CNN TÜRK Özel Haberler Şefi Fulya Öztürk, 3. Dünya Savaşı ihtimalinin konuşulduğu şu günlerde Çin’e giderek sokakların nabzını tuttu. Çin teknolojisi, ekonomisi ve yaşamı görüntüledi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:31Ben de telefonumu elimden düşüremiyorum
00:43Birbirine çok benzeyen, arı gibi çalışan, teknoloji rekabetinde Amerikayla kafa kafaya gelen, çok kalabalık
00:511.104 milyar insanın yaşadığı ülkedeyiz, Çin'deyiz. CNN TÜRK bu kez Çin'den aktarıyor.
01:07Dünyanın konuştukları burada konuşulmuyor. Dünya genelinde 3. Dünya Savaşı'ndan söz ediliyor, burada adı bile geçmiyor.
01:23Sadece çalışmak üzerine odaklanmış bir ülke. Keşfettikçe, gezdikçe kaybolacakmış gibi hissediyor insan kendini.
01:31Ama aslında o bile imkansız. Çünkü teknoloji bunu imkansız kılıyor. İşte dünyanın konuştuğu ve merak ettiği o ülke Çin.
01:42Her tarafta kamera var ama her tarafta. Sürekli kayıt altındasınız. Araba ile ilerlerken yollarda böyle zaman zaman flaşlar patlıyor hatta.
01:58Sürekli fotoğraflarınız çekiliyor. Hatta edindiğim bilgi şu yönde, Çin'de eğer bir kişi kaybolursa onun bulunması sadece 5 dakika sürüyor.
02:09Çünkü her yerde o kadar kamera var ki bakın sadece bir tanesini şimdi göstereceğim.
02:14Kalabalık ülkenin sessiz insanları. Çin sokaklarını gezerken bir gazeteci olarak bu manşet habere iyi gider diye düşünüyorum.
02:24Çünkü bu kadar kalabalığa bu sessizlik şaşırtıyor.
02:31İnsanların sakinliği, en önemlisi elektrikli araçlar bu sessizliğin en büyük nedeni.
02:38Biliyorsunuz dünyanın en kalabalık ülkesiydi ama Hindistan, Çin'i geçti.
02:43Çin'de doğum sınırlaması vardı. Bir çocuktan fazla çocuk yapılmasına müsaade edilmiyordu.
02:50Şimdi bu karar kalktı. Malum Hindistan nüfusta Çin'i geçince artık böyle bir sınırlama, kısıtlama yok.
02:56Çin halk cumhuriyeti 1.4 milyarlık bir nüfusa sahip. Bunların içerisinde çok fazla sosyal sınıf yok.
03:07Yani bir ara sınıf, orta sınıf yok. Bir komünist partiye dahil olan, tek partiye dahil olan insan grubu var.
03:13Bir de çalışan dediğimiz bu işçi kesimi var, emek kesimi var.
03:18Dolayısıyla ara sınıf olmadığı için çok fazla demokratik talepler,
03:22çok fazla özgürlüklerle ilgili talepler halktan doğrudan hükümete gelmiyor.
03:27Onun için burada komünist partinin ortaya koymuş olduğu esaslar tam olarak uygulanmasa da
03:33bir miktar katı sosyalizm uygulanıyor halk içerisinde. Bu ne demektir? Mutlak eşitlik.
03:39Mutlak eşitlik şu demektir. Eğitim, derece, kademe ya da yetenek vesaire gibi kriterler çok dikkate alınmadan
03:47belli bir seviyenin düzeyinde tutmak suretiyle o bir buçuk milyarlık nüfusu kontra altına almaya çalışıyorlar.
03:55Çin'in şimdi bir uygulaması var, Alipay denilen bir uygulama. O uygulama üzerinden insanlar ödemelerini yapıyor.
04:04Çoğu zaman para geçmiyor hatta öyle söyleyeyim.
04:07Yani yaptığınız harcamalar, aldığınız ürünler, attığınız adım sürekli adım adım takip ediliyor aslında kayıt altında.
04:16Dolayısıyla insanlar telefonlarındaki o Alipay uygulamasıyla alışveriş yapıyorlar.
04:22Para kullanımı dediğim gibi az. Yuan buranın para birimi bir Yuan 4 liraya tekabül ediyor.
04:31Sokaklarını gezdiğimiz şehir Shenzhen. Çin'in güneyinde yer alan daha önce bataklık bir araziyken
04:37şimdi Çin'in silikon vadisi olarak adlandırılan bir bölgesi.
04:41Çin'in dev teknoloji şirketleri bu şehirde.
04:4430 yıl içinde bataklıktan bir şehir kurmuşlar. O şehri teknoloji üstüne çevirmişler.
04:54Otonom, elektrikli araçlar, robotlar. Bu ülkede teknoloji her adımda her alanda.
05:00Büyük bir teknoloji firmasının açmış olduğu otelde konaklıyorum.
05:04Kaldığım odaya sipariş verdim.
05:06Çin biliyorsunuz teknolojide çok önemli bir yerde dünyada.
05:11Teknoloji üstü haline geldi Çin.
05:14Şimdi odaya portakal suyu ve sandviç sipariş verdim.
05:18Dediler ki robot getirecek.
05:20Zannediyorum bir 10 dakika sonra robot kapıda olacak.
05:23Açacağım kapıyı ve sandviçimi portakal suyumu alacağım.
05:28Merakla bekliyorum.
05:29Geldi.
05:31Siparişim geldi.
05:33Robot kapıda.
05:35Ama nerede portakal suyu ve sandviç?
05:39Bir dakika.
05:41Merak ediyorum.
05:43Aa açılıyor.
05:45Evet şöyle göstereyim.
05:50Paketimi alıyorum.
05:56Evet.
05:57Evet.
05:59Robot.
06:01Getirdi.
06:04Şimdi açıyorum.
06:13Teşekkürler.
06:17Teşekkürler.
06:19Aldım.
06:20Ve gidiyor.
06:22Çin sokaklarında da akıllı robotların performanslarına denk geliyoruz zaman zaman.
06:27Bakın burada bir robot bir performans gerçekleştiriyor.
06:33Çocuklar da çok da bilgi gösteriyor.
06:36Burada onlar da.
06:40Böyle teknoloji mağazalarının önünde özellikle bu tarz robotların performanslarını görebiliyoruz.
06:49Çinli çocuklar çok ilgi gösteriyorlar.
06:54Şu an dokunuyorlar yakından bakıyorlar.
07:05Çin'i değerlendirmek için 1949'daki Çin devriminden bugünü değerlendirmek lazım.
07:12Onun öncesinde yani Çin'de Japonların istilası var.
07:17Açlık var.
07:18Konut sorunu var.
07:19Giyecek sorunu var.
07:21Bin bir türlü sorun var.
07:2349'da devrim oldu.
07:24Ondan sonra yeni bir sistem geldi ve Çin'i hızlı bir şekilde ileriye götürdü.
07:30Yani 49'dan bugüne ne ediyor?
07:3275 sene.
07:34Çin teknolojisi diye artık bir gerçek var.
07:36Çin hayatı kolaylaştırmak için her geçen yıl yeni bir ürün ortaya koyuyor.
07:43Üretim yapıyor.
07:44İşte son teknoloji otonom araçlar.
07:47Çin sokaklarında da görmek mümkün.
07:49Ne demek?
07:50Bu araç kendi kendine gidiyor.
07:53Bakın şoför koltuğunda aslında biri var ama direksiyona hiç dokunmuyor.
07:57Araç kendi kendine ilerliyor.
07:59Yolculuğumuz son derece keyifli geçiyor, güvenli geçiyor.
08:02Şu an kırmızı ışık yandığı için durduk ama bakın elleri bu vaziyette, direksiyona hiç dokunmuyor.
08:08Dakikalardır da yolculuk yapıyoruz.
08:10Herhangi olumsuz bir durumla karşılaşmadık.
08:13Çin sokaklarında bu aracı görmek mümkün.
08:16Çin dünyada üretimde Amerika ile yarışıyor biliyorsunuz.
08:21Çin disiplini diye bir gerçek de var.
08:23Onu da atlamayalım.
08:24Gerçekten çok disiplinli bir şekilde çalışıyorlar.
08:27Hedefleri büyük.
08:28Ülke kalabalık.
08:30İnsanlar bu ülkeye sığmaya çalışıyor adeta.
08:33Dev yapılar, küçük evler.
08:35O evlerin balkonlarını bile odaya dönüştürüyor Çinliler.
08:41Bütün kalabalığa rağmen düzenli, sistemli bir ülke.
08:45Geziyoruz sokakları, kafelerdeki fiyatları da merak ediyoruz tabii.
08:49Bir de tabii Çin'e dair sürekli hani şu söylenir ya böcek yiyorlar, yarasa yiyorlar.
08:54Açıkçası Çin'e dair evet böyle farklı hayvanları, canlıları yedikleri doğru.
09:01Deniz ürünlerini çok sık tüketiyorlar.
09:04Ama açıkçası yani geldiğim günden beri yarasa yiyeni, böcek yiyeni gördüm mü görmedim.
09:10Tabii bu konuda da biraz algı yapılmış.
09:12Hani o kadar da kalitesiz veya kötü gıdalar yok.
09:17Tabii ki bizim damak tadımıza, bizim yediğimiz besinler arasında farklar var.
09:23Yani Türk mutfağıyla Çin mutfağı mukayese edilemez.
09:28Bir alışveriş merkezindeyim.
09:30Alışveriş merkezinin yemek katına çıktım.
09:32Orta düzeyde bir kafeye oturdum.
09:34Seçenekler arasında spagetti var menü önümde.
09:3758 yuan bir tabak makarna.
09:41Türk parasıyla 260 lira ediyor.
09:44Seçeneklere bakıyorum, fiyatlara da bakıyorum bir yandan.
09:47Yani karnınızı doyurmak isterseniz 300-250-300 lira gibi bir para vermeniz gerekir.
09:57Orta düzeyde bir kafe burası.
10:04Spagetti geldi. Karidesli bir spagetti.
10:08Şimdi bunu yiyeceğim.
10:1058 yuan ödeyeceğim.
10:13İnsanlardan çıl çıkmıyor.
10:16Herkes çok böyle küçük küçük harflerle konuşuyor, kısık sesle konuşuyor.
10:21Hani sanki bir kütüphanede gibi açıkçası hissediyorum kendimi.
10:25Herkes son derece sessiz ve sakin burada.
10:39Böyle bir gündem yok.
10:40Ne Çin medyasında ne sokaklarda.
10:43Şu an arkamda bir Çin kanalını görüyorsunuz.
10:46Müzik yayını var.
10:48Çin'in en büyük teknoloji şirketi 26 saniyede bir telefon üretiyor.
10:53Çin ABD'yi geçip zirveye oturmak istiyor.
10:56Bu sebepten odaklandıkları tek şey üretim.
11:00Çin Amerika rekabetine bakacak olursak bu rekabette Çin nerede?
11:05Geçti mi Amerika'yı diyebilir miyiz mesela teknolojide?
11:07Yaşam paritesi açısından şu anda teknolojide birçok alanda belki açık ara değildir.
11:16Ama bir kere yetiştiği kesin.
11:18Kafa kafaya diyebilir miyiz?
11:20Kafa kafaya yetiştiği kesin.
11:22Bu hızla devam ettiği süreci çok hızlı bir şekilde de geçecektir.
11:25Çünkü Çin'de arge'ye yapılan harcamalar çok ileri bir aşamaya geçmiş durumda.
11:30Eskiden imitasyonlar yapıyordu.
11:31Şimdi orjinal çok mühim hi-tech dediğimiz yüksek teknolojili ürünler üretiyor orjinal.
11:39Bu da risk.
11:41O yüzden Amerika eşit seviyede ihracat oranına Çin'le yakınlaşacağı için
11:47Çin'in bu yaklaşımını, iktisadi yayılmasını bir tehdit olarak değerlendiriyor.
11:51Bütün çaba Pasifik'te Çin'in yalnızlaştırılması ve Çin'in batıya ve güneye doğru
11:57iktisaden ya da askeri anlamda yayılmasının engellenmesidir.
12:02Ve Çin-Tayvan krizi.
12:04Çok uzun zamandır gerilimin tırmandığı bölgede Çin Tayvan'a saldırır mı?
12:09Savaş başlar mı?
12:11Sorusu gündemdeki yerini koruyor.
12:13Peki ya ne olur?
12:15Çin savaş istemiyor.
12:17Sorunların barış içinde çözülmesini savuruyor.
12:19Ha ben diyor Tayvan'ı alacağım diyor.
12:21Ama ben barış içinde alacağım.
12:23Kavga dövüş olmadan onu yapacağım diyor.
12:25İsmet Hocam biz birçok dünya liderinden 3. Dünya Savaşı tehditini, tehlikesini duyduk.
12:33Mesela Çin'den, Çin Devlet Başkanı'ndan hiç böyle bir açıklama duymadık.
12:38Niye mesela hiç böyle bir korkuları mı yok, böyle bir tehlike mi yok?
12:42Hem korkuları yok hem de istemiyorlar.
12:44Mesela ben yıllar önce Çin'e gittiğimde orada bir toplantıya katılmıştım.
12:48Toplantıda bana söyledikleri şuydu.
12:49Biz Çin olarak 2050 yılına kadar dünyada büyük kargaşalıklar istemiyoruz.
12:57Niye dedim?
12:59Dediler ki biz şu anda Çin'i güçlendiriyoruz, kendimizi güçlendiriyoruz.
13:03Biz 2050 yılına kadar dünyanın en büyük ekonomisi olacağız.
13:07Ve o zamana kadar büyük kargaşalıklar istemiyorlar.
13:11Odaklandığımız konu başka diyorlar.
13:13Evet başka diyorlar.
13:15Ama dünyada Çin'in büyümesi ve gelişmesi tahminlerden çok hızlı oldu.
13:19Bu da Amerikan'ın hoşuna gitmedi.
13:21Bu da Amerikan'ın hoşuna gitmedi.
13:23Beklenenin çok üzerinde hızlı geliştiler.
13:41Hazırladığımız mini belgeselli, Çin ekonomisi, Çin teknolojisi, Çin sokakları.
13:47Çin'de nasıl bir hava olarak bulunanlar?
13:50Bunu anlatmaya çalıştık, göstermeye çalıştık.
13:52Biz başka bir coğrafyadan, başka bir ülkeden aktarmaya devam edeceğiz.
14:16Altyazı M.K.