DMS Eşbaşkanı Şerefhan Aydın depremin ikinci yılında gelinen noktayı değerlendiriyor.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Doğa olayıdır deprem, o da öyleydi ama büyük ihmaller sonucunda o doğa olayı bir felakete dönüştü.
00:08Dolayısıyla ciddi bir yıkım çıktı ortaya ve bu yıkımla birlikte canlarla birlikte bir sürü maddi hasar, doğal tahribatlar oluştu.
00:18Bu da temelinde insanların doğayla ilişkisi, aynı şekilde yaşama yaklaşımı ne kadar zayıf bir ilişki kurduğunu
00:28bize gösterdi ki sonucu çok ağır oldu ve etkisi halen de sürüyor.
00:35İki yıllık bir zaman geçti üzerinden, evet canını yitiren halen de o acıyı yaşıyor ama maalesef toplum bütünlüğüne baktığımızda
00:45sanki unutulduğunu görüyoruz depremin, maalesef depremin böyle bir gerçekliğini de burada yaşıyoruz.
00:52Eminim ki dünyanın başka yerinde böyle bir durum yok çünkü yaşanan bir olay sonrası, bu kadar ağır bir olay sonrası
00:58unutmak ya da kanıksamak bence yaşama yaklaşımı gösteriyor.
01:04Yani yaşama ne kadar önemsediğimizi gösteriyor ve onun sonucu da maalesef halen de yaşıyoruz.
01:10Oluşabilecek, yaşanabilecek depremlere dair yaklaşımımızda bunu bu şekilde okuyabiliriz.
01:17Diyarbakır'da bu 11 kentte yani depremin ağır etkisinin yaşandığı kentlerden birisi.
01:24Burada sadece 6 bina deprem esnasında yıkıldı ve yüzlerce can maalesef yaşamını yitirdi.
01:32Ama onunla beraber aynı şekilde binlerce yapı da ağır hasar aldı, orta hasar aldı ve az hasarlı olarak karşımıza çıktı.
01:40Hasar almayan yapılar da elbette ki temelinde, zemininde bir şekilde yorulan yapılar olarak karşımıza çıkıyor.
01:48Ne yapılması gerekir? Özellikle Yerel Yönetimler ve Bakanlığı'nın sağlıklı bir biçimde yapı analizi, yapı stonu çıkartması gerekiyor.
01:59Yani evet yapıldı depremden hemen sonra bir kentin tamamında bir araştırma yapıldı, yapı incelemesi yapıldı hasar düzeyini açığa çıkarmak adına.
02:10Ama hemen sonra 12 gün sonra tekrar bir deprem yaşandı Hatay'da ve yine yapılar depremden etkilendi.
02:17Dolayısıyla o süreye kadar incelenen yapılara dair yapılan tespitler bir nevi boşa çıktı.
02:25Dolayısıyla sağlıklı bir şey yapmak isteniyorsa kentin tamamının tekrardan incelenmesi, yapının statik boyutuyla, taşıyıcı boyutuyla yeniden incelenmesi gerekiyor.
02:38Ve buna göre bir tedbir planlaması yapılması gerekiyor.
02:42İşte güçlendirme yapılması gerekenlere, güçlendirmeye yıkılması gerekenlere, yıkılma mesela hemen yanı başımızda duran bu binada ağır hasarlı kararı olmasına rağmen halen insanlar çaresizlikten bu yapılarda yaşamak zorunda kalıyor.
02:58Dolayısıyla bu da ekonomik gücünün el vermemesinden kaynaklı, yetersizliğinden kaynaklı yaşamı riske eden bir durum.
03:05Ama kimse gelip de bunları buradan çıkarma, onların canını koruma noktasında bir yaklaşımları yok.
03:11Bu da bir bütünen toplumsal duyarsızlık olarak tanımlamak mümkün bunu.
03:17Çünkü basit ölümlerin artık önüne geçmemiz gerekiyor.
03:22Deprem bence yaşanabilecek bir can kaybı en basit ölüm yöntemlerinden birisidir.
03:28Ama yaşama yaklaşım noktasında sistemin, yöneticilerin yaklaşımı maalesef çok zayıf ki böyle basit bir depremde bile yaşanacak, elbette ki son yaşanan basit değildi, şiddeti bayağı yüksekti.
03:42Ama basit bir depremde bile Diyarbakır merkezinde yıkılabilecek yapılar var.
03:48Dolayısıyla bunlara dair o dediğimiz tedbirlerin alınması, yapların incelenmesi ve gerekli müdahalelerin yapılması gerekiyor.
03:55Deprem yaşanan kentlerde 80-90'lı yıllardaki köy boşaltmaları, köy yakılmaları sonucu biliyoruz ki binlerce insan çaresizce kentlere yerleşmek zorunda kaldı ve bir şekilde sığınabilecek evler yapmak zorunda kaldı.
04:10Özellikle o bölgelerden birisi de Suriçi'dir.
04:12Suriçi'nde köyleri yakılan insanların gelip bir şekilde barınma ihtiyacını karşılamak üzere derme çatma, dört duvardan oluşan üstünü basit bir çiftine kapatıp daha sonra üstüne kat atılan yapılar.
04:24Dolayısıyla herhangi bir teknik, bilimsel gözlemden geçmemiş, kontrolden geçmemiş, mühendislik hizmeti almamış.
04:31Dolayısıyla bu yapılara dair farklı bir yaklaşım olması gerekiyor.
04:36Bir diğeri yeni yapılacak yapılara dair yaklaşımdır.
04:40Bu da zaten kanunlar var, yönetmelikler var.
04:42Bu yönetmeliklere göre gerçek anlamda bu yapılara yaklaşılırsa depremin etkisi minimize edilebilir.
04:48Zaten depremde mühendisliğin rolünü belki böyle tanımlayabiliriz.
04:53Mühendislik diyor ki depremde yönetmeliklere göre yapılan yapıların hasar alması kaçınılmazdır.
05:00Elbette ki hasar alacak ama temel hedef nedir orada?
05:04Ölümü engellemek.
05:05Yani yapı yeni hasar alsın ama kişi o süre içerisinde yapıyı terk edebilsin.
05:10Öyle bir yaklaşım var yapıda, mühendislikte.
05:14Dolayısıyla en azından bu denetimlerin, yeni yapılacak yapıların bu noktada kontrol edilmesi gerekiyor.
05:22Aynı şekilde doğayla ilişkimizde de bu çok önemli.
05:25Mesela dere yataklarına yapılar yapıldığını gördük.
05:29Dolayısıyla doğa ilişkisine, insan doğa ilişkisi, yöneticilerin doğaya yaklaşımı
05:36bence yeniden bir gözden geçirilmeli ki
05:39hunharca bir biçimde bu doğayı talan etmeyip sonrasında doğa kendi intikamını
05:45o romantize edilen biçimle kendi intikamını bizden almasın.
05:49Eğer doğayla uyumlu bir biçimde kentleşme politikamız olsa, ekolojik yaklaşımımız olsa
05:54yine mühendislik boyutuyla yapılara bilim ve tekniğe göre yaklaşılırsa
05:59eminim ki depremin etkisi minimize edilir.
06:01Dolayısıyla önümüzdeki temel görevlerden birisi Diyarbakır için özetlersek
06:06bu deprem sonrası hasar alan yapıların tekrardan bir gözden geçirilmesi,
06:12hasar almayan yapıların da bir bütünen tekrardan incelenmesi ve gerekli tedbirlerin alınması
06:18ve yeni yapılacak yapılarda da o bahsettiğimiz yasa yönetmeliklere göre yapılması ve kontrol edilmesi.
06:25Yasalarda evet çok güçlü yasalar var ama uygulamada denetimde problem çıkıyor ki sonrasında
06:32gördük mesela Kayapınar bölgesinde 2000 sonrası inşa edilen bir bölge
06:37buna rağmen orada da ağır hasarlı onlarca yapı çıktı.
06:40Yeni yapılarda denetimler var, bunu görmezden gelemeyiz
06:44ama mevcut yapılara, yaklaşım noktasına herhangi bir hazırlığın olduğunu söyleyemeyiz.
06:49Ne yerel yönetimler ne merkezi yönetim bu anlamda sanki unutuldu, başladı söyledik.
06:55Deprem sanki hızlı bir biçimde unutulma etkisi olan bir olaya dönüşmüş artık kente.
07:01Dolayısıyla bu farklı yaklaşımı, bu yetersiz yaklaşımı gerçekten gözden geçirmek gerekiyor
07:07ve insan yaşamına yaklaşımımızı gözden geçirmemiz gerekiyor.
07:12Bir kere deprem anı ve sonrası.
07:14Diyarbakır'da yaşanan çok ciddi bir örnek olduğu, defalarca yaşandığı için söylüyorum.
07:19Kolunu kesmemenin artık öneminin farkına varmak lazım.
07:23Sen kolunu kestiğinde evet dükkanını rahatlatırsın, ferahlatırsın, yarım metrekare belki dükkanını büyütmüş olursun
07:30ama onlarca, yüzlerce cana dama olduğunu artık bilincini orturtmamız lazım.
07:37Doğa ilişkisinde yurttaş olarak her yurttaşın doğayla uyumlu, barışık bir biçimde yaşamı örmesi lazım
07:44ve bu depremde bunu gördük.
07:46Dolayısıyla bundan ciddi bir dert çıkarıp artık gerçek anlamda sağlıklı, depreme hazırlıklı,
07:52depremle birlikte bir yaşamın örülmesi lazım.
07:54Bu sadece sistemle olabilecek bir şey değil.
07:57Bireysel anlamda da benim de senin de herkesin yapabileceği şeyler var.
08:01Dolayısıyla o bilinciyi artık oturtmamız gerekiyor ki
08:05basit bir biçimde bu yaşamları, bu ölümleri yaşamayıp
08:09sonra yıllarca bunun niyasını tutmamam için bunlara ihtiyaç var.