ABD tarihin en büyük yangınıyla mücadele ederken bu yangının bu derece büyümesinin nedenleri de araştırılıyor. Hollanda merkezli Club of Rome İklim Araştırmacısı Leon Simons, CNN TÜRK Dış Haber Muhabiri Elif Zeynep Özipekçi'ye konuştu. Yangınların hem dünya hem de Türkiye için yaklaşan yeni felaketlerin habercisi olduğunu kaydetti.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00ABD tarihin en büyük yangınlarıyla mücadele ediyor.
00:05Bu yangınlar neden bu kadar büyüdü ve küresel ısınmayla nasıl bir ilişkisi var?
00:12Gerçekten de bu yangınların ABD tarihindeki en büyük doğal afet olduğu tahmin ediliyor.
00:25Elbette bunun nedeni bu yangınların çok sayıda, çok pahalı evin olduğu bir bölgede
00:30meydana gelmesi ancak aynı zamanda bu yangınların gerçekten aşırı olması, bölgede çok fazla
00:37kuraklık olması.
00:38Son iki yıldır hava çok kurak ve bu nedenle ağaçlarda, toprakta, yerde ve rezervuarlarda
00:46çok fazla su yok.
00:48Bu da ağaçları ve evleri çok güçlü bir yangın için yakıt haline getiriyor.
00:53Özellikle de çok güçlü rüzgarlar varsa ki bu yılın bu zamanı için normaldir.
01:00Yangını körüklüyor.
01:01Öyle bir yangınla karşılaşıyorsunuz ki yaklaşık bin derecelere çıkıyor ve rüzgarla
01:09sıçrıyor.
01:10Yani bununla savaşamazsınız, itfaiyeciler bununla savaşamaz.
01:15Bu çok büyük.
01:16İklim değişikliğinin rolü ise şu, elbette yaydığımız sera gazlarını atmosfere
01:22ekliyoruz.
01:23Sera gazı iki katına ulaştı.
01:26Bu dünya sisteminde çok daha fazla ısının biriktiği anlamına geliyor.
01:31Bu da su sıcaklığını artırıyor.
01:34Deniz sıcaklığı yükseldiği zaman atmosferi, rüzgarları ve atmosferin sıcaklığını
01:39da yükseltir.
01:40Atmosferin sıcaklığı ne kadar yükselirse su tutma kapasitesi de artar.
01:45Yani her bir derece için yüzde yedi daha fazla su tutabilir.
01:49Bu daha fazla aşırılık, çok aşırı yağış anlamına gelir ki bunu elbette geçtiğimiz
01:55yıllarda gördük.
01:56Ama ayrıca hava kuruysa daha fazla su da emebilir.
02:01Yerden ve ağaçlardan ve çevreden daha fazla su çekebilir.
02:05Bu da toprak ve yeryüzünün daha da kurak hale gelmesi anlamına gelir.
02:11Amerika Birleşik Devletleri'nde de gördüğümüz bu, ağaçlarda ve topraklardaki su öyle
02:16çekildi ki çıra haline gelip yandı.
02:20Ama Los Angeles yetkilileri buna hazır değildi.
02:23Her zaman iklim değişikliğinden insanların haberdar olmadığını söylüyorsunuz.
02:34Bu yangınların büyümemesi için ne yapılmalıydı ve eğer halk haberdar olsaydı ne yapardı?
02:42Yani tabi ki sera gazı emisyonunun küresel ısınmaya neden olduğunu biliyoruz.
02:56Şu anda olan bu.
02:58Yani tabi ki sera gazı ısınmasını azaltmak için fosil yakıtlardan vazgeçmeliyiz.
03:04Ama yapmıyoruz.
03:05Ve tabi ki yapabileceğiniz bir şey de uyum sağlamak.
03:09Örneğin bu bölgede ev olmamalı.
03:12Taşınmak veya kasırgalara, yangınlara veya aşırı hava olaylarına daha yatkın bölgelerde
03:17yaşamamak gerekiyor.
03:18Örneğin iklim bilimine inanan insanlar bu bölgeden taşındığı ve yangın riski olduğu
03:24için burada yaşamak istemiyorlar.
03:27Ama iklim değişikliğine inanmayan Mel Gibson ve 14 milyon dolar değerindeki evi yanıyor.
03:34Yani tabi ki bu dalga geçilecek bir şey değil.
03:37Ama önümüzdeki değişimlere uyum sağlamayınca başımıza bu gelir.
03:41Trump da iklim değişikliğine inanmıyor ama doğa bizim neye inandığımızı umursamaz.
03:48Doğa sadece hareket eder ve iklim değişikliğine inanıp inanmamanız yangının umurunda olmaz.
03:55Los Angeles bir kıyı şehri.
04:00Okyanusların son 15 yılda, önceki 150 yıldan daha fazla ısındığından bahsettiniz.
04:05Pasifik okyanusunun ısınması bu yangını ne kadar etkiledi?
04:18Kuzey Yarımkürede çok sayıda nakdiyenin gerçekleştiği bir bölge var.
04:23Yani gemiler ABD'den Asya'ya ve Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya gidiyor.
04:29Bu gemiler çok fazla kükürt emisyonu yayıyor.
04:32Kükürt, güneş ışığını yansıtıyor.
04:34Ancak aynı zamanda bulutları daha beyaz yapıyor ve daha fazla güneş ışığı yansıtıyor.
04:41Şimdi 2015'te ve 2020'de bu kükürt emisyonlarını azaltmak için düzenlemeler yapıldı.
04:48Bu da güneş ışığının uzaya ne kadarının geri yansıtıldığı konusunda bir azalmaya neden oldu.
04:54NASA uydu verilerinde artık okyanuslar tarafından daha fazla ısının emildiğini görüyoruz.
05:00Ayrıca bahsettiğiniz gibi son 15 yılda deniz yüzeyi sıcaklığı daha fazla ısınıyor.
05:07Okyanuslar 150 yıldır hiç olmadığı kadar sıcak.
05:11Bundan 3,5 ay sonra 1 Mayıs'ta kükürt emisyonlarını tekrar %80 oranında azaltmak için başka bir düzenleme olacak.
05:20Bu da Akdeniz'in tamamında bölgesel olarak daha da hızlandırılmış bir ısınmaya neden olacak.
05:26İlişkili risklere gerçekten hazırlıklı olmamız gerekiyor.
05:30Çünkü bu çok fazla ek aşırı hava olayı olacak.
05:35Daha hızlı ısınma.
05:36Bunun Akdeniz, Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu'nun bölgesel iklimi üzerinde ne tür etkileri olabileceğinin gerçekten farkında olmalı ve incelemeliyiz.
05:47Elbette Akdeniz'i çevreleyen tüm bu ülkeler, Akdeniz çok daha fazla ısınırsa etkilenecek.
05:53Deniz ısındığında aynı hacim için atmosferden 3000 kat daha fazla enerji tuttuğunu belirtmek önemlidir.
06:01Yani bu gerçekten suyun içinde çok fazla enerji yapar.
06:05Tabii ki bu örneğin geçen yıl İspanya'da gördüğümüz gibi aşırı hava olaylarına neden olabilir.
06:12Şehir buna göre inşa edilmemişti ve İspanya'nın doğu bölgesi buna hazırlıklı değildi.
06:26Türkiye bu anlamda bölgedeki en tehlikeli ülkelerden biri.
06:30Çünkü Boğaz en çok gemi trafiğinin olduğu alan.
06:32Sülfürün gemilerden çıkarılmasıyla Akdeniz'in daha fazla ısındığını göreceğimizi söylemiştiniz.
06:382025 yazında yangın döneminde Türkiye olarak biz ne göreceğiz?
06:49Yani her zaman söylediğimiz şey özellikle gelecek hakkında tahminlerde bulunmanın çok zor olduğu.
06:56Akdeniz'in çok hızlı ısınacağını söyledim ve gördüğümüz tam olarak bu oldu.
07:02Sanırım geçen yıl Akdeniz'de önceki yıllardan yaklaşık yarım derece daha sıcaktı.
07:08Eğer tüm deniz şu kadar kısa bir süre içinde bu kadar ısınırsa bu gerçekten endişe verici olur.
07:15Akdeniz'deki kükürt emisyonlarını tekrar tekrar azaltmaya devam ettikçe bu daha fazla ısınmaya neden olacak.
07:22Tabii ki tam olarak ne olduğunu bilmiyoruz.
07:25Çünkü hava durumu ve değişkenlik de var.
07:28Ama gerçekten daha aşırı yağışlara hazırlanmamız gerekiyor.
07:32Yani aşırı hava durumu daha aşırı olacak.
07:36Bu iklim değişikliğiyle ilgili genel bir kuraldır.
07:39Kuruysa daha da kurur.
07:41Islaksa daha da ıslak olur.
07:43Güçlü daha güçlü rüzgarlar yüzünden.
07:47Daha güçlü daha güçlü kuraklık olur.
07:50Yani buna hazırlanmamız gerekiyor.
07:53Türkiye'de odaklanmamız gereken şeyleri tam olarak bilemem ama su rezervuarlarınızın tam dolu olması gerekiyor.
08:01Çünkü kuraklık gelebilir.
08:03Şimdi iklimimiz hızla değiştiği için daha önce sahip olduğumuz iklim için normal olmayan afetler yaşayacağımızı biliyoruz.
08:12Yani evet.
08:14Ve sistemler, şehirler, su şebekeleri genellikle buna hazır değil.
08:19Şu an yaşadıklarımız sadece başlangıç.
08:22Daha fazlasını göreceğiz.
08:24Çok daha fazlasını.