamen çökmesi direk ve dolaylı olarak da ııı

00:04:33aslında olumsuz etkileri var karşımızda. Iıı küresel

00:04:38finansal piyasalar şu anda borsalar vesaire şu anda

00:04:41kenarda izlemeye devam ediyor. Çünkü çözüleceğine dair bir

00:04:45beklentisi var piyasaların. Ancak hafta sonu, cumartesi

00:04:48pazar bu sistem ııı problemi devam ederse ııı veya siber

00:04:53saldırılar arkasından gelirse dünya piyasalarına ciddi

00:04:56anlamda bir türbürans oluşur ve ciddi anlamda sıkıntılar

00:05:00ııı yaşanır. Iıı bundan sonraki süreçlerde hafta sonu ııı

00:05:04yaşanabilecek haber akışları küresel piyasalar için en

00:05:08azından pazartesi günkü açılış için oldukça önemli

00:05:11olacaktır. Şu anda Türkiye piyasalarına olumsuz yönde

00:05:15yansıyan bir gelişme olmadığını gözlemliyoruz. Geçen

00:05:18hafta sonu ııı İslam Bey bir son dakika bilgisi var. Onu da

00:05:22aktarayım sizlere. Microsoft'tan bir bilgi

00:05:25paylaşıldı. Microsoft'tan bir açıklama var. Açıklamaya

00:05:29baktığımızda sorunun altında yatan neden düzeltildi? Ve bir

00:05:34kaç Microsoft üç yüz altmış beş uygulaması ve hizmeti tam

00:05:38işlevselliğe geri yüklendi. Kalan etki bazı etki bazı

00:05:44uygulama ve hizmetlerde sürüyor bilgisi paylaşıldı

00:05:48Microsoft'tan. Bu son dakika bilgisi tekrar aktarmak

00:05:52istiyorum. Microsoft'un yaptığı açıklama şu yönde sorunun

00:05:56altında yatan neden düzeltildi ve birkaç Microsoft üç yüz

00:05:59altmış beş uygulaması ve hizmeti tam işlevselliğe geri

00:06:04yüklendi. Kalan etki bazı uygulama ve hizmetlerde sürüyor

00:06:08açıklaması geldiği an itibariyle Microsoft'tan o

00:06:12bilgiyi de paylaşalım. Buyurun lütfen. Önemli bir açıklama.

00:06:16Adım adım düzeltiliyordu. Microsoft'a düzeltildiğini bu

00:06:20açıklamayla duyurmuş oldu. Çok önemli bir son dakika haberi.

00:06:24Çünkü eğer bu sorun hafta sonunda devam etseydi küresel

00:06:27piyasalar önümüzdeki hafta Pazartesi günü çok farklı bir

00:06:30açılış yapardı. Evet. Ve yansımalarını küresel piyasalarda

00:06:34çok olumsuz yönde eee etkileşim olabilirdi. En son geçen hafta

00:06:38eski başkan Donald Trump'a karşı yapılan suikast girişimi yine

00:06:42haftanın son günü ve bugün gelen bu sistematik problemle

00:06:45alakalı aslında dünyanın sürprizlere açık bir süreçte

00:06:49ııı yoluna devam ettiğini ama dünyanın bu gibi hamlelere

00:06:53karşı aslında ne kadar aciz olduğunda ııı sistem bize

00:06:57gösteriyor. Mevsimsel etkiye bakmak gerekiyor. Tam böyle

00:07:00turizm sezonu, havacılık sektöründe, karacılık

00:07:03sektöründe yani turizmle alakalı bütün sektörleri ııı bir

00:07:06noktada endişelendirdi. Şimdi bundan sonra büyük bir ihtimalle

00:07:10Sibel saldırılara karşı ııı bütün şirketler, kurum ve

00:07:14kuruluşlarda yeniden bir hazırlık safhası olacaktır.

00:07:17Bence yine vatandaşlarımızın ııı şifreler noktasında finansal

00:07:22piyasalarda işlem yapan yatırımcılarının yeni bir

00:07:24şifrelerine veya güvenlikle alakalı tekrar bir farkınlılığın

00:07:28oluşması lazım. Yani bundan bir ders çıkartması lazım. Tekrar

00:07:32güvenlik ııı önlemlerini vatandaşlarımızın gözden

00:07:35geçirmesi gerekiyor. Güvenlik her zaman önemli ııı İslam

00:07:38Bey sizin de dediğiniz gibi ama dijital teknolojiler adına

00:07:41yaşanan güvenlik, siber güvenlik oldukça önemli artık

00:07:44dünyamızda yaşanan bu mavi ekran ve gelişmeler ne yazık ki

00:07:49olumsuz gelişme bizi hatırlattı. Burada Erdem Bey'e

00:07:53sormak istiyorum. Özellikle Microsoft'un bu son dakika

00:07:55açıklamasına da bakarsak. Eee bu süreci nasıl

00:07:59değerlendiriyorsunuz? Yaşanan şey iş dünyasında, dijital iş

00:08:02dünyasında bekleniyor muydu böyle bir şey? Microsoft

00:08:06yaklaşık beş saat geçti diyebiliriz. Belki altı altıncı

00:08:09saate de giriyoruz. Bu nasıl bir süreçti? Microsoft'un

00:08:13açıklaması yeterince hızlı tepki verildi mi? Nasıl

00:08:16değerlendiriyorsunuz? Samet Bey öncelikle benim gözlemlediğim

00:08:21kadarıyla ve hem ııı gerek ulusal hem de ulusal ııı konu

00:08:25uzmanlarıyla görüştüğümüzde şu son beş saatlik süreçte

00:08:29bilişim tarihinin en büyük kesintisi aslında. Böyle

00:08:33gözlemleniyor. Burada konuya biraz daha siber güvenlik

00:08:37perspektifinden değil de bu internet kesintileri hayatımızı

00:08:41nasıl etkiliyor? Biraz böyle bakmak lazım. Özellikle son

00:08:44üç dört senedir siber güvenliğin ve internet

00:08:48kesintilerinin dünyanın gündeminde en önde sıralarda

00:08:52olmasını aslında uzun süredir söylüyoruz. Birçok uzman bunu

00:08:55söylüyor. Biraz daha bu konuların farkındalık

00:08:58yaratılması ve daha fazla konuşulması kıymetli. Şimdi

00:09:01biraz önce Microsoft'tan bir açıklama geldi. Aslında konunun

00:09:05da ııı Microsoft'un sadece sadece Microsoft'la alakalı bir

00:09:09konu değil. Konuyu çok kısa özetlemek gerekirse bir ııı

00:09:12Krovstrike şirketi var. Iıı bu şirketin bir ııı çözümü var.

00:09:17Ve bu çözüm ııı birçok ııı altyapıda çalışmakta. Bunlardan

00:09:21biri de Windows ııı ana bilgisayarlarda çalışmakta.

00:09:24Sadece oradaki güncellemede yani bu şirketin yaptığı

00:09:28güncellemede bir ııı hata oluyor aslında. Bir kusur

00:09:33oluyor ve bu kusurdan dolayı da Windows tabanlı bilgisayarlar

00:09:36etkileniyor. Konu aslında bu. Şu anda hem ııı bizim ııı

00:09:41ulusal özellikle siber olaylara müdahale merkezinin yaptığı

00:09:45açıklama hem de ııı Krovstrike şirketinin CEO'sunun yaptığı

00:09:49bir açıklama var bir saat önce. Iıı yaptığı açıklamalarda bu

00:09:52konunun bir siber saldırı değil. Bu konunun güncelleme

00:09:57esnasında yapılan bir hatadan dolayı kaynaklandığı söyleniyor.

00:10:00Sadece böyle bir hata ııı insanoğlunun hayatını toplumun

00:10:05ııı hayatını nasıl etkiledi? Hep beraber görmüş olduk. Bu

00:10:08tarz olaylar ııı Samet Beyciğim çok fazla. Aslında zaten dünya

00:10:12genelinde son on yılda karşılaştığımız olaylar belki de

00:10:16bu tarz konuların tekrarlanmaması ya da

00:10:20tekrarlandığında en az hasarla nasıl çıkılması gerektiğini

00:10:24artık tartışmanın tam da zamanı burada da devletlere çok

00:10:29önemli görevler düşüyor. Burada Erdem Bey katkı sağlayayım

00:10:33size lütfen öyle devam edin. Söylediğiniz şey çok önemli

00:10:36çünkü bu mavi ekran görüldüğünde ben durup şunu

00:10:39düşündüm. Şimdi mavi ekran görüldü. Navigasyonu

00:10:42kullanıyoruz. En basit vatandaş özeline inerek söylüyorum.

00:10:45Navigasyonu kullanıyoruz. Bankayı artık neredeyse büyük

00:10:50bir yüzde oranla dijitalleşti telefonumuzdan kullanıyoruz. Bir

00:10:54yere otobüsle dahi gitsek ya da uçakla ya da trenle gitsek

00:10:59her şekilde ya dijital bilet alıyoruz ya sistemleri,

00:11:02saatleri dijital takip ediyoruz. Bir anda neredeyse

00:11:06her şey kesilmiş gibi olmuyor mu? Sizin dediğiniz gibi bunu

00:11:09minimalize etmek çok önemli aslında. Hayatımız için

00:11:12hayatımızı idame ettirebilmek, devam ettirebilmek için çünkü

00:11:15artık dijitalleştik. Yani bunu şöyle görmek lazım. Iıı cep

00:11:21telefonundan bir örnek verelim. Basit örnek. Herkesin

00:11:23anlayacağı dilde. Iıı hepimizde ııı cep telefonu var.

00:11:27Iıı bir de şunu da göz ardı etmememiz lazım. Dünya nüfusunun

00:11:31şu anda yüzde elli beş, yüzde elli altı seviyelerinde

00:11:35internete ulaşabiliyor. Yani dünya nüfusunun ııı yüzde

00:11:39kırkında internet yok hala. Biz gene buna ulaşabilen bir

00:11:42kitleyiz. Şimdi cep telefonumuzdaki uygulamalardan bir

00:11:46uygulamada bir hata yüzlerce uygulama var. Bir uygulamadaki

00:11:51bir hata bizim birçok şeyimizi etkileyebiliyor. Şimdi bu cep

00:11:55telefonunun mu kabahati yoksa o uygulamanın mı kabahati? Bu

00:11:59ayrı. Bir de biz bunu kullanıcı olarak hepimize etkileniyoruz.

00:12:01Şimdi burada çok güzel bir noktaya tabii temas ettiniz.

00:12:04Yapmamız gereken özellikle sizlerin aracılığıyla medyaya

00:12:09çok büyük burada aslında ııı önem vermemiz gerekiyor. Bir

00:12:13kere bu farkındalığı artırmak. Çünkü hayatımız duruyor. Burada

00:12:16sağlık sektörü işte İslam Bey biraz önce söyledi. Finans

00:12:19sektörü onu bırakalım. Güvenlik sektörü. Iıı uçuşlar

00:12:23birçok şey sadece Türkiye'de değil, dünyada etkilendi. Bence

00:12:27burada önemli olan üç maddeyi çok vurgu yapmamız lazım.

00:12:31Birincisi bu konudaki farkındalığı artırmamız

00:12:34gerekiyor. Devletlere, medyaya, özel sektöre iş düşüyor.

00:12:38Ikincisi uluslararası işbirliği yapmak gerekiyor. Bakın beş

00:12:41saatte yeni yeni ne olduğunu insanlar anlayabiliyor. Yani

00:12:45açıklamalar çok daha hızlı olması lazım. Şirketlerle

00:12:48devletlerin işbirliği yapması lazım. Birbirlerine anında

00:12:51ulaşabilmesi lazım. Bir diğer konuda özellikle kritik

00:12:56altyapılarının güvenliğinin sağlanması ııı şimdilik gelen

00:12:59açıklamalarda bir siber güvenlik saldırısı

00:13:02görünmediğini gördük. Özellikle siber ııı saldırı

00:13:05görünmediği için ve yapılan testlerde kritik altyapılarda

00:13:08da bir güvenlik endişesi olmadığını gördük. Bu üç

00:13:11başlığa mutlaka sadece bugün bu oldu diye değil iki gün

00:13:15içinde unutmamamız gerekiyor. Iıı farkındalığı ııı güncel

00:13:19tutmamız çok kıymetli. Bunun içine bir soru soracağım ama

00:13:22önce İslam Bey'e dönmek istiyorum. Siz de dediniz ya

00:13:24bankalarda hemen aslında uygulamalarda hesaplara

00:13:28bakıyoruz diye. Iıı muhtemelen herkes önce banka hesabını

00:13:32açtı. Çünkü bir siber saldırı var mı? Iıı bakayım duruyor mu?

00:13:36Ne oldu diye? Yani piyasa anlamında da etkili oldu mu onu

00:13:40soracağım İslam Bey'e. Piyasaya bir tepki oluşturdu

00:13:44mu? Piyasalar nasıl bir tepki verdi? Onu bir aktarır

00:13:46mısınız? Iıı Samet Bey az önce üstadım da çok güzel ııı

00:13:51özetledi. Özellikle bizim de ııı her ne kadar kurum, kuruluş,

00:13:55yazılım şirketlerinin dijital mecrada sorumluluğu olsa da

00:13:58ııı kullanıcı olarak, vatandaş olarak bizim de ııı kendimize

00:14:01göre sorumluluklarımız var. Işte bu tür haber akışları ııı

00:14:05kişilerin bir farkındalık oluşması için ııı kendine

00:14:08biraz daha çekidüzen vermesi için yani özgüvenimi biraz daha

00:14:11minimize etmek için aslında fırsat da sunuyor. Yani her

00:14:14kötü şeyde biraz daha fırsat aramak gerektiğini düşünüyorum.

00:14:17Tabii ki bu sektörde ııı birçok sektör olumsuz yönde etkilendi.

00:14:21Başta finansal piyasada bankacılık sektörü. Çevirim

00:14:24içi bankacılık tarafında Amerika'da, Londra'da,

00:14:27Hindistan'da birçok ülkede ııı müşteriler banka hesaplarına

00:14:31ulaşamadı. Iıı şu anda Türkiye'de böyle bir problemle

00:14:34karşı karşıya değiliz ama olmayacak anlamında gelmiyor.

00:14:37Iıı tabii bugün direk olarak etkilerini görüyoruz. Şu an

00:14:42canlı yerinde havalimanındaki aksaklığın ııı görüntülerini

00:14:45izliyoruz. Dünyada da aynı şekilde bir kaos havası var.

00:14:48Bütün hastanelerde, bütün kurum ve kuruluşlarda aynı

00:14:51atmosfer var. Ancak psikolojik etkilerine baktığımız zaman da

00:14:55insanların tatillerini ötelemesi işte ııı bankalarda

00:14:59biraz daha nakitlerini geri çekiyor olması gibi birçok

00:15:02psikolojik etkenler de var. Orta ve uzun vadede. Amerika'nın

00:15:06özellikle ııı cip üreten ülkelere veya şirketlere karşı

00:15:10yeni yaptırım kararları ııı almış olması ve bu olayın

00:15:15bugüne tekabül etmesi çok manidardır. Iıı bunu da tekrar

00:15:18gözden geçirmeye gerekiyor. Geçen hafta Donald Trump'a karşı

00:15:21yapılan suikast gelişimi bu konuyla hiçbir alakası olması

00:15:24da Amerika şu anda bakın bir Amerikan şirketini konuşuyoruz.

00:15:28Geçen hafta ve bu hafta Amerika üstünde yaşanan problemleri

00:15:31konuşuyor dünya ve ııı seçimlere beş Kasım tarihinde

00:15:35olacak seçimlere bayağı bir uzun süre var. Kim bilir bu

00:15:38seçimlere kadar hangi sürprizler ııı bu ülkede

00:15:41yaşanacak? Çünkü dünyada dolaşan rezerv paranın yüzde

00:15:44sekseni dolar olduğu için doların ana vatanında yaşanan

00:15:48bu gibi hadiseler mesela ııı mavi ekran diyorlar ama bugüne

00:15:52mesela ııı mavi çöküş de diyebilirsiniz finansal

00:15:55piyasalarda. Iıı ciddi anlamda insanların ııı problem

00:15:59yaşadığı ve şirketlerin hisse senetlerinde satışlarla karşı

00:16:03karşıya ııı kalma durumu oldukça güçlü. Satışlarla karşı

00:16:08karşıya kalırlarsa bu piyasayı düşürür mü? Nasıl olur onu da

00:16:11bir özetlerseniz izleyicilerimiz için. Özellikle

00:16:15ııı gelişmiş ülkelerde yaşanan bu ııı tedirginlik kaygıyla

00:16:19birlikte borsalarda özellikle bir satış yaşanırsa bütün

00:16:23küresel borsalarda bunu hissedebiliriz. Şirketlerin ııı

00:16:26değerlerinde ciddi bir azalma olabilir ve ııı ülkelerin

00:16:31kredi notuyla alakalı ciddi belirsizlikler oluşuyor. Yani

00:16:34yılın ikinci yarısıyla alakalı finansal piyasalardaki hikaye

00:16:39tamamen değişebilir. Öngörüler, beklentiler tamamen değişebilir.

00:16:43Şu anda dünya bütün merkez bankaları enflasyonla mücadele

00:16:46ediyor. Ama bu gibi sürpriz gelişmeler ve belirsizlikler

00:16:50karşısında enflasyonla mücadele biraz daha imkansız hale

00:16:53gelebilir. Eee biz şu anda en çok şirketlerin değerini,

00:16:57hisse senetlerini ve küresel piyasalara etkisini daha çok

00:17:00yakından takip etmeye devam ediyoruz. Erdem Bey size şunu

00:17:04sormak isterim. İslam Bey aslında ııı baktığımız zaman

00:17:08piyasalar açısından anlattı ama bu süreçte yaşanan global bir

00:17:12süreç var. Bazı şirketler zorlandı. Restoranlar kapılarını

00:17:17kapadı. Havaalanını biraz önce ekranlara götür getirdik.

00:17:20Aksamalar var. Bu süreçte nasıl bir hukuki süreç işleyecek?

00:17:25Hukuki bir açığı var mı? Bu yaşanan aksamaların eee verilen

00:17:30hizmetteki bu eee yenilemeyle birlikte yani eee yapılan

00:17:36şirketin yaptığı yenilemeyle birlikte yaşanan bu sıkıntının

00:17:40bir hukuki açığı var mı? Ne olacak süreç nasıl devam

00:17:43edecek? Tabii ki burada özellikle Crowd Strike

00:17:47şirketiyle yapılmış anlaşmalara bakmak lazım. Iıı gerek ııı bu

00:17:51ııı hizmeti alan ııı şirketlerin yapmış olduğu

00:17:54anlaşmalara bakmak lazım. Iıı onun detaylarına göre bu tarz

00:17:59ııı cezalar mutlaka ııı ortaya çıkacaktır. Burada önemli olan

00:18:03bunun bir siber güvenlikle şu aşamada alakalı olmadığı bir

00:18:07yazılım ve yazılım güncellemeyle alakalı olduğu.

00:18:10Ondan dolayı biraz daha yazılım teknolojilerinin ııı testlerinin

00:18:14özellikle ııı hassas bir şekilde dikkat edilerek

00:18:19yapılması gerekiyor. Yani bu sorunun ben bir yarım saat

00:18:21içinde bir saat içinde çözüme kavuşturulacağını düşünüyorum.

00:18:24Özellikle ııı batı tarafı ve ııı Kuzey Amerika tarafı da

00:18:29uyandıktan sonra ııı ve burada belki de yapılması gereken

00:18:33teknolojinin yarattığı bir dijital kaos var. Bunu şu beş

00:18:37saatlik dilimde gördük. En çok kim etkilendi? Iıı bizler

00:18:41vatandaş etkilendi, halk etkilendi. Yani kamu

00:18:44hizmetlerini alanlar etkilendi. E bu teknolojilerin

00:18:47özellikle ııı şirketler aracılığıyla kamusal işleyişi

00:18:52ve vatandaşın aldığı hizmetleri bir şekilde durdurma noktasına

00:18:55getirdiği ve yavaşlatma noktasına getirdiği çok doğru.

00:18:58Evet burada yapılması gereken bu küresel iş birliklerinin çok

00:19:02daha hızlı bir şekilde ortaya konması test süreçlerinin hızlı

00:19:07bir şekilde belki ikişer defa, üçer defa yapılması ve biraz

00:19:11önce çok güzel söylediniz. Sözleşmeler yapılırken o

00:19:15sözleşmelerde bu tarz caydırıcı maddelerin belki daha yüksek

00:19:19oranda konulması ki testler daha dikkatli yapılsın.

00:19:23Özellikle devletlerin ııı dijital dönüşüm alanında bu

00:19:27problemin mutlaka alternatif çözümler üretmesi ve kamu

00:19:30kurumlarına hizmet sunarken verilerin güvenliğini de bu

00:19:33sözleşmelerle çok daha sağlam şekilde kayıt altına alması

00:19:38gerekli diye düşünüyorum. Peki ııı söyledikleriniz çok önemli

00:19:42çünkü büyük veri analizliği, analitikliği biliyorsunuz

00:19:45şirketler için çok değerli. Çünkü şirketinizin bütün

00:19:49altyapısını bir dijital ııı sürece buluta yüklüyorsunuz ve

00:19:54onun güvenliği önemli. Yaşanan böyle durumlarda bir de güvenlik

00:19:58açığı da oluşacak. O yüzden sözleşmeler de revize edilmeli.

00:20:01Bunun altını çizerek çizerek aklımızda tutmamız gerekiyor

00:20:05gelecek için Erdem Bey bunu bir kenara yazalım. Biraz da

00:20:09teorisel anlamda konuşmak isterim. Böyle bir durumda sade

00:20:13vatandaş olarak ne yapacağız? İslam Bey'e sormak istiyorum

00:20:17çünkü neredeyse çoğu yatırımımız dijitalde, paramız

00:20:21dijitalde. Evet. Az önce de örnek verdim. Birçoğumuz böyle

00:20:24bir durum yaşanınca hemen bankanın mobil uygulamasını

00:20:28açtık kullandığımız bankanın. Paramıza baktık orada mı? Ne

00:20:32yapmalı normal vatandaş? Siz nasıl öneriyorsunuz? Çünkü daha

00:20:36önceki açıklamalarınızı da görüşlerinizi de biliyorum.

00:20:38Evet. Dijital süreç iyi ama bir garanti mi olmalı bir

00:20:42kenarda? Evet. Evet. Samet Bey yayınımıza devam ederken bir

00:20:46taraftan da ekranda küresel piyasalardaki etkileşimini

00:20:49borsalardaki etkileşimi yakından takip ediyorum ve şu

00:20:52anda küresel borsalar eksiğe döndü. Özellikle Microsoft'un

00:20:56işbirliği yaptığı o güvenlik şirketinin ııı hisselerinde yüzde

00:20:59on sekizli bir satış var. Eee Microsoft'un hisselerinde de

00:21:03yüzde ikiye aşan bir düşüş olduğunu gözlemliyoruz. Az

00:21:06önce de ifade ettiğim gibi borsalarda bunun mutlaka bir

00:21:08etkileşimi olacak. Eee özellikle eee hava şirketlerinin

00:21:12hisse senetlerinde yüzde bir nokta altıyla yüzde iki nokta

00:21:16dört civarında satışlar olduğunu gözlemliyorum. Eee

00:21:19burada borsanın eee etkileşimini veya buradaki kaos

00:21:22havasının finansal piyasalara yansımasını bir şekilde

00:21:25görüyoruz. Evet eee üstadım az önce de eee teknik açıdan

00:21:29yorumladı konuyu. Ben de finansal açılardan bundan bir

00:21:32ders çıkarmamız gerektiğini, vatandaş olarak sorumluluğumuz

00:21:35çok olduğunu sık sık ifade ediyorum. Tabii güvenlik

00:21:39noktasından ziyade insanların finansal piyasalarda

00:21:42varlıklarına sahip çıkması eee bu gibi durumlar sürprizler

00:21:45karşısında eee fiziki birikimlerinin olması eee veya

00:21:50B planının olmasını ben çok önemsiyorum. Tabii yeni dünya

00:21:54sisteminde dijital bir çağ var. Hatta Türkiye'de bile geçen yıl

00:21:57eee SPK'nın lisansını verdiği dijital bankacılık artık

00:22:01Türkiye'de uygulanıyor. İnternetin olduğu her yerde

00:22:04biraz daha gelenekçi bankacılık veya manuel bankacılık değil de

00:22:07dijital bankacılık üzerinden hayatımıza devam ediyoruz ama

00:22:10biz her şeyimizi bütün ııı önemli olan süreçlerimizi

00:22:14hayatımızı ilgilendirecek nakit paralarımızı sadece dijital

00:22:18ortama internete güvenerek devam ettirirsek aslında burada da

00:22:21bir eksik ııı hatalı bir yol izlemiş oluyoruz. O zaman

00:22:25fiziki olarak da yapmak mı gerekiyor? Tamam bunu da

00:22:29önerseniz baktığımız zaman bankacılık sistemi üzerinden

00:22:33yatırımlar da yapıyoruz. Bunu nasıl dengelemeliyiz? Evet.

00:22:36Iıı şimdi finansal piyasalarda devletin skortalığı miktar

00:22:40zaten belli. Yani dört yüz bin liraya kadar zaten mevduatlar

00:22:43skortalar. Ama onun haricinde vatandaşların doğal felaketlere

00:22:48karşı bu dijital ııı kaoslara karşı en az ııı hayatını bir

00:22:52ay boyunca devam ettirebilecek dijital bir mahkumiyet

00:22:56yaşamayacak bayağı ııı başka birisinden muhtaç olmayacak

00:22:59kadar ııı hayatını devam ettirecek bir aylık nakitinin

00:23:02bence cebinde olması lazım. Bu nakit dediğim illa döviz olmak

00:23:06zorunda değil. Iıı bu altında olabilir. Hanımefendilerin

00:23:09kolunda kullandığı bileslik de olabilir. Ama sonuç itibariyle

00:23:12benim hayatımı şöyle bir ay sürdürecek kadar kimseye

00:23:15muhtaç olmayacak kadar nakitim kenarda dursun düşüncesini ben

00:23:19önemsiyorum. Çünkü ııı modern bir hayat yaşıyoruz. Modern

00:23:23bir dijital çağdayız. Herkesin bütün varlıkları ııı sistemde

00:23:27ama nakit tarafında hiç kimsenin hazırlığı yok. Bence

00:23:31vatandaşlarımız nakit kısmında da hem doğal felaketler

00:23:34noktasında hem de bu gibi kaoslar karşısında hazırlıklı

00:23:37olması gerekiyor. Yani bu bütün varlıklarınızı alın, yastık

00:23:41altına biriktirin anlamını taşımıyor. Sadece bir aylık

00:23:45hayatınızı devam ettirecek kadar nakit insanların kenarda

00:23:47olursa ııı daha iyi olur. Çünkü ııı banka ATM'leri, banka

00:23:51şubeleri, internet bankacılığı böyle bir sistem çöküşü

00:23:55karşısında insanlar maalesef çaresiz kalıyor. O yüzden ııı

00:23:58bir aylık ııı nakiti ben önemsiyorum. Bu söylediğiniz

00:24:02önemli belki kulağımıza küp olması gerekir diyeceğimiz

00:24:06cümlelerden biri bu olmalı. Bunu cebimizde tutalım. Hem

00:24:09kendi adıma söylüyorum hem bütün izleyicilerimiz adına

00:24:12söylüyorum. Sizin değerlendirmeniz üzerinden.

00:24:15Ama şunu da soracağım. Erdem Bey ııı size sorayım. Herkes

00:24:19önce hesaplarını kontrol etti dedik. Bunu dile getirdik. Bu

00:24:22nasıl olacak? Paraya ulaşamazsak ne yapacağız? İslam

00:24:26Bey'in belirttiği gibi bir aylık nakitimizi kenara

00:24:29koymadıysak ya da kullanabileceğimiz paraya

00:24:32dönüştürebileceğimiz materyalimizi, yatırımımızı

00:24:35diyelim. Kenara koymadıysak ne yapacağız? Vatandaş ne yapacak?

00:24:39Bunun yanında şirketler ne yapacak? Dönmesi gereken bir

00:24:42ekonomi var. Yapılması gereken işler, ödemeler, gelecek

00:24:46gidecek ııı ürünler, lojistik var. Ne yapmalıyız? Vatandaş

00:24:50ve şirketler olarak. Şimdi Samet Bey ııı burada gene bütün bu

00:24:55dedikleriniz bir aslında kamu hizmetine geliyor. Ve ııı

00:25:00sadece ııı vatandaşın ne yapması gerektiğini konuşursak

00:25:04ııı biraz daha gene ııı önümüzdeki dönemlerde

00:25:09karşılaşacağımız ııı daha büyük hasarların etkisini bir

00:25:13nebze azaltmış oluruz. Burada yapılması gereken ııı bir

00:25:17ulusal ve uluslararası ııı sadece strateji değil. Çünkü

00:25:22strateji belgeleri sadece yeterli olmuyor. Iş birliklerinin

00:25:26nasıl olacağını tekrar konuşmak gerekiyor. Yani aslında zaten

00:25:28baktığımızda gerek ııı G20 zirveleri olsun ııı gerek ııı

00:25:34Birleşmiş Milletleri'nin zirvelerinde bu konu son iki

00:25:37yılda çok önde konuşulan konularda. Iki konu. Biri

00:25:40yapay zeka, biri siber güvenlik. Yani zaten çok önde

00:25:43konuşulan bir konuydu. Şu anda bunların yaşandığı anları

00:25:47yaşıyoruz. Burada yapmak gereken çok güzel bir soru

00:25:49sordunuz yine. Burada yapmak gereken aslında tek bir sektör

00:25:54alanında değil. Genel bir makro ölçekte ulusal strateji

00:26:01belirlemek. Yani bunu bir ııı ismine bunun bir dijital

00:26:04dönüşüm stratejisi mi dersiniz? Ismine bunun bir ulusal ııı

00:26:08yazılım stratejisi mi dersiniz? Ismine ulusal siber güvenlik

00:26:12stratejisi mi dersiniz? Zaten bu stratejiler mevcut. Bunları

00:26:16bir ııı diğer ülkelerle bir ııı konsorsiyum şeklinde bir

00:26:25anayasa hükmü gibi bağlamak gerekiyor. Burası olduğu zaman

00:26:29neler yapacağımız yani elimizde bir rehber olursa böyle

00:26:33bir şeyle karşılaştığımızda şunu yapmamız gerekiyor. Böyle

00:26:35bir şeyle karşılaştığımızda şunu yapmamız gerekiyor. Çok

00:26:38daha kıymetli olacaktır diye düşünmekteyim. Bu söylediğiniz

00:26:42önemli. Siz anlatırken bunu aklıma savaş noktaları geldi.

00:26:46Çünkü savaşa gittiğiniz zaman çoğu yerde savaş ortamının

00:26:50olduğu yerde telefon çekmez, navigasyon kullanamazsınız.

00:26:52Yiyecek içeceğe ulaşmanız belli bir şekilde kısıtlanır,

00:26:56iletişim kısıtlanır. Aslında yaşanacak bir dijital çöküş de

00:27:00neredeyse böyle bir ortamı hazırlayacak. Belki de dediğiniz

00:27:04gibi anayasal bir süreç global olarak hazırlanması önemli.

00:27:07Hatta siz konuşurken aklıma sabahta ilk bu olay

00:27:11yaşandığında gelen bir dizi vardı. Diye yani devrimde

00:27:15diyebiliriz. O dizide de benzeri bir durum yaşanıyordu.

00:27:18Enerji kaynakları tükeniyordu. Artık dijital kullanım

00:27:21neredeyse sıfırlanıyordu. Öyle bir durum olursa bir anayasa

00:27:25gibi bir şey ya da kurallar silsilesi kurtarır mı bizleri?

00:27:29Çünkü şuraya geleceğim. Üçüncü Dünya Savaşı konuşuluyordu.

00:27:33Nükleer başlıklar atılır mı konuşuluyordu. Öyle bir şey

00:27:37olursa da benzeri bir durum, iletişimsizlik yaşanacak.

00:27:39Günümüzdeki dünya revize edilecek. Ne yapması gerekiyor

00:27:43vatandaşların böyle bir durumda? Anayasal bir hazırlık yeterli

00:27:47olacak mı? Yani kuralların yazıldığı bir eee herkesin

00:27:51imzaladığı bir kağıt yeterli olur mu? Çünkü Gazze'ye

00:27:55baktığımızda uluslararası ilkelerin hiçe sayıldığı

00:27:59zamanları da görebiliyoruz. Savaş kuralları bile hiçe

00:28:02sayılıyor. Samet Bey ııı bir kere şunu yapmamız lazım. Şimdi

00:28:07bizim önce kendi ülkemiz açısından konuşmamız bence

00:28:10çok kıymetli. Kendi ülkemiz açısından baktığımızda okuma

00:28:14yazma oranımız yükseklerde. Bayağı ııı özellikle ııı yüzde

00:28:20doksanlardan daha fazla. Eee internet penetrasyonu yüzde

00:28:24doksanların üzerinde. Bizim yapmamız gereken okul öncesinden

00:28:28itibaren başlayıp şimdi artık böyle bir dünyada yaşıyoruz.

00:28:30Dijital dünyadayız. Ya bunu bugün yaşadık. Bir üç gün

00:28:34sonra daha başka nasıl bir dijital kaosla karşı karşıya

00:28:37kalacağız bilmiyoruz. Bir kere çocuklara yani okul öncesinden

00:28:42başlayıp bir farkındalık eğitimi vermemiz gerekiyor.

00:28:45Bunlar bunlar olduğunda nasıl ki ııı yaya geçidine

00:28:49geldiğimizde kırmızı ışık, sarı ışık, yeşil ışıkta ne

00:28:52yapmamız gerektiğine biz çocuklarımızı ilkokul

00:28:55öncesinden itibaren eğitiyoruz. Bir kere bunların ııı bir

00:28:59rehberinin çıkması gerekiyor. Yani böyle böyle bir şeyle

00:29:02karşılaştığımızda bunlar şu ki yeni yeni konular artık daha

00:29:05farklı konular. Şunu yapmamız gerektiğini bir kere bilmemiz

00:29:08gerekiyor. Ikincisi ııı bu tarz konularda konunun

00:29:12uzmanlarını öncelikle ııı dinlemek gerekiyor. Iıı ve

00:29:16panik yapmak. Iıı çünkü ııı ani olaylar gelişebiliyor. Iıı ani

00:29:21olaylarda da panik yapmadan sakin kalarak bu konulardaki

00:29:25konunun uzmanlarıyla devlet yetkilileri olsun, özel

00:29:28sektördeki bu konunun uzmanlarıyla olsun bir şekilde

00:29:30onların yönlendirmesiyle hareket etmek lazım. Tabii ki

00:29:33sadece bir metinle olacak bir şey değil. Onu niye söylemek

00:29:36istedim özellikle üstüne basa basa? Bu işler ulusal

00:29:39işbirliği olmadan ııı çünkü bugün dünyanın bir yerinde işte

00:29:43bir internet güncellemesinde bir ürün güncellemesindeki bir

00:29:47problem sizin burada uçağa binerken bilet alamamanızın

00:29:50alamamanızı sağlayabiliyor. Iıı bu iletişimlerin

00:29:55sağlanabilmesi için de ortak bir anayasal metin olduğu zaman

00:29:59ııı ve caydırıcılık oranı yüklü farklı metinler olduğu

00:30:04zaman çözümlerin daha hızlanma olasılığı yüksek. Bugün

00:30:08yaşadığımız bir küresel bir ııı kesintiydi. Ama sadece

00:30:12küresel değil ülkesel bir kesinti olduğunda o zaman ne

00:30:15yapmamız gerekiyor? O zaman da işte milli teknolojilerin

00:30:17önemi ortaya çıkıyor. Her zaman vurguladığımız bir şey bu.

00:30:21Alternatif mutlaka ııı yedekleme sistemlerinin ııı ve

00:30:25çözümlerin olması çok çok çok kıymetli. Kıymetli hemen onunla

00:30:30ilgili bir soru sorayım. Rusya'da demişti ki yerli

00:30:32yazılımların önemi ortaya çıktığı yönünde bir açıklama

00:30:35gelmişti. Yerli yazılımlar oldukça önemli ama bunlar

00:30:38dünyadan bağımsız olabiliyor mu? Çünkü Microsoft da güvenlik

00:30:42altyapısını bambaşka bir şirketten alıyor. Kendi içinde

00:30:45oluşturmuyor. Eğer böyle bir yerli yazılım atılımı yapılırsa

00:30:49ülkeyi sararsa genel anlamda kullanılırsa bu bütün noktalarda

00:30:55dışarıdan bağımsız mı olacak? Yüzde yüz yerli ııı kelimesini

00:30:59her zaman kullanıyoruz cümlesini. Yüzde yüz yerli

00:31:02olmalı mı? Nasıl bir adım atılmalı? Nasıl bir çalışma

00:31:05yapılmalı bunun için? Yatırım ne? Tabii bunlar bunlar çok

00:31:09ııı önemli ııı stratejiler gerektiren ve üzerinde uzun

00:31:13konuşulması gereken ııı aslında konular. Iıı ve

00:31:16özellikle günümüz dünyasında yani bundan on yıl önce daha

00:31:20farklı konuşabilirdik. Yirmi yıl önce daha farklı

00:31:22konuşabilirdik. Ama her şey birbiriyle bağlantılı şekilde.

00:31:27Yani bugün bir otomobile biliyorsunuz. Işte ne diyoruz?

00:31:30Buna otomobil demeyelim diyoruz. Bu bir mobil araç

00:31:32diyoruz. Iıı bugün ııı cep telefonumuzla ııı arabamızın ııı

00:31:38birçok fonksiyonunu uzaktan kontrol edebiliyoruz. Iıı ondan

00:31:43dolayı bir kere yüzde yüz ııı herhangi bir ürün sadece

00:31:47yazılım anlamında demeyelim. Yüzde yüz ııı sizde bile olsa

00:31:51internet çıkışı oluyor. Onun dışında başka bağlantılar yani

00:31:55her şeyleriyle bağlantılı hale geldi. Ondan dolayı da

00:31:57diyoruz ki uluslararası önemli ııı anayasal maddeler bizler

00:32:05için kıymetli. İslam Bey size de bu çerçevede şunu soracağım.

00:32:10Tabii ki yerli yazılımlar önemli ama global olarak bir

00:32:14finans sektörü var. Orada nasıl alınmalı? Erdem Bey altını

00:32:18çizdi. Hani bir yasa örneğiyle verdi bunu. Bu global bir yasa

00:32:23yapılabilir diye anayasa benzeri. Peki piyasalar

00:32:27açısından bu nasıl olmalı? Nasıl devam etmeli? Bu risk şu

00:32:31an itibariyle hem ülkemizde hem dünya çapında yaşanan bu mavi

00:32:35ekran krizi ya da sizin söyleminizle mavi ekran

00:32:39çöküşüne karşı vatandaş ve toplumlar global olarak ülkeler

00:32:45nasıl önlem almalı? Samet Bey ııı elimizde olan şeyler var,

00:32:49elimizde olmayan şeyler var. Bugünkü konuştuğumuz konu

00:32:52insanların, vatandaşların finansal sisteminin elinde

00:32:55olmayan şeyler ve dolayısıyla da aciz kalıyorsunuz. Sadece

00:32:58izleyerek süreci devam ettiriyorsunuz. Ancak ııı benim

00:33:02aklıma gelen ilk çözüm önerim şu. Iıı sigortalatmak yani

00:33:06insanların bankadaki varlıklarını ııı evdeki

00:33:09varlıklarını sigortalatması benim için önemli. Iıı tabii ki

00:33:13sigorta şirketleri herhangi bir hackerlığa karşı, çöküşe karşı,

00:33:18dolandırıcılığa karşı vatandaşları sigortalıyor.

00:33:21Hatta bankalar müşterilerini arıyor. Herhangi bir bunun

00:33:25altını çizelim mi? İslam Bey bunun altını çizelim. Evet.

00:33:28Bankadaki varlıklarımız finansal varlıklarımızı

00:33:30sigortalatabiliyoruz. Evet. Yaşanan bu durum gibi olaylara

00:33:34karşı, siber saldırılara karşı değil mi? Tekrar tekrar altını

00:33:38çizmek için soruyorum. Kesinlikle. Eee zaten bankalar

00:33:41zaman zaman müşterilerini arıyorlar ki geçen yıl veya

00:33:44bundan iki yıl önce Türkiye'de de sık sık eee bu tür problemlerle

00:33:48karşı karşıya kalıyorduk ve eee en azından bankalar da o

00:33:52sorumluluğunu üzerinden atmak suretiyle onlar da yabancı

00:33:55şirketlere sigortalıyordu. Bu hackerlık veya dolandırıcı

00:33:58hadisesiyle alakalı sistemi. Vatandaşlarımızın bence eee

00:34:02varlıklarını sigortalatması, hackerlara karşı sistem

00:34:06çökmesiyle alakalı bütün olumsuzluklara karşı bankadaki

00:34:10resmi tutarım. Zaten sistemde olan varlıklar resmi olarak

00:34:13göründüğü için herhangi bir beyanı zaten gerek yok. Banka

00:34:17zaten sizin ne kadar varlığınız olduğunu eee sigorta

00:34:20şirketlerine zaten sunuyor. Buradaki varlıkları ben sigorta

00:34:23yapılmasını önemsiyorum ve vatandaşlarımızı da tavsiye

00:34:26ediyorum. Eee önceden eee uçakla, otobüste, eee metroyla

00:34:31seyahat ettiğiniz zaman ayrıca arıza gerçekleştiği zaman

00:34:35ulaşım araçlarında arızalar gerçekleştiği zaman seyahatiniz

00:34:38gerçekleşmiyordu. Şimdi tamamen bir dijital mecrada olduğumuz

00:34:42için gözümüzün gördüğü her problem dijital olarak

00:34:45sorumlulara karşımıza çıkacak. Hatta hatırlatmak için

00:34:48insanlara şunu da söyleyeyim hatırlatmak için geride kalan

00:34:52yaz ayında da ııı iki bin yirmi üçteydi yanlış

00:34:55hatırlamıyorsam bir ııı Türkiye'deki uçuş şirketinin

00:35:00ııı bir airlines'in havayolu şirketinin sistemlerinde hatalar

00:35:04olmuştu. Uçuşlar gecikmişti. Onu da hatırlatabiliriz. Evet.

00:35:07Evet. Bugüne örnek doğru. Belki de. Doğru. Bu bu olayları çok

00:35:12yaşadık. Dünyada çok örneklerini gördük. Önceden eski

00:35:15dünyada insanlar cüzdanlarına demir takıyorlardı ve kemerine

00:35:20bağlıyorlardı. Biliyorsunuz cepçilere karşı tedbir

00:35:22alıyordu. Peki o demirimiz ne olacak? O güvenlik demiri ne

00:35:26olacak? Evet. Şimdi bundan sonra dijital bir mecra, dijital bir

00:35:31hayat yaşadığımız için bundan sonraki süreçlerde sadece

00:35:34dijital önlemler almamız lazım ve ııı bundan sonra her ay

00:35:39düzenli olarak üstadım daha iyi bilir ama benim kişisel olarak

00:35:42tavsiyem her ay düzenli olarak şifreleme, şifreleme

00:35:46yöntemlerimizi değiştirmemiz lazım. Iıı bunu biraz daha

00:35:49farkındalığımızın artması lazım. Iıı güvenlik tedbirleri

00:35:52kullanmak, başkasının ııı başkasına şifre vermemek,

00:35:56başkasını İBAN kullandırmamak gibi ııı sorumluluklarımız var.

00:36:00Bu sorumlulukları yere getirdikten sonra zaten

00:36:02yapabileceğimiz bir şey yok. Tekrar sıralayalım. Ben şifremi

00:36:05kimse bilmiyorsa, her ay düzenli olarak şifremi

00:36:08düzenliyorsam ııı bankadaki varlıklarımı, finansal

00:36:11varlıklarımı ııı skortalı yapmışsam ben vatandaş olarak

00:36:14övümü yapmışımdır artık. Iıı bundan sonrası benim elimde

00:36:17değildir. Iıı ve bu hamleleri yaptıktan sonra artık

00:36:22varlıklarımızda risklerimi de ben çeşitlendirmem lazım. Az

00:36:26önce de ııı yayınımızın başında ifade ettiğim gibi ben bütün

00:36:29varlıklarımı sisteme koyayım, oradan alıyorum, satıyorum,

00:36:32dijital mecra, kolaylıktır, eyvallah hepsini tamam. Ama

00:36:35yarın bugün böyle bir olayla karşı karşıya kaldığımız zaman

00:36:38Allah korusun bir doğal felaketle karşı karşıya

00:36:41kaldığım zaman ben ve ailem ııı kenardaki nakit paramla ne

00:36:45kadar hayatımı devam ettirebilirim? Sistemin ne

00:36:47zaman açılacağı normalden önce zaten belli değil. Zaten şu anda

00:36:51dünya ülke liderleri, dışişleri bakanlığı, bakanları, üçüncü

00:36:56dünya savaşı riskinden bahsediyorlar, kamuoyuna,

00:36:58dünyayı açıklıyorlar, alenen açıklıyorlar. Ve böyle bir

00:37:01durumda zaten paranın piyasanın konuşulmayacağı bir süreç

00:37:04karşımızda olur. Yani ııı artık parayı konuşacak, finansal

00:37:08piyasada konuşacak bir şey kalmaz. Tamamen savaşa

00:37:11odaklanırız ve orayı konuşuruz. Iıı dolayısıyla ııı günlük

00:37:15hayatımızda modern teknolojiyi kullanalım, günlük hayatımızda

00:37:18modern teknoloji nimetlerinden faydalanalım ama gelenekçi

00:37:22olmayı ihmal etmeyelim. Gelenekçi olmayı tamamen

00:37:25hayatımızdan çıkarmayalım. O yüzden gelenekçi olmakta bence

00:37:29yine de fayda vardır. Yani biraz da geçmişi hatırlatarak

00:37:34diyorsunuz ki biz ananelerimiz babaanelerimize gittiğimiz zaman

00:37:38hep bir yerleri vardır. Orayı açarlar kasa gibi kullandıkları

00:37:41belki yorganların arası oradan parayı çıkartırlardı. Her zaman

00:37:45o yorganların arasında yastık altında bir nakitimiz olmalının

00:37:49altını çiziyorsunuz. Bir de şey tekrar hatırlatır mısınız?

00:37:53Belki yeni gelen izleyicilerimiz için dijital

00:37:55olarak bankada tuttuğumuz paraların ne kadarlık miktarı

00:38:00devlet koruması altında direkt olarak ve sigorta işlemi nasıl

00:38:04yapılmalı? Bu önemli. Bugün yaşadığımız aslında bize

00:38:07bunu hatırlattı. Sizin altını çizdiğiniz noktayı onu tekrar

00:38:11hatırlatır mısınız bize? Her yıl her yıl bir Ocak tarihinde

00:38:17bankadaki mevduat sigorta oranları değişiyor. Geçen yıl

00:38:20iki yüz bin liraydı. Bu yıl dört yüz bin liraya çıktı. Dört

00:38:24yüz bin liraya kadar bankadaki mevduatlar sigortalı. Eee onun

00:38:27haricindeki tutarları bence kişisel olarak ben bunu

00:38:31söyleyebilirim. Farklı bankalara dağıtmak suretiyle risklerimizi

00:38:35azaltabiliriz. Örnek veriyorum. Eee iki milyon TL paramız var.

00:38:39Iki milyon TL parayı bir bankaya koymaktan ziyade nasıl

00:38:43olsa dört yüz bin lirası sigortalı bir eee karşılığım

00:38:45var garantili. Eee diğer bankaları dağıtırım. Hem riskimi

00:38:49dağıtmış olurum hem de bütün miktarım sigortalanmış olur. O

00:38:53yüzden böyle bir seçenek daha mantıklı olduğunu düşünüyorum

00:38:56ben. Bu çok önemli. Bunu cebimizde tutmamız gerekiyor.

00:39:00Ya da sizin biraz önce söylediğiniz gibi sigortalama

00:39:03sistemi yapılabilir. Erdem Bey size şunu da sorayım. Biraz

00:39:07önce İslam Bey söyledi. Önlem olarak ne yapmalıyız

00:39:11yaşanacak böyle bir duruma karşı? İslam Bey şifreler

00:39:14değiştirilmeli. Eee İBAN verilmemeli, kontrol edilmeli,

00:39:18şifreler başkasına verilmemeli dedi. Siz ne önerirsiniz?

00:39:21Normal bir vatandaş kendisine dijital yaşanacak bir probleme

00:39:25karşı nasıl korumalı? Hangi adımları atmalı? Tabii

00:39:31özellikle ııı siber güvenlik tarafına baktığımızda

00:39:35vatandaşçı olarak yapabileceğimiz kolay şeyler

00:39:37var. Bir kere biraz önce de konuştuk konuşmamızın başında

00:39:40da. Bunun ııı farkındalığı için eee eğitimler alabilmek. Basit

00:39:45anlamda. Iıı özellikle ııı önemli kuruluşların ııı bu

00:39:51konulardaki anlık olan bu tarz olaylardaki bilgilendiğiyle

00:39:54bilgilendirmelerini ııı izlemek, takip etmek çok önemli. E

00:39:58tabii şifrelerini sonuçta kullanıcıyız hepimiz.

00:40:02Bilgisayar şifremiz var, cep telefonu şifremiz var,

00:40:04bankacıdaki şifrelerimiz var. Iıı genelde önerilen altı ayda

00:40:08bir ııı yenilemek. Iıı kolay bir şey de değil. Yani her

00:40:11yerimiz şifre havuzu oldu. Yani onları ııı tutmak,

00:40:14hafızamızı da tutmak ııı bir yerlere yazıp o kağıtları bir

00:40:18yerde tutmak da kolay bir şey değil. Iıı ama altı ayda bir

00:40:22ııı yenilemek gerekiyor. Özellikle ııı kullandığımız

00:40:26teknoloji ürünlerinin ııı güvenlik güncellemelerini

00:40:30yapmak da kıymetli. Yani gerçi bugünkü konu bir ııı

00:40:33güncellemeden dolayı kaynaklandı. Iıı ama ııı

00:40:37aslında geriye dönüp baktığımızda özellikle

00:40:39savunma sanayinde ve finans sektöründe ııı bu tarz

00:40:43güncellemeler ııı birden çok kez test edilerek yapılıyor. Yani

00:40:47ııı zaten ııı örnek vereyim. Şu anda dünya nüfusunun ııı beş

00:40:54milyara yakını internet kullanışı yapılan

00:40:57simülasyonlarda böyle bir güncellemede beş milyar nüfus

00:41:01nasıl etkilenir? Iki üç defa farklı şekillerde belki de

00:41:04onlarca kez test ediliyor aslında. Ondan dolayı

00:41:07özellikle güncelleme yaparken yani bugünü bugün böyle bir

00:41:11şey başımıza geldi. Evet. Ama güncel tutmak her zaman çok

00:41:14kıymetli. Iıı bunları ben çok önemsiyorum. Ve özellikle ııı

00:41:19basit anlamda ııı bir kere eğitimlerimizi mutlaka mutlaka

00:41:24mutlaka bu konuda alacağız. Iıı ve doğru kanallardan doğru

00:41:28bilgiye ııı bu konularda erişip özellikle böyle ııı ani

00:41:33anlarda. Evet. Çünkü ani durumlar ııı dikkat etmemiz

00:41:37gerekecek. Çok teşekkür ediyorum değerli konuklarıma

00:41:40hem Erdem Bey'e hem İslam Bey'e aktardıkları bilgiler için.

00:41:43Iyi günler dileyelim. Geçmiş olsun. Sağ olun. Hem bize hem

00:41:45tüm dünyaya mavi ekranla başladık günü. Osmanlı

00:41:49İmparatorluğu'nun son sarayı olan İstanbul'daki Yıldız

00:41:51Sarayı'nda beş yıldır devam eden restorasyon çalışması

00:41:54tamamlandı. Şu anda Cumhurbaşkanı Erdoğan

00:41:56açılışında konuşuyor, izleyelim. Sizlerle beraber

00:41:59olmaktan büyük bir bahtiyarlık duyuyorum. Davetimize icabet

00:42:04ederek heyecanımızı, gururumuzu paylaştığınız için

00:42:08her birinize ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Bugün şairin

00:42:16ifadesiyle bir semtini sevmenin bile bir ömre bedel

00:42:21olduğu güzel İstanbul'umuzun en güzel tarihi eserlerinden

00:42:27birinin açılışını yapmak üzere bir aradayız. Milli Saraylar

00:42:33Başkanlığımızla yürütülen altı yıllık titiz bir restorasyon ve

00:42:39tefriş çalışmalarının neticesinde ecdat yadikarı

00:42:43Yıldız Sarayı'nı ihya ettik. Şehrimizin simgelerinden olan

00:42:49Yıldız Sarayı bugünden itibaren kapılarını halkımıza ve dünyanın

00:42:55dört bir yanından gelecek ziyaretçilerine açıyor. Tekrar

00:43:01eski görkemine ve güzelliğine kavuşturarak milletimizin

00:43:06istifadesine sunduğumuz Yıldız Sarayı'mızın hayırlı uğurlu

00:43:12olmasını diliyorum. Bugün yaşadığımız mutlulukta pek çok

00:43:18hocamızın ve uzmanımızın alın teri yürek teri vardır. Şayet

00:43:25onların emeği birikimi ve fedakarane gayretleri olmasaydı

00:43:31bu güzel eser tekrar eski görkemine kavuşturulamazdı.

00:43:38Sözlerimin hemen başında bu kardeşlerime teşekkürü bir

00:43:43borç biliyorum. Yıllarca örselenmiş, hırpalanmış,

00:43:48imanların kurbanı olmuş bu eserin altı yıllık özverili bir

00:43:54çalışmayla yeniden ülkemize kazandırılmasına vesile olan

00:43:59Milli Saraylar Başkanlığımıza, Sayın Başkan ve ekibine, Sayın

00:44:05Bakanımıza özellikle teşekkür ediyorum. Ve ayrıca projede

00:44:13yer alan tüm kardeşlerime teşekkür ediyorum. Milli

00:44:18Saraylar Bilim Kurulu Başkanı saygıdeğer hocam, profesör

00:44:23doktor Saadettin Ökten beyefendiye ve kurul

00:44:28üyelerine en kalbi şükranlarımı iletiyorum. Yıldız Sarayı'nın

00:44:34yeniden ihyasıyla birlikte İstanbul'umuzun tarihi,

00:44:39kültürel ve turistik cazibesinin daha da artacağına

00:44:44inanıyorum. Kıymetli misafirler az önce Milli Saraylar

00:44:50Başkanımız Yıldız Sarayı'nın tarihi serencamına dair

00:44:55bilgileri bizlerle paylaştı. Gerek mimari, gerek sanatsal,

00:45:01gerekse tarihi özellikleri bakımından nadide bir eser olan

00:45:07sarayın inişli çıkışlı geçmişini hep beraber dinledik.

00:45:12Şunun öncelikle vurgulanması gerekiyor. Burası asla sıradan

00:45:18bir eser, sıradan bir yapı değildir. Iki yüz yıllık

00:45:24tarihiyle Yıldız Sarayı Osmanlı'nın en sancılı

00:45:28yıllarına bizzat şahitlik etmiştir. Biliyorsunuz Yıldız

00:45:34Sarayı Sultan ikinci Abdülhamit'le özdeş hale

00:45:39gelmiştir. Ancak sarayın geçmişi Sultan üçüncü Selim'in

00:45:45Mihrişah Valide Sultan için bin sekiz yüz beşte yaptırdığı

00:45:50kasra kadar gitmektedir. Bu kasırdan günümüze sadece iç

00:45:57bahçedeki çeşme kalmıştır. Ikinci Mahmut da burayı yeni

00:46:02ordunun askerlerinin talimlerini izlemek için

00:46:06kullanmıştır. Yıldız Sarayı'na asıl hüviyetini kazandıran ise

00:46:12Abdülhamit Han olmuştur. Sultan Abdülhamid'in tahta

00:46:18geçtikten kısa süre sonra maiyetini ve haremini Dolmabahçe

00:46:23Sarayı'ndan Yıldız'a nakletmesiyle birlikte artık

00:46:27burası kasır değil Yıldız Sarayı olarak anılmaya

00:46:32başlanmıştır. Üstat Necip Fazıl'ın otuz altı Türk

00:46:39hükümdarı arasında belki en büyüğü olarak tarif ettiği

00:46:44Sultan ikinci Abdülhamit otuz üç yıl boyunca bin dokuz yüz

00:46:50dokuz darbesine kadar devleti buradan yönetti. Osmanlı'nın

00:46:56en muhatar alı otuz üç yılına tanıklık eden Yıldız Sarayı

00:47:02devleti aliyeye yönelen yıkma girişimleri karşısında dirilişin

00:47:07de sembolü oldu. Topkapı Sarayı ve Dolmabahçe'den sonra

00:47:13payitahtın idari merkezi olarak kullanılan İstanbul'daki üçüncü

00:47:19merkez burasıdır. Yıldız Sarayı'nın ayrıcı vasfı yönetim

00:47:25merkezi olarak kullanılmasıdır. Mimari açıdan Yıldız Sarayı

00:47:31çağdaşı olan yapılardan ayrı özellikleri taşır. Sahil

00:47:37saraylarından farklı olarak burası şehir içinde şehir

00:47:42diyebileceğimiz özgün bir mimariye sahiptir. Marangoz

00:47:47haneleri, mutfakları, ahırları, eczanesi,

00:47:52fabrikaları, savunma birimleri, resmi daireleri, sebze ve meyve

00:47:58bahçeleri, kütüphanesi, müzesi, silahhanesi ve tiyatrosuyla

00:48:04Yıldız Sarayı alışıla gelmiş saraylardan ziyade kendi kendine

00:48:10yeter bir şehri andırır. Sultan ikinci Abdülhamit döneminde

00:48:16sarayda ve mücavirinde sultanın aile ifradıyla birlikte toplam

00:48:22on iki bin kişinin yaşadığı rivayet ediliyor. Zarafeti,

00:48:29sadeliği, tabiatla uyumu birbirinden ayrı köşklerden

00:48:34oluşan mimarisi ve Türk saray bahçeleri geleneğinin son

00:48:40örneği olan has bahçesiyle Yıldız Sarayı gerçekten nadide

00:48:46bir eserdir. Yıldız Sarayı'nın milli mücadele tarihimizde de

00:48:51özel bir yeri bulunuyor. Gazi Mustafa Kemal bandırma

00:48:57vapuruyla yola çıkmadan bir gün önce buraya gelmiş ve Sultan

00:49:03Vahdettin'le görüşmüştür. Gazi Mustafa Kemal o tarihi görüşmeyi

00:49:10şöyle anlatır. Yıldız Sarayı'nın ufak bir salonunda

00:49:15Vahdettin'le adeta diz dize denecek kadar yakın oturduk.

00:49:21Salonun boğaz içine doğru açılan penceresinden gördüğümüz

00:49:25manzara şu. Birbirine paralel hatlar üzerine düşman

00:49:31zırhlıları bordalarındaki toplar sanki Yıldız Sarayı'na

00:49:38doğrulmuş. Vahdettin hiç unutmayacağım şu sözlerle

00:49:43konuşmaya başladı. Paşa paşa şimdiye kadar devlete çok hizmet

00:49:50ettin. Bunların hepsi artık bu kitaba girmiştir. Ve tarihe

00:49:56geçmiştir. Bunları unutun. Asıl şimdi yapacağın hizmet

00:50:01hepsinden mühim olabilir. Paşa, paşa devleti kurtarabilirsin.

00:50:10Bunun üzerine Gazi Mustafa Kemal Sultan Vahdettin'e şu

00:50:15cevabı verir. Merak buyurmayın efendimiz. Noktayı, nazarı,

00:50:22şahanenizi anladım. Irade-i seniyeniz olursa hemen hareket

00:50:28edeceğim. Muvaffak ol hitabına mazhar olduktan sonra huzurdan

00:50:34çıktım. Ayaklarımızın patırtısını işittirmeden

00:50:39saraydan uzaklaştık. Değerli misafirler, biz hazine

00:50:45değerindeki eserlerinin kıymetini çok iyi bilemeyen bir

00:50:50milletiz. Kimi ülkeler yüz, yüz elli yıllık tarihi

00:50:55varlıklarına büyük özen gösterirken geçmişi çok daha

00:51:00eski nice kültür varlığımıza sahip çıkamadık. Özellikle

00:51:06tarihimizin bir dönemine damgasını vuran reddi miras

00:51:10anlayışı bizlere gerçekten çok ağır bedeller ödetti. Bu

00:51:16zihniyetin kadrine uğrayan sembollerden biri Yıldız Sarayı

00:51:21oldu. Gerilik numunesi görülen ecdat yadigarı pek çok kültür

00:51:27varlığımız gibi burası da yıllarca ihmal edildi,

00:51:31örselendi, hoyratça kullanıldı. Saray külliyesini

00:51:36oluşturan binaların çoğu adeta talan edildi. Bunlarla

00:51:42birlikte yakın tarihe ışık tutacak olan birçok eser, obje,

00:51:47eşyada maalesef ya yakılmış ya kırılıp dökülmüş ya da haraç

00:51:54mezat satılmıştır. Bin dokuz yüz yirmili yılların sonunda

00:51:59merasim köşkünün bir süre kumarhane olarak işletilmesi

00:52:04sarayın maruz kaldığı hoyratlığın örneklerinden

00:52:09biridir. Zamanın belediye yetkililerince sırf turistlerin

00:52:14ilgisine mazhar olabilmek adına Yıldız gazinoları projesi

00:52:19hayata geçirilmiştir. İtalyan bir şirket tarafından işletilen

00:52:25kumarhane bir yıl sonra kapatılmıştır. Bakınız sadece

00:52:30Yıldız Sarayı değil milletimizin tarihinde ve

00:52:35hafızasında iz bırakan birçok objede bu kadir bilmezlikten

00:52:41payını aldı. Gazi Mustafa Kemal'in ömrünün son aylarını

00:52:47geçirdiği Savarona yatının hangi skandallarla gündeme

00:52:52geldiğini hepimiz hatırlıyoruz. Gazetelere de

00:52:57yansayan ahlaksızlık hadisesinden sonra süratle

00:53:02harekete geçtik ve Savarona yatını devraldık. Titiz bir

00:53:08çalışmayla Savarona'yı restore ettirdik ve kısa bir süre

00:53:13sonra inşallah restorasyonu bitiyor. Ardından olması

00:53:18gerektiği şekilde misafir devlet ve hükümet başkanlarını

00:53:22ağırlamak için inşallah kullanmaya başlıyoruz. Bunu bile

00:53:28eleştirenler aklı hayale gelmedik iddialarda bulunanlar

00:53:32çıktı. Oysa lafa gelince Atatürk konusunda mangalda kül

00:53:38bırakmayanların çürümeye terk ettiği Savorona yatına sahip

00:53:43çıkan yine biz olduk. Aynı durum pek çok tarihi eser, yapı ve

00:53:49obje için de geçerlidir. Birileri cumhuriyetin arkasına

00:53:54saklanıp Osmanlı karşıtlığı yaparken biz hiçbir zaman ayrım

00:54:00gözetmeden tarihimizin tüm dönemlerini kucakladık. Tarihe

00:54:05vefa, geçmişe saygı anlayışıyla ülkemiz ve yurt dışındaki ecdat

00:54:11yadigarı eserlerimizi yeniden ayağa kaldırdık. Vakıflar

00:54:16Genel Müdürlüğümüz vasıtasıyla iki bin ikiden bu yana yaklaşık

00:54:21altı bin vakıf kültür varlığının restorasyonunu veya

00:54:26onarımını gerçekleştirdik. TİKA aracılığıyla gönül

00:54:32coğrafyamızın dört bir ucunda yüz yirminin üzerinde

00:54:37restorasyon çalışması yaptık. Milli Saraylar Başkanlığımız

00:54:41öncülüğünde de birçok başarılı proje yürüttük. Beykoz Cam ve

00:54:48Billur Müzesi'nden Ankara Palas Müzesi'ne Topkapı Sarayı'nda

00:54:54uzun yıllar kapalı kalmış uzun hazine koleksiyonu kaftanlar

00:55:02koleksiyonu hat eserleri koleksiyonu ve Mecidiye Köşkü

00:55:07ile Mukaddes Emanetler Dairesi'ne varıncaya kadar

00:55:11birçok eseri ihya ettik. Değerli dostlar şunu çok net ifade

00:55:18etmek isterim. Mazinin aklının ruhunun estetik zevkinin

00:55:25nakşolduğu her bir değerimiz milletimizin ezelden ebede

00:55:31uzanan yolculuğunun kilometre taşlarıdır. Restore ettiğimiz

00:55:36camileri, köprüleri, çeşmeleri, hanları, türbeleri,

00:55:42medeniyetimizin konuşan yaşayan canlı hafızaları olarak

00:55:47görüyoruz. Bütün bu yenileme çalışmalarını köklerimizle

00:55:52bağlarımızı güçlendirme çerçevesinde değerlendiriyor.

00:55:56Bu yüzden çok çok önemsiyoruz. Yıldız Sarayı'nı yeniden ayağa

00:56:04kaldırmak suretiyle de bunu yaptık. Hafıza

00:56:09mekanlarımızdan bir tanesini daha halkımızın istifadesine

00:56:13sunduk. Sarayın sadece taşlarını duvarlarını

00:56:18kaldırımlarını mobilyalarını aslına rücu ettirmedik. Burayı

00:56:23aynı zamanda asli kimliğine uygun olarak kullandık.

00:56:29Cumhurbaşkanlığımız döneminde onlarca görüşmeyi, kabulü,

00:56:34zirveyi burada düzenledik. Birçok çalışmamızı burada

00:56:40yaparak aslında bu tarihi mekanı tekrar hayata döndürdük.

00:56:46Yaklaşık altı yıllık çalışmalarımız neticesinde

00:56:50Yıldız Sarayı milletimizin her bir ferdinin gururla

00:56:55gezebileceği gençlerimizin tarihimizin çok önemli bir

00:56:59bölümünü bizzat teneffüs edebileceği muhteşem bir müze

00:57:05olarak hizmet vermeye hazır hale geldi. Milli

00:57:10saraylarımızı milletimize açma hamlemizin en önemli halkasını

00:57:16Yıldız Sarayı'nı halkamızla buluşturmak oluşturuyor. Bir

00:57:22diğer kaderine terk edilmiş tarihi eserimiz olan Edirne

00:57:27Sarayı'yla ilgili restorasyon çalışmalarımız devam ediyor.

00:57:33Inşallah orayı da tamamlayıp ülkemize kazandıracağız. Bundan

00:57:38sonra da ecdadın emanetlerine sahip çıkmayı sürdüreceğiz.

00:57:44Türkiye yüzyılı hedeflerine adım adım ilerlerken ecdadın

00:57:49mirasını koruyacak ayaklarımızı binlerce yıllık

00:57:54medeniyet temellerimize sağlam basacak ve yirmi birinci

00:57:58yüzyılı Allah'ın izniyle Türkiye'nin yüzyılı

00:58:02yapacağız. Rabbim yar ve yardımcımız olsun diyorum.

00:58:07Açılışını yaptığımız Yıldız Sarayı'nın şehrimize,

00:58:13ülkemize ve milletimize hayırlı uğurlu olmasını

00:58:18diliyorum. Ecdadımızın bize mirası olan bu güzel eseri

00:58:22bugünden itibaren milletimize ve özellikle de sevgili

00:58:27gençlerimize emanet ediyoruz. Bu vesileyle bir kez daha

00:58:32cennet mekan Sultan ikinci Abdülhamit Han'ı ve kahraman

00:58:37ecdadımızı rahmetle iade ediyoruz. Restorasyonda emeği

00:58:42olan herkesi tekrar tebrik ediyor. Sizleri sevgiyle,

00:58:46saygıyla selamlıyorum. Ve bu vesileyle inşallah bugünden

00:58:54itibaren halkımıza açtığımız bu mekanı önümüzdeki ayın sonuna

00:59:04kadar bu ay dahil önümüzdeki ayın da sonuna kadar ücretsiz

00:59:11olarak ziyarete açmış olacağız. Hayırlı olsun. Rabbim

00:59:20milletimize emanetine gözleriyle gezerek, görerek

00:59:26sahip çıkmayı da nasip etsin diyorum. Evet şimdi İstanbul

00:59:31müftümüzü dua için buraya davet ediyorum. Buyursunlar.

00:59:41Bu

01:00:00Amin.

01:00:05Bismillahirrahmanirrahim.

01:00:12Elhamdülillahi rabbil alemin.

01:00:18Muhammed'in ve ailehi ve sahbihi ecma'in.

01:00:24İnneke entes semî'ul alîm.

01:00:29İnneke entes tevvâbü'l rahîm.

01:00:34İlâ tarîkum mustekîm.

01:00:38Ve bi hurmeti men erseltehu rahmeten lil âlemîn.

01:00:44Ya müfettihel ebvâb.

01:00:48İftah lena hayral bâb.

01:00:52Allahümme iftah aleyna ebbâbe rahmetik.

01:00:56Ve yessir aleyna khazâ'ine bi fazlike ve keramike ve cûdike

01:01:01bi rahmetike ya erhamel rahimîn.

01:01:04Ya İlahel âlemin.

01:01:06Yeniden ihya ile bugün hizmete açılan bu müesseseyi ilelebet payidar eyle.

01:01:15Bunu bu müesseseyi bizlere hediye eden aziz ecdadımıza rahmet eyle.

01:01:21Başta Sultan Abdülhamid Han hazretleri olmak üzere devletimizin, milletimizin tarihten bugüne kadar varlığını idamesini sağlayan

01:01:35bütün ecdadımıza rahmet eyle ya Rabbi.

01:01:38Mekanlarını cennet eyle.

01:01:41Derecelerini, âli menzillerini mübarek eyle.

01:01:46Ya Rabbel Alemin.

01:01:48Bu kutsal emanetleri sevgili peygamberimizin muştusuna mazhar olmuş bu aziz şehre hediye eden ecdadımızı rahmetle, minnetle anıyoruz.

01:01:59Bizleri bu hatıraya ve bu emanetlere layık eyle ya Rabbi.

01:02:05Ya İlahel Alemin.

01:02:07Milletimize birlik, beraberlik ve kardeşlik şuuru ihsan eyle.

01:02:12Kendilerine, kendimize emanet edilen bu ulvi yapıları, mekanları, devletimizi korumayı, kollamayı ve onlara layık olmayı bizlere nasip ve müyesser eyle ya Rabbi.

01:02:30Ya İlahel Alemin.

01:02:35Milletimize, ülkemize birlik, beraberlik, kardeşlik şuuru verip ilelebet devletimizi payidar eyle ya Rabbi.

01:02:46Devletimizin payidar olabilmesi ve idamesi için emek sarf eden ricali devlete, askerimize, emniyet güçlerimize, sınır boylarında nöbet tutan mehmetciğimize sen nusretinle yardım eyle ya Rabbi.

01:03:03Bu vatanı bize emanet eden aziz şehitlerimize ve gazilerimize rahmet eyle.

01:03:09Ya İlahel Alemin.

01:03:11Bizleri sağlık hafiyette daim eyle.

01:03:14Vatanımız ve milletimiz için hizmet, aşkı ve şevki bizlere nasip ve müyesser eyle ya Rabbi.

01:03:21Ve sallallahu ala seyyidina ve ala alihi ve sahbihi ve sellim.

01:03:27Amin, amin, amin.

01:03:30Ve bi hürmeti Taha ve Yasin ve bi hürmeti Seyyidi'l-Murselin ve selamun ala cemi'il-enbiya'i ve'l-murselin ve'l-hamdu lillahi rabbi'l-alemin.

01:03:41El-Fatiha.

01:04:00Yıldız Sarayı'nın açılışını gerçekleştireceğiz.

01:04:02Osmanlı İmparatorluğu'nun son sarayı olan İstanbul'daki Yıldız Sarayı'nda yaklaşık 6 yıldır devam eden restorasyon çalışmaları tamamlandı.

01:04:11Şu anda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılımıyla açılış töreni ziyarete kapalı olacak ama bunun dışında sürekli halkımızın ziyaretine açık olacak.

01:04:27Evet, şimdi buyurun.

01:04:31Buyurun efendim.

01:04:33Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yıldız Sarayı'nda 5 yıldır devam eden restorasyonun ardından...

01:05:03Açılış töreninde konuştu Cumhurbaşkanı Erdoğan, törende Yıldız Sarayı'nı girişlerin Ağustos sonuna kadar ücretsiz olacağını söyledi.

01:05:14Osmanlı Devleti'nin son sarayı, tarihte derin izler bırakan olayların tanığı Yıldız Sarayı yaklaşık 6 yıllık restorasyonun ardından ziyaretçileriyle buluşacak.

01:05:27Osmanlı tarihi için önemli.

01:05:29Sultan III. Selim zamanında yaptırılan ve Sultan II. Abdülhamit zamanında genişletilerek devlet sarayı haline getirilen Yıldız Sarayı kompleksi yaklaşık 6 yıl sürdü restorasyonu.

01:05:43Cumhurbaşkanı Erdoğan da ekranlarınıza geliyor, katıldı.

01:05:47Açılış törenine katıldığı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uzun yıllardır devam eden restorasyon, konservasyon ve peysaj çalışmaları tamamlanan Yıldız Sarayı'nda

01:06:07Büyük Mabeyn Köşkü, Çift Kasrı, Küçük Mabeyn Köşkü ve Harem Dairesi başta olmak üzere birçok yapı tarihinde ilk kez ziyaretçiyle buluşacak.

01:06:20Baktığımız zaman tarihinde ilk kez ziyaretçilerle buluşması açısından da Yıldız Sarayı'nın yapılan restorasyonu oldukça önemli.

01:06:32An itibariyle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılımıyla yapılan restorasyon sonrası açılış töreninde şimdi kurdela çekildi.

01:06:43Kurdela kesilecek, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılımıyla birlikte, katılımcılarla kurdelayı kesecekler.

01:06:54Oldukça önemli bir saray çünkü Osmanlı Devleti'nin son sarayı o yüzden önemli.

01:07:05Yıldız Sarayı'nda birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yarat

01:07:35içilerle buluşacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasında özellikle bu çalışmaları yapan değerli

01:07:43hocalara teşekkürlerini iletti. Onlar sayesinde bu çalışmalar yapıldı, dedi.

01:07:51Ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yıldız Sarayı'na girişlerin Ağustos sonuna kadar ücretsiz olacağının

01:08:04altını çizdi. Şimdi kurdela kesilecek, açılış kurdelası.

01:08:14Kurdele kesimini Cumhurbaşkanı Erdoğan, sanatçılar, Mahmut Erol Bey'i de alalım şöyle uygun bir yere.

01:08:20Sarayın açılışında çalışan mescidler. Hepimize dağıtıldı. Hazır mıyız?

01:08:35Evet, Yıldız Sarayı'mızın tüm halkımıza ziyaretlerine açılışı hayırlı olsun diyorum.

01:08:50Sadece İstanbul için değil, ülkemiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olsun diyorum.

01:08:58Ve kurdeleyi bu anlayışla kesiyoruz. Ya Allah! Bismillah.

01:09:07Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katılımıyla birlikte restorasyon çalışmalarını ardından Yıldız Sarayı'nın

01:09:23açılış töreni gerçekleştirildi. Açılış töreninin yapılan Yıldız Sarayı tabi Osmanlı tarihi için

01:09:32önemli. Çünkü Osmanlı'nın son sarayı, yapılan son sarayı diyebiliriz Yıldız Sarayı'na.

01:09:39Açılış konuşmasında Erdoğan'ın altını çizdiği noktalardan biri vatandaşların ziyaretine açılması

01:09:48önemli dedi Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Yıldız Sarayı'na girişlerin Ağustos sonuna kadar ücretsiz

01:09:56olacağını söyledi Cumhurbaşkanı Erdoğan. Efendim devam edelim Yıldız Sarayı'nın açılışını

01:10:08Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmalarını dile getirdik. Önemini hatırlatalım Yıldız Sarayı

01:10:13açılışıyla birlikte vatandaşların ziyaretine açılacak ve Ağustos'a kadar Ağustos sonuna

01:10:19kadar ücretsiz olduğunun altını çizdi Cumhurbaşkanı Erdoğan. Devam edelim Amerika

01:10:26devletleri merkezli teknoloji şirketi Microsoft'un sisteminde yaşanan arıza pek çok sektöre etkiledi

01:10:33özellikle dünya genelindeki havalimanları bankalar ve hastanelerde şirketin interneti

01:10:40üzerinden sunduğu hizmetlerde kesinti yaşanıyor. Microsoft sorunun altında yatan nedenin

01:10:49birkaç Microsoft 365 uygulamasıyla hizmetinin tam işlevselliğe geri döndüğünü söyledi. Ulaştırma

01:10:58ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da aksaklığın önemli bir kısmını atlatıldıklarını

01:11:03söyledi. Sibel saldırının söz konusu olmadığını belirtti. Türk Hava Yolları bilgi sistemlerinde

01:11:10yaşanan sorunlar nedeniyle biletleme ve rezervasyon işlemlerinde aksamalar yaşandığını

01:11:15belirtti. Uçuşlarda yoğunluğu azaltmak amacıyla 84 seferin iptal edildiğini belirtti. Ulusal

01:11:23siber olaylara müdahale merkezi soruna ilişkin bir açıklama yaptı. Sorunun kaynağının siber

01:11:29saldırı değil Crowdstrike yazılımı olduğunu aktardı, belirtti.

01:11:35Efendim havaların ısınmasıyla birlikte ne yazık ki orman yangınları yaşıyoruz. Balıkesir'in

01:11:466 Eylül ilçesinde yangının kontrol altına alınmasının ardından bu kez de Susurluk ilçesinden

01:11:54alevler yükseldi. Susurluk ilçesi Ömerköy mahallesindeki bir arazide yangın çıktı. Alevler

01:12:01rüzgarın da etkisiyle ormanlık alana sıçradı. Bölgeye 2 uçak, 4 helikopter, 10 arazöz, 2 suikmal

01:12:10aracı ve bir ilk müdahale aracı sevk edildi. 40 personelle birlikte ekiplerin yangına havadan ve

01:12:16karadan müdahalesi sürüyor. Efendim bugün bültenine kısa bir ara veriyoruz. Aranın

01:12:31sonunda tekrar karşınızda olacağız.

01:13:01Piyasalara bakalım. Piyasalarda dolar 33.04 euro 35.98

01:13:29euro. Borsa İstanbul'da Borsa İstanbul 100 endeksi 11.154, Borsa İstanbul 30 endeksi 12.164.

01:13:42En çok işlem görenlerde 315.75'lik son fiyatıyla Türk Hava Yolları ilk sırada yer alıyor.

01:13:51Çapraz kurlarda euro dolar paritesi 1,089.

01:14:21JT

01:14:27JT

01:14:41JBJ Türk ekranlarına tekrar hoş geldiniz. Bugün bülteni kaldığı yerden devam ediyor efendim. Bir

01:14:4810 dakika gelişmesi var, onu aktararak başlayalım.

01:14:51Milli Savunma Bakanlığı'ndan yeni bir haber geldi.

01:14:54Milli Savunma Bakanlığı, teröristler için kaçacak yer yok,

01:14:58hiçbir yer onlar için güvenli değil dedi.

01:15:01Sosyal medya hesabından duyurdu bu gelişmeyi.

01:15:04Kahraman Türk Silahlı Kuvvetlerimiz,

01:15:07Irak'ın kuzeyindeki Kara ve Pençe Kilit bölgelerinde

01:15:10tespit ettiği 5 PKK'lı teröristle,

01:15:13Suriye'nin kuzeyindeki Fırat Kalkanı ve

01:15:16Barış Pınarı bölgelerinde belirlediği 10 PKK-YPG'li teröristi

01:15:22etkisiz hale getirdi.

01:15:24Her nerede olursa olsunlar,

01:15:26Mehmetçiğin Nefesi, teröristlerin ensesinde olmaya

01:15:30devam edecek vurgusunu, bilgisini

01:15:33sosyal medya hesabından paylaştı.

01:15:35Milli Savunma Bakanlığı, bu son dakika bilgisini sizlere aktardık.

01:15:40Şimdi havaalanına gideceğiz.

01:15:43Yazılım sistemlerindeki kriz 6 saate aşkın bir süredir devam ediyor.

01:15:48İstanbul Havaalanı'nda da,

01:15:50havalimanında da CNN Türk ekibinden Kübra Aydın bizleri bekliyor.

01:15:56O noktada, hemen Kübra Aydın'a dönüyoruz, ekranlarımıza da geldi.

01:16:00Kübra, sabahtan beri o noktadasın, gelişmeleri aktarıyorsun.

01:16:04Yine arkanda kalabalığı sırayı görüyorum.

01:16:06Bu yaşanan kriz sonrası,

01:16:09durum ne? Mavi ekran krizi diyebiliriz.

01:16:12Oradaki durumu bize aktarır mısın?

01:16:19Samet Güner, senin de söylediğin gibi Amerikan Teknoloji Şirketi,

01:16:23Microsoft'un yazılım sisteminde yaşanan sıkıntıdan dolayı

01:16:27şu anda birçok havalimanında, hastanelerde, bankalarda

01:16:31işlemsel sıkıntı yaşıyor ve 6 saati geçti ve biz de

01:16:36bu noktada takibimizi sürdürüyoruz.

01:16:38Zaman zaman bu noktada kaosun mümkün olduğunu

01:16:43ve seslerin yükseldiğini söyleyebiliriz.

01:16:46Zaman zaman bu noktada gerginlikler yaşanıyor.

01:16:49Peki neler söyleniyor?

01:16:50Burada yolcular öncelikle bilgilendirilmedikleri yönünde

01:16:54şu anda bir iddiada bulunuyorlar.

01:16:57Ancak burada Türk Hava Yolları olsun, birçok şirketin de

01:17:02biz çalıştığını, çalışanların da birçok bilgiyi

01:17:07verdiklerini, yolcularını mağdur etmemeye çalıştıklarını

01:17:11görüyoruz. Aynı zamanda şu anda bir döviz bürosunun önündeyiz.

01:17:15Havalimanında bulunan ve burada da mavi ekranın olduğunu

01:17:19görebiliyoruz bu ekranda da. Diğer yandan çekin ekranının

01:17:23önü de oldukça kalabalık ve birçok kişi buradan iptal edilen

01:17:28uçuşlarını görebiliyor. Türk Hava Yolları'nın geçtiğimiz

01:17:31saatlerde bir açıklaması olmuştu ve mağduriyetin

01:17:35yaşanmaması adına birçok çalışmanın yapıldığını ve ııı

01:17:39yaşanan sıkıntıların mağduriyetlerin ııı onarılacağını

01:17:43ııı söylemişlerdi ve seksen dört uçuş şu anda Türk Hava

01:17:47Yolları'nda iptal edildi. Peki o uçuşlar hangileri hemen bizler

01:17:51de söyleyelim. Öncelikle Almanya, Berlin taraflarına

01:17:55birçok uçuş ııı şu anda iptal edildi. Avrupa özellikle

01:18:00Marsilya'ya İstanbul'dan giriş dönüş hemen hemen ııı çoğu

01:18:05Avrupa ülkesine şu anda uçuşlar ııı iptal edildi. Dediğimiz gibi

01:18:10ertelendi ve burada ııı birçok yolcunun ııı uçağı bir

01:18:15sonraki önümüzdeki saatlere bir sonraki uçuşa ertelendi. Peki

01:18:19nasıl sıkıntılar yaşanıyor? Öncelikle biletleme işlemlerinde

01:18:22yani bu havalimanında ııı yer görevlilerinin yaptığı

01:18:26biletleme işlemlerinde, çekin işlemlerinde ııı veya

01:18:29bagajlama işlemlerinde sıkıntılar yaşanıyor. Dediğimiz

01:18:32gibi vatandaşlar şu anda yolcular ııı hem biletlerine

01:18:35erişemiyorlar. Türk Hava Yolları'nın sitesinden hem de

01:18:39aynı zamanda buraya geldiklerinde kendi biletlerini

01:18:42göremiyorlar veya uçuşları ne durumda? Onunla ilgili şu anda

01:18:47bu noktaya gelmedikleri sürece ve bu uzun kuyrukları

01:18:50beklemedikleri sürece bilgi alamıyorlar. Hangi uçuşlar

01:18:53iptal edilmişti? Hemen tekrar aktaralım. Türkiye'nin bazı

01:18:56noktalarında da şu anda uçuşlar iptal edildi. Kayseri'ye

01:19:00İstanbul'dan Kayseri'ye, Ankara'ya, Kahramanmaraş'a,

01:19:03Gaziantep'e, İzmir'e, Antalya'ya, Batman'a,

01:19:06Zonguldak'a, Van'a, Trabzon'a, Tiflis'e ve Kıbrıs'a, Ercan

01:19:11Havalimanı'na birçok uçuş şu anda iptal edildi. Toplamda

01:19:15seksen dört uçuş hem gidiş hem dönüş olarak iptal edildi ve

01:19:19havalimanlarında yoğunluk ııı bu şekilde diyebiliriz. Zaman

01:19:23zaman dediğimiz gibi sıkıntılar yaşanıyor. Bu noktada ııı

01:19:27yolcular gergin dakikalar geçiriyorlar. Hem birbirleri

01:19:30arasında tartışıyorlar. Hem de görevlilerden teyide muhtaç

01:19:34bilgileri almaya çalışıyorlar. Ancak dediğimiz gibi bu noktada

01:19:38ııı şu anda ııı hem havalimanı çalışanları tarafından hem de

01:19:43yolcular tarafından sorun çözülmeye çalışıyor. Yolcularda

01:19:47kendilerine bir çıkış kapısı arıyorlar açıkçası. Yani başka

01:19:51bir uçuşa yönlendirilmeye çalışıyorlar. En yakın

01:19:53uçağa ya da bir cenazesine giden bir mesela yolcuyla

01:19:56konuştuk ve anneannesinin cenazesine gidemediğini de

01:20:00burada ifade etti. Yani birçok sıkıntı yaşanıyor ve bu da

01:20:04gerginliğe ve kaosa yol açıyor. Altı saattir dediğimiz gibi

01:20:08Microsoft uygulamasının yazılım sisteminde yaşanan sıkıntıdan

01:20:11dolayı İstanbul Havalimanı'nda da biletleme, çekin işlemleri

01:20:16şu anda yapılamıyor ve bu da zaman zaman gerginliğe sebep

01:20:20oluyor. Aynı zamanda yoğunluğa sebep oluyor. Sabah saatlerinden

01:20:23itibaren bu sıkıntının yaşanmaya başladığı saatlerden

01:20:27itibaren İstanbul Havalimanı oldukça yoğun. Gerek

01:20:31kontrollerin önünde gerekse bekleme alanlarında bekleme

01:20:34salonlarında yoğunluğun hala devam ettiğini söyleyebiliriz

01:20:39Samet. Kübra Aydın İstanbul Havalimanı'ndaki durumu

01:20:44aktardı. Bizleri oradaki yoğunluğu görüyoruz ama ekranın

01:20:47sol tarafına baktığımızda İtalya Havalimanı'ndaki

01:20:51görüntüler şimdi ekranlarınıza geliyor. İstanbul Havalimanı'nda

01:20:55Kübra Aydın'ın aktardığı durum aslında dünyanın neredeyse

01:21:00birçok havalimanında görmek mümkün. İtalya Havalimanı'ndaki

01:21:05görüntü ekranlarınıza geliyor. O noktadaki yoğunluğu hatta

01:21:10Kübra yayına başladığı andan itibaren o noktada neredeyse

01:21:14insanların hiç hareket etmediğini gördük. Yani

01:21:17kalabalıktan dolayı beklemeden dolayı Kübra'nın da altını

01:21:21ezdiği gibi nereye gidecekler nasıl bir yol haritası

01:21:24belirleyecekler onun için bekliyorlar havalimanında.

01:21:28İtalya'da olan görüntü aslında Berlin'de de havalimanında da

01:21:32benzer görüntüyü görmek mümkün. Berlin'e de baktığımızda

01:21:36kontuarlarda yoğunluğu görebiliyoruz o noktada. Sıraya

01:21:41girmiş yolcuların yoğunluğu oluşturduğunu görmek mümkün.

01:21:45Geride kalan neredeyse altı saati aşkın bir süre yaşanıyor

01:21:49havalimanındaki sistemsel problemlerden dolayı yaşanan bu

01:21:54mavi kriz diyelim mavi ekran krizinden sonra İstanbul

01:21:58Havalimanı'nda olduğu gibi Berlin ve İtalya'dan görüntüleri

01:22:01verdik. Birçok havalimanındaki görüntüleri görmek mümkün.

01:22:06Aslında o görüntüyü biraz daha net anlatan bir görsel var

01:22:11hemen arkamda. Bu görsel ne? Global yazılım krizinin simgesi

01:22:16de diyebiliriz arkadaşlarımız o başlığı atmış. El yazısıyla

01:22:20kesilen bilet. Aslında bu bilet bana üniversite zamanlarımı

01:22:25hatırlattı. Kocaeli'ye gidip gelirken İstanbul'dan hızlı bir

01:22:29bilet verirlerdi. Çok sıkışık anlarda işte o biletin aslında

01:22:33bir yansıması diyebiliriz. Bir yolcunun uçakla eee yapacağı

01:22:39havalimanından gideceği noktadan gördüğünüz gibi

01:22:43kesilmiş bir biletini görüyoruz bu noktada. Bu aslında

01:22:48aklımıza kazınacak ve aklımızda kalacak. Çünkü yukarıda da

01:22:53yazdığı gibi global yazılım krizinin simgesi mavi ekran

01:22:58krizinin simgesi. Şimdi bir bağlantı yapacağız. Bu

01:23:01ekranımızda kalsın, aklımızda da kalsın. Bunun üzerine

01:23:05İrlanda'daki duruma bakacağız. Microsoft'taki teknik kesinti

01:23:10İrlanda'yı da etkiledi. İrlanda merkezli hava yolu şirketi

01:23:13alımlarını durdurdu bilet alımlarını. Hava alanlarında

01:23:17yolcular sıkıştı. Şimdi dediğim gibi İrlanda'ya gideceğiz.

01:23:20Bilgisayar mühendisi Hazal Kaynak karşımızda. Hazal

01:23:25merhabalar. Tüm dünyaya geçmiş olsun diyelim. Irlanda'da da

01:23:28bilet alımları durduruldu. Oradaki durum nedir? Bize

01:23:32aktarır mısın? Etkilenen noktalardan biri Avrupa'da da

01:23:34İrlanda. Evet merhabalar. Eee tabii aktarayım. Eee İrlanda'da

01:23:41daha çok eee havalimanları etkilendi. Dublin havalimanı

01:23:46özellikle çünkü Ryanair'in çok fazla eee çalıştığı bir

01:23:49havalimanı. Orada da bu aynı İtalya'da ve Almanya'da

01:23:52gösterdiğiniz gibi görüntüler var anladığım kadarıyla. Eee

01:23:56bugün yapılacak pek çok sefer eee iptal edildi. Hem işte

01:24:00Ryanair hem THN'in yapacağı Sun Express'te vardı sanırım.

01:24:03Tam emin değilim. Eee çok büyük bir yoğunluk varmış orada.

01:24:06Orada da bu şekilde elle yazılan biletler olduğunu duydum.

01:24:09Tam da hani kendim yaşamadım ama eee ben bilet alamadım

01:24:13mesela. Işte sabah banka uygulamalarına gidiş yapamadık.

01:24:16Aynı şekilde İngiltere'deki bazı bankaların eee kredi kartları

01:24:21çalışmıyormuş sanırım. O çok daha korkunç bir şey. Hani banka

01:24:24uygulamasına girememekten ötürü. Eee aslında bunlar

01:24:28önemli. Tekrar altını çizer misin? İrlanda'da bilet

01:24:30alımları durduruldu. Havaalanında. Şimdi ekranda.

01:24:33Evet. Eee Roma'yı da gösteriyoruz. Roma'daki noktada

01:24:37İtalya'daki noktada senin anlattıklarının bir benzeri.

01:24:41İstanbul Havalimanı'na da kesinlikle yansıması var. Çünkü

01:24:44bir uçak kalkacağı noktadan ineceği noktaya giderken

01:24:47ineceği noktanın da uygun koşullara sahip olması lazım

01:24:50ama bunun yanında İngiltere'de kredi kartları da

01:24:53kullanılamadı dedin. İrlanda'da banka sistemlerinde mobilde

01:24:56sıkıntı vardı dedin. Bunlar önemli. Evet. Bazı ödeme

01:24:59sistemlerinde de aynı sıkıntı yaşanmış. Yani vizada

01:25:03yaşandığını söylüyorlar. Vize kendisi reddetti ama eee mesela

01:25:07işte bir eee kredi kartını kullanıyorsunuz. O çalışmıyor.

01:25:11Ödeme yapamıyorsunuz. Ya da bazı ödeme sistemleri özellikle

01:25:14marketler sadece eee nakitle çalışmaya başlamışlar bu

01:25:17yüzden. Eee çünkü eee çalışmıyor yani kredi kartları

01:25:21veya işte kendi ödeme sistemleri de çalışmıyor. Bu özellikle

01:25:23İngiltere'de görülmüş İrlanda'da çok görülmüş mü

01:25:26bilmiyorum. Eee ama bir de şey sağlık sisteminde de çok

01:25:30sıkıntı yaşanmış. Burada aile hekimleri yaşamışlar. Eee

01:25:33eczanelerde çünkü eee Türkiye'deki gibi burada işte

01:25:37aile hekimi gönderiyor şehire çateyi. Direkt şeyden

01:25:41alıyorsunuz eee eczaneden. Ama eczanelerde de bu sistemler

01:25:45çalışmadığı için yine insanlar ilaçlarını vesaire alamamışlar.

01:25:49İngiltere'de de aynı şekilde eee hastaneye gidiyorsunuz ama

01:25:53işte randevunuz görülemiyor çünkü eee sistemler çalışmıyor.

01:25:57Yani böyle bir domino efekti olmuş aslında hem

01:25:59havalimanlarında hem farklı noktalarda çalışmadığı için.

01:26:03Evet. Hazal Kaya kaynak çok teşekkür ediyoruz aktardıkların

01:26:08için aslında İrlanda'da yaşananları ki komşusu da o

01:26:11olduğu belki iççi olduğu İngiltere'de yaşananları da

01:26:14bize aktardığın özellikle ilaç konusunda, eczane konusunda

01:26:18dikkat çektiği nokta önemli çünkü ilaç sağlık açısından

01:26:22bizler için önemli. Eğer bu orada yaşanıyorsa umarız bu

01:26:25hızla düzeltilir diyelim. Çok teşekkürler Hazal. İyi günler

01:26:30diliyoruz sana. Sağ olun, iyi günler. İrlanda'daki durumu

01:26:35aldık aslında İrlanda'daki durumu aktardı bize Hazal ama

01:26:38şimdi yeni bir konuğumuz var Tuğsan Yılmaz, bilişim

01:26:41hukukçusu. Bizimle birlikte olacak. Tuğsan Bey tabii

01:26:45soracak çok çok soru var ama baktığımızda yazılım

01:26:48sistemlerinde küresel kriz hala devam ediyor. Dünyada

01:26:52binlerce uçuş iptal oldu. Biraz önce ekranlara getirdik

01:26:56hala ekranın bir köşesinde Berlin Havalimanı'ndaki o

01:26:59yoğunluğun uçuş iptallerinin yansımasını ekranlara

01:27:03taşıyoruz. Tabii bu da milyarlarca dolarlık bir faturası

01:27:09olacak bir aksama gecikme. Bütün anlamlarda banka, eczane

01:27:13biraz önce bahsetti. Havayolları özellikle. Baktığımız

01:27:17zaman burada bütün sistemler etkilendi. Bunun cezası ne

01:27:22olacak? Yani burada bir bu milyar dolarlık cezalar kimlere

01:27:27kesilecek? Kimler karşılayacak? En basit havalimanlarındaki bu

01:27:31gecikmenin bir faturası eee olacak havayolu şirketlerine.

01:27:36Bu nasıl bir sistem bizi bekliyor? Nasıl bir öngörünüz

01:27:40var? Hukuken nasıl bir adım atılacak? Eee bu aslında

01:27:45siber saldırı olmayan ama bir siber zafiyet doğuran global

01:27:50çaptaki konu neticesinde bahsettiğiniz durumda ortaya

01:27:54çıkabilecek zararlarda aslında tüketicinin ciddi bir

01:27:57mağduriyeti söz konusu. Yani sadece bunu uçuşun

01:28:00kaçırılması, iptal olması gibi değerlendirmemek lazım. Eee

01:28:05diğer süreçte kişinin belki bulunması gereken bir toplantı

01:28:09belki bir iş anlaşması falan olabilir. Bunların tamamı özünde

01:28:14tüketici hukuku başta olmak üzere eee hukuki bir süreci

01:28:17maddi ve manevi bir tazminat sürecinin konusu olabilir. Eee

01:28:23bu süreç neticesinde tabii ki sözleşmesel olarak aldığınız

01:28:28hizmeti eee almış olduğunuz firma sizin esaslı muhatabınız.

01:28:32Yani bu şu demek. Siz bir uçak bileti aldınız ve seyahat

01:28:35edemediniz. Neticesinde eee bu global çaptaki krize sebep

01:28:40olan firması muhatabınız değil. O firmayla iş anlaşması

01:28:44yapan eee sizin doğrudan hizmet aldığınız eee sektörün

01:28:49temsilcisi sizin oradaki muhatabınız. Tabii burada en

01:28:52önemli olan şey şu. Eee taraflara şunu söyleyebilir

01:28:57miyiz? Baktığımız zaman sorunun Croft Strike adlı bir siber

01:29:01güvenlik sağlayıcısının gönderdiği günceleme güncelleme

01:29:04ile ilişkili olduğu söyleniyor. Bu şirket yani biz onu tarafa

01:29:10almayacağız. Bize hizmet veren şirketleri mi taraf alacağız?

01:29:13Mesela Microsoft ondan hizmet aldığı için bu yaşandı

01:29:17deniyor. Bunun faturasını Microsoft mı ödeyecek? Ona da

01:29:20Croft Strike mi ödeyecek? Dolayısıyla bu bir dava konusu

01:29:24olur mu? Bir de Croft Strike'ın geleceğini nasıl görüyorsunuz?

01:29:27Çok büyük bir şirket Microsoft'a ve birçok eee markaya hizmet

01:29:32veriyor. Yazılım anlamında. Bu şirkette batar mı öngörünüz

01:29:36ne? Şimdi eee Croft Strike hisse bazında ciddi bir düşüş

01:29:42yaşadı. Yani bu alan olarak benim alanım değil ama

01:29:45yansımalarını şöyle görüyoruz. Hukuki anlamdan bakarak. Tabii

01:29:49aslında bize şöyle bir eee bilgi de vermiş oldu bu durum.

01:29:53Büyük firmaların tamamı eee cloud sistemleriyle alakalı

01:29:57ulusal ya da uluslararası şaptaki firmalara hizmet

01:30:01alıyor. Yani sizin branşınız olmayan bir alanla alakalı

01:30:04depolama hizmeti alıyorsunuz ve bu hizmet neticesinde bilgi

01:30:09işlem kaynakları arasındaki veri transferinde bir problem

01:30:12oluyor. Baktığınız zaman ne sizin doğrudan bir eee

01:30:15sorumluluğunuz var ne de esas eee depolama ya da cloud

01:30:20sistemi açısından hizmet aldığınız firman. Eee bu firma

01:30:24açısından bakarsak global çapta büyük hizmet veren bir firma

01:30:28bilgi teknolojileri ve siber güvenlik firması eee ciddi bir

01:30:33yaşayacak ama bu sürecin yani bu sürecin muhatabı buradan zarar

01:30:42görebilecek büyük şirketler. Sağlık kuruluşları, bankalar

01:30:46eee örneğin Amerika'da sekiz tane eyalette yanılmıyorsam eee

01:30:49dokuz yüz on bire ulaşılamama gibi bir durum da söz konusu

01:30:52olmuş. Yani aslında bize şöyle de bir eee izlenim yaratıyor.

01:30:55Böyle de bir nüans veriyor. Bazı hizmetlerin global çapta

01:31:00olursa olsun büyük firmalar tarafına verilmesi ve sadece

01:31:03onlara özgülenmesi toplumsal bir sıkıntı doğurabilecek bir şey.

01:31:07Yani düşünün. Siz dokuz yüz on biri tamamıyla bu firmayı

01:31:10adapte ettiğinizde eee özel bir şirket herhangi bir problem

01:31:14yaşandığında ekleme olmak zorunda değil. Zaten bizim

01:31:17yaşadığımızda açıklamaya göre Windows'da Falcon sensörleriyle

01:31:20alakalı bir çökme raporu. Yani bir güncelleme. Özü çok basit

01:31:25gözüküyor ama etkisi çok büyük oldu. Son kullanıcının burada

01:31:28muhatabı değil. Yani hizmete aldığı doğu birebir hizmete

01:31:32aldığı firma. Yani bankaysa banka, hava yolu, yüz hava

01:31:36yolu eee tüketici çok diğer kısmı aradaki anlaşmalar

01:31:40ilgilendirmiyor diyebiliriz. Peki burada siz de dediniz ya

01:31:43hizmete aldığı firma önemli. Baktığımız zaman havalimanını

01:31:47görüyoruz hemen ekranın bir köşesinde. Küresel krizden

01:31:50nasibini almış kişiler örneğin havalimanına gitmiş uçuş

01:31:55yapacak ama uçamıyor. Altı saat geride kaldı. Belki daha uzun

01:31:57sürecek. Bunun karşılığında hakkını nasıl arayacak? Çok kısa

01:32:03bir cümleyle özetlerseniz süremiz daraldı. Hava yollarının

01:32:07zaten uçuşların rotoriyle alakalı bir prosedür var. Bunu

01:32:10izlemesi gerekiyor. Eee tabii ki sözleşmesel anlamda eee büyük

01:32:16kapsamdaki mücbir sebeplerle alakalı klozlar da olabilir.

01:32:19Ama buradaki muhatap eee hava yolu firması. Şimdi alabilir

01:32:24Çok teşekkür ediyoruz Tuğsan Yılmaz. Aktardığın bilgiler

01:32:28için önemli. Çünkü tüm dünyada neredeyse bütün insanların bir

01:32:33şekilde zarar gördüğü bir süreç yaşandı. Efendim devam

01:32:38edelim. Galatasaray Avusturya kampındaki üçüncü hazırlık

01:32:41maçında Slovakya ekibi Tren Çin'le karşılaştı. DS Smart

01:32:46ekranlarından yayınlanan maçı Sarı Kırmızılılar dört bir

01:32:50kazandı.

01:32:54Maçın hakemi Altman'dan ilk düdük geliyor. Galatasaray'ı

01:32:59karşılaşmaya başlayan taraf hepinize keyifli seyirler.

01:33:04Hakim Ziyeş'le geliyor Galatasaray. Ziyeş sokuldu

01:33:07ceza alanına. Ziyeş aradan verdi basını. Şut ve yandan

01:33:10dışarıya. Mertens Galatasaray altıncı dakikada gol

01:33:15yaklaşıyor. Ziyeş pozisyonu hazırladı. Mertens vurdu. Yandan

01:33:20dışarıya gitti top. Yine pozisyonun içinde Ziyeş aradan

01:33:24harika pas. Mertens. Ondan pas. Bondarenko. Matuş Kmet.

01:33:31Ayovski. Bu arada baskı sonuç getirdi Galatasaray yetkili

01:33:35geliyor şimdi ceza sahası için Kön vurdu ve gol. Top

01:33:39ağladı gidiyoruz. Derik Kön. Kendisi kazandı. Kendisi

01:33:44bitirdi. Yedinci dakikada Galatasaray'ı bir sıfır öne

01:33:48geçirdi. Işte Derik Kön. Ceza sahasına sokuldu. Rakibinden

01:33:53kurtuldu. Sert ve düzgün vurdu. Skoru bir sıfıra getirdi.

01:33:57Burada kazandı topu. Ceza sahasına girdi vurdu golü

01:34:03attı. Alt bas çizgisi yakınında Galatasaraylı oyuncular

01:34:06ceza sahası dışına doğru gelişine vuruş kaleci.

01:34:10Slavicek. Harika vurdu Berkan. Slavicek. Ziyeş bir ortada

01:34:18bak şu an yerde yine kaleci Slavicek. Devam dedi maçına

01:34:23Kemi. Zaha havalandırdı. Savunmadan sekti top. Galatasaray

01:34:26hücumu sürüyor. Ziyeş koştu ama savunma yakın. Baskıyı aldı

01:34:31yine Galatasaray baskıyı kurdu Trenç'in karşısında. Bu da

01:34:34köşe vuruşundaki organizasyon. Çok iyi şut. Slavicek. Çok güzel

01:34:40vurmuş. Çok güzel oturmuş ayağına. Ibek. Mertens yine

01:34:46yoğun pres uyguluyor Mertens. Bu pres sonuç getirdi.

01:34:50Batuçuay'ı aradan bıraktı. Ziyeş karşı karşıya. Ziyeş ve

01:34:53gol. Hakim Ziyeş yirmi ikinci dakika. Fırt ikiye çıkıyor.

01:34:58Gol Hakim Ziyeş. Yine rakip yarı sahada yoğun baskı. Bu

01:35:03baskı sonuç getirdi. Batuçuay'ı aradan verdi. Ziyeş bitirdi.

01:35:07Fırt ikiye çıktı. Mertens bitmek tükenmek bilmeyen

01:35:13enerjisiyle yerdeyken pasını verdi. Batuçuay'ı çok ince

01:35:17bıraktı. Hakim Ziyeş golü attı. Iki sıfır. Gol depoyu

01:35:22klasik Mertens'in akıllı presinde mi? Bitmeyen

01:35:26enerjisinde mi? Yoksa Batuçuay'ın bence çok şık. Çok

01:35:29şık. Golden güzel asistine mi daha çok değinilir? Onu

01:35:32bilemedim. Ama iki pas da burada çok önemli. Tabii ki. Onu

01:35:36konuşmuştuk da daha önceden. Hocayla da beraber. Hayovski

01:35:40Sunday'in koşusu var. Hayovski atmadı ilk anda. Şimdi Cug

01:35:44Sunday. Cug Sunday yapıyor ortasını. Kafa vuruşu

01:35:48kaleci Cankas. Çizgide Ziyeş. Atahan yönünü değiştirdi.

01:35:54Delikköne doğru uzun ve isabetli bir pas gönderdi.

01:35:57Delikkön. Ondan pas Kerem Demirbay. Batuçuay'ı iyi

01:36:01buldu. Batuçuay'ı döndü. Batuçuay'ı destek bekledi.

01:36:04Mertens.

01:36:09Muazzam bir gol daha. Jeneriklik gol deyince aklı o

01:36:15geliyor. Mertens yine sahneye çıkıyor. Batuçuay'ı bıraktı.

01:36:21Mertens çok klas. Slavicek sadece bakabildi.

01:36:27Şaşkınlıkla izleyebildi. Mertens farkı üçe çıkardı. Çok

01:36:32güzel bir gol eğimize atıyor. Reis Mertens. Muazzam vurdu

01:36:39yine. Kerem Demirbay. Kerem Holubek karşısında Kerem

01:36:48çalımı attı. Kerem topun dibine girdi. Batuçuay'ı Batuçuay'ı

01:36:53Mişir Batuçuay'ı Galatasaray formasıyla hesaba açıyor.

01:36:58Mişir Batuçuay'ı Kerem Demirbay çevirdi. Mişir Batuçuay

01:37:04attı. Üçüncü maçında golle tanışıyor Mişir Batuçuay'ı. Son

01:37:11bir pozisyon çok klas. Kerem Demirbay Batuçuay gelişine

01:37:15vurdu. Slavicek'i mağlup etmeyi başardı. Fark dörde çıkıyor.

01:37:20Batuçuay golle tanışıyor. Orhan Uluca tahmininde çıkıyor.

01:37:26Soysavliyeviç bu top geçti. Galatasaray trençin etkili

01:37:31geliyor. Şimdi Daraç'ı karşı karşıya pozisyon. Top ağlara

01:37:35gidiyor. Skor dört bir oluyor. Uçekbuğ topu ağlara gönderen

01:37:43isim. Seksen ikinci dakika. Uçekbuğ topu ağlara gönderdi.

01:37:50İyi pas geldi Soysavliyeviç'ten. Siracan hamle yapmak istedi.

01:37:54Dokunamadı.

01:38:01Ve maçın hakemi doksan dakikayı bitiren düdüğü çalıyor

01:38:06değerli futbol severler. Galatasaray Avusturya kampındaki

01:38:10üçüncü sınavında Slovakya temsilcisi trençini dört bir

01:38:15mağlup etmeyi başarıyor.

01:38:18Bugün bu haberle birlikte ben bitiriyorum ama hemen Büşra

01:38:24Arslantaş sizlerle birlikte olacak. Günlükle size notlarını

01:38:29aktaracak, paylaşacak diyelim. Sözü Büşra'ya bırakayım.

01:38:32Hoşça kalın.

Önerilen

0:32

Sıradaki

17 Eylül 2024 Salı -17.50

CNN TÜRK