Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Mevcut devam ettirilmekte olan ekonomi politikaları bazı
00:04eleştirilerden ötürü bir ııı sekteye uğrar mı? Bundan bir
00:08vazgeçilmesi söz konusu olabilir mi gibi sorular var.
00:11Öncelikle bunu sormak isterim size. Iıı bu soru ilk zamanlar
00:14daha fazla vardı doğrusu. Ilk hükümetimiz kurulduğunda ııı
00:17işte yeni bir politika çerçevesi ııı şekillendirdik.
00:22Geçen yıl Eylül ayında ilk OVP'yle aslında politikalarımız
00:26da ciddi bir güncelleme yapmış olduk. O tarihlerde işte
00:29bu ııı devam edecek mi, olacak mı diye ııı yerel seçimlere
00:34kadar yerel seçim sonrası değişecek gibi argümanlar oldu.
00:37Bakın on beş ay geçti, değişen bir şey yok. Dolayısıyla
00:41politikalarımız kararlı bir şekilde uygulanıyor,
00:45uygulanmaya devam edilecek. Bunda hiçbir tereddüt yok. Eee
00:49birçok testten de geçerek orta vadeli program eee bugünlere
00:52gelmiş durumdayız. Dolayısıyla artık bu tartışmanın ben eee bir
00:56yerinin kalmadığını düşünüyorum. Özellikle
00:59uluslararası kuruluşlar, kredi derecelendirme kuruluşlarının
01:03not artışları, CDS dediğimiz ülke risk birimizdeki çok ciddi
01:08gerilemeler, uluslararası yatırım ortamı anlamında da
01:12farklı bir noktada olduğumuzu gösteriyor. Dolayısıyla bu
01:15politikalar ııı böyle gündelik değişecek şeyler değil Hakan
01:19Bey. Bunlar önemli makro ekonomik ııı doğrultular. Sonuç
01:24almaya da başladık. Yani programımız çalışıyor. Eee
01:28bütçe açığımız geçen yılla mukayese ederseniz ciddi anlamda
01:32düştü. Eee cari açığımız geçen yılki tahminlerimizden çok çok
01:37daha iyi bir noktaya geldi. Merkez Bankamızın rezervlerinde
01:41net rezervlerde doksan milyar doları aşan bir eee iyileşme
01:46söz konusu. Kur korumalı mevzuat gibi mekanizmalarda çok
01:50ciddi bir düşüş söz konusu. Bütün bunlara baktığınızda
01:53ııı programımız çalışıyor, risklerimiz azalıyor ve ııı
01:59dezenflasyon sürecine de girmiş durumdayız. Programın en temel
02:03amacı düşürmek mücadele. Dolayısıyla orada da bir ııı
02:08düşüş trendine ciddi düşüş trendine girmiş durumdayız.
02:12Sadece son üç ayda yirmi üç buçuk puanlık bir düşüş söz
02:16konusu enflasyonu. Tabii ki henüz arzu ettiğimiz yerde
02:20değiliz ama artık doğrultu aşağıya doğru. Bu programlarda
02:24esas olan şudur Hakan Bey. Nereye doğru gidiyorsunuz?
02:28Doğrultunuz ne? Istikamet. Istikamet. Çok güzel ifade
02:31ettiniz. Istikametiniz ne? Istikamet doğru olduğu sürece
02:35ha gündelik şeyler değişir bir ay beklentinizin biraz üstünde
02:40gelir, biraz sonra gelir ama nereye doğru gittiğiniz netse
02:44bir trendi görüyorsanız burada ııı programı olan güvende pek
02:48düşüyor. Şu anda dışarıda, içeride güven duyulan bir
02:52programımız var. Tabii ki eleştiriler olacak. Onlara da
02:55saygı duyuyoruz. Iıı hiç mükemmel bir şeyden ııı kul
02:59yapısı sonuçta her şey. Evet. Mükemmellikten ııı o Allah'a
03:03mahsus. Ama ııı iyi bir program olduğuna inanıyoruz. Koordineli
03:08bir şekilde takım ruhuyla hayata geçiriliyor ve Sayın
03:12Cumhurbaşkanımızın her şeyden önemlisi çok güçlü siyasi
03:15iradesiyle hayata geçiyor. Bu siyasi iradede herhangi bir
03:19azalma ve değişiklik olmadığını ifade ediyoruz. Kesinlikle.
03:21Defalarca bu teyit edilmiştir. Teyit edil. Efendim şimdi tam da
03:25bu noktada ııı yani özellikle para politikaları konusunda
03:29belli bir yol alındı fakat maliye politikalarında acaba
03:33bir eksiklik mi var gibi sorular da getiriliyor. Size de bu
03:36mutlaka geliyordur. Yani eğer maliye ayağında bu politikaların
03:41bir eksiklik varsa bu nedir? Ve bunun için ne yapılmalı?
03:45Şimdi maliye politikalarında eksik miyiz değil miyiz?
03:49Rakamlarla bence söylemekte fayda var. Hani yorum olarak
03:53dersek ııı işin içinden çıkmamız zor. Maliye politikalarını
03:58değerlendirirken deprem faktörünü de mutlaka göz ardı
04:02etmememiz lazım. Hakan Bey. Tarihimizin en büyük depremini
04:06yaşadık. On bir vilayetimizi, on dört milyon nüfusumuzu
04:10etkileyen bir deprem en büyük afetimiz. Iıı ve son iki yılda
04:15ııı geçen harcamalarımızı bugüne çekersek, güncellersek
04:20geçen yılki harcamaları iki buçuk trilyon Türk lirası bir
04:25kaynak ayırdık. Deprem ve deprem bağlantılı işlere. Bu
04:29böyle dilek olay gerçekten. Depremin kaybı noktasında
04:32farklı yorumlar, tahminler yapıldı. Sizin hesaplamalarınıza
04:36göre son veri nedir? Mali açıdan. Mali. Ne kadarlık bir
04:39hesapladığımız işte yüz beş milyar dolara yakın bir
04:43rakamdı. Eee onun altında olmaz, üstünde olur diye
04:46düşünüyorum. Çünkü iş sadece bir üst yapı inşasından ibaret
04:50değil. Üç boyutu var. Yüz binlerce konut inşa ediyoruz.
04:55Işte dört yüz elli bin civarında tamamlanacak inşallah. Bu yıl
04:58sonu iki yüz bin. Ileride ııı orta vadede dört yüz elli bin.
05:02Iıı altyapılar. Yani yollar tahrip oldu, tüneller tahrip
05:07oldu, şehir altyapıları tahrip oldu. Yeni yaptığınız
05:10yerleşimlere işte hastane yapıyorsunuz, okul
05:13yapıyorsunuz, doğal gaz, elektrik yani bir altyapı
05:16maliyetimiz var. Üçüncüsü sosyoekonomik hayatı
05:20canlandırma tedbirlerimiz var. Bütün bunları bir baktığınız
05:23zaman bu üç ııı boyuta ııı çok ciddi anlamda büyük en
05:29gelişmiş dediğimiz ekonomileri bile etkileyecek büyük. Buna
05:32rağmen bizim bütçe açığımızı ciddi anlamda kontrol
05:36ettiğimizi söyleyebilirim. Geçen yıl bütçe açığımızın
05:39milli gelire oranı yüzde beş nokta iki oldu. OVP'de altı
05:44nokta dört demiştik. Işte ııı beklediğimizden de daha iyi
05:48performans gösterdiğimiz hedeflerden biri bu oldu. Altı
05:51nokta dört değil beş nokta iki gerçekleşti geçen yıl. Bu yıl
05:55içinde altı nokta dört demiştik. Bu yıl yıl sonu itibariyle
05:58dört nokta dokuz bekliyoruz. Dolayısıyla yüzde beşin altına
06:03indirmiş durumdayız deprem etkisine rağmen. Geçen yılda
06:06deprem etkisini çıkarın bütçe açığının milli geliri oranı bir
06:10nokta altılara kadar düşüyor. Dolayısıyla ciddi bir mali
06:14disiplin ııı ile hareket ettiğimizi rahatlıkla ifade
06:17edebilirim. Ancak ııı şunu da söylememiz lazım. Gelecek
06:22yıldan itibaren yüzde üçlere düşen bir açığımız var. Iıı ve
06:27ııı kamu giderlerinin merkezi yönetim bütçe giderlerinin
06:32milli geliri oranında da bir düşüş var. Hani maliye
06:35politikası enflasyonla mücadeleye katkı veriyor mu
06:38vermiyor mu? Bunun bence en güzel göstergesi kamu giderlerinin
06:42milli geliri oranı artıyor mu düşüyor mu? Eee biz iki bin
06:46yirmi dört için yüzde yirmi altı virgül dokuz olacak demişiz.
06:51Kamu giderlerinin merkezi yönetim bütçe giderlerinin daha
06:54doğrusu ııı milli geliri oranı. Şu anda beklediğimiz
06:58gerçekleşme yirmi beş nokta dört. Yani bir buçuk puan
07:03civarında ııı giderlerin milli geliri oranında bir düşüş var.
07:07Bu aslında maliye politikasının ııı enflasyonla
07:11mücadeleye verdiği desteğin rakamsal ifadesi. Gelecek
07:15senede yüzde üçlere kadar yani iki puan yaklaşık bu seneye
07:19göre bir düşüş öngörüyoruz. Bu da yine maliye politikasıyla
07:23para politikasının uyumlu gittiğini. Maliye politikalarında
07:26bir eksik olmadığını vurgulamak açısından mı? O açıdan
07:29söylüyorum. Tabii tabii yani maliye politikalarında disiplini
07:32hiçbir şekilde elden bırakmıyoruz. Bir taraftan
07:34tasarruf, bir taraftan verimlilik ııı bir taraftan
07:38gelirleri arttırıcı tedbirler bütün bunlarla birlikte maliye
07:42politikasında güçlü bir duruş sergiliyor. Efendim kamunun
07:45özellikle bu tasarruf politikaları uygulamada da yani
07:48beklediğiniz seviyede gelişiyor mu? Bu çok çünkü gündeme
07:51her konuda tasarruf ya personel ııı diyelim ki bir
07:55kamu hani bir kadrolu personeli var, onun maaşı var veya işte
07:59finansal borç ödemeleriniz var. Harcamalarda esneklik olan
08:04alanlar vardır, esneklik olmayan alanlar vardır. Büyük
08:08bir kısmı aslında çok esnek değil bütçenin. Yani geçmişten
08:11gelen ııı ödemelerden oluşuyor. Personel harcamaları işte ııı
08:16diğer ııı finansal harcamalarınız. Işte orada
08:19esneklik olan bazı alanlar var. Özellikle cari harcamalar.
08:22Nedir işte? Yeni kamu binası yapmayacağız diyoruz.
08:25Kiralama olmayacak diyoruz. Araç kullanımına dikkat ediyoruz.
08:29Beklediğiniz seviyede mi efendim bu adımı? Iıı ciddiyetle
08:33takip ediyoruz. Takip ediyorsunuz. Iıı ben sizi
08:35çok hassas olduğunuzu biliyorum. Hazine Maliye
08:38Bakanlığımız ııı Cumhurbaşkanlığı İdari İşler
08:40Başkanlığımız bütün kurumlarımızla takip
08:43ediyoruz. Ama ondan da önemli olan verimlilik Hakan Bey. Ben
08:47hep bunun altını çizerim. Verimlilik çok önemli. Aynı
08:50kaynakla kaynak harcamamak değil esas mesele. Harcadığınız
08:55kaynakla doğru kullanıyor musunuz? Verimli kullanıyor
08:59musunuz? Bu konuda da çok ciddi tedbirler aldık bütçede.
09:02Yatırımlarla ilgili özellikle. Neler yapıyoruz bakın? Iıı
09:06birincisi sulama projelerini önceliklendirdik. Özellikle
09:11tarla içi sulama. Barajı yapmışsınız. Ana kanallar
09:14inşa edilmiş son bir hamle. Yani tarla içini yaptığınız
09:18zaman hemen ürüne dönüşecek o yatırım. Yapmazsanız aynı parayı
09:22birçok projeye dağıtırsanız sonuç elde edemeyeceksiniz.
09:25Odaklıyoruz harcamalarımızı. Bu da verimlilik getiriyor. Peki
09:29bu anlattığınız örnek efendim mesela tarımsal ürün
09:32fiyatlarında çünkü enflasyonun çok etkisi olduğu için mutfak
09:35ııı çok can yakıcı bir konu. Doğru. Etkisini olumlu yönde
09:39görecek miyiz bu atılmak? Olmaz mı? Yani gap projesine
09:42yeniden bakıyoruz mesela orada daha nasıl hızlandırabiliriz?
09:45Sulamaları nasıl hızlandırırız diye bütün bu tasarruf
09:48tedbirlerinden istisna kıldık sulamaları. Niye bunu
09:51yapıyoruz? Aynen dediğiniz gibi çiftçilerimizin geliri
09:54artsın, tarımsal verimlilik artsın ve gıda çoğalınca arz
09:58artınca gıda fiyatlarına bunun yansıması olacak. Yani hem
10:02enflasyonla mücadele hem çiftçilerin geliri hem de düşük
10:06gelirli vatandaşlarımızın harcamalarında gıdanın payı
10:10yüksek. Dolayısıyla gıdayı düşürdüğünüz zaman sosyal
10:13refaha da önemli katkılarınız oluyor. Gelir dağılımına
10:17katkınız oluyor. Bütün bunları düşünerek sulamaya ayrı bir
10:21önem verdik. Bir diğer önceliğimiz demiryolları.
10:24Özellikle iltisak hatları. Evet. Yani üretim alanlarıyla
10:28pazarlar arasında. Iıı rekabet gücümüzü arttırmak, daha düşük
10:33karbonlu bir yapı oluşturmak için birçok faydası var
10:36demiryolunun. Önümüzdeki yıllarda en öncelikli yine
10:39konularımızdan biri bu demiryolları. Özellikle de
10:43OSB'lerle liman bağlantıları başta olmak. Sanayi bölgeleri
10:46ve liman. Sanayi bölgeleri liman bağlantısı. Çok memnuniyet
10:48verici. Yani ııı demiryolları dediğiniz için özellikle ben
10:52şunu hatırlatayım o zaman madem ııı bu konuya girdik. Şimdi
10:55Yavuz Sultan Selim Köprüsü bu çok önemli. Evet. Üçüncü
10:58köprü olarak rekam oyunda bilinen. Bunun üzerinden
11:00geçmesi planlanan bir kuzey demiryolu projesi var.
11:03Stratejik ve lojistik anlamda da son derece önemli. Bununla
11:07ilgili bu sene ihaleye çıkılacağı söylenmişti.
11:10Planlandığı gibi ilerliyor mu efendim bu konu? İlerliyor.
11:13Gelecek ııı yıl içinde ihaleye çıkılacak diye biliyorum. Otuz
11:17milyondan fazla yolcu otuz milyon ton yük taşıyacak. Bir
11:22taraftan Marmara'yı böyle bir rink gibi ııı demiryolu ııı
11:26hattı oluşturacak. Bir taraftan da hem Avrupa'yla hem de Orta
11:30Doğu, Kafkaslar gibi bölgelerle uluslararası bir network
11:34oluşturacak bir bağlantıdan bahsediyoruz. Yani hakikaten
11:37çok stratejik. Iıı işte Zengezur Koridoru'yla, Orta
11:40Koridoru'yla da bütünleşecek. Kalkınma yolu dediğimiz bu
11:44Irak'ı baştan başa ııı geçip Basra Körfezi'ne inecek yolla da
11:48bütünleşen, uluslararası networkla da bütünleşen bir
11:51yol. Çok stratejik bir proje. Hazırlıkları ııı Ulaştırma
11:55Bakanlığımız ııı hızlı bir şekilde gerçekleştiriyor.
11:58Gelecek yıl ihaleye çıkılacak diye biliyorum. Efendim bu
12:01tasarruf tedbirleri ve yeni bir takım düzenlemeler o zaman bu
12:05projeleri etkilemedi. Etkilemeyecek anladığım kadarı
12:07bunu anlatmaya çalışıyorum. Belli projeleri biz istisna
12:11olarak gördük. Bunlardan biri işte bu tür kritik demir yolu
12:14projeleri. Islam. Çünkü bunlar çok büyük fayda getirecek
12:17projeler. Evet. Iıı odaklıyoruz. Bir diğer mesela
12:20önceliğimiz yatırımlarda bitmek üzere olan projelere
12:24odaklandık. Şimdi yüz lira paranız var diyelim Hakan Bey.
12:28Yüz tane de projeniz var. Her birine birer lira daha
12:31atırsanız hiçbiri bitmiyor. Fayda üretmeden harcama yapmış
12:36oluyorsunuz. Bu da enflasyonist aslında. Birkaç örnek
12:39verebilir misiniz? Bu da enflasyonist. Falan ne var
12:40bunlar arasında? Ne diyelim? Işte ııı binlerce proje var
12:46aslında. Okul projesinden, hastane projesinden,
12:49altyapıya, kamunun yürüttüğü projeler. Hepsine küçük küçük
12:53ödenekler verirseniz hiçbiri bitmiyor. Ama bitmek üzere
12:57olan diyelim ki yüzde yetmiş, yüzde seksen tamamlanmış işte
13:01bir yüzde yirmisini ilave ettiğiniz zaman bitip hizmet
13:04verecek ııı projeler var. Işte yüz tane okul yapıyoruz.
13:08Bunlara öncelik vereceksiniz. Onlara öncelik veriyoruz. Bunu
13:11başlattık zaten. Bunları böyle yapıyoruz. Strateji Bütçe
13:15Başkanlığımız. Dolayısıyla verimliliği kaynak kullanımında
13:18verimliliği arttırıyoruz. Bir taraftan da milli geliri
13:22oranına giderlerimiz düşüyor. Iıı dolayısıyla maliye
13:25politikası hem ııı hacim olarak baktığınızda hem de nitelik
13:30olarak baktığınızda odaklanma, önceliklendirme olarak
13:33baktığınızda enflasyon politikamızı, dezenflasyon
13:37politikamızı destekleyici maliyet