ABD'de başkanlık seçimi neden kasım ayında ve neden salı günleri yapılıyor? Amerikalılar başka ne için oy kullanacak? İşte yeni başlayanlar için Amerikan seçim klavuzu...
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Amerika'da başkanlık seçimleri 1845'ten bu yana dört yılda bir Kasım ayının ilk Pazar tesisinden sonraki salı günü yapılıyor.
00:12O yıllarda oy merkezleri kasabalarda bulunuyor ve kırsal kesimde yaşayanlar buralara en az bir gün yolculuk sonrasında ulaşabiliyordu.
00:21Pazar ki lise günü olduğu için yola çıkılmıyor, çarşamba da pazara gidiliyordu.
00:26Bu yüzden Amerikalılar pazartesi yola çıkıyor, salı gününü oyunu kullandıktan sonra çarşamba günü pazara yetişiyordu.
00:36Kasım ayı da bilinçli bir tercih olarak seçildi. Kasım ayı çiftçiler ve tarımla uğraşanların ürünlerini toplama işini bitirdiği ve havanın henüz ulaşıma engellemediği dönem.
00:48Seçim salı günü ama artık oy kullananların tamamı salı günü sandığa gitmiyor.
00:56Bazı eyaletlerde mail yoluyla oy kullanımı resmi seçim gününden önce başlıyor.
01:04Amerika'da başkanlığa herkes aday olabilir mi sorusuysa merak edilen bir diğer konu.
01:09Amerika doğumluysanız, 35 yaşındaysanız ve en az 14 yıldır Amerika'da oturuyorsanız Beyaz Saray koltuğuna adaylığınızı koyabiliyorsunuz.
01:19Seçimin iki adayı Demokratlar Mavi Cumhuriyetçilerse kırmızı renkte.
01:25Amerikan bayrağında yer alan üç renkten ikisi kullanılıyor. Her iki renkte grafiklerde hemen göze çarpıyor.
01:35Partilerin emblemlerinde de bu renkler var. Cumhuriyetçi Parti fiil Demokrat Parti eşekle sembolize ediliyor.
01:42Amerikan karikatür dünyasının öncüsü olarak bilinen ve Noel Baba simgesinin de çizeri olan Alman kökenli Thomas Nast,
01:491874 yılında Harper's Week lidercisine çizdiği bir karikatürde Cumhuriyetçi oyları bir fiile benzetmişti.
01:57Kendisi de Cumhuriyetçi olan Nast, birliği, zekası, gücü ve onuru nedeniyle bu sembolü seçmişti.
02:04Fiil o seçim döneminden itibaren Cumhuriyetçilerin sembolü haline geldi.
02:13Demokratların eşek simgesi ise rakipleri tarafından dönemin başküne Andrew Jackson'sı küçümsemek amacıyla kullanılmıştı.
02:21Burada da yine Thomas Nast'in canlı eşek ölü aslanı tekmeliyor karikatüründen ilham alınmıştı.
02:27Ancak Jackson bu rüzgarı tersine çevirdi ve eşeği kendi başkanlık kampanyalarında kullanarak partinin sembolü haline getirdi.
02:35Bunu yaparken de eşeklerin inatçı ve çalışkanlığına vurgu yapıldı.
02:43Amerikalılar başkanlık seçimlerinde yalnızca başkanını seçmek için oy kullanmıyor.
02:47Temsilciler meclisinde 435 koltuk, senatonunda 3'te 1'i için oy veriliyor.
02:57Peki sonuçları ne zaman öğreneceğiz?
02:59Bira Dayı'nın açık ara zaferinde sonuçlar yerel saatte 20'de, Türkiye saatiyle sabah 4'te belli oluyor.
03:05Ancak bu seçimler son anketlere göre başa baş gülüyor.
03:09Bu yüzden sonuçların açıklanması Amerika saatiyle gece yarısını, Türkiye saatiyle sabah 8'i bulabilir hatta geçebilir.
03:21Adaylar seçim sonuçlarına itiraz edebilir mi?
03:23Evet ama bu çok da kolay bir süreç değil.
03:26Sonuçlara eyalet eyaleti itiraz etmek gerekiyor.
03:29Ve her eyaletin de kendine göre kanunları olması süreci daha da zorlaştırıyor.