• 5 saat önce
Sosyal Medya Hesaplarımız...

Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00Evet kıymetli izleyiciler sizlerde gördünüz neredeyse 500 gündür görüyorsunuz akit medya
00:05grubu olarak gazze özgürlüğüne kavuşuncaya dek ekranlarınıza getirdiğimiz ve getireceğimiz
00:11üzere gazze'de evet büyük bir mezalim var orada insanlar masumlar hayatını kaybediyor
00:17ama bir de daha tüyü bitmemiş çocuklar var yetimler var sabi sübyanlar var halk tabiri
00:24ile orada hiçbir olaydan haberleri yok hiçbir günahları yok masumlar var orada çocuklarımız
00:30gazze'de ve Suriye'de ümmetin mazlum coğrafyalarında çocuk olmak insan olmak nasıl bir duygudur
00:38diye soracağız stüdyomda çok kıymetli bir konuğum var bugün İbn Haldun Üniversitesi
00:42öğretim üyesi doktor Merve Armağan Boğatekin bizlerle oradaki insanların psikolojisini
00:48konuşacağız.
00:49Sağolun sayın Boğatekin hoşgeldiniz.
00:50Çok teşekkür ederim.
00:51Hoşbuldum.
00:52İyi yayınlar diliyorum.
00:53Ben de.
00:54İzledik her gün izliyoruz 500 gün oldu neredeyse 467 gündür her gün veriyoruz
00:59ekranları ve ben artık şu hatırlatmayı yapma gereği duyuyorum.
01:04Bu haberleri bir alışkanlık vesilesi olsun diye ekranlarınıza getirmiyoruz.
01:08Birkaç sayı verip geçmiyoruz farkındalık olsun diye asıl haber burada diye veriyoruz.
01:13Bunun altını çizerek haberleri verme gayretindeyim çünkü ne yazık ki alıştık galiba bazı sayılar
01:18bazı görüntüler görmeye belki de ne yazık ki en kötüsü de bu galiba artık belli
01:241 noktadan sonra vicdanımız sızlamıyor da olabilir.
01:27En korkuncu da bu olsa gerek insanlığımızı kaybettiğimize bir delil olarak ben şöyle
01:31sormak istiyorum.
01:32Bilhassa çocuklar çocuk üzerinden soracağım ama genel 1 soru da soracağım size gazze'de
01:39filistin'de mazlum coğrafyalarda insan olmak nasıl 1 duygudur yani siz 1 psikolog olarak
01:46aslında alanınızla ilgili oradaki insanların durumunu yaşayışını hayata bakışını neler
01:52hissettiklerini nasıl görüyor ve yorumluyorsunuz?
01:56Öncelikle çok teşekkür ederim davet ettiğiniz için yani bunlar gerçekten çok önemli konular
02:01hayatımızın içindeki konular ama dediğiniz gibi biraz da duyarsızlaşmaya başladığımız
02:06konular ve işin içinde böyle katliamlar bombalar vesaire olunca insan psikolojisinden
02:11bahsetmek gerçekten biraz daha zorlayıcı oluyor ama fiziksel sağlık kadar psikolojik
02:16sağlığın da önemli olduğunu bildiğimiz için bu konularla ilgili elimden geldiğince
02:20ben de çalışma gayretindeyim ve duyurma gayretindeyim.
02:24Maalesef filistin dediğimizde özellikle farklı farklı katmanları var aslında gazze'de
02:30bir filistinli olmak ayrı 1 şey batı şeriatı filistinli olmak ayrı 1 şey bir de aslında
02:34mülteci olan filistinlerin durumu da apayrı mesela ürdündeki mültecilerin gibi benim
02:39orada 1 tecrübe edinme fırsatım oldu birleşmiş milletlerde araştırmacı olarak çalıştım
02:44orada 1 makale yazdık sağlık şeyindeki bölümündeki arkadaşlarla yani onların
02:50da durumu çok daha farklı katmanlarda mesela ürdüne 70-80 yıl önce aile büyükleri
02:56iltica etmiş ama sırf gazze'den geldikleri için vatandaşlıkları yok 1 mülteci statüsü
03:02verilmemiş ve ara formda yani mesela 1 öğrenci ile konuştum ben burada üniversitede
03:06yabancı öğrenci statüsü ile okuyorum ve çok daha fazla para vermem gerekiyor gibi
03:10yani artık iltica ettikleri ülkede bile gazze'lilerin dramı bitmiyor.
03:14O yüzden gazze'nin durumu gerçekten çok çok ayrı bütün filistinin içinde çok
03:18büyük bir dram var ama gazze için dediğim gibi iltica edildiğinde bile hala devam
03:24eden bir zulüm var.
03:26Dolayısıyla farklı katmanlarda farklı bölgelerde farklı şekillerde incelenmesi
03:31gereken 1 durum burada hem toplumsal bazı faktörleri görüyoruz hem iyileştirici
03:36olarak mesela düğünlerin iptal edilmemesi gibi bazı faktörleri görüyoruz ama 1 yandan
03:40da tabi ki sosyal olayların siyasi olayların ekonomik durumların insan sağlığını ne
03:45kadar etkileyebildiğini de görüyoruz.
03:47Dolayısıyla gerçekten bu coğrafyalarda bir insan olmak hem psikolojik anlamda
03:52hem fiziksel anlamda sağlığı zora sokan bir durum.
03:55Evet kesinlikle yani bu çok önemli bir etmen olsa gerek oradaki yani hayat normal
04:02yani normal derken bombalar düşüyor her gün sesler duyuluyor o ayrı bir şey ama
04:07bunun haricinde orada hala hayatını devam ettiren kardeşlerimiz normal hayatını
04:13devam ettirmeye çalışıyor değil mi yani evlilikler düğünler devam ediyor okul bir
04:18şekilde devam etmeye çalışıyor ve bir de bu sesler bu bombardıman soykırım altında
04:26yetişen çocuklar var aslında orada şunu sormak istiyorum elbette ki farklı olacaktır
04:32hani çok bayat bir soru gibi gelmesin ama ne tür farklılıkları olur diye nasıl
04:37etkisi olur diye sormak istiyorum orada şimdi bizim ülkemizde veya daha rahat savaş
04:42olmayan soykırım olmayan ülkelerde büyüyen çocuklarımız var el üstünde tutuyoruz
04:47bir de Suriye gibi Gazze gibi Filistin gibi yerlerde yetişen çocuklar var gençlerimiz
04:52var işte yetişkin adayı olacak olanlar var şimdi büyük bir sınavdan geçiyorlar
04:58eyvallah kesinlikle orası öyle ama onların gelişimine baktığımız zaman hayatlarında
05:04bu onlar için savaşın kötülüğünü bir kenara koyduğumuz zaman bu onların gelişiminde
05:10olumlu bir etkimi yapıyor sizce olumsuz bir etkimi onların yetişmesinde yetişkin olmasında
05:15evet bu aslında çok bireysel olarak değişebilecek bir soru çünkü içinde bulunduğu durum yani
05:22mesela dediğim gibi bir Filistinli olmak var ama Filistin'in hangi bölgesinden bahsediyoruz
05:28yurt dışında ama bahsediyoruz gibi Suriye yine aynı şekilde Suriye'nin içinde hangi şehirde
05:31olduğumuza göre Türkiye'de misiniz Lübnan'da mısınız buna göre hepsinde aslında değişen
05:36kontekste göre değişen ruh sağlığı var bunun bir de ayrıca bireysel olarak değişken faktörleri
05:42var kişinin başa çıkma mekanizmaları içinde bulunduğu aileden arkadaş çevresinden nasıl
05:46bir sosyal destek alabildiği gibi farklı farklı faktörler ve son olarak da genetik faktörler
05:51aslında burada rol oynuyor bizim bu biyopsikososyal dediğimiz bir yaklaşım bizim ruh
05:57sağlığımızı hem biyolojik faktörler hem psikolojik faktörler hem de sosyal faktörler
06:00etkiliyor dolayısıyla bunların hepsi bireyin özelinde ve bulunduğu kontekste göre değişen
06:05faktörler ama şunu söyleyebilirim mesela gazetede yapılan bir çalışma sonucunda yüzde 90'nın
06:12üzerinde çocuklar arasında depresyon oranı görünüyor yani ve bu son bir yıl içinde yapılan
06:18bir çalışma dolayısıyla yani zaten hem bu kadar zor şartlarda yaşarken hem de ruh sağlıklarını
06:24aslında zora sokan bu durumlarda da başa çıkmaya çalışıyorlar yani düşünün etrafınızdaki on
06:30çocuktan dokuzunun depresyonda olduğunu şu anda o şu an mesela bizim çocuk dediğimizde
06:34neşeli böyle kahkahalarla gülen parklarda oynayan bağıran çağıran çocuklar geliyor ama depresyon
06:40oranlarının bu kadar yüksek olduğunu biliyoruz ve benim kendi saha çalışmamda gördüğüm daha da
06:46enteresan bir şey var aslında Türkiye'deki Suriyeli ailelerle görüştüğümde Türkiye'de doğmuş
06:51olan bazı çocukların hala süpürge sesi gibi böyle ani ve yüksek seslerden duyduklarında
06:56irkildiklerini paylaşıyor aileler aslında Türkiye'de doğmuşlar hiçbir şekilde bir bomba
07:00bir şey duymamışlar ama burada maalesef böyle bir tepki verdiklerini paylaşıyorlar bir aktarım
07:06olabilir mi burada evet iki tane açıklama geliyor benim de aklıma birisi travmanın nesiller arası
07:11aktarımı dediğimiz durum sonuçta anne babalar bir travmatik deneyim yaşadıkları zaman vücutları
07:16ona göre şekillenmeye başlıyor ve adapte oluyor o tehlikeye karşı korunabilmek için dolayısıyla
07:21bunu nesilden nesile de aktarabiliyorlar bir yandan da aile böyle bir drama maruz kaldığında
07:27çocuğun olduğu ortamlarda konuşuyor olabilir haberlerde buna çocuk maruz kalıyor olabilir
07:31dolayısıyla bu bizim ikinci travma dediğimiz çocuğu yine travmatize edebilecek bir duruma
07:35dönüşebiliyor o yüzden hiç savaş ortamında doğmasa bile bir çocuğun bu şekilde bir ortamın
07:41içinde bulunması da onu travmatize edebilecek bir durum bu sadece mülteci çocuklar için geçerli
07:45değil bizim çocuklarımız için de böyle haberlerde ya da bizim bulunduğumuz ortamlarda bu şekilde
07:50bilgilere maruz kalmaları ve içeriklere maruz kalmaları onları da ikinci travmaya aslında
07:55maruziyet açısından hassas bir durumda bırakıyor dolayısıyla çocuklarımızın da gördükleri
08:01içeriklere biraz daha dikkatli yaklaşmamız gerekiyor bu durumda kesinlikle peki burada
08:05akıllara şu soru geliyor çocuğumuz bir şekilde biz sakınsak da onu ki şunu da soracağım bu
08:11görüntüler görüntülerden değil de oradaki durum gazetedeki durum bu çocuklarımızdan
08:16sakınmamız gerekiyor mu ve gördükleri takdirde de bunu nasıl anlatmalıyız çocuklarımıza bunları
08:22nasıl aktarmalıyız hem onların işte psikolojisinin kötü etkilenmemesi adına hem de bu olayı
08:28doğru bir şekilde aktarmak adına nasıl bir yol izleyebilir ebeveynler peki evet yani burada
08:33çocuğun tabii yaş grubuna göre değişecek bir yine cevabım var burada bunu biraz daha konuşabilecek
08:40ve ifade edebilecek bir yaşta olduğunu varsayarak bunu söylüyorum çocuğun duygusunu alan açacak
08:44şekilde yani o görseli görmüş olabilir hasbelkader o zaman bununla ilgili ne hissetti ne anladı
08:50diye onu bir konuşturup anlamakta fayda var daha sonrasında bunun üzerinden belki bir harekete
08:56geçmek aile olarak destekleri sürdürülmesi ve işte bizim şu an böyle öngörülebilir böyle bir
09:03tehlike içinde olmadığımızın altının çizilmesi çocuğun güvende hissedebilmesi ve kaygısının
09:08regüle edilebilmesi düzenlenebilmesi açısından bu tarz yöntemlerle bu biraz daha iyileştirilebilir
09:15ama en sonunda artık belki de ikinci travmaya maruz kaldığında travma sonrası stres bozukluğu
09:19vermeye başlıyorsa burada da belli bir periyot geçtikten sonra kendi kendine bir iyileşme olmuyorsa
09:26uzman desteği almakta tabii ki fayda oluyor peki siz orada o bölgede bazı coğrafyalarda
09:33çalışmalarınız oldu şahitlikleriniz oldu bile bir de orada oradaki peki durum nedir diye
09:41sormayacağım görüyoruz ne yazık ki ama oradaki insanların tepkimeleri ne boyutta peki yani
09:49yaşamları devam ediyor dedik bir şekilde devam ettirmeye çalışıyorlar şimdi çocuklardan girdik
09:54ama büyük insanların bizlerin dahi kaldıramayacağı durumlar var yani siz bir kendi alanınıza akademik
10:01tecrübelerinize dayanarak oradaki toplumu sosyal hayatı nasıl görüyorsunuz yorumluyorsunuz
10:07nasıl daha doğrusu şimdi gazinin ateşkes konuşuluyor gazinin yeniden imarı söz konusu bu
10:14yeniden imar sürecinde bu toplumu sosyal yapı nasıl tekrardan ayağa kalkacak diye düşünüyorsunuz
10:20evet yani gerçekten çok zor bir durum ama bizde hep Filistinlilerin ne kadar aslında dirayetli
10:27olduğu dirençli olduğunu hep görebiliyoruz izlediğimiz kadarıyla o yüzden hani bu konuda
10:35umutlarımızı da diri tutmamız gerekiyor ama birçok şeyin de çok zor olacağı tabii ki aşikar
10:41burada çünkü çok geçmiş yıllara dayanan travmalar var nesil arası geçiş dedim ya sadece bugün gazete
10:47yaşananlar değil onların yani 70-80 yıldır yaşadığı dramlar var o yüzden bunların böyle
10:53yaralarının sarılması da çok kolay bir mesele değil ama her zaman tabii ki umudu diri tutmakta
11:00kesinlikle oradaki insanların dirayeti dediniz ya bugün ya da dün olması lazım bir tane Filistin'de
11:07ailesinden 3 ya da 4 evladını ve eşini şehit vermiş bir annemiz gazetedeki Filistin'deki bir
11:15annemiz bu ateşkesin sonucunda hamdediyor hala hamdediyor ve diyor ki Allah bizi seçti biz
11:25kullarıyız diyor ve hamdolsun bu durumumuza diyor ve bunda bu videoyu da şehit İsmail Haniye'nin
11:32eşinin paylaştığı söyleniyor yani onda zaten onun dirayeti de dillere destan yine şehit İsmail
11:39Haniye'nin buraya geldiğinde aldığı evlatlarının torunlarının şehit haberini aldığındaki o dirayeti
11:45duruşu gerçekten aslında bunu aktarmamız gerekiyor öyle değil mi çocuklarımıza yani iman varsa
11:51insan vardır lafını aslında hayata geçirerek hani evet çok kötü bir durum kötü bir ortam kötü
11:57görüntüler ama bunun sonucunda bakın bir şeylerin de açığa çıktığı aşikar bir şeyler var burada
12:02bak bir şeylerin yeşerli gözüküyor aslında bu olumlu tarafları aktarmamız gerekiyor ki kendimiz
12:08de yetişkin olarak bunları almamız gerekiyor diye düşünüyorum şahsen ve kesinlikle yani dini
12:13başa çıkma mekanizmalarının da ne kadar işlevsel olduğunu biz zaten bilimsel olarak biliyorduk
12:17ya da bir de canlı canlı da şahitlik etmiş oluyoruz yani ben kendi sağ çalışmalarımda da yani
12:22pek çok kadından aynı zamanda akademik okuduğum makalelerde de yani mesela intihar etmeme sebepleri
12:28olarak Allah'a inandıklarını ve işte İslam'da bunun yasaklanmasının bir önleyici faktörü olduğunu
12:33ifade eden çok fazla kişi oldu o yüzden yani aslında yaşanan şartlar çok kötü ama böyle bir
12:38önleyici unsuru da olabiliyor aynı zamanda işte ben mesela bunu aldığımda dua ediyorum namaz kılıyorum
12:44çok fazla kişi oldu o yüzden bunların ne kadar böyle destekleyici ve iyileştirici unsurlar
12:50olduğunu muhakkak altını çizmek lazım sadece burada hani bir parantez olarak bunlara sadece
12:55bir patolojik bir durum varsa psikolojik bir hastalık varsa ilaç kullanılması gereken terapi
12:59yapılması gereken bir durum varsa sadece işte duaya namaza eğilerek değil de bunları destekleyici
13:05olarak görüp bir yandan da şifayı aramaya devam ederek ikisini böyle kombine ederek gitmek daha
13:10iyileştirici oluyor belki onun böyle bir parantezini açabiliriz ama bilimsel çalışmalar bize
13:14hep gösteriyor dini başa çıkma mekanizmalarının ne kadar iyileştirici olduğunu ilim ve bilimin
13:19birleştiği noktada olmak en doğru söylediğini peki burada inanç demişken şöyle gaz ve filizinin
13:25dışına çıkıp dünyamızı ilgilendiren hatta ülkemizde biraz daha ilgilendiren bir soru
13:29sormak istiyorum inanç mevzusuna gelmişken inancın psikolojideki yerini bir sormak istiyorum
13:36mesela inançsız bireylerin psikolojisinin bozulma oranıyla inançların bozulması ve
13:43bunların iyileştirilmesi oranında inancın etkisi nedir ne boyuttadır bu aslında hala üzerine çalışılan
13:51bir konu böyle psikolojide hiçbir şey için biz böyle iki artı iki eşittir dört diyemiyoruz dedim
13:55ya biyopsikososyal yaklaşım var diye o yüzden kesinlikle şu şöyle iyileştiricidir bu kesinlikle
14:00zarar vericidir diyemiyoruz çünkü kişi özelinde bu çok farklı bir etkiye sebep olabiliyor ama
14:06genel manada baktığımızda sonuçta insanın dünyada güvende hissetmesi en büyük ihtiyacı
14:12bu hiyerarşi vardır ya güven en başta güvende hissetme barınma ihtiyaçlarının karşılanması
14:17ondan sonra kendini gerçekleştirme falan gibi ihtiyaçlar daha böyle artık üst seviyelerde
14:22ortaya çıkar dolayısıyla insanın kendini güvende hissedebilmesi için bir Allah inancının olması
14:27evet bu dünyada beni koruyacak bir güç var benim sırtımı yaslayabileceğim bir güç var hissiyatını
14:32bu hissi açısından insanın zaten güvende hissedebilmesinin temelini oluşturmuş oluyor
14:36dolayısıyla bunun o anlamda bir iyileştiriciliğini zaten başlı başına olduğunu bize çalışmalar
14:42gösteriyor ama bir noktada da nasip dediğimiz olay devreye giriyor galiba bir anım aklıma geldi
14:48bir arkadaşım vardı benim de böyle inanç mevzusunda şüpheleri olan biraz nasibi olmayan
14:57durumda değil bir arkadaşım bana şey demişti çok şanslısın demişti zor bir zamandan da
15:01geçiyordu senin sığınacağın derdini anlatacağım bir yerin var ama benim yok demişti yani telkinler
15:08de bulunuyordu tabii senin de var ama nasipte çok önemli bir etken diye düşünüyorum bu noktada
15:13peki Suriye'ye Gazze'ye mazlum coğrafyalara geldiğimiz geri döndüğümüzde biraz daha yakına
15:20gelelim Suriye'ye gelelim yakın komşumuza orada bir devrim gerçekleşti Suriye'ye artık Suriyeliler
15:26hükmediyor onlar kazandı ülkelerini geri kazandılar ama şimdi oradaki psikoloji mutluluk
15:34daha çoktur şu anda çünkü daha hani devlet yönetimi gerçi hayatın gerçekleriyle diyelim
15:39bu mutlulukla yüzleşmediler daha dileriz ki kolaylık olur onlar için de kolaylıkla atlatırlar
15:44bu süreci ve sağlam bir yönetim kurarlar orada diyoruz ama bunun bir de geçmişi var onu 15
15:51geçmişi var bizim ülkemizin de şahit olduğu bizim ülkemizin de yakından tanıklık ettiği
15:57ve onlara misal işte ev sahipliği yaptığımız bir nokta var burada kimimiz onları el üstünde
16:04tuttu eyvallah dedik geleceksiniz işte ensar muhacir kardeşliği dedik bu dürtüyle hareket
16:11ettik bazen sınırlar zorlandı bazen zorlandırıldı daha doğrusu ama kimilerimiz de çok bu kelimeyi
16:18kusura bakmayın çok zalimane davrandık ne işiniz var dedik burada ki ırkçılık yaptık neden
16:25ırkçılık yaptık oradaki Suriye'de yaşayan Türkmenlere de yani Türk ırklı olanlara dahi siz
16:30Suriyelisiniz yerinize gidin dedik hatta bu öyle bir süreç ki parti kurdurdu bu süreç bizim
16:36ülkemizde bu parti bir parti kuruldu oy aldı birçok destek aldı arkasına hala onun o partinin
16:44genel başkanı bu propagandasını sürdürüyor ki belki şu anda da üzülüyordur Suriye meselesi
16:49çözüldüğü için ayrı bir nokta orası ama bizim Suriyelilere karşı yaklaşımımızı sormak istiyorum
16:57bu 10-15 yıllık karnımız nasıldır sizce evet çok güzel bir soru aslında çünkü bu da yıllar içinde
17:05değişen bir grafik gösterdi ilk başta çok büyük oranda büyük bir hoşgörü vardı işte misafir
17:12olsun işte ensar muhacir algısı olsun güzel bir şekilde ilerliyordu işler ama sonrasında
17:18dediğiniz gibi Türkmenlere karşı bile böyle bir yaklaşım başlamaya başladı biraz da ekonomik
17:23kaygılar nedeniyle aslında bunun artışa geçtiğini gördük benim hatta sahada görüşme yaptığım bir
17:30Türkmen kadın şey demişti yani orada pis Türkler'dik burada da pis Araplar olduk diye
17:35maalesef böyle arada kaynayan bazı ara kimlikler de oldu çok büyük dezavantajlar yaşayan benim
17:43doktora çalışmam da aslında bu konuyla ilgiliydi yani Türklerin onlarla ilgili algısı nasıl diye
17:47çünkü genelde çalışmalar hep Suriyelilerden veri toplanarak yapılıyor ama Türklerin algısını çok
17:52fazla çalışan bir çalışma görmediğim için biraz da o boşluğu da doldurmak istedim çalışmamın
17:58hani sonucunda şöyle çıktı gruplar arası temas sağlayan kişilerin daha çok pozitif anılar
18:03ortaya çıktı yani bir komşusu eğer Suriyeliyse bir arkadaşı varsa sınıf çocuğunun sınıf arkadaşı
18:09ise böyle bireysel birebir bir ilişki kurduysa daha çok pozitif şeyler anlattı ama böyle bir
18:14ilişkisi yoksa daha çok ön yargılarından bahsetti işte zaten hep nargile içiyorlar zaten
18:19hep şöyle yapıyorlar falan gibi daha böyle kalıp yargılardan bahsettiği gibi bir sonuç çıkmış
18:24oldu ortaya bu bizim aslında sosyal psikolojide gruplar arası temas teorisi diye bir teorimiz var
18:28ve bunda doğrulayan bir sonuç olmuş oldu çünkü o teoriye göre bir gruptan farklı böyle daha
18:35ön yargılı olduğumuz bir gruptan bir kişiyle 12 dakika kadar görüşmek o ki yani insani bir
18:39ilişki anlamında görüşmek o gruba karşı ön yargımızı ciddi bir şekilde azaltıyor şeklinde
18:44sonuçlar çıkaran bir teori bu bizim de burada gördüğümüz sonuç Suriyeli bir komşusu varsa
18:49arkadaşı varsa bir dostluk kurmuşsa ya da bir sohbet etmişse 12 dakika kadar aslında ön
18:54yargının azaldığı ve daha pozitif şeyler anlattığına dair sonuçlar çıkmış oldu o yüzden
18:58ben de tezimde biraz daha bu pozitif algıyı nasıl arttırabiliriz daha o pozitif ilişkileri
19:03artırabilmek için neler yapabiliriz diye çalıştım burada tabii ki en önemli bariyerimiz
19:08engelimiz maalesef dil bariyeri bu dil engelini açtığımız zaman bu gruplar arası ilişkiler
19:12arttırılırsa o zaman çok daha pozitif bir algının oluşacağı ve ayrımcılıkların ölçü
19:17daha da azalacağı gibi bir sonuç çıkmış oldu ortaya yani peki değil dediniz şu anda dil
19:22bariyerini %50 oranında belki aşmışızdır zira artık Suriye'de Suriyelilerin orayı kazananların
19:29neredeyse yarısı Türkçe biliyorlar son giderayak peki yani bu özgürlük hareketi gelene kadar gele
19:35gele yazdığı süreçte son düzlükte artık dil bariyeri neredeyse kalkmıştı yüzde biz çok iyi
19:42anlaşabiliyorduk Türkçe biliyorlar çünkü burada doğan Suriyeliler çoktur ki Türkçe öğrenenler de
19:47bu bariyer aşıldığında dahi mi bizdeki durum değişmedi yani son kerte çünkü ekonomik baskılar
19:54da çok arttı evet bu bu da mı etki edemedi bizim onlara karşı iyi bakışımızı tetikleyemedi
20:00evet orada maalesef artık benim gözlemlediğim kadarıyla yerleşmiş bir algı olduğu için
20:05dil biliği olmaları da artık o ilişkileri kurmak açısından çok fazla yardımcı olmamaya başladı
20:11geldiklerindeki o bariyer çünkü öyle bir algı oluşturduğu için sanırım o hala yerleşik bir
20:17şekilde kalmış oldu ama şu an özellikle okul çağındaki çocukların çok iyi Türkçe bildikleri
20:24için çok daha fazla Türk arkadaşları olduğunu görüyoruz benim de yaptığım çalışmalarda daha
20:30çok öğrencilerin Türklerle temas içinde olduğu ama özellikle çalışan erkeklerin çok daha az
20:35Türkçe arkadaşın olduğu bu şekilde ortaya çıkmış oluyor ama bu bölgeye göre yaşanılan kontekste
20:42göre tabii ki değişecek bir beri elbette geçen günlerde geçen hafta olması lazım bir haber
20:47yayınladık şöyleydi haberin içeriği sureli bir çocuğa dil ve duyu duyu engeli olan bir çocuğa
20:57yine akranları olması lazım çok büyük yaşta değiller zorbalıyorlar ama öyle normal bir
21:03zorbalama değil köşeye sıkıştırıyorlar dövüyorlar hakaret ediyorlar kerpetenle tırnaklarını
21:11çökmeye çalışıyorlar falan sonra savcılık harekete geçti o ayrı bir olay ama bunu tetikleyen çok
21:17bir yaş aralığı yok aslında onu yapan da 15 yaşında zorbalanan sureli çocuk 15 desek
21:24diğerleri de 16 en fazla 17 yaşında çocuklardan bahsediyoruz yine bu işte siyasi hareketler
21:31durumlar veya bakış açıları bunlara neden oldu peki siz gazze'leri gazze'deki olayı nasıl
21:37anlatacağız diye sormuştum size peki çocuklara neyi anlatamadık biz çocuklarımıza da bu hale
21:43geldi peki ne yazık ki çocuklarımız nasıl nasıl anlatmalıydık Suriyelileri veya evvela biz nasıl
21:49anlamalıydık Suriyeli kardeşlerimizin buradaki yaşam mücadelesi evet maalesef akran zorbalığı
21:57şu an çocuklar arasında da çok yaygın gördüğümüz bir problem çocuk biraz daha dezavantajlı bir
22:02gruptan olunca haliyle daha da büyük bir aslında hedef noktası haline gelmiş oluyor okullarımızda
22:07hep öğretmenlerin zaten ifade ettiği şey akran zorbalığının çok sayısının arttı burada yine
22:13farklı farklı faktörler giriyor aslında devreye yani fazla teknoloji kullanımı çok fazla şiddet
22:18içerikli görüntüye maruz kalmaları insani ilişki kurma konusunda biraz daha zorlanıyor
22:22bazı teknoloji bağımlılığı dolayısıyla gibi bazı bireysel faktörler var ama bir yandan da
22:27toplumsal bu algının evin içine yansımasının da getirdiği şeyler var yani eğer anne babada böyle
22:33bir ırkçı söylem varsa çocuğa zaten bu direkt işlenmiş oluyor çünkü çocuklar sünger gibi bu
22:38açık bir şekilde ifade edilmese bile onu hemen çekip alırlar yani o yüzden evdeki ortam bu
22:43eğer ırkçılık boyutunda bir şeyse onu tetikliyor olabilir ama bizim genelde zorbalıkta gördüğümüz
22:49çocuk şiddete maruz kalıyorsa ya da böyle bir güç savaşının olduğu bir ortamın içinde ise aile
22:55içinde arkadaş ortamında o da zayıf birisini bulduğunda oradaki yarasını tahammül etmek
23:00için iyileştirmek için buradaki kişi üzerinde bir tahakküm kurarak kendisini iyileştirmeye çalışıyor
23:05aslında o yüzden zorba çocuk da aslında yaralı çocuk yani biz genelde zorbalığa uğrayan çocuğun
23:10ve onun ailesinin yardım aradığını görüyoruz ama zorbalığı yapan çocuğun ailesinin de aslında
23:14yaralı olduğunu kabul edip onu böyle suçlamadan yargılamadan bununla ilgili bir yardım arayışına
23:19acil bir şekilde girmesi gerekiyor ama maalesef genelde bunu ya bir yok saymaya da yok kendi
23:24zamanına iyileşir falan gibi biraz daha zamana bırakma şeklinde en büyük zararı tabii ki kendi
23:29çocuğuna vermiş oluyor ki bu durumda yani elbette ne yazık ki peki 10-15 sene iyisiyle
23:34kötüsüyle bir süreç getirdik geçirdik sureli kardeşlerimizde kimimiz dediğimiz gibi ensar
23:39dedi hoşgörülü oldu ekibimiz hayır dedi daha kötü davrandı ne yazık ki peki bu 10-15 senelik
23:49süre zarfının sonunda şimdi sınırda arkadaşlarımız orada röportaj yapıyorlar haberleştiriyorlar
23:55hepsinin ağzında teşekkürler Türkiye Türk halkı çok iyi sizin de artık ikinci bir ülkeniz daha
24:02bekliyoruz hani misafir olarak değil sizin ülkeniz Suriye artık diyorlar bu söylem yani
24:10bilimsel olarak şöyle sormak istiyorum bu söylem samimi mi sizce yoksa bir teşekküre binaen mi
24:16söylenmiş bir cümle diye sormak istiyorum ve bundan sonraki süreçte dil bariyerini yüzde 50
24:22kaldırdığımızı düşündüğümüz takdirde Suriye ile Türkiye Türk ve Suriye halkları arasındaki
24:27düşküler eskiye nazaran nasıl olur diye sormak istedim evet yani tabii ki samimiyeti kalplerini
24:34açıp bakamadığımız için ölçmemiz mümkün değil ama benim şimdi güncel olarak yaptığım bir çalışma
24:39var hani şey dedim ya Türklerden beri topladım ve temas kuranların daha pozitif şeyler anlattığını
24:44gördüm diye şimdi Suriyelilerle bir odak kurup çalışması yaptım geri dönme kararlarıyla ilgili
24:49ve orada da yine bunu destekleyici bir sonuç çıktı daha çok Türkiye'ye teşekkür ederiz biz burada çok
24:54vakit geçirdik işte şöyle falan gibi böyle teşekküre dayalı şeyler söyleyen kişilerin daha çok
25:00gruplar arası temas kuran kişiler olduğuna dair böyle ikisinin arasında bizim korelasyon dediğimiz
25:05bir artınca diğeri de artan şekilde yani teşekkür arttıkça gruplar arası temas artıyor gruplar
25:09arası temas arttıkça teşekkür artıyor gibi bir ilişki olduğu aslında ortaya çıktı dolayısıyla
25:14burada aslında yine gruplar arası ilişkilerin ne kadar önemli olduğunu görüyoruz burada bu böyle
25:19kendi kendine artabilecek bir şey değil gruplar arası temas yani ben hadi gideyim şimdi bir Suriyeli
25:24arasında sohbet edeyim diye bir bir bir böyle insanların kendi başına bunun inisiyatifini alıp
25:29bu kadar yoğun herkesin bir gündemi varken ailesiyle işiyle bu kadar meşgulken bunu yapmasını
25:34beklemek çok gerçekçi olmaz burada bizim aslında ben doktoram uygulamalı psikoloji ve önleme bilimi
25:40üzerine önleme bilimi diye bir alan var şu an Türkiye'de çok yaygın değil ama uluslararası
25:45aranada çok gelişmeye başlayan bir alan bir sorunu olmadan önce çözmek üzerine yani burada bizim
25:51önleyici programlar oluşturmamız gerekiyor ırkçılığı önlemek üzerine aslında ve bunları böyle
25:56toplumsal olarak toplumsal bazıları okullarda uygulamak gibi işte farklı iş yerlerinde uygulamak
26:02kamu da uygulamak gibi böyle daha büyük topluluklarla insanların bir bir bu inisiyatifi
26:06almasını beklemektense programlar aracılığıyla önleme ve müdahale programları diyoruz biz
26:10bunlara bunun toplumsal olarak aslında yönlendirilmesi gerekiyor burada da kurumlara
26:15büyük iş düşüyor ama burada hani sadece devletten bahsetmiyorum çünkü devlet zaten çok büyük bir
26:19bu şekilde stk'lar olur uluslararası kuruluşlar olur burada yani herkesin bir el birliği yapıp
26:27akademisyenlerin aynı şekilde el birliğiyle bütün imkanlarını seferber ederek bu gruplar arası
26:32ilişkileri iyileştirmek üzerine geri dönseler de dönmeseler de çünkü diyorsunuz ya bizi de
26:37davet ediyorlar gelin burası sizin de ülkeniz diye Suriye'ye gidenlerle de yine o ilişkinin
26:41devam etmesi Türkiye'nin çok büyük faydasına tabii ki o yüzden bu gruplar arası ilişkileri
26:46iyileştirecek şekilde büyük çapta programların aslında yapılması çok daha iyileştirici olacaktır
26:51peki bu çalışmanızda olumlu yorum yapıp teşekkür edenlere binaen onların karşıda olarak
26:58olumsuz yorum yapanlar da illaki vardır öyle değil mi Türkiye'yle Türk yani ama onlar da
27:04şundan dolayı olumsuz yorum yapıyordur diye düşünüyorum birebir ilişki iletişim temas dediniz
27:11orada yaşadıkları ne acı tecrübeleriyle sabittir değil mi bu yani bu olumsuz yorumlar da evet yani
27:17genelde şunu parantez olarak geçerek söylüyorlar tabii ki yani her yerin iyi insanı var kötü
27:22insanı var diyerek böyle bir genelleme yapmadan yaşadıkları ne olumsuz tecrübeleri maalesef
27:26anlatıyorlar tabii ki çünkü otobüslerde olsun ya mesela sesli bir şekilde Arapça konuşmaya çekinenler
27:31olsun vesaire ya da işte şimdi bu Suriye'deki işte gelişmelerden sonra ne zaman gidiyorsunuz
27:37fazlaca muhatap olmak olsun onları rahatsız eden elbette konular var ama bunu böyle genelleme
27:42yapmadan şey bir şekilde yani o ayrımı yaparak ifade ediyorlar genelde yani peki yeni Suriye'de
27:50özgür Suriye'de Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkiler bilhassa halklarımız arasındaki
27:58ilişkiler eskiye binaen çok daha iyi olmaya yönelik öyle değil mi çünkü hani değil bu çok
28:05engeldi tüm iletişimin en büyük engelli değildir dili biz çok açtığımızı düşünüyorum artık büyük
28:12ölçüde buna binaen biz artık Suriye halkıyla kendi yerlerinde olurken kendi ülkelerinde halklar
28:19olarak daha iyi bir iletişime ve alışverişe sahip olacağız öyle değil mi umuyorum ki ama bu yine
28:25bireylerin inisiyatifine bağlı olmamalı biraz daha böyle her iki devletin işbirliği yapacağı
28:30programlarda ya da uluslararası ajansların açacağı programlarla biraz daha geniş kapsamlı
28:35olmalı ki toplumsal bir değişime önayak olabilsin diye yoksa her bir bireyin bu inisiyatı tek başına
28:40almasını beklemek çok gerçekçi değil hele ki böyle uluslararası bir geçişten bahsediyorsak burada
28:46çok büyük bir zorluk oluşacaktır kişiler açısından ama bizim temas dediğimiz şey sadece
28:51birebir böyle oturup konuşmak gibi değil bir de ikinci temas dediğimiz bir durum var televizyonda
28:56Suriyeli bir çocukla ilgili bir film izlemek bir belgesel izlemek gazeteyle ilgili orada yapılan
29:01mesela röportajları izlemek gibi bunlar da aslında bir temas ikinci de olsa bir temas sayılıyor
29:06ve yine önyargıyı azalttığına dair çalışmalar bize bazı veriler sunuyor o yüzden sadece birebir
29:12ilişkileri artırmak üzerinden değil de en azından bu ikinci teması artıracak şekilde çalışmalar
29:17bile yapmak büyük katkı sağlayacaktır peki mazlum coğrafyalarla ilgili eklemek istedikleriniz
29:24son 5 dakikamızda bir de ülkemizle ilgili ülkemizin psikolojisi ile ilgili bir şeyler
29:29sormak isterim sizlere dinlemek aslında hani dediniz ya temas 12 dakikalık hani karşı tarafı
29:3612 dakika dinleyince maruz kalınca daha doğrusu fikirler değişebiliyor biz kendi içimizde
29:43vatandaşları olarak hiç acaba 12 dakika dinlememiş miyiz birbirimizi bu kadar zıtlık ayrılık var
29:50Evet yani görünem o ki maalesef bu kadar polarize olmuş bir durumdayken öyle diyebiliriz ama bir
29:58yandan da aslında çok güzel şeyler de oluyor toplumun içinde biz özellikle haber sonuçta haber
30:04değeri olan şeyler daha olumsuz şeyler oluyor ama kimse zaten normal ortamlarda da konuşurken
30:09ya da haberlerde de olumlu şeyleri dinlemiyor mesela benim çalışmamda en çok anlatılan anılardan
30:16ben aslında kişisel anıları sormama rağmen mesela bu Suriye şeyde Elazığ'da bir deprem
30:23olmuştu ve Suriyeli Mahmut işte şey yapmıştı elleriyle kazıyarak bir çifti çıkarmıştı mesela
30:28bu haberi çok anlatan oldu yani böyle güzel olaylar da aslında haberleştirilse ya da toplum
30:32içinde insanlar yaşadıkları güzel deneyimleri de birbirine anlatsalar bunlar da bizim aslında
30:36ikinci temas dediğimiz konunun içine girmiş oluyor dolayısıyla aslında çok güzel şeyler oluyor ama
30:41bunları kötü şeylerin arasında maalesef çok fazla duyamıyoruz ne yazık ki evet peki bizi
30:47ayrıştıran noktaların en başında siyaset geliyor belki de yani siyaset arenası insanları belli bir
30:55kalıba sokma eğilimine sokuyor ne yazık ki yani bir insanın çok geniş bir perspektifi bakış açısı
31:03dahi bir kelimesinden bulunduğu konumdan onu kalıplaştırmaya onu belli bir yere konumlandırmaya
31:12çok müsaitiz bunu da seviyoruz hatta ilk sorumuz çoğu zaman şudur tanıştığımızda memleketin nereye
31:18sorarız memleketi öğreniriz oradan bir yakınlık aslında sıcak kanlı bir toplumuz biz bir yakınlık
31:24arıyoruz peki bu yakınlığı sıcaklığı arttırmak adına Türk Türkiye adına psikolojimizin ve birbirimize
31:34ısınmamızın sıcaklığın artması adına neler yapmamız gerekiyor neleri eksik yapıyoruz biz
31:39yani tavsiyeleriniz nelerdir dışarıdan baktığınız zaman akademik olarak çalışmalarınızla belki
31:46yapmışsınızdır bunu neler öneriyorsunuz Türk halkına Türkiye'ye neler öneriyorsunuz diye sormak
31:51evet yani aslında bu bahsettiğiniz bizim beynimizin çalışma sistemi ile alakalı yani şimdi mesela
31:57bu bir bardak ve benim beynim bunu direkt bir bardak olarak kategorize ediyor değil mi mesela
32:01ben şey yapıyorum bunun içinde su var beyaz işte kul bu da var falan diye tek tek incelemiyorum
32:06bu bir bardak diyorum direk çünkü benim hemen bunu kategorize ediyor çünkü benim beynimin her
32:10gördüğü nesneyi ya da her gördüğü canlıyı tek tek bu şekilde inceleyecek bir enerjisi yok o yüzden
32:15aslında bu bizim yaratılışımızdan gelen bir durum her şeyi kategorize ediyoruz ve bu bizim
32:19daha verimli bir şekilde çalışmamıza fayda sağlıyor ama işte bu kategorizasyonlar bizim
32:23insanlara karşı önyargılı davranmamızı hatta daha da ötesine gidip ayrımcılık boyutuna gelecek
32:28davranışlar içine girmemize gelince sıkıntı oluyor o yüzden benim tavsiyem bunu kabul etmek
32:33yani beynimiz böyle çalışıyor diye kabul etmek olur çünkü kimse ben ırkçıyım demiyor kimse ben
32:38ayrımcılık yapıyorum demiyor o yüzden hani öncelikle beynimizin çalışma sisteminin kategorize
32:43ederek olduğunu kabul edip bunun farkında olarak davranışlarımızı etkilememesi üzerine
32:48çalışmamızı bizim belirlememiz mesela bir işe alım yapıyorsunuz örnek olarak insan kaynaklarında
32:53çalışıyorsunuz önünüze bir CV geldi ve bakıyorsunuz çok da hoşlanmadınız hangi kategoridense artık
32:59ama bir dakika benim şu an kategorize ediyor diye bunun farkına varıp davranışınızı o şekilde
33:03yönlendirmezseniz bunun hiçbir sıkıntısı yok yani bu bir ırkçılık değil bir ayrımcılık değil bu sadece
33:08sizin önyargınızın beyninizin kalıp yargılar oluşturmasının getirdiği bir sonuç ama buna
33:13izin verip yok ya ben ırkçı bir insan değilim falan deyip geçiştirip o insanı elerseniz eğer
33:17kendi şirketinize bir zararınız olacak hem de o insanın hakkını yemiş olacaksınız o yüzden en
33:22önemlisi farkındalık diye düşünüyorum beynimizin çalışma sisteminin farkında olalım ve bu
33:26kategorizasyonları sağlıklı bir şekilde kullanmaya çalışalım gerçekten beynimizin verimli olması
33:31için yaratılan bir uygulamayı işlevine uygun bir şekilde kullanmaya devam edelim diye ümit
33:37ediyoruz zira ben hep şunu söylerim istenen hep böyle dış güçler derler ya var o dış güçler
33:44bence aynı masa etrafında farklı düşüncelerin konuşabilmesini ülkemizde istemiyorlar farklı
33:51düşünceler o masaya fikirlerini koyabilsin istemiyorlar o masayı yıkmak kırmak istiyorlar
33:56bizler de buna binaen daha çok saygı çerçevesini tabii ki de farklı olsak dahi o masanın o masanın
34:02etrafında toplanabilmeliyiz diye düşünüyorum şahsen ne acizane benim fikrimde bu teşekkür
34:10ederim. Kıymetli izleyiciler doktor Merve Armağan Boğatekin bizlerleydi burada mazlum
34:18coğrafyalarda ümmetin bulunduğu mazlum coğrafyalarda ve ülkemizdeki durumu psikoloji
34:23açısından her daim ne yazık ki ele alamadığımız bir konu üzerinden değerlendirmeye çalıştık
34:28şimdilik nokta alıyoruz saat başında gelişmelerle tekrar görüşmek dileğiyle.