Cumhurbaşkanı’nın, ‘Deniz Harp Okulu Diploma Töreni’nde yaptığı konuşma içinde kurduğu, “… Avrupa Birliği ile Şangay İşbirliği Teşkilatı arasında tercih yapmak mecburiyetinde değiliz” cümlesi hayli ilgi çekti. Medya da manşetleri için genellikle bu ifadeyi seçti…
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Nedret Ersanel
00:01Brice Başvuru
00:03Sihaları Kim Vuruyor
00:05Irak'ta Biriken
00:06Stres
00:07Cumhurbaşkanının Deniz Harbokulu diploma töreninde yaptığı konuşma içinde kurduğu
00:13Avrupa Birliği ile Şangay İşbirliği Teşkilatı arasında tercih yapmak mecburiyetinde değiliz cümlesi
00:19hayli ilgi çekti.
00:21Medyada manşetleri için genellikle bu ifadeyi seçti.
00:25Türk dış politikasının hülasasını veren bu yaklaşım yeni değil.
00:29Ankara'nın özgün dış politika üretme kapasitesinin üretimleri sürprizleri hemen her gün karşımıza çıkıyor.
00:37Soğuk savaş döneminden yadigar kutupları idare etme tecrübesiyle
00:41yeni dünya düzeni izahlarından gelen fırsatlar da var riskler de var kabulünü birleştirip süreci değerlendirmeye çalışıyoruz.
00:50Fakat cümleyi bir daha okuyup herkesin çıkarımlarından farklı bir soru soralım.
00:56Avrupa Birliği ile Şangay İşbirliği Teşkilatı arasında bir tercih yapmak mecburiyetinde değiliz.
01:02Cümle hangisine eğilimlidir?
01:05Örgütler üzerinden tarif edilen aslında batı ve doğudur.
01:09Bu cümle bir yandan dengede yani ortada durmayı vaaz ediyor ama öte yandan
01:13Türkiye'nin 75 yıllık batı serüveni ile daha 3 günlük diyebileceğimiz doğuyla ilişkilerini eşitliyor.
01:21Zaten kıyamet buradan kopuyor.
01:24Türkiye'nin herkesle eşit, saygın, adil ilişki arayışı ister istemez batıya bağımlı yapışık ilişik düzenini bozuyor.
01:34Taraflar arasında ortaya geliyorsunuz ama batının ve batıcıların algıladığı Türkiye uzaklaşıyordur.
01:41Uzaklaşıyor mu? Evet ilişikten ortaya yürümenin doğası budur.
01:46Ayrıca Türkiye'nin batıya kızgınlığı var, haklıdır.
01:50Bu da fark yaratıyor, siyasi sonuçları oluyor.
01:53Konuşmanın ilgili bölümünde yer alan cümleler de kendini gösteriyor.
01:59Türk dış politikasına Ankara eksenli bakmak yerine batı başkentlerinin penceresinden bakanların tezviratlarına aldırmayacağız.
02:09Batı burada müspet mi menfi mi?
02:12Ya da Türkiye yönünü sadece batıya dönerek menzili maksuduna varamaz.
02:18Burada da aynı pejoratif yermeli tınıyı hissediyoruz.
02:22Kaldı ki bu etütlere ihtiyaç da yok.
02:25Türkiye'nin son on yıllık döneminde karar alıcıların tamamının batıya yönelik ağır kritikleri ortada duruyor.
02:32Şimdi topu daha uzun oynayalım.
02:34Bu sürdürülebilir mi?
02:36Türkiye'nin 360 derecelik dış denge politikasını getiren iç dinamikleri vardı.
02:41Büyük ilerleme gösterdik.
02:43İlişkilerimizi eşit ve adil düzleme, dengeye çekme çabalarımız gelişme gösterdi.
02:49Üstüne bunu kolaylaştıran bununla buluşan küresel bir konjonktür de ortaya çıktı.
02:55Kutup cephelerinde denge bozuldu ve batı siyasi ekonomik gücünde erime yaşanırken
03:01doğuda yükseliş meydana geldi.
03:03Sonucunda dünyada jeopolitik kara delikler, obruklar oluştu.
03:08İşin nereye varacağına dair biz değil, herhangi bir ülke kesin cevaplara, politikalara sahip değil.
03:15Sadece siyasi, stratejik belirsizlikler yok.
03:19Dünya ekonomisinin nasıl olacağına ilişkinde ağır tereddütler mevcut.
03:24Mesela tedarik zincirlerindeki bozulma, ülke içi üretimleri ve buna devletin dokunuşunu
03:30daha önemli hale ve ulusal güvenliğin parçası haline getirdi.
03:35Hasılı bilinmezlerle dolu bir ara dönem bu.
03:39Bu yeni gerçekleri getiren doğudur.
03:42Besleyen batının hatalarıdır.
03:44Eğilim bu şekilde hatta artarak devam ederse,
03:47Türkiye'nin geçiş dönemi politikası diyebileceğimiz pratikleri evrilir mi?
03:52Üzerine çalışmak, hazırlanmak gerekiyor.
03:55Yine konuşmada zikredilen doğuyla ilişkilerimizi güçlendirirken,
04:00batıyla köklü işbirliğimizi ilerletmenin yollarını arayacağızdaki sır da biraz burada.
04:07Köklü işbirliğimizin kurulduğu yollar hala var mı?
04:11Yok anlıyoruz çünkü arayacağız deniyor.
04:14Bu yüzden Türkiye samimi niyetini koruyor ama batı patinaj çekiyor.
04:18Yani Ankara'nın elinde olmayan gerçekler var.
04:22Cumhurbaşkanı'nın daha evvel zikrettiği ve bu teorik düzleme yaslanan
04:26Şangay İşbirliği Örgütü'ne üye olmak istiyoruz açıklamasını da dosyaya katabiliriz.
04:32Tam da bu akışın üzerine Bloomberg'in pazartesi günü servise koyduğu,
04:37Türkiye üyelik için Brits'e resmen başvurduğu haberi bu satırlar yazılırken,
04:43Ankara tarafından henüz doğrulanmamakla birlikte kıvama uygun düşüyor.
04:49Doğruysa büyük iştir.
04:51Öyle veya değil bu köşenin okurları, Putin'in Bakü ziyaretini takiben
04:56Azerbaycan'ın Brits'e üyelik için resmi başvuruda bulunacağını açıklaması,
05:01Ankara içinde güçlü bir vakum oluşturacak satırlarını hatırlıyordur.
05:06Kardeşimiz Ceyhun Bayramov'un Ankara ziyaretini de.
05:10Türk SİHA'larını kim düşürüyor?
05:12Irak'ta vurulan SİHA'mızın faili ve nedeni üzerine tartışmalar devam ediyor.
05:18Olağan şüpheliler Amerika ve İran, konjonktüre bakıldığında Amerika daha önde görünüyor.
05:24Irak, Türkiye ilişkileriyle kalkınma yolu projesinin vadettiği jeopolitik potansiyelden,
05:31Amerika'nın rahatsızlığı tahmin edilebilir.
05:34Suriye ile normalleşme adımlarıyla birleşmesi de onlar için korkutucu bir tablo üretiyor.
05:40Ancak bir ihtimali daha listeye eklemekte fayda var.
05:44Irak'ın doğası.
05:461. Irak'ta stres birikiyor.
05:492. Bu projeyle duyulur hale gelen Türkiye ile ilgili mutsuzluk havası var.
05:553. Bunlar kimi açıklamalara da yansıyor.
05:594. Gücü az veya çok kimi örgütlerden Türkiye-Irak'ın iç işlerine karışıyor mealinde sızlanmalar duyuluyor.
06:085. Yükselen Irak milliyetçiliğini de önemsemeli ve bu karışıma ilave etmeliyiz.
06:146. Amerika'nın bu ülkeye yaptığı kötülük o kadar ağır bir miras bıraktı ki,
06:20muhtemelen herhangi dış etkiye iyi niyetli bile olsa alerji gösteriyorlar.
06:267. Irak meclisinde de aynı kırılganlığı gözlemleyebiliriz.
06:31Türkiye ile ilişkilere eleştirel yaklaşan malum cephelerden siyasiler var.
06:368. Stresin pik yaptığı yerlerden biri de Kerkük.
06:40Buradaki dış etkiyi iyi tasnif etmek gerekiyor.
06:439. Petrol meselelerine dikkat.
06:4610. İşte SİHA'ya saldırının bu bileşenlerden çıkma ihtimali var.
06:51Ankara-Bağdat ilişkisi kıymetli.
06:54Türkiye mevcut hükümeti sakınıyor.
06:56Ancak yeni sabotajlar bekleyebiliriz.