Maymun çiçeği hastalığı nedir?
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Evet, Maymun çiçeği virüsü salgını henüz şu anda pandemi değil ama Dünya Sağlık
00:08Örgütü risk ölçeğini arttırdı.
00:11Afrika'da birçok ülkede görülüyor, Avrupa'da görülen ülkeler var.
00:16Sağlık Bakanımız açıkladı.
00:17Henüz çok şükür Türkiye'de bir risk yok ama gerekli önlemler vesaire alınıyor.
00:23Korunma yolları bulaştan korunma yolları hep açıklandı.
00:27Bunların hepsini yeni vizyon tıp merkezinden daire uzmanı uzman doktor sayın Fatma Hande
00:33Kaptan hocamızla değerlendireceğiz.
00:34Sayın hocam hoş geldiniz.
00:36Hoş bulduk.
00:37Sağ olun.
00:38Tabi pandemiler son 2-3 senedir hayatımızda var, kovid döneminde çok ciddi ve acı deneyimler
00:47yaşadık.
00:48Dünya çapında ülke çapında yaklaşık 2 yıl sürdü ve aşıyla bir şekilde belki de
00:54bağışıklık kazanarak hala da devam ettiğini biliyoruz biz kovid'in bir şekilde gribal
00:58enfeksiyona dönüştü ve şimdi de maymun çiçeği denilen bu bir deri hastalığı mıdır?
01:05Bir bağışıklık sorunu mudur?
01:06İşte bunların hepsini sizden almak isteriz.
01:09Nedir?
01:10Nasıl oluyor?
01:11Buyurun.
01:12Şimdi sizin de dediğiniz gibi çok acı tecrübeler yaşadık, kovid-19 ciddi bir travma yaşattı
01:16bütün dünyaya.
01:17Şimdi maymun çiçeği aslında isminden başlayalım artık maymun çiçeği denmiyor
01:22buna.
01:23Çünkü maymunların bir suçu olmadığı anlaşıldı, sürüngenlerden pardon kemirgenlerden bulaşan
01:29bir hastalık olduğu biliniyor ve zaten uzun zamandır bildiğimiz bir virüs bu.
01:34Yani yeni bir virüste karşı karşıya değiliz ama 2022 yılından beri dünyada vaka sayısı
01:43arttı.
01:44Vaka sayısı artınca da tabii Dünya Sağlık Örgütü bir uyarı yayınladı.
01:49Bu nedenle de bir takım uygulamaların, önlemlerin alınması gerekiyor.
01:57Maymun çiçeği hastalığı sırf deri hastalığı değil yani bütün organları tutabiliyor
02:05ama ilk başta kaşıntı, yüksek ateş, halsizlik, ağrılar bunlar olabiliyor ama sonradan
02:12döküntü ve lenf bezlerinde şişlik oluyor.
02:17Şimdi tabii kovid çok daha farklıydı, bir solunum yoluyla geçme olayı vardı, belirtileri
02:23vs. belki daha uzun süre yansıyordu.
02:26Burada temasın bulaşışta risk olduğunu biliyoruz.
02:31Hasta kişiyle dokunmak, tokalaşmak, öpüşmek veya onun kıyafetlerini giymek değil mi?
02:37Kişisel eşyalarını kullanmak ve yakın temas çok önemli yani koviddeki gibi bir de
02:44bu çok önemli, gizli bir enfeksiyon değil bu mutlaka belirti veriyor.
02:48Onun için hani kovidde duyardık işte gittim baktım testim pozitif çıktı böyle bir şey
02:53maymun çiçeğinde yok.
02:54O nedenle de biraz şanslıyız çünkü hasta vakayı tespit edip izole edebiliyoruz ve
03:01diğer yakınlarını da en az 21 gün gözlem altında tutmak gerekiyor.
03:06Sizin de bahsettiğiniz gibi lenf bezlerinde şişlik ve para büyüklüğünde vücutta
03:13Döküntüler var bu alınan virüsün sayısına göre de bu döküntülerin sayısı artabiliyor.
03:19Birbirleriyle birleşebiliyorlar ve en kötüsü de birazcık böyle nedbe dokusu bırakarak
03:24iyileşiyorlar ve şu önemli hastalığın ilk başladığı günden döküntülerin iyileşeceği
03:31güne kadar bulaştırıcılık var.
03:34Ama herhalde belki de pozitif yönü mü diyelim vefat sayısının görece az olması
03:41Bağışıklık burada önemli, tanı önemli yani yüzde bir ikilerde zannederiz.
03:47Kesinlikle ölüm oranları yüzde birle altı seviyelerinde bildirildi.
03:52Çok öldürücü bir hastalık değil risk grupları burada var ama koviddeki gibi işte 65 yaş
03:59üstü falan değil bağışıklık sistemi zayıflamış olanlar bu yönde ilaç kullananlar ve maalesef
04:05küçük çocuklar risk altında.
04:07Tabii şimdi Afrika'da yeniden türemesi orada herhalde dengesiz beslenme hijyen
04:13kurallarının yetersiz olması bir etken.
04:17Şimdi tabii bulaş yolunun temas olduğunu söyledik.
04:20Hava yolları vesaire burada tabii seyahatle ilgili gerekli önlemler vesaire de alınacaktır
04:27ama ben genel anlamdaki sorun pandemi pandemi noktasına varması halinde bununla ilgili
04:35ne gibi neler yapmaktan temizliğin önünde olduğunu biliyoruz zaten kişisel bakımında
04:39olduğunu biliyoruz ama zaten kovidden dolayı bir deneyimi var toplumun yani şu maske
04:44mesafe hijyen üçlüsü yine geçerli olacak ama vatandaşların rahat olmalarını ben
04:50isterim.
04:51Yani bir pandemi boyutuna varacağını asla düşünmüyorum.
04:55Çünkü dediğim gibi daha avantajlıyız artı 1980 yılından önce çiçek aşısı olanlar
05:01da yüzde seksen seksen beş oranında bu hastalığa karşı bir bağışıklıklarının
05:06olduğu söyleniyor ama genel temizlik kuralları bunda da geçerli suç çiçeği dediniz hepimiz
05:12çocuklukta suç çiçeği ya da kabakulak dediğimiz çocuk hastalıklarının bir çoğunu kızıl
05:17kızamık atlatmışız da bilerek ya da bilmeyerek suç çiçeği benzeri bir şey şöyle yok değil
05:24yani burada suç çiçeği farklı bir virüs bu farklı bir virüs yani bunlar akraba virüsler
05:29aslında ama bu çiçek hastalığının etkinliğine benzeyen bir virüs ama yaptığı şey döküntüler
05:38yüksek ateş ve leh bezlerinde şişme ki su çiçeğinden işte kızamıktan ayrıldığı
05:44noktada bu leh bezlerinde şişlik olması bu önemli bir belirti.
05:47Burada herhalde yine gıdamıza bol sıvı tüketilmesi ya bu bütün hastalıklarda herhalde ortak
05:53şeydir.
05:54Ortak olarak yani iyi bir beslenme gerekiyor.
05:58Hastalıktan şüphelendiğimiz anda derhal sağlık kuruluşuna başvurmamız gerekiyor
06:03ve kendimizi izole etmemiz gerekiyor.
06:05Çünkü dediğim gibi uzun bir bulaştırıcılık süresi var.
06:08Kendini sınırlayan bir hastalık yani 2-4 hafta arasında iyileşen bir hastalık.
06:14Şimdi tabi risk grupları yaş grupları bazı hastalıklarda daha şeydir.
06:19Sizin de ana uzmanız kalp tansiyon şakası belirli yaş grupları bu sıcak havalar mesela
06:23risk diyoruz.
06:24Yani hep hastalıklarda virüslerde de pandemi diyebileceğimiz pandemin daha altındaki
06:29salgınlarda mutlaka risk grupları herhalde doğal olarak daha çok etkileneceklerdir
06:34yaş ve hastalıktan dolayı.
06:36Şöyle yani hastalıktan dolayı ama eğer kişi hipertansif ama tansiyonu son derece
06:41iyi gidiyorsa şeker hastasıdır ama şeker hastalığını çok iyi regüle ediyorsa risk
06:46grubunda sayamayız bunları.
06:47Yani bağışıklık sistemi bir şekilde baskılanmış olması lazım ve küçük çocuklar özellikle
06:52alerjisi olan küçük çocuklar eczeması astımı olan küçük çocuklar bu virüsün
06:57yapabileceği solunum yolu enfeksiyonuna karşı da biraz yatkın hale geliyorlar.
07:02Bir de aşı konusu şimdiden konuşulmaya başlandı.
07:05Bununla ilgili yine bir aşı çalışmasının yapılabileceği yapılmaya başlandı.
07:11Hatta kovidde de biz bu süreci yaşadık.
07:14Hem global aşılar hem ülkemizde yapılan aşılar aşı konusu ve bağışıklık konusunda
07:19da düşüncelerinizi almak isteriz.
07:21Demin de dediğim gibi bir kere bir avantajımız var.
07:24Çiçek hastalığına karşı 80 öncesi aşılandıysak eğer çünkü 80'den sonra bu aşı kalktı.
07:30Bir bağışıklığımız oradan var zaten.
07:32Mepax'ın yani maymun çiçeği hastalığında aşısı var dünyada 3 tane aşısı var ve
07:38hani saklanıyor.
07:39Niye saklanıyor?
07:40Yani muhafaza ediliyor anlamında.
07:42Risk gruplarına yapalım, temaslara yapalım, sağlık çalışanlarına yapalım diye iş o
07:48boyuta gelirse herhalde devletimiz de bunun önlemini alarak aşı tedarik yoluna
07:52gidecektir.
07:53Tabi baktığımız zaman aslında bunun dediğiniz gibi daha önceden olan bir laboratuvar
08:01aslında denek maymunlarıyla alakalı danimarka sürecinde çıktı sosyal medyada söyleniyor.
08:08Zaten bu tip çalışmalar herhalde dünyada aşıların oluşturulması için yapılan faaliyetler
08:13bazı filmlerde de vardır.
08:14Aslında her şeyin aşısı çalışır panzehiri gibi oluşturuluyor ama bunlar belirli yerlerde
08:20saklanıyor.
08:21Zamanı gelinceye kadar bu tip salgınlardan virüslerden dünya genelinde kurtulmak mümkün
08:28müdür?
08:29Çünkü burada bazıları bunların aslında laboratuvarda üretildiği yani Afrika'da
08:34ya da Çin'de doğal olaylarla değil de bir şekilde piyasaya sürüldüğü vatandaşlara
08:40insanla bunların geçirildiği yolunda.
08:43Siz bu konuda ne düşünürsünüz?
08:45Şöyle yani mesela kovid-19 virüsünü ve salgınını ele alırsak bu ilk defa Çin'de
08:51patladı.
08:52Biliyorsunuz ilk vakalar Çin'de görüldü ve Çin'de görüldüğü yerdeki bir viroloji
08:57araştırma laboratuvarından aslında çıktığı söyleniyor.
09:00Bu virüsün çünkü orada koronavirüsle ilgili ciddi çalışmalar yapılıyordu.
09:05Niye işte koronavirüsü tanıyalım aşısını geliştirelim falan diye ama işi biraz daha
09:12abartıp deyip bir takım virüslerin genetik maddelerini birleştirip yeni yeni ciddi
09:18koronavirüsler elde ettikleri söyleniyor ve hani kasti olmasa bile yanlışlıkla laboratuvardan
09:28sızmış olabileceği bir personel çalışan mesela olabilir olabilir.
09:33Bir de tabii bu dönemde önemli olan bağışıklığımızı güçlü tutmak dedik Türkiye için herhangi
09:38bir risk yok şu anda vatandaşlarımız müsterih olsun biz bu tip yayınları bilgilendirme
09:43amacıyla yapıyoruz.
09:44Sağlık noktası.
09:45Türkiye'de vaka yok derken 2022-2023 sonuna kadar Türkiye'de toplam bildirilmiş sağlık
09:52bakanlığı tarafından 12 vaka var.
09:55Bunlar da ölüm olmamış ama 2004 yılı başından beri Türkiye'de bildirilmiş herhangi bir
10:01vaka yok.
10:02Burada şimdi şunu da sormak istiyorum.
10:05Özel anlamda dünyada bu hastalığa sahip olan taşıyanlar yaşayanlar için vücudumuzda
10:13ne gibi ağrazalar bırakabilir derideki o kalıcı döküntüler dışında mesela tansiyon
10:18kalp çünkü kovid de böyle şeyler olabilecek söyleniyor mu?
10:22Evet pıhtılaşmaya artırıcı bir takım etkileri olan bir virüsü kovid virüsü ama bu virüsün
10:29öyle bir yan etkisi saptanmamış ama şu var mesela göze yerleşirse körlüğe neden
10:36olabiliyor.
10:37O lezyonların gözde çıktığını düşünün tabii ki bir göz hasarı olabiliyor.
10:41Yine altta yatan bir risk faktörü olan kişilerde akciğerde sıkıntı yaratabiliyor.
10:46Yani zatürre gibi şeyler ama işte artmış bir beyin kanaması pıhtılaşma öyle bir
10:51şey görünmüyor.
10:52Yani aslında bu vücuda geliyor bağışıklıkla karşılaşıyor.
10:55Eğer bağışıklık güçsüzse nereden çıkabileceğine bakıyor vücudumuzda oraya yayılma eğilimini
11:02gösteriyor.
11:03Pandemiler dedik, salgınlar dedik, bu tip şeyler dedik şimdi maymun çiçeği diyoruz.
11:11Bu tip salgınlar veya hastalıklarda insanlar nasıl davranmalı?
11:17Mesela şunun için soruyorum berber, kuaför gibi hepimizin birçok kişinin gittiği
11:23zorunlu olarak gittiği yerler var.
11:26Elbise alırken elbiseleri değiştiriyoruz.
11:28Belki bu normal hayatımızda da yapmamız gereken önlem.
11:31Ben şahsen kendi berberime her zaman kendi havlumla giderim.
11:34Bu dönemde değil 5-6 yıldır olan bir şey çünkü ama bu bir alışkanlık herkes yapamayabilir
11:39ama herhalde bu tip şeylere artık ufak ufak başlamamız gerekiyor.
11:43Yani bunlar aslında bir uyarıdır diye düşünüyorum.
11:46Yani zaten kovid de bunu anladık çok güzel.
11:48Yani işte herkes elinde jellerle falan dolaşıyordur, sık sık elimizi yıkıyorduk
11:53falan.
11:54Hijyen gerçekten çok önemli.
11:55Virüs çünkü öyle bir canlı ki daha doğrusu virüs canlı değil, yaşamak için insan hücresine
12:01ihtiyacı olan bir organizma dolayısıyla biz kendimizi sağlam tutarsak virüs bize
12:07bir açık kapı bulup da girip de yaşayamıyor içimizde.
12:10O nedenle de dediğim gibi hasta olduğu şüphelenen kişilerden uzak duracağız.
12:16Temizliğimize dikkat edeceğiz ve iyi bir bağışıklık sistemine sahip olacağız.
12:21Burada peki bağışıklığı güçlendirmek için neler lazım hocam?
12:25Önümüzde okulların açılma dönemi de var, mevsimsel hastalıklar da var.
12:29Sizi bulmuşken onu da sorayım istiyorum.
12:31Bu genel bir şey çünkü çocukları olsun bu bağırsak infeksiyonları havuzlardan vesaire
12:38şu anda onda ciddi yanılış sıkıntılar var herhalde artmış ishal vakaları görüyoruz
12:43açıkçası.
12:44Tabi havuzlar çok önemli.
12:45Yani havuzların dezenfeksiyonu temizliği falan oradan bulaşabileceğini düşünüyorum
12:50ben.
12:51Ve herkesin yanında eğer çocuğunuz okula gidiyorsa bir temizleyici, bir mendildir,
12:55jeldir bir şeydir bulundurulması lazım.
12:57Artı beslenme bir de bence bir vitamin düzeylerine falan baktırılması lazım.
13:02Yani bir eksiklik olabilir, çocuğumuz her şeyi yemiyor olabilir.
13:06Mesela ne bileyim de vitamini düşük olabilir falan gibi bunların takviye edilmesi lazım.
13:11Evet genellikle B12 demir değil mi?
13:14En aslında spesifik ve basit basit önlemlerle birçok şeyin önüne geçiyor.
13:20Ama bilmediğimiz için bazıları işte ezbere bir vitamin alıyorlar ama ne eksikse direkt
13:24nokta atış onu almak lazım.
13:27Son olarak eklemek istedikleriniz hem bu maymun çiçeği virüsüyle hem de diğer konularla
13:32var mı?
13:33Toparlayacağız.
13:34Yani şöyle ben çok pandemi paniği yaşanmasını istemem açıkçası.
13:39Böyle bir şeyde olmayacağını biliyorum.
13:42Sağlık Bakanlığı internet sitesinde de bir rehber yayınlandı mpax'la ilgili vatandaşların
13:47bunu okuması çok iyi olur diye düşünüyorum.
13:50Yani bir pandemi ile karşılaşmayacağız ama kendimizi güçlü tutmak için de virüse
13:55karşı savaşabilmek için de gereken her türlü önlemi almamız lazım.
13:59Zaten bir genel sağlık önerisi gibi çok teşekkür ediyorum sağ olun.
14:05Evet değerli akit tv izleyenleri uzman doktor tabii tabii tabii tabii duyuyorum buyurun
14:13teşekkür ederim.
14:14Ben az önce sormayı merak ettim lütfen sen sorar mısın değerli hocama ekrana ya
14:19da diğer ekranlarda sık sık siyahi bir kişinin görüntüsünü getiriyoruz ve muhtemelen
14:26sen de şimdi hafızanda hemen canlanacaktır o kişinin görüntüsü ve gerçekten dehşet
14:30verici bir görüntü var korkutucu ürpertici bir görüntü var büyük büyük kabarcıklar
14:36gerçekten böyle mi oluyor?
14:38Hani bütün vakalarda deri bu şekilde kabarıyor ve böyle ürpertici bir görüntü ortaya
14:43çıkıyor.
14:44Şimdi stüdyodan spiker arkadaşımız Yusuf Ozan Demir Bey'in şöyle 1 sorusu var.
14:53Genellikle basına bizim de ekran yansıttığımız simgi olan afrikadaki bu hastalığa yakalanan
15:00siyahi vatandaşlarda bireylerde büyük lekelerin korkutucu ürkütücü bunlar gerçek midir?
15:08Gerçekten böyle oluyor mu ve kalıyor mu?
15:10Bu lekeler şimdi şöyle alınan virüsün sayısına bağlı olarak viral yük diyoruz
15:16buna vücuttaki döküntü sayısı 10 tane de olabilir 1000 tane de olabilir o fotoğraflar
15:22sanırım hani biraz da bir ışık yanılması falan şimdi o döküntülerin bir evresi
15:27var.
15:28Yani önce bir yüzeysel döküntü oluyor sonra kabarıyor içi sıvıyla doluyor.
15:32Sonra da kabuklanarak iyileşme safhasına geçiyor.
15:35Aslında o gördükleriniz iyileşme safhasındaki döküntüler kabuklanmış döküntüler yani
15:40o kadar korkunç resimlerin aslında olmaması gerekiyor ama çare yok belki de bir algı
15:47diyebiliriz.
15:48Döküntüler zaten gövdede olmuyor genelde yani sırtta gövdede değil de işte avuç
15:55içlerinde ve ayak tabanlarında en sık görüyoruz.
15:58Yani bir sırttaki döküntü görülebilir ama çok nadir yani çok nadir demeyeyim
16:03ama daha az görülüyor avuç içleri ayak tabanları genital bölge olabilir ve yüzde
16:09göz çevresinde derinin daha az ince olduğu daha açık o sırttaki korkunç görüntüler
16:17bence dikkate alınmaması gerekiyor.
16:19Belki o bölgenin insanların daha vitaminsiz daha besinden zayıf olması koşullarından
16:26ve tropikal ormanlardan bahsediyoruz.
16:28Yani bu virüs orada zaten endemik virüs bombardmanına uğramış diyebiliriz.
16:32Kesinlikle endemik olarak bulunuyor zaten bu virüs orada yani bir beyaz insanın o
16:36şekilde bir reaksiyon vereceğini tahmin etmiyorum.
16:39O yüzden o bölgeleri çünkü gidilirken turistik amaçlı veya şey birçok aşı yapılıyor
16:44zorunlu olarak.
16:45O insanların orada buna genellikle herhalde bağışıklığının olmasından tahmin edilir.
16:50Kesinlikle özellikle kongoda görülüyor.
16:53Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde görülmüş zaten ilk vakalar yani oradaki vakalardan
16:57çekilmiş fotoğraflar olabilir bunlar ama güncel olduklarını da düşünmüyorum ve
17:01bu hastalığa ait olduklarını da düşünmüyorum açıkçası.
17:04Çok teşekkür ediyorum sağ olun.
17:06Evet Yusuf Ozan Demir sanırım sorunuzun da bu anlamda sayın hocam yanıtlamış oldu
17:12gibi.
17:13Var mı başka bir sorunuz?