Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili izleyiciler, Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz.
00:16Milyonlarca emeklinin gözü alacakları bayram ikramiyesine çevrilmiş durumda.
00:21Emekliler ne kadar ikramiye alacaklarını merak ediyorlar.
00:24Peki emeklinin beklentisi karşılanacak mı?
00:27Bütün bunları sosyal güvenlik uzmanı Emin Yılmaz'la konuşacağız.
00:31Sayın Yılmaz hoş geldiniz.
00:34Merhabalar Erdem Bey yayınlar dilerim.
00:37Teşekkür ediyorum.
00:37Dilerseniz hızlıca başlayalım.
00:40Şimdi öncelikle 2018'de başladı yanlış hatırlamıyorsam emeklilere bayram ikramiyesi ödemesi ve senede iki kere ödeniyor.
00:47Ramazan ve kurban bayramlarında ödeniyor.
00:50Ancak geçen yıl üç bin liraya çıkarılmıştı.
00:52Normalde bin lira ödeniyordu.
00:54Üç bin liraya çıkarılmıştı.
00:55Fakat yüksek enflasyon, düşük alım gücü emeklinin üç bin liralık bir bayram ikramiyesini kabul etmemesine sebep oldu.
01:04Emekli bu miktarı oldukça az buluyor.
01:07Peki şu an mevcut şartlarda emeklinin beklentisini karşılamak için bayram ikramiyeleri ne kadar olmalı?
01:15Daha da önemli, daha da kritik bir soru var.
01:17O da emeklinin beklentisi karşılanacak mı sizce?
01:22Evet, bakıldığı zaman bayram ikramiyesi ilk önce sizin de belirttiğiniz gibi 2018 senesinde bin lirayla başlamıştı.
01:28Daha sonrasında 2021 yılında bu rakam bin yüz liraya, 2023 yılında bu rakam iki bin liraya, en son geçtiğimiz yılda, 2024 yılı içerisinde de üç bin lira üzerinden rakam emeklilerimizin hesabına verilmeye başlandı.
01:44Şu anda emekli ikramiyesiyle ilgili ben yayın öncesinde bir araştırma yapmıştım.
01:51Emekli ikramiyesi ilk çıktığı zaman 2018'in kurban bayramında çıktı ve de oradaki rakam bin liraydı.
01:59O dönemki en düşük işçi emeklisi maaşı ise 939 TL idi.
02:07Hatta bununla ilgili 2018'de kurban bayramına denk geldiği için dini vecibe amacıyla o dönemde küçükbaş bir kurbanların rakamı ise 825 TL üzerinden satılıyordu.
02:21Geçtiğimiz dönemde yani 2024 yılında küçükbaş bir kurbanın fiyatı ise 7 bin lira İstanbul'da, 8 bin lira ise Ankara'da.
02:31Ama emekli ikramiyesi normal emeklilerdeki gibi tüfe oranı üzerinden otomatik olarak yükselmediğinden dolayı maalesef enflasyona yenik düştü ve bu rakamda 3 bin lira da kaldı.
02:46Yani kısaca şu an iki bayram olan Ramazan bayramı ve kurban bayramı 3'er bin lira üzerinden bu paraları biriktirseniz bile maalesef bir kurban bayramındaki dini vecibenizi yerine getiremiyorsunuz.
03:01Bu sebepten dolayı mutlaka buraya bir müdahale gerekli.
03:06Buradaki müdahale ile ilgili Çalışma Bakanı Sayın Vedat Işıkhan'a geçtiğimiz günlerde bir soru yöneltildi, bir güncelleme olacak mı şeklinde.
03:17Bununla alakalı da 21 Şubat'ta ekonomi koordinasyon ekibi Giresun'da toplanacak ve orada bu konuyla ilgili tekrardan masa yatırılıp bunları tekrardan değerlendirecek.
03:29Ama kamuoyuna, internete sızan haberlere göre ise buradaki 3 bin liralık rakam üzerinden çeşitli formülazasyonlar söyleniyor.
03:40Bu rakamın 3 bin 500 lira, 4 bin lira veya 4 bin 500 lira şeklinde olması söz konusu olabilir.
03:48Buradaki 3 bin 500, 4 bin ve 4 bin 500'ün neden bu şekilde olması ile ilgili de 2024'ün 2. yılında enflasyon verisi %15.75 açıklandı.
04:012024 senesinin yıllık enflasyonu ise %44, %45'e denk geliyor diyebiliriz.
04:08Hatta hatta yan yana ödeme şeklinde buraya bir ekleme yapılırsa bu rakam 5 bin liraya kadar olma söz konusu olabilir.
04:17Ama yine en son kararı hükümet kanadından ekonomi ekibi karar verecek ve onun üzerinden bir duyuru yapılacağını tahmin ediyorum.
04:27Yine kendi notlarıma baktığım zaman atladığım bir şey var mı diye şöyle bir emekli ikramiyesi ile.
04:34Emekli ikramiyesinin eğer bir artış olursa bunu direkt emekli marşına ilave şeklinde değil de genelde bayram ikramiyeleri hep bayramdan bir hafta öncesinde ödeniyordu.
04:51Dolayısıyla ilk bayram 30 Mart 2025'de pazar gününe denk geliyor ve bir hafta öncesi yani 24 Mart 2025 pazartesi ile 28 Mart cuma tarihleri arasında emeklerimizin tahsis numarasının sonhanesine istinaden bu rakamların yatırılacağını söyleyebiliriz değerli Murat.
05:18Peki 5 bin liralık bir miktar bir tutar da yeterli olacak mı bu bayram emekliyi ve şu anki durumu göz önünde bulundurduğumuzda?
05:28Erdem bu konuda tabii ki yeterli olmayacağını düşünüyoruz.
05:34Çünkü 5 bin liralık rakam üzerinden bakıldığı takdirde şu an ekonomi ekibinin sıkı para politikası ve bununla ilgili enflasyon verileri ortada ve ülkemizde şu anda gizli bir enflasyon olduğundan kaynaklı buradaki 5 bin liralık kıstas bile yeteceğini zannetmiyorum.
05:52Burada özellikle 2018 senesinde bin lirayla başladığı zaman işte o zaman buradaki ikramiyeleri vitrine 13. maaş hükümet kanadı üzerinden geldi şeklinde lans edildi.
06:08Dolayısıyla şu anda geldiğimiz noktada en düşük emekli maaşı 14 bin 469 lira oldu.
06:16Bunun minimum bu seviyeye çıkarılması gerektiğini altına çizmek istiyorum.
06:21Hatta bununla ilgili emekli dernekleri de en az bir maaş şeklinde verilmesiyle ilgili sayfalarını da buradan duyurmak istiyorum Erdem Ökten.
06:30Peki şimdi bayram ikramiyeleri dışında bir de banka promosyonları var ve emeklilerin bayram ikramiyesi kadar beklediği durumlardan biri de banka promosyonları.
06:42Bir uzman gözüyle baktığınızda banka promosyonlarını nasıl değerlendiriyoruz?
06:47Banka promosyonları sosyal güvenlik kurumu ile özel ve kamu bankaları arasında yapılan bir protokol vasıtasıyla veriliyor.
06:57İlk çıktığı zaman 2017 senesindeydi o zaman 500 lirayla 750 lira arasında veriliyordu.
07:04Yani sizin emekli maaşınızın rakamına göre buradaki rakamlar yükselebiliyordu.
07:112022'de bu rakamı 3000 lira ile 5000 lira arasında değerlendirildi.
07:172023'de ise dul ve yetimlerle 5000 lira daha sonrasında en düşük emekli maaşı alanlara 8000 lira işte yüksek biraz daha yüksek alanlara 12000 lira.
07:31Yani 8000 lirayla 12000 lira arasında bir taban rakam belirlendi.
07:35Buradaki taban rakam üzerinde olan kıssas ile ilgili tamamen bankalara buradaki kıssas bırakıldı.
07:45İsteyen daha yüksek bir rakam verip emekli olan vatandaşları kendi bankalarına çekebiliyorlar.
07:51Bununla ilgili geldiğimiz noktada şu an bir bankanın 12000 lira nakit toplamda 27000 lira olmak üzere alışverişte puan sistemi var.
08:05Veya bonus deniyor veya buna benzer kampanya yapılıyor promosyon şeklinde rakamlar söz konusu olur.
08:13Peki buradaki banka promosyonlarıyla ilgili muhtemel olarak Mart ayında bir sözleşme yani Sosyal Güvenlik Kurumu ile 19 banka arasında bir sözleşme daha yapılması söz konusu olabilir.
08:27Buradaki sözleşme eğer yapılırsa yine tahminlerim doğrultusunda buradaki en alt taban promosyon rakamını %50 oranında arttırılması söz konusu olabilir.
08:41Peki neden %50 diye sorulacaksa bununla ilgili geçtiğimiz dönemde yani 2023'den 2024'de geçerken 8000 lirayla 12000 liraydı.
08:53O tarihten bu tarihe enflasyon verisini şöyle bir masaya yatırdığımız zaman sadece 2024 yılının enflasyon verisi %44 yani kabaca %50 dersek %50 oranında bu rakamın arttırılması söz konusu olabilir.
09:07%50 olduğu zaman da işte oradaki 8000 liranın %50'si 4000 lira üzerinden 12000 liraya yükselmiş olacak 12000 liralık kıstas da 18000 liraya.
09:17Az evvel bir örnek verdik 27000 lira şu an bir banka promosyon veriyor işte buna da %50 eklediğiniz takdirde bu rakamların zaman içerisinde orada bankalar arasındaki rekabetten dolayı 40.000 liraya kadar çıkacağını da tahmin ediyorum Erdem Öktem.
09:37Peki Sayın Yılmaz çok teşekkür ediyorum aslında oldukça kapsamlı konular biz özetlemeye çalıştık.
09:43Sizin de eklemek istediğiniz son bir şey varsa onu da alayım sizden.
09:48Sosyal güvenlik sistemimiz çok dinamik bir sistem ve sürekli hareketli ihtiyaçlara göre bazı kanunlar hayatımıza giriyor ve buradaki hayatımıza giren kanunlar da hayatımızı etkiliyor.
10:03Bununla ilgili sosyal güvenlik sisteminde özellikle sistem dediğimiz sosyal güvenlik dediğimiz zaman hep aklımıza emeklilik geliyor.
10:11Türkiye'deki emeklilik sistemine bakıldığı takdirde 3 dönemde 3 ayrı yasa üzerinden değerlendiriliyor.
10:18Bununla ilgili 8 Eylül 99'u öncesinde işe girenler yani EYT dediğimiz şu anda da yaş adlı kalktığından dolayı çoğu emeklinin olduğu bir kanun sistemi.
10:3299 ile 2008 arasında farklı bir sistem ve 1 Ekim 2008'den sonra işe girenlerde farklı bir sistem söz konusu.
10:44Burada her ilgili yasalar doğrultusunda da yaş haddi özellikle 99'un öncesinde kalktı ama sonrasında hala devam ediyor.
10:53Özellikle 1 Ekim 2008'den sonra işe girenlerle alakalı 3 kurumumuz olan SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı Sosyal Güvenlik Kurumu adı altında birleşti.
11:04Burada erkeklerde 60 ile 65 yaşında kadınlarda ise 58 ile 65 yaş arasında.
11:11Dolayısıyla SSK üzerinden hizmet hakkı ile olanlar 7200 günde Bağkur ve Emekli Sandığı'nda olanlar ise 9000 günde.
11:20Yani hem yaşı hem primi doldurup emekliliğe hak kazanabilecekler.
11:25Şu andaki gündemde olan bir konu var o da 1 Ekim 2008'den sonra işe girmiş gerekli olan şart ve şart olan yaş ve primi tamamladıktan sonra
11:38tekrardan çalışma hayatına dönüp de çalışırsa işte o zaman emekli maaşını kestirip öyle çalışması lazım.
11:47Yani hem SSK'dan bir emekli maaşı hem de ücretli olarak bir iş yerine girip çalışamayacak.
11:54Ya maaşını kestirecek o iş yerine girip orada çalışıp oradaki maaşını alacak ya da hiçbir iş yerinde çalışmayıp emekli maaşını alacak.
12:04Şu andaki emekli olanlarda böyle bir durum söz konusu değil.
12:08Şu anda yani özellikle EYT üzerinden biraz panik oluyor izleyicilerimiz.
12:14Onları ilgilendiren bir konu bir husus değil.
12:171 Ekim 2008'den sonra için geçerli.
12:21Bu tarihte işe başlayıp emekli olup ondan sonra hatta buradaki yasa 5510 sayılı Sosyal Sigorta ve Genel Sağlık Sigortası
12:30bu yasayla beraber emekli olanları olacakları ilgilendiriyor.
12:36Öncesini kapsamadığını söyleyebiliriz.
12:38Sosyal Güvenlik Destek Primi dediğimiz kıstas nedir?
12:42Siz şu anda emekli olup da bir iş yerinde çalıştığınız zaman emekli olandan da prim kesiliyor.
12:49Yani sistemin içerisine yine bir prim ödemesi yapılıyor.
12:53İşte bunun adı Sosyal Güvenlik Destek Primi.
12:55Rakamsal olarak asgari ücret ücretin %32.25'i o rakamda 8418 lira 50 kuruş.
13:03Burada herkesin mi emekli maaşı kesilecek?
13:061 Ekim 2008'den sonra olanlarla ilgili bir istisna var.
13:10Siz bu tarihten sonra gerekli şartları tamamlayıp emekli olduktan sonra eğer tarımda çalışırsanız,
13:16çiftçilik, ziraat buna benzer bir iş yaparsanız o zaman kesilmiyor.
13:21Ya da emekli olduktan sonra küçük bir esnaf dükkanı açarsanız onlarda da emekli maaşının kesilmediğini söyleyebiliriz her demektan.
13:33Yani kısacası ileride emekli olacaklar çok daha fazla zorlanacaklar.
13:38Çünkü zaten emeklilerin çalışmasının sebebi mevcut maaşlarının yetersiz olması, geçimi sağlayamaması.
13:46Yanlış anlamadıysam 1 Ekim 2008'den sonra emekli olanlar o yetmeyen emekli maaşını tamamlamak için çalışırlarsa bu sefer o yetmeyen emekli maaşından da olacaklar.
13:58Çok doğru Erdem Eftem. Bununla ilgili 510 sayılı yasa 2008'den sonra hayatımıza girdi ama orada ilgili yasanın iyi tarafları kötü tarafları da var.
14:11Bunlarla ilgili detaylandırırsak bazı başlıklar almıştım. Özellikle olumsuz taraflarını söylemek gerekirse bunu reform diye misalendirdiler.
14:22Orada %5 bir teşvik veriliyordu. O teşvik %4'e Şubat ayından itibaren düşürüldü. Eğer hiç borcu yoksa sigortalı işçilerle çalışan işverenler için.
14:32Ayrıca SESKA Bağkur Emekli Sandığı Sosyal Güvenlik Kurumu adı altında tek çatı altında birleştirildi ama yine kendi işlerinde farklılıklar gözetilebiliyor.
14:42Burada özellikle 2008 öncesinde kadınlarda bulunan emekli şartları Bağkurlularda 7200'de ama 2008 sonrasında olanlar 9000'e yükseltildi.
14:53Emekli Sandığı devlet memurlarında kadınların yine 7200'de onlar da bir 5 yıl daha ötenenmiş oldu.
15:01Ayrıca yaş kriterleriyle ilgili kadınlar ve erkekler arasında özellikle kadınlara pozitif ayrımcılık vardı.
15:08Maalesef buradaki pozitif ayrımcılık da buradaki yasa vasıtasıyla kalkmış oldu.
15:14Ayrıca yine ilgili yasa vasıtasıyla kız çocuklarımız yani 1 Ekim 2008'den sonra doğan kız çocuklarımız 18 yaşına kadar devlet mühliyesinde
15:26ama 18'den sonrasında eğer üniversite varsa 25 yaş üniversitede yoksa orada genel sağlık sigortasına tabi olmaları lazım.
15:35Biz bunu eski kızlar yeni kızlar diye iki kıssasla ayırıyoruz.
15:40Buna benzer birçok detay var eğer uygun olursa ileriki bir programda da bunları birlikte değerlendiririz.
15:47Tabii ki kesinlikle bunların üstünde durmak gerekiyor.
15:50Peki Sayın Yılmaz çok teşekkür ediyorum bugün bizlere vakit ayırdınız.
15:54Dediğim gibi emekliler aslında büyük bir merakta bekliyorlar hem bayram ikramiyelerini hem de banka promosyonlarını.
16:01Tabi bu sırada 1 Ekim 2008 sonrasına da değinmiş olduk.
16:05Çok teşekkür ediyorum.
16:07Ağzınıza sağlık var olun.
16:09Ben teşekkür ederim.
16:10Başarılar dilerim.
16:11Teşekkürler.
16:13Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri sosyal güvenlik uzmanı Emin Yılmaz konuğumuzdu.
16:19Emeklilerin bayram ikramiyeleri hakkında konuştuk.
16:21Masadaki olası senaryolar.
16:23Miktar ne olabilir?
16:25Bunlardan bahsettik.
16:26Banka promosyonlarından bahsettik ve 1 Ekim 2008 sonrası emekli olanların eğer emekli olduktan sonra çalışırlarsa emekli maaşlarının kesileceğine ilişkin konuştuk.
16:38Tabii bunu ilerleyen başka programlarda daha detaylı da konuşacağız.
16:42Bu 5000 sayılı kanunun maddelerini açacağız sizler için ancak şimdilik burada noktalayalım.
16:49Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.
16:53Abone olmayı ve videoyu beğenmeyi unutmayın.