Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler. Bugün Cumhuriyet Gazetesi yazarı
00:16Miyase İpnur'la birlikte borsada yaşananları konuşacağız. Hoş geldiniz. Hoş bulduk.
00:20Efendim şimdi geçtiğimiz hafta %3'e yakın bir düşüş yaşandı. Bizsüz Endeksi 2,9 ile kapattı
00:27Ne oldu? Bu düşüşün sebebi ne?
00:30Borsa 2024'ün ikinci çeyreğinden itibaren düşüyor zaten.
00:37Ama tabi bu son haftalarda yaşanan, iç siyasette yaşanan bir takım kırılmalar, belirsizlikler bir anda %3'e yakın bir düşüş getirdi.
00:50Bir süredir bir bant hareketindeydi zaten.
00:52İki bin sekiz yüzler civarından işte on bin yüze kadar iniyordu çıkıyordu, iniyordu çıkıyordu.
00:58Bunda da günlük trade'den para kazananlar, işte yüksek miktarda paralara hükmedenler,
01:07işseleri, belli işseleri, bazen bankacılık sektörü, bazen holdingler, bazen de borsaya hacmi yüksek sitelerle oynayıp o endeksi bir aşağı bir yukarı indiriyorlardı.
01:23Oradan para kazanıyorlardı. Çünkü borsada genel bir yukarıya gidişin olması için belli koşullar lazım.
01:30Bir, siyasette durulma. İç ve dış siyasette. Tek başına hiç siyasette yetmiyor.
01:36İki, güvenle bir istikrar programımız var ve ona harfiyen uyuluyordur.
01:43Yatırımcıya da güven gelmiştir. Bu ekonomik paketin asla dışına çıkılmayacaktır.
01:50O zaman güven gelir ve alır. Yetmez. Faizler yüksekti.
01:57Millet borsa gibi riskli bir piyasa yerine koy faize, al paranı, hiçbir riski yok.
02:03Zaten paraların bir kısmı oraya gitmişti. Altın yükselişte. Bunun nedeni vardı.
02:10Çünkü artık dünya popülistten ziyade gelgit akıllı liderler tarafından yönetiliyor.
02:18Ne zaman, dünyanın hangi bölgesinde ne tür bir kriz çıkacağını göremiyor insanlar.
02:22Diyeceksin ki dünyadan bize ne, öyle olmuyor. Özellikle yakın çevremizde ise.
02:27Rusya-Ukrayna krizi ile bizim sektörde en yıldız hisselerden, enkayi, Rusya'da yatırım olan şirketler gitti, gümledi.
02:41Şirketler kötü mü? Hayır. Sağlıklı yönetiliyor mu? Evet. Kâr ediyorlar mı? Evet.
02:48Ama sırf Rusya'daki yatırımlardan bilançoya ek bir kâr gelmeyeceği için o hisseler yıllardır, Ukrayna krizinin başladığından beri yerlerde sürünüyor.
02:59Bundan 2-3 ay önce Anadolu Efes'in Rusya'daki şirketine kayyuma tayınca Putin,
03:10mesela o hisse geçen yılın en çok kâr getiren hissesiyken, şimdi bocalıyor.
03:18Epey bir düştü, düştü, sonra yatıya bağladı.
03:22Ama bunun ötesinde bir de Türkiye'de siyasette bir altüst oluş,
03:29hele de iş dünyasıyla hükümet arasında bir gerilimin olması borsa için yatar tartar düşmesin.
03:36Bu dünyanın her yerinde böyledir, sadece Türkiye'de değil.
03:39Evet. Yani bu borçlu borsasına da böyledir,
03:45Tokyo borsasına da böyledir, Patagonya borsasına da böyledir.
03:48İş dünyası hükümetin kapıştığı yerde o borsadan sabit kalmasına aman canım bize ne demesi mümkün olabilir mi?
03:56Çünkü TÜSİAD dediğiniz kurum hemen hemen şirketleri borsaya kote iş insanlarından oluşuyor.
04:04Hükümet bunlara bir yaptırma uygulayacak mı, uygulamayacak mı?
04:08Uygulasa da uygulamasa da borsa bunu satın alır.
04:11Ama bu dünyanın her yerinde böyledir.
04:14Erdoğan onlara çatarken borsanın düşeceğini bilmiyor muydu?
04:17Bunu bilmeyen çocuk bile bilir bunu.
04:20E onun ötesinde işte Orta Doğu'daki gelişmeler, Suriye'de ne olup biteceğini bilmiyorsun.
04:27Mesela Suriye'de işte aman barış geldi, ilk çatışma bitirince çimento üsteleri fırladı.
04:34E sonra Trump dur bakalım biz oradan çekilmeyeceğiz, İsrail'de orayı üç parçaya böleceğiz.
04:40Türkiye'yi de karıştırmayacak diye çimento üsteleri geriledi.
04:44Sonra tekrar bir haberle tekrar işte borsa haberden beslenir.
04:49Ama bu arada başka asıl kalıcı olan sorun şu, borsaya taze para gelmiyor.
04:54Bir değirmen düşünün elektrik üretiyor ya da un öğütüyor fark etmiyor.
05:00O değirmene siz su koymazsanız sürekli taze su koymazsanız değirmen bir süre sonra durur.
05:08Önce yavaşlar sonra durur.
05:10E çünkü onun dönmesi için su lazım.
05:13E borsanın dönmesi için de para lazım.
05:15Ve çok büyük bir kısmı yerli yatırımcı değil mi?
05:19E yabancılar çıkadı çok oldu.
05:21Gelenler de günü birlik geliyor.
05:23Yani treat için geliyor.
05:25Alıyor mesela bankacılık seslerini alıyor.
05:27Biraz Türk yatırımcı da aa düzeldi galiba bak yabancı yatırımcı geldi diye takılıyor peşine alıyor.
05:33Sonra bam diye satıyor.
05:35Bütün şeyleri elindeki hisseleri.
05:38Borsa bir göçüyor.
05:40Sonra biraz yataya bağlıyor.
05:42Sonra tekrar bir alış yapıyor.
05:44Tekrar böyle bir yükseliyor.
05:46Sonra tekrar mal boşaltıyor.
05:48Bir senedir böyle gidiyor.
05:50Yerli yatırımcı bir güvenini kaybetti.
05:54Çünkü SPK zaten borsada manipülatif hareketlere seyirci kaldı.
06:01İkincisi de sen sürekli halka arızlarla piyasanın parasını çekersen borsa nasıl yükselir ki?
06:10Yani çünkü sadece yeni halka arızlara para giderse öbürü seyrere gitmezse borsanın yükselmesi mümkün değil.
06:18Mucizelere bağlı.
06:20Seyirci de sen neye göre halka arızlara şey veriyorsun?
06:24Git kardeşim bankadan kredi kullan.
06:26Niye gelip buradan sıfır faizde halkın parasını çekiyorsun?
06:30Üstelik de bazı şirketler var ki banka vermemiş işte buna kredi.
06:35Güvenli görmemiş bunun sermaye yapısını, karlılığını.
06:40Güvenilir bulmamış.
06:42Onlara bile halka arız izni verdiler.
06:44Benim yatırımcım bilanç okuma ya da bu şirket nasıldır iyi midir şey midir onlara bakmadan gözü kapalı gidip alıyor.
06:52Tabii ki o halka arız işini üstlenen aracı kurum ilk bir hafta iki hafta belki bir ay gel gel yapıyor.
07:01Seyir olarak manipülatif olarak hisseyi yükseltiyor.
07:05Almayan da sonradan koşup alıyor.
07:07En sonunda millete eline malı veriyorlar.
07:10Süre sonra hele de borsaya yeni gelen yatırımcı borsaya küsüyor ve çekip gidiyor.
07:17Çok sayıda inanılmaz bir düşüş varmış zaten.
07:21Vardı bu üstüne tuz biber oldu.
07:23Bir de şey var tabii şirketlerin karlılığı düştü.
07:28Mesela holding özellikle koçholding mesela geçen sene kötü bir bilanço açıktı.
07:37Koçholding demek tüpraş demek akman demek.
07:41Aklına say sayabildiğin kadar şirket demek.
07:44Ben babalarına bahsediyorum.
07:46Kötü bilançoyla zaten holdingler ve bankalar yükü çeker endekste.
07:53Bankalar zaten o holdinglere bağlı.
07:57Şimdi holdinglerin karlılığı iyi olmazsa bilançosu iyi olmasa yatırımcı ona mail etmez.
08:05O zaman da endeks zaten yatıya bağlı.
08:08O küçük şirketlerde ise manipülatif yükselişler çok fazla oluyor.
08:12Çünkü halka açık kısmı az olduğu için biraz parası olan tümünü toplayıp istediği gibi yükseltip istediği yerden satabiliyor.
08:21Böyle bir durum var ve SPK'da bunu izliyor.
08:24Borsa artık sadece çok küçük bir grubun para kazanabildiği bir yer mi?
08:28Evet günlük trade yapacak yani suni olarak şirketleri yükseğe taşıyıp sonra satacak kişilerin eline kaldı borsa.
08:36Şöyle bir şey de var tabi.
08:39Bir Türk yatırımcısı çok sabırsız.
08:44Bugün sünnet yarın deniz gibi.
08:46Bugün paramı yatırdım bir hafta sonra ben %10 kazanayım.
08:50Bir ay sonra %50 kazanayım.
08:53Öyle bir dünya yok.
08:55O sadece spekülatif hisselerde olur ki onu da size yedirmezler.
08:59Çünkü o spekülatif hisse, oynayan o hisseyi yükseltenler sunuyor olarak ne zaman satacağını siz bilemezsiniz.
09:10En dibi de bilemezsin.
09:12En yükseği tepeyi de bilemezsin.
09:15Bunu sadece onlar bilir.
09:18Şimdi diğer hisselerde ise hemen aldım bir ay sonra %50 kazanayım, %100 kazanayım.
09:27Böyle bir dünya yok.
09:29Öyle olsa o şirketlerin sahipleri kendileri alırlar hisseyi.
09:32Kendileri kazanırlar.
09:33Sana niye kazandırsınlar?
09:35Ama şöyle bir şey.
09:37Eskiden 6 ay iken bu 40 güne, şimdi artık 20-30 güne düştü.
09:42Yani elindeki hisseyi tutma anlamında.
09:46Bu durumda da para kazanamazsın.
09:48Mesela şimdi kim kazanır?
09:51Şu anda borsa yerlerde sürünüyor.
09:54Devasa iyi şirketlerin kağıtları, hele dolar bazında inanılmaz ucuz.
10:02Aklı olan ve de parası olan ve de sabrı olan şimdi alır, yatar, bekler.
10:10Ama bu bir ay, iki ay olmayabilir.
10:13Bir sene, iki sene olabilir.
10:15Ama enflasyon çok çok üzerinde bir getiri her zaman elde eder.
10:19Ama bize dediğim gibi bana hemen para lazım, hemen yüksek kar lazım.
10:23Biraz kriz ortamının da belki etkisi var, parayı tutmamak noktası.
10:27Kuşkusuz o.
10:28Bir de emanet parayla oynama olayı var.
10:31Yani emanet derken kendi parasıdır da.
10:34İşte bir yere çocuğun okul parasını tutmuştur bir kenarda.
10:39Ya işte okul parasını ödeyinceye kadar ben şunu borsa da değerlendireyim.
10:42Borsa öyle bir yer değil.
10:44Faize yatırırsın, beklersin de.
10:46Borsada sen yarın bir haber akışıyla en iyi borsanın bile çakılacağını bilemezsin.
10:52Evet, şimdi bu son dün AKP kongre gerçekleştirdi biliyorsunuz.
10:56Sanıyorum ondan önce bir Mehmet Şimşek'in görevden alınacağı ile ilgili bir haber yayılmış.
11:00TÜSİAD'ın yanında asıl şey olan bir Mehmet Şimşek değiştirilecek mi dedikodusu.
11:07İkincisi devlet bahçenin sağlığıyla ilgili dedikodular.
11:11Ve üç de TÜSİAD olayı.
11:13Yani üç önemli.
11:15Peki bu TÜSİAD meselesi ile ilgili bir yorum da almak istiyorum.
11:19Söyledikleri çok açıktı aslında.
11:21Tamamen sektörel olarak bir şeyler söylemişlerdi ekonomiye dair.
11:25Tabi siyasete ve davalara ilişkin de söyledikleri oldu ama ifadeye götürüldüler.
11:30İki kolda polis.
11:32Aslında sanki böyle çok da ne borsa inanılmaz çakıldı ne kurda çok bir dalgalanma oldu.
11:38Yabancı yatırımcıdan falan çok ciddi bir tepki geldi mi bu yaşananlara?
11:42Tabi canım yabancı yatırımcı niye gelsin böyle bir şeye.
11:45Yani borsaya bile gelmez.
11:47Yarın ne olacağını bilmiyor ki.
11:49Filanca şirkete kayyum atadı.
11:52Atıyorum yeni çıkan.
11:54Atayabilir evet.
11:56Kayyum atadı.
11:57Yabancı yatırımcı buna gelir mi?
11:59Güven ortamının olması lazım.
12:01TÜSİAD'in soruydu zaten bu.
12:03Cübbenin şeyini çıkarın.
12:05Akademisyen eleştirir.
12:07Cübbenin çıkar.
12:08Siyasete gir.
12:09İşte yargı mensupları şeyleri eleştirir.
12:13Çok istiyorsanız siyasete girin.
12:15TÜSİAD eleştirir.
12:17Ya ekonomi siyasetle iç içedir kardeşim.
12:20Hukukun olmadığı bir yere yatırımcıyı gönderemezsin.
12:24Çekemezsin.
12:26Yarın benim şirketimin başına ne gelecek diye kaygıya kapılır insan.
12:31İşte bak Anadolu'ya fethederek durduk yere kayyum atadı.
12:34Sebep ne?
12:36Ortağınız Belçikalı ben Avrupalılarla aram kötü diye.
12:39İşte demokrasinin olmadığı yerde böyle oluyor.
12:42O zaman da bundan sonra,
12:44şimdi Ukrayna krizi bitse bile,
12:46Rusya'ya artık yatırımcı gider mi dış yatırımcı?
12:50Yarın Putin başka bir bahaneyle kayyum atarsa ne yapacaksınız?
12:55Şimdi aynısı bizim için geçerli.
12:59Çin'e dışarıdan yatırımcı gitmez.
13:02Çünkü demokrasi yok ama Çin'in de zaten ihtiyacı yok.
13:05Çin zaten yurt dışına yatırım yapıyor.
13:07O bütçesi fazla veren bir ülke.
13:09Orada demokrasi olmuş olmamış ne yazar?
13:12Kimse ona bakmaz.
13:14Çünkü Çin'in yatırıma ihtiyacı yok.
13:18Rusya'nın da yok.
13:20O kendi yatırımını yapıyor zaten.
13:22Ama bizim var.
13:25Bizim var ve sen gelmemeleri için elinden geleni yapıyorsan,
13:30o zaman borsada düşer.
13:32Döviz de patlar.
13:34Enflasyon hedefini de tutturamazsın.
13:36Güvenin olmadığı bir yerde...
13:38O zaman öncelik bu değil.
13:40Zaten son açıklamalarında işte büyümeyi artıracağız dedi Mehmet Şimşek.
13:44Büyümeyi artırman demek enflasyonla mücadeleden vazgeçtim demek.
13:48Büyümeyi niye artırıyorlar?
13:50Erdoğan bütün seçimleri büyümeyi artırarak kazandı.
13:55Yani önceliği şu, enflasyon yüksek olabilir.
14:00Problem değil.
14:02Ama büyümeyi artırarak ben işsizlere iş verdiğim sürece,
14:06her evde biri size iş bulduğum sürece ben seçim kazanırım arkadaş.
14:10Kazanır mı?
14:12Yani bugüne kadar hep kazandı.
14:14Bugün niye kazanmasın diye bakıyor insanlar.
14:17Şu anda insanlar ekmeğinin derdinde.
14:19Ama galiba bundan bir, işte iki seçim öncesine kadar ki durum şeyden biraz farklılaşıyor.
14:25Çok birikmiş borç var.
14:27Şimdi artık insanların yalnızca iş bulmak belki artık çare olmayabilir.
14:30O bile bir umut onlar için.
14:32İş buldum, yavaş yavaş öderim.
14:34Bugüne kadar hep öyle oldu.
14:36Yani o yüzden şeyden vazgeçti.
14:40Enflasyonla mücadeleden vazgeçti.
14:42Yine büyümeye bağlayacaklar.
14:44Çünkü seçim geliyor.
14:46Zaten Ocak ayında açıklanan enflasyon gösterdi.
14:49Yani o tahmin tutmaz.
14:51Aynen öyle.
14:53Yani o nedenle büyümeye şey yaptığı zaman enflasyon artık hiç tutamazsın.
14:59Bir de faizleri düşürdüm.
15:02Zaten kamuoyu başka ne isteye?
15:04Faizler düşsün, ben krediye kolay ulaşayım.
15:07Ucuz kredi.
15:08Ucuz kredi alayım, harcama yapayım.
15:10Krediler ucuzlarsa zaten tüketim patlar.
15:14Enflasyonu da asla düşüremezsin.
15:16O zaman iki senelik dezenflasyon politikasının masalı da belki tam tersine çevrilebilir yakında.
15:21Kesinlikle öyle.
15:22Peki, çok teşekkür ederim.
15:23Rica ederim.
15:24Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri, gazetemiz yazarı Miyase İlknur'da sizlerle birlikte borsada yaşanan son gelişmeleri konuştuk.
15:31Sizler için anlattık.
15:32Şimdilik noktadayız, hoşçakalın.
15:44İzlediğiniz için teşekkür ederim.