Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet efendim meseleyi Şift Deliyet Teknoloji Editörü Hakkı Alkan'la konuşacağız.
00:07Hakkı Bey hoşgeldiniz.
00:08Hoşbulduk.
00:09Teşekkür ederim.
00:10Efendim Roblox dünyanın en popüler çocuk oyunlarından bir tanesi.
00:16Geçtiğimiz yıllarda şirket sözcülerinden gelen bazı açıklamalar da vardı.
00:20BBC'ye bir açıklama yapılmış mesela orada çok küçük bir kullanıcı grubunun kasıtlı
00:25olarak kuralları ihlal ettiğini biliyoruz şeklinde bir ifadesi var bir şirket sözcüsünün.
00:30Yine aynı şekilde bu kötüye kullanımın giderilmesi için de elimizden gelen her
00:36şeyi yapıyoruz mealinde bir açıklama da gelmişti şirketten.
00:40Türkiye'de erişim engeli getirildi Roblox'a.
00:44Öncelikle Roblox nasıl bir oyun ya da nasıl bir platformdur böylece başlamış olalım.
00:50Roblox tam olarak benim de oynadığım bir oyun diyeceksiniz ki siz niye oynuyorsunuz?
00:56Ben hemen cevap vereyim.
00:57Şimdi Roblox'u oynamam lazım çünkü 5 ve 6 yaşında 2 tane evlat sahibi bir baba
01:03olaraktan onların zaman geçirdiği platformların neler olduğunu tabii ki ben de çok merak
01:09ediyorum ve oraya dahil oldum.
01:11Onlarla birlikte oynuyorum.
01:12Şimdi Roblox dediğim şey aslında bir platform.
01:15Bu platforma oyun geliştiriciler istedikleri geliştirdikleri oyunları yüklüyorlar.
01:21Roblox da bunlara onay verdikten sonra çocuklar bu oyunları oynayabiliyorlar.
01:27Bu platforma üretilen oyunlar bazen bizim kabul edemediğimiz regulasyonun yasaların
01:33kabul etmediği içeriklere sahip olabiliyor.
01:37Şimdi burada Adana'da bir şikayet sonucunda mahkemenin vermiş olduğu kararı btk uyguladı.
01:45Şimdi buradaki süreci biraz incelememiz lazım.
01:48Neden diyeceksiniz?
01:49Daha bu röportajın başında ben kendimi de ifade ettim.
01:53Ben de bir Roblox oyuncusuyum.
01:54Çocuklarla beraber hangi ortamlarda bulunduğunu anlayan bir ebeveyn olmak için bu platformları
02:01ben de kullanıyorum.
02:03Şimdi burada artık mevzuat, yasalar değişen ortamın ihtiyaçlarını karşılayabilecek
02:11konumda değil.
02:12Neden diyeceksiniz?
02:13Şimdi Türkiye aslında bir oyun geliştirici topluluğuna ev sahibi yapan çok önemli
02:19bir ülke.
02:20Ne anlama geliyor bu?
02:21Roblox dediğimiz platform sadece Roblox değil, oyun dünyası ülkemizdeki geliştiriciler
02:27için çok önemli, çok ciddi ülkeye para getiren bir bacasız fabrikalardan bahsediyoruz.
02:35Şimdi buradaki oyun dünyasında böyle bir konuma sahipken tüm erişimi engellemek
02:41belki doğru olmayabilir.
02:43Neden diyeceksiniz?
02:44Bizim buradaki mücadelede bambaşka bir yol izlememiz lazım.
02:49İzlememiz gereken yol tamamen bu Roblox'un belki bu içerikleri kaldırması için vatandaşın
02:57da desteğini alabileceği bir iletişim ortamına sokmalıyız buradaki yöntemlere.
03:04Neden?
03:05Çünkü vatandaşı önce bunu anlatalım.
03:07Doğrudan engellediğimizde biliriz Roblox'un ne olduğunu.
03:10Neden gündeme geliyor, herkes merak ediyor neydi bu Roblox diye?
03:14Bence bu doğru değil.
03:15Önce Roblox'taki tehlikeli içeriklerin kamu tarafından basının da desteğini alarak
03:21vatandaşı bunu izah etmesi lazım.
03:24Bakın böyle bir problem var.
03:26Sonra bu vatandaşın desteğini aldıktan sonra bir sonraki aşamaya halen Roblox bu
03:30içerikleri muhteva etmeye devam ediyorsa bir sonraki ada ne olabilir?
03:35Roblox'un para kazanmasına engel olunabilir.
03:39Burada mesela çocuklar oyun oynuyor.
03:41Ben de bakıyorum bizim çocuklara oyun oynarken işte baba işte biraz buradan para
03:45harcayalım şunu alalım vesaire.
03:47Şimdi ciddi de para kazanan bir platform olduğu için onun önüne böyle bir engel
03:52konulabilir.
03:53Halen böyle devam ediyorsa zaten arkasında vatandaşın desteği vardı.
03:59Önemli aşamalar da kaydetti.
04:01Halen zararlı içerikler varsa bu sefer erişim engeline gidilebilir.
04:05Yani güncellenmesi gereken metodun bu olması gerekiyor.
04:09Aksi takdirde biz oyun geliştiricileri ev sahibi yapan bir ülkeyiz.
04:13Buyurun.
04:14Evet şimdi bu erişim engeli getirildi fakat öncesinde devlet tarafından bir iletişime
04:20geçildi mi acaba?
04:21Bundan ilgili bir bilgimiz var mı Roblox'la yani bu zararlı içeriklerin kaldırılması
04:25noktasında geçilmediyse bu süreçten sonra erişim engeli geldi artık şirketle görüşmeler
04:31tamamlanıp artık bu zararlı içeriklerin giderilmesi noktasında bir mutabakata
04:35mı varılır?
04:36Yoksa bu erişim engeli şirket kendi deneyimleri çerçevesinde ya da kendi öngördüğü bir
04:43takvimde düzeltmeleri yaptıktan sonra mı açılır?
04:46Siz ne öngörüyorsunuz hem bir kullanıcı da olarak?
04:49Daha önce kamu kurumlarımızın Roblox'la irtibata geçip geçmediği konusunda bize
04:53herhangi bir yani basına içerik üreticilerine bir irtibat bilgisi gelmedi.
04:59Bence kesinlikle irtibata geçmeli.
05:00Burada da şimdi şöyle bir soru işaretinin cevaplanması gerekiyor.
05:04Kim kurum Roblox'la irtibata geçilmeli?
05:06Yani Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı desek doğru kurum o mu soru işareti.
05:12İletişim Başkanlığı mı desek soru işareti.
05:15Rütük mü diyelim yani içerikten dolayı işte Aile Bakanlığı mı olsun yani önce
05:22bunun bir netleşmesi lazım.
05:24Benim bu röportajın en başında söylemek istediğim konu şu dünya çok hızla değişiyor.
05:29Bizim yasal mevzuatlarımızın bu değişen dünyaya ayak uydurması lazım.
05:33Hakikaten Roblox'un kamudaki irtibatı kim yani bu bile şu anda net değil.
05:39Diyelim ki bunu paylaştık sizin vasıtanızda bundan sonra ne olacak?
05:44Şimdi tabii ki Roblox çok ciddi bir yani 10 milyondan fazla oyuncusu olan bir ülkeyi
05:49kaybetmek istemez.
05:50Ne yapacak?
05:51Türkiye'de de çalışanları var, irtibat kişileri var.
05:55Buradaki kişiler yasak hakkında doğru belgeleri aldıktan sonra genel merkeze irtibata
06:02geçecekler ve diyecekler ki biz bu içeriklerden dolayı yasaklandık.
06:07Şimdi bundan sonrasında tabii ki Roblox'un yönetimi buna karar verecek.
06:12Hakikaten bazı sakıncalı içerikler var.
06:14Bunları kaldırırlarsa onların da faydasını olur.
06:17Kaldırmazlarsa bu erişim engeli devam eder.
06:21Erişim engelini aşmak için VPN kullanacak insanlar o da başka bir tehlike arz ediyor.
06:26Bakın şimdi o konuya da çok kısa değinelim birazdan ama şimdi hem 2 evlat sahibi bir
06:32baba olarak orada bir kontrol süreciniz de var.
06:36Sizin Roblox'un nasıl işlediğine ve içinde neleri muhtevi olduğuna neleri muhtevi olduğuna
06:42da şahitsiniz.
06:43Bu noktada zararlı içerik olarak sizin şahit olduğunuz birebir şahit olduğunuz
06:47bir içerik var mıydı ya da zararlı olduğu düşünülen içeriklerin türü çeşidi nasıldı
06:53diye bir soru sorsak ne söylersiniz?
06:55Bunu ben hemen kendi bir Roblox oyuncusu olarak hemen ifade edeyim.
06:58Bizim oynadığımız oyunlar belli.
07:00Emir ve Alara ile beraber işte 3'ümüz 3 tane cihazdan giriyoruz orada işte uçağı
07:06uçuruyoruz ya da işte puanları toplayan yılan var.
07:09Böyle puan topladıkça büyüyor.
07:11Ondan sonra büyük yılan küçük yılan falan öldürünce işte yiyince daha da büyüyor
07:16falan.
07:17Böyle eğlenceli oyunlar var.
07:18Benim oynadığım oyunlar çocuklarla bunlardı ya da işte böyle zıplayarak bir sürü renkli
07:24ortam var.
07:25Oradan farklı farklı hedeflere ulaşıyorsun.
07:27Çok ince böyle biraz kaydığın zaman düşüyorsunuz.
07:30Hakikaten çocuklarla oynarken ben de böyle çocuk gibi eğleniyorum.
07:34Benim bu süreçte gördüğüm bir zararlı içerik yoktu ama bu hayır Roblox'a zararlı
07:39içerik yok olarak algılanmasın.
07:41Bu zararlı içerikler vardır ama yani benim günlük hayatımda hiçbir zaman karşıma
07:47çıkmadı.
07:48Mutlaka işte bu vardır.
07:49Linkini atmıştır birisi sosyal medyada reklam vermiştir.
07:52Oradan o içeriğe çekmişlerdir.
07:54Ancak bu zararlı içeriklerle böyle karşılaşılabilir diye düşünüyorum.
07:58Çünkü tekrar söylüyorum ben haftada işte toplamda 1-2 saat düzenli olarak çocuklarla
08:05beraber Roblox oynuyorum ve ben herhangi bir zararlı içerikle karşılaşmadım.
08:09Evet tabii sizin zararlı bir içerikle karşılaşmama sebeplerinizin başında Türkiye'de teknoloji
08:16noktasında öncü birisin olmanız ve duyarlı bir baba olmanız da geliyor olabilir.
08:21Bu noktada her ebeveyn teknolojiden anlamak noktasında sizin kadar şanslı olamayabiliyor.
08:27Muhammed bey çok güzel bir nokta.
08:29Bu da çok güzel bir nokta.
08:31O zaman dedik ya yasal mevzuatların değişen dünyaya adapte olması lazım.
08:36Tamam o zaman ebeveynlere verilen eğitimin de güncellenmesi lazım.
08:41Oturacağız hepimiz hakikaten bu çocuklar ne oynuyor?
08:45Bu oyun nasıl bir oyun?
08:47Bu oyuna hesap nasıl açılır?
08:49Bu kartı bilgileri verilirse bu çocuklar nasıl satın alma yapar?
08:53İşte zararlı bir içerik var mı?
08:55Varsa nereye şikayet edeceğiz?
08:57Ben şöyle bir şey söyleyeyim.
08:59Gerçekten kullanıcılar bu şikayetleri mahkemelere yapacaklar tabii ki en doğal hakları.
09:06Ya kullanıcılar otursa oyun şirketlerine destek ki ben Türkiye'den bu oyunu oynuyorum.
09:11Para veriyorum ya da vermiyorum hiç önemli değil.
09:13Reklam da sonuçta bir para kazandırıyor oradaki şirkete.
09:16O şirkete söylese emin olun bu karşılık bulur.
09:19Yani bunlar ticari işletmeler.
09:21Ticari işletmelerin tek bir amacı var kar elde etmek.
09:24Kar elde etmesinin önündeki bütün engelleri bunlar yok ederler.
09:28O nedenle kullanıcılardan böyle bir şikayet gelirse değerlendirirler.
09:32Buradan ebeveynlere de demek ki Muhammed Bey bu eğitimlerin verilmesi lazım.
09:37Bize de görev düşüyor Muhammed Bey.
09:39Yani biz bu içerik üreticisi olarak siz orada bir televizyon kanalı olarak
09:44demek ki bizim bu içeriklerimizin bir kısmını ebeveynler için bu eğitim içeriklerini hazırlasak çok iyi olur.
09:51Ben buradan bu röportajdan böyle bir görevle ayrılmış olacağım.
09:55İnşallah biz de üzerimize düşeni yapalım.
09:57Hakkı Bey son birkaç soruyla nihayete erdireceğiz bülteri.
10:00Malumunuz Instagram geçtiğimiz günlerde yine erişim engeli almıştı.
10:05Halen de süreç devam ediyor.
10:06Birkaç görüşme yapıldı.
10:08Basına tam olarak net bir şey yansınmadı.
10:11Net bir şeyden kasıt tabii ki açıldı ya da açılmadığı bekliyor aslında bakarsanız insanlar.
10:15Çünkü süreçte ne durumda olduğumuzu ne kadar ilerlendiği ile çok fazla ilgilenilmiyor sanki.
10:21Açıldı cevabını duymak ya da artık açılmayacak cevabını duymak üzerine yoğunlaşmış bir kitle var şu an.
10:28Tabi burada soru aslında şu.
10:301-2 haftadır Instagram bütün yönleriyle konuşuldu.
10:33Fakat Amerika Birleşik Devletleri ile mesela Instagram'ın nasıl bir ilişkisi vardır merak ediliyor.
10:38Zira Türkiye'de suç işleyen bir kişi işlediği suçun görselini, videosunu ya da yazısını Instagram'da paylaştığı takdirde devlet IP adresini Instagram'dan talep ederse erişebilir mi?
10:50Bu konularda başka bir devletle ilişkisi ve bizimle ilişkisi noktasında bir çifti standart söz konusu mudur diye soralım.
10:57Sonra VPN'de kapatacağız.
10:59Çok teşekkür ederim.
11:01Güzel sorular.
11:02Şimdi burada resmi kurumlarımız üzerine düşeni yaptı.
11:06Önce onu net bir şekilde söylemiş olalım.
11:08Resmi kurumlarımız mevzuata bakarak katalog suçları var.
11:12Bu suçların tanımı var.
11:14Bu suça eşlik eden içerik orada var mı yok mu?
11:18Var.
11:19Şikayet edildi mi?
11:20Edildi.
11:21Instagram'a iletildi bunları kaldırın.
11:23Kaldırılmadı.
11:24Kaldırılmadıysa o zaman devreye erişim engeli geldi.
11:27Şimdi mevzuat bu.
11:28Bakın bu %100 doğrudur demiyorum.
11:30Önce olanı bir anlayalım.
11:31Şimdi olan bu.
11:32Tabi bunun dışında bir de kamuoyu tepkisi oldu.
11:35İsmail Heneye suikastının sonrasında insanların yapmış olduğu ifadelerin, düşüncelerin paylaşılmasının önüne bir engel konuldu mu?
11:44Evet konuldu.
11:45Bu da tabi ki kamuoyunun tepkisiydi.
11:47Anladığım kadarıyla devlet mekanizması bunu da dikkate alarak diğer katalog suçlarına karşı uygulanması gereken süreci hızlandırmış olabilir.
11:57Bu benim kendi düşüncelerim.
11:58Şimdi dönüyoruz geldiğimiz duruma.
12:01Geldiğimiz konumda tamamen BTK'nın yapıcı bir yaklaşımla META'ya masaya oturduğunu söyleyebiliriz.
12:09META'nın yapması gereken bir şey kaldı.
12:12Bunu yaptığı anda Instagram açılacak.
12:14Ne yapacak?
12:15META Malezya'da yaptığının aynısını yapacak.
12:18Malezya'da ne olmuştu?
12:20Malezya'daki liderlerin paylaşımları engellenmişti, kısıtlanmıştı.
12:24Bu kısıtlanmalardan dolayı bir özür mesajı kendilerine iletildi.
12:31Kaynak nedir?
12:32Kaynağı soranlar oluyor sosyal medyada da ben bunu paylaşınca.
12:35Reuters'da bunun linki var.
12:38Bu gerçekleşti.
12:40Ve bundan sonra META Malezya'da devam etti.
12:42Şimdi benzer durum aynen burada da geçerli.
12:46Eğer META Türkiye ifade özgürlüğüne karşı atmış olduğu bu adım hakkında bir açıklama yaptığı anda 2 saat içerisinde Instagram açık.
12:58Bunu bu şekilde özetlemiş olalım.
13:00Tamamen top META'da.
13:01Ben burada Malezya'da yaptığının bir benzerini burada yapacağını düşünüyorum.
13:05Şimdi hiçbir şey yapmazdı desek Malezya'da yapmazdı.
13:09O nedenle bunun da kısa zamanda burada çözüleceğini düşünüyorum.
13:13Peki Hakkı Bey son soru olsun.
13:15Yıllardır süren teknoloji yolculuğunuzda birçok uygulamanın, birçok programın, birçok aplikasyonun rehberliğini yapıyorsunuz.
13:23Nasıl kullanılacağını öğretiyorsunuz aslında bir yerde.
13:25Ve başka birçok alanda içerik üretiyorsunuz.
13:27Tabii ki zararlı içerikler ve programlarla ilgili de insanları uyarıyorsunuz.
13:32VPN kullanımı Instagram'ın özellikle yasaklanmasıyla çünkü kullanan yüz binlerce, milyonlarca insan vardı Türkiye'de de.
13:39Saat olarak da çok fazla tüketilen bir uygulamaydı.
13:42Dolayısıyla VPN kullanımı artış gösterdi.
13:47Uzmanlar tabii ki uyarıyorlar ama sizin vasıtanızla bir kez daha bu uyarılardan hiç değilse birkaç tanesini ulaştırsak kardır diye düşünüyoruz.
13:55Neler söylersiniz?
13:57Tabii seve seve.
13:58Şimdi Instagram için Türkiye çok önemli bir ülke.
14:01Niye?
14:02Instagram'ı en çok kullanan ülkeler listesinde Türkiye dördüncü sırada.
14:07Şimdi buradaki ülkeyi bu kadar milyonlarca kullanıcı tabii ki onlar da mutlaka dikkate alıyorlar.
14:14Biz de Instagram'ı dikkate alıyoruz. Böyle bir gerçek var.
14:17Yani ekran sürülerimize baktığımız zaman ilk üç uygulama içerisinde Instagram ve WhatsApp var.
14:23Yani metanın uygulamaları var.
14:25Şimdi burada Instagram'dan erişimden dolayı bir mahrumiyet olduğu için VPN kullanılıyor.
14:32VPN konusunda da burada vatandaşlarımız ücretsiz VPN'i tercih ediyor.
14:37Doğal olarak ben bir de buna para mı vereyim diyorlar.
14:40Şimdi burada ne oluyor? Arama motoruna gidiyorlar, ücretsiz VPN yazıyorlar.
14:44Şimdi arama motorlarında herkes bilinçli değil.
14:48Reklamla üste çıkartıyorsunuz.
14:50Üste çıkan bir uygulamayı galiba bu ücretsiz diyor indiriyor, kuruyor.
14:55Şimdi kurduğumuz VPN yazılımı telefonun tam kalbine yerleşiyor.
14:59Tam merkezine.
15:00Çünkü ağ yönetimimizi biz bu uygulamaya teslim ediyoruz.
15:03Eğer bu uygulama bize verdiği hizmetin karşılığında para almıyorsa uygulamanın yaşayabilmesi için
15:11ya bizim ona izin verdiğimiz bilgilerimizi satması ya da art niyetli bir uygulamaysa
15:19biz izin vermeden bu bilgilerimizi alıp ticari bir çıkara dönüştürmesi söz konusu.
15:25Burada bilinçli olmamız lazım.
15:27Gönül isterdi ki işte bu VPN adresi bellidir.
15:32Türkiye adresi budur.
15:33Vergi numarası vardır diyeyim ama şimdi bu kısır döngüye giriyor.
15:37Zaten bu VPN'in ülkemizde yaşaması demek ülkemizde engelli bir içeriğe ulaştıran bir şirket olacağı için
15:46zaten yaşayamaz, kurulamaz.
15:48O nedenle yabancı VPN uygulamalarına gidilmek durumunda.
15:53Burada da tabii ben reklam olsun da herhangi bir markadan bahsedemem.
15:57Ama sadece izleyicilerimize şunu söyleyeyim.
15:59Eğer bir VPN kullanacaksanız.
16:01Bu arada VPN kötü bir şey değil.
16:03VPN aslında çok uluslu şirketlerin veya dışarıya kullanıcı açmak istemeyen şirketlerin kullanmış olduğu bir çözüm.
16:12Virtual Private Network, VPN baş harfleri.
16:15VPN'i diyelim ki kullanacağız.
16:17Kafaya koyduk işletme için, Roblox için, bir şey için kullanacağız.
16:21O zaman şunu arayalım.
16:23Bu şirketin adresi belli mi?
16:25Bu şirketin telefonu var mı?
16:27Bu şirketin bir iletişim kısmı var mı?
16:30Bunlar cevap veriyorlar mı?
16:32Telefonla aranınca açarlar mı?
16:34Sosyal medyada bu şirket hakkında ne demişler?
16:36Bir şikayet var mı?
16:38Köklü bir şirket mi?
16:39Çıkmış haberleri saygın yayınlarda yer almış mı?
16:42Bunlara bakalım.
16:43En azından böyle karar verelim.
16:45Ama Gönül isterdi ki hiç bunlara gerek olmasın.
16:48Biz bu şikayet ettiğimiz içerikleri platformlara bildirelim.
16:52Platformlar da bizi ciddiye alsınlar.
16:54Söz konusu zararlı içerikleri kaldırsınlar.
16:57Herkes 2024 yılında en yeni teknolojileri, en yeni iletişim araçlarını kullanabilsin.
17:03Niyetimiz bu.
17:05Peki.
17:06Hakkı Bey vakit ayırdığınız için ve katkılarınız için çok teşekkür ediyoruz.
17:10Ben teşekkür ederim.
17:11Sağ olun.
17:12İyi ayınlar.