️ Seçimlere bir kala T24 ABD'den bildiriyor
Harris seçmeni ikna edebildi mi?
ABD demokrasisi krizde mi?
Trump kazanırsa ne olacak?
️ T24 programcısı Şirin Payzın ve T24 yazarı Mehmet Y. Yılmaz yorumladı.
Harris seçmeni ikna edebildi mi?
ABD demokrasisi krizde mi?
Trump kazanırsa ne olacak?
️ T24 programcısı Şirin Payzın ve T24 yazarı Mehmet Y. Yılmaz yorumladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet herkese merhaba T24 seyircileri, New York'tayız.
00:04Arkamda görüyorsunuz eski adıyla Dünya Ticaret Merkezi, yeni adıyla One World ve New York'tan yayın yapıyoruz tahmin edebileceğiniz gibi.
00:14Amerika Birleşik Devletleri'nin belki de en tarihi seçimlerinden bir tanesini izlemek için buradayız.
00:22Mehmet Yılmaz'la birlikte sizlere buradaki gelişmeleri aktaracağız.
00:29Şimdi yorumlarımız olacak tabi. Biraz ayrıntılarına bakacağız. Bu seçimin şeytanı ayrıntılarında gizli aslında.
00:38Son 24 saat. Öncelikle Mehmet Yılmaz'a merhaba diyelim. Birazdan onunla tabi sorularım olacak.
00:45Birlikte analizler yapacağız biraz önce söylediğim gibi ama genel havayı vererek başlamak istiyorum.
00:50New York'tayız. Yarın tabi en önemli merkezlerden bir tanesi Washington olacak.
00:56Oranında nabzını tutacağız ama genel olarak baktığımızda öyle Türkiye'de alışık olduğumuz gibi seçim coşkusunu en azından New York'ta göremiyorsunuz.
01:05Belki küçük kasabalarda, kentlerde, yerleşim birliklerinde daha fazla poster görebilirsiniz ya da seçim yaşanına dair işaretler görebilirsiniz ama New York'ta müthiş bir seçim atmosferi var demek güç.
01:22Trump tavrın belki etrafında biraz ama onun dışında çok fazla görmüyorsunuz.
01:27Sanki Amerikalılar bu seçime ilgi göstermiyorlarmış gibi görünmekle birlikte aslında sayılara baktığımız zaman belki de Amerikan halkının en fazla ilgi gösterdiği seçim olma özelliğini taşıyacak.
01:40Beklenenin çok üstünde oy kullanıldığı ön oylar. Yarın sandıklar açılacak ve yarın esas oylama yapılacak 5 Kasım Salı günü.
01:51Şimdi benim izlenimlerim var tabii ki dolayısıyla onları konuşacağız ama ben hemen buraya kadarki olan bölümde bakalım Mehmet Yılmaz'ın görüşleri nedir onu sorayım.
02:02Bu arada mikrofonumuz arıza yaptığı için küçük kulaklığımızı mikrofon olarak kullanacağız.
02:08Teknolojinin azizliği diyelim Mehmet Yılmaz'a sorayım.
02:11Mehmet Yılmaz siz tabii ki daha birçok seferler daha önceki yıllarda gazeteci olarak izlediğiniz gerek yakından gerek uzaktan Amerika Birleşik Devletleri seçimlerini bu sefer nasıl görüyorsunuz her şeyi?
02:24Bu sefer bence çok tehlikeli bir noktada Amerika.
02:29Yani son şeylerde baktığımız zaman özellikle cumhuriyetçi seçmenler içinde seçim sonuçlarını kabul etmeme, seçimin çalınacağına ilişkin bir hava yaratmaya yönelik ağır bir faaliyet var.
02:50Yakında yapılmış bir araştırma bir milyona yakın telegram iletişiminde ağırlık seçimin çalınacağı, demokratların seçimi çalınacağı, buna karşı direnileceği, savaşılacağı yani bu gece yatacaksın yarın kalkamayabilirsin diye varan şiddet çağrıları var.
03:14Zaten burada konuştuğumuz insanlardaki endişe de o yönde yani şimdi bulunduğumuz New York demokratların ağırlıkta olduğu bir şehir ama tabii Cumhuriyetçiler de yaşıyor seçimin sonuçlarının açıklanmaya başlamasıyla beraber bir çatışma ihtimalinden korkuluyor.
03:37Yani insanlar korkuyor, devlet korkuyor mu, New York Emniyeti bunun için ne tür tedbirler alıyor bilemiyorum ama konuştuğumuz insanlarda böyle ciddi bir endişe var.
03:47Evet gerçekten bu durum. İlk defa bu seçimlerde Mehmet Yılmaz'ın dediği gibi bir çalınma meselesi tekrar konuşulmaya başlandı.
03:57Çünkü buna Trump da neden oluyor. Hafta sonunda özellikle kesin olmayan eyaletlerde hala çekişmenin yoğun olduğu eyaletlerde seçim mitingleri devam etti.
04:11Ve hafta sonunu Trump aslında mesajlarını iyice sertleştirerek, iyice Trump seçilirse demokrasi treninden inilir mi sorusunun sorulmasına neden olan açıklamalar yaptı.
04:26Mesela şöyle dedi, ''Beyaz Sarayı keşke 2020'de terk etmeseydim ben, niye bıraktım ki?'' dedi.
04:34Ondan sonra kadınlarla ilgili çok ciddi soru işareti yaratan açıklamalarda bulundu.
04:40En önemlisi basın, vurulsa da umurumda değil.
04:44Şimdi bunlar çok büyük reaksiyon topluyor. Sadece demokratlarda değil, Trump taraftarı olmayan cumhuriyetçiler meclisinde de ve şu soruyu beraberinde getiriyor.
04:54Gerçekten Trump, eğer seçimi yarın kaybederse, geçen sefer olduğu gibi biliyorsunuz sokak olayları yaşanmıştı, hiç ABD'den beklenmeyeceği şekilde bir kez daha aynı yola başvuracak mı?
05:10Yeni seçilen cumhuriyetçi korona üyelerini, temsilciler meclisi ya da senatoya seçilenleri ikna edip acaba seçim sonuçlarını tanımama yoluna girecek mi?
05:22Sorusu ciddi ciddi konuşuluyor, çok acayip bir durum. Bunlara biz Türkiye'de alışığız, Türkiye'deki seçimlerde bunları konuşuruz.
05:29İlk defa mesela ABD'nin artık bir demokrasi olmadığından bahsediyor, buradaki yazarlar, köşe yazarları.
05:36Bunlar bizim alıştığımız konular ama burada ABD'nin de çok ciddi olarak tartışılıyor, ne diyorsunuz?
05:43Evet şimdi şeye kadar vardırlar oy kullanılacak yerleri, gizli kamera yerleştirmeye davet eden sosyal medya çağrıları var.
05:55Trump'ın dediği gibi keşke geçen sefer beyaz sarayı terk etmeseydim sınırlarımız daha güvenli olurdu sözleri var.
06:05Bunlar tabi hep ortamı geren şeyler, Trump'ın kaybettiği seçimi sonucunu tanımayacağı ve taraftarlarını sokağa çağıracağına yönelik bir beklenti var.
06:17Geçen sefer benzeri bir şeyi daha küçük çaplı bir çağrının sonuçları senatonun basılması şeklinde ortaya çıkmıştı hatırlarsınız o görüntüleri.
06:30Bu seçimde neredeyse bu 3-4 aydır süren yani kampanyanın neredeyse başlangıcından beri süren bir şey ve bu özellikle kırsal bölgelerdeki cumhuriyetçi seçmeni çok etkilediği görülüyor araştırmalarda.
06:47Onun için sadece ABD açısından değil, dünya demokrasisi açısından da ciddi bir sorun.
06:54ABD'nin kendisinin açısından bir sorun bu distopik filmlerde, şimdi burası bir iç savaş travması yaşamış bir toplum geçmişte kalsa da ama bu çevrilen distopik işte ABD'nin parçalandığı modern filmlerde işte tam böyle bir tablo anlatılıyor zaten.
07:14Bir başkan seçiliyor, öbür taraf onun seçilmeni tanımıyor, eyaletler birbirine düşüyor, ordu karışıyor filan ve bir iç savaşa dönüşüyor filmlerde.
07:24Filmler sanat hayatı taklit eder derler, bunun ipuçları da olabilir.
07:32Gerçekten öyle, çok acayip.
07:35Şimdi bu arada canlı yayındayız, stayinwork izleyicileri, yorumlarınız ve sorularınızı da bizimle paylaşın lütfen, onu da bir not olarak düşmüş olayım.
07:43Yorumlarınız muhakkak ki bize önümüzdeki yayınlar için fikir verecek, yön verecek belki neleri merak ediyorsunuz.
07:50Ama Mehmet Yılmaz'ın bıraktığı yerden devam edelim, biliyorsunuz kampanya boyunca Hitler tartışması bile yaşandı.
07:572004 yılının ABD seçiminde Adolf Hitler'in kendisine bağlı generallerinin seçim malzemesi yapılacağını düşünür müydük?
08:10Düşünmezdik ama Trump'ın çevresindekilere, yakın danışmanlarına ya da kendi yakını olmayan ama birlikte çalıştığı bir takım bürokratlara,
08:20askeri üst düzey yetkililere, bana kesinlikle sadık, keşke Hitler'in generalleri askerleri gibi askerlerim olsa dediğini iddia eden üst düzey generaller oldu.
08:32Üst düzey ulusal savunma isimler oldu.
08:38Şimdi bu çok acayip bir durum, buna Kamala Harris tabi ki çok ciddi ve sert bir şekilde cevap verdi.
08:45Bunlar sıradan, her seçimde, her ülkede yaşanılan boş laflar, seçim döneminde saçma sapan laflar edilir, sonrası her şey normale döner gibi görülemeyecek bir durum aslında.
08:58Çünkü herkes eğer Trump seçilirse yarın, birincisi seçimlerse biraz önce söylediğimiz gibi yine acaba sokak olayları çıkar mı, seçim sonucunu tanımaz mı ki,
09:09bazı konuştuğumuz yetkililer diyorlar ki biz eğer Trump'ı tanıyorsak kesinlikle ve kesinlikle yarın Kamala Harris kazanırsa tebrik ederim kendisine, Amerika için yeni bir dönem başlasın demeyecektir, asla ve asla oyunu bırakmayacaktır diyorlar.
09:24Ama yarın Trump seçilirse herkesin kafasında şu soru var, sonrasında nasıl bir düzene doğru gidecek ABD?
09:34Biraz önce Mehmet Yılmaz da söyledi, ABD'nin seçimi sadece buranın seçimi değil, sonuçları itibariyle bütün dünyayı ve tabii ki Türkiye'yi de çok yakından ilgilendiriyor.
09:45Soru şu şimdi, eğer Donald Trump kazanırsa bu seçimi, nasıl bir Amerika, nasıl bir politika, şunu soralım Mehmet Yılmaz'a, kimine göre bir şey değişmez, Amerika'nın durumu aynı kalır.
10:01Değişeceğini söyleyebiliriz çünkü kampanyanın bir bölümü, Trump'ın kampanyasının bir bölümü bunun üzerine kurulu.
10:08Milliyetçi bir söylemi var, Amerika'yı yeniden büyük yapma hareketinin devamı, onun için şimdi gümrük vergilerinin arttırılması,
10:22göçmenlerin iadesi gibi meseleler hem burada Amerika kıtasında bölgesel sorunlara yol açabilecek şeyler hem de dünya ticaretini yakından ilgilendiren şeyler ve dolayısıyla ucu bize dokunur.
10:37Eğer Trump seçilir de söylediği gibi gümrük vergilerini arttırır, Amerika'daki iç üretimi teşvik ederse bu daha güçlenen bir dolar demektir.
10:48Daha güçlenen dolar bizim gibi ülkeler için sıkıntı yaratır, özü reçeteler demektir.
10:55Onun için dünyayı etkiler Trump'ın seçilmesi, tabii bir de şey var yani yarın seçim hemen olacak işte oylar kullanacak, sandıklar açılacak, yarın belli olmayabilir.
11:04Yani çok uzun sürme ihtimali var çünkü bir avukatlar ordusu seferber olmuş durumda Trump'ın cephesinde.
11:15Aynı şekilde karşı tarafta da demokratlar da ona yönelik bir tedbir alıyorlar.
11:20Çok uzun sürecek itirazlarla bunun sonucunun belli olması bir haftaya 10 günü de bulabilir.
11:29Öyle öngörüler de var okuduğum yorumlarda.
11:33Onun için bekleyeceğiz.
11:35Benim de okuduğum yorumlarda ve daha önce Türkiye'yi de iyi tanıyan ve Obama yönetiminde diplomatlık yapmış ya da görev almış bazı isimlerle konuştuğumda şunu söylüyorlar gerçekten.
11:50Mehmet Yılmaz'ın da söylediği gibi seçim sonuçlarının açıklanması baya bir uzun sürebilir.
11:55Ondan sonra eğer Trump seçilirse de muhtemelen hem kendisi hakkındaki yolsuzluk iddialarıyla ilgili açılan davalar, diğer davalar asla işini şansa bırakmayacaktır.
12:06Ve ondan sonra Amerika'daki kurumların transformasyonu, değişimi ve kendine bağlı kurumlar hale getirilmesi için çok ciddi adımlar atılacak.
12:16Bir kere bu seçimlerin sonucunun tanınmaması, Trump tarafından reddedilmesi durumunda o da bir sorun.
12:24O zaman hepsi şunu söylüyorlar, anayasa kriziyle, çok ciddi bir anayasa kriziyle karşı karşıya kalabiliriz.
12:30Çünkü Amerikan anayasası seçim sonuçlarının tanınmaması gibi bir krize atıfta bulunan herhangi bir koruyucu madde içermiyor.
12:39Çünkü böyle bir krizi yaşamamışlar daha önce.
12:42Dolayısıyla nasıl çözülecek, ciddi bir anayasa krizi olabileceğinden de bahsediyorlar.
12:47Şimdi ciddi bir dönemeç gerçekten, hafta sonunda kritik eyaletler var biliyorsunuz Arizona, Georgia, Michigan, Kuzey Carolina, Pennsylvania gibi, Nevada gibi.
13:00Buralar kritik eyaletler, neden kritik eyaletler sadeleştirerek anlatıyoruz.
13:05Çünkü Amerikan seçim sistemi için son derece karışık.
13:08Ama buralarda hangi partinin öne çıkacağı meselesi çok önemli olacak.
13:14Bazı küçük birimleri alan aslında büyük seçimi de kazanan olabilecek.
13:20Iowa bunlardan çok önemliydi.
13:22Daha önceki 2020 seçimlerinde Biden çok az bir farkla Iowa'yı kazanmıştı.
13:27Aslında Cumhuriyetçilerin kalesi.
13:29Ve hafta sonunda Iowa'da Kamala Harris gerçekten büyük sayılabilecek bir farkla önüne geçti.
13:37Bu çok önemli.
13:38Michigan yine kilit eyaletlerden bir tanesi ve Arap asıllı Amerikalıların yoğun olduğu yer.
13:44Kamala Harris'in Filistinlilere verdiği destek burada da belirleyici olabilir.
13:50Yani çok kritik oylarla, küçük oylarla yine, çünkü başa baş gidiyor, gerçekten başa baş.
13:5647'ye 47, 48'e 48 olarak gözüküyor.
14:00Bu kadar kritik, baş başa bir seçimde bu küçük farklar önemli olacak.
14:07Bazı küçük birimlerde, bazı eyaletlerde.
14:09Şimdi biraz da Kamala Harris kazanırsa ne olur diye soralım.
14:13Çünkü o zaman da aslında işler pek toz fermi olmayacak gibi görünüyor Mehmet Yılmaz.
14:19Şimdi Kamala Harris kazanırsa Amerika'da 400 bin doların altında yıllık geliri olanların vergilerinin düşürüleceğini vaat etti.
14:29Konut kredilerinin ilk kez eve alacak olanlar için düşük faizli konut kredilerinin arttırılacağını vaat etti.
14:37Dünyada bunun tabi 100 milyon doların üzerinde geliri nakit varlığı olanlardan %25'e varan bir varlık vergisi alacağı, almayı düşündüğünü söyledi.
14:50Tabi bunları yapıp yapamayacağı senatoda nasıl bir çoğunluk olacağı temsilciler meclisinde.
14:55Biraz da ona bağlı ama bu vaatleri gerçekleştirirse Amerika'nın kendi içinde bir ekonomisinde canlanma beklemek lazım.
15:06O tabi dünyayı etkileyecektir mutlaka.
15:08Öte yandan Harris'in Ukrayna ve Filistin politikalarına geldiğimizde Netanyahu'ya söz geçiremiyor Amerikan yönetimi şu andaki.
15:24Dolayısıyla Kamala Harris de şu andaki Amerikan yönetiminin bir parçası olarak ne kadar söz geçirebilir Netanyahu'ya
15:33ne kadar engelleyebilir savaşın yayılmasını ya da durmasını sağlayabilir onları şu anda bilmiyoruz.
15:40Ama beklenti o yönde adımlar atabileceği yolunda.
15:51Kamala Harris bir kere dış politikada son derece tecrübesiz.
15:55Yardımcısı var Phil Gordon.
15:57Phil Gordon önemli bir isim.
15:58Türkiye'yi de çok iyi biliyor, Avrupa'yı çok iyi biliyor.
16:01Obama yönetimi sırasında Avrupa işlerinden sorumlu başkan yardımcısı danışmanıydı.
16:10Daha önce de aldığı üst düzey görevliler de dünyayı iyi tanıyor.
16:14Kamala Harris'in biraz güvendiği isim Phil Gordon anladığımız kadarıyla ama
16:18mesela Avrupa'ya son yaptığı ziyaret başkan yardımcısı olarak tamamıyla Washington'da bir büyük bir hayal kırıklığı olarak nitelendirilmişti.
16:30Gerçekten Kamala Harris'in bugüne kadar dış politika konusunda ne dediğini, ne düşündüğünü, nasıl bir pozisyonda olduğunu, nasıl bir tavır takındığını çok da fazla bilmiyoruz.
16:40Çünkü o işlere hiç girmedi.
16:41Dolayısıyla en zayıf noktalarından bir tanesinin dış politika olacağı düşünülüyor.
16:45Ve elinde de çok ciddi dosyalar var.
16:48Ukrayna, Rusya, Filistin, İsrail, ondan sonra İran, Çin, Tayvan meselesi, Haiti, Sudan, Afrika.
16:58Çok çok büyük dosyalar bunlar.
17:00Çok kritik ve gerçekten büyük savaşların patladığı, savaşların devam ettiği ama daha büyüklerini de patlayabileceği merkezler bunlar.
17:11Bu konularda ne yapacak Kamala Harris?
17:13Şu anda hiç kimsenin bir fikri yok ve bu konuda da yandaşlarını ya da oy verenleri iddia edebilmiş değil.
17:20Ama yandaşlarını anladığımız kadarıyla şu anda bir şeye ikna etti.
17:24O da şu, özellikle orta direk kadınları, hatta Trump'a geçmişte oy veren kadınları şu konuda ikna etti.
17:33Eğer Trump gelirse özellikle bu ülkenin gerek beyaz, gerek diğer başka ırklardan olan kadınları büyük bir baskı altında olacaklar ve özgürlüklerini kaybedecekler.
17:48Şu anda ikna edebildiği tek nokta o.
17:50Onun dışında çok da fazla bilmiyoruz değil mi Mehmet Yılmaz?
17:54Yani şimdi geçen gün konuştuğumuz bir toplantıdaydım.
17:59Bir Amerikalı cumhuriyetçi geçen seçimde Trump'a oy vermişti.
18:05Bu seçimde Kamala Harris'in adaylığa çıkınca Biden'in yerine kendisini Harris'e daha yakın hissettirmiş ve oyunu değiştirmeyi düşünmüş.
18:19Aradan geçen zaman içinde Harris'in yeni hiçbir şey söylemediğini, Biden yönetiminin bir devamından başka bir şey olamayacağını gördüğü için tekrar Trump'a oy vermeyi düşündüğünü söyledi.
18:33Ve kendisi gibi düşünden çok sayıda kadın olduğunu özellikle New York'ta vurguladı.
18:38Tabi bu bir tekil örnek bilemiyoruz iddia ettiği gibi yaygın mıdır ama dışarıdan bakan insan için de aynı şey.
18:47Nitekim Kamala Harris'in adaylığının açıklandığındaki anketlerle aradan 3 ay geçtikten sonra açıklanan anketler Harris'in o ilk rüzgarını kaybettiğini gösteriyor.
18:57Yalnız araştırmaların hepsinin sorunu iki aday arasındaki fark o kadar az ki araştırmaların hata payının içinde kalıyor.
19:06Yani çok az puanlar farkları var ve o araştırmaların hata payının içinde kalıyor farklar.
19:11Dolayısıyla hiç beklenmedik bir sonuç yani bu hani eyaletlerin bir bölümünde zaten net oluyor onlar daha çok belli, aralık farklar büyük.
19:23Ama o salın alan eyaletlerdeki mikro seçmen gruplarının davranışlarını ölçemiyorlar araştırmalar.
19:34Ölçemediği için de genel şeyler söyleniyor işte bir puan var iki puan var.
19:39Hiç beklenmedik bir şekilde o eyaletlerin hepsine adayın bir tanesi kazanabilir ve silip süpürebilir.
19:45Ya biraz önce diyorduk ya burada yaşananlar şu anda duyduğumuz ya da izlediğimiz her şey bize alılarımızı hatırlatıyor desek yeri olur herhalde.
19:55Her genel ve yerel seçimden önce tartıştığımız konu kararsızlar bir kere belirleyecek bu seçimin sonucunu da.
20:02Biraz önce söylediğimiz gibi çok başa baş giden bir seçim kararsızlar, sandığa gitmeyenler, sandığa gitmeye ikna edilemeyenler ya da tam tersi Kamala Harris'in son turda belki de ikna etmeyi başardığı özellikle kadınlar.
20:17Şöyle bir baktığımız zaman enteresan bir durum bilmiyorum bundan ilgili bir iki cümle kurmak ister misiniz?
20:23Mesela Kamala Harris siyah nüfustan büyük destek göreceğini bekliyordu ama mesela Amerika'daki erkek siyah nüfus Afrika kökenliler olsun, Hispanik kökenliler, Latin Amerika kökenliler olsun erkekler çok fazla Kamala Harris'i sevmediler.
20:44Hatta Obama'da bir konuşmasında buna değindi.
20:46İtiraf edin ki sizden bir kadın başkan istemiyorsunuz, korkuyorsunuz ondan diye.
20:54Dolayısıyla mesela orada bir zayıflığı var Kamala Harris'in ama mesela Porto Rico'luları ikna etme konusunda başarılı olup olmadığını göreceğiz çünkü oraya çok güveniyordu.
21:04Bunun dışında ama biraz önce söylediğim gibi enteresan bir biçimde orta sınıf ve kritik eyaletler daha orta yani derin Amerika dediğimiz gerçek Amerika dediğimiz hani New York gibi California, Miami ya da Florida gibi yerler değil de böyle Amerika gerçek Amerika oranın orta direkt beyaz kadınlarının bir kısmını da ikna etmeyi başardı gibi görünüyor bakalım o seçim sandığına yansıyacak mı?
21:30Evet işte şimdi bu salınacak eyaletlerde mikro grupların olduğundan söz ediliyor.
21:38Yani bir eyaletin içindeki göl kenarındaki küçük bir işçi kasabasında değişiyor o şey yani eyalet sallanıyor ama sallayan aslında o çok küçük birimler.
21:52Özellikle sosyal medya kampanyalarıyla her iki adayda o küçük mikro gruplara propaganda yaptılar yöneldiler ama dediğim gibi ölçülemiyor kimin başarılı olduğunu ancak seçim günü göreceğiz.
22:08Bir küçük atladık yani birazcık konuştuk ama Kamala Harris'in dış politikada ne yapar nasıl yön alırına değinmiştik dedim ya biraz bu hafta sonunda o kadar acayip laflar etti ki iyice böyle kutuplaştı mesela aynı şekilde seçimler çalınabilir kararsızlar belirleyecek bu seçim sonucunu ve kutuplaştırma.
22:34Bu üç Türkiye'den çok yakinen tanıdığımız konu burada da aynı şekilde konuşuyor. Bugün Amerikan televizyonlarının çoğunda şu manşet atılmıştı Trump yine kutuplaştırdı Trump yine böldü Trump yine en uçlara doğru Amerika'yı sürükledi.
22:49Yani şimdi bu Sincap var işte öldürülen Kutuz olduğu gerekçesiyle o olay bile bu politik kamplaşma için bir vesile oldu Trump'a yani şey diyorlar işte bu bir göçmen olsaydı öldürülmezdi Sincap olduğu için öldürdü bir anda hayvan hakları savunuculuğuna geçti ama bunu yaparken de yine bölmeye yönelik bir tavır içinde.
23:17Bu şeyde Trump yanlısı sitelerden birinde şöyle bir laf gördüm.
23:24Bir özgür denir mi? Bir resmi makamdan emir alan bir erkeğe özgür denir mi? Özgür müdür gibisinden bir şey.
23:34Yani şimdi biz bunu tabi anlamakta çok zorlanıyoruz yani başka bir toplum fakat Amerikan toplumunda bireysellik o kadar önemli ki bir resmi makamın emrine uymamak özgürlük için şey olabiliyor işte zaten o kargaşadan endişe edilmesinin sebebi de Trump'ın bunu kullanarak toplumu bölmüş olması.
24:02Bir de şunu konuşmamız gerekiyor en önemli konularından bir tanesi bu şimdi biliyorsunuz Trump'ın damadı daha önce çok o da enteresan açıklamalarda bulundu.
24:15Gazze şeridi için ay oranın yatırım değeri çok yüksek, gazze şeridine güzel rezidanslar yapılsa fena mı olur, herkes için çok rahatlık olur diye açıklamalar yaptı ve herkesin gerçekten bir anlamda şapkası uçtu.
24:29İnsanlar, bebekler, çocuklar, kadınlar ölürken ve gerçekten durum çok büyük bir insanlık krizi ve buna rağmen bu tip açıklamaları olabiliyor.
24:43Şimdi Trump ne yapar Filistin-İsrail konusunda kimse çok bilmiyor, kimine göre diyorlar ki Trump gelir gelmez Ukrayna savaşını da bitirecek, yardımları kesecek, Netanyahu'yla da hiçbir şekilde iş tutmaz orayı da bitirmeye çalışacaktır ama herkes aynı fikirde değil.
25:00Ben aynı fikirde değilim, Netanyahu'yla geçinemediğini başkanlığın son döneminde biliyoruz ama Ukrayna'da savaşı bitirmek de Gazze'de Netanyahu'yu durdurmak da Filistin'de o kadar kolay değil.
25:15Trump'ın zaten özellikle Filistin için böyle bir çözüm planının olduğunu zannetmiyorum, unutmayalım ki Kudüs'ün başkenti olmasını destekleyen başkan Trump'tı, Filistinlilerin bir kenara itilmesini o zaman bir politika olarak destekleyen yine Trump'tı.
25:38Dolayısıyla Trump'ın o politikaların değişeceğini zannetmiyorum, zaten damadı doğrudan doğruya bu işlerin içinde, kızı da dini nedenlerle, dini gerekçelerle İsrail'in yanındalar.
25:51Onun için buradaki Arap nüfusu ve Müslüman nüfusu da anlamak biraz zor aslında, böyle bir kişiden Filistin sorununu çözeceğini ummak bana çok tuhaf geliyor, Mişigan'daki Müslümanların Trump'ı desteklemesi, o Müslüman liderlerin Trump'ın mitinginde boy göstermesi falan çok tuhaf şeyler.
26:19Bir soru unutmayalım, mesela Ukrayna savaşına çok karşı olduğunu açıklamıştı, hep öyle söylüyordu, gelirsem savaşı hemen bitireceğim falan ama Nisan ayında Demokratların sunduğu 60 milyar dolarlık zannediyorum bir askeri destek paketine tuttu, cumhuriyetçileri oy vermeye ikna etti.
26:39Yani Trump hep öngörülemez ve bilinemez ve dolayısıyla gerçekten elle tutulur bir çözüm planı var mı? Evet benim de gördüğüm yorumlarda hayır, öyle sihirli değnekle gelecek bir günde Amerikan askerlerini çekecek ya da Amerikanın o bölgedeki desteğini çekecek böyle bir netlik yok tartışmasını yaşıyoruz.
26:58Aynı şey Şehzade'de oldu hatırlarsın Suriye'de, Suriye'nin kuzeyinde Amerikan askerlerini çekecekti, bir günde fikir değiştirdiler, askerler kaldı orada.
27:09Peki acaba şunu bir sorgulamak gerekiyor, şimdi biraz önce söylediğimiz gibi, tutun ki yarın seçimlerde gerçekten Harris kazandı ve Trump biraz önce bahsettiğimiz gibi herkesi sivil itaatsizliğe davet etti ve seçim sonuçlarının,
27:24çünkü kendisi şunu söylüyor, bu seçimi ben bir şekilde kaybederim ancak, eğer oylar çalınırsa, o kadar kendinden emin ve o kadar güveniyor, eğer çalarlarsa bunu ya da bunu çevirebiliriz, Kamala Harris bir şekilde kazanabilir ancak oyları çalarsa, bizim yine Türkiye'den çok alışık olduğumuz bir tartışma.
27:43Şimdi diyelim ki sivil itaatsizliğe davet etti herkesi, yine bir süreç işleyecek, 6 Kasım'da sertifikasyonları var, mazbata mı diyebiliriz belki Türkiye'de, Türkiye'de mazbata törenleri var, 20'sinde başkan yemin edecek o bile olmayabilir deniliyor çünkü yeni seçilen üyeler hem senatoda hem temsilciler meclisinde büyük bir karışıklık çıkabiliyor.
28:08Şimdi bu böyleyse bir ABD'deki siyasi boşluk ya da kaos, İsrail-Filistin meselesini Putin-Ukrayna meselesini nasıl etkiler sizce, ne görüyorsunuz?
28:19Yani Amerika böyle beklenmedik bir şekilde siyasi bir kaosun, anayasal bir krizin içine düşerse bundan Avrupa da etkilenir, dünyanın her yeri etkilenir, Amerika'nın özellikle bu Biden yönetiminin yeni düşman şeyi tanımı içindeki Çin bundan yararlanacaktır, Rusya bundan yararlanacaktır.
28:46Avrupa'nın savunma sistemi diyebileceğimiz NATO'nun bir kanadının kırılması demek, hatta omurgasının Amerika olmayınca yok olması demek, dünyaya bambaşka bir yeni bir dengeler oluşmasız ama hemen bir günde oluşacak şeyler değil o dengeler tabi ama uzun vadede çok büyük etkileri olacaktır dünyada.
29:11Peki daha konuşuruz zaten ama beklemek istediğiniz var mı bilmiyorum, konuşmayı unuttuğumuz ne olabilir?
29:20Yani konuşmayı unuttuğumuz çok bir şey yok, bir tek şeyi hatırlatabiliriz, Biden uzun süre sustu biliyorsun adaylıktan alındıktan sonra ve en son geçen hafta çıktı, Demokrat Parti seçmenlerine çöp dedi, Trump'da bir çöp arabasıyla mitinge gitti bunun üzerine.
29:39Şimdi bu bizdeki eski şeyi hatırlatıyor, Dağdaki Çoban'ın oyuyla benim oyum bir mi tartışmasını, oraya çektiler ve onun etkili olduğu anlaşılıyor bazı bölgelerde, yani eski siyasetçilerin zamanı geçmiş siyasetçilerin konuşmamaları gerektiğine ilişkin güzel bir örnek, bilmiyorum Kemal Kılıçdaroğlu da bundan kendisine bir ders çıkarmış mıdır?
30:10Bir de değerlendirmemiz olacak da Mehmet Yılmaz'la izliyoruz seçimleri hem yazılarıyla hem de yapacağımız yayınlarla sizlere yorumlarımızı da aktaracağız. Mehmet Yılmaz'ın bıraktığı yerden ben de şunu söyleyeyim, biraz önce dedik ya Hitler bu ilk defa ABD seçiminin bir parçası oldu, aynı şekilde bu çöp tartışması…
30:33Şimdi bu sabah Amerikan televizyonlarını izliyorum, kanallardan bir tanesinde bir yorumcusu şunu söyledi, ya dedi biz de Amerikan toplumu olarak ne ara bu hale geldik?
30:45Trump dedi çıkıyor, gazeteciler vurulsa ya da yok olsa umurunda olmaz diyor, ondan sonra insanlara çöplük diye, fotoğrafçılardan çöplük diye bahsediyor, ondan sonra işte olmadık hakaretler ediyor ve onu izleyen insanlar gülüyorlar, alkışlıyorlar ve onaylıyorlar biz Amerikan toplumu olarak ne zaman bu çürümeyi yaşadık, uzun uzun bunu tartıştılar, bu site bir yerden tanıdık geliyor mu?
31:15Aynı şeyi biz de tartışmadık mı? Aynı şeyi biz de Türkiye için söylemedik mi, sormadık mı? Biz toplum olarak ne ara bu şekilde kutuplaşmış, birbirine böylesine hakaret eden, kimsenin birbirini dinlemediği bir toplum haline geldik diye, işte aynen burada da bugün bu tartışmalar yaşanıyor, buna da bir not olarak düşmek istedim.
31:36Şimdi dediğim gibi yarın tabii ki bu seçimin sonucunu yakından izleyeceğiz, önemli olacak, sonuçları itibariyle de Türkiye'ye nasıl etkileri olacak bu daha sonranın konusu olacak ama şimdi tekrarlamak gerekirse kran krana bir seçim ve artık son saatler, bundan sonrası için acaba seçmenler ikna edilebilir mi bilmiyoruz ama bakacağız göreceğiz, sizlere aktarmaya devam ediyoruz.
32:06Görüşmek üzere.