• geçen yıl
Sosyal Medya Hesaplarımız...

Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00Şimdi sıcak bölgeyi konuşalım biraz da Suriye'yi Suriye'de yeni dönem nasıl olacak?
00:06Demografik yapı nasıl olacak?
00:07Suriyelilerin geri dönüşü nasıl olacak gibi önemli soruları Ankara stüdyomuzda
00:13Ankara haber müdürümüz Korhan Önder Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesi Doçent
00:18Doktor Ali Zafer Sağroğlu ile konuşacak.
00:21Söz şimdi Ankara'da.
00:22Çok teşekkürler Tolga Köse.
00:26Evet gerçekten Suriye'de baş döndürücü hızla yaşanan gelişmeler on beş gün öncesine
00:33kadar tırnak içerisinde rejim ve normal şekilde hayat devam ederken bugün hafta
00:42sonundan itibaren artık beşer esatsız bir Suriye yeniden yapılanan ve yeniden kurumlarıyla
00:52beraber ayağa kalkmak isteyen bir bütün olmak isteyen bir Suriye var.
00:57Mülteciler göçmen adına ne dersek diyelim eset rejiminin baskısından yıldırma politikasından
01:03işkencelerinden kaçan milyonlar sadece Türkiye'de değil Avrupa'da farklı ülkelerde zaferlerini
01:09kutladılar.
01:10Yeni bayrak artık daha önceki eski bayrakta aslında ama yeniden o tarihi bayrak göndere
01:16çekildi.
01:17Ama tabi bu işin bir başka boyutu şimdi değerli hocamız Doçent Doktor Ali Zafer
01:22Sağıroğlu Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesiyle bu işin biraz daha insani
01:27toplumsal demografik tabiri caizse boyutunu konuşalım istiyoruz.
01:31Sayın hocam hoş geldin zeynimize hoş bulduk Korhan Bey merhaba çok teşekkür ediyorum.
01:35Sağ olun nezaketiniz için öncelikle tabi hep biz askeri boyut stratejik boyut vesaire
01:42konuştuk ama bir de işin sosyoloji açısından olan bir kısmı var.
01:48Yani bu son dönemdeki gelişmeler gerçekten hiç kimsenin öngöremediği ve şaşırtıcı
02:01bir hızla ortaya çıktı.
02:04Dolayısıyla bunun sonucunda işlerin nereye doğru gideceğini de henüz konuşmak için
02:09erken olduğunu düşünüyorum.
02:10Şöyle yani bir bina yıkıldı, bir tiranlık yıkıldı Suriye'de 60 yıla aşkın bir bağış
02:17rejimi ve 40 yıla aşkın bunun içerisinde ülkeyi yöneten 1 aile sona erdi.
02:25Bu çok uzun 1 süre bu ağır 1 tramvay bu yapının yıkılmasından sonra ortaya çıkan
02:34toz duman ve siz henüz aralanmış değil.
02:37Açık konuşmak gerekirse tabi herkes iyimser konuşuyor ve bence de bu gerçekten 1 halk
02:44devrimi de diyebiliriz.
02:45Çünkü buradaki muhalif örgütlenmelerin insan kaynağının büyük bir çoğunluğu Suriyelilerin
02:52kendisinden oluşuyordu eskiden beri.
02:55Dolayısıyla buna göz yummak ya da bunu böyle başka türlü isimlendirmek olayı sattırmak
03:02olabilir diye değerlendiriyorum ben.
03:05Karşımızda tabi yeni yapılanmanın yeni devlet yapılanmasının yeni anayasanın nasıl
03:11oluşacağı gibi pek çok soru var.
03:14Belki geçiş hükümeti oluşturulacak herhalde bu nasıl ilerleyecek ve nereye doğru dönecek?
03:22Bunları gördükçe pek çok gelişmeyi değerlendirmek doğru olacak.
03:27Dolayısıyla henüz değerlendirmek için ne olacağını öngörmek için elimizde yeterince
03:33bu sisin dağıldığını söyleyemeyiz ama Suriye'nin mevcutta ve savaş öncesindeki toplumsal yapısı
03:41siyasal yapısı üzerinden belki bir takım şeyleri işaretleri mümkün okumak.
03:48Öncelikle Suriye tabi çok etnisiteli, çok din farklı dinlerin mezheplerin bir arada
03:54yaşadığı bir yapı.
03:56Ta Osmanlı döneminden beri bu böyle ve Orta Doğu'nun çok kilit bir bölgesinde bulunuyor.
04:02Yani Suriye'deki bir istikrarsızlık sadece Suriye'yi değil başta biz olmak üzere bütün
04:10ülkeleri ve komşu ülkeleri bölge ülkelerini hatta küresel siyaseti etkileyecek düzeyde
04:14bir konumu var Suriye'nin.
04:16Dolayısıyla Suriye'de barış olmadan Orta Doğu'da barış olmaz diye çok vecizli bir
04:22söz vardır.
04:23Yani her şeyden önce burada çok büyük bir Arap nüfus var.
04:27Yani yüzde 90'a yakın bunun dışında Kürtler var, Türkmenler var, Ermeni, Suriyeli,
04:35Çerkez nüfuslar var.
04:37İnaşlar açısından çok eskiden beri Hristiyan varlığı var.
04:42Yani sünni yüzde 74'ü sünni olmakla beraber burası Hazreti İsa'nın doğduğu toprakları
04:49barındıran bir yer aynı zamanda.
04:51Malule diye bir köyü var mesela.
04:53Hazreti İsa'nın burada doğduğuna inanılır.
04:562000 yıllık kiliseler vardır orada hala.
04:59Bunun dışında tabi bir müsair azınlık var.
05:03Yani bu Bağus rejimini çekirdeğine oluşturan Vesvet ailesinin içinden geldiği bir müsairi
05:09Alevi diye isimlendirmek bence doğru değil.
05:12Türkiye'de veya Dünya'da veya hatta İran'daki Alevi veya Şii karakterinden çok farklı
05:17bir karakter.
05:18Bunu böyle yanlış bence basitleştirmek ya da...
05:22Yani bu müsairi diye ifade edilen Şialı'nın içinden çıkmış başka bir mezhep aslında.
05:28Efendim İran'la hiç ilgisi de yok.
05:31Şiilik ortak şey değil aslında stratejik bir ortaklık bu daha çok siyasi bir ortaklık.
05:37Dürziler var gene farklı inanç gruplarından İsmail'i, Cafer'i gibi ve hatta Yahudiler
05:43bu şeyde yani Suriye topraklarında yüzyıllardır yaşayan inanç grupları.
05:51Bir laboratuvar ülke diyebiliriz aslında.
05:53Tıpkı Lübnan'daki, Irak'taki olduğu gibi sayın hocam herhalde.
05:57Dolayısıyla bu çok etnisiteli, çok inanç mezhep katmanları olan bu yapının nasıl
06:03oluşacağına dair ben de merak içindeyim.
06:06Ama şimdiden buna dair bir şey söylemek biraz spekülatif geliyor bana.
06:10Şu ana kadar gücü eline alan HTS grupları ve onların ittifak ettiği muhalif gruplar
06:18böyle şey mesajlar veriyorlar hatta yani Esad rejiminin başbakanıyla oturup masaya
06:25ülkenin geçişini nasıl olacağını.
06:27Radikal değiliz biz artık hani tırnak içinde terör örgütü değiliz.
06:30Daha ılımanız herkesle oturup konuşabiliriz Amerika'ya da Rusya'ya da.
06:35Yani bu tabii pozisyonları kaybetmek istemiyorlar gibi.
06:39Tabii şimdi bu ilk mesajlar çok önemli.
06:42Bunların nasıl gideceği, nereye döneceği, evrileceği, başka.
06:45Enformasyon savaşları da var tabii.
06:46Elbette tabii ama şu andaki ilk adımları bir akıllıca veya bir mesaj vermeye yönelik
06:53bir şey olduğu açık.
06:55Yani ülkedeki diğer gruplara da çünkü şöyle bir şeyden de bahsetmeliyiz.
07:00Bu 40 yılı aşkın sürede ağırlığında nusayiri grupların olduğu rejimin bu baskısı ve
07:09zulmü yeni değil yani son 10 yılı hikayesi değil.
07:13Mesela 1980'de Hama şehrinde gerçekleşmiş çok büyük bir katliam var.
07:19Bu hala Suriyelilerin hafızasında çok diri.
07:23Son 10 yılda 500 bin diye tahmin edilen insanın hayatını kaybettiği.
07:28Şimdi önümüze gelen videolarda görüntülerde gördüğümüz hapishaneler gibi birçok şeyde
07:36yani koyu bir zulmün şeyi var.
07:39Bu tabii iktidarı ele alanların verdiği mesajın aksine halkta da bir şey var tabii.
07:46Yani sünni kesimde özellikle bir intikam duygusu bir o yaşananların hesabının sorulma
07:56beklentisi vesaire şimdi bunların tabii nereye doğru eğileceği bu tansiyonu nasıl
08:02yönetilir?
08:03Tırnak içerisinde cicim günlerinden sonra oturulup masaya şunu soracağım hocam.
08:08Şimdi Irak'ta vesaire cumhurbaşkanı farklı bir kökenden başbakan farklı meclis başkanı
08:14farklı.
08:15Keza Lübnan'da da aynı şekilde ki bunlar hep zaten ikinci dünya birinci dünya savaşı
08:21sonrası işte Sarkis Piko falan diyoruz.
08:24Değerli hocalar da hep bahsediyor.
08:26Cetvelle çizilen aslında hep karışıklık olsun da hep dış güçlerin orada eli üzerinde
08:31olsun gibi bir sistem sanırım.
08:33Bu şu anki gruplar bunlardan ders almışlar mıdır?
08:38Anlaşamamazlıklarının her zaman onları günün sonunda batıracağını yok edeceğini
08:44ve istikrarsızlaştıracağını dış güçlerin müdahalesine açık olacaklarını ki YPG-SDG
08:50tehdidi hala çok büyük bir şekilde biz de terör koridorunu orada yok etmeye çalışıyoruz.
08:55Hala üstü kapalı mesajlar herhangi bir sanki fiziki oraya müdahale bulunulmayacak
09:01gibi defakto bir yapılanmaya gider mi orası?
09:05Evet bu da başka bir denklem.
09:07Amerika'nın eli üzerinde.
09:10Yani ilk şeyde bu boşluğu doldurmak için YPG bazı toprakları aldı mesela ilerledi
09:17o mücadele sırasında sonra bir kısmını tekrar muhalifler ve HTA grupları tekrar
09:23geri aldı filan.
09:24Daha ilginci şu beni biraz da kendi uzmanlık alanımla ilgilendiren benim izleyebildiğim
09:32kadarıyla eğer bu bir enformasyon savaşının bir parçası değilse muhaliflerin ilerlediği
09:38bölgelerde hatta rejim güçleri dahi büyük bir sevinçle karşıladı ve hatta şeye geçtiler.
09:45Bu grupların tarafına geçtiler.
09:49Öbür taraftan YPG'nin yönetim altındaki rakı gibi yerlerde halk şeye isyan etti.
09:56Yani YPG'ye isyan ederek muhalifleri destekleyecek pozisyona geçti.
10:01Süre Milli Ordusu'nun zaten o da otakları vardı o bölgede MÜMBİÇ'i vesaire alınmazsa
10:06tekrar.
10:07Aynen öyle yani bu şu açıdan önemli yani halk tabanındaki şeyi nasıl karşılandığını
10:15anlamak açısından önemli.
10:17Anlatabildim mi bu belki de bunun verdiği bir güvenle de biraz böyle liberal mesajlar
10:26veriyor olabilir muhalifler.
10:28Dolayısıyla bu kıymetli bir şey tabii.
10:31Merkezi bir devlet kurmak için halk desteği çok önemli.
10:35Ben açıkçası izlediğim kadarıyla son 1 yıl veya son yıllarda rejim tarafından İDLİB
10:45ve muhaliflerin olduğu bölgeye doğru geçen halkın olduğunu da biliyorum.
10:50Çünkü gerçekten muhalifler çok organize idiler.
10:54İDLİB mesela altyapı meselesini büyük ölçüde çözmüştü.
10:58Yani bu boş kaldığı zamanlarda iyi kötü bir ekonomi yürüyordu filan biraz da Türkiye'nin
11:06açtığı kolidorlarla vesaireyle çıkış kapılarıyla.
11:10Dolayısıyla rejim askerlerinin maaşı 15-17 dolardan bahsediliyor mesela.
11:15Yani son dönemdeki şey orada tabii askerin o şeyinin kırılması cephede savaşan adamın
11:23geri düşmesi, Rusya'nın gücünün zayıflaması, İran'ın İsrail tarafından İzbullularla hırpalanması
11:29gibi birçok şey böyle rüzgarı 1 anda şeye çevirdi yani adeta yelkenin rejimin üstüne kapattı.
11:37Benim okumam böyle.
11:38İsrail konusu çok önemli sayın hocam.
11:41Şimdi uyumayan su uyur düşman uyumaz İsrail uyumaz diyoruz gıdım gıdım yani artık
11:47bu konuda bir şey var.
11:49Bu konuda bir şey var.
11:51Bu konuda bir şey var.
11:53Bu konuda bir şey var.
11:55Bu konuda bir şey var.
11:57Bu konuda bir şey var.
11:59Bu konuda bir şey var.
12:01Bu konuda bir şey var.
12:03Bu konuda bir şey var.
12:05Bu konuda bir şey var.
12:07Bu konuda bir şey var.
12:09Bu konuda bir şey var.
12:11Bu konuda bir şey var.
12:13Bu konuda bir şey var.
12:15Bu konuda bir şey var.
12:17Bu konuda bir şey var.
12:19Bu konuda bir şey var.
12:21Bu konuda bir şey var.
12:23Bu konuda bir şey var.
12:25Bu konuda bir şey var.
12:27Bu konuda bir şey var.
12:29Bu konuda bir şey var.
12:31Bu konuda bir şey var.
12:33Bu konuda bir şey var.
12:35Bu konuda bir şey var.
12:37Bu konuda bir şey var.
12:39Bu konuda bir şey var.
12:41Bu konuda bir şey var.
12:43Bu konuda bir şey var.
12:45Bu konuda bir şey var.
12:47Bu konuda bir şey var.
12:49Bu konuda bir şey var.
12:51Bu konuda bir şey var.
12:53Bu konuda bir şey var.
12:55Bu konuda bir şey var.
12:57Bu konuda bir şey var.
12:59Bu konuda bir şey var.
13:01Bu konuda bir şey var.
13:03Bu konuda bir şey var.
13:05Bu konuda bir şey var.
13:07Bu konuda bir şey var.
13:09Bu konuda bir şey var.
13:11Bu konuda bir şey var.
13:13Bu konuda bir şey var.
13:15Bu konuda bir şey var.
13:17Bu konuda bir şey var.
13:19Bu konuda bir şey var.
13:21Bu konuda bir şey var.
13:23Bu konuda bir şey var.
13:25Bu konuda bir şey var.
13:27Bu konuda bir şey var.
13:29Bu konuda bir şey var.
13:31Bu konuda bir şey var.
13:33Bu konuda bir şey var.
13:35Bu konuda bir şey var.
13:37Bu konuda bir şey var.
13:39Bu konuda bir şey var.
13:41Bu konuda bir şey var.
13:43Bu konuda bir şey var.
13:45Bu konuda bir şey var.
13:47Bu konuda bir şey var.
13:49Bu konuda bir şey var.
13:51Bu konuda bir şey var.
13:53Bu konuda bir şey var.
13:55Bu konuda bir şey var.
13:57Bu konuda bir şey var.
13:59Bu konuda bir şey var.
14:01Bu konuda bir şey var.
14:03Bu konuda bir şey var.
14:05Bu konuda bir şey var.
14:07Bu konuda bir şey var.
14:09Bu konuda bir şey var.
14:11Bu konuda bir şey var.
14:13Bu konuda bir şey var.
14:15Bu konuda bir şey var.
14:17Bu konuda bir şey var.
14:19Bu konuda bir şey var.
14:21Bu konuda bir şey var.
14:23Bu konuda bir şey var.
14:25Bu konuda bir şey var.
14:27Bu konuda bir şey var.
14:29Bu konuda bir şey var.
14:31Bu konuda bir şey var.
14:33Bu konuda bir şey var.
14:35Bu konuda bir şey var.
14:37Bu konuda bir şey var.
14:39Bu konuda bir şey var.
14:41Bu konuda bir şey var.
14:43Bu konuda bir şey var.
14:45Bu konuda bir şey var.
14:47Bu konuda bir şey var.
14:49Bu konuda bir şey var.
14:51Bu konuda bir şey var.
14:53Bu konuda bir şey var.
14:55Bu konuda bir şey var.
14:57Bu konuda bir şey var.
14:59Bu konuda bir şey var.
15:01Bu konuda bir şey var.
15:03Bu konuda bir şey var.
15:05Bu konuda bir şey var.
15:07Bu konuda bir şey var.
15:09Bu konuda bir şey var.
15:11Bu konuda bir şey var.
15:13Bu konuda bir şey var.
15:15Bu konuda bir şey var.
15:17Bu konuda bir şey var.
15:19Bu konuda bir şey var.
15:21Bu konuda bir şey var.
15:23Bu konuda bir şey var.
15:25Bu konuda bir şey var.
15:27Bu konuda bir şey var.
15:29Bu konuda bir şey var.
15:31Dolayısıyla giderek yıpranan, zayıflayan ve en sonunda çöken bir şeye dönüştü.
15:38Sonunda esas sığınmacı oldu işte.
15:40Evet aynen öyle.
15:42Şimdi tabii sığınmacı diyoruz, mülteci diyoruz.
15:45Bunlar tabii kavramlar aynı kavramlar mıdır?
15:48Sığınmacı, mülteci, göçmen.
15:50Onlar da bir açıklık.
15:52Çok özetle söylemek gerekirse mültecilik uluslararası hukukta bir statüdür.
15:56Türkiye'de mülteci sayısı çok az.
15:5920-30 tane filan.
16:01O siyasi bir şey.
16:03Bir yere sığınmak amacıyla, korunma amacıyla başvuran insanlar ki işte bu yapılan zulmü görüyoruz.
16:11Buna dair yüzlerce rapor da vardı.
16:13Gidenlerin rejim tarafına nelerle karşılaştıklarına dair.
16:17Kalsa çoğu bu hapishanelerde belki gün yüzü göremeyecek.
16:20Aynen.
16:21Dolayısıyla en geniş anlamıyla elbette mülteci demenin bir şeyi yok.
16:24Yani bu insanlar sığınmacı, mülteci.
16:26Ama bizim hukukumuzda uluslararası koruma, yabancıların uluslararası koruma kanunumuz var.
16:31Bizim 6458 sayılı.
16:33Buna göre geçici koruma statüsü verdik biz.
16:36Bu statüde mülteci haklarının büyük çoğunluğunu kapsayan ve oldukça da geniş bir statü.
16:47Dolayısıyla büyük çoğunluğu geçici koruma statüsünde olan bu insanların mülteci, sosyolojik anlamda mülteci olmadığını söyleyemem.
16:59Vatandaşlık konusu da çok tartışılıyor.
17:01Şöyle bir tablo çizeyim isterseniz.
17:03Çok spekülatif bir konu.
17:052.900.000 küsur geçici koruma statüsüne kayıtlı Türkiye'de bulunanlar.
17:11Bu benim takip edebildiğim kadarıyla da ve göç edersinden aldığımız bilgilere göre de son 6 aydır filan bir veri güncellemesi yapıldı.
17:20Yani polis marifetiyle adreslerine kadar gidilip kayıtlı Suriyelilerin orada oturup oturmadığı filan tespit edilmeye çalışıldı.
17:27120.000 kadar adreslerinde bulunamadı.
17:31Bunların Avrupa'ya geçtikleri büyük ölçüde değerlendiriliyor.
17:34Üçüncü ülkelere diyelim ya da.
17:36En son devletin resmi istatistiklerine göre 2.900.000 kadar geçici koruma altında bir Suriyeli var.
17:43Geçen bakan açıkladı bu sayıları da.
17:47Bunun dışında 75.000 kadar ikamet izniyle oturan var.
17:51Bunlar geçici koruma statüsünde değiller.
17:54Başka bir statü bu.
17:56Bu 100.000'lere kadar çıkmıştı bir ara.
17:58Nedir bu mesele o 75.000?
18:00Diğer uyruklardan olan insanlar gibi oturum izninde başvuruyor.
18:05Ya aile ikamet izni veriliyor ona.
18:08Mesela bir Türk vatandaşıyla evli olduğu için veya.
18:11Taşımaz alması mı gerekiyor bunun için yoksa?
18:15Yok hayır.
18:16Böyle bir şey yok.
18:17Öyle bir şart yok.
18:18Bir yıllık bir oturma izni veriliyor.
18:20Bizim üniversitelerimiz okuyan 60.000 kadar öğrenim ikamet izni sahibi aynı zamanda Suriye kökenli üniversite öğrencisi var.
18:29Bunları mesela geri dönüşlerde hep konuşmamız gerekiyor.
18:33Vatandaşlık alan bugüne kadar en son Kasım ayında İçişleri Bakanı'nın açıkladığı 238.768 Suriyeli var.
18:43Bunu da yalnız dikkatinizi çekmek istedim.
18:45Bu aileye verilen bir şey olduğu için vatandaşlık şeyi.
18:49Bunların yarısı çocuk aşağı yukarı yarısı yetişkin.
18:54Evet anne baba ve çocuklar.
18:56Türkiye'de evlilik yapan 38.855 bizim izlediğimiz rakam.
19:03Bir şey var yani ya bir Türk erkekle veya bir kadınla evlenmiş Suriyeli var.
19:091 milyona yakın o bahsettiğimiz 3 milyona yakın Suriyeli içerisinde Türkiye'de doğmuş.
19:15Burada doğmuş ya da doğduktan sonra buraya gelmiş.
19:22Bir Suriyeli nüfus var mesela en çok geri dönüşlerde konuşmamız gereken.
19:26Bu çocuklar mesela Türkçe biliyorlar.
19:28Evet onlu yaşlarında 10 yaşında diyelim.
19:31İlk öğretim okullarına gidiyorlar.
19:33O dönem 10 yaşındayken şimdi üniversite öğrencisi olanlar gibi 20 yaşlarında.
19:38Bunların önemli 1 kısmı Arapçayı bile bilmiyor.
19:41Yani yazılı Arapçayı bilmiyor.
19:43Türkçe biliyor Türkçe yazmayı biliyor.
19:46Şimdi belki yeni jenerasyon gurbetçilerimiz var ya Almanya'da.
19:49Türkçeyi tam konuşuyor.
19:50Almancayı daha farklı konuşmuyor.
19:52Benzer durumlar gibi.
19:54Çünkü Arapçada konuşma dili ile yazılı dil biliyorsunuz ayrı.
19:58Onun için yazılı Arapçayı bilmiyorlar.
20:00Belki ailenin içerisinde amice dedikleri konuşma dilini biliyor bu çocuklar.
20:05Bunların mesela hepsinin düşünülmesi konuşulması gerekiyor.
20:11Yani bu bizim tabi bu Esad rejimi düşer düşmez medyanın da biraz yansıtmasıyla geri dönüş meselesi.
20:19İşte hepsi dönüyor dönecek şeyine döndü ama.
20:22Belki bunu da konuşacağız.
20:24Bu o kadar hemen bugünden yarına olacak bir mesele değil tabi ki.
20:29Tabi o zaman girizgah yaptık.
20:31Şimdi ikinci sınır kapısı da aktive edildi.
20:34Bir artış var deniliyor.
20:35Sayın Bakan da söyledi.
20:36Bir buçuk iki katı kadar.
20:38Ama dediğiniz unsurlar da var.
20:41Yani ben hemen bugün çantamı hazırladım.
20:44İş yerime bay bay deyip çünkü.
20:46Ot yok ocak yok.
20:48Belki evleri yok.
20:49Bunlar insanlar şimdi ister istemez burada.
20:53Evet.
20:54Sıla vatan hasreti tabiri caizse çekiyorlar ama.
20:58Hasbelkader bir.
21:00Kurulu düzenli tırnak işlerse olan kişiler gene.
21:03Burada daha tırnak işleri gene Suriye'ye göre söylemek gerekirse daha rahatlardı belki.
21:08Şimdi oraya nasıl adapte olacaklar?
21:10Ve dediğiniz gibi bir çoğunun da burada okulu işi.
21:14İnşaat sektörü olsun değil mi?
21:18Kalifiye ara eleman bulma noktasında zorluklar çekilirken bizim de.
21:23Özellikle işte sıhhi tesisatçı kaporta boyu ustası veya başka teknik konuşmak lazım.
21:30Tabii.
21:31Bunları nasıl değerlendirmek lazım?
21:32Yani şöyle bir isterseniz geri dönüş şartlarıyla ilgili konuşalım.
21:36Şimdi geri dönüş teknik olarak iki biçimde olabildi.
21:40Bir return ingilizcesiyle dönüş geri dönme şeklinde.
21:44Bir de repatriation dediğimiz yeniden vatanına kavuşturma dediğimiz bir şey var.
21:49Yani bu bunun tıpkı Türkiye'deki uyum politikalarının konuşulduğu gibi bir dönem.
21:55Bu ileride de konuşacağımız bir şey ama.
21:58Yeniden vatanına kavuşturma programları planlamamız lazım.
22:02Bizim uluslararası örgütlerin desteğiyle, uluslararası diğer ülkelerin, hükümetlerin desteğiyle.
22:08Bunu sağlıklı biçimde yürütmek istiyorsak.
22:11Çünkü şu anda her bir şehrin durumu farklı.
22:15En iyi durumda olan Şam, İdlib muhalif grupların eliyle biraz daha ayağa kalktı.
22:22Altyapısı vesairesi hiç bizim zihnimizdeki gibi değil.
22:26Yani Suriye'nin belki de en yaşanabilir bölgesi orada.
22:30Ama mesela Humus'un yüzde kırkı yıkılmış vaziyette.
22:33Hama'nın önemli bir kısmı.
22:35Arada çeğirler bunlar Şam ile Halep arasında.
22:38Halep'in çok önemli bir kısmı özellikle Rif denilen kırsal bölgeleri veya şehir merkezleri.
22:43Bunların hepsinin planlanması lazım.
22:45Yani 117 milyar dolar bir raporun ifade ettiği yıkım.
22:52Yüzde on yedi buçuğu bütün Suriye'deki bina stoğunu yıkılmış vaziyette.
22:57Bu dediğim gibi Humus, Hama gibi şehirlerde çok daha yüksek.
23:00Halep depremden de etkilendi biliyorsunuz bizim.
23:02Tabii bir de o var.
23:04Şubat depreminden de.
23:06Kuzey bölgesi aynı şekilde.
23:08Birleşmiş Milletler'in bir raporu 400 milyar dolara ihtiyaç olduğunu bu bölgenin kalkınması, tekrar ayağa kaldırılması için.
23:15Ve bu böyle üç beş yılda olacak bir şey de değil.
23:18Tüm Suriye için de bir trilyon dolar gibi bir rakam.
23:22Farklı hesaplamalara göre farklı şeyler çıkarılabilir.
23:25Bunu başka açıdan Türkiye'nin de burada rolü alacağını, alması gerektiğini de konuşulabilir.
23:32Ama bu hastane, okul, altyapı meseleleri çözülmeden elektrik, su ihtiyaçları vs.
23:40İnsanların bir anda buraya döneceklerini düşünmek biraz fazla iyimserlik olur.
23:45Bunların hepsinin planlanması ve iyi bir şekilde imar şeyine girilmesi lazım.
23:55Burada elbette ki Suriyeliler kendileri ilk rolü alacaklar.
23:59Ama sadece onların şeyle olacak bir şey de değil.
24:02Çok açık biçimde.
24:04Tabii bu iyimser senaryoları konuşuyoruz.
24:06Yani umarım bu.
24:08Yeniden bir iç çatışmaya.
24:12Evrilmez grupları.
24:13Yine bu İsrail'in eline ekmeğine yağ sürecek bir şeydir.
24:17Bir taraftan PYD'nin tarafıyla bu şimdi yeni oluşan durum arasında.
24:23Diğer taraftan İsrail'in durumu.
24:29İran denklemden çıkmış değil.
24:32Beşer Esad'ın kardeşi Mahir Esad ki şebihaların ve kendine bağlı tümeni olan bir gruptu.
24:382000 kişilik bir askeri grupla şeye geçti.
24:41Irak'a geçti.
24:42Yani yarın tekrar dayışın içinde başka bir yerde dayış mesela bitmiş değil.
24:48Yani dayışı bahane edip zaten PYD'yi destekliyor.
24:51Amerika Biden onu söyledi.
24:53Neden ypg aslında oradaki askerlerimizin ve hapishanelerdeki de açıların kontrolü
24:59için gibilerinden bir şeytanı ayakta tutup tekrar bu şeyleri oyunu kurabilir.
25:05Hani en başta söylediğim siz dağılmadı veya henüz ne olup bittiğini göremiyoruz.
25:10Toz dumandan dememin sebebi bu.
25:13Ama iyimser senaryoda Suriye'nin imarı için insanların dönmesine ortam hazırlamak
25:21için ciddi bir planlamaya ve bütçeye ihtiyaç var.
25:24Bu çok açık yani.
25:26Dolayısıyla bunu konuşmamız lazım Suriyelilerin dönüşünden önce.
25:30Dönüş olacak mı?
25:32Büyük çoğunluğu döner insanların.
25:34Zaten 1 yıldır bir eğilim var.
25:36Yani biz birkaç yıl önce en fazla 3.7 milyona çıkmıştı Suriyeli sayısı.
25:43Oradan geriye son 12 ayda bakanın açıklamalarından izlediğimiz kadarıyla 600.000 kişi döndü.
25:50Toplamda.
25:51Nereye?
25:52Nereye?
25:53Evet.
25:54Yani burada tekrar en azından topraklarına sahip çıkmak için ailesini burada bırakıp
26:00gidenler olacak.
26:01Orada şartları oluşturmak için oraya tekrar bir şeye girişenler olacak vs.
26:08Bunlar şey ama bütün bunların Türkiye'de etkisi olacak tabii.
26:13Olumlu ya da olumsuz gördüğünüz anlamda.
26:16Peki bu süreç dediğimiz gibi dünden yarına bugünden yarın olacak bir süreç değil.
26:221 yıl içerisinde belki bir net ya da yaza kadar olan süreç tekrar ben Suriye'nin
26:28iç yapısındaki farklılıklara gelmek istiyorum.
26:31Oradaki bu gruplar hem hal olup bir aklı selimle birlikte hareket edebilirler mi?
26:39Türkiye'nin de çünkü bu konuda çok yardımcı olduğunu biliyoruz.
26:44Her anlamda hem Suriye vatandaşlarının mağdur edilmemesi hem ülkelerinde güvenle
26:50yaşamalı.
26:51Bugün sayın cumhurbaşkanı da gene birkaç saat önce açıklamalarında bunun altını
26:55çizdi.
26:56Yani yeniden oldu bitti diye göz yumulmaması yeniden bir iç karışıklığın yaşanmaması
27:04bu tırnak içerisindeki baskıdan zulümden kurtuluşun 60 yıllık esaretten kurtuluşun
27:11iyi yönetilebilmesi ve bu konuda da Türkiye'nin de üzerine düşen görevi yapmaya hazır
27:17olduğunu sayın cumhurbaşkanı ilk ağzından zaten açıkladı.
27:22Bu yeni denklemde tabi kim nasıl bir role bürünecek?
27:27Hangi aktör ne kadar ileri geri düşecek?
27:30Bizim orada işimiz yok.
27:32Mesela karışmayın dedi.
27:33Hani Ahmet abi yesinler birbirlerini demek gibi bir şey.
27:36Trump'ın demesiyle olacak bir şey mi?
27:38Görürüz bakalım.
27:39Oncakta mı şubatta mı gelecek şeye daha 20 Ocak'ta töreni var.
27:43Bir önceki görev zamanında da biliyorsunuz normalde asker çıkartma durumundaydı.
27:48Ardından pentagon vesaire müesses nizam diyorlar.
27:51Amerika'daki orada kaldılar.
27:53Şimdi baydın kalmaktan yana ama ypg'nin ya da işte o 3'te 1'ine sahip olan teröristlerin
28:01olduğu grup arkası tamamen Amerika'ya dayamış durumda.
28:05Bu yekten destek açıktan destek bitmedikçe orada biniye yakın Amerikan askeri var.
28:11Petrol bölgesi olur.
28:12Yani kara kaşına kara gözüne orada durmuyor aslında.
28:15Irak'ın durumu belli.
28:17Orada 3'e bölünmüş.
28:19Kürt yönetimi şiiler vesaire değil mi?
28:22Böyle bir denklemde alt tarafta ürdün çok ne ortada duran suudi arabistan yemen kürsü
28:32siler vesaire gazete savaş yani soykırım siyonistlerin devam ediyor.
28:39İsrail'in.
28:40İran bir taraftan etkisini kaybetmek istemiyor.
28:44Böyle bir denklem bölgede sizce barışın hemen tesisi mümkün olabilir mi?
28:50Umuyoruz.
28:51Bu bizim temennimiz ama pek çok şey perde arkasında yürüyecek.
28:57Yani burada türkiye'nin işte gene perde arkasında ne kadar aktif olacağı vesaire
29:04ama şu çok açık yani bu olup biten de batı basının veya batıların okuması da bunu
29:10destekliyor.
29:11Yani kazananın türkiye olduğu şu ana kadar ama bundan sonraki şartlarda işte biraz
29:17önce bahsettiğim gibi yani.
29:19Bu bazı mumları üfleyerek tekrar canlandırırlarsa.
29:23Trump sözünü yutar.
29:25Yani daeş diye bir şey tekrar mesele alevlendiğini düşünün.
29:30Öyle mi?
29:31Yani bu bitmiş değil.
29:33Çünkü suriye'nin içerisinde tekrar siyah bayraklar, arabalar falan filan altındaki
29:39bazı şeyleri.
29:40Buna ortam hazırlanabilir.
29:41O yüzden zaten terör listesinde.
29:42Evet evet.
29:43Dolayısıyla hani gerçekten birçok şeyden senaryodan bahsedebiliriz ama hangisinin
29:44ağırlık kazanacağını söylemek için.
29:4510 günlük bir projeksiyon işi çok erken diyorsunuz.
29:46Çok erken ama.
29:47Türkiye'nin dediğiniz gibi şu ana kadar getirdiği bir işi yarım bırakmayacağını
29:48bence.
29:49Tahmin ediyorum.
29:50Bu sadece Suriyeli mültecilerin evine.
29:51Gerekli mesajları dünyaya verdi zaten.
29:52Meselesi değil.
29:53Yani sadece Suriyelilerle ilgili bir mesele değil.
29:54Bizim stratejik şeyimiz açıldı.
29:55Yani.
29:56Yani.
29:57Yani.
29:58Yani.
29:59Yani.
30:00Yani.
30:01Yani.
30:02Yani.
30:03Yani.
30:04Yani.
30:05Yani.
30:06Yani.
30:07Yani.
30:08Yani.
30:09Yani.
30:10Yani.
30:11Yani.
30:12Yani.
30:13Yani.
30:14Yani.
30:15Yani.
30:16Yani.
30:17Yani.
30:18Yani.
30:19Yani.
30:20Yani.
30:21Yani.
30:22Yani.
30:23Yani.
30:24Evet.
30:25Evet.
30:26O kadar.
30:29Yani.
30:30Bu lafı edebilecek tek kişi Bahçeli'ydi ve o etti yani Türkiye'de.
30:34Çepeni sağlamlaştı ardından süre ardından zaman tamam dolmuştur vakit gibi.
30:40Gibi gibi yani bunlar şaşırtıcı şeylerdi şimdi biraz daha bir yere oturmaya başlıyor.
30:44Puzzle.
30:45Ben çok siyaset bilimi uzmanı değilim ama biraz daha tablo netleşiyor benim kafamda.
30:52Son bir kaç dakikamız 2-3 dakikamız Suriye vatandaşların hani bazı lobiler diyoruz
30:59ki Avrupa'da vesaire etkilidir.
31:02Dünyada Türkiye dışında göçmen mülteci neyse kavram ne kadar bir Suriye halkı
31:09daha memleket dışında 12 milyon civar zannedersem Amerika'da çok güçlü bir Suriyeliler
31:15lobisi var.
31:16Avrupa'da da bu savaş çıktıktan sonra en az birkaç milyon geçti.
31:20Yani öncesindekilerle beraber Almanya'da hatırlayacak kadar var zannedersem bütün
31:26bunlar Fransa'da var daha önceki o bütün bunlar bir Suriyeli diasporasından bahsedilebilir.
31:32Daha yumuşak bir diasporik şey mesela Güney Amerika'da el turkolar diye bilinenler
31:37aslında onlar o ilginç bu konu az önce sizden sohbetimizde bugün Suriye toprakları Osmanlı'nın
31:42o 500 yıllık bakiye döneminde barış döneminde yurdun Suriye bu bölgeden Güney
31:48Amerika'ya göç etmiş 5 milyonluk bir şeyden bahsediyoruz.
31:51Mesela bu savaş çıkmadan önce yurt dışındaki Suriyeliler diye bir bakanlığı vardı Suriye'nin
31:57şimdi ama bunların ilişkileri çok gevşek ilişkiler.
32:00Yani bizim bildiğimiz gibi bizim Türkiye'de Türkiye'nin Avrupa'daki türkler gibi olduğu
32:04bir ilişki değil.
32:05Bu diasporayı canlandırabilir mi Suriye keşke canlandırabilse yani onların desteği
32:11çekebilse.
32:12Aynen öyle tabi akademisyen diplomat gücü ordusu manevi olarak bile çok büyük moral
32:18olur.
32:19Yani düşünmesi gereken şeylerden 1'si bence bu.
32:24Bunun dışında tabi ulusal örgütleri, ulusal kamuoyunu diğer ülkeleri bu konuyla ilgili
32:32harekete geçirmek çok önemli.
32:34Ya bu işten sadece biz ders çıkartmadık, Avrupalılar da çıkarttı.
32:38Belki Avrupa'da gene cenevrede bu konularda masalar kesinlikle bu konularda hep şey
32:43Türkiye bu diplomatik şeyleri zorlamalı bunları zorlamalı ve bu işin yükünün varsa
32:48yükü kürfeti olacak sadece Türkiye'nin üzerinde olmadığını göstermesi lazım
32:54yani.
32:55Sayın hocam çok teşekkür ediyoruz ağzınıza sağlık, değerli yorumlarınız için inşallah
33:00ilerleyen haftalarda yine yeni konularla sizi ağırlamak isterim sağolun.
33:04Evet değerli akit tv izleyenleri öğleden sonra haber kuşağımızda yıldırım beyazıt
33:09üniversitesi öğretim meclisi doçant doktor ali zafer sahuroğlu hocamızdan Suriye'de
33:14yaşanan gelişmelerin biraz daha hem göçmenler noktasında hem demografik yapılama bundan
33:22sonra ne olabilir?
33:24Nasıl 1 ruh hatası çizilmeli yeni oluşum nasıl olmalı ve Suriye'nin dünyadaki insan
33:30gücü hakkında değerlendirmelerde bulunduk.
33:33Haber bültenlerimiz bundan sonra da devam edecek bizden ayrılmayın iyi akşamlar hoş
33:37görüşmek üzere hoşçakalın.