Category
🗞
HaberlerDöküm
00:30Deniz tabanının organik yükünü azaltmada en etkili canlı.
00:40Dünyada 1200'e yakın türü var.
00:43Bu türlerin her birinin aynı etkisi var.
00:46Deniz tabanında biriken, çürümekte olan organik maddeyi,
00:49beslenme alışkanlıklarıyla çok etkili bir biçimde tüketiyorlar.
00:54Özellikle tropikal ve ılıman türlerin tüketim oranları değişiyor.
00:59Ancak her ikisi arasında da çok ciddi anlamda fark yok.
01:04Bizim bölgemiz tabii ılıman bölge olduğu için ılıman türleri ev sahipliği yapıyor.
01:08Hava soğuduğunda, deniz suyu sıcaklıkları düştüğünde tüketimleri azalıyor beslenme davranışları.
01:15Ancak Mart ayından itibaren yine Aralık ayına kadar
01:19yoğun bir şekilde deniz tabanında hem karıştırma, hem organik yükü beslenme alışkanlığıyla tüketme
01:26hem de deniz tabanının kalkerleşmesini önlemek üzere işleme özelliğine sahip deniz ayarları.
01:35Deniz patlıcanları özellikle türlere göre değişmekle birlikte
01:40bizim Akdeniz türlerimiz olan kahverengi ve siyah deniz patlıcanları
01:47yaklaşık olarak yılda 3-3,5 kilo deniz tabanı materyalini bünyelerinden geçiriyorlar.
01:56Bu bir deniz patlıcanının tüketimini yansıtıyor bize.
02:01Tabi bunun önemli olan kısmı bu çürümekte olan organik maddenin yüzde 55 civarını asimile edebiliyor.
02:09Yani dönüştürebiliyor.
02:11Bu şu demektir, çürüyerek deniz tabanında oksijenin tükenmesine
02:15ve diğer canlılar için tehlikeli maddeler oluşmasına neden olacak organik çökeltinin
02:21neredeyse yarısından fazlasının bir anlamda yeniden doğaya
02:25ve diğer canlıların besinleri halinde kazandırılması anlamına geliyor.
02:30Özellikle bir canlının doğaya katkısı önemli düzeyde
02:34fakat hiçbir zaman tek başına bir kurtarıcı olarak değerlendirilmesi çok doğru değil.
02:40Ekolojik sistemde her bir canlının kendi üzerine düşen vazifeleri var.
02:44Bu görevleri yerine getirmeleri için bireysel olarak katkılarının
02:47yanı sıra topluluk olarak katkıları çok daha değerli.
02:50Aynen balık topluluklarında, yosun topluluklarında, plankton topluluklarında olduğu gibi.
02:55Deniz patlıcanları da bir birey başına tüketim değerleri birey sayısı arttıkça
03:00yani bölgedeki popülasyonları fazlalaştıkça
03:03doğaya sağladıkları katkının arttığını ifade eden bir formülasyona geliyoruz.
03:11Kirlilik noktasına baktığımızda evet tek başına deniz patlıcanları
03:17kirliliği önlemede veya bertaraf etmede tek başına öne çıkamazlar.
03:22Ancak diğer canlılarla birlikte ekosistemde yerlerini aldıklarında
03:27özellikle deniz dibindeki kirliliğin, organik kirliliğin tüketilmesinde,
03:32azaltılmasında veya önlenmesinde önemli canlılar.
03:36Tabi İzmir körfezi günümüzde kirliliğinin artık veya organik yükü birikiminin
03:42en üst noktaya gelmiş bir bölgeden bahsediyoruz.
03:45Bu bölgede bizim de daha önce yaptığımız bir takım çalışmalarda
03:50daha önce varlığı bilinen körfezde deniz patlıcanlarının
03:54günümüzde oldukça az sayıda popülasyonların azaldığını gördük.
03:59Ve bunun yanı sıra yine körfeze yapay kafesler içerisinde bırakılan
04:04deniz patlıcanlarının bulundukları bölgelerde organik yükün
04:08özellikle %30-35 civarında önlenmesine ve azaltılmasına destek sağladığını gördük.
04:14Tabi biraz önce verdiğim değerler normal kirlilik olmayan deniz tabanlarından bahsederken
04:21İzmir körfezi gibi daha önceleri İzmit körfezi gibi ve diğer bölgelerde olduğu gibi
04:28ötrafikasyon yani organik besin yükünün aşırı derecede arttığı bölgelerde
04:33bu %25-30'luk değerler bile ciddi anlamda bir müdahaleyi
04:40ya da ciddi anlamda bir etki ifade ediyor bize.
04:44Kuşkusuz deniz patlıcanının özellikle organik madde dediğimiz tüketim malzemesinin içerisinde
04:50bir defa dipte yer alan dipte yapışmış halde olunan veya çürümekte olan planktonlar başta geliyor.
04:56Bunun devamında yine dipte bakteriler, mikroplar tabi bunlar insan sağlığına zararı olmayan
05:02organizmalar olduğunu da belirtmek isterim bunları tüketiyor.
05:06Dönüp baktığımız zaman deniz tabanında bu tür maddelerin azaltılması
05:11doğal bir şekilde deniz tabanının temizlenmesine ve bu bölgedeki kirliliğin
05:17dipten başlayarak yüzeye doğru azalmasına veya kontrol altında tutulmasına neden olur.
05:22Deniz patlıcanı bunları tüketerek planktonların aşırı üremesine
05:27tabandaki diğer canlılar için çürümeden sonra oluşacak oksijenin azalması
05:32veya tükenmesi gibi tehlikeleri de ortadan kaldırır.
05:35Sayıları ne kadar artarsa hiçbir zararı olmayan bu canlıların
05:40bilakis tersine doğaya ekolojik dengeye çok büyük yararları olacaktır.
05:45İzmir köyfezinde deniz patlıcanı popülasyonunun daha yüksek rakamlarda
05:50hatta mümkün olduğunca popülasyonun üst sınırlarına yaklaşması durumunda
05:56özellikle dibin balçık ve çamur yapısı birçok bölgede bu şekilde
06:03ve bunun içerisindeki organik maddeler daha etkin bir şekilde tüketilebilir.
06:07Ve tabi ki bu deniz tabanının farklılaşmasına, iyileşmesine kesinlikle katkı sağlar.
06:13Bununla ilgili yapılmış çok sayıda bilimsel çalışmalar söz konusu.
06:16Tabi İzmir köyfezinde yapılan bilimsel çalışmalarda deniz patlıcanın yer aldığı çalışmalar sınırlı sayıda.
06:22Bizim yaptığımız çalışmalarda gördüğümüz değerlerden az önce bahsetmiştim.
06:26Bu değerler zaten oldukça önemli bir çevrim yapabildiğini gösteriyor.
06:31Tabi sayının arttırılması çok gerekli ve çok değerli.
06:34Bu anlamda köyfezin her noktasına belki değil çünkü şu anda yaşayabilecekleri düzeyde
06:42ortamın olduğu alanların tespit edilmesi lazım.
06:45Oksijenin tamamen tükendiği yerlerde bu söz konusu olmayacaktır.
06:49Ve bu tespitten sonra mümkün olduğunca deniz patlıcanları stoklarının
06:54köyfez içerisinde zenginleştirilmesi ve korunması ile tabi ki
06:58köyfezin tabanından başlayarak daha iyi bir denge kurulması ve temizlenmesi
07:05ya da organik kirliliğin kontrol altında tutulabilmesi mümkün olacaktır.
07:10Ulaştığımız noktada özellikle Ege Üniversitesi Surineli Fakültesi'nde
07:13görev yaptığım yetiştirecek bölümünde Avrupa'da ve dünyada ilk defa
07:21bu ılıman deniz patlıcanı türlerinin artık yumurtadan yavru boyutuna kadar
07:26hatta ticari boyutuna kadar yetiştiriciliğini gerçekleştirebiliyoruz.
07:30Bu anlamda da bununla ilgili üretim protokollerini oluşturduk ve kolay bir şekilde
07:35sayılarının arttırılarak stok zenginleştirilmesi, olmayan bölgelerde bu canlının kazandırılması
07:42gibi faaliyetleri de yerine getirebiliyoruz.
07:45Fakat deniz patlıcanı sadece İzmir'e özgü bir tür değil.
07:48Ege Denizi'nin en yoğun yataklarının olduğu bölge bu türlerin.
07:53Tabi koruma altına da alındı bakanlığımız tarafından getirilen stok kontrolüyle.