Şanlıurfa'nın Harran Ovası'nda 15 metre derinliğindeki dev obruklar çiftçileri tedirgin ediyor. Harekete geçen yetkililer, obrukların fazla sulama sonucu meydana geldiğini belirtti.
Category
🗞
HaberlerDöküm
05:14Gap sulaması'nın ilk başladığı Haranova'sa aslında bir graben, yani bir çukur, jeolojik olarak bir çukur alan.
05:32Geçmiş dönemlerde çevreden gelen, dağlardan gelen topraklar geniş bir malzeme oluşturmuş.
05:40Bazen 30-40 metre derinliğinde topraklar, tabi sulamadan sonra bu topraklar tabi ara ara yer değiştirebilir.
05:47Jeolojik yapı olarak, formasyon olarak bu toprakların altında karşılık materyal dediğimiz bir yapı var.
05:55Bu özellikle belli bir zaman içerisinde bu materyal ayrışarak bir takım yer altı mağaraları, boşlukları oluşuyor
06:03ve yukarıda sulamaların da etkisiyle bu yukarıdaki kalın topraklar bir alttaki boşluğa hareket ediyor.
06:11O yüzeyde obruklar oluşuyor.
06:13Çevreden gelen sular oraya doluyor ve bir tehlike oluşturuyor.
06:17Daha önce 1990 yıllarından sonra da birkaç obruk oluşmuştu Haranova'sında.
06:22Neredeyse bir 25 yıl sonra birkaç obruk daha oluştu.
06:27Bu ne demek?
06:28Sulamanın yapıldığı bu tür graben alanlarda, çöküntü alanlarında böyle obruklar oluşabilir.
06:33Paniğe gerek yok, korkuya gerek yok ama ne yapacağız?
06:37Tedbirlerimizi alacağız.
06:38Oluşan bu obrukların etrafını ne yapıyoruz?
06:41Çeviriyoruz, en kısa sürede obrukları dolduruyoruz.
06:44Çünkü haberi olmayan, görmeyen insanlar bir şekilde ya da diğer canlılar bu obruklara düşebilir.
06:50Bu açıdan tedbirlerimizi almamız gerekiyor.
06:53Özellikle basınçlı sulama, dijital ve hassas sulama sistemlerini devreye koymamız lazım.
07:00Bu açıdan Haranova Üniversitesi olarak çalışmalarımız var.
07:03Eğer biz Haranova'sına dijital akıllı sulama sistemlerini koyarsak
07:08sulama oranı yüzde 30 oranına azalmış oluyor ve bu obrukların miktarı daha azalmış oluyor.
07:14Zaten yetersiz sulama olduğu andan itibaren su miktarı azaldığı andan itibaren obruk oluşumu da azalır.
07:23Haranova Üniversitesi
07:35Taravuzda daha önce mesela 2-3 sene önce olmuştu.
07:38Kapattık bir araya, yine bir tane daha açıldı.
07:42Ondan sonra bir tane daha açıldı, yine betonla doldurduk.
07:46Şu an bu büyüklüğünde bir tane olmuş.
07:49Akşam gittiğimizde ufaktı ama sabah geldiğimizde daha büyük oluyor.
07:54Ama bundan dolayı devletimizden yardım istiyoruz, doldurmalarını istiyoruz.
08:00Mesela şu an işçiler çalışıyor.
08:02İşçileri tek başlarına bırakamıyoruz.
08:04İşçilerle beraber her zaman orada olmamız lazım.
08:07Bir de sadece bir tarlada değil.
08:10Mesela burada 3-4 yerde var şu an.
08:123-4 yerde çukurlarımız var.
08:16Ya şunu tedirginiz, korkuyoruz.
08:18Tarlalarımızda tek başımıza gezemiyoruz.
08:20Her zaman yanımızda biri olmaları lazım.
08:22Çünkü başka tarlamızda pamuk ektikten sonra çapamızı da bitirdik, sulamamızı da bitirdik.
08:28Bir baktık büyük bir çukur olmuş.
08:30Sabah geldiğimizde büyük bir çukur oldu.
08:32Sulamacılar bize diyorlar, gelin bir bakın çukurlara.
08:46Malumunuz üzere bölgemizde birçok tarımsal amaçlı kanallar bulunmaktadır.
08:53DSE'nin sulama kanalları maalesef henüz bazı tarlalara, bölgelere ulaşmadığı için
09:02birçok çiftçide elektrikle çalışan motopamplar kullanarak yeraltı sularını aşırı bir şekilde tüketiyor.
09:14Üstelik elektrik faturası ödemeyen bazı çiftçilerimiz de bu durumda suyu israf etmekten de çekinmiyor.
09:24Aşırı sulama bu şekilde yeraltı sularımızın bilinçsizce kullanılmasına sebep olmakla beraber
09:34bahse konu, obruk gibi bu ve buna benzer bazı doğa olaylarına, problemlere sebep olmaktadır.
09:45Şunu da belirtmek isterim ki Türkiye genelinde tarımsal sulamada yıllık 15 milyar kWh bir enerji tüketimi bulunmakta.
09:55Güneydoğu Anadolu bölgemizde de bu tüketimin yarısı gerçekleşiyor.
10:02Bölgemizde yeraltı su seviyesi 700 metrelere kadar indi.
10:08Bu durum sadece su kaynaklarını değil elektrik şebekemize de çok büyük ciddi yük getirmektedir.
10:17Tarımsal sulama alanlarında tüm abonelerimizin sadece %4'ünü oluşturan bir kesim,
10:27burada ben dikkatinizi çekeyim, sadece %4'ünü oluşturan bir kesim bölgemizdeki kayıp kaçak oranın %75 seviyelerine çıkarıyor.
10:39Şehir merkezlerinde kayıp kaçak oranlarımız Türkiye ortalamasında olmasına rağmen
10:46bahse konu hem aşırı su tüketimine sebep olan hem aşırı elektrik kullanımına sebep olan
10:54bu kesimin maalesef israf denilecek boyuttaki bu kullanımı her alanda karşımıza çıkıp maddi yükümlülük getiriyor.
11:08Biz de Dicle Elektrik ailesi olarak yıllardır bölgemize yatırımlarımızı yapıyoruz, yapmaya devam ediyoruz.
11:20Bu bağlamda bölgemizde 40 milyarın üstünde bir yatırımımız mevcut.
11:26Urfa özelinde de yaklaşık 12 milyar TL yatırım yapmış bulunmaktayız.
11:35Bu yatırımlara rağmen tarımsal sulama alanlarındaki kaçak elektrik kullanımı ve buna bağlı aşırı süt tüketimi
11:46hem çevreyi hem de yeni yapmamış olmamıza rağmen enerji altyapımızı maalesef çok olumsuz yönde etkilemektedir.
11:59GAP projesinin bu kapsamda sulama kanalları anlamında inşallah yakın zamanda tamamlanması halinde
12:12bölgedeki bu problemlerin önüne geçileceğini düşünüyoruz.
12:18Obruk gibi doğa hadiselerinin tabiata vermiş olduğu bu tahribatta aslında herkesin üzerine bir sorumluluk düşüyor
12:29ve bu konuda bütün kurumlar, kuruluşlar kendi üzerine düşeni yapmalıdır.
12:36Her şeyin öncesinde bireysel olarak da hem tasarruf odaklı yaşamayı hem bunu gelecek nesillere aktarmayı bir yaşam felsefesi haline getirmemiz gerekiyor.
12:52Bizler de şirket olarak, Dicle Elektrik ailesi olarak hem enerji verimliliğini arttırmak, su israfını önlemek,
13:00tarımsal faaliyetlerde modern yöntemler kullanmak amacıyla birçok proje geliştirdik.
13:08Bunların hayata geçirilmesi noktasında da çiftçilerimiz ve geleceğimiz olan çocuklarımızla birçok farkındalık etkinliği düzenleyerek
13:22bilinçli enerji tüketimi konusunda adımlar atıyoruz, atmaya devam ediyoruz.
13:28Bu noktada su ve enerji kaynaklarını daha bilinçli kullanmak zorunda olduğumuzu tekrar hatırlatmak istiyorum.
13:37Aksi halde hem çevresel felaketlere hem de daha büyük enerji kayıplarıyla karşı karşıya kalmaya devam edeceğiz.