SAY ni DOK | Risk ng pagkakaron ng diabetes at hypertension, tumataas nga ba pagkatapos ng holiday season? - video Dailymotion

PTVPhilippines

SAY ni DOK | Risk ng pagkakaron ng diabetes at hypertension, tumataas nga ba pagkatapos ng holiday season?  For more news, visit:  ►https://www.ptvnews.ph/  Subscribe to our DailyMotion Channel: ►http://www.dailymotion.com/peoples-television-incorporated  Subscribe to our YouTube channel: ►http://www.youtube.com/ptvphilippines  Like our Facebook pages: ►PTV: http://facebook.com/PTVph  ►Rise and Shine Pilipinas: https://www.facebook.com/riseandshinepilipinas  Follow us on Twitter:  ►http://twitter.com/PTVph  Follow us on Instagram: ►https://www.instagram.com/ptvph  Watch our livestream on:  ►http://ptvnews.ph/livestream/ ►https://www.dailymotion.com/PTVPhilippines  Watch our News Programs, every Mondays to Fridays  Rise and Shine Pilipinas - 6:00 - 7:00 am | 7:30 - 8:00 am Balitang Pambansa - 7:00 - 7:30 am | 12:00 - 12:30 pm | 6:00 - 6:30pm | 9:30 - 10:00 pm PTV Sports - 8:00 - 9:00 am Bagong Pilipinas Ngayon - 12:30 - 1:00 pm Sentro Balita - 1:00 pm - 2:00 pm Ulat Bayan - 6:30 pm - 7:00 pm PTV News Tonight -  10:00 pm - 10:30 pm  Saturday & Sunday: ►Sentro Balita Weekend - 1:30 - 2:00 pm ►Ulat Bayan Weekend - 6:15 pm - 7:00 pm

Transcript

00:00Mga ko-RSP, cliche as it may sound, new year, new me.

00:05Pero paano kung pagkatapos ang paskot, bagong taon,

00:08ang new version ng sarili ninyo ay hindi na healthy?

00:12Ayun lang. Nakofi, marami sa atin ang napasobra ng kain

00:17at nalimutan na po yung balansa sa pagkain.

00:19Sarap kasi!

00:20Kapag merong handaan, marami po ang makakarelate diyan,

00:23lalo na yung mga prone sa hypertension at sa diabetes.

00:26Nakadadagdag naman, kaya yan sa banta, sa ating kalusugan.

00:29Alamin natin ang sagot diyan at kumonsulta muna

00:32kay Doc Raymond Bautista, isang occupational medicine specialist.

00:36Maganda umaga po, and welcome to Rising Shine Pilipinas.

00:38Good morning. Happy New Year, po.

00:40Nice to be here.

00:41Thank you for joining us today, Doc Ryan.

00:43Doc, ano po ba yung mga common na mga sakit

00:46na kukuha po ng mga Pilipino kapag after the holidays,

00:50yung mga makukonsulta sa inyo ngayon Januari?

00:53Yes.

00:53Ano ba yung mga normal na mga sakit?

00:55Mga common na sakit is yung mga nagkakawin sila ng diarrhea

00:58because of overeating.

00:59Mayroon din po tayo yung mga pagkahilo, sakit sa chat.

01:02Mayroon din po tayo yung mga tinatawag na stress issues.

01:06And most commonly, na-diagnose namin po yung mga hypertension

01:09and diabetes during the holiday season.

01:11Nako. So, mas prevalent pala ang diabetes at hypertension?

01:15Mas prevalent in the sense that most of them,

01:17or most of the Pilipino people, use their 30-month pay

01:21just to do their checkups.

01:22And dun lang po nila nalalaman na mayroon po silang diabetes

01:25at hypertension.

01:27Yung sana pang-leisure natin,

01:30na pang-bili ng mga gadgets,

01:32sa ospital na pupunta.

01:34O sa gamot.

01:35O kaya sa gamot.

01:36Ganun po ba ang trend?

01:37Kapag Januari-February, maraming kumukonsulta.

01:39Mostly, it's either before December or during January,

01:44after nilang kumain ng madami during December or holiday season,

01:47dun sila nagpapacheck up sa doktor,

01:49dun na-diagnose.

01:50And sa dalawang sakit na sinabi po natin kanina,

01:53yun po yung mga mahirap.

01:54Wala kasing simptomas.

01:55Most of our Pilipino people doesn't know

01:57that they have already diabetes or hypertension.

02:00Okay.

02:01Paano ba tayo nang kakaroon ng hypertension, diabetes?

02:04What are the symptoms, Doc?

02:05Kasi I understand, hindi naman ito madalas nakikita agad.

02:08Correct.

02:09Ang diabetes saka hypertension,

02:12especially hypertension,

02:13they call it as a silent killer.

02:14Because they don't manifest any symptoms,

02:17o wala nararamdaman ang pasyente,

02:19unless na magpacheck up,

02:20or pumunta sa kanilang doktor.

02:22But mga common signs na encounter ng mga pasyente

02:27is yung mga pagkahilo, sakit sa ulo,

02:29madaling mapagod, hinihingal.

02:31Tapos pupunta sila sa doktor,

02:33dun nila malalaman na may diabetes or hypertension na po sila.

02:36So, yun ang pinakaproblema po namin.

02:39Kaya we try to educate them for yearly checkups

02:42para malaman po nila yung kanilang kondisyon.

02:44Ayun.

02:44Yung executive checkup,

02:46ganun ba yun, Doc?

02:47Siguro ang isa sa mga New Year's resolution,

02:50magpacheck up ngayong first quarter of January.

02:55Alright, ano po ba ang mga recommendation, suggestion nyo, Doc,

02:59ngayong start of the year,

03:01na gusto nga magshift to healthy lifestyle?

03:03Ati mga kababayan.

03:04Okay, magandang tanong yan.

03:06Ang pinakaimportante lang siguro is yung kanilang healthy mindset.

03:10Small decisions ng kanilang buhay,

03:13kagaya sa pagkain, sa mga fast food,

03:15yung malaking impact po yun sa katawan po natin.

03:18Kasi yung mga preservatives po,

03:20yung mga unhealthy food na accessible,

03:22we know naman po natin,

03:24it's very easy now to order food online.

03:26Hindi nila alam kung sometimes yung ano yung ingredients

03:29na nakakasama po sa katawan po nila.

03:31So, healthy mindset lang po,

03:33will go a long way for their health being.

03:36And sabi nyo nga po kanina is,

03:38just check up every year, or once or twice a year,

03:41will tell them how to prevent their diseases.

03:45And plus, mabibigyan po sila ng angkop na gamot

03:48para sa kanilang mga sakit.

03:49Doc, ano po yung mga options in terms of diet

03:52ang dapat naming gawin

03:54in order for us to have a healthy lifestyle?

03:56Because I understand marami po sa ati mga kababayan

03:59ang talagang napasabak sa maraming kainan.

04:02Tama po.

04:03I always tell my patient,

04:04just follow the acronym of the diet.

04:06D-I-E-T.

04:08Diet means D for diversify or divide.

04:12Instead of putting kakainin nila isang buong lechon,

04:15baka talahate, pwede na.

04:16That's almost 50% na natatanggal po nila.

04:19Or, alisin po nila yung mga masasamang pagkain

04:22at sumubok naman po ng mga masasarap

04:24pero healthy na pagkain po.

04:26Individualized means that you should

04:29follow your own diet na angkop po sa inyo,

04:31or magluto po sa bahay.

04:33Nakakatipid na rin po ito.

04:35Alam nyo po yung ingredients nun sa pagkain.

04:37Plus, alam mo po na healthy po ito sa katawan.

04:41Yung IPO stands for Eat With A Purpose.

04:43Mostly, sa ugali ng mga Pilipino,

04:46kumakain lang po sila dahil nabobore po sila,

04:48walang ginagawa.

04:50Guilty ako dyan do.

04:52Or may nakikita lang masarap,

04:54kakainin po bigla kahit hindi pa hugutom.

04:57So, yun po yung hirap na nakakadagdag po sa timbang,

05:01nakakadagdag po sa iba-ibang sakit.

05:03Yung TIPO stands for Timely Eating.

05:06Alam na po natin masasarap yung pagkain.

05:08Usually, pag masarap,

05:09mabilis po nilang nilulunok

05:11at hindi na-uchinuchu yung pagkain.

05:13We know, tinutuan tayo ng magulang po natin

05:15to always chew your food.

05:17Take time, hindi ko nagmamadali.

05:19Para mas madali natin madigest

05:21at hindi ko nahihirapan ating gastrointestinal tract.

05:24Sabi yun, Eat With A Purpose.

05:25Yung iba pa naman ang pinapractice,

05:27seafood diet.

05:28When I see food, I eat.

05:30Hindi na nag-iisip, wala nang purpose.

05:33Alright, to.

05:34Balik tayo dun sa diabetes at hypertension.

05:36Ano po ba yung mga komplikasyon

05:38na maarit kong idulot nitong diabetes at hypertension?

05:41Pareho-ho kasi silang may mga risk factors

05:44na sinishare.

05:46Unang-una po yung pagkabigat ng timbang or obesity.

05:49Pangalawa po, yung ating sedentary lifestyle.

05:53Hindi nahu gumagalaw o wala hong exercise.

05:56Pangato po, is yung ating unhealthy ng pagkain,

05:59lalo na rich in mga alcohol,

06:04yung ating mga mata-taas na asukal,

06:07mata-taas na kolesterol ng pagkain.

06:09Pang-apat po, is yung smoking.

06:11Alam po natin, ito po ay masama sa ating katawan.

06:14And yung only factor na hindi po siya modifiable

06:18o wala talaga tayo magagawa,

06:19is yung age and genetics po natin.

06:21Kasi lahat na mga po tayo tumatanda.

06:23Both four, makikita nyo out of five,

06:26is magiiwasan po natin sa tamang exercise,

06:29sa tamang diet,

06:30at pagquit po ng smoking yung alcohol.

06:32Those modifier risk factors po,

06:36malaki na po ang natatanggal po noon

06:38o sasakit sa ating katawan.

06:39And malaki po na iiwas at nasa-save ng mga Pilipino

06:42pag hindi na po sila buyubinay ng gamot.

06:44Or, sabi nga po ni Fifi eh,

06:47hindi na nagpo-konsulta sa doktor

06:49at pupunta sa hospital.

06:50But again, we encourage a yearly check-up

06:53and to see us to properly give them

06:55guidance and medication.

06:57Alright Doc, bukod sa motivation na guwapo ka,

07:00kaya pupuntaan ka ng mga pasyente po.

07:02Magpapakonsulta na po si Fifi.

07:04Ano bang drive?

07:05Kasi some of the Filipinos kasi,

07:07they don't want to go sa hospital

07:09hanggat hindi pa matindi yung sitwasyon

07:11na nangyari sa kanila.

07:12They want to self-medicate,

07:14sila yung doktor sa sarili nila.

07:15How are they going to be motivated

07:17na despite na wala naman silang nararamdaman,

07:20eh dapat sila konsulta sa doktor?

07:22Because I think that's the problem.

07:23I mean, this may be a philosophical question,

07:26pero it really manifests to most of us.

07:28There's a saying,

07:31what do you call this?

07:33An ounce of prevention is worth a pound of cure.

07:36Mas malaki po ang matitipid po nila

07:39sa pagpiprevent ng sakit

07:41kesa po doon na nandun ng pasyente sila sa sakit.

07:43And ano tawag neto?

07:45Sabi nga po nila,

07:47kala po ng mga Pilipino,

07:49mahal po ang healthy na or organic na pag-gain.

07:51Pero hindi nila po alam na mas mahal po

07:53magpakasakit.

07:54And yung prevention po,

07:55sa pagtingin po,

07:56sa pagpunta po sa amin,

07:57sa pagbigay po ng tamang gamot,

07:59malaking bagay po noon na natitipid po nila

08:01at yung kanilang pangangatawaan

08:03e lalo ho magiging healthy.

08:06And because we know that we have a healthy body,

08:09we also have a good life to live.

08:11So, malaki po ang impact po noon e.

08:14Basically, sa question sa motivation po,

08:17we see how many Filipinos die

08:21because of hypertension and diabetes.

08:23Sa lalo nun sa mga complications po neto.

08:25Yan dyan po yung mga damage po

08:27yung ating blood vessels,

08:29yung katarata po,

08:31yung mga kidney failure,

08:33nagpapadialysis,

08:35and nerve damage,

08:36and even our diabetic foot.

08:38So, kung ayaw po nila

08:40magkawin ng gano'ng mga malalang sakit,

08:42I suggest that they do preventive care,

08:45go to their doctors,

08:47magpacheka po parati,

08:49and kumain po ng healthy na pag-gain.

08:52Alam mo, minsan naririnig natin ito sa bahay,

08:54lalo kapag kayong anak,

08:55nagpapaalala sa nanay.

08:57Mas kasi ng ulo mo, e.

08:59Sinabi mo, pumunta ka na sa doktor.

09:03Kulit-kulit mo.

09:05Ang dami natin natutunan kay Doc Ryan.

09:07Parang sa panayam natin ngayon,

09:09isa-isain mo,

09:10ang dami muna pwedeng New Year's Resolution.

09:12Kumbaga sa quiz,

09:13pwede na ako mag-over 100

09:15sa dami nang sinabi ni Doc.

09:17Pilihin ang mga pagkain,

09:19kumbaga eat with a purpose,

09:21kumonsulta sa doktor.

09:22Gawin niya po yan.

09:24Para sa New You for the New Year.

09:26Doc Ryan, thank you very much

09:28for joining us today.

09:30Happy New Year!

SAY ni DOK | Risk ng pagkakaron ng diabetes at hypertension, tumataas nga ba pagkatapos ng holiday season?

Category

Transcript

Recommended