• geçen yıl
Sosyal Medya Hesaplarımız...

Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00Namık Kemal Üniversitesi öğretim üyesi, uluslararası ilişkiler uzmanı, profesör, doktor, ensar, nişancı, efendime hoş geldiniz.
00:08Hoş bulduk efendim.
00:1161 yıllık
00:13Bas rejimi
00:14çöktü.
00:15Esed ailesinin oradaki
00:18hükmü de sona erdi. Şu an Esed'in nerede olduğu dahi
00:22bilinmiyor.
00:24Artık yeni bir süreç başladı Suriye'de. İlk izlenimlerinizi rica edelim, sonrasında
00:30derinleştirelim meseleyi.
00:32Şimdi efendim şu anda
00:35Suriye'de
00:36çok önemli tarihi bir
00:39olay yaşanıyor.
00:41İlk yansımalara baktığımız vakit tabii hikaye çok büyük bir hikaye.
00:48Suriye ile sınırlı olan bir hikaye değil ama
00:51dünya tarihi açısından bile değerlendirdiğimiz vakit çok tarihi anlardan geçtiğimizi
00:57söylememiz gerekiyor.
00:59Çünkü
01:00böylesi bir sevinci
01:02Şam'dan başlayarak
01:04bütün Suriye'ye yayılan
01:06ardından
01:08bütün bölgeye yayılan büyük bir sevinçle
01:12karşı karşıyayız.
01:13Kanadasında
01:15Avrupa'nın farklı yerlerinde Almanya'da, Fransa'da, İngiltere'de
01:21ve Türkiye'de
01:22çok büyük
01:23sevinç gösterileri var.
01:25Suriyeliler
01:27dünyanın her yerinde sanki bir yüzyıldır bu günü bekliyormuş gibi
01:33bir haletin ünü içerisinde yaşıyorlar.
01:37Bugün o günün kutlamasını yapıyorlar. Dolayısıyla bugün
01:41herhangi bir gün değildir.
01:43Suriyelilerin büyük bir bayramıdır.
01:46Suriyelilerin tarihlerinde yaşamadığı kadar
01:49büyük bir bayramdır. Üstelik
01:52bu bayram sadece Suriyelilerin bayramı da değildir.
01:57Aynı zamanda bölgedeki bütün
01:59insanların
02:01yani Iraklısının
02:03Lübnanlısının, Gazzelisinin
02:07Mekkelisinin, özellikle şehirlerin ismini
02:10ifade etmek isterim bu noktada.
02:13Beyrutlusunun, Kahirilisinin, İskenderiyelisinin büyük bir bayramıdır.
02:18Ve bu coşkuyu
02:21en üst düzeyde yaşamaya çalışan
02:24insan manzaralarıyla karşılaşıyoruz.
02:27Nasıl ki 15 Temmuz'un bir sembolü vardı.
02:31Saralardı biliyorsunuz.
02:3315 Temmuz'da bir dönüm noktasını ifade ediyordu Türkiye için bu.
02:38Dolayısıyla saralar 15 Temmuz'dan sonra
02:41başka bir şeyin sembolü olmaya başladılar.
02:44Şu anda da
02:46saraların kardeşi olan tekbir sesleri ki bayramların en önemli simgeleridir tekbir sesleri.
02:53Dünyanın her bir yanından yükselmeye başladı.
02:57Yani nerede Suriyeli varsa
02:59orada tekbir var.
03:00Bu bir sembole dönüşüyor.
03:02Yalnız bu bir bayram sembolü.
03:05Bu bir intikam sembolü değil.
03:07Bu da doğrusu çok ama çok önemli.
03:10Suriye muhalefetinin
03:12intikam dilini kullanarak, intikamın sembollerini kullanarak bir hareket yapmamış olması
03:19Suriye muhalefetinin ne kadar olgunlaştığını göstermesi bakımından
03:24çok önemli.
03:25Ve artık
03:26HTS çatı örgütü altında
03:31bir araya gelen
03:33ve bu tarihi anları yaşamamıza imkan veren
03:37bu hareketin
03:39alalede bir hareket olmadığı
03:42geçtiğimiz süre içerisinde yani Suriye'deki o Arap Baharı ile beraber başlayan
03:48süreç içerisinde
03:50çok önemli bir eğitim sürecinden öğrenme sürecinden geçtiklerini söyleyebiliriz.
03:57Ve bu süreçte öğrenme sürecinden büyük öğrenme süreci biz diyelim biz buna
04:02sadece Suriye muhalefeti geçmedi.
04:05Ölgedeki bütün büyük aktörler
04:09ve dahi toplumlar olmak üzere
04:12herkes büyük bir öğrenme sürecinden geçti.
04:16Dolayısıyla
04:17Aslında Suriye
04:19Bütün bölge için
04:20ve hatta dünya için
04:22büyük bir
04:23üniversiteye dönüştü.
04:26Burada
04:27insanlar çok ciddi şekilde
04:29hem diplomasiyi öğrendiler
04:31hem güç dengesi denilen şeyi öğrendiler
04:33hem insan haklarını sahih şekilde öğrenmeye başladılar.
04:38Hem de
04:39mücadele nasıl yapılabilir?
04:42Onu da öğrendiler.
04:43Dolayısıyla
04:44bu süreç
04:46sadece Suriyeliler açısından önemli bir süreç değil.
04:50Bu süreç
04:52esasen bakıldığında öncelikle Bilad-ı Şam için
04:56çok önemli bir süreç. Bilad-ı Şam derken
04:59Şam'ın sınırlarıyla
05:01sınırlı olmayan
05:03bir Şam'dan bahsediyoruz. Yani bunun
05:06Beyrut'la ilgisi var.
05:08Halep'le ilgisi tabii ki var.
05:10Musul'la ilgisi var.
05:12Kerkük'le ilgisi var.
05:14Ve Ankara'yla ilgisi var.
05:17İstanbul'la ilgisi var.
05:19Dolayısıyla
05:21burada
05:22çok önemli bir
05:23öğrenme, olgunlaşma
05:26sürecinden söz etmemiz gerekiyor.
05:28Ve bunu Suriye halkının
05:30bu bayramı
05:32bayram olarak bunu tarif etmek gerekiyor.
05:34Fazlasıyla hak ettiğinin
05:36altını çizmem gerekiyor burada.
05:39Ve belki bugüne bir başlık atmak gerekirse
05:43o başlık şudur.
05:45Bence
05:461916'da biliyorsunuz meşhur bir anlaşma var. Gizli anlaşma.
05:51Sykes-Picot
05:52anlaşması.
05:54Bu anlaşma temelde
05:56Osmanlı sonrası
05:58Orta Doğu'yu
06:00yeniden
06:01İngiltere ve Fransa gibi
06:04Batı devletlerinin menfaatini koruyacak şekilde
06:09paylaşılmasını ifaden gizli anlaşmaydı.
06:12Ve ondan sonra artık bütün kötülükler orada başladı.
06:15Diyebileceğimiz bir tarihi anda o gün.
06:19Bugün ise bunun geriye çevrildiği bir andır.
06:22Yani
06:23yeni bir devir başlıyor.
06:24Yeni bir milat yani bu bayrama
06:27aynı zamanda milat demek gerekiyor.
06:30Belki bundan
06:335 yıl sonra 10 gün sonra 10 yıl sonra
06:36bugünün ne kadar önemli bir gün olduğuna dair tarihi kayıtlar düşünmeye başlayacak.
06:42Ve denecek ki
06:457-8 Aralık öncesi ve sonrası
06:49dönemler olarak
06:51hem Suriye'yi ifade etmeye başlayacağız.
06:54Hem
06:55Orta Doğu'yu ifade etmeye başlayacağız.
06:58Belki de dünyayı ifade etmeye başlayacağız.
07:00Bu böyle sadece Suriye halkıyla rejimi arasındaki
07:05mücadelenin sonuçlanması olarak değerlendirilebilecek bir şey değil.
07:09Suriye
07:10bölgenin laboratuvarına dönüşmüştür.
07:12Yani bugün Orta Doğu diye
07:14isimlendirilen o coğrafyanın
07:16laboratuvarıydı.
07:18Bütün sıkıntıların
07:19temelküz ettiği yer orasıydı.
07:22Bugün ise
07:23bu bölgede
07:25çözüm süreci başlıyor ve yeni Suriye
07:29yeni Orta Doğu
07:31belki
07:33altını çizerek ifade etmemiz gerekiyor.
07:35Buna bütün kalbimle inanıyorum.
07:37Yeni bir dünyanın başlangıcı olacak.
07:40Yani Şam'daki değişiklik
07:42Şam'la sınırlı kalmayacak.
07:46İlgisi olacak.
07:47Irak'la ilgisi olacak.
07:49İran'la ilgisi olacak.
07:51Türkiye'yle ilgisi olacak.
07:53Türkiye'nin bölgedeki aktörlerle ilişkilerinde yeni bir dönemin açılması olacak.
07:57Dünyadaki büyük aktörlerle ilgili global
08:00çerçevedeki aktörlerle ilgili müessir olan aktörlerle ilgili
08:05yeni bir ilişki modunun gelişeceği dönem olacak.
08:09Dolayısıyla
08:10Orta Doğu'nun
08:12yeni dönemi
08:14bugün itibariyle başlamıştır.
08:16Diyebiliriz.
08:17Ve bugün kutlamayı gerçekten çok hak eden bir
08:21gündür. Aynı zamanda bugün
08:23bir büyük
08:24olgunluk gündür.
08:26Nasıl ki Hazreti Peygamber
08:28Mekke'nin fethinde
08:30o tarihe
08:34bir hitapta bulunmuştu.
08:36Demişti ki
08:37bugün ben
08:39dedem Yusuf gibi, ceddim Yusuf gibi aynen şunu söylüyorum.
08:44Bugün intikam günü değildir.
08:47Bugün hesaplaşma günü değildir.
08:50Bugün buluşma günüdür.
08:53Büyük bir barış günüdür.
08:55Bugün fethi günüdür.
08:57O nedenle
08:59Suriye'de
09:00bugün aynı
09:02ruhun
09:03dirilmeye başladığını görüyoruz.
09:06Arap kanallarını takip etmeye çalışıyorum.
09:09Suriyeli değerli arkadaşlarımız yönetimden de
09:12çeşitli beyanatlarda bulunuyorlar. Onlarla irtibat halindeyiz.
09:17İrtibat halindeyim.
09:18Ve onlardaki bu olgunluğu görmekte ayrıca
09:23büyük bir memnuniyet verici duruma işaret ediyor. Yani yeni dönem için
09:28sadece
09:30Suriye'deki muhalefetin
09:33çekirdeğinin bayramı değildir.
09:35Suriye halkının bayramıdır.
09:37Bütün bölgede yeni bir alan açılıyor, yeni bir sayfa açılıyor diyebilir miyiz?
09:42Şimdi hocam aslında burada önemli bir soru da şu. Malumunuz Türkiye'de ve dünyanın birçok
09:48muhtelif ülkelerinde
09:49Suriyeliler
09:50bulunuyorlar. Mülteci
09:53konumuyla, pozisyonuyla Türkiye'de de
09:57epey misafirimiz vardı.
09:58Bugün hakikaten bir bayram sevinci var. Fatih Camii'nden görüntüleri ekranlara taşıdık biz.
10:05İşte Urfa'dan diğer ilerimizden birçok yerden
10:09insanlar Suriye'nin özgürlüğüne
10:11kavuşmasını kutluyorlar aynı zamanda.
10:14Ve burada bulunan dünyanın başka şehirlerinde bulunan Suriyeliler artık gönül rahatlığıyla Suriye'ye
10:21dönebilirler anlamına geliyor mu bugün yoksa
10:23halen geri dönüş için güvenli bir ortamın hazır olduğunu söyleyebilir miyiz?
10:28Söyleyemez miyiz?
10:30Ne dersiniz?
10:31Şimdi şöyle tabi Suriyeliler bir kere çok büyük bir
10:38ümitsizlikten ümide emrilen bir
10:41günü bugün yaşıyorlar.
10:42Yani Suriyeliler
10:45vatansızlaştırılmışlardı.
10:47Gittikleri yerlerde de tahkir edilir noktalara doğru gelmişlerdi. Türkiye'de de bunun zaman zaman
10:54yansımalarını görüyordu.
10:56Yani
10:58Türkiye'de göçmen karşılıklığı
11:00maalesef
11:02belirli merkezler tarafından özellikle pompalanıyordu. Çünkü şu görülmeye başlamıştı.
11:07Suriyeliler
11:09galiba evlerine geri dönmeyecekler.
11:12Şimdi bugün
11:14şu kapıyı sonuna kadar araladık.
11:17Suriyeliler evlerine geri dönecekler.
11:20Ve oraları imar edecekler. Yani oraya evlerine
11:24başları eğik bir şekilde dönmeyecekler.
11:27Ümitlerini çok yüksek şekilde yükseltmiş şekilde dönecekler bu bir.
11:31İki
11:32Suriyeliler geçtiğimiz 13 sene içerisinde
11:36örneğin Türkiye'de
11:38İstanbul'da
11:39Gaziantep'te
11:41Hatay'da
11:43Kocaeli'nde Sakarya'da
11:45çeşit her yerde çok önemli işler yapmaya başladılar.
11:50Türkiye'nin çok önemli gelişme tecrübelerinden
11:54yararlandılar.
11:55Networklar edindiler.
11:57Aynı Suriyelilerden bugün
12:00sayıları 1 milyonu bulan Suriyeli
12:03Almanya'da bulunuyorlar.
12:04Alman ekonomisinin, Alman toplumunun içine girdiler ve bu 13 gün içerisinde
12:10muazzam bir eğitim sürecinden geçtiler.
12:13Dolayısıyla dünyayı tanıdılar.
12:16Bu nedenle insanlar Suriye'ye
12:19geri dönmeye başladıklarında
12:22artık nostaljiyle geri dönmeyecekler.
12:25Yeni bir Suriye'yi inşa etmek üzere dönecekler.
12:29Ve o büyük tecrübeleriyle
12:31büyük networklarıyla beraber dönecekler.
12:33O nedenle
12:35önümüzdeki dönemde elbette ki artık Suriyeliler
12:40vatanlarına dönebilirler.
12:42Ancak
12:43bu vatanlarına dönüş bugünden yarına olacak
12:47ve tamamlanacak bir süreç olarak bunu beklemek doğru değil.
12:52Bu belirli bir zaman alacağını düşünmemiz gerekiyor.
12:56Ve
12:57vatanlarına dönseler bile ki dönecekler.
13:02Bunların örneğin İstanbul'la, Türkiye'yle, Ankara'yla, Adana'yla
13:07olan ilişkileri devam edecek.
13:09Artık
13:11Suriye ile Türkiye arasındaki ilişkilerin modu tamamen değişecek.
13:16O nedenle
13:17Türkler de
13:19Halep'e gidecekler daha fazla,
13:21Haseke'ye gidecekler,
13:23Şam'a gidecekler
13:25ve
13:26onun üzerinden başka yerlere de gidecekler.
13:29O nedenle
13:30yeni dönemde bizim
13:33tasavvur edebileceğimizin çok ötesinde
13:36gelişmelerinin olacağını
13:38bugünden görmek gerekiyor.
13:41Hocam şimdi biraz da yeni dönemde neler olacak Suriye'de onu konuşmak gerekiyor zannediyorum.
13:48Esed rejimi düştü.
13:50Bundan sonra ne olacak? İnsanlar bunu soracaklar ilk olarak. Demokrasi hemen tesis edilecek mi mesela?
13:56Eski başbakan
13:58barışıl bir şekilde hükümeti devredeceğini
14:01Suriye halkını seçeceği yeni yönetime
14:04bütün dosyalarında
14:05takdim edileceğini
14:07ifade etti.
14:08Bundan sonra hükümetin devir süreci nasıl işler seçimler yapılır mı? Nasıl yapılır? Ne zaman yapılır?
14:14Herhangi bir bu konuda bilgi var mı? Açıklama var mı? Henüz çok taze elbette ama
14:20öngörülerinizi soralım.
14:22Bir işte zaman var mı hakkınızda? Şu kadar zamanda şöyle bir gelişme yaşanır vesaire.
14:28Gitmesi gibi bir durumla karşı karşıya değiliz.
14:32Bir rejimin
14:33gidip gelmesiyle
14:35karşı karşıya mı değiliz?
14:37O daha köklü bir
14:39dönüşümün olduğu
14:41bir durumdan söz ediyoruz. Dolayısıyla
14:44önümüzdeki dönemde bir geçiş
14:48hükümetinin olacağını
14:50düşünmemiz gerekiyor.
14:52Ve bu geçiş hükümetinin tabi ki Suriye halkının
14:56tarafından desteklenebilecek
14:59bir hükümet olması gerekiyor.
15:01Ancak Suriye halkı
15:04geçtiğimiz 13 yıl içerisinde
15:09çok önemli
15:10problemler yaşadı. Bunların birçoğu hepimizin bildiği üzere
15:1410 milyona
15:15yakın bir nüfus Suriye'yi terk etti.
15:18Dolayısıyla
15:21Suriye halkının burada hemen
15:24aktif bir şekilde yönetime katılmasını beklemek
15:28doğru bir beklenti olmaz. Gerçek bir beklenti olmaz.
15:32O nedenle
15:33bir geçiş hükümetinin kurulması gerekiyor.
15:37Geçiş hükümetinde
15:39olabildiğince bütün tarafları
15:42Suriye'deki
15:43biliyorsunuz Suriye toplumu
15:46Orta Doğu'nun özeti gibidir. Bütün unsurlar neredeyse orada bulunur.
15:51Yani orada
15:52Sünnisi de bulunur, Alevisi de bulunur, Hıristiyanı da bulunur,
15:57Kürt'ü de bulunur, Türk'ü de bulunur, Türkmeni de bulunur,
16:01Hürzisi de bulunur, İsmailisi de bulunur.
16:05Çok büyük farklılıkları içinde barındıran bir toplum.
16:09O nedenle bu toplulukların
16:11temsilcileriyle
16:14ortak bir masa etrafında oturmayı başaran
16:18bir anlayışın öncelikle gündeme gelmesi gerekiyor.
16:23Şu anda bu tür unsurlar bu beklenti içerisine girdiklerini
16:27şimdiden düşünmemiz gerekiyor. Ancak
16:30bir devleti inşa etmek
16:34biliyoruz ki kolay bir şey değil. Yani devlet inşa süreçleri
16:38çok kötü tecrübeleri,
16:40çok kötü imkanları,
16:42çok kötü destekleri gerektiren bir şey.
16:46Bu bakımdan bence
16:47Suriye'nin
16:49bu anlamda önemli imkanları da var.
16:53Türkiye gibi bir komşusu var, çok tecrübeli bir komşusu var.
16:57Son 10 yılda
16:59dünyada örneğin güvenlik alanında
17:02en büyük
17:04gelişmeyi kaydeden
17:06bir ülke söz konusu.
17:08Demokrasisini
17:10yerleştirmek konusunda
17:13tarihi adımlar atan
17:15ve bu yönüyle de örnek uygulamalar yapan
17:19bir ülke var.
17:20Ve bugün Suriye'nin
17:22Suriye mültecilerinin en büyük kesimini içinde barındıran
17:27ve dahi Suriye'nin içinde de
17:30bulunan
17:31başta Türkiye'nin güneyindeki
17:34yerler olmak üzere
17:36İdlib'deki yönetimle de
17:38ilişkisi olan bir Türkiye söz konusu. Dolayısıyla
17:42bu tecrübelerden
17:43yararlanılacaktır ve
17:46tarafların
17:47birbirlerine öncelikle
17:50intikam dili ya da hakimiyet dili üzerinden değil
17:54yeni bir Suriye'nin
17:57birlikte inşaatı üzerine kurulu bir anlayışın öncelikle belirlenmesi gerekiyor.
18:02Eğer bunu başaramazlarsa tabii önemli sorunların olması
18:07kaçınılmaz.
18:09Fakat
18:10bütün bu kadar tecrübeden sonra
18:12Suriye halkının daha olgun davranacağını bekleyebiliriz.
18:16Böyle olmakla birlikte
18:19Söyleli bir risk yok değil.
18:22Suriye'deki değişim
18:24bütün bölgeyi etkileyeceği için
18:27bölgedeki önemli aktörleri
18:30Suriye'deki süreçlere
18:32müdahil olmaya çalışma ya da müdahil olma durumlarını şimdiden düşünmemiz gerekiyor.
18:38Örneğin
18:40hepimiz biliyoruz ki
18:42Suriye'deki gelişmeler
18:45İran'ı
18:46çok ciddi şekilde etkileyecek.
18:48Büyük yatırımlar yapmıştı İran rejim için.
18:51Ve şu anda
18:52rejim kaybettiğine göre
18:54İran
18:56sıfır toplamlı bir oyunu oynamış oldu.
18:59Ve bütün imkanlarını kaybetmiş oldu.
19:02Bunu bir tarafa yazılıyor.
19:04İkinci taraf
19:05Mısır gibi bir ülke var.
19:07Hep beraber hatırlayalım.
19:09Mısır'da
19:10Arap Baharı'ndan sonra
19:12bir devrim olmuştu ve Mursi itibarı gelmişti ve sonrasında
19:17Mısır'daki olay
19:18Suriye'ye sıçramış
19:20ve Suriye'de de bir
19:22hareketlenme olmuştu.
19:23Beşşar Esad'ın
19:27düşürülmesi üzerine.
19:28Fakat
19:29Beşşar Esad
19:31Rusya'nın ve başta İran olmak üzere Rusya'nın desteğiyle
19:35yeniden
19:36güçlenince
19:38Mısır'daki rejim de
19:40Mursi'yi
19:41tahtından indirmiş
19:43ve orada yeni bir düzenleme olmuştu.
19:46Bugünkü bildiğimiz Sisi yönetimi gündeme gelmişti.
19:49Şimdi
19:51Suriye'de yeniden
19:53muhalefetin başarılı olması
19:55Kahire açısından alarm zillerinin çalması anlamına da geliyor.
20:00Bu nedenle
20:01Mısır'ın burada yapıcı rol oynaması
20:05zor gözüküyor bir bölgedeki diğer aktörlerden İran'ın
20:09zaten yapıcı rol oynamasını beklemiyoruz ama
20:13daha kötü rolleri oynamak üzere
20:16sahne alacağını
20:18alabileceğini düşünmek gerekiyor.
20:20Oradaki örneğin
20:21bugüne kadar beslediği unsurları
20:24negatif şekilde etkileme potansiyelleri güçlü şekilde bulunuyor.
20:29Bu tayfelerin oradaki unsurların ismini
20:32zikretmek istemiyorum müsaadenizle.
20:35Dolayısıyla aynı şekilde İsrail'in de
20:39bölgeye
20:42bir stratejik
20:44endişeyle yaklaşacağını düşünmemiz gerekiyor.
20:47Yani bu şekilde Suudi Arabistan'ın
20:50böyle bir grubun olacağı söz konusu.
20:53Dolayısıyla
20:54burada bence Türkiye gibi
20:57pozitif güçlerin
20:59büyük sorumluluk almasına
21:02çok büyük ihtiyaç var. Bu devletlerin
21:05bölgede Suriye'de şu anda yeni bir düzenin barışçıl düzenin
21:10refah üreten düzeni inşa ettik üzere
21:14burada diğer aktörleri
21:16pozitif bir konuma taşıma noktasında önemli görevler istenmeleri gerekiyor.
21:22Başka bir aktörde Katar olacağını düşünüyorum.
21:28O bakımdan
21:29Suriye'deki düzen sadece Suriyelileri etkilemeyecek.
21:37Düzen kurulabilmesi için
21:39bütün aktörlerin pozitif katılım yapmaları gerekiyor.
21:42Hinsar hocam şimdi şöyle bir durum var.
21:46HTS lideri
21:47Şera bir açıklama yaptı biliyorsunuz.
21:49Eski başbakanın denetiminde kalacak kamu kurumlarına hiçbir şekilde müdahale edilmemesini yaklaşılmamasını
21:56hatta havaya dahi ateş açılmamasını
22:00söyledi.
22:01Bir paylaşım da yaptı bu konuda. Bu demokrasi için ya da Suriye'nin geleceği
22:06noktasında tasavvur edilen
22:08geçiş için umut verici bir
22:11durum.
22:13Ama şimdi HTS
22:15Özgür Suriye ordusu Suriye merkez ya da milli ordusu birçok muhalif grup var orada.
22:21Ama şu an yeniden oluşturulacak Suriye'nin yeni
22:26yapısal düzenlemede
22:28en büyük pay kimin olacak kimlerin olacak HTS mesela çok zikredildiği için özellikle soruyorum.
22:34Nasıl bir örgüttür? Geçmişte
22:36başka yapılarla bağlantısı vardı biliyorsunuz.
22:41Bugün artık yeni yönetimde HTS'nin payı
22:44nasıl olacak? Burada bir denklem mi kurulacak yoksa
22:47tamamen sandıklar kurulup bir şekilde
22:50insanlar oy verecek ve siyasi partileri mi seçecekler? Ne düşünürüyor size şu anki süreç?
22:56Öncelikle HTS liderinin böyle bir beyanatta bulunması
23:02doğrusu çok umut verici.
23:04Konuşmalarımızın başında söylediğimiz o olgunluğa erişme
23:09noktasında
23:10çok önemli bir
23:12gösterge olarak karşımıza çıkıyor. Artık
23:15kutlamaların
23:17silahla yapılmaması da
23:19aslında Suriye'de kesiş edilecek olan
23:22yeni düzeni çok önemli işaretler veriyor.
23:25Yani bu şu demek
23:27biz Meşal Esat'ın
23:29intikamını
23:31ve onu destekleyen tayyiplere karşı intikam almak üzere buraya gelmiyoruz.
23:36Dolayısıyla barışçıl bir arada varoluşun
23:40aslında bir anlamda şeyini ifade ediyor.
23:44Sağlam niyetini ifade ediyor ve iradesini ortaya koymaya çalışıyor.
23:49Bu bir. İkincisi
23:51gene büyük bir olgunlukla
23:53devlet müesseselerinin korunması gerekir.
23:56Ve hayatın
23:57normale dönüşmesi gerekiyor. Hayatın
24:00Suriye'deki hayatın
24:02normale dönebilmesi için
24:04kurumların
24:05ayakta kalabilmesi gerekiyor.
24:08Tabii bu noktada
24:10Suriye'deki kurumların ayakta durabilmesi için onlara rehberlik edecek
24:15profesyonel
24:16ekiplere çok ama çok ihtiyaç var.
24:19Bu profesyonel ekipler ise
24:22devletlerin elinde bulunuyor.
24:24Bu noktada Türkiye bence
24:27Suriye için
24:28çok büyük bir sermaye.
24:30Türkiye
24:32bütün kurumlarıyla
24:34model olabilecek bir ülke konumunda
24:37ve Suriye'nin hemen yanı başında bir yer
24:40ve zaten
24:41Suriye muhalefetinin de önemli bir kesimi
24:45Türkiye'de İstanbul'da bulunuyor.
24:48Ve
24:48devletimizin ilgili birimlerinin de
24:51bu noktada
24:52Suriye'deki gelişmelerine
24:54müzaharet edeceğini düşünmemiz gerekiyor.
24:57Fakat
24:58sadece Türkiye'nin
25:01olumlu katkılarıyla
25:02neticelenmesi kolay olan bir şey değil.
25:06Diğer ülkelerin
25:08örneğin
25:09Mısır gibi ülkelerin
25:10bölgedeki Mısır'la biliyorsunuz
25:13Suriye'nin kaderi
25:14büyük ölçüde paraleldir.
25:16Yani tarihteki
25:17şeylere baktığımızda seyirlerine baktığımızda
25:21bu ülke birbirini takip eder.
25:23Burada Sisi rejiminin
25:25Suriye'deki yeni rejimine
25:27nasıl ilişki kuracağı meselesi
25:31bence çok hayati önemli.
25:32Bugüne kadar dikkat çekilmeyen
25:34hususlardan bir tanesi bu.
25:37Eğer
25:38Sisi
25:39Tahra Tahir'e diyelim daha doğrusu
25:41yeni Tahra'da ise
25:43bu bakımdan gerçekten işler zorlaşabilir.
25:46Yeni düzenin tesisinde
25:48sorunlar çıkabilir.
25:50Ama eğer
25:52Tahir'e
25:53Ankara üzerinden
25:55İstanbul üzerinden
25:56Şam'la ilişkisini kurmaya kalkarsa
26:00o zaman
26:01Suriye'deki yeni düzenin tesisi
26:04çok daha kolay olacaktır.
26:05Bakın bu anlamda
26:07Rusya çok önemli bir olgunluk gösterdi.
26:11Biliyorsunuz ki
26:12Doha'da önemli bir toplantı vardı.
26:15Ve orada
26:16Rusya
26:17temsilcileri
26:19Levrov
26:20çok önemli beyanatlarda bulundular ve dediler ki biz
26:24Suriye'nin
26:25yeni hükümetiyle
26:27ilişkiler kuracağız.
26:29Ve
26:30ima ederek de şunu söyledi.
26:32Biz HTS ile olan
26:34ilişkilerimiz
26:35Türkiye üzerinden
26:36gerçekleştirilir.
26:38Yani bu anlamda
26:40Türkiye
26:41Suriye'deki normalleşmenin ve yeni düzen tesisinin
26:46en önemli
26:48aktörlerden
26:49birisi hatta yegane aktörü
26:52olarak görmemiz gerekiyor.
26:54Eğer Türkiye üzerinden
26:56böylesi bir ilişki
26:58ülkelerinin önemli aktörler tarafından gerçekleştirilirse
27:02düzenin tesis edilmesi
27:04beklenenden daha kolay olabilir.
27:07Ama eğer
27:08bölgede bir rekabet olursa yeni bir rekabet
27:12o zaman
27:13Suriye'deki düzenin kurulması beklenenden çok daha zor olabiliyor.
27:18O nedenle önümüzdeki günler
27:20çok önemli gelişmeleri gebe diye düşünüyorum.
27:23Ve bu noktada
27:25başta bölgedeki önemli aktör olmak üzere
27:28Mısır bunların en önemlisi bence şu anda.
27:31Ve dahi
27:33Arap İslam'ın ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin
27:37başını çektiği o bildiğiniz
27:40ittifak
27:42tutumu çok önemli.
27:43Bunların pozitif kapkıları olduğu takdirde
27:48aslında Suriye
27:50bölge için yeni bir ümidin
27:53yeşertildiği coğrafi olma ihtimali
27:56çok yüksektir.
27:57Ve bu sadece Suriye'yle de sınırlı kalmayacaktır. Bakın hep beraber göreceğiz.
28:02Lübnan'da önemli gelişmeler olacak.
28:04Ve buradaki bu ittifakın
28:08pozitif gelişmenin
28:10kesinlikle gazze meselesine çok önemli yansımaları olacak.
28:15İsrail'in bölgedeki tutumuna,
28:17duruşuna
28:18çok çok önemli etkiler sağlayacak.
28:21Ve aslında
28:22yeni
28:25yeni İstanbul
28:27yeni Bağdat
28:29yeni Kahire bu şekilde
28:31ortaya çıkmış olacak.
28:33İhsan Hocam şimdi
28:34elbette ki bugün güzel şeyler konuşmak zamanı fakat denklemin içerisinde ya da ihtimal dahilinde
28:40olumsuz senaryolar da dillendiriliyor. Birkaç zamandır
28:43dillendiriliyor. Bunun tabii ki zemininde yatan şey de bölgedeki
28:4713 yıldır devam eden
28:49belki daha uzun bir zamandır devam eden bir istikrarsızlık.
28:52Özellikle gazze sürecine zaten baktığımızda
28:55100 yıllık belki daha uzun bir zamandır
28:58orada gerçekleşen bir zulüm var, bir soykırım var artık.
29:01Soykırım neticesi
29:03durumuna gelen bir
29:06olay var orada.
29:07Suriye'deki istikrarsızlık da insanları olumsuz düşünmek ya da böyle olumsuz bir sonuçta
29:13oradan doğabilir şeklinde düşüncelere
29:15itiyor.
29:16Deniliyor ki mesela
29:18Esed
29:19Suriye'de görevini yaptı ve gitti.
29:21Alanı Amerika ve İsrail'e bıraktı
29:23mesela. İddialardan bir tanesi bu.
29:26Çünkü
29:29Heyet, Tahrir, Şam, Suriye Milli Ordusu vs. gibi elbette ki bunlar muhalif gruplar.
29:34Şu an orada bir rejim boşluğu var.
29:36Yeni bir rejim kurulacak, yeni bir orada yönetim kurulacak ama
29:40bu boşluktan faydalanıp
29:42orada yeni bir istikrarsız ortam oluşturmak mümkün mü bundan sonra?
29:47Türkiye'nin etrafında oluşturulmaya çalışılan o terör devleti,
29:51o yapıyla alakalı gelişmelere
29:53Suriye'de yaşanan, açılan yeni sayfanın nasıl bir tesiri olur? Neler söylersiniz?
30:00Şimdi efendim
30:01Öncelikle bir sonucu cümle
30:03Umama müsaade.
30:04Lütfen.
30:05Bence
30:07Düşmanı yenmek
30:09Çok önemli bir
30:10Başarıdır.
30:12Ama ondan daha büyük bir başarı nedir biliyor musunuz?
30:15Düşmanlığı yenmek.
30:18Şimdi
30:19Bu durum
30:21Şu anda
30:22Bütün Suriye için
30:24Geçerli olan bir durumdur.
30:26Suriyeliler
30:28Düşman deyimini pek kullanmadılar ama düşmanlığını yendiler.
30:33Suriye
30:35Çok kötü bir hapishaneydi.
30:3860 küsur yıl değil aslında
30:41Osmanlı Devleti çöktükten sonra
30:44Suriye
30:45Büyük bir
30:46Aralığın içine düşmüştü, bir zindana düşmüştü ve
30:49Şu anda o zindandan çıkıyor.
30:52Suriyelileri ilk kez sabahı görmeye başladılar.
30:55Güneşini görmeye başladılar.
30:57Bu çok büyük bir
30:59Bayram
31:00Onlar açısından.
31:02Fakat tabi
31:03Aynı zamanda
31:05Riskler de
31:07Fakat
31:08Bölgede Suriye'nin içinde riskler var.
31:11Şundan dolayı
31:13Bugüne kadar
31:14Suriye rejimi
31:15Toplumu zehirleyerek
31:18İhtilafları artırarak yaygınlaştırarak ve derinleşerek yaşadık.
31:23Aynı şekilde
31:25Buraya müdahil olan
31:27Bunu söylememe
31:28Lütfen
31:29Müsaade edin
31:30Ülkelerden
31:32İran başta olmak üzere
31:34Buradaki bu ihtilafı derinleştirmek
31:37Üzere hamleler yaptılar yani
31:39Düşmanlığı
31:41Hayal kırıklığı
31:42Nefreti
31:43Arttırdılar ve yaygınlaştırdılar.
31:46Fakat bugün
31:48Artık düşmanlığı artırma günü değil.
31:51İran'ın da bundan ders alması gerekiyor.
31:54Aynı şekilde
31:56Suud rejiminin ders çıkartması gerekiyor. Rusya'nın ders çıkartması gerekiyor.
32:01Ve dahi tabi ki Suriye'nin içindeki aktörlerin
32:05Farklı kesimlerin, tayifelerin
32:07Yani
32:08Kürdünden, Arabından
32:10Sünnisinden, Şiisinden, Hıristiyanından, Ermenisinden
32:15Herkesinden
32:16Bütün unsurların buradan ders çıkartması gerekiyor.
32:19Şu anda yalnız şunu
32:21Şu cümleyi kuracağım
32:23Suriye'de
32:24Yeni bir sayfa açıldı ve bu sayfada
32:27Şöyle bir
32:28Sahada gerçeklik var
32:30İran üzerinden düşünecek olursak
32:32İran
32:33Şam rejimini
32:35Elinde tutarak Suriye'ye sahip olacağını düşünüyordur.
32:38Ve bunun alt yakısını yapmaya çalıştı.
32:40Ne yaptı mesela?
32:42Suriye'ye
32:43Başta Pakistan ve Afganistan olmak üzere
32:46Farklı yerlerden
32:50Çeşitli mezhepçi unsurları taşıdı.
32:54Bu çok
32:54Önemli bir problem olarak karşımızda duruyor. Onlara burada vatandaşlık verme vaadiyle getirdi.
33:00Bazılarını
33:01O
33:02Kutsal davaları adına yapmaya çalıştılar.
33:05Benzer bir rolü
33:07Amerika oynadı.
33:08Amerika'da ne yaptı?
33:10Suriye'nin
33:11Suriye'nin
33:12Doğusunu
33:13Pardon, Fırat nehrinin doğusunu
33:16Orada bir
33:17Teröristan kurmaya çalıştı.
33:20Ve o da
33:21Başka bir mezhepçi tırnak içinde
33:24Bölgede istikrar değil, istikrarsızlık oluşturacak
33:30Devlet kurma
33:31Hayaline kapıldı.
33:33Yani
33:34Suriye demokratik güçleri dediği ve sonra YPG olarak adlandırılan unsurları aslında
33:41Teröristleri
33:42O bölgeye taşıdı ve Suriye topraklarının yüzde 40'ına
33:47Hükmetmeye başladı.
33:49Ve bu bütün bunlar Suriye'nin
33:52Deki rejimin bekası üzerinden
33:55Bekasının
33:57Sağlanacağı üzerinden
33:59Projelendirilen
34:01Planlardı.
34:04Fakat bugün itibariyle şunu çok net olarak görüyoruz ki
34:08Artık bu
34:09Projelerin
34:11Tutma ihtimali yoktur.
34:13İran
34:14Getirmiş olduğu unsurların
34:16Geldikleri yerlere dönmeleri gerekiyor.
34:20Çünkü
34:21Şam
34:22Suriyelilerin
34:24Belli bir mezhebin değildir.
34:26Alep
34:27Belirli bir kimliğin şehri değildir.
34:31Afrin
34:32Belirli bir kimliğin şehri değildir.
34:35Efendim Partiz
34:37Bir mezhebin şehri değildir.
34:39Suriyelilerin şehri
34:41Ve dahi
34:42Şam'ın
34:43Çok önemli bir parçasıdır.
34:46Bu bakımdan
34:47Bölgedeki unsurların
34:49Önümüzdeki günlerdeki
34:51Tutumlarına bakacağız.
34:53Geleceğin Suriye'sini daha net görebilme adına
34:56Eğer bunlar
34:57Yeni
34:58Stratejik
34:58Realiteyi
35:00Doğru okurlarsa
35:02Suriye'de
35:04Yeni kurulacak olan
35:05Düzene
35:06Katkı sağlamış olur.
35:07Ama eğer
35:09Bu realiteyi doğru okumazlarsa
35:11Bedelini öderler.
35:14Ensel Hocam peki İran'ı konuşalım. Son 5-6 dakikanın 5 dakikanın içerisindeyiz.
35:20İran biraz önce siz de zikrettiniz.
35:23İran İslam Devrimi'nden hemen sonra önemli yatırımlar yaptı bölgeye.
35:28Ve bu yatırımlardan bir tanesi de
35:31Suriye'ydi.
35:33Suriye'deki kazanımlarından yatırımlarından
35:37Bir günde vazgeçer mi? Dün gerçekleşen o Doha'daki geçtiğimiz günde gerçekleşen toplantıda
35:43Rusya'nın olumlu bir
35:45Mesaj verdiğini ifade ettiniz zaten siz.
35:48Ama İran bu duruma ne diyor? İran orada
35:53İstiklarsızlığın sürmesini arzular yoksa yeni kurulacak düzende
35:59Kendi payını alıp ya da işte kendi etkisini nüfusunu orada oluşturup
36:03Bir şekilde destek sunmak taraftarı mı olur?
36:06Nasıl bir yaklaşım bekliyorsunuz İran'dan bu saatten sonra?
36:09Öncelikle basit bir cümle koyayım.
36:13İran bugün bölgenin en büyük kaybedeni durumunda.
36:19Ve bu kaybedişle
36:22İran'ın tırnak içinde rakipleri
36:25Ya da düşmanları
36:28Etkili değil.
36:29İran'ın bizatihi kendisinin
36:32Kirli oyunlar üzerine bölgede varoluş siyaseti
36:36İran'ı bu noktaya taşımıştır.
36:38Şimdi bakınız İran şöyle bir devlet.
36:41İran'ı anlamaya çalıştığında bir analoji kullanıyoruz.
36:44İran'ın devrim sonrası yani İslam devrimi dediği o devrimden sonraki
36:50Tutumuna baktığımızda şöyle bir profil çiziyor İran.
36:54Bir insan düşünün gövdesi çok zayıf
36:57Kolları çok uzun.
36:59İran
37:00Bütün bölgeye
37:02Kirli oyunlarını yapmak üzere mezhepçi politikalarını yaymak üzere kollarını
37:07Uzattıkça uzattı. Yalnız kol uzarken
37:10Beden güçlenmedi.
37:12Beden zayıfladı.
37:13İran kollarını
37:15Yemen'e kadar uzattı.
37:18Bağdat'a
37:19Kolunu soktu.
37:21Musul'a Kerkük'e soktu.
37:23İran'a soktu pardon Suriye'ye Şam'a soktu.
37:27Lübnan'a soktu.
37:28Gazze'ye soktu.
37:29Her yerde İran'ın elini görüyorsun.
37:32Fakat İran
37:33Yapıcı rol oynayamadı.
37:35Bölgeye istikrar ve refah getirmek yerine
37:39Bölgenin istikrarsızlaştıran
37:41Fakirleştiren bir ülkeye dönüştü.
37:43Bugüne kadar
37:45Bölgede
37:46Negatif rol
37:48Oynayan İran
37:50Artık o gövdesinin zayıflığı nedeniyle
37:53Çok yorgun bir şey.
37:55Dolayısıyla bugün
37:57İran
37:58Şam'da ne kazanır ne kaybederini
38:01Stratejik
38:02Düşüncesini geliştirmek yerine
38:05Tahran'da neyi kazanır neyi kaybederini düşünmek zorunda.
38:09Bence bu saatten sonra
38:12İran'daki rejimde
38:14Tehlikeli.
38:16Dolayısıyla odaklanması gereken yer
38:20Şam değil.
38:21Halep hiç değil.
38:24İran'ın odaklanması gereken yer
38:27Tahran'dır.
38:28Tahran'dır.
38:29Eğer İran Tahran'a yönelmezse
38:32Bu
38:33Yeni
38:34Rüzgar
38:36Artık
38:37Sadece
38:38Arap baharı olarak kalmaz.
38:40Her an Fars baharı da olabilir mi diyorsunuz?
38:43Efendim bir Tahran
38:45Baharına dönüşebilir.
38:47Ama
38:49Doğrusu ben böyle bir şeyi arzu etmiyorum.
38:51Ben sadece
38:53Sahadaki
38:54Denkleme bakarak
38:56Okumalarımı yapmaya çalışıyorum. Doğrusu İran
38:59Kadim devlet geleneği olan
39:02Bir devlettir.
39:04Ve orada istikrar üretmeye
39:06Bölgeye rağmen varlık sürdürmek yerine bölgeyle beraber varlık sürdürmeyi düşünmeye başladığında
39:13Pozitif katkı yapabilecek bir aktör olduğunu düşünüyorum.
39:17Yoksa başka büyük rejimin oradaki düşmesi de
39:21Çok büyük
39:22İstikrarsızlıklar belirsizlikler doğuran
39:26Bir tsunamiye sebep olabilir ama
39:29İranlıların artık
39:31Aklı siyaset yapma
39:34Bölgedeki
39:35Ve dünyadaki yeni co stratejik denkleme göre
39:39Hareket etme
39:41Zorunlulukları söz konusudur.
39:44Bakın
39:45Şam'dan ders almaları gerekiyor.
39:50Bugüne kadar çok fazla kirli
39:53Oyun oynadılar.
39:55Artık bunu terk etme vakitleri geldi. Yeni realiteyi kabul edip
39:59Ona göre aslında yeni İran'ı görmemiz gerekiyor.
40:02Yeni taraftar
40:05Ensel hocam çok teşekkür ediyoruz.
40:07Çok sıcak bir gündem. Pazar günü.
40:10Pazar günü de sabah saatleri neredeyse.
40:13Böyle bir vakitte vakit ayırdınız.
40:15Düşüncelerinizle katkı sundunuz. Çok teşekkür ediyoruz. Özellikle gövdesi çok zayıf kolları çok uzun.
40:21Harika bir
40:22Teşbihti İran için İran'ın bölgedeki
40:25Politikası için çok çok teşekkür ediyoruz hocam.
40:29Uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Ensar
40:34Nişancı beyefendi hocamla süreci konuştuk.
40:37Hakikaten gövdesi çok zayıf kolları çok uzun ibaresi ve ifadesi
40:41Çok önemli bir
40:43İfade çok önemli bir
40:44Üst başlık