Suriye'de Alevi Türbesi’ne saldırı yapıldığına dair bir videonun sosyal medya platformlarında paylaşılması üzerine bazı kentlerde protesto gösterileri düzenlendi. Gösterilerin ardından Humus'ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Suriye’de en kırılgan mezhepsel fay hattı provokatörler tarafından yine harekete geçirilmiş durumda mı? Yayınlanan eski video ile ülkede yine kaos mu amaçlanıyor? Bu olayın arkasında kim var? Detayları CNN TÜRK Dış Haberler Editörü Enver Kaptanoğlu aktardı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Samet aslında öncelikle şöyle başlamak gerekiyor, 8 Aralık 2024 günü Suriye'de Esad rejimi devrildi.
00:10Bu uluslararası anlamda özellikle de Orta Doğu'daki bütün dengeleri değiştirecek son dönemdeki en önemli gelişmelerden bir tanesini geride bıraktı.
00:25Ama aynı zamanda Suriye'deki bu değişim kolay olmayacak.
00:31Çünkü 14 yıllık ve içinde mezhepsel düşmanlıklar da barındıran bir savaştan çıktı bu ülke.
00:38Şimdi en önemli kısım artık geride bırakıldı ama bundan sonraki süreçte oldukça zorlu.
00:46İşte bu zorluklardan bir tanesi de senin de belirttiğin gibi bu mezhepsel fayatları.
00:54Peki aslında şöyle başlayalım, dün ne oldu ne olduğunu anlatarak başlayalım.
00:58Ondan sonra nedeni ve nasıllığına geçelim.
01:01Hem de bir yandan da görüntüler burada volümümüzde dönmeye devam ederken yanında da haritamızda.
01:07Öncelikle Halep şehrinde hemen ben ismini yanlış söylemeyeyim, Aleviler için kutsal olan Ebu Abdullah El Husaybi türbesinin yakıldığına,
01:20zarar verildiğine dair hatta türbeyi koruyan muhafızlardan 5 tanesinin öldürüldüğüne dair bir video servis edildi sosyal medyada.
01:30Ve bu video hızla yayıldı.
01:32Bu videonun yayılmasının ardından özellikle Humus, Laskiye ve Tartus şehirlerinde ve Kırsalı'nda yaşayan
01:44özellikle de Alevi, Nusayiri toplumu buna tepki gösterip sokağa indi ve gösteriler düzenlemeye başladı.
01:53Hatta Şam içerisinde de önlemler alındı.
01:55Evet, Şam içerisinde de önlemler arttırıldı.
01:59Özellikle Emevi meydanında herhangi bir saldırı ihtimaline karşılıklı önlemler üst düzeye çıkarıldı.
02:06Ardından videonun yayılmasının ardından dediğim gibi sokağa çıkıp bu tarz gösteriler düzenlendi.
02:15Tabii şu anda biliyorsunuz geçici hükümet başta ve onun kolluk kuvvetleri olarak görev verdiği birimler sahada görev yapıyor.
02:24O birimler de hemen bu bölgelere takviye olarak gönderildi.
02:29Tartus ve Laskiye-Kırsalı'nda özellikle dün öğle saatlerinden sonra gösteriler biraz şiddetlendi açıkçası ve yer yer çatışmalara da dönüştü.
02:43Ki hem oradan gelen görüntülerde hem de sahada konuştuğumuz Suriyeli bağlantılarımızla da konuştuğumuzda
02:51özellikle de Humus'ta silahlı çatışmalar da yaşandı.
02:55Gerçekten bir anda yani bir kıvılcım gibi sosyal medyada yayınlanan bu video bir kıvılcım gibi büyüdü,
03:03sokak olaylarına dönüştü diye ardından da silahlı çatışmaya kadar vardı bu olaylar.
03:10Çok ciddi bir boyut aldı.
03:12Öyle ki Laskiye-Kırsalı'nda ve hatta yine Humus'un Laskiye tarafındaki Kırsal bölgesinde
03:19bu bölgelere takviye için gönderilen, geçici hükümet tarafından gönderilen kolluk güçlerine saldırı düzenlendi, pusu düzenlendi.
03:31Bu bir mukavemet değil, bayağı pusudan bahsediyorsunuz.
03:35Evet, bayağı pusudan. Şimdi bunu kimlerin yaptığını da anlatacağım.
03:38Ve bu bayağı ciddi bir olaydı çünkü 14 kişi hayatını kaybetti bu iki farklı pusu olayında ve 10 kişi de yaralandı.
03:47Tabi bu şimdi tansiyonu daha da yükseltti o bölgede.
03:53Humus, Tartus, Laskiye dedim.
03:55Bunun ardından bu sefer karşıt gruplar sokaklara indi ve aralarında çatışmalar oldu, kavgalar çıktı, arbedeler yaşandı.
04:06Ve şimdi peki bu olaylar neden çıktı?
04:11Başta bahsetmiştim Halep'teki bu Huseyvi türbesine yakıldığına dair, saldırı düzenlendiğine dair bir video yayınlandı.
04:20Ve özellikle de Alevi topluluğunun önde gelen din adamları başta olmak üzere hemen çıkıp dediler ki bu videoyu güncel olmadığını söylediler.
04:34Birçok farklı kanaldan özellikle bunun güncel olmadığı eski tarihli bir video olduğu ve dolayısıyla bu videonun da aslında mezhepsel fayatlarını kışkırtma amaçlı sosyal medyada servis edildiği açıklandı ki.
04:50Gerçekten çok kısa sürede büyüyüp böyle bir anda sokak olaylarına dönüştü.
04:57Ardından tabi hemen geçici hükümetin kolluk kuvvetleri müdahale etti, sokağa çıkma yasağı ilan edildi ki bu sabah 8'de sona erdi ki şu an yine en son oradan aldığım bilgilere göre düne göre çok daha sakin şu an sokaklar ancak bunu tabi izlemekte fayda var.
05:14Şimdi peki bu olaylar neden çıktı?
05:17İşte burada ben bir soru sorarak bırakayım sana çünkü İran'dan açıklamalar vardı, İran'a karşı açıklamalar vardı.
05:23Soru işareti şu İran'ın bir etkisi var mı deyip sözü sana bırakayım.
05:27Ondan da hemen bahsedeceğim yalnız şöyle bir şey var son birkaç gündür hepimiz biliyoruz biz aslında haber olarak da canlı görüntü olarak da bunları yayınlıyoruz CNN Türk olarak.
05:41Ne görüyoruz Suriye'de son 1-2 gündür özellikle de rejime bağlı askerlerin, ordu mensuplarının, üst düzey askeri yetkililerin hepsinin Şam'a gelip veya büyük illerde gelip merkezlerde silah bıraktığını görüyoruz.
05:57İşte özellikle bu Laskiye, Tartus ve Humus kırsalındaki dün bu olayların çıktığı bölgede bazı rejime bağlı askerlerin, grupların silah bırakmak istemediğini biliyoruz.
06:12Silah bırakmak istemedikleri için de şu anda onlar bir çete yapısına dönüşmüş durumda.
06:19Ve bir yandan da şu anki geçici hükümete yani şu anki Suriye'deki otoriteye başkaldırı eğilimi içindeler silah bırakmayı kabul etmedikleri için.
06:32Tabi geçici hükümet şu anda gerçekten çok zorlu bir yoldan geçiyor.
06:38Bakın tamamen sıfırdan bir devleti, devlet yapısını, kurumlarını inşa etmek gerçekten 10 yıllar alacak bir süreçten bahsediyorum.
06:48O yüzden şu anda halen Suriye'de her şey çok sıcak ve her şey çok kırılgan ama şu ana kadar en azından geçici hükümetten gördüğümüz kadarıyla
06:58bütün Suriye'nin bütün kesimlerine, toplumun bütün unsurlarına hitap edeceklerine yönelik en azından söylenmezinde bunu şu anda açıklıyorlar.
07:10Kamera önlerinde de bunu da göstermeye çalıştıklarına dair hem açıklamalar hem görüntüler de var.
07:17Ancak tabi doğal olarak şimdi bir rejim değişikliği oldu Suriye'de Esad rejiminin ardından.
07:25Şimdi Suriye'de özellikle Alevi ve Nusayri kesimde bir doğal olarak endişe var.
07:32Yani yeni gelen geçici hükümet bize nasıl davranacak, bizim güvenliğimiz yine eskiden olduğu gibi devam edecek mi, işimize gücümüze gidip gelebilecek miyiz?
07:44İşte rejim dönemindeki ayrıcalıklarımızı kaybedecek miyiz, ekonomik ayrıcalıklarımızı kaybedecek miyiz diye doğal endişe var.
07:52Şimdi bu endişeyle birlikte, bu endişe aslında Suriye'yi bu tarz olaylarda dış müdahaleye çok açık bir duruma da sokuyor.
08:06Bu içinden çıkılamayacak bir durum değil ama zorlu bir durum.
08:11Şimdi dış müdahale demişken hemen senin sorununa bağlantı yapayım.
08:15İşin içinde İran var mı yok mu net olarak bunu bilmiyoruz.
08:19Var ya da yok diyemeyiz ama buna işaret eden bazı gelişmeler oldu.
08:24Mesela geçtiğimiz pazar günü, pazartesi günü İran dini lideri Ali Hameney şöyle bir açıklama yaptı Tahran'da, çıktı konuşmasında.
08:35Dedi ki özellikle de Suriyeli gençlere seslendi ve dedi ki hemen şuradan okuyorum.
08:42Ülkelerinde güvenliği bozanlarla kararlı bir şekilde mücadele etsinler.
08:48Bundan sonra kaybedecek bir şeyleri yok dedi.
08:52Bakın bu açıklamaya bir yorum falan katmıyoruz, açıklamaya anlatıyorum.
08:56Bu açıklamanın ardından dün de hatta önceki günde İran Dışişleri Bakanlığı'ndan da Suriye'nin geleceği için konuşmak erken bundan sonra daha çok şey olur minvalinde bir açıklama geldi ve bu açıklamanın ardından hemen bir gün sonrasında bir anda sahada bu tarz olaylar çıktı.
09:17Bakın şu anda bu görüntüler de zaten şu anda geçici hükümetin kolluk kuvvetlerine ait araçların bu olayların çıktığı bölgelere gidişi, oradaki olayları kontrol altına alma adına oraya müdahale ettiklerini gösteren görüntüler.
09:35Tabii şimdi bu olayların dışında benim Suriyeli kaynaklardan edindiğim biraz yani konuştuğum edindiğim bilgiler şöyle detaylar var.
09:46Dış müdahale demişken özellikle bazı köylerde bu Laskiye, Humus ve Tartus kırsalında yaşanan bu olaylarda bazı köylerde mesela yakalanan güvenlik güçleri tarafından yakalanan bazı kişiler var.
09:59Bu kişilerden bazılarının İran adına çalışan kişiler olduğu iddiaları var ve bazılarının üzerinden de özellikle de Lübnan kimliklerinin çıktığına dair bilgiler edindi.
10:15Bunların hepsi bir yandan aslında oradaki kesimi bu tarz yöntemlerle provokasyon amaçlı sahaya sürerek bir tekrar mezhepsel çatışmayı daha tam olarak hiç düzen sağlanamamışken mezhepsel bir çatışmayı körükleyerek Suriye'yi başka bir noktaya taşıma amacı mı taşıyor soru işareti şu anda çok ön planda.
10:43O yüzden de hem İran'ın yaptığı bu açıklamalar hem de sahada yakalanan bu kişilerin kimliklerinin bu şekilde ortaya çıkması dolayısıyla bu düşünceyi ön plana çıkartıyor.
10:55Zamanımızı tamamladık bir cümleyle rica edeceğim sokağa çıkma yasağı yapılmıştı dün akşam sabah 8 itibariyle bitti tekrar yapılacak mı yapılması yönünde bir bilgi var mı bir cümleyle alayım.
11:05Şu ana kadar öyle bir şey görmedik ya da öyle bir açıklama gelmedi sokağa çıkma yasağı devam edecek mi?
11:11Bundan da şunu anlıyoruz aslında ortamın biraz daha düne göre sakinleştiği ve biraz daha güvenlik güçlerinin kontrolü altında olduğunu anlıyoruz ama çok yakından takip ediyoruz.
11:22Çünkü dediğim gibi çok kırılgan ve çok zorlu bir süreç yaşanıyor Suriye'de o yüzden çok dikkatli takip etmek gerekiyor.