• 7 saat önce

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00:00Efendim merhabalar iyi geceler saatlerimiz 23.30'u gösteriyor Beyaz TV ekranlarında Akıldakalsın'a başlıyoruz.
00:00:07Hem siyasete dair hem gündeme dair başlıkları burada Akıldakalsın'da masaya yatıracağız.
00:00:12Ben Melisa Bağcı efendim. Elbette ki çok kıymetli bir konuğum var.
00:00:16Kendisine sorularımızı soracağız, yorumları alacağız efendim.
00:00:19AK Parti Genel Başkan Yardımcısı, İnsan Hakları Başkanı Prof. Dr. Hasan Basri Yalçın bugün bizlerle birlikte.
00:00:26Sayın Yalçın hoş geldiniz.
00:00:27Hoş bulduk merhaba.
00:00:28Merhabalar şimdi bugün aslında hem gündeme dair hem de belki de vatandaşımızın çok merak ettiği ve aslında gündeme ısrarla getirilmesini istediği bir konu var.
00:00:38İlerleyen dakikalarda onu da soracağız nedir o?
00:00:41Çok fazla faiş fiyat artışları var.
00:00:44Yani özellikle asgari ücret rakamı belli olmadan önce bazı marketler hem stok yapmaya başladı hem de o etiketleri kaldırıp
00:00:54asgari ücretin belli olmasının ardından o etiketlere fiyat yükseltmesi yaptı.
00:01:00E haliyle vatandaş da bu durumdan oldukça şikayetçi.
00:01:03Sayın Cumhurbaşkanımız boykot çağrısında bulundu.
00:01:06Peki siz bu konuyla ilgili neler düşünüyorsunuz?
00:01:09Vatandaşımıza nasıl bir çağrıda bulunacaksınız?
00:01:11İlerleyen dakikalarda size bunu soracağım.
00:01:13Eyvallah.
00:01:14Ama öncesinde biraz dış siyaset özelinde gitmek istiyorum.
00:01:16Çünkü sizin de yakından takip ettiğiniz bir konu Suriye'den gitmek isterim.
00:01:21Çünkü Esad rejimi sona erdi.
00:01:23Şimdi burada tüm dünya ve Türkiye'de bu süreci yakından takip ettik.
00:01:29Hem oradan başlayalım.
00:01:30Çünkü Türkiye için bu durum ne ifade ediyor?
00:01:33Aslında bunu size özellikle sormamdaki amaçla siz süreci dediğim gibi yakından takip ettiniz.
00:01:38Hem de bölgeye gittiniz.
00:01:40Bölgeyi gözlemleme fırsatınız da oldu.
00:01:42Hem oradaki gözlemlerinizi aktarmanızı rica ediyorum.
00:01:45Hem de Türkiye için önemini sormak isterim.
00:01:47Evet teşekkür ediyorum.
00:01:49İyi yayınlar diliyorum.
00:01:51Suriye meselesi hani bizim için ne ifade ediyor konuşmaya her başladığımızda benim aklımda ilk canlanan mesele Suriye ile 911 kilometrelik bir sınırımızın olması.
00:02:03Yani bütün komşularımızla kıyaslandığında çok uzun bir sınırımız var Suriye ile.
00:02:10Dolayısıyla Suriye bizim için aslında en temel ulusal güvenlik ve dış politika meselelerinden bir tanesi.
00:02:16Bu Suriye'de bir iç savaş olduğunda da böyle.
00:02:19Suriye istikrarlı bir ülke haline dönüşse veya döndüğü dönemlerde de böyledir.
00:02:25Suriye Türkiye'nin en önemli gündem başlıklarından bir tanesi.
00:02:29Her zaman olmuştur olmaya da devam edecektir.
00:02:32Dolayısıyla Suriye'nin Türkiye için önemi zaten hep bildiğimiz bir şey.
00:02:37Ama özellikle son 13 yılda 14 yılda yaşanan iç savaş esnasında Suriye bizim için önemini bir kez daha açık bir şekilde ortaya koydu.
00:02:47Hani maalesef Türkiye'de muhalefet herhangi bir fikre dayanmadığı ve genelde reaksiyonel pozisyonlardan atıp tuttuğu için.
00:02:56Mesela şu tür ifadelere çok sıkça rastladık Suriye'de bizim ne işimiz var gibi ifadelere.
00:03:02Ya insanın hiçbir şeye aklı ermiyorsa bile 910 kilometrelik bir sınır paylaştığınız bir komşunuzda doğabilecek herhangi bir sıkıntının size de yansıyabileceğini öngörebiliyor olmanız.
00:03:16Ve bunun üzerinden kalkıp Suriye'nin Türkiye için önemini küçümseyen Suriye'de olan olayların Türkiye'ye yansıma ihtimalini görmezden gelen bir yaklaşım belirlemek ancak bizim muhalefetin aymazlığına yakışır bir durum.
00:03:30Ama maalesef uzun yıllar boyunca bu tür ifadeler kullanıldı.
00:03:34Halbuki biz o iç savaş esnasında gördük ki Suriye'deki devlet düzeni kamu otoritesi ortadan kalktığı andan itibaren orada ne gibi sorunlarla karşılaşıyoruz?
00:03:45Mesela göç gibi bir sorunla karşılaştık.
00:03:48Mesela terör örgütlerinin Suriye'de yaygın bir şekilde varlığını göstermesiyle karşılaştık.
00:03:54Birçok terör örgütü o iç savaşın en yaygın olduğu dönemlerde 700 ayrı terör örgütü sayabilirdiniz Suriye'nin içerisinde.
00:04:02Ama bizi en fazlasıyla ilgilendiren terör örgütleri biliyorsunuz PYD yani PKK'nın bir kolu olan PYD, YPG bir de DAEŞ gibi bir gerçeklik vardı.
00:04:16Bütün bu süre zarfında biz eğer Suriye'de doğru düzgün bir kamu otoritesi yoksa hem işte milyonlarca göçmen ihtimaliyle karşılaşabileceğimizi
00:04:28hem de terör örgütlerinin yeşermesi ve Türkiye için bir tehdit olması ihtimaliyle karşı karşıya kalabileceğimizi gördük.
00:04:36Savaşını hatırlarsanız, iç savaşını hatırlarsanız öncelikli konusu işte Esad'ın gidip gitmeyeceği meselesiydi.
00:04:42Bu savaşın birinci evresiydi.
00:04:44Yani bu iç savaşın o erken evresinde uluslararası toplumun, Türkiye'nin, her birimizin Suriye'ye bakışıyla ilgili bir pozisyonu vardı.
00:04:54Ama sonrasında özellikle Rusya ve İran'ın ağır bir şekilde oraya müdahil olması,
00:04:59Amerika Birleşik Devletleri'nin orada DAEŞ ile mücadele ediyoruz adı altında PYD'ye destek vermesinin arkasında birçok şey Suriye'de değişmeye başladı.
00:05:09Ve orası herhalde 2014'ten itibaren 2020'ye kadar Türkiye için çok tehlikeli bir coğrafya haline dönüştü.
00:05:21Çünkü bir terör örgütü var ve ona Amerika Birleşik Devletleri destek veriyor.
00:05:26Bir de rejim var, ona da Rusya ve İran destek veriyor.
00:05:32Ve oralarda bu ikisi birbirleriyle zaman zaman iş birliği yaparak Türkiye'nin aleyhine adımlar atıyor.
00:05:38Biz ne yaptık o sırada?
00:05:41Aslında yapılamaz denilen birçok şeyi Türkiye o tarihlerde gerçekleştirdi.
00:05:45Hatırlayın ilk Suriye'ye yapılan askeri operasyonumuz Fırat Kalkanı,
00:05:51Ağustos ayı içerisinde yapılmıştı, 2016 Ağustos.
00:05:5515 Temmuz darbe girişiminin 44 gün sonrasında.
00:06:00O operasyonla ve ardından gelen 3 operasyonla birlikte orada Türkiye kendisi için güvenli bir bölge oluşturdu.
00:06:12Ve orada sanki bütün her şey kilitlendi ve sanki Suriye 3 ayrı bölgeye ayrılacakmış gibi bir resim çıktı.
00:06:20Ve dünya kamuoyu da genel olarak bu resmi satın almıştı.
00:06:25Hatta mesela şunları hatırlarsınız işte artık Suriye'de bir düzen oluştu.
00:06:30Suriyeliler evlerine dönsün o düzen artık devam edecek falan gibi tartışmalarda yaşanmıştı.
00:06:36Sizin söylediğiniz gibi de yani o kadar büyük bir tehlikeden de bahsedilirken o dönemdeki o süreçte
00:06:42gerçekten neden orada işimiz var orada ne yapılıyor ifadelerini biz çok fazla duyduk.
00:06:49Aslında orada ne yapılıyor cevabını da birkaç sene gecikmeyle de olsa aldık.
00:06:54Yani orada Türkiye kendisi için güvenli bir komşu olması politikasını uzun süredir devam ettiriyordu.
00:07:02Ve aslına bakarsanız iç savaş öncesindeki düzlemde şunu tercih edebilirsiniz.
00:07:09Yani komşumuz Suriye diye bir devlet var.
00:07:12Öyle veya böyle istikrarlı biz orayla yarım yamalak da olsa ticaret yapıyoruz.
00:07:17İşte kendimizce iyi ilişkiler kurmaya çalışıyoruz falan.
00:07:20Bu model bir anlamda tercih edilebilir.
00:07:23O tarihlerde tercih edilebilir bir modeldi.
00:07:25Ama biz yine de bilirdik.
00:07:27Bir Bağız rejimi vardı orada.
00:07:29O Bağız rejimi kendisi diktatöryal totaliter bir rejimdi.
00:07:33Vatandaşına zulmederdi.
00:07:35Vatandaşına zulmettiği yetmezmiş gibi Türkiye ile pek de dostane ilişkiler geliştirmezdi.
00:07:40Sonuç itibariyle mesela PKK terör örgütünün elebaşı Abdullah Öcalan
00:07:46çok uzun yıllar boyunca Şam'da bu Bağız rejiminin koruması altında yaşamış
00:07:51ve PKK terör örgütüne talimatlarını Şam'dan vermiştir.
00:07:56Dolayısıyla bizim Suriye sınırımız aslına bakarsanız hiçbir zaman güvenli bir sınır olmamış.
00:08:02Bu olan olaylar yani son bir ayın bir buçuk ayın içerisindeki olan olaylar
00:08:07aslında tarihi belki de yüz yılı aşkın bir süredir.
00:08:15Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılması, Suriye gibi devletlerin ortaya çıkmasının ardından
00:08:21ilk defa Türkiye'nin güney sınırlarının güvenli olabileceği,
00:08:26ilk defa Türkiye'nin güney komşularıyla doğru düzgün dostane ilişkiler kurabileceği,
00:08:33doğru düzgün karlı ticaret yapabileceği bir düzleme gelme ihtimaline sahip oldu.
00:08:39İlk defa bu hani yüz yılda bir karşımıza çıkan bir fırsat,
00:08:44yüz yılda bir karşımıza çıkan bir avantajdır denir ya bazı şeyler için.
00:08:47Gerçekten kelimenin doğru anlamıyla böyle.
00:08:50Düşünün yani Suriye Fransız sömürgesiyken de bizimle çok iyi ilişkileri yoktu.
00:08:56Bağız rejim altındayken de bizimle ilişkileri iyi değildi.
00:09:00İç savaş halinde zaten çok büyük bir tehdide dönüştü.
00:09:05Ama şu an itibariyle bir resim görüyoruz. O resim nedir?
00:09:09Orada bu Bağız rejimi, Türkiye'ye düşmanca tavır sergileyen Bağız rejimi yıkıldı.
00:09:16Tam burada şunu sormak istiyorum. Neden?
00:09:18Neden bize karşı böyle bir tavırları vardı?
00:09:21Kurulduğu andan itibaren aslında Suriye ile çok iyi ilişkiler Türkiye Cumhuriyeti Devleti geliştiremedi.
00:09:27Tarif boyunca bilinir ki sınır komşuları birbirleriyle öyle kolay kolay çok da iyi anlaşamaz.
00:09:33İşte orada totaliter bir Bağız rejimi vardı.
00:09:36Bir azınlığın üzerine inşa edilmiş, çoğunluğa tahakküm eden bir rejim vardı.
00:09:40Ve aslına bakarsanız onlar da Türkiye'yi tehdit olarak görürdü.
00:09:44Hatay meselesinden tutun da birçok meseleye kadar.
00:09:47Onu ayrıntılı bir şekilde tartışabiliriz.
00:09:51Ama sonuç itibariyle o Bağız rejimi yıkıldığı andan itibaren karşımıza şöyle bir resim çıktı.
00:09:58PYD'nin ortadan kaldırılma ihtimali çok yükseldi.
00:10:03Orada yeni bir yönetim kurulduğunda Türkiye ile doğru düzgün ilişkiler geliştirme ihtimali çok yükseldi.
00:10:11O yüzden bunu tarihi bir fırsat olarak görürüz.
00:10:14Ama süreç şayet yanlış yönetilmiş olsaydı.
00:10:17Bu 13 yıllık süreç şayet yanlış yönetilmiş olsaydı.
00:10:20Ne ile karşılaşırdık?
00:10:21Bambaşka bir sonuçla karşılaşırdık.
00:10:23Mesela işte bizim muhalefet partilerinin Suriye'ye dair söyledikleri saçma sapan fikirlerle dalgalı bir şekilde Suriye siyasetimizi yönetmiş olsaydık.
00:10:32Türkiye Suriye'de ne istediğini Cumhurbaşkanımızın önceliğinde uzun yıllardır çok net bir şekilde tarif edip bunları takip etmemiş olsaydı.
00:10:41Bugün Suriye'de birçok devletin zor durumda kaldığı gibi biz de zor durumda kalabilirdik.
00:10:48Ne oldu şimdi?
00:10:50Bir mücadele verildi.
00:10:5113 yıl boyunca farklı aşamalar, farklı düzlemlere gelse de bir mücadele verildi.
00:10:56Bir resim aslında çok ilginç bir resim.
00:10:59Biliyorsunuz Halep Kalesi'nde Halep Kalesi'nin burçlarında Türk bayrağı asıldı.
00:11:04O kadar çok konuşuldu ki nasıl olur neden?
00:11:07Nasıl olur neden olur?
00:11:09Size basit bir şey söyleyeyim.
00:11:1013 yıl boyunca Suriye'nin toprak bütünlüğünü savunan, Suriye'de daha milletin iradesinin hakim olmasını savunan,
00:11:20Suriye'nin terör örgütlerinden arındırılmasını savunan ve Suriyeli insanların evlerine onurlu ve güvenli bir şekilde geri dönüşlerini savunan bir tek ülke kalmıştı.
00:11:33O da Türkiye'ydi.
00:11:35Bakın size bir şey söyleyeceğim.
00:11:37Çok ilginç bir resimdir bu.
00:11:39Yani 2023 Mayıs ayında bir seçim yapıldı Türkiye'de.
00:11:44Türkiye'nin kader seçimlerinden bir tanesiydi.
00:11:47Cumhur İttifakı bir tarafta, Millet İttifakı bir tarafta.
00:11:50Bu sefer Erdoğan'dan kurtuluyoruz diye büyük yaygaralar yaparak işte 6-66 parti bir araya gelerek bir seçime gittik.
00:11:58Ama vatandaşımız yine her zaman olduğu gibi irfanıyla hareket ederek bu ve benzeri meselelerde Cumhurbaşkanımız'a olan güvenini ortaya koyarak Cumhurbaşkanımız Erdoğan bir kez daha seçildi.
00:12:09Ama bu çok kritik, Türkiye tarihinde de çok kritik bir seçimdi.
00:12:14Öncesindeki mücadelenin esnasında çok muhalefetin yaygın bir şekilde kullandığı argümanlardan bir tanesi neydi?
00:12:22Suriyelileri otobüslere bindirip paketler halinde evlerine göndermek.
00:12:27Demize atacağız diyenler bile oldu.
00:12:29Bu işte radikal partilerden ana akım olmayan partilerden tutun da ana muhalefet partisi diyebileceğimiz Cumhuriyet Halk Partisi'nin genel başkanına kadar birçok kimse Suriyelileri evlerine göndereceğiz.
00:12:43Hatta şeyi hatırlarsınız billboardlara Kemal Kılıçdaroğlu göndereceğiz diye heceleyerek yazmış ve bunun üzerinden kampanya yapmıştı.
00:12:52Ki şu anda bile mesela Esad rejimi bitti hemen gitsinler dönsünler ifadelerini kullanıyorlar.
00:12:59Onu ayrıca konuşalım mümkünlüğünü bu yaklaşımın zarar verip vermeyeceğini.
00:13:04O tarihlerde ne söylüyorlardı işte Esad'la görüşün Suriyelileri gönderin.
00:13:09Bütün bunları yapmış olsaydı Türkiye bugün Suriye'de dost bir rejimin doğma dost bir yönetimin doğma ihtimali olur muydu Türkiye için? Olmazdı.
00:13:20Halep kalesinde Türk bayrağı dalgalanıyor.
00:13:23Ben bugün Şam sokaklarında Halep sokaklarında bir Türk olarak gezerken Suriyeli insanlar bir kısmı vakti zamanında Türkiye'de 3-4 yılda kaldığı için Türkçe konuşarak bir kısmı Türkçe konuşmayan Araplar olmasına rağmen
00:13:39hiç Türkiye'ye o tarihte gelmemiş rejimin baskısı altında yaşamaya devam etmiş Araplar olmasına rağmen siz geldiniz çok iyi oldu ifadeleriyle karşılaşıyorum.
00:13:49Yani hatta şunu söyleyebiliriz işte o Halep kalesinin burçlarına Türk bayrağı asan bir Suriyeli şunu düşünüyor bu süreç boyunca bize destek olan bir tek ülke vardı o da Türkiye'ydi.
00:14:06O seçim sürecini hatırlayın seçim süreci esnasında herkes göndermekten bahsederken seçim oy kullanmaya yani pazar gününe 2 gün kala
00:14:16cuma günü perşembe günü Cumhurbaşkanımız bir televizyon programına çıkıyor ve Cumhurbaşkanımıza sorulduğunda işte Suriyelilerle ilgili ne olacak diye sorulduğunda
00:14:26kusura bakmayın diyor ben insanım ben bu insanları zor şartlar altında işkenceye ölüme maruz kalabileceği şartlar altında
00:14:38hala güvenli bir bölge yokken Suriye'de ben bu insanları Türkiye'den kovamam diye son derece insani bir tavır geliştiriyor.
00:14:48Bu insani tavrın sonucu olarak bugün Suriyeliler Türkiye'ye baktıklarında dost bir ülke görüyorlar.
00:14:54Bir konuşmasına da biz ensel muayene kötülüğünü iyi biliriz ifadesini göndermiştir Cumhurbaşkanımız.
00:14:58Tabii tabii bunları uzun yıllar boyunca kullandı Cumhurbaşkanımız ve bunları her kullandığında Cumhurbaşkanımıza yönelik çok yoğun saldırılar
00:15:05partimize Cumhur İttifakı'na yönelik çok yoğun saldırılar gerçekleştirildi.
00:15:09Dünyanın birçok yerinde özellikle batılı ülkelerde yabancı karşıtlığı, göçmen karşıtlığı onlar üzerinden siyaset yapma alışkanlığı vardır.
00:15:18Ama bizim ülkemizde bu çok yoktu.
00:15:21Son yıllarda muhalefet artık neyi düşündüyse bu göçmen karşıtlığı üzerinden seçim sonuçlarını etkilemek gibi bir yaklaşımın içerisine girdi.
00:15:32Ama ona rağmen bu göçmen karşıtlığını inşa etmiş olmalarına rağmen Cumhurbaşkanımız çok net bir şekilde bir tavrını koydu ortaya.
00:15:40Ve ben Suriyeli kardeşlerimi orada bu tür zulümler ve tehlikeler devam ederken kom dedi bu benim bir insan olarak görevim.
00:15:48Bu benim bir Cumhurbaşkanı olarak görevim.
00:15:50Bu benim bir Müslüman olarak görevim.
00:15:52Bu benim insanlığa duyduğum saygı için bir görevim dedi.
00:15:56Ve bu Suriyeli insanların gönlünü kazanmış.
00:15:59Mesela çokça konuşuldu ya bir son bir şey söyleyeyim bu konuya ayakkabı.
00:16:03Çokça konuşuldu ya Emevi Camii'ne gidip namaz kılma vesaire meselesi.
00:16:07Gerçekten ben Emevi Camii'nin işte iki hafta önce üç hafta önce ben olaylar biter bitmez Suriye'ye gittim.
00:16:16Ve Emevi Camii'ne gittiğimde bir tane Arap kardeşimiz tuttu beni kolumdan.
00:16:20Türkçe de bilmiyor.
00:16:21Türkiye'den geldiğimi anlayınca Cumhurbaşkanı Erdoğan diyor.
00:16:25Ne zaman geliyor buraya diyor.
00:16:27Yani Emevi Camii'ne ne zaman geliyor diyor.
00:16:29Çünkü yıllar önce etmiş olduğu bir söz verdi Cumhurbaşkanı Emevi Camii'yle ilgili.
00:16:33Onlar bunları takip etmiş.
00:16:35Suriyeliler bunu takip etmiş.
00:16:38Ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Suriyelilere gösterdiği yakın ilgi ve münasebeti takip etmiş.
00:16:45Bugün Suriye özgürleşince dolayısıyla bütün Suriye toplumu Türkiye'yi dost bir ülke olarak görmeye başladı.
00:16:54Şimdi yeni yönetime gelenler biliyorsunuz onların içerisinde Türk üniversitelerinde yüksek lisans yapmış.
00:17:00Türk okullarında Türkiye'nin üniversitelerinde okumuş insanlar var.
00:17:06Dolayısıyla bizim tarih boyunca 100 yılda bir karşımıza gelebilecek bir fırsat dediğimiz şey tam anlamıyla bu.
00:17:13Suriye'de bugün yeni bir Suriye doğuyor.
00:17:16Ve bu Suriye bizim için dost bir Suriye olma ihtimaline sahip.
00:17:21Amerika Birleşik Devletleri için söylenen bir şey vardır.
00:17:24Amerika Birleşik Devletleri çok güvenli bir ülkedir.
00:17:26Niye?
00:17:27Altında zayıf bir Meksika üstünde de dost bir Kanada.
00:17:31Aslına bakarsanız iyi yönetebilirsek bu süreci bizim güney sınırlarımız yani çok büyük bir oranda güney sınırlarımız dediğimiz Suriye bizim için dost bir Suriye'ye dönüşebilir.
00:17:44Daha fazla ticaret yaptığımız daha fazla kültürel ilişkiler kurduğumuz daha birbirimize karşı askeri tehditler içermeyen bir Suriye'nin kurulmasından daha güzel ne olabilir?
00:17:55Çünkü sınırımızdan bahsediyorum.
00:17:56Çok çok önemli.
00:17:57Az önce şu ifadede bulundunuz.
00:17:59Yani şimdi gerçekten evet muhalefet partisi o dönemlerde hepsini göndereceğiz ve seçim kampanyası olarak da bunu kullanmışlardı.
00:18:06Fakat siz de bölgeye gittiğiniz için özellikle bu soruyu size sormak istiyorum.
00:18:10Sayın Cumhurbaşkanı da orada işkenceden zulümlerden ısrarla bahsedip gerçekten vicdanın el vermeyeceği noktalar olduğunu söylemişti.
00:18:19Şimdi bir Sednaya hapishanesi gerçekten hepimiz yüreklerimiz kanadı gördükten sonra tüm vatandaşlar olarak o kadar üzüldük ki orada uygulanan işkencelere.
00:18:29Ben şunu da merak ediyorum.
00:18:30Bölgeye gittiğiniz için sizin hapishaneyi görme fırsatınız oldu mu?
00:18:34Yani bizim aslında bilmediğimiz bir farklı bir durumla da karşılaştık.
00:18:40Evet bir zulüm, bir işkence hep bunu duyuyorduk ama bu kadarını bilmiyorduk.
00:18:46Size iki tane örnek vereceğim.
00:18:48Bir tanesi Sednaya bir tanesi de şehirlerin genel görünümüyle alakalı.
00:18:51Biz zaten AK Parti İnsan Hakları Başkanlığı olarak bir heyet halinde Cumhurbaşkanımızın talimatıyla yani oradaki insani durumu gözlemlemek,
00:19:01hemen olayların arkasından insani durumu gözlemlemek üzere ve raporlamak üzere gittik.
00:19:07Partimiz adına gittik.
00:19:09Gördüğümüz resim yani evet dediğiniz gibi totaliter bir rejimin insanlara bir iç savaş durumunda her türlü zulmü yapabileceğini hayal ediyorsunuz ama
00:19:20onu gözlerinizle gördüğünüz anda daha hani kişisel şahitliğiniz çerçevesinde daha da meselenin vehametini anlayabilir hale geliyorsunuz.
00:19:33Ben Sednaya Hapishanesine de gittim.
00:19:35Birkaç toplu mezarı da gördüm.
00:19:38Şehirleri Halep, Hama, Humus, Şam hepsinin genel durumunu da inceleme şansına sahip oldum.
00:19:45Ne oldu gözlerinizle?
00:19:47Sednaya Hapishanesi gerçekten korkunç bir manzaraydı.
00:19:52Yani işte hücre tipi ve insani olmayan her tür şartla yapılmış ortamlar ve oralara toplanmış binlerce insanlar orada uzun yıllar boyunca zulüm görmüş.
00:20:07Zaten şartları anlatmıyorum ama bir resim onu müsaade ederseniz anlatayım.
00:20:13Hapishanenin hemen yan tarafında açık alanda böyle beton bloklar dizilmiş.
00:20:19O beton blokların içerisinden demir bir inşaat yapmışlar orada çok belli demir kancalar yapılmış yirmi kadar yan yana sıralı.
00:20:30O kancalara insanları asarak işkenceler yapmışlar.
00:20:34İçeride o işkenceleri oradan işkence yapılan insanları alarak içeride yeni odalar sırayla böyle bir fabrika sistemi gibi bir işkence fabrikası gibi yeni sıralar yaparak çeşitli işkencelere tabi tutmuşlar.
00:20:48Bahsedilen o pres makinalarını, bahsedilen testereleri hepsini gözlerimizle gördük.
00:20:54Pres makinaları gerçek ya.
00:20:57Bu böyle çok standartları oluşturulmuş bir zulüm yani öyle hasbelkader yapılmış zulümler değil.
00:21:07Bayağı planlanmış programlanmış bir zulüm endüstrisinden bahsediyoruz Sedna'ya hapishanesinde.
00:21:13Oralarda katlettikleri, oralarda idam ettikleri insanları kamyonlar halinde alıp toplu mezarlar parçalayarak daha çok yer tutmasın diye parçalayarak
00:21:25presleyerek testerelerle parçalayarak kamyonlara yükleyip toplu mezarlara günlük 300-500 tane gönderdikleri olmuş.
00:21:35Yani bu korkunç bir manzara.
00:21:37Bunu gördüğünüzde hissettiğiniz tek şey şu oluyor.
00:21:42Ya bizim ülkemizde muhalefet burada bu işkenceler olurken insanlar bu işkenceden kaçmışken bizdeki muhalefet burada niye duruyorsunuz Suriyelilere?
00:21:57Orada genel af ilan etti Esat, iç savaş da bitti hadi artık sizi evinize postalayacağız gibi ifadeler kullanıyordu.
00:22:06Bakın bu insanlık adına utanç verici bir durum.
00:22:09O kadar abarttılar ki hatta o dönemde yani Suriyelilerin hükümet tarafından Suriyelilere bir maaş bağlandığı, her konuda Suriyelilere bir öncelik tanındığı konusunda da iddiaları çok fazla oldu.
00:22:2113 milyon oldu onlara bedava ev verildi, hastanelerde bilmem işte onlara bedava hizmet verildiği gibi türlü yalanlar anlatıldı.
00:22:30Vatandaşımızı rahatsız etmek için her türlü şey söylendi ama söyledikleri yalana bakar mısınız?
00:22:36Yani artık genel af ilan etti Esat, ben o sıralarda birçok televizyon programında ya arkadaşlar yapmayın lütfen Esat dediğiniz rejim genel af ilan etti sözü gerçeği karşılamıyor.
00:22:49Bu adam bir etnik temizlik yaptı ve insanları kendi ülkesinden sürdü.
00:22:54Öldürebildiğini öldürdü, öldüremediğini sürdü bu insanlar nasıl dönsün buralara mümkün mü diye defalarca anlatmaya çalıştık.
00:23:04Ama Sedna'ya çıktıktan sonra bunun tartışılacak hiçbir yeri kalmadı.
00:23:08Öylesine korkunç bir zulüm fabrikası inşa edilmiş ki oraya ya bu insanlar nasıl dönsün.
00:23:15Ben gittiğimde ben gittiğimde olaylar biteli bir hafta olmuştu yani Esat kaçalı bir hafta olmuştu.
00:23:21Bir haftanın sonunda orada anneler hala ağlayarak çocuklarını arıyorlardı.
00:23:27Buradaki insana diyeceksin ki dön ülkene ya senin ülkende Esat genel af ilan etti size kucak açıyor hadi gidin.
00:23:34Yahu bu insanlar gittiklerinde öldürüleceklerini biliyorlar ve biz bunları anlatırken bize çok hevesliysen al evine götür bak falan gibi böyle saçma sapan terbiyesizce bir muamelede bulundular.
00:23:47Oradaki bazı insanlar bulunamayacaktı hapishanede.
00:23:50Tabii tabii şu an yüz bin kayıp var. Şu an ulaşılamayan adına sanına resmine vesairesine ulaşılamayan yüz bin kayıp var.
00:23:59Şehir meydanlarında insanlar kendi çocuklarının babalarının annelerinin resimlerini asarak altına kendi telefon numaralarını yazarak lütfen bunları görürseniz bize haber verin diye
00:24:10şehir meydanlarına gittiğinizde Şam'da Halep'te şehir meydanlarına gittiğinizde böyle resim sergilerini rastlıyorsunuz.
00:24:17İnsanlar çocuklarını arıyor Sednaya'nın kapısında anneler hala ağlıyor.
00:24:22Oralardaki kayıt defterlerine bakarak çocuklarının veya belki evlatlar babalarının izlerine ulaşmaya çalışıyor.
00:24:31Yani on yıl sonra çoluğunu çocuğunu öldü zannederken diri olduğuna karşılaşıp buna şaşıranlar hala bulamıyor.
00:24:41Yüz bin insan bugün Suriye'de hala bulunamıyor. Yani böyle bir resmin içerisinde bu nasıl bir aymazlıktır, nasıl bir siyasettir, nasıl bir insanlıktır.
00:24:51Biz bunu uzun yıllar boyunca anlatmayı denedik ama ancak rejim çöktükten sonra bunun görüntüsü ortaya çıktı.
00:24:57İkinci bir örnek yani Suriyeliler evet şunu hep savunuyoruz.
00:25:02Suriyeli insanlar evlerine, bahçelerine, tarlalarına, ülkelerine, dükkanlarına alışveriş dönsünler.
00:25:11Tabii ki her insanın şehrinde, vatanında yaşamasından daha doğru olan bir şey var mı? Yok.
00:25:18Ama bunun hemen olmasını bekliyorlar. Bugün mesela hepsinin dönmesini bekler gibi bir tavırları var.
00:25:24Onu anlatayım. Gidin yani bunu bekleyen birisi varsa rica ediyorum binsin arabasına.
00:25:32Bugün artık Suriye'de iç savaş durumu son buldu. Yani gerçekten merak ediyorsa samimiyse bu konuda binsin.
00:25:40Azez, Halep, Hama, Humus, Şam belki oradan merak ederse Dera'ya doğru şöyle bir gitsin arabasıyla.
00:25:49O şehirlerin hallerini bir görsün. Biz deprem yaşadık 6 Şubat depremini.
00:25:55Asrın felaketini yaşadık. Allah bir daha yaşatmasın. Korkunç bir manzaraydı.
00:26:00Hatırlıyorsunuz değil mi? Korkunç bir manzaraydı. Evler yamulmuş, çökmüş, moloz yığınları haline dönüşmüş.
00:26:08Benzer manzarayı hayal edin. Yani evlerin çöktüğü manzaraları bir deprem geçirmiş bir ülke gibi olduğunu hayal edin.
00:26:18Sıfırdan bir inşaadan bahsedemezsin.
00:26:20Tüm şehirleriyle bir de o depremde yıkılmış yerlerin içerisindeki mesela kapının, pencerelerin, pencere çerçevelerinin,
00:26:33binalardaki demirlerin sökülerek götürüldüğü yağmalandığı bir ülke hayal edin.
00:26:40Yani depremde görürsünüz ama orada pencere hala duruyordur.
00:26:45Kapı hala duruyordur. 13 yıl boyunca öylesine bir yağma düzeni yaşanmış ki.
00:26:52Şimdi ben Suriye'de diyelim ki Hama'da yaşayan, iç savaş öncesi Hama'da yaşayan 3 çocuklu bir ailenin babasıyım.
00:27:01Hadi bakalım çocuklarımı bugün buradan alayım. Hama'daki evime gideyim. Evim sağlam mı bilmiyorum.
00:27:09Şöyle düşünelim mesela 5 katlı bir binanın 4. katında evim var.
00:27:16Tamam.
00:27:17Yıkılmadıysa, hala ayaktaysa sadece binanın iskeleti var. Kapısı, penceresi, içeride dolabı, yastığı, halısı hiçbir şey yok.
00:27:29Ve bu öyle böyle değil. Yani insanlar merak ederse baksınlar ben Twitter hesabımda bir 4 dakikalık humus videosu paylaştım.
00:27:37Arabayla 4 dakika boyunca gidiyoruz. Bir caddenin üzerinde insan yaşaması için herhangi bir mümkün bina yok.
00:27:46Şehirlerdeki su sorunu, şehirlerdeki gıda sorunu, özellikle küçük yerleşim yerlerindeki gıda sorunu, şehirlerdeki hala insanların
00:27:55evet tamam iç savaş bitti de evet artık yeni bir yönetim doğuyor da bakalım güvenlik gerçekten sağlanabilecek mi endişesi.
00:28:03Bütün bunları üst üste koyduğunuzda öyle çok kolay değil bu işler.
00:28:08Yani millet aymazlıkla işte bu muhalefetin sözüm ona buradan bir politika çıkarma gayreti, ucuzluğu, işte hadi bakalım
00:28:18Özgür Özel birkaç gün önce orada savaş bitti hadi gidin artık esat düştü.
00:28:22Evet.
00:28:23Yahu nereye gideyim? Hiç mi fikrin yok? Dünya hakkında hiç mi bir bilgin yok? Olup bitenler hakkında hiç mi?
00:28:29Ama hakikaten bilgileri olmadığını gördük. Bakın Şam'ın düşmesine 12 saat kalan pazar günü, 8 Aralık pazar günü düştü Şam.
00:28:38Cumartesi günü, cumartesi akşamı Özgür Özel'in yaptığı açıklamayı hatırlıyor musunuz?
00:28:44Gidin Esed'le görüşün diyordu.
00:28:46Evet.
00:28:47Adam kaçmıştı ülkeden, dünyadan haberi yok, Suriye'ye dair fikri yok, ne olup bittiğine dair kanaati yok.
00:28:56Bu da ana muhalefet partisinin genel başkanı. Bu kadar haymazlık olabilir mi? Bu kadar bilgisizlik, bu kadar cehalet olabilir mi?
00:29:03Bunu ancak kötü niyete bağlarsınız.
00:29:05Yani Sayın Özel, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı da Suriye konusunda oldukça eleştirmişti.
00:29:10Hatta ben şöyle notlarıma bir baktığımda, İsrail ile ABD anlaşmış Esad'ı indirmek için HTS oradan çıkıyor, Şam'a yürüyor.
00:29:19Anlaşmışlar, ordu direnmiyor, Başbakan teslim oluyor. Esad istifa ettim deyip planlanan gibi kaçıyor.
00:29:26Erdoğan'ın dünyadan haberi yok, şimdi çıkmışlar buradan işte kahramanlık hikayesi söylüyor ifadesinde bulunmuştu Sayın Özel.
00:29:34Yani bunun akabinde de ABD Başkanı Trump'tan bir açıklama gelmişti.
00:29:38Onu da belirtelim. Bundan böyle Suriye'de olacaklara Erdoğan karar verecek ifadesinde bulunmuştu ABD Başkanı Trump'ın açıklaması.
00:29:48Şimdi tam da sizin ifadelerinize istinaden bunu soruyorum. Yani Sayın Özel'in bu tarzdaki açıklamalarını neye bağlamamız gerekiyor?
00:29:56Yani bakın bir şey söyleyeyim. Evet Özgür Özel bir şey söylemiş.
00:30:01Amerika'nın seçilmiş başkanı ise ne diyor? Okuyalım mı oradan?
00:30:04Askerlerin çekilmesi konusunu şimdilik açıklamayacağım yani Suriye'deki Amerikan askerlerinin.
00:30:11Çünkü bu askeri stratejinin bir parçası.
00:30:14Söyleyeceğim şey Türkiye. Adamın aklına Suriye deyince Türkiye'den başka bir şey gelmiyor.
00:30:20Yani şu an dünyada herkesin aklına Suriye deyince Türkiye'den başka bir şey gelmiyor.
00:30:25Böyle bir avantajdan böyle bir fırsattan bahsediyoruz.
00:30:31Dünyadakiler görüyor bunu.
00:30:33Türkiye 2000 yıldan beri farklı şekillerde orada bulunuyor falan kendince bir şeyler söylüyor.
00:30:38Cumhurbaşkanı Erdoğan benim arkadaşım. Sevdiğim saygı duyduğum bir adam.
00:30:43Bana saygı duyduğunu düşünüyorum. Yani o da bana saygı duyuyor.
00:30:47Dolayısıyla hani Erdoğan'la iyi geçinirsek Suriye'de iyi bir gelecek inşa edilebilir.
00:30:53Söylediği şeyler aşağı yukarı bu. Üzerine gitmelerini istemediğim kişilerin üzerine gitmedi.
00:30:58Henüz işte Kürtlerin Suriye'de olanlara bakarsanız biraz yarım yamalak cümleye koyuyor.
00:31:03Rusya zayıfladı. İran zayıfladı.
00:31:06Ve o çok zeki bir adam.
00:31:09Ve adamlarını farklı biçimlerde farklı isimlerle oraya gönderdi.
00:31:13Ve onlar da girip yönetimi ele geçirdiler.
00:31:16Bu onun kendi ifadeleri falan filan.
00:31:19Ama şunu görüyor musunuz?
00:31:21Bundan böyle ne yapacağını Erdoğan karar verecek diyor Suriye'de.
00:31:25Amerikan başkanı diyor ki şaka falan değil.
00:31:28Cumhuriyet Halk Partisi'nin genel başkanı değil.
00:31:30Amerikan başkanı diyor ki bundan sonra Suriye'nin geleceğinde Erdoğan var.
00:31:35Çok zeki bir adam.
00:31:37Çok mükemmel bir stratejiyle bu meseleyi çözdü.
00:31:40Ve kendi lehine çözdü.
00:31:42Bizde muhalefet konuşuyor işte.
00:31:44Avuk sabuk konuşuyor.
00:31:45Yani 12 saat kala Esat'la görüşün diyen adamdan daha anlamlı Suriye konusunda ne söylemesini bekliyoruz?
00:31:51Esat kaçmıştı onu söylediğinde.
00:31:53Hayır şimdi Sayın Özel bunu kasıtlı mı yapıyor sizce?
00:31:56Yoksa ya olabilir belki dış siyasetten haberim yok.
00:32:00Bilgisi belki çok yeteri kadar iyi olmayabilir mi?
00:32:04O yüzden mi bu açıklamalarla karşılaşıyoruz?
00:32:06Gerçekten fikri yok.
00:32:08Konuya dair fikri yok.
00:32:10Basit ezberler üzerinden, popülist söylemler üzerinden işte gönderelim edelim bilmem ne falan filan.
00:32:15Ya o insanları göndermiş olsaydın bugün Suriye'de bu avantaj senin için ortaya çıkar mıydı?
00:32:21Çıkmazdı.
00:32:22Bir de her şeyden önce vicdanla alakalı bir durum değil midir?
00:32:25Esat'la görüşmüş olsaydın Esat'la birlikte meseleyi çözdük hadi bakalım bütün Suriye'yi çözüm müydü?
00:32:35Değildi Esat kendi ülkesini ben o yıllar hatırlıyorum yıllarca televizyon programlarında
00:32:41karşımda oturuyor birisi muhalefetin sözcülüğünü yapıyor.
00:32:45Esat'la görüşmekten başka çare yok.
00:32:48Esat dediğiniz adam bu.
00:32:50Hiçbir gücü yok hiçbir şeyi yok.
00:32:53Yıllarca bunu anlatmaya çalıştık.
00:32:55Yani kendi ülkesini tutabilen bir yönetici değil Rusya ve İran desteğiyle tutuyor.
00:33:00Rusya Ukrayna'da uzun zamandır zayıflıyor.
00:33:03İran, Lübnan'da ve Suriye'de uzun zamandır zayıflıyor.
00:33:07Sonuç itibariyle evet bir vakti geldi o vakit bu vakitti ve yollar açıldı.
00:33:14Sabreden derviş muradına ermiş yani bu sabırla inşa edilmiş uzun yıllar inşa edilmiş bir politika.
00:33:21Muhalefet Partisi konuya dair fikri yok.
00:33:24Ezberlerinden konuşuyor.
00:33:26Yani işte Suriyelileri gönderelim.
00:33:29Esat kaçmadan bir gün önce yaptığı işte açıklama Esat'la görüşülmelidir ifadesinde bulunmuştu.
00:33:34Ve kendi cenahından da çok fazla tepki gelmişti sayın Özel'e.
00:33:38Gerçekten tepkiler gelmişti.
00:33:40Bunu şöyle anlatayım mı biraz.
00:33:42Bu sadece Özel'e ait bir sorun değil.
00:33:45CHP'nin genel sorunu.
00:33:48CHP bana sorarsanız artık ne ekonomi konusunda ne dış politika konusunda ne güvenlik konusunda
00:33:55ne işte kamu düzeni asayiş konusunda ne özgürlükler konusunda ne insan hakları konusunda
00:34:00tutarlı bütünlüklü fikri olan bir siyasi parti olmaktan çıktı Cumhuriyet Halk Partisi.
00:34:06Hani eskiden altı oku vardı.
00:34:08İşte onlarla ilgili onların çerçevesinde bir siyaset izlediği iddia edilirdi.
00:34:15Şimdi bakın size söyleyeyim.
00:34:17Libya'ya dair fikirleri yok.
00:34:20Karabağ'a dair fikirleri yok.
00:34:22Suriye'ye dair fikirleri yok.
00:34:24Doğu Akdeniz'e dair fikirleri yok.
00:34:27Ekonomiyle ilgili Türkiye'nin ekonomisi nasıl düzelirle ilgili herhangi bir reçete sunduklarını görmedik.
00:34:32Türkiye'de kamu düzeninin sağlanmasıyla ilgili herhangi bir tutarlı düşüncelerine rastlamadık.
00:34:37Terörle mücadeleye dair.
00:34:40Bakın bir yönüyle ne yapıyor?
00:34:42Mesela Türkiye Suriye'de Suriye ve Irak'ta asker bulundurma tezkeresi gönderirken
00:34:46HDP ile beraber oy kullanıyordu Cumhuriyet Halk Partisi.
00:34:50Yani Türk askerinin Suriye ve Irak'ta PKK ile mücadele etmesini engellemeye yönelik oy kullanıyordu.
00:34:57Bu neyi anlatıyor bize?
00:34:59Nasıl okumalı?
00:35:00Kendince siyasi fayda üretebileceği, kendine oy devşirebileceğini düşündüğü,
00:35:05her şeyin peşinden koşan, sağa sola koşturan ama kendi fikri olmayan bir siyasi yapı.
00:35:12Artık bu bir siyasi partilerin bütünlüklü bir programı olur.
00:35:16Der ki vatandaşa evet şu an AK Parti iktidarı var, Recep Tayyip Erdoğan iktidarı var.
00:35:21Ama onun ekonomi programı şu, şu, şu, şu.
00:35:24Benim alternatifim ise şu, şu, şu anlatırsınız.
00:35:27Türkiye Suriye'de bunu yapıyor.
00:35:29Ama benim alternatifim bu.
00:35:31Böyle bir alternatif yok.
00:35:32CHP siyaset yapamıyor mu?
00:35:34CHP'nin siyasete dair fikri yok.
00:35:36CHP'nin tutarlı bir pozisyonu yok.
00:35:39CHP bir kimlik bunalımı yaşıyor.
00:35:42Asıl sorun bu.
00:35:43Yani işte eski bir milliyetçiden Ankara'ya, eski bir ana vatanlıdan İstanbul'a,
00:35:52eski bir bilmem neden bilmem nereye, öbür taraftan HDP'ye, şuna buna.
00:35:56Yani bir oy kaygısı dışında hiçbir şey gütmeyen.
00:36:00Ama o oyu da neden aldığına dair, almaya çalıştığına dair de fikri olmayan.
00:36:05Türkiye'ye ne sunacağına dair bir kanaati olmayan bir yapıdır bugün CHP.
00:36:10CHP kendisini, düşünsenize masa, altılı masayı hatırlıyorsunuz değil mi?
00:36:16Evet.
00:36:17Yani onun içerisindeki aktörlere bakar mısınız?
00:36:19Birbirleriyle alakası olan aktörler miydi bunlar?
00:36:22Ortak bir siyasi program olabilirler miydi?
00:36:25Yok değildi.
00:36:26Vatandaşa ne sundular, ne söylediler?
00:36:29Hiçbir şey söylemediler.
00:36:30Erdoğan'ı devireceğizden başka, devirmek istiyoruzdan başka herhangi bir şey söylediler mi?
00:36:35Bozmakla ilgili, değiştirmekle ilgili, kendilerini iktidara taşımakla ilgili.
00:36:39Tamam iktidara gelin de, iktidara geldiğinizde nasıl bir siyaset güdeceğinize dair bir fikriniz var mı?
00:36:46Yok.
00:36:47Yani Şam'ın düşmesine, Esad'ın kaçmasına 12 saat kalmış, çıkmış.
00:36:54Ya bir ay öncesinde de MİT başkanı sunum yapmış, Cumhuriyet Halk Partisi'ne gitmiş,
00:36:59Türkiye'nin Suriye'de ve benzeri yerlerdeki pozisyonuyla ilgili sunum yapmış vs.
00:37:0512 saat kala Cumhuriyet Halk Partisi'nin genel başkanı çıkmış, diyor ki Esad'la görüşelim.
00:37:11Ya evet çok orijinal bir fikir söyledin, bravo.
00:37:14Şu anki yönetimle olası bir iktidar değişikliği olsaydı, Türkiye'nin karşılaşacağı durum çok daha vahim,
00:37:20yani çok kötü bir durumla karşılaşabilirdi.
00:37:23Tam onu anlatmaya çalışıyoruz, bakın dış politika ve güvenlik stratejileri öyle kısa vadeli işlemler değildir.
00:37:32Yani 13 yıl süren bir iç savaş, 13 yıl boyunca Türkiye ısrarla bazı şeylerin arkasında durdu.
00:37:42Bir, Suriye'nin toprak bütünlüğü, nokta.
00:37:46İki, terör örgütlerinin temizlenmesi.
00:37:49Üç, Suriyeli mültecilerin güvenle ve onurlu bir şekilde evlerine dönebilmeleri.
00:37:56Bakın stratejik yaklaşım tam olarak budur.
00:37:59Bir pozisyon belirlersiniz, bunları yapamayacağınızın düşünüldüğü anlar olur,
00:38:07ama siz dirayetle, iradeyle, cesaretle bu şeyin arkasında durabilirseniz, işte böyle büyük başarılar elde edersiniz.
00:38:16Gel, gitler olur, sıkıntılar yaşanır, askeri operasyonlar yaparsınız, ne bileyim karşıdan saldırılar alırsınız.
00:38:24Zaten mücadelenin, uluslararası siyasetin ana kuralı bu.
00:38:27Ama en sonunda ne elde ettiğinize, ne kazandığınıza bakarsınız.
00:38:31Bugün Suriye'nin PYD meselesi.
00:38:35Tamam, onu soracağım.
00:38:36Çünkü üç aşamadan bahsettiniz.
00:38:37İkinci sıraya PKK, PYD, terör örgütlerini ele alacak şekilde konuştuğumuzda.
00:38:43Çünkü orada terör örgütleri bırakmak istemiyor.
00:38:46Ama bir dış güçler tarafından da desteklendiğini de hatta biliyoruz.
00:38:51Şimdi tasfiye süreci başlar mı, ne zaman başlar soruları da karşımıza çıkıyor.
00:38:56Oradaki süreç o anlamda ne olacak?
00:38:58Şimdi bakın işin bir zorluğundan bahsedelim.
00:39:00İşin zorluğu şu, PYD, YPG dediğiniz yapı KCK'nın, PKK'nın bir parçasıdır.
00:39:06Nokta.
00:39:07Türkiye için budur.
00:39:08Aslında değişik isimler, SDG, YPG, PYD hangi harfleri kullanırsa kullansın.
00:39:15PKK'nın bir parçasıdır.
00:39:16Dolayısıyla PKK'nın zihniyetiyle Türkiye düşmanı bir yapı mıdır?
00:39:21Evet.
00:39:22Türkiye'ye yönelik düşmanlığını bırakacak bir yapı mıdır?
00:39:25Maalesef değildir.
00:39:27İki, bunun arkasında bu zamana kadar ABD gibi dünyanın süper gücü olarak tarif ettiğimiz bir devlet var mı?
00:39:34Maalesef var.
00:39:36Bunlar Suriye'nin içerisinde geniş bir coğrafyaya etkinlik alanını yaydılar mı?
00:39:42Maalesef yaydılar.
00:39:43Şimdi bu 30 bin civarında bazı rakamlara göre 40 bin civarında bir silahlı güç biriktirdiler mi?
00:39:51Biriktirdiler.
00:39:52Bunlara ABD binlerce tırla silah, mühimmat desteği verdi mi?
00:39:58Verdi.
00:39:59Şimdi bunun tasfiye etmesinin çok kolay olmadığını aklı selim olan herkes düşünür, bilir.
00:40:05Bunun tasfiyesinin bir yolu ancak ve ancak Suriye'nin toprak bütünlüğü dediğimiz şekilde olur.
00:40:13Yani Suriye'de bu yapıyı tasfiye edecek bir gücün doğması.
00:40:19Şimdi biz neyi görüyoruz?
00:40:21Yeni oluşan Suriye yönetimi ne diyor?
00:40:25Ben toprak bütünlüğü istiyorum.
00:40:27Öyle orada silahlı güç burada DAEŞ'le mücadele şu bu falan filan yok.
00:40:33Burası bizim ülkemiz.
00:40:34Burası Suriyelilerin ülkesi.
00:40:36Toprak bütünlüğümüzü istiyoruz.
00:40:38Dolayısıyla siz de silahlarınızı bırakıp tasfiye olmalısınız.
00:40:45İçinizden teröre karışmayanlar varsa falan filan onlar zaman içerisinde ortaya çıkar.
00:40:50Tek bir yapı haline dönüşecek Suriye.
00:40:55Bu söylenir.
00:40:57Şunu biliyoruz.
00:40:59Golani defalarca açıklamalar yaptı.
00:41:01PYD'nin varlığına müsaade etmeyeceğiz.
00:41:03Dolayısıyla yeni çıkan Suriye yönetimi öyle Esad gibi ikircikli bir tutum takılmıyor.
00:41:09Çünkü Esad PYD'ye kendi ülkesini bölmüş olmasına rağmen Türkiye'ye karşı PYD'yi hala kullanma heveslisi bir adamdı.
00:41:19Onun yerine çıkan yönetim en azından niyet bakımından PYD'yi tasfiye etmek istiyor.
00:41:26Kapasite bakımından buna yatkın mı?
00:41:29Evet şu an eksiklikleri olabilir.
00:41:31Evet bir şey olabilir ama bunu da yapabilecek bir güce öyle veya böyle erişecektir yoksa bile şu an itibariyle.
00:41:39Bunları tartışmaya açık olduğu için söylüyorum.
00:41:41O güce erişecektir.
00:41:43Dolayısıyla hem niyeti hem kapasitesi olduğunda PYD'yi o coğrafyadan çıkarmak isteyecektir.
00:41:49Ama buradaki başka bir sorun asıl sorun zaten o sorun olmasa PYD'nin Suriye'de varlık göstermesi mümkün değil.
00:41:57Amerika Birleşik Devletleri'nin bu zamana kadar PYD'ye verdiği destek.
00:42:00O desteği kaldırmak için Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ve hatta Suriye'nin Amerika Birleşik Devletleri ile
00:42:09bunu diplomatik yöntemlerden halletmeye çalışacağı bir dönemi yaşayacağız.
00:42:15Bundan sonraki süreç aslında bu şekilde olacak.
00:42:17Bundan sonraki süreç bu şekilde olacak.
00:42:19Bunun içerisinde başka askeri operasyonlar şundan olacak.
00:42:21Yine adım adım gidelim.
00:42:23Birincisi denecek ki PYD'ye yani PYD ve Amerika'ya bir an önce bunun terörle iltisaklı olan yapıları Suriye'yi terk etsin.
00:42:32SDG silahlarını bıraksın ve bu mesele burada bitsin.
00:42:38Suriye'nin Şam yönetiminin yeni Suriye yönetiminin bu coğrafyaya erişimi sağlansın.
00:42:44Bunun için bir ay mı belirlenir, iki ay mı belirlenir, ne kadar bir süre belirlenir bu şey.
00:42:48Muhtemelen Amerikalılar ön görüyoruz şimdi.
00:42:51Muhtemelen Amerikalılar ipe un serecekler.
00:42:54Şu an itibariyle seriyorlar çünkü Biden ve Obama yönetimleri uzun yıllar boyunca hem Obama hem Biden
00:43:00aynı siyasi gelenekten geldikleri için Türkiye'ye ve diğer aktörlere hep ipe un serme politikası.
00:43:06Tamam yapıyoruz, tamam tasfiye ediyoruz, tamam destek vermiyoruz, tamam menbiçesiz girin falan demiş olmalarına rağmen
00:43:12hep bir oyalama yöntemi güttüler.
00:43:14Oyalamanın da bir soru geldi.
00:43:16Trump iktidarı.
00:43:18Evet hiçbir iktidarın iktidara geldiğinde ne yapacağını ön göremeyiz.
00:43:21Ama elimizde çeşitli veriler var.
00:43:23Onlar üzerine bir Trump Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'a çok büyük bir saygı duyuyor.
00:43:28İki onunla doğru düzgün müzakere edebiliyor.
00:43:32Biden gibi Obama gibi meseleyi evet halledelim deyip sonra arka kapıdan çıkış yapmıyor.
00:43:39Üç 2019 Fırat Barış Pınarı operasyonunu gerçekleştirdiğimizde Amerika Birleşik Devletleri'ne biz dedik ki
00:43:48o zaman Trump iktidardaydı biz geliyoruz askerlerinizi çekin bu bölgeden.
00:43:52Çekti veya çekmek durumunda kaldı.
00:43:56Askerlerini azalttı.
00:43:58Tamamen çektiğini zannediyordu.
00:44:00Yönetimin içerisindekiler onu aldatarak 500 kişi bıraktı.
00:44:03Sonra onu 900'e çıkardılar.
00:44:05Duyduk ki şimdi 2000'e çıkarmışlar.
00:44:07Trump'ın yokluğunda.
00:44:09Trump'ın Amerikan askerlerini çekmesine PYD'ye verdiği desteği kaldırmasına ikna etmeye çalışacağız.
00:44:15Bir başka aşamada bu.
00:44:17Bu diplomatik ikna süreçleri de gerçekleşmediği müddetçe.
00:44:22Türkiye'nin zaten 2019 Ankara anlaşmasından hatırlarsanız Trump'ın yardımcısı Pence falan Türkiye'ye gelmişti.
00:44:31Bir görüşme olmuştu o koridorun sağlanmasına yönelik bir anlaşmaydı.
00:44:36O anlaşmadan doğan hakları çerçevesinde Türkiye hala PYD'ye askeri operasyon seçeneğini Şam yönetimiyle birlikte masasında tutacaktır.
00:44:47Şu an itibariyle Suriye'nin doğu coğrafyasında Fırat'ın doğusunda bir terör örgütü vardır.
00:44:52Yani konumumuz bu.
00:44:55Şam'da bu terör örgütünü istemiyor.
00:44:57Ankara'da bu terör örgütünü istemiyor.
00:44:59Amerika Birleşik Devletleri için de seçenekler çok azalmış durumda.
00:45:02Hatta Amerika Birleşik Devletleri'nde başkan olacak yeni Trump'ın da bunu desteklediğini biliyoruz.
00:45:07Dolayısıyla Türkiye için muazzam bir fırsat ortaya çıktı.
00:45:11Bu fırsatı adım adım önce diplomatik yollar olmadığı askeri yöntemlerle halledebilecek bir konuma eriştik diyebiliriz.
00:45:18Peki.
00:45:19Şimdi aslında bundan sonraki süreçte neler olacak diye sorumuz vardı.
00:45:22Onu çok güzel ifade ettiniz.
00:45:23Şimdi aslında şu aşamayı da size sormak istiyorum.
00:45:27İki tane sorum olacak.
00:45:28Artık Suriye özelini bırakıp çünkü iç siyasete de geçeceğim.
00:45:32Onu da belirteyim.
00:45:33Ama şu çok fazla konuşuyor.
00:45:35Sığınmacılar ülkelerine dönüş yaptıklarında burada bir iş konusunda istihdam konusunda bir sıkıntı yaşanacağı.
00:45:44Kendi ülkemizde Türkiye'de bir sıkıntı yaşanacağı çok fazla konuşuluyor.
00:45:48Özellikle de işverenler konusunda.
00:45:50İşverenler gerçekten bu durumdan oldukça şikayetçi üzgün.
00:45:54Çünkü biz çalıştıracak eleman bulamıyoruz.
00:45:57Sorusu karşımıza çıkıyor.
00:45:59Öncelikle size bunu soracağım.
00:46:00Akabinde de çok önemli bir gündem başlığı aslında.
00:46:04Biliyorsunuz ki Dem Parti heyetinin İmralı ziyareti bitti.
00:46:09Ve şimdi görüşmelere başlandı.
00:46:11AK Parti ile de bir görüşme gerçekleşti.
00:46:13CHP ile de aynı şekilde görüşme.
00:46:15Ve partilerle görüşmeler devam ediyor.
00:46:17Süreç ne olacak?
00:46:19Bunu da size soracağım.
00:46:20Ama çok kısa bir araya gidiyorum efendim.
00:46:22Aranın ardından.
00:46:24Efendim akılda kalsın'a kısa bir ara vermiştik.
00:46:27Siyasetin aslında kodlarını konuğumuz o kadar güzel anlattı ki bize.
00:46:33Kimi ağırlıyoruz?
00:46:34AK Parti Genel Başkan Yardımcısı, İnsan Hakları Başkanı Prof. Dr. Hasan Basri Yalçın'ı ağırlıyoruz.
00:46:39Şimdi araya gitmeden önce.
00:46:41Şimdi Suriye özelinde konuştuk ama ben de size şöyle bir soru sordum.
00:46:44Şimdi Türkiye'deki işverenler şu durumdan müzderip diyebiliriz.
00:46:50Yani diyorlar ki şimdi Suriye'ye bir evet göç başlıyor.
00:46:54Vatandaşlar geri dönmeye başlıyor.
00:46:56Fakat biz çalıştıracak eleman bulamıyoruz.
00:46:59Şimdi bu konuyla ilgili neler söylemek istersiniz?
00:47:03Ya şimdi bu göçmen veya geçici sığınmacı meselesi Türkiye'de maalesef hiç doğru yerinden tartışılmadı.
00:47:13Yani birileri bunu çok siyasallaştırma gayreti içerisinde olduğu için ve bir özellikle nefret dili inşa etmeye çalıştıkları için
00:47:23vatandaşımız da doğru düzgün bilgilenmedi bu konuyla ilgili olarak.
00:47:28Evet yani Suriyeli geçici sığınmacılar meselesi bir yönüyle çok yoğun bir nüfus olması nedeniyle
00:47:38vatandaşın dikkatini çekiyor ve birileri ortaya fitne atmaya başladığında şişirilebiliyor.
00:47:44Öncelikle şunu söylemek lazım.
00:47:46Evet bu insanlar uzun süre Türkiye'de yaşayınca kendilerine bir düzen kurmak durumunda kaldılar.
00:47:52İş arayışları vesaire oldu.
00:47:55Ve bunların yoğun bir şekilde Türkiye sanayisinde de aslında hani ifade ne kadar doğru bilmiyorum ama
00:48:03Türklerin pek çalışmak istemediği alanlarda çalıştığı ortaya çıktı.
00:48:07Tabii bütün Türklerin demeyelim de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları daha hani ne diyelim
00:48:14daha kazançlı daha az yorucu işlerde çalışmayı tercih ediyor doğal olarak.
00:48:19İhtiyacı olan insanlarda nedir ne değildir çok bakmadan kazancı az olsa da iş zor olsa da
00:48:26yapmak durumunda kalabiliyorlar.
00:48:28Dönüşler başlayınca böyle sıkıntılar olur mu peki?
00:48:31Ya şöyle söyleyeyim evet olabilir ama dönüşlerin ne kadar olacağıyla
00:48:37veya hangi aşamalardan geçerek olacağıyla ilgili de bir soru bu.
00:48:43Bu tür durumlara baktığınızda mesela küresel örneklere baktığınızda görebiliyorsunuz ki
00:48:48geri dönüşler %50'ler 60'lar seviyesinde kalabiliyor.
00:48:51Çünkü gelen insanlar buralarda yerleşiyorlar ama Suriyelilerin Türkiye için özelliği
00:48:56geçici sığınmacı statüsü.
00:48:58Yani Türkiye onlara kalıcı bir pozisyon kalıcı bir ne diyelim kalıcı olarak
00:49:05Türkiye'de bulunma imkanı tanımıyor Türkiye'nin hukuku.
00:49:08Bu nedenle Suriyelilerin belli aşamalar tamamlandıktan sonra ülkelerine dönmeleri gerçekleşecek.
00:49:15Bu 3.5 milyon 3 milyon insanın ne kadarı iş gücü piyasasında derseniz
00:49:201 milyonunun iş gücü piyasasında olduğunu söyleyebilirsiniz.
00:49:23Bu nedenle 1 milyonluk bir alan açılacağını özellikle sanayiyi etkileyebileceğini söyleyebilirsiniz.
00:49:30Ama bunu konuşurken mesela çok ilginç şimdi açıklama yapıyor bu tür işveren grupları.
00:49:38Vakti zamanında Suriyelilere yönelik nefret dile getirilirken
00:49:43keşke o zaman ya arkadaşlar evet bunlar Türkiye'nin üzerine bir mali yük getiriyor diye söylüyorsunuz
00:49:51ama bunlar da aslında Türkiye sanayisinin çalışması hizmet sektörünün çalışması için
00:49:55vesaire için de bir avantaj da oluşturuyor.
00:49:58Bizim için de avantajı var demediler diyemediler.
00:50:02Diyemediler kısmını da anlamamız lazım.
00:50:05Şimdi bunu biraz seslendirmek mecburiyetinde kalıyorlar.
00:50:10Evet bir iş gücü sıkıntısı olabilir ama herhalde yeni ayarlamalarla düzenlemelerle
00:50:17işverenler de kendi pozisyonlarını yeni şartlara göre ayarlamak mecburiyetinde kalıyorlar.
00:50:23Daha ağır işlerde işçilere daha çok ücreti ödesinler ve problemlerini çözsünler.
00:50:28Yani bir anlamda bunu da söylemek gerekiyor.
00:50:31Herhalde en azından bir insan hakları başkanı olarak benim bunu söylüyor olmam gerekir.
00:50:35Gerçekten öyle.
00:50:37Zor şartlarda çalışan insanlar ister Suriyeli olsun ister Afgan olsun ister Türk olsun
00:50:42ister başka şekilde Türkiye'ye göç etmiş insanlar olsun zor şartlarda çalışanların
00:50:49ücret politikalarının da ona göre belirlenmesi gerekiyor.
00:50:53Ama Suriyelilerin çok yoğun bir şekilde hızla Türkiye'den gitmeyeceğini de düşündüğünüz de
00:51:00çünkü biraz önce bahsettik hem barınma imkanları hem gıda imkanları
00:51:04yani insani şartlar olgunlaşmadan dönüşler çok kolay olmaz.
00:51:08Şöyle bekleniyor yaza doğru yaz ayları itibariyle belli bir grubun artık dönebileceği düşünülüyor.
00:51:16Şöyle söyleyelim gitti baktı evini inşa edebileceği kendisine orada bir iş alanı bulabileceğini düşünüyorsa
00:51:27insanlar çoluğunu çocuğunu alarak yavaş yavaş kendi şehirlerine dönmeye başlarlar.
00:51:31Ama Suriye'nin ciddi bir kalkınma hamlesine ihtiyacı var.
00:51:35Yani özellikle şehirlerin altyapılarının yeniden inşa edilmesi gerekiyor.
00:51:39Büyük dönüşlerin ancak ondan sonra olabileceği.
00:51:42Tabi bir yerleşik hayata geçirilecek.
00:51:43Tabi evler yapıldığı müddetçe yavaş yavaş işte su sorunları, elektrik sorunları,
00:51:48enerji sorunları çözüldüğü müddetçe yavaş yavaş dönecek.
00:51:51Şimdi şöyle bir resim hayal edin.
00:51:53Suriye'nin en ana yolunda arabayla gidiyorsunuz.
00:51:56İşte yolun kenarında şeyler var bidonlarla bidonların başında bekleyen insanlar ne satıyorlar?
00:52:02Benzin ve mazot satıyorlar.
00:52:04Yani düşünsenize siz bir bidondan.
00:52:07Yok çünkü memlekette çok az ve bulması sıkıntılı kalitesi düşük.
00:52:12İşte elektrik Şam dediğiniz yerde yani başkent Şam'da günde sadece toplamda 6 saat elektrik verilebiliyor Şam'a.
00:52:20Halep'te 1 saat işte.
00:52:22Hama'da 2 saat falan.
00:52:24Elektrik sıkıntısı var.
00:52:26Temiz içme suyu, kullanma suyu sıkıntıları da var.
00:52:30Bu sıkıntıların yavaş yavaş çözüleceğini düşünebiliriz.
00:52:34Şimdi burada da Uluslararası Camii'nin özellikle mali geliri yüksek İslam ülkelerinin nasıl bir katkı sunacağı,
00:52:45yeni yönetimin kendi kaynaklarını nasıl düzenleyeceği, Birleşmiş Milletler'den fonlar çıkacak mı çıkmayacak mı?
00:52:53Bu meseleler çok önemli bir gündem maddesi.
00:52:56Suriye inşa edilecek.
00:52:58Türkiye'nin de bu inşa sürecinde çok önemli bir rolü olacağını tahmin edebiliyoruz.
00:53:02Hem şehirlerin inşasında hem ticaretin yeniden canlanmasında hem temel bazı meselelerin çözülmesinde.
00:53:09Polis eğitiminden askerlik jandarma eğitimine kadar, öğretmen eğitiminden nüfus memuru eğitimine kadar.
00:53:16Bu alanlarda çok ciddi açıklar var.
00:53:19Bunların tamamlanmasında hem fonların oluşması hem Türkiye'nin desteğinin, kapasite desteğinin sağlanması gerekecek.
00:53:27Bunları sağlamak için de biraz Suriye'nin kaynak üretmesi gerekecek.
00:53:30Onları üretildikten sonra dönüşler hızlanır.
00:53:34Birinci yıl bir grup döner. İkinci yıl, beşinci yıl falan.
00:53:38Ama sanki Suriye ile ilişkimiz hani biraz önce tarif ettim ya.
00:53:43Amerika Birleşik Devletleri, gerçi bu sıralar bozuluyor.
00:53:46Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada arasındaki ilişki de.
00:53:49Orada dostane bir ülke ile olan daha rahat ticaretin yapıldığı, daha kültürel ilişkilerin yoğun olduğu,
00:53:56insanların geliş geçişlerinin daha vizesiz vesaire yapılabildiği bir düzleme doğru ilerlerse
00:54:02ben bunun çok büyük bir avantaja dönüşeceğine inanıyorum.
00:54:05Suriyeli göçmenleri bir dönem yük olarak görenler önümüzdeki dönemde görecek ki,
00:54:10bu Türkiye için çok büyük bir avantaja dönüşecek.
00:54:12Peki, biraz iç siyasete dönmek istiyorum.
00:54:15Çünkü orada da önemli bir konu var.
00:54:18Şimdi Milliyetçi Hareket Partisi lideri Devlet Bahçeli Partisi'nin 22 Ekim 2024'teki meclis grup toplantısında
00:54:27terörist başının tecridi kaldırılırsa gelsin Türkiye Büyük Millet Meclisi Dem Parti grup toplantısında konuşsun.
00:54:35Terörün tamamen bittiğini ve örgütünün lav edildiğini haykırsın.
00:54:39Bu direayet ve kararlılığı gösterirse umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılması
00:54:45ve bundan yararlanmasının önü de ardına kadar açılsın ifadesini kullanmıştım.
00:54:51Şimdi Devlet Bahçeli'nin bu açıklamasının ardından Dem Parti heyeti İmralı'ya gitti.
00:54:58Çünkü izin istemişlerdi ve akabinde izin verilip İmralı'ya gittiler.
00:55:04Şimdi o izin verildi.
00:55:06Dem Parti heyeti İmralı'ya gitti.
00:55:09Dönüşte mecliste görüşmeler başladı.
00:55:12Şimdi aslında burada tabii asıl merak edilen şu.
00:55:17Şimdi süreç başladı, görüşmeler başladı dedik.
00:55:20Neler olup bitiyor sorusu karşımıza çıkıyor.
00:55:23Şimdi merak ediyor vatandaşların birbirini anlamak adına.
00:55:27Şimdi şöyle söyleyelim.
00:55:29Bu terör örgütü ve benzeri meselelerle ilgili olarak çok bildiğimiz gerçekler var.
00:55:35Bir de cevaplanmaya muhtaç sorular var.
00:55:38Bildiğimiz gerçeklerin arasında Türkiye'nin kırk yılı aşkın bir süredir
00:55:43vahşi bir terör örgütüyle mücadele etmek mecburiyetinde kalmış olması.
00:55:47Bu terör örgütüyle mücadele etmenin bize şehitler, gaziler, ekonomik maliyetler,
00:55:57bölgedeki istikrarsızlık, kamu düzeninin bozulması, özgürlüklerin genişletilmesinde sıkıntılar vs.
00:56:04korkunç bir maliyet oldu.
00:56:06Bu nedenle Türkiye'de biz yıllardır bunu konuşuyoruz.
00:56:10Bu terör meselesini bitirmek.
00:56:12Terör meselesini bitirmeyi konuştuğumuzda da karşımıza çeşitli siyasi tartışmalar çıkıyor.
00:56:21Siyasi, toplumsal, kültürel tartışmalar çıkıyor.
00:56:24Bununla ilgili kırk yılı aşkın süre içerisinde birçok yöntem denendi.
00:56:30Asayiş tedbirlerini almaktan tutun da TRTŞ'in açılmasına kadar,
00:56:37bir çözüm süreci denemesine kadar, bir demokratikleşme süreci denemesine kadar birçok şey yapıldı denendi.
00:56:45Ama bunlar uluslararası konjonktürden çok bağımsız olan şeyler değil.
00:56:49Mesela bir önceki süreci hatırlayın.
00:56:51PKK aslında Türkiye'de Kürt kökenli vatandaşlarımızın beklentilerinin çok yoğun bir şekilde karşılandığı bir süreci
00:57:04baltalamaktan kendisini alamadı.
00:57:07Niye?
00:57:08Şuna inanıyordu.
00:57:09Ben Suriye'de bir devlet kuracağım.
00:57:11Ben Irak'ın kuzeyinde bir devlet kuracağım.
00:57:14Oradan Türkiye'nin içine uzanacağım.
00:57:16Ben niye Kürt meselesinin bitmesinden yana olayım?
00:57:20Böyle dedi.
00:57:22Ve bu nedenle de siyasi bir süreç işletilmesini bozdu.
00:57:30Bunu deforme etti ve hatta Türkiye'ye yeniden saldırmaya başladı.
00:57:36Ondan sonra terörle mücadelemiz artış gösterdi.
00:57:39Asayiş tedbirleri net bir şekilde alındı.
00:57:41Hatta yeni bir stratejiye geçiş yapıldı.
00:57:43Türkiye'nin içerisinde değil sadece terörle mücadele, Türkiye'nin dışında da biz bu mücadeleyi veriyoruz dedik.
00:57:50Suriye'de, Irak'ın kuzeyinde bu mücadeleleri verdik.
00:57:54Ve aslına bakarsanız nasıl bir resim çıktı?
00:57:57Aşağı yukarı 2016'dan bu yana terör saldırılarının Türkiye'de artık aylar veya yıllar içerisinde bir iki kez yapılabildiği bir düzleme ulaştı.
00:58:09Yani mesela 90'lar gibi değil.
00:58:1190'larda hatırlarsınız çok sıkıntılı dönemler yaşadık.
00:58:14Terörle mücadelede çok zorlandığımız, çok fazla şehitler kayıplar verdiğimiz, coğrafi kontrolü de pek sağlayamadığımız dönemler oldu.
00:58:24Ama bu çözüm sürecini vs. ipe kaka baltaladıktan sonra madem siyasi bir çözüm arayışından yana değilsiniz,
00:58:32Türkiye Cumhuriyeti Devleti de pek tabii ki asayiş tedbirlerini aldı.
00:58:36Ve terörle mücadele çok daha yoğun bir şekilde yürütüldü.
00:58:40Ve bu da gerçekten bir sonuç aldı.
00:58:42Sahada bir sonuç aldı.
00:58:44Şimdi hala bu konuyla ilgili işte terörün tamamen sonlanması, terörün elinde Kürt vatandaşlarımızın beklentilerini sömürecek bir araç kalmasın istiyoruz.
00:58:57Yani bu mesele tamamen bitsin istiyoruz.
00:59:00Ama cevaplanması zor sorular dediğimiz de şunlar.
00:59:04Gerçekten Kandil, PKK, PYD, Suriye'deki koluyla vs. ile gerçekten barış ve bir silahsızlık noktasına gelebilecek mi?
00:59:21Gelmeyi düşünebilir mi?
00:59:23Gerçekten zor bir soru bu.
00:59:25Sizce gelebilecek mi?
00:59:27Birazdan cevaplayayım.
00:59:29Toplu halde cevaplayayım mı?
00:59:32Bu meselenin Türkiye'nin ayağına bir pranga olmasından çıkmasını istiyoruz.
00:59:41Terör örgütüyle mücadele eden bir ülke olma konumundan çıkmak istiyoruz.
00:59:46Bu nedenle de Bahçeli'nin açıklamasındaki en hayati kısım şu.
00:59:51Silahı bırakın.
00:59:53Değil mi?
00:59:54Türkiye Cumhuriyeti Devleti size bir çağrıda bulunuyor.
00:59:57Silahı bırakın.
00:59:58Silahı bırakırsanız ondan sonra siyasi tartışmalar yapılabilir.
01:00:02Benim gördüğüm, benim okuduğum kısmıyla bu.
01:00:05Ama siz silahı bırakmadığınız müddetçe, siz elinizde silah tutarak Türkiye'ye karşı saldırgan tavrınızı sürdürürseniz
01:00:15o beklentilerinizin hiçbirinin karşılanma ihtimali yok.
01:00:20Çünkü biz teröre pabuç bırakacak bir ülke değiliz.
01:00:23Silah bırakmak için çağrılar yapılması,
01:00:26İmralı'nın çağrı yapması vesaire gibi meseleler de gündeme geliyor.
01:00:31Burada da cevaplanması gereken soru.
01:00:33Mesela İmralı böyle bir açıklamayı yapabilir mi?
01:00:36Yaptı.
01:00:37PKK veya Kandil onun açıklamasını muteber kabul eder mi?
01:00:42Dem parti Öcalan'a mı yakın durur, böyle bir ayrım oltara çıktığında Kandil'e mi yakın durur?
01:00:49Onun içerisindeki farklı aktörler.
01:00:51Bunların hepsi gerçekten şu anda kolay kolay cevaplanması mümkün olmayan sorular.
01:00:59Cumhurbaşkanımız bu konuyla ilgili bir açıklama yaparken tabii ki terör prangasından kurtulmak istiyoruz.
01:01:04Tabii ki terör silah bıraksın.
01:01:06Tabii ki Kürt kökenli vatandaşlarımızın beklentilerini mümkün olduğunca hukuk içerisinde,
01:01:14anayasa içerisinde, üniter yapı içerisinde nasıl değerlendirebiliyorsak değerlendirelim.
01:01:21Ama terör örgütünün böyle bir yönteme yaklaşmasından da pek ümitli de olamayacağımız bir manzara var karşımızda.
01:01:35Çünkü defalarca bu test edilmiş, defalarca bununla ilgili denemeler yapılmış.
01:01:40Ama terör örgütleri ile ilgili, ben uzun yıllar akademide de terör çalışmış birisi olarak söyleyebilirim.
01:01:45Terör örgütleri bir saatten sonra ne için mücadele ettiklerini unuturlar.
01:01:49Sadece terör örgütü için mücadele etmeye başlarlar.
01:01:52Yani o örgütün ayakta kalması.
01:01:54Çünkü sizin için bir profesyonel meslektir o.
01:01:57Siz orada bir konuma sahipsinizdir, bir büce sahipsinizdir, bir maaşa sahipsinizdir bilmem ne.
01:02:03O yüzden bile terör örgütleri kendi kendilerini feshetmekten kaçınırlar.
01:02:09Ve sürekli eylem yapmaya, saldırı yapmaya vs. devam ederler.
01:02:13O yüzden karşımızda gerçekten çok çetrefilli bir mesele var.
01:02:17Ama şunu söyleyelim, dönem ne 90'lı yıllar ne 2012-2013 ne başka bir şey.
01:02:24Bakın terör örgütünün artık Türkiye'ye silahlı saldırı anlamında çok büyük zararlar verebileceği ön yargısıyla hareket etmesi çok doğru olmaz.
01:02:41Çünkü Türkiye artık zayıf bir Türkiye değil.
01:02:44Türkiye artık Suriye, Irak gibi coğrafyalarda terör örgütüne karşı sahada muazzam başarılar elde etmiş.
01:02:51Aslına bakarsanız terör örgütü için de çok fazla seçenek kalmış gibi gözükmüyor.
01:02:57Bu nedenle terör örgütünün tasfiye edilmesinin mümkün olabileceğini düşünürsünüz.
01:03:02Ama öbür taraftan terör örgütünün kendisini devam ettirmeye yönelik bir kaygısı olabileceğini de öngörebilirsiniz.
01:03:08Şöyle bakmak lazım, Türkiye Cumhuriyeti Devleti 90'lı yıllardan bu yana teröre silahını bırak.
01:03:17Ultimatonunu hep veriyor. Bu ultimaton tekrar verildi.
01:03:21Yine silahını bırakmayabilir ama yine ona Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin karşılık verebilecek gücü vardır.
01:03:28Aslına bakarsanız terör örgütü için karar anımı deniyor.
01:03:33Karar anı hep beraber izleyip göreceğiz.
01:03:37Türkiye Cumhuriyeti Devleti gerçekten çok yani Suriye'de yaşananlar,
01:03:42Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ne kadar stratejik bir akılla hareket ettiğinin göstergesidir.
01:03:47Bu meselenin de stratejik bir akılla ilerleyebileceğini görürüz.
01:03:52Ama bunu sömürmeye kalkarlar.
01:03:54Buradan tekrar kendilerine avantaj yaratmaya çalışırlar.
01:03:57Bu olabilir. Olabilirse de biz de ona müdahalemizi gerçekleştiririz.
01:04:00Şimdi tabii bu yaşananların ardından bir genel af söylentisi çıktı.
01:04:05Böyle de bir durum var.
01:04:07Ne söylemek istersiniz bu konuyla ilgili?
01:04:12Çünkü terör suçlarına dahi af getirileceği konusunda ortaya konuşmalar atılıyor.
01:04:21Bu tür söylemler, söylentiler ve hatta bir adım öteye gideceğim dedikodular aslında ya cehaletten ortaya çıkar ya da süreci baltalamak için.
01:04:33Kasası yapılıyor olabilir mi diyorsunuz?
01:04:36İki ihtimal vardır. Ya bu meseleye dair fikriniz yoktur, uyduruyorsunuzdur.
01:04:42Ya da bu meseleyi böyle birilerinin hassasiyetlerini kaşıyarak can sıkıcı bir hale getirip
01:04:50gerçekten silah bırakılmasını engellemeye çalışıyorsunuz demektir.
01:04:55Tenzih ediyorum tabii ki siz demiyorsunuz da.
01:04:59Şöyle bir şey. Bakın gerçekten hassasiyetle yürütülmesi gereken şey.
01:05:04Şimdi topluma yok genel af ilan edilecek, yok bütün terör örgütleri serbest bırakılacak falan bir şey dediğinizde toplum ne diyecek?
01:05:12Ya bir dakika ne oluyoruz?
01:05:13Burada açıkça terörist başını kastetmiyorlar bu ifadelerle. Bunu da belirtelim.
01:05:18Ya bir dakika ne oluyoruz der vatandaşımız çok haklı olarak.
01:05:22Öbür taraftan ya burada hiçbir şey olmayacak, burada hiçbir sonuç yok falan gibi bir şey söylediğinizde de
01:05:30bir sonuç çıkacaksa bile onu engelleyici bir tavıra ortaya koymuş musunuz?
01:05:35Şu an itibariyle kesin, net, şurası ile şöyledir, burası ile böyledir gibi
01:05:41söylenebilecek her şey birer söylentiden birer delikodudan ibarettir.
01:05:46Ben şunu biliyorum, şuna inanıyorum.
01:05:49Türkiye Cumhuriyeti Devleti gerçekten artık PKK terör örgütüyle mücadele edemeyecek bir devlet olmaktan çıkalı çok oldu.
01:06:00Bir pranga olarak ifade ediyoruz ama artık bir prangadan ziyade böyle rahatsız edici bir şeye dönüştü, sineğe dönüştü.
01:06:09Yani sinek ufaktır, mide bulandırır.
01:06:11Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Türkiye 100 yılı projesi çerçevesinde, vizyonu çerçevesinde çok daha büyük hedefleri var.
01:06:18Bir dünya gücü olmayı hedefliyor Türkiye Cumhuriyeti Devleti.
01:06:21Terör örgütü anakronik kaldı böyle bir sürecin içinde, tarih dışı kaldı.
01:06:26Artık Türkiye ile Türkiye'den öyle istediklerini kopartabilecek bir örgüt olarak görülmesi doğru değil.
01:06:34Ama bir sorun mu? Sorun.
01:06:36Onlara silah bıraktırmak, Türkiye'ye düşmanlıklarını ortadan kaldırmak, onların tasfiye edilmesini istemek kadar da doğal bir şey yok.
01:06:45Ama burada biraz belirleyici olan sanırım Suriye'deki PYD'nin durumu olacak.
01:06:50Orada sahadaki gelişmeler aslında bakarsınız olayların ilerleyişinde adım adım belirleyecektir.
01:06:56Şimdi aslında biraz önemli diyeceğimiz bir konu.
01:07:00Neden? Çünkü vatandaşın çok şikayet ettiği bir konuya geçiyorum.
01:07:03Nedir bu konu? Faiş, fiyat ve stokçular.
01:07:06Bu konuyla ilgili gerçekten yorumunuzu çok merak ediyorum.
01:07:10Çünkü Ticaret Bakanlığı ciddi bir şekilde mücadele ediyor.
01:07:13Hatta gerçekten çok yüksek rakamlarda cezalarda kesiyor bu faiş fiyat etiketi koyanlara, stokçuluk yapanlara.
01:07:21Bunu belirteyim. Gerçekten ciddi rakamlarla cezalar kesiliyor.
01:07:26Ama bir tarafta da inanılır gibi değil.
01:07:29Özellikle asgari ücret rakamı belli olmadan fiyatları yükseltenler mi dersiniz?
01:07:35Rakam belli olduktan sonra yükselttikleri fiyatlara tekrar fiyat koyanlar mı dersiniz?
01:07:39Şimdi vatandaş gerçekten çok üzgün.
01:07:42Çünkü neden? Rakam belli oluyor ama markete gidiyor, evine alışveriş yapmak istiyor.
01:07:47Öyle rakamlarla karşılaşıyor ki elindeki para da eriyor.
01:07:51Yani bu durumla ilgili ne olabilir?
01:07:55Vatandaşın söylemini ben burada ileteyim.
01:08:00Gerçekten caydırıcı cezalar daha da arttırılabilir mi?
01:08:04Nasıl bir yöntem olabilir? Siz neler söylemek istersiniz?
01:08:08Şu an Türkiye'nin ekonomik anlamda en temel mücadelesi enflasyonu düşürme mücadelesi.
01:08:18Enflasyonun aşağıya doğru bir ivmeyle gittiğini ve belli tarihlendirmeler var.
01:08:24O tarihlendirmeler çerçevesinde tek haneli rakamlara düşürüleceğini düşünüyoruz.
01:08:30Ekonomik konusunda, ekonomik yönetimimizin aldığı bütün tedbirler enflasyonu düşürmek üzere.
01:08:37Ama karşımıza çıkan rakamlara baktığımızda iki alanda enflasyonun düşmesine direnç gösterildiğini fark ediyorum ben.
01:08:47Birincisi gıda sektörü alanında, ikincisi hizmetler sektörü.
01:08:53Yani aslına bakarsanız işte kafe, restoran ve benzeri yerler yine gıdayla biraz alakalı ilişkili yerler.
01:08:59Şimdi buralarda bir direnç yani enflasyonun düşmesine yönelik bir direnç ortaya çıkıyor.
01:09:06Bu hem manipülasyon nedeniyle olabiliyor hem işte her bir şeyin, her bir firmanın kendisini çok uyanık zannederek korumaya alma çabalarıyla da ortaya çıkabiliyor.
01:09:22Ve bu aslında Türkiye'de genelde enflasyonun düşmesini engelleyici bir tavırda ortaya çıkıyor.
01:09:27Mesela tekstil sektörüne baktığınızda enflasyonun durduğunu görüyorsunuz.
01:09:31Enflasyonu ortaya çıkartıcı şartlar da ortaya aslında ortadan kalkmış durumda çoğunlukla.
01:09:37Ama ona rağmen enflasyon ekonomisinde bir ahlaksızlık da ortaya çıkar ya yani fiyat belirleme konusunda.
01:09:46Sizin de başınıza geliyordur, benim de başıma geliyordur.
01:09:49İşte şu kalemi almaya gittiğimizde veya gıdadla ilgili bisküvi diyelim mesela.
01:09:53Bir bisküvi almaya gittiğinizde fiyatı artık öngöremez oluyoruz.
01:09:5710 lira mı 15 lira mı 20 lira mı hani 20 lira deseler de vereceğiz gibi 10 lira deseler de vereceğiz gibi.
01:10:04Bir de her semtte farklılık gösteriyor.
01:10:06Evet evet yani hele bu hani restoran kafe sektöründe falan filan bu rakamlar bir anlamsız hal almış durumda.
01:10:15Sanırım yani evet denetimler yapılmalı ve özellikle hani bu büyük market zincirler gündelik fiyat değiştiriyorlarsa.
01:10:23Burada bir kartel oluşmuşsa bir oligarşi oluşmuşsa kendi aralarında fiyatları anlaşarak yükseltip bir yerde tutuyorlarsa falan.
01:10:30Bunlar denetimle, ticaret bakanlığımızın denetimiyle üzerine gidilmesi gereken alanlar.
01:10:37Ve gerçekten ticaret bakanlığımız da yoğun bir şekilde üzerine gidiyor ama biraz da mesele şu.
01:10:42Biraz önce bir şey söyledim mi yani işte o bisküviyi almak için 10 lira da olsa verecek hale geldik.
01:10:4820 lira da bizim de dengelerimizi bozdular.
01:10:51Aslında biraz dengelerimizi kontrol etmeye başlasak satamadıkları andan itibaren o fiyatların da akıl dışı olduğunu düşmek mecburiyetinde kaldığını göreceğiz.
01:11:02Cumhurbaşkanımızın biraz boykot çağrısı da bununla alakalı hani mesela şey vermeyelim sektör ismi vermeyelim.
01:11:09Sanki suçlamak gibi olacak ama bundan işte bir yıl öncesi zam üstüne zam bindiren sektörler.
01:11:19Birkaç sektör biliyorum vermeyeceğim isim.
01:11:22Şu anda mallarının elinde kaldığıyla ilgili yine hükümetimize, partimize ya işte bununla ilgili destekleme tedbirleri alınabilir mi?
01:11:31E siz patır kütür zam bindiriyordunuz o şeyde alanda ve belli bir seviyenin üzerine çıktınız.
01:11:41Hani arz talep dengesi diyordunuz ya.
01:11:43Niye şimdi biz size işte efendim destekleyici tedbirler falan.
01:11:48Çünkü bir dönem vatandaşın cebinden haksız yere bir şeyleri aldınız o sektörde.
01:11:53Onun da şimdi fiyatlarının düşüyor olması, oraya yönelik talebin azalmış olması fiyatların düşmesi anlamına geliyor.
01:12:00Benzer bir şekilde ben bu hizmet ve gıda, hizmetler ve gıda sektöründe de vatandaşımızın hepimizin biraz daha bu şeye,
01:12:11bu konuda ne diyelim daha uyanık, daha bilinçli olmamız gerektiği kararetine gün geçtikçe sahip oluyorum.
01:12:19Çünkü artık enflasyonun yani birçok alanda düşen enflasyonun belli alanlarda gereksiz bir şekilde yükselişi biraz köpük gibi gözüküyor.
01:12:28O köpüğün indirilmesi sadece yönetimlerle değil biraz toplumsal reaksiyonla da gerçekleşebilir.
01:12:34Biz gıda özelinde konuşuyoruz ama kira ev fiyatları yani inanın yayına çıkmadan önce de tekrar baktım.
01:12:43Çünkü programları hazırlanırken gündemi takip etmek adına bakıyoruz ve ilanlara bakın ev sahibinin oturmayacağı,
01:12:50kendi ev sahibinin oturmayacağı evleri öyle rakamlar yazıyorlar ki yani depo gibi evler ama gel burada otur diyor.
01:12:5840 bin lirada para vereceksin diyor.
01:13:00Yani şimdi evet bunlarla ilgili bir ceza arttırılır ama cezalar arttırınca da sanki daha da arsızlaşıyor gibiler.
01:13:07Yani bu sefer de onun hıncını vatandaştan çıkarmaya çalışıyorlar.
01:13:11İşte o yüzden boykot biraz daha şey yani şimdi ceza şöyle diyelim mesela burada bir market var.
01:13:17Kapatma olabilir mi mesela bir market kapatılabilir.
01:13:19Mesela burada bir market var, markete yazdınız büyük bir ceza yazdınız.
01:13:22Fahiş fiyat uygulaması nedeniyle o market tekrar fahişin bir seviye altı bir fiyat zammı yaparak tekrar onu çıkartmaya çalışıyor falan.
01:13:32Hani hukuk çerçevesinde kapatma meselesi o da bir hukuk çerçevesinde gerçekleşmek zorunda.
01:13:37Yani o onun derecesi yaptığı uygulamanın hukuk çerçevesinde bir karşılığı idari hukuk çerçevesinde bir karşılığı varsa
01:13:45tabii ki gerçekleştirebilir ama çok yaygın olan bir uygulama değil.
01:13:49O yüzden neyi tercih ediyoruz?
01:13:52O yüzden vatandaşın bu anlamda daha tutumlu olmak gibi bir pozisyona girmesinin daha ciddi sonuçlar üretebileceğini söyleyebiliriz.
01:14:03Ev fiyatlarıyla ilgili sadece genel enflasyonun ötesinde orada başka bir şey daha oldu biliyorsunuz.
01:14:11Dünya iki yıl bir koronavirüs meselesi yaşadı.
01:14:15İki yıl boyunca Türkiye'de inşaatlar durdu.
01:14:18Koronavirüs bitti.
01:14:20Arkasından 11 ilimizde deprem oldu.
01:14:23Yüz binlerce bina yıkıldı veya iş göremez raporu aldı.
01:14:31Oturulamaz raporu aldı.
01:14:33Dolayısıyla orada da bir açık çıktı.
01:14:35Size bir şey söyleyeyim.
01:14:37Türkiye'de inşaat sektörünün yıllık yeni ev ihtiyacı 200 ila 300 bin civarında.
01:14:42Yani evlenen çiftler falan filan onun üzerinden yapılan bir hesap.
01:14:46Yıllık 200-300 bin civarında.
01:14:48Oturmuş bir piyasa var inşaat sektöründe.
01:14:50200-300 bin her yıl yapılıyor ve her yıl yeni evler çıkıyor.
01:14:54Şimdi iki yıl şeyden hesapladığınızda, koronavirüsten hesapladığınızda 600 bin oradan eksiğiniz oluyor zaten.
01:15:01Deprem sonrasında.
01:15:02Deprem sonrasında hesapladığınızda o bir açık var ve o açığı da birileri fırsata dönüştürüyor.
01:15:08Diyor ki işte benim evim belki 20 bin liralık bir ev.
01:15:11Diyor ki 50 bin lira.
01:15:13Zaten bir sürü müşterisi var.
01:15:15Alırsan al, almazsan alma.
01:15:17Evet bu gerçekten oturulması bile güç şartlarda olmasına rağmen insanlar bu tür rakamlar tercih edebiliyor.
01:15:24Ama bu düşünün ev sahibi sayısı toplumda kaçtaydır.
01:15:28İnsanlar bu gıda meselesine de benzemiyor ev meselesi.
01:15:30Yani bir şekilde hani daha lüks tüketimden gıda da kaçabilirsiniz ama evde illaki bir başını sokacak evinizin olması lazım.
01:15:38Ticari ahlaksızlık yaparken biraz vicdanları sorgulamak gerekiyor diye düşünüyorum.
01:15:42Evet yani enflasyon maalesef toplumda bu ahlak dengelerine de rahatsızlık veren sonuçları oluyor.
01:15:49Ümidimiz şu ki belirlenen bir takvim işliyor şu an.
01:15:53Sık para politikası, oradan üretime doğru geçiş yapmak, faizleri de enflasyonla beraber indirmek vs.
01:16:00Bunlar çok yoğun bir şekilde hükümetimizin öncelikli gündemi.
01:16:04Ben 2026, 2025, sonu 2026 başı gibi çok çok ciddi sonuçlar alacağımıza inanıyorum.
01:16:13Biraz mücadele gerekiyor.
01:16:15Yani düşünsenize 13 yıl boyunca Suriye'de bir mücadele verdik.
01:16:1913 yıl sonra elde ettiğimiz şey kimsenin aklına gelmeyecek kadar parlak bir resim.
01:16:24Ekonomide de gerçekten güçlü, istikrarlı ve bağımsız bir Türkiye Cumhuriyeti ekonomisi yaratabilirsek
01:16:32bu Türkiye yüzyılında çok önemli bir konu haline gelecek.
01:16:37İnşallah biraz hani dişimizi sıkmakla ilgili bir mesele var.
01:16:42Onu inşallah çözeriz.
01:16:44Peki çok teşekkür ediyoruz.
01:16:46Aslında programımızın sonuna geldik ama çok kıymetli açıklamalarınız oldu.
01:16:49Özellikle de Suriye özelinde merak ettiğimiz sorulara yanıt bulduk diyebiliriz.
01:16:53Tekrardan çok teşekkür ediyoruz.
01:16:55Efendim siz değerli izleyicilerimize de çok teşekkür ediyoruz.
01:16:57Akıda Kalsın'ın bu haftalık sonuna geldik.
01:16:59Bana Melis Sabacı X ve Instagram hesabı üzerinden ulaşabilirsiniz.
01:17:03Yorumlarınız, görüşleriniz kıymetli.
01:17:05Benimle paylaşabilirsiniz efendim.
01:17:07Ben de olabildiğince ekranda sizlerle buluşturmaya çalışacağım.
01:17:10Şimdilik huzuru bir gece geçirmenizi ümit ederek programı kapatıyorum.
01:17:13Haftaya çarşamba yeniden görüşebilmek ümidiyle.
01:17:16Hoşçakalın.