Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, CNN TÜRK'te Ahmet Hakan'ın sunduğu Tarafsız Bölge programında İmralı'nın PKK'nın feshine yönelik çağrısını değerlendirdi. "Terör bittiğinde ülkemiz kazanacak" diyen Bakan Tunç, "Çağrıya kulak verilmezse mücadele sürecek" ifadelerini kullandı. Bakan Tunç, cezasızlık algısının önüne geçmek için hangi adımların atılacağını da açıkladı. Denetimli serbestlikten faydalanmak için cezanın en az 5'te birini cezaevinde çekeceğini söyledi. Bakan Tunç ayrıca, "Trafikte yol kesmek artık suç olacak" dedi.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00Hepinize iyi akşamlar, Tarafsız Bölge özel programıyla karşınızdayız.
00:00:12Bu akşam önemli bir konuğumuz var, Adalet Bakanı Sayın Yılmaz Tunç konuğumuz.
00:00:18Hoş geldiniz Sayın Bakan.
00:00:19Hoş bulduk, iyi yayınlar diliyorum Ahmet Bey.
00:00:21Şimdi gündem Öcalan'ın dünkü çağrısı, terör örgütüne yönelik çağrısı.
00:00:29Daha doğrusu örgütü feshetme, silah bırakma çağrısı.
00:00:34Büyük bir olay tabii.
00:00:37Hepimiz merakla izledik gelişmeleri, siz de izlediniz.
00:00:42Zaten bu süreçte en çok size sorular soruldu.
00:00:46İmralı'ya heyet gidecek mi, ne zaman izin verilecek?
00:00:49Siz hep soruları cevapladınız.
00:00:51Ne diyorsunuz çıkan sonuç, mutlu etti mi sizi?
00:00:55Şimdi tabii ülkemiz 40 yıldan bu yana terörle mücadele ediyor.
00:01:01Ve 40 yıldan bu yana da ülkemizin gelişmesinin, kalkınmasının önündeki en büyük engellerden birisi de terör meselesiydi.
00:01:13Şehitler verdik, trilyonlarca kaybımız oldu.
00:01:17Maddi, manevi çok büyük acılar yaşadık.
00:01:21Tabii terörün sadece PKK terör örgütü değil, diğer terör örgütleriyle de aynı anda mücadele eden bir ülke konumundayız.
00:01:31Tabii terörün sonlandırılması, terörsüz bir Türkiye'ye adım atılması noktasındaki çabamız, kararlılığımız bizim sadece bugünkü meselemiz değildi.
00:01:45Sayın Cumhurbaşkanımızın 22 yıldan bu yana, 23 yıldan bu yana terörü bitirmek için büyük bir mücadelesi var.
00:01:53Özellikle terör örgütünün yok edilmesiyle ilgili güvenlik güçlerimizin bugüne kadar kararlı ve başarılı bir mücadelesi söz konusu oldu.
00:02:07Özellikle son yıllarda teknolojinin de verdiği imkanlarla, savunma sanayimizin geldiği yerlilik ve millilik imkanlarıyla da terörün adeta içerde sonlandırılmasına yönelik büyük bir mücadele yapıldı ve başarı da sağlandı.
00:02:28Tabii özellikle 22 yıldan bu yana teröre zemin hazırlayan unsurları da ortadan kaldırmanın gayreti içerisinde olduk.
00:02:43Bu anlamda da ülkemiz özellikle temel hak ve özgürlüklerin genişlemesi, bu sadece Kürt kökenli vatandaşlarımız için değil, bugün 28 Şubat, tüm insanlarımız için etnik kökeni ne olursa olsun,
00:02:59ırkı, rengi, dili, dini, ırkı ne olursa olsun bütün vatandaşlarımız için temel hak ve özgürlükleri alabildiğine genişleten bir ortamı sağlamaya çalıştık.
00:03:09Ülkemizin yüksek standartlı bir demokrasiye kavuşması için çok mücadele ettik, ayrımcılığı ortadan kaldırdık.
00:03:17Özellikle ülkemizin hiçbir vilayetine ayrım yapmadan Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde eserlerle donattık.
00:03:27Hakkari'ye de üniversite yaptık, Sinop'a da yaptık, Yüksekova'ya da havalimanı yaptık, Çaycuma'ya da havalimanı yaptık, barajlar yaptık, yollar yaptık, okullar, şehir hastaneleri.
00:03:41Hiçbir ayrım yapmadan ülkemizin her bir köşesine milletimizin refahını artırmak için büyük bir mücadele içerisinde olduk.
00:03:50Tabi oralara yatırım götürürken terör örgütünün o şantiyeleri nasıl bastığını, orada öğretmenlerimizi eğitim için gönderdiğimiz öğretmenlerimizi şehit ettiğini, doktorları şehit ettiğini üzülerek hep yaşadık bu acıları birlikte yaşadık.
00:04:08Tabi demokratikleşme anlamında da özellikle temel hak ve özgürlüklerin alabildiğine genişlemesi ve özellikle eleştiri konusu yapılan hususları da birer birer ortadan kaldırdık.
00:04:21Kürtçe yasağı vardı. Yani insanların kendi ana diliyle konuşabilmesi imkanlarını genişlettik, artırdık.
00:04:32Gerek mahkemelerde, gerek cezaevlerinde kendi savunmasını yaparken ya da bir yakını ile görüşürken kendi diliyle konuşamıyordu insanlar.
00:04:44Bunlar hepsi mevzuatımızda değiştirilen, genişletilen hususlar olarak tarihe geçti.
00:04:51Yayınlar, mahkemede, ana dilde savunma olsun mu olmasın mı? Ne kadar tartışıldı.
00:04:57Yıllarca tartıştık.
00:04:59Aylarca. Şimdi o tartışma konuların nasıl bir suni bir tartışma olduğu da aslında o ilerlemeler sağlandıktan sonra görünüyor.
00:05:08Niye yapılmamış?
00:05:09Bir siyasetçi kendi diliyle propaganda yapamazdı.
00:05:13Kürtçe bölgesinde gittiği zaman bir kahvehanede toplantı yapacak.
00:05:18Karşısındakiler kendi diliyle konuşulmasını isteyecektir.
00:05:23Yapamazdı. Bunların önü hep açıldı.
00:05:25Kürtçe televizyon, devlet televizyonu yayına girdi.
00:05:29Ama hala şey yapıyorlar. Ahmet Türk dün Kürtçe okudu bildiriyi.
00:05:36Ya işte Kürtçe olmaz biz televizyonda yayınlayamayız falan diyorlar.
00:05:41Ya devletin televizyonu var kardeşim.
00:05:42Kürtçe enstitüler, üniversitelerde kuruldu. Bunlar artık çok geride kalan tartışmalar.
00:05:48Ülkemiz yüksek standartta bir demokrasi noktasında çok ilerlemeler sağladı Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde.
00:05:572005 yılındaki Diyarbakır konuşmasını hatırlıyoruz.
00:06:02Kürt sorunu olarak nitelendirilen sorunu şu son 22 yılda tüm dirençlere rağmen, birçok engellemelere rağmen, muhalefetin karşı gelmesine rağmen o sorunu ortadan kaldırdık.
00:06:16Şu anda bu Öcalan'ın çağrısıyla birlikte bir dönüm noktası, tarihsel bir dönüm noktasında mıyız?
00:06:29Tabi burada Sayın Bahçeli'nin grup konuşmasında gerçekleştirmiş olduğu konuşma sonrasında yeni bir çalışma başladı.
00:06:42Tabi 3 kez İmralı'ya gittiler dem heyeti ve görüşmeler sağladılar.
00:06:49Üçüncü görüşmenin sonunda da terör örgütü Elebaşı'nın terör örgütüne yönelik açıklamasını kamuoyuyla paylaştılar.
00:07:00Hem Türkçe hem Kürtçe olarak paylaştılar ve açıklamayı gördük.
00:07:08Bu açıklamanın terör örgütü Elebaşı tarafından kurucusu olduğu, terör örgütüne hitaben olduğu belli.
00:07:17Buradaki muhatap tamamen terör örgütü, silah bırakılması, tüm grupların silah bırakmasını içeriyor.
00:07:28Ve PKK'nın kendisini feshetmesine yönelik terör örgütü Elebaşı'nın kendi örgütüne yönelik bir talebi, bir çağrısı.
00:07:38Bu çağrının nasıl karşılık bulacağı, muhatabının bunu nasıl değerlendireceği elbette ki önümüzdeki süreçte gözlemlenecek bir husus.
00:07:49Burada terörsüz bir Türkiye diyoruz.
00:07:52Türkiye Cumhuriyeti Devleti bir hukuk devleti.
00:07:55Dolayısıyla hukuk devleti şiddeti kabul etmez.
00:07:59Bunu başından beri bunu söylüyoruz.
00:08:02Terörü kabul etmez demokratik bir devlet.
00:08:05Talepler şiddet yoluyla istenmez demokratik devlette.
00:08:10Düşünce ve ifade özgürlüğü şiddeti içermez.
00:08:13Anayasamızın 26. maddesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10-11. maddeleri,
00:08:20Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'nin 19. maddesi.
00:08:26Evrensel hukuk bunu içerir.
00:08:28Dolayısıyla şiddet hareketleri, terör bittiğinde ülkemiz kazanacaktır.
00:08:34Bu anlamda da eğer bu çağrıya terör örgütü kendi elebaşının çağrısına cevap vermezse,
00:08:42yine hukuk devleti içerisinde bu mücadele kararlılıkla sürecektir.
00:08:47Yani çağrıya olumlu cevap verip kendilerini feshederlerse zaten problem bitmiş oluyor.
00:08:55O zaman belki tarihsel bir şeyden bahsedebiliriz.
00:08:58Yani işte 40 yıldır uğraştığımız terör belası ortadan kalkmış olacak.
00:09:04Yok eğer bu çağrıya kulak vermezlerse o zaman Türkiye Cumhuriyeti Devleti,
00:09:09bu zamana kadar yürüttüğü gibi yine terörle mücadele etsin, sürdürür diyorsunuz.
00:09:14Kesinlikle. Yani burada çok net bir şekilde özetlediniz.
00:09:18Eğer terör örgütü kendini feshederse zaten problem yok.
00:09:23Hayır bu çağrıyı ben dikkate almıyorum deyip eylemlerine devam ederse o zaman da devlet gereğini yapar.
00:09:31Dolayısıyla Sayın Cumhurbaşkanımızın hep ifade ettiği o.
00:09:35Ya silahlarınızı bırakırsınız ya da silahlarınızla birlikte gömülürsünüz.
00:09:39Yani binlerce şehit verdik.
00:09:42Yani burada özellikle şunu ifade edelim.
00:09:45Şehit ailelerimizi incitecek, onları üzecek, milletimizi rahatsız edecek
00:09:51hiçbir adım atılmaz.
00:09:53Burada muhatap terör örgütü elebaşının muhatabı devlet değildir.
00:09:58Terör örgütüdür.
00:09:59Dolayısıyla burada...
00:10:02O çağrı devlete yapılmış bir çağrı değil.
00:10:05Değildir.
00:10:06Örgüte yapılmış.
00:10:07Örgüte yapılmış bir çağrıdır.
00:10:08Örgüt lider olarak kabul ettiği terör örgütü elebaşının sözüne gider, silah bırakırsa zaten bırakmış olur.
00:10:17Kendini feshetmiş olur.
00:10:18Aksi takdirde yine bu ülkenin terörle mücadelesi kararlılıkla devam eder.
00:10:25Zaten bu noktada büyük bir başarı sağlandı.
00:10:27Burada tabii özellikle bunun karşılığında ne verildi, bu açıklamayı neden yaptılar?
00:10:34Şeklinde bir takım tereddütler, yorumlar yapılıyor.
00:10:38Burada herhangi bir pazarlık söz konusu olamaz.
00:10:41Bunun karşılığında devlet şunu yapacaktır şeklindeki bir yorum doğru olmaz.
00:10:47Sanki gizli pazarlıklar varmış gibi.
00:10:49Kesinlikle.
00:10:50Yani devlet, hukuk devletinde böyle gizli pazarlıklar olmaz.
00:10:54Her şey şeffaf bir şekilde.
00:10:56Bir suç işlenmesi durumunda yargısı vardır.
00:10:59İlgili kurumları vardır.
00:11:00Terörle mücadele eden güvenlik güçleri vardır.
00:11:03Dolayısıyla buradaki hedefimiz 40 yıldan bu yana bu ülkeyi sıkıntıya sokan,
00:11:09en çok da Güneydoğu'daki insanlarımızı, Kürt kökenli vatandaşlarımızı rahatsız eden
00:11:15ve binlerce insanımızın hayatına mal olan askerimizin, polisimizin, öğretmenimizin
00:11:24ve bu kadar büyük kayıplara neden olan bir terör örgütünün sonlandırılması
00:11:32ülkemiz için Türkiye yüzyılına başlarken terörsüz bir Türkiye'ye adım atmak ülkemiz için çok büyük fayda sağlayacak ki
00:11:41çevremizdeki gelişmeler, güneyimizde bir terör devletinin kurulmamasına yönelik yaptığımız mücadeleler ortada.
00:11:49Dolayısıyla enerjimizi teröre değil, enerjimizi milletin refahına harcamış oluruz.
00:11:56Oraya harcanacak trilyonlarca kaynağı milletimizin cebine, milletimizin refahına akıtmış oluruz.
00:12:02Dikkatimi çekti. Şehit ailelerini incitmemekten bahsettiniz. O konu çok önemli.
00:12:10Fakat özellikle sosyal medyada bir takım bu süreci terörize etmeye çalışanlar var.
00:12:21Sanki bu öz alanla bir pazarlık yapılmış, öz alana bir takım…
00:12:27Öz alan hapisten çıkacak mı? Böyle sözler dolaşıyor.
00:12:32Kesinlikle. Böyle bir pazarlık içerisine zaten girmez hukuk devleti.
00:12:36Dolayısıyla herhangi bir aftır, ev hapsidir, şudur budur birçok şeyler söyleniyor.
00:12:42Kesinlikle böyle bir pazarlık, bir al-ver süreci, siz bunu yaparsanız bu yapılacak şeklinde bir durum söz konusu değil.
00:12:51Zaten olması da mümkün değil. O noktada hukuk devletinin kararlılığı ülkenin huzurunu sağlamaktır.
00:12:59Milletin huzurunu, güvenliğini sağlamaktır.
00:13:02Dolayısıyla 40 yıldan bu yana güvenlik güçlerimizin kahramanca mücadelesi sayesinde
00:13:09ülke içerisinde sonlandırılma aşamasında olan bir terör örgütü söz konusu.
00:13:16Ülke dışındaki uzantıları da var.
00:13:20Burada özellikle bin yıllık Türk-Kürt kardeşliğine bir fitne ateşidir bu.
00:13:25Bu fitne ateşinin söndürülmesiyle ilgili bir durum söz konusu.
00:13:29Burada tabii bu fitne ateşinin sönmemesi için mücadele edenler de hem ülke içerisinde elbette ki olacak.
00:13:37Bunun herhangi bir siyasi rantı vesaire olmaz.
00:13:40Hep birlikte ülke olarak kazanırız.
00:13:42Dolayısıyla ülke dışındaki uzantılarının da bu noktada tabii yabancı ülkelerden gelen açıklamalar var.
00:13:51Terörün sonlandırılması konusundaki iyi niyetlerini, desteklerini ifade ediyorlar.
00:13:58Sayın Bahçeli'nin çağrısı sonrası, gruptaki konuşması sonrasında Sayın Cumhurbaşkanımızın koyduğu iradeyle beraber
00:14:08ülkemizin terörsüz bir Türkiye'ye adım atması noktasında çok büyük bir aşamaya geldiğimize inanıyoruz.
00:14:16Siz umutlu musunuz?
00:14:18Umutluyuz. Hepimiz umutluyuz.
00:14:20Umutlu olmak da istiyoruz.
00:14:22Sonuç versin diyoruz. Sonuca bakmak gerekir.
00:14:25Tabii bunun sonuca ulaşıp ulaşmayacağı da bugünden yarına hemen belli olabilecek bir şey değildir.
00:14:33Dolayısıyla burada sabırla sonucu beklemekte fayda var diye düşünüyorum.
00:14:38Ama işte genelde diyelim ki örgüt, terör örgütü bu çağrıya olumlu cevap vermese bile
00:14:47bu çağrının, sonuçta örgütün kurucusunun kendinizi feshedin artık anlamsız dediği bir noktada
00:14:56artık örgütün bir zemin bulma ihtimali de ortadan kalkmış oluyor.
00:15:03Yani böyle bir yararı da var. Hiç olmazsa o örgütün…
00:15:07Örgütün ele başı artık bizim bir anlamımız kalmadı diyor.
00:15:10Diyor.
00:15:11Örgütün artık sürekli tekrara düşen bir örgüt diyor.
00:15:15Tabii bunu bir terör örgütü ele başının, bir hükümlünün çağrısını yorumlamak bize düşmez.
00:15:21Evet.
00:15:22Onun muhatabı bunu, o mesajı alır ya da almaz. Onların bileceği iş.
00:15:27Alırlarsa terör sonlandırılmış olur.
00:15:30Almazlarsa da terörle mücadele eden kesinlikle taviz verilmez.
00:15:36Şimdi İmralı'da bir görüntülü çekim yapıldı mı acaba?
00:15:43Şimdi tabii bu çok gündem oldu.
00:15:46Yani video ile dışarıya bir mesaj verebilir mi?
00:15:50Bu açıklamanın video mesajıyla olması mümkün mü diye gazeteciler çok kez bana sordular.
00:15:57Burada tabii video ile hükümlülerin dışarıya bir mesaj vermesiyle ilgili bir hukuki düzenlememiz söz konusu değil.
00:16:05Yok mu öyle bir düzenleme?
00:16:06Hükümlülerin dış dünyayla, dışarıdaki yakınlarıyla ya da avukatlarıyla nasıl görüşecekleri,
00:16:12telefon görüşmelerinin nasıl yapılacağı, açık görüşlerin, izinlerin nasıl kullanılacağı bizim infaz yönetmeliğimizde açıklanan hususlar.
00:16:21Burada video ile dışarıya temas, dışarıya mesaj konusunda bir izin söz konusu değil.
00:16:28Burada yapılan kayıt, güvenlik ve istihbarat açısından lüzumlu olan bir kayıt.
00:16:37Ses kaydı da yapılabilir, bu anlamda görüntü de alınabilir.
00:16:42Yani şey diyorsunuz, bir kayıt yapılmıştır.
00:16:46Kayıt yapılabilir.
00:16:47Yapılabilir, onda bir sakınca yok.
00:16:49Çünkü bir kayıt yapılıyormuş izin mi verdi fotoğrafa baktığımızda?
00:16:55Güvenlik ve istihbarat ihtiyacı nedeniyle bu kayıt yapılabilir ama bu kaydın dışarıda yayınlanması söz konusu değil ki olmadı.
00:17:04Fotoğraf görüntüsü de zaten bakanlık izniyle yayınlanabilecek hususlar.
00:17:09Peki, İmralı'ya bundan sonra da heyetler size müracaat ederlerse gidebilecekler mi?
00:17:20Hani bu önümüzdeki süreçte bir ay, iki ay, üç aylık bir süreç.
00:17:24Şimdi tabii hükümlüleri kimlerin ziyaret edebileceği, avukatlarının hangi aralıklarla gidebileceği,
00:17:30yakınlarıyla nasıl görüşebileceği mevzuatımız da belli.
00:17:34Tabii açık cezaevindeki hükümler için biraz daha genişletilmiş haklar var.
00:17:38Kapalıdakiler için daha farklı.
00:17:40Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası uygulanan hükümler için daha farklı.
00:17:45Burada tabii aslında bu durum bize şunu da ortaya çıkardı.
00:17:51Hep bir dezenformasyon yapılıyordu.
00:17:54Özellikle Avrupa'dan da şikayetler geliyordu.
00:17:57Burada bir propaganda, kara propaganda yapılıyordu.
00:18:01İşte İmralı'daki terör elebaşının sağlık durumu, işte tecrit vesaire.
00:18:07Tecrit'in olmadığını herkes gördü.
00:18:09Yakınında, beraberinde başka mahkumların da olduğu.
00:18:13O üç mahkum yakının yanında mı?
00:18:16Tabii bu görüşmeler, demlilerin görüşmesi başlamadan önce yeğeni Ömer Hoca'yla da
00:18:22bu adımlardan önce başlayan bir görüşmesi de oldu.
00:18:27Daha önce avukatlarıyla da görüştü.
00:18:29Belli bir süre tabii disiplin cezaları nedeniyle görüşmediği zamanlar oldu.
00:18:34Burada özellikle hukukumuza, ceza, infaz mevzuatımıza aykırı herhangi bir durum söz konusu değil.
00:18:42Burada tabii önümüzdeki süreçte yakınlarıyla, avukatlarıyla görüşmesi noktasındaki bir engel yok.
00:18:51Demlilerle görüşebilirler mi?
00:18:54Sırrı Süreyya Önder, Ahmet Gül...
00:18:58Milletvekillerinin de görüşme hakları var.
00:19:00Bakanlık izniyle bu görüşmeler gerçekleşiyor.
00:19:03Tabii bu görüşmeler böyle istediğiniz zaman gidip ben görüşeyim diyemiyorsunuz.
00:19:09Bunun belli bir zulmü var.
00:19:11Sizden izin mi almaları gerekiyor?
00:19:12İzin.
00:19:13Şuradaki hükümlünün durumu, disiplin cezası var mı, yok mu?
00:19:17Bu noktada çünkü bir terör örgütü ele başı söz konusu.
00:19:22Ama siz böyle çok katı bir infaz rejimi uyguluyormuş gibi konuşuyorsunuz.
00:19:31Öcalan'la ilgili bu özel bir durumdur diyerek hiçbir şey yapmıyorsunuz.
00:19:39Farklılaştırma, esnetme yapmıyormuşsunuz gibi bir izlenim aldım. Doğru mu?
00:19:44Şimdi burada hükümlülerin gerek ağırlaştırılmış müebbet hükümleri,
00:19:50gerek diğer terör ya da adi suçlardan hükümlüler var cezaevlerimizde.
00:19:57Bunların nasıl görüşecekleri, hangi durumlarda görüşmelerin kısıtlanabileceği hepsi mevzuatımızda belli.
00:20:05Dolayısıyla burada bir keyfi uygulamanın yapılması söz konusu olmaz.
00:20:09Mevzuat geçerlidir diyorsunuz.
00:20:10Tabii ki mevzuat geçerlidir.
00:20:13Burada özellikle sadece İmralı için söylemiyoruz.
00:20:17Yaklaşık cezaevlerimizde 25 bin terör hükümlüsü var.
00:20:23Bu hükümlülerin özellikle görüştürme yapılırken alınacak tedbirler var.
00:20:30O terör örgütü üyelerinin dışarıya mesaj göndermesi, içeriden terör örgütünü yönetebilmesi,
00:20:38bu noktada suç işlenmesine yol açabilecek durumlar,
00:20:42tüm bunlar hepsi devletin cezaevi idarelerinin kontrolü altında yürüyen hususlar
00:20:47ve tamamen kanun ve mevzuat çerçevesinde yürüyen konular.
00:20:51Sizin buna vurgu yapmanız çok anlamlı aslında.
00:20:56Kanun var, mevzuat var, biz onu uygularız demeniz çok önemli aslında.
00:21:02Burada özellikle İmralı konusunda yıllarca propaganda yapıldı.
00:21:07İşte tecrit denildi olmadığı ortaya çıktı.
00:21:09Sağlık durumu denildi.
00:21:10Hatta geçen hafta bile yine sağlık durumu ile ilgili sosyal medyada bir dezenformasyon yapıldı.
00:21:16Bunların hepsinin ara propaganda olduğu ortaya çıktı.
00:21:2240 yıllık bu beladan kurtulmak, terörsüz bir Türkiye'ye adım atmak.
00:21:26Birinci bölümde de değerlendirdik etraflıca.
00:21:30Sayın Cumhurbaşkanımız da net bir şekilde ifade etti.
00:21:34Ortaya konan irade çok önemli.
00:21:37Burada tabi terör örgütünün kendini feshetmesi, silahları bırakması,
00:21:43bu sürecin kurumlarımız tarafından takip edileceğini ifade etmesi
00:21:50ve bu süreci özellikle sabote etmek isteyenler,
00:21:54bu adımları engellemek isteyenler,
00:21:59ülkemizin yine o eski günlerine geri dönmesini isteyen karanlık çevreler olabilir.
00:22:05Bu konuda dikkatli olunması gerektiğini ve herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini ifade etti.
00:22:11Çok önemli bir noktadayız.
00:22:14Ülkemiz 100 yıllık bir cumhuriyet.
00:22:17İkinci yüzyıla başladığımız bu noktada inşallah 40 yıllık bu beladan kurtularak
00:22:24milletimizin enerjisini, ülkemizin enerjisini, ülkemizin gelişmesine,
00:22:28kalkınmasına ve güçlü olmasına Türkiye 100 yılı diyoruz.
00:22:33Yani dünyaya Türkiye damgasını vurduğumuz bir 100 yıla başlamış oluruz.
00:22:38Bütün hedefimiz bu.
00:22:39Şu beladan bir kurtulalım da, şu terör belasından.
00:22:42En önemli şey o.
00:22:43Siz ekonomisine de dikkat çekmişsiniz.
00:22:46Sayın Cumhurbaşkanı da dikkat çekti.
00:22:49En önemli o.
00:22:50Şimdi bir şey söyleyeceğim.
00:22:51Hazır Kanal 7'den bahsedilmişken 94 yılında başlamış yayına.
00:22:59Evet.
00:23:00O tarihlerde sizde ben öğren...
00:23:0394'te ben İstanbul Üniversitesi Okul Fakültesi son sınıftaydım.
00:23:07Son sınıftaydınız.
00:23:08Hatırlayayım, yaşadınız o dönemi.
00:23:10Tabii yaşadık.
00:23:1194 öncesi İstanbul yaşanılamaz haldeydi.
00:23:14İşin o kısmı ayrı da şeyi konuşmak istiyorum ben sizinle.
00:23:18Cumhurbaşkanı da vurguladı sürekli.
00:23:2128 Şubat.
00:23:22Şimdi o 28 Şubat'a karşı bir yayıncılık faaliyeti.
00:23:27Orada sadece tek bir ses vardı.
00:23:30O da Kanal 7'nin sesiydi hatırlarsanız.
00:23:32Evet.
00:23:33Orada da siz vardınız diyorsunuz öyle mi?
00:23:37Bütün arkadaşlar.
00:23:3830 yaşın dedi Cumhurbaşkanı altındakiler bilmiyorlar dedi.
00:23:45Yani neler yaşandığını 28 Şubat'ta.
00:23:48Kesinlikle öyle.
00:23:50Sizin bakışınızla, şimdi bugünden baktığınızda mesela neler yaşanmış bize neler söyleyebiliriz?
00:23:58Şimdi Ahmet Bey bizim demokrasi tarihimiz üzülerek söylüyoruz darbeler tarihi.
00:24:041960 darbesiyle başlayan 27 Mayıs'ta Menderes ve arkadaşlarının idam edilmesiyle
00:24:12milli iradenin önü kesildi.
00:24:16Sonrasında 71 muhtırası.
00:24:18Sonrasında 12 Eylül 80 darbesi.
00:24:22Sonrasında 28 Şubat postmodern darbesi.
00:24:26Her 10 yılda bir darbe, 10 yılda bir muhtıra adeta darbeler bir takvime bağlandı.
00:24:32Böyle bir maalesef demokrasi tarihimiz 2000'li yıllara gelinceye kadar bu şekilde süre geldi.
00:24:40Tabii 2000'li yıllara Sayın Cumhurbaşkanımızın Cumhurbaşkanı Başbakanı olmasıyla beraber başlayan yeni dönemde de bu darbeler tarihi sona erdi.
00:24:54Darbeciler tarihi oldu.
00:24:56Yani şu geçtiğimiz 22-23 yılda da darbeci ve sayetçi anlayışla mücadele edile edile bugünlere gelindi.
00:25:02Yani ülkemizin yüksek standartlı bir demokrasiye kavuşması için çok büyük mücadele edildi.
00:25:08Yani 28 Şubat postmodern darbediyoruz aslında.
00:25:12Tabii orada hükümetin istifaya zorlanmasına varıncaya kadar geçen süreçte hatta geriye dönük o 90'lı yıllar.
00:25:20Şunu da söyleyebiliriz.
00:25:22Yani parlamenter sistemin yol açtığı istikrarsızlık ortamı.
00:25:26Oradan yararlandılar.
00:25:28Tabii ki bir buçuk yılda bir değişen hükümetler.
00:25:30Bir buçuk yılda bir değişen hükümetler tabii siyasi krizlere yol açtı.
00:25:36Bu siyasi krizler ekonomik krizleri tetikledi.
00:25:40Ekonomik krizler terörü, anarşiyi tetikledi.
00:25:44Hepsi birbirini tetikleyerek özellikle bizim o gençlik yıllarımız, üniversite yıllarımız, 90'lı yıllar.
00:25:50Bizden öncekilerde 80 öncesini hatırlıyoruz.
00:25:52Ondan öncekilerde 60'lı, 70'li yıllar.
00:25:56Hep böyle milli iradenin önünü kesildiği bir tarihi yaşadı ülkemiz.
00:26:0228 Şubat'ta yani 12 Eylül 80 oraları bir sağdan bir soldan yaşları büyütülerek asılan çocuklar.
00:26:10Yani rahmetli Menderes'e duruşmada seni buraya tıkan kuvvet böyle istiyor diyen bir yargı.
00:26:18Ve bir sağdan bir soldan astık diyor.
00:26:22Bunun hukuki bir tarifi olamaz.
00:26:24Dolayısıyla 28 Şubat'ta da özellikle uzun süren bir mağduriyetler silsilesi var.
00:26:34Bu sadece bir yılda, son bir yılda hükümetin istifasıyla sonuçlanan ya da Refah Partisi'nin kapatılmasından ibaret bir durum değil.
00:26:42Çok sayıda insan…
00:26:44Mesela ne tür mağduriyetler var?
00:26:46Şimdi Sayın Cumhurbaşkanımız ifade etti.
00:26:50Dedi ki işte binlerce insan başörtüsü nedeniyle okullarına gidemedi.
00:26:56Binlerce insan kat sayı mağduru oldu.
00:26:59Şöyle rakamları bir hatırlamakta fayda var aslında.
00:27:02Türk Silahlı Kuvvetleri'nden 1235 personel atılmış o süreçte.
00:27:0628 Şubat sürecinde?
00:27:08Evet 28 Şubat sürecinde.
00:27:10Yüksek Öğretim Kurulu 139 akademisyenin görevine son vermiş.
00:27:15Baskı ve dayatmalara dayanamayan 11 bin öğretmen istifa etmek zorunda kalmış.
00:27:22Bunların birçoğu başörtüsü nedeniyle görevini yapamayan öğretmenler.
00:27:273527 öğretmenin görevine son verilmiş, görevden atılmış.
00:27:323500?
00:27:333527.
00:27:3433271 öğretmen disiplin soruşturması geçirmiş.
00:27:40210 vali ve kaymakam hakkında rapor hazırlanmış, işlemeler yapılmış.
00:27:4571 kaymakamın görevine son verilmiş.
00:27:4810 yıllık süreç içerisinde o zulüm, üniversitelerdeki başörtüsü problemi uzun sürdü.
00:27:56İkna odalarından bahsetti Sayın Cumhurbaşkanımız.
00:27:59600 bin öğrenci başörtüsü nedeniyle eğitim hakkından mahrum bırakılmış.
00:28:04Kaç öğrenci?
00:28:05600 bin öğrenci.
00:28:06600 bin?
00:28:07Evet.
00:28:08Çok büyük bir rakam ya.
00:28:09Burada 12 milyon öğrenci kat sayı nedeniyle istediği üniversiteye girememiş.
00:28:14Bu 10 yıllık süreçte değil mi?
00:28:1610 yıllık süreçte.
00:28:17Maddi faturasının 380 milyar dolar olduğunu Sayın Cumhurbaşkanımız açıkladı.
00:28:23Bankalar battı, TMSF'ye devredildi, milletin paraları battı ve o batan paralar yine 2000'li
00:28:30yıllarda AK Parti iktidarları döneminde vatandaşlara iade edildi.
00:28:35Tabii Refah Partisi kapatıldı, İktidar Partisi iktidardan düşürüldü.
00:28:40Genel Başkanı ve parti yöneticileri siyasi yasaklı hale getirildi.
00:28:45Sonrasında Fazilet Partisi kuruldu.
00:28:47Ben Fazilet Partisi'nde ilçe yönetim kurulu üyesiydim.
00:28:51Orada mı başladınız?
00:28:53Tabii orada belediye meclisi üyesi seçildim.
00:28:55Sonra partimiz kapandı.
00:28:57Partisiz kaldık.
00:28:58AK Parti kurulduğunda kurucu ilçe başkanı olarak görev yaptım.
00:29:02Tabii o süreçte ben de yargılandım.
00:29:04Şu anda Beşiktaş'ta üniversite olarak olan yerleşkede DGM vardı.
00:29:11İstanbul DGM oradaydı.
00:29:13Biz başörtüsüne özgürlüğü savunuyoruz diye bir imza attık ve bizim hakkımızda
00:29:17iddianame düzenlendi.
00:29:19Ve biz duruşmalara sanık olarak çıktık.
00:29:21Daha mesleğin başında genç bir avukatız.
00:29:23Yaptığımız başörtüsüne özgürlük istiyoruz demek.
00:29:26DGM'de mi yargılandınız?
00:29:28Tabii ki DGM'de yargılandık.
00:29:30312. madde değişmese biz mahkum olacaktık.
00:29:34Avukatlık ruhsatımız iptal edilecekti.
00:29:37O DGM'yi ben de hatırlıyorum Beşiktaş'ta.
00:29:39Evet.
00:29:40Korkunç bir yerde orası.
00:29:42Şimdi üniversite orası o yerleşke.
00:29:44Başörtüsü yasakları, sayısız zulümler.
00:29:47Milletvekili başörtüsü nedeniyle meclisten dışarıya atıldı Merve Kavakçı.
00:29:5221'den fazla vakıf kapatıldı.
00:29:57Dernekler kapatıldı.
00:30:00Antidemokratik bir süreç demokrasiye kara bir leke olarak tarihe geçti.
00:30:05Tabii 2000'li yıllara geldiğimiz zaman darbeci ve vesayetçi anlayış,
00:30:11özellikle o parlamenter sistemin bir buçuk yılda bir değişen hükümetler ve yol açtığı krizler,
00:30:18siyasetçiye güveni de azalttı.
00:30:20Siyasetçiye güvenin azalması,
00:30:22Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin itibarının azaltılmaya çalışılması vesayetçi anlayışı.
00:30:27Gerek yargıda, gerek askeriyede yeşermesine, büyümesine neden oldu.
00:30:32Bu vesayetçi anlayış ülkenin adeta sözde seçimler oluyor demokrasi ama
00:30:40demokrasinin üzerinde bir vesayet kurumu olarak maalesef o kurumlar demokrasimize zarar vermeye devam ettiler.
00:30:492002 sonrası başlayan yeni dönemde,
00:30:52Cumhurbaşkanımızla beraber, AK Parti'yle beraber başlayan yeni dönemde de aslında vesayetçi anlayış boş durmadı.
00:31:002001'de AK Parti kurulduğunda kurucu üyeler arasında başörtülü üye var diye kapatma davası açıldı.
00:31:07AK Parti'ye ihtar davası açıldı.
00:31:09O günkü Yargıtay Bas Savcısı.
00:31:11Sonrasında 2007'ye geldiğimizde E-Muhtıra.
00:31:15E-Muhtıra'ya karşı hükümetin cevabı,
00:31:18geçmişte o cevaplar verilmezdi.
00:31:20Hükümet çıktı, o günkü hükümet sözcümüz Sayın Cemil Çiçek,
00:31:23dedi ki oturun oturduğunuz yerde sizin göreviniz bu değil.
00:31:27Hatırlıyorum.
00:31:29Haddiniz değil.
00:31:30Hükümete burada laf söylemek, demokrasi dışı bir tavır içerisinde olmak sizin göreviniz değil dedi.
00:31:4027 Nisan E-Muhtıra'sı.
00:31:42Sonrasında 2008'de kapatma davası yine.
00:31:45İktidar Partisi'ne.
00:31:46Layıklığa aykırı eylemlerin odağı olmakla.
00:31:48Layıklığa aykırı eylem de başörtüsü.
00:31:51Yani okulların bir kısmında artık başörtüsüyle giden öğrenciler var.
00:31:56Kaç yılındaydı kapatma davası?
00:31:582008'di.
00:31:592008.
00:32:00Bir oyla kapatmanın eşiğinden döndü AK Parti, İktidar Partisi.
00:32:03Sonrasında geldiğimiz süreçte 2012'de MIT krizi.
00:32:072013'te sokak eylemleri, darbe kalkışması, gezi olaylarıyla yine bir kaos ortamı.
00:32:13Sonrasında 17-25 Aralık Emniyet FETÖ yapılanmasının bir darbe girişimi.
00:32:21Sonrasında terörün azdırılması.
00:32:242004-2014-2015 işte Kobani olayları, terörle mücadele ülkemizin değişik yerlerinde patlamalar.
00:32:31Endek olaylar.
00:32:32Adeta 2016'daki 15 Temmuz'a giden taşlar, kaos ortamını oluşturmaya yönelik gayret darbeci anlayışın.
00:32:40Ve 2016'da, 15 Temmuz'da artık son darbeyi vururuz düşüncesiyle hain FETÖ kalkışması.
00:32:50Şimdi siz anlatınca aslında adamlar hiç boş durmamışlar.
00:32:54Hiç boş durmadılar.
00:32:552000'li yıllarda da.
00:32:56Burada tabii hiç boş durmadılar.
00:32:59Bir taraftan ülkemizin ekonomik kalkınmasını, fiziki kalkınmasını sağlamaya çalışırken,
00:33:06altyapısıyla, üst yapısıyla, enerji yatırımlarıyla, savunma sanayi yatırımlarıyla uğraşırken bir taraftan terörle mücadele edildi.
00:33:14Bir taraftan işte bu vesayetçi darbeci anlayışın tasfiyesine yönelik de çok önemli reformlar da hayata geçti.
00:33:22Yani burada darbeci ve vesayetçi anlayışın yok edilmesi ve ülkemizin yüksek standartlı bir demokrasiye kavuşması noktasında büyük reformlar yapıldı.
00:33:33Yani anayasamızdaki değişiklikler, biraz önce Sayın Cumhurbaşkanımızın bir kısmına değindiği,
00:33:39özellikle hukuk devleti ilkesinin tahkim edilmesine yönelik düzenlemeler gerçekten çok önemliydi.
00:33:46Bundan sonra bu ülkede bir daha darbe yapılmasın, milli iradenin önünü kesilmesin diye yapısal birçok reform yapıldı.
00:33:54Yani kadın haklarından çocuk haklarına, temel hakların özellikle genişletilmesi, birinci bölümde bahsettiğimiz,
00:34:03özellikle Kürt sorununun ortadan kaldırmasına yönelik reformlar, bir tarafa diğer yandan da yapısal bir dönüşüm sağlandı.
00:34:12Hakimler Savcılar Kurulu'nun yapısı, Anayasa Mahkemesi'nin yapısı, bunlar Demokratik Hukuk Devleti ilkesine uygun hale getirildi.
00:34:20DGM'ler dedik, DGM'ler kaldırıldı, Askeri Yargı kaldırıldı, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Yargı Birliği'nin sağlanması noktasında büyük mesafe alındı.
00:34:30Burada özellikle Yargı Birliği dedik, Hukuk Devleti dedik, bugün yargıya yönelik eleştiriler ve Türkiye'de hukuk güvenliğinin olmadığına yönelik eleştirilerin de kasıtlı olduğuna biz buradan yürekten inanıyoruz.
00:34:50Şöyle yapalım, buna geçeceğiz zaten, şu ana kadar.
00:34:55Şeyle bağlantı kuruyorum, burada özellikle 27 Mayıs'ta da bir yargı düzeni vardı bu ülkede.
00:35:0271 Muhtırasının olduğu dönemde de, 12 Eylül'de de, 28 Şubat'ta da.
00:35:08Şimdi o günkü yargı düzeni, o günkü yargı sistemi tamamen o darbeler sürecinde darbeci-vesayetçi anlayışa kol kanat giren, adeta onlara meşruluk kazandıran, darbe mağdurlarını değil de darbe mağdurlarının hakkını savunacakken darbecilerin hakkını savunan bir yargı sistemi vardı.
00:35:3028 Şubat'ta o kız öğrencilerimiz, üniversite birincisi olan kızlar, yaka paça polis zoruyla kürsülerden atıldı.
00:35:39Bugün yapılabilir mi?
00:35:40Bugünkü yargı sistemi, işte 15 Temmuz'da bu ülkenin yargısı, savcıları evde oturmadılar.
00:35:47Millet meydanlara koşarken, onlar da adliyelere koştular, darbecilerle ilgili gözaltıları yaptılar, onları yakaladılar ve hukuk düzeni içerisinde darbecilerden hesap soruldu.
00:35:59Yani arada şu fark var, 2000'li yılların bugünkü yargı sistemi, milletin hakkını, hukukunu savunan, insan haklarının, demokrasinin yanında duran, demokratik hukuk devleti ilkesine sadık olan bir yargı sistemi ama geçmişteki yargı sistemi, maalesef bunu üzülerek söylüyoruz,
00:36:18darbecilere alkış tutan, işte o 28 Şubat'ta adeta cübbelerini darbecilerin, o vesayetçilerin önüne seren bir yargı.
00:36:27Nereden nereye geldiğimizin aslında farkında olmamız lazım.
00:36:32Yani ülkemizin geldiği, özellikle yargı alanındaki büyük aşamayı ifade etmek istedim.
00:36:37Şimdi devam edeceğiz, bir izin verirseniz bir reklam arasına gideyim.
00:36:41Sonra sizin yaptığınız yargı reformu strateji belgesi var, biraz ondan bahsedelim.
00:36:49Bugün bayağı benim telefonuma sizin programa katılacağınızı öğrenen vatandaşlarımızdan çok mesaj aldım.
00:36:57Şu COVID-19 sürecinde yapılan denetimli serbestlik düzenlemesinin kapsamı genişleyecek mi, genişlemeyecek mi?
00:37:04Hepsini konuşalım bir reklamdan sonra.
00:37:11Sayın Bakan, Adalet Bakanı İlmaz Tunç ile konuşmaya devam ediyoruz.
00:37:26Şimdi biraz süremiz sınırlı, kısa soru kısa cevap şeklinde gidebilirsek çok sevinirim.
00:37:34Önce şu konuya bir girmek istiyorum.
00:37:39Bu yargıya güven endeksleri var.
00:37:44Türkiye alt sıralarda gösteriliyor.
00:37:48Buna katılıyor musunuz?
00:37:50Bu endeksler sürekli gündeme getiriliyor.
00:37:53Biz de Türkiye'nin o sırada olmadığını hep söylemeye çalışıyoruz.
00:37:58Türkiye o sırada değil.
00:38:00Türkiye'yi demokrasi olmayan, hukuk devleti olmayan seçimlerin yapılmadığı ülkelerle kıyaslayıp onları Türkiye'nin üzerinde göstermek.
00:38:11Buradan tabii o ülkelerin isimlerini ben saymam doğru değil.
00:38:15Bir kere masa başı hazırlanmış, objektif kriterlere dayanmayan bir sistemle yapılan çalışmalar bunlar.
00:38:25Burada tabii anketler kiminle yapılıyor, hangi akademisyenlerle, hangi kriterlerle bunlar belirli değil.
00:38:33Bahsedilen endeks Dünya Adalet Projesi olarak bilinen eski ABD Barolar Birliği Başkanı'nın kurduğu bir dernek.
00:38:45Dünya Adalet Projesi.
00:38:47Bu dernek bağışlarla çalışmalarını yürütüyor.
00:38:51Tabii bağış yapan ülkelere baktığımız zaman en başta Amerika Dışişleri Bakanlığı, Avrupa'nın bazı ülkeleri, Afrika'nın bazı ülkeleri.
00:38:59Bağış yapanlar yüksek.
00:39:01Bağış yapanların listesiyle sıralamanın hemen hemen aynı olduğunu görüyorsunuz.
00:39:05Baktınız mı ona?
00:39:07Baktık tabii. Bunu mecliste de milletvekilleri gündeme getirdi bütçe görüşmelerinde.
00:39:11Orada da ifade ettim. İki liste, bu bağışçıların listesi.
00:39:15İnternette var o liste. Bu da şey.
00:39:18Endeks.
00:39:19Şimdi burada aynı şekilde dünya basın özgürlüğü endeksi var.
00:39:24Şimdi orada da Türkiye'ye bakın İsrail'in altında.
00:39:27Şimdi bu doğru mu yani?
00:39:29İsrail son bir yılda Gazze'de 200'den fazla gazeteci öldürdü.
00:39:34Bunu nasıl söyleyebilirsiniz?
00:39:36Yani Türkiye'nin üzerinde olabilir mi basın özgürlüğünde?
00:39:39Yani tamamen propaganda'ya yönelik yapılmış çalışmalar.
00:39:43Tabii bunlar maalesef ekonomi çevreleri tarafından da dikkate alınan listeler.
00:39:48Özellikle hukuk endeksini baz almaya çalışan çevreler var.
00:39:53Burada tabii biz kendimize anlatmamız lazım.
00:39:57Madem siz bu propaganda'yı yapıyorsunuz.
00:39:59Bağış yapamayacağınıza göre.
00:40:01Yani bağış değil.
00:40:03Yani hangi kriterler, siz hangi doneler alıyorsunuz?
00:40:06Bakınız Türkiye yargı reformunda şunları şunları yapmış.
00:40:10Biraz önce bahsettiğimiz demokrasi dışı oluşumları sona erdirmiş.
00:40:15Darbeci vesayetçi anlayışı sona erdirmiş.
00:40:18Çok büyük sıkıntılardan geçerek Türkiye'yi yüksek standartlı bir demokrasiye getirmiş.
00:40:23Ve milli iradeye saygılı ve hukuk devletine saygılı bir yargı teşkilatı oluşmuş.
00:40:30Bunu darbe süreçlerinde geçmiş darbe süreçlerinde yaşadık.
00:40:33Ve 15 Temmuz'da da bunu gördük.
00:40:36Şimdi burada özellikle ülkemiz aleyhinde yapılan bu listelerin Türkiye'de sürekli tekrarlanması
00:40:44hukuka güveni zedelemeye yönelik bir propaganda'ya dönüşüyor.
00:40:49Yani buna da müsaade etmememiz lazım.
00:40:51Tabii biz özellikle hukuka güveni, hukuk güvenliğini sağlamaya yönelik çok büyük adımlar attık.
00:40:58Çok büyük reformlar yaptık.
00:41:00Hem anayasa değişiklikleriyle yargı birliğinin sağlanması anlamında
00:41:05hem de mevzuat düzenlemeleriyle.
00:41:08Temel kanunlarımızın tamamını biz şu son 22-23 yıl içerisinde yeniledik.
00:41:14Boştar kanunu, ceza kanunu, ticaret kanunu, usül kanunlarımızın tamamı hepsi yenilendi.
00:41:2280 yıllık kanunlar çağımızın, toplumun ihtiyaçlarına uygun hale getirildi.
00:41:282009'dan itibaren de planlı bir yargı reformu sürecine girdik.
00:41:33En son 23 Ocak'ta Sayın Cumhurbaşkanımız dördüncü yargı reformu strateji belgesini açıkladı.
00:41:40Yeni mi reform yapıyorsunuz diyenler var.
00:41:43Hayır biz yeni reform yapmıyoruz.
00:41:45Biz yeni mi aklınıza geldi diyenler var.
00:41:48Biz sürekli reform yapıyoruz.
00:41:50Dördüncü mü?
00:41:52Bu dördüncü.
00:41:53Toplumun ihtiyaçları değişiyor, hayat gelişiyor.
00:41:58Bilişim teknolojileri, yeni suç tipleri, ticari hayatta yeni uygulamalar başlıyor.
00:42:04Ve tüm bunlar yeni değişiklik ihtiyaçlarını beraberinde getiriyor.
00:42:07Nüfusun artması ve tüm bu ihtiyaçlar doğrultusunda eğer milletin ihtiyaçlarını karşılayacak bir süreç yaşamazsanız
00:42:17o zaman milletin gerisinde kalmış olursunuz.
00:42:20Şimdi birinci yargı reform stratejisi.
00:42:24Şimdi burada çok güzel anlaşılıyor.
00:42:262009 ile 2015'te birinci yargı.
00:42:29Evet.
00:42:30Birinci yargı reform stratejisi 2009-2015 arası.
00:42:33Gelebilirsiniz istiyorsanız.
00:42:35Buradan daha net anlaşılıyor.
00:42:38Evet 2009-2015 ben o zaman parlamentoda adalet komisyonu üyesi olarak çalıştığım dönem
00:42:46ve çok sayıda yargı paketini bu reform belgesi çerçevesi içerisinde hayata geçirmiştik.
00:42:52Özellikle basın özgürlüğü, düşünce ve ifade özgürlüğü ile ilgili birinci reform belgesinde önemli düzenlemeler vardı.
00:43:00Sonra ikincisi geldi.
00:43:01İkincisi 2015-2019 arası.
00:43:04Sonra üçüncü.
00:43:05Üçüncüsü de 2019'da 2023 yıllarını kapsayan ve üçüncü belgenin de sekizinci ve dokuzuncu yargı paketleri de bu yasama dönemi içerisinde mecliste yasalaştı.
00:43:19Şimdi dördüncü yargı reform stratejisi 2025 ve 2029 yıllarını kapsayan.
00:43:242029'a kadar.
00:43:25Evet.
00:43:26Buradaki felsefe, temel felsefe ne?
00:43:28Burada özellikle bu belgeyi hazırlarken masa başında oturup arkadaşlarımızla bakanlıkta hazırlamıyoruz bunu.
00:43:35Tüm tarafların görüşleri alındı.
00:43:38Geçtiğimiz bir, bir buçuk yıl içerisinde başta hukuk fakülteleri, üniversiteler, barolar
00:43:45çünkü yargının üç sacayandan birisi de avukatlarımız.
00:43:49Onların görüşleri, uygulamada karşılaştıkları sıkıntılar onları mutlaka dinlememiz gerekiyordu.
00:43:55Bütün barolara yazılar yazdık.
00:43:56Yani buradaki amaçlar şunlar.
00:43:58Kurumsal yapının...
00:43:59Yargının, evet yargının bütün kademelerinden görüşler alındı.
00:44:04Ve bu görüşler dolusunda hatta vatandaşlarımızdan internet yoluyla nasıl biraz önce size bir vatandaşımız cep telefondan sordu.
00:44:12Açtığımız sayfaya elli altı bin görüş geldi.
00:44:16Bu görüşler doğrusunda uygulamada neler isteniyor?
00:44:20Yargı süreçlerini hızlandırmak için neler gerekiyor?
00:44:24Ağır bir iş yükü var yargının.
00:44:26Gerek ceza yargılaması, gerek hukuk yargılamasında yapılması gereken neler, neler talep ediliyor?
00:44:34Bunların hepsini belirledik.
00:44:35Ve beş amacı ihtiva ediyor.
00:44:40Beş amaç, ana amaçlarımız.
00:44:43Bunlarda kırk beş hedef var.
00:44:45Ve bu kırk beş hedef iki yüz altmış dört faaliyet.
00:44:48Yani burada hukukun üstünlüğünü esas alan, gecikmeyen ve öngörülebilir bir adalet sistemi vizyonuyla çıkıyoruz dedik.
00:44:56Ve bu beş ana amaç içerisinde belki önümüzdeki dört yıllık süreç içerisinde yüzlerce maddeden oluşan kanun paketleri, yargı paketleri meclisimizin huzuruna getirilecek.
00:45:12İdari uygulamalar da olabilecek.
00:45:15Bakanlığın önemli bir faaliyeti aslında.
00:45:17Burada kurumsal yapının güçlendirilmesi ve süreçlerin yeniden yapılandırılması.
00:45:23Burada özellikle yeni mahkemelerin kurulması, iş yükünün ağır olduğu, aile hukuku, iş davaları, kira davaları.
00:45:31Nerede bir yoğunlaşma var?
00:45:33Hangi istinaf dairesinde bir yoğunlaşma var?
00:45:36Oralarda bu sene...
00:45:38Şunu soracağım, şu ceza adaleti...
00:45:40Şöyle sırayla isterseniz.
00:45:42Yeni mahkemelerin kurulması, ihtisaslaşma.
00:45:46Özellikle ihtisaslaşmaya çok önem veriyoruz.
00:45:49Makul sürede yargılama.
00:45:51Hedef süre uygulamalarının yeniden belirlenmesi.
00:45:54Duruşmaların iki aydan fazla ertelenmemesi.
00:45:57Ceza yargılamasında duruşmanın başlayıp karar verinceye kadar ara vermeden bitirilebilmesi.
00:46:03Ki bunun örneklerini de görüyorum.
00:46:05Makul süreden kastını...
00:46:06Bir geri gelebilirsek...
00:46:10Evet.
00:46:12Teftiş mekanizması ve dijitalleşme.
00:46:15Yapay zeka uygulamaları.
00:46:17Tüm bununla yönelik çalışmalarımız var.
00:46:19Bilirkişilik müessesesi.
00:46:21Yargı da çok önemli.
00:46:22Tüzel kişi bilirkişi uygulamasının geliştirilmesi.
00:46:26Bu konu önemli.
00:46:28Noter yardımcılığı sistemi.
00:46:29Hukuk fakültesi mezunların.
00:46:31Kamuoyuyla iletişim, medya ilişkisi.
00:46:34Siz de katılmıştınız.
00:46:36Adalet medya paneli yapmıştık.
00:46:38Bir katkı sağladınız.
00:46:40Teşekkür ediyoruz.
00:46:41Çok istifade ettik.
00:46:42Oradan çıkan görüşler doğrusunda da attığımız adımlar var.
00:46:46İnsan kaynakları kapasitenizin güçlendirilmesi.
00:46:49Bir kere bizim insan kaynağımız hukuk fakültelerinden.
00:46:52Hukuk fakültesindeki eğitim kalitesinin arttırılması noktasındaki çabalarımızı sürdürüyoruz.
00:46:58Yüksek Yönetim Kurulumuzla beraber.
00:47:01Bu yıl ilk 100 bine girenler hukuk fakültesini kazanabilecekler.
00:47:06Ve bu ülkenin en başarılı öğrencileri hukuk fakültesine girsin istiyoruz.
00:47:11Bu uygulama bu sene başlıyor.
00:47:13Hukuk fakültesine dikey geçiş, meslek üyesi okulundan geçiş bunlar kaldırıldı.
00:47:18İkinci öğretimi kaldırıldı.
00:47:20Ve kalite, özellikle akademik kadroların da güçlendirilmesiyle ilgili çalışmalar var.
00:47:25Türkiye Adalet Akademisi kanunumuz geçen hafta meclisten çıktı.
00:47:28İçerisinde bünyesinde hukuk araştırmaları merkezi de olacak.
00:47:32Hakim ve savcılarımızın teminatlarının arttırılmasına yönelik yeni hedeflerimiz de var.
00:47:36Tabi hukuk ve idari yargılama süreçlerinin etkinliğinin arttırılması.
00:47:41Burada özellikle uygulamadan, basitleştirmeye yönelik, gereksiz duruşmaların ortadan kaldırılmasına yönelik,
00:47:47bazı uyuşmazlıkların çekişmesiz yargıya intikali, alternatif uyuşmazlık kapsamının daha da genişletilmesi,
00:47:54ara buluculuk, aile ara buluculuğu boşanma hukukunda.
00:47:59Özellikle boşanma davalarının daha kısa sürede tamamlanmasına yönelik çalışmalarımız var.
00:48:04Tahkimin yaygınlaştırılması, biraz uzun sürecek.
00:48:09Şunu da, adalete erişiminin kolaylaştırılmasıyla ilgili de çok sayıda hedef var.
00:48:14Orada özellikle kadına şiddet soruşturma bürolarının...
00:48:17Bu ne demek kadına şiddet soruşturma bürolarının?
00:48:20Kadına şiddetle mücadelede çok hassasız.
00:48:23Özellikle kadınlarımızın gecikmeksizin bu soruşturma süreçlerinde onların örselenmemesi,
00:48:29hemen onlara mahsus soruşturma bürolarının oluşturulması,
00:48:33onların ifadelerinin alındığı yerlerin diğer kişilerden ayrı yerlerde olması,
00:48:38çocuklar bakımından da aynı şekilde.
00:48:40Bu konudaki cumhuriyet savcılarının uzmanlaştırılması, engellilere yönelik hususlar...
00:48:45Yani kadına şiddet soruşturma büroları olacak sadece o mahkemede.
00:48:49Bilişim suçları da var yine.
00:48:50Burada da bir ihtisaslaşma söz konusu.
00:48:53Bu tabii bir özet.
00:48:54Daha bunun detayları belgede var.
00:48:57Şimdi ceza adaleti sisteminin etkinliğinin arttırılması,
00:49:00özellikle son günlerde konuştuğumuz,
00:49:04yapanın yanına kar kalmasın düşüncesi hakim.
00:49:08Şey diyorlar bir de, cezasızlık algısı var.
00:49:12Yani doğru dürüst ceza verilmiyor.
00:49:14Yüksek ceza, caydırıcı değil.
00:49:16Adam her türlü toplumsal düzeni bozacak davranışlarda bulunuyor.
00:49:22Bir de şimdi görseller de meydana çıktı sosyal medya aracılığıyla falan.
00:49:26Doğru dürüst ceza almıyor.
00:49:27Herkesin şikayeti bu yani.
00:49:29Aslında bu da çok doğru değil.
00:49:33Yani doğru dürüst ceza almıyor şeklindeki ifade de biraz.
00:49:39Tabii o da bir algı.
00:49:42Algıdan bahsediyorum.
00:49:44395 bin kişi var cezaevlerinde.
00:49:47Dolayısıyla ceza alanlar var.
00:49:51Burada özellikle karşılaştığımız husus tutuklama tedbiri bakımından.
00:49:57Yani bir olay meydana geldiğinde kişi eğer o olay medyaya intikal ettiğinde
00:50:04ya da sosyal medyaya serbest kaldığında bir infial durumu söz konusu oluyor.
00:50:09İnfialden sonra tutukluyor.
00:50:11Evet.
00:50:12Tutuklama geliyor.
00:50:13Dosyada o görüntü olmayabiliyor.
00:50:15Savcı ve sorgu hakiminin huzurunda o görüntü sonradan ortaya çıkmış olabiliyor.
00:50:20O kamera görüntüsü.
00:50:21Onu görmemiş oluyor.
00:50:22Görmemiş oluyor.
00:50:23Ve sonradan çıktığında da aslında sanki sosyal medyada tepki oldu da o nedenle tutuklandı
00:50:28gibi bir algı oluşuyor.
00:50:30Burada özellikle ceza adaleti dediğimiz zaman 3 aşamadan oluşuyor.
00:50:34Soruşturma.
00:50:35Etkin bir soruşturma.
00:50:37Delillerin toplanması önemli.
00:50:39Kovuşturma, dava aşaması ve infaz aşaması.
00:50:43Üçü de birbirinden önemli.
00:50:45İnfaz da önemli.
00:50:46Çünkü infaz da suçu, suçluyu, toplumu suçtan korumak için önemli.
00:50:52Orada cezasını çeken kişi ıslah edilmiş bir şekilde dışarıya çıkması lazım.
00:50:59Bu konuda çalışmalarımız da var.
00:51:01Şu anda iş yurtları vasıtasıyla yaklaşık 80 bin kişi o atölyelerde, fabrikalarda çalışıyorlar.
00:51:10Meslek öğrenenler var.
00:51:12Eğitim merkezleri var.
00:51:13Meslek eğitim merkezleri, okullar.
00:51:15Yaklaşık 60 bin kişi de öğrenim görüyor.
00:51:18Ortaokul, lise, üniversite şeklinde.
00:51:20Şimdi burada tutuklamadaki sorun şu.
00:51:23Tutuklama tedbiri ceza mahkemesi kanunumuzun 100. maddesinde.
00:51:29Kişinin kuvvetli suç işlediğine dair somut delil varsa ve bir tutuklama sebebi de varsa,
00:51:38delilleri gizleme ve kaçma şüphesi de varsa hakim tutuklamaya karar verebilir.
00:51:44Ve bazı katalog suçlar var.
00:51:46Bu suçlarda tutuklama sebebi var sayılır diyor kanunumuz.
00:51:49Bir de o kanunda 2 yılın altındaki suçlarda tutuklama yapılamaz diyor.
00:51:54Burada özellikle 2 yılın altındaki suçlar bakımından tutuklama yapılamaz hükmü nedeniyle
00:52:01bahsettiğiniz cezasızlık algısı ilk aşamada, suçun işlendiği anda tutuklama olmadığı için bir algıya dönüşüyor.
00:52:09Özellikle 2 yılın altındaki suçlar bakımından, yine 2 yılın altındaki suçlar bakımından tutuklama yasağı olsun.
00:52:16Tutuklama bir tedbirdir.
00:52:18Bir istisnadır.
00:52:20Asıl olan tutuksuz yargılamadır.
00:52:22Burada özellikle bazı suçlar bakımından, işte basit testit, yaralama, kasten yaralamanın basit hali,
00:52:30işte bir hayvana eziyet, hayvanı öldürme gibi toplumda infial oluşmuş olabiliyor.
00:52:37Eskiden eski kanunda infial vardı ama bu geniş yorumlanıyordu.
00:52:41Şimdi bunu geniş yorumlamanın da olmaması açısından bir takım kriterlerin olmasını istiyoruz.
00:52:48Bu bir öneridir.
00:52:49Bu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde milletvekillerimizin takdirinde olan bir husus.
00:52:54Şimdi tutuklamayla ilgili mi bu öneri?
00:52:57Evet.
00:52:58Kişinin yeniden bir suç işleyeceği hususunda kuvvetli bir suç şüphe varsa, yani kişi işte çok sayıda suç kaydı var diyoruz.
00:53:06Yani kişinin suç işleme eğilimi fazlaysa bunu dikkate alabilirsin diyoruz hakime.
00:53:12Güzel.
00:53:13İki yılın altında da olsa.
00:53:15Yine suçun işleniş şekli, canice bir hayvana eziyeti mesela, cezası iki yılın altında bile olsa.
00:53:23Adam zavallı bir kediye tekme atıyor mesela, infiale kapılıyor.
00:53:27İki yılın altında değil, orada infiale kapılıyor.
00:53:30Yani buradaki suçun işleniş şekli ve zararın ağırlığı ve kamu düzenini bozma tehlikesi.
00:53:36Bu zaten kamu düzenini bozma tehlikesi ahim kriterlerinde de olan bir husus.
00:53:42Bu konular var ise, iki yılın altında da olsa tutuklama tedbirine başvurabilirsiniz.
00:53:49Benim fikrimiz varsa çok güzel bir öneri.
00:53:52Yani diyor ki iki yılın altında bir suç işlemiş, normalde kanuna göre tutuklayamıyorsunuz.
00:53:59Ancak şüphelinin davranışlarının yeniden bir suç işleyeceği hususunda kuvvetli bir şüphe oluşturuyorsa, çok güzel.
00:54:07Veya suçun işleniş şeklinin ya da suçtan meydana gelen zararın ağırlığının kamu düzenini önemli ölçüde bozması halinde.
00:54:15Tutuklama kararı.
00:54:16Öyle durumlar oluyor ki kamu düzenini bozuyor.
00:54:18Biz bunu tabi ceza hukukçularımızla da görüştük.
00:54:20Burada biz somut delil kriterini biz getirdik.
00:54:25Bu yargı paketleri çerçevesi içerisinde.
00:54:28Onu niye soruyorsunuz somut delil?
00:54:31Şimdi burada özellikle hukukçular olarak tutuklamanın istisna olması, adli kontrolle eğer sağlanabiliyorsa tedbir, adli kontrole başvurulması.
00:54:42Ama özellikle biraz önce bahsettiğimiz sebepler nedeniyle de hakime şu sebepler varsa da bir takdir yetkisinin verilebilmesi.
00:54:50Tutuklamayla ilgili böyle bir önerimiz.
00:54:53Peki bu öneri?
00:54:54Bu önerimiz tabi milletvekilleri tarafından tartışılacak.
00:54:56Yasalaşacak.
00:54:57Yasama görevi milletvekillerimizin.
00:54:59Siz meclise sunacaksınız.
00:55:01Tabi ki uygulamadan aldığımız ve özellikle ceza hukukçularından aldığımız öneriler doğrultusunda böyle bir teklifi, taslağı milletvekillerimizin takdirlerine arz ediyoruz.
00:55:11Başka var mı Onur?
00:55:12Bir de tabi denetimli serbestlik konusu çok tartışılıyor.
00:55:17İki yılın altındaki suçlar bakımından denetimli serbestlik cezasızlık algısına yol açıyor.
00:55:24Şimdi iki yıl ceza alan birisi bir yıl koşullu salıverme, bir yıl da denetimli serbestlik.
00:55:32Cezaevinde kalış süresi sıfır, hiç kalmıyor.
00:55:35İmza atıp çıkıyor.
00:55:37İki yıllık bir suç işlemiş.
00:55:39Burada özellikle o bir yıllık koşullu salıvermeden denetimli serbestlikten yararlanabilmesi için cezasının belli bir kısmı, beşte bir olabilir.
00:55:51Bunu meclis takdir edecektir.
00:55:53Meclisin takdir edeceği bir süre içerisinde cezaevinde bulunması cezasızlık algısını ortadan kaldırabilir.
00:56:00Siz diyorsunuz yani denetimli serbestliğin yerine bir kısmı yatacak diyorsunuz yani hapishanede.
00:56:08Şimdi otomatik bir yıl denetimli serbestlik uygulandığında iki yılın altındaki suçlar bakımından hiç cezaevine girmemiş oluyor.
00:56:15Dolayısıyla ona bir cezaevine giriş.
00:56:18Orada bir cezaevine giriş caydırıcılık açısından önemli olduğunu düşünüyoruz.
00:56:23Bu da tabii ki milletvekili takdir edeceği bir husus.
00:56:27Mecliste.
00:56:28Bunun dışında.
00:56:29Gelebilir mi şey Onur bir sonraki?
00:56:33Tabii haksız tahrik altında işlenmişse ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren bir suç.
00:56:4118 yıldan 24 yıla kadar cezası var.
00:56:44Burada da tabii suçun alt sınırına baktığımız zaman 18 yıl verilirse cezaevindeki kalış süresi ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren bir suç bakımından bunun yükseltilmesinde fayda olduğunu düşünüyoruz.
00:57:00Burada da 22 yıldan 30 yıla çıkarılabilir.
00:57:03Bunu öneriyorsunuz.
00:57:04Şu anda 18 yıl siz 22 yapıyorsunuz.
00:57:08Olabilir diyoruz.
00:57:09Yine müebbet hapiste de 12 yıl 16'ya çıkabilir diyoruz.
00:57:13Özellikle haksız tahrikle ilgili kadın eşitiyet olaylarında çok eleştiriye neden oluyor.
00:57:19İhal uygulamasında bir düzenleme yapmıştık.
00:57:22Kravat indirimi dediğimiz kişinin sat duruşmadaki kılık kıyafeti nedeniyle indirim yapılmasın şeklinde kanuna vurgulayıcı bir cümle koymuştuk.
00:57:33Haksız tahrikle ilgili de böyle bir düzenleme bu kamuoyundaki eleştirileri ve mağduriyeti ortadan kaldırabilir.
00:57:40Yine teşebbüs aşamasında da eğer suç teşebbüs aşamasında kalmışsa şu anda 13 yıldan 20 yıla bu 14-21 olarak değerlendirilebilir.
00:57:50Devam.
00:57:51Ve diğer özellikle toplum huzurunu bozmaya yönelik suçlar bakımından bir ceza kanunlarımızda bir tarama yaptık.
00:58:02Ceza okurçularımızdan görüşler aldık.
00:58:04O suçlar bakımından cezasızlığa yol açan suçun alt ve üst sınırları arasında bir değerlendirme yapma imkanı, değerlendirme yapma gereği var.
00:58:15Özellikle vücut dokunulmazlığına karşı suçlarda yaralama suçunun cezasının yaklaşık %50 oranında artırılmasına yönelik bir öneri olacak.
00:58:29Yaralama suçundaki cezayı düşük buluyorsunuz o zaman.
00:58:35Vücut dokunulmazlığına karşı suçlarda basit yaralamada.
00:58:40Basit tehditte nesi?
00:58:41Basit tehditte alt sınır 1 ay, bunun da öneri 2 ay şeklinde.
00:58:46Alt sınır çok düşük çünkü tehditte.
00:58:49Bunlar tabii biraz önce bahsettiğim denetimli serbestlik düzenlemesiyle beraber düşündüğümüzde yatarı olan suçlar haline gelecek.
00:58:59Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması.
00:59:02Mesela meskun mahallede silahla ateş etme.
00:59:06Meskun mahallede silahla ateş etme şu anda mevcut düzenlememiz 6 aydan 3 yıla kadar hapis.
00:59:13Siz ne diyorsunuz?
00:59:14Burada da kuru sıkı da dahil 1 yıldan 5 yıla kadar önerimiz var.
00:59:20Burada kuru sıkı hariç miydi?
00:59:22Orada da, yok orada hariç.
00:59:24Hariçti.
00:59:25Meskun silaha girmiyor o, silaha girsin diyoruz.
00:59:31Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulmasının kutlamalar, düğünlerde, nişanlarda, asker uğurlaması gibi kutlamalarda ateş edilmesi durumunda
00:59:41çok içimize açıdan maalesef tatsız olaylara neden olmuyor.
00:59:47Burada caydırıcılık gerekir.
00:59:49Düğünlerde, nişanlarda bu tür kutlamalarda eğer silah atılmışsa 6 aydan 3 yıla kadar cezası.
00:59:58Yani şu andaki bizim denetimli serbestlik uygulamamıza göre alt sınara baktığınız zaman cezası yok.
01:00:04Buradaki önerimiz de bunun bir kat, yani şuradaki yukarıdaki 1 yıl 5 yılın bir kat arttırılması,
01:00:111 yıldan 1,5 yıldan 10 yıla kadar o hakimin olayın muhammetine göre takdir edebileceği bir husus.
01:00:19Bu iki konu da çok önemli.
01:00:21Orada caydırıcılığı sağlamak zorundayız.
01:00:24O düğünlerde atılan silahlar özellikle.
01:00:26Biz haber yapmak zorundayız.
01:00:27Zaten eğer ölüme neden olmuşsa ayrıca cezası var.
01:00:31Bir de oradan da ceza almış olacak.
01:00:33Ölümlü veya yaralamalı trafik kazalarına karışan ve zaruret dışında olay yerini terk eden sürücülere bir müştekil ceza uygulanması lazım.
01:00:42Şu anda mevzuatımızda böyle bir müştekil ceza yok.
01:00:45Burada olay yerini terk ediyor.
01:00:49Alkollü araç kullanmış, kazaya neden olmuş, ölüme neden olmuş.
01:00:53Olay yerini terk edip sonrasında…
01:00:55Bir tane örnek olay var Türkiye'nin tartıştığı.
01:00:57Amerika'ya kaçtı falan.
01:00:59Evet.
01:01:00Oradaki iade yargılaması devam ediyor.
01:01:03Burada mesela alkol bir gün sonra geliyor.
01:01:07Alkollü olup olmadığı belirlenemiyor.
01:01:09Buna benzer sorunlar çıkıyor.
01:01:11Burada da bir yıldan üç yıla kadar eğer olay yerini terk etmek…
01:01:15Terk etmek suçu.
01:01:16Tabii.
01:01:17Terk etmek suçu.
01:01:18Müştekil bir suç olsun.
01:01:19Ayrıca sürücü belgesi de iki yıl alınsın gibi bir önerimiz olacak.
01:01:23Sayın Bakanım bu da çok önemli bir konu.
01:01:26Yani trafik kazası yaptın, olay yerini terk ediyorsun.
01:01:31Eskiden buna bir suçu yoktu bunun.
01:01:34Evet.
01:01:35Cezası yoktu.
01:01:36Şimdi buna bir ceza tanımlıyorsunuz.
01:01:38Bir yıla üç yıl arası bir ceza ve sürücü belgesi iki yıl geri alınacak.
01:01:43Evet.
01:01:44Çok önemli.
01:01:45Trafikte saldırı amacıyla başka bir aracı ısrarla takip etmişse
01:01:49veya bu amaçla araçtan inmişse burada da idari para cezası ve sürücü belgesinin geri alınması…
01:01:55Bu ne demek yani?
01:01:57Bu şey mi?
01:01:58Israrla takip ediyor saldırı amacıyla.
01:02:01Ha saldırı amacıyla da araçtan inersen.
01:02:05Tabii.
01:02:06Ve bu amaçla da araçtan iniyor.
01:02:08Burada da sürücü belgelerinin alınma süresini bir yıla çıkarmak gerekir caydırıcılık açısından.
01:02:15Diğer suçlar bakımından da trafik güvenliğini tehlikeye sokma.
01:02:21Alkollü araç kullanmanın cezası şu anda üç aydan iki yıla kadar mevcut düzenleme.
01:02:26Baktığınız zaman işte denetimli serbestlik, koşulu salıverme hiç yatarı olmayan bir suç kapsamında.
01:02:33Dolayısıyla caydırıcılık açısından alt sınırın yükseltilmesi ve biraz önce bahsettiğimiz
01:02:41denetimli serbestlik uygulaması ile ilgili kanun değişikliği ile beraber yatarı olan bir suç halinde.
01:02:47Yani alkollü araç kullanıyorsan ve yakalandıysan,
01:02:49üç aydan altı aya çıkacak.
01:02:53Alt sınırının artırılması yönünde.
01:02:55Başka?
01:02:56Çok önemli şeyler bunlar toplumu ilgilendiren.
01:02:59Trafikte yol kesme.
01:03:00Burada da, burada kanunumuzda.
01:03:02Nasıl bir şey bu suç?
01:03:03Trafikte akış sırasında önüne kırıyor ve yolu durduruyor.
01:03:11Dolayısıyla bunun bir ceza kanununda müstakil bir suç şeklinde düzenlenmiş bir hali yok.
01:03:20Belki idari para cezası olabilir.
01:03:23Trafik güvenliğini tehlikeye sokmak diye.
01:03:25Ama bu noktada da müstakil bir suç haline getirilmesi önemli.
01:03:31Bir yıldan üç yıla kadar ve ayrıca sürücü belgesinin bir yıl süreyle geri alınması ile ilgili bir önerimiz söz konusu olacak.
01:03:40Bunun da böyle bir tarif edilmemiş bir suç olması enteresanmış yani gerçekten.
01:03:44Evet.
01:03:45Tabii şimdi şu anda bizim en çok karşılaştığımız ama cezasızlığa yol açan önemli konular.
01:03:51Yani devam eden hususlar var.
01:03:53Daha çok sayıda bu şekilde mevzuatımızı...
01:03:55Verelim.
01:03:56Onur.
01:03:57Yine ehliyetsiz araç kullanmanın, idari para cezalarının artırılması yönünde, trafikte makas atma...
01:04:04Ah şu en önemlisi makas.
01:04:06Şu anda onun cezası 9.267 lira.
01:04:1250.000 liraya çıkarıyorsunuz.
01:04:14Yani bu bizim önerimiz.
01:04:16Bir yıl ehliyetin de geri alınması.
01:04:19Bunlar trafik kazalarına ve ölümlere neden olan eylemler aslında.
01:04:24Dolayısıyla bu eylemlerin ayrıca müstakil bir suç haline getirilmesinde de yarar var.
01:04:31Devam ediyor.
01:04:32Drift atma, mevcutta 46.000 ve 60 gün ehliyeti geri alınıyor.
01:04:37Bunun da para cezası ve ehliyetin geri alınması 60 gün yeterli olmaz.
01:04:43Drift atma da bunlar da hep...
01:04:4580.000 lira diyorsunuz.
01:04:47Evet.
01:04:48Bir yılda ehliyetin geri alınması.
01:04:49Drift atıyorsan 80.000 lira ceza vereceksin.
01:04:51Bir yılda ehliyetini kaptıracaksınız.
01:04:54Şimdi bunu tabii şöyle bizi izleyenler.
01:04:56Bunlar henüz Türkiye Büyük Net Meclisi'nde tartışılmış hususlar değil.
01:05:01Meclis gündemine getirilecek.
01:05:02Bunlar bizim yargı reformu kapsamında yaptığımız toplantılarda, görüşmelerde,
01:05:06hukukçularla ve uygulayıcılarla yaptığımız görüşmelerde elde ettiğimiz veriler ve taslak.
01:05:14Bu taslağı milletvekillerimiz takdir edecek, değerlendirecek.
01:05:17Başka var mı?
01:05:18Alkollü araç kullanma yine aynı şekilde.
01:05:20Konuşmuştuk burada niye?
01:05:21Uyuşturucunun etkisi altında araç kullanma yine aynı şekilde.
01:05:24Ve devam eden başka suçlar da var.
01:05:28Ambulans itfaiye ve polis aracına yol vermeme.
01:05:31Burada da cezaların düşük kaldığını görüyoruz.
01:05:34Para cezaları var.
01:05:35Burada İçişleri Bakanlığımızla da koordineli bir çalışma yapıyoruz.
01:05:40Onların da önerilerini alıyoruz.
01:05:42Birlikte buradaki rakamlar farklılaşabilir, değişebilir.
01:05:48İlemaddi hasarlı olaylarda kaza yerini terk etme,
01:05:51mevcut hali düşük kaldığı için bunların arttırılması ve birçok bu şekilde ceza adaleti,
01:05:59özellikle bilişim suçları çok arttı.
01:06:02Şu anda yargının önemli bir iş yükünü bilişim suçları oluşturuyor.
01:06:07Bilişim sistemi üzerinden hırsızlık ve dolandırıcılık suçlarına,
01:06:11konu paranın başka hesaba aktarılması durumunda çok büyük mağduriyetler söz konusu.
01:06:16Burada diyoruz ki ilgili hesabın bankalar veya savcı talimatıyla 3 güne kadar askıya alınmasını sağlayalım.
01:06:23Bu konuda bir düzenleme ihtiyacımız var.
01:06:25Hangi hesabın?
01:06:26Dolandırılan hesabın.
01:06:29Dolandırıcılık mağduriyetinin hesabını askıya alarak onu korumaya alalım.
01:06:363 güne kadar askıya?
01:06:37Evet.
01:06:38ATM kameralarından yüz görüntüsünün tespiti halindeyiz.
01:06:48Yani ben ATM'de bir işlem yapacaksam yüzüm görünecek.
01:06:52Evet.
01:06:53Burada da ATM kameralarından yüz kapatılarak işlem yapılması nedeniyle failler tespit edilemeyebiliyor.
01:07:02Oradaki bilişim suçu.
01:07:04Orada da ATM kameralarından yüz görüntüsü tespit edilecek şekilde işlem yapılabilmesini sağlamak gerekiyor.
01:07:12Çünkü yüzünü kapatıyor, maske takıyor ve para çekiyor.
01:07:15Peki adam yüz görüntüsünü kapatırsa ceza mı alacak?
01:07:20Çekemeyecek parayı.
01:07:22Sistem vermeyecek.
01:07:23Ha öyle bir şey.
01:07:24Tabii tabii.
01:07:25Sistem vermeyecek.
01:07:26Onu tanıyacak.
01:07:27Yüzünü görmesi.
01:07:28Görmesi gerekecek.
01:07:29Anladım.
01:07:30Anladın mı şimdi Onur?
01:07:31Tamam.
01:07:32Yine ATM kamera kayıtlarına ulaşılamaması.
01:07:35ATM kamera kayıtlarının saklanması süresi altı aydan.
01:07:39Bu bankalara ilgileniyor.
01:07:40Bankalara bir zorunluluk.
01:07:42Altı ay saklıyorlardı.
01:07:44Bunu iki yıla çıkarmak gerekecek.
01:07:46Savcının veya mahkemenin bankalardan talep ettiği bilgilerin on gün içinde gönderilmesinin zorunlu hale getirilmesi.
01:07:53Öyle bir zorunluluk yok mu şu anda?
01:07:55Burada bunun özellikle bankalara yönelik on gün içerisinde kısa süre içerisinde soruşturmanın tamamlanması lazım.
01:08:02Elektronik ödeme kuruluşlarının müşterinin kimliğini biyometrik yöntemlerle belirlemeleri şartıyla hesap açmaları.
01:08:11Yine telefon dolandırıcılığına ilişkin tedbirler var.
01:08:15Onlar da…
01:08:16Şu telefon dolandırıcılığına ilişkin tedbirlere bakabilir miyiz?
01:08:19Bir telefon cihazında çok sayıda hat kullanılmak suretiyle suçlar işlenmesi çok yaygınlaştı.
01:08:25Bir telefon cihazında en fazla 3 farklı GSM hattının kullanılabilmesiyle ilgili bir önerimiz olacak.
01:08:32Yine GSM aboneliğinin ancak elektronik kimlik doğrulama kabiliyetine ait kimlik belgeleriyle, çiftli kimlikle yapılabilmesi.
01:08:41Yine yabancıların…
01:08:43Her kafasına…
01:08:44Tabii sen onu şey yapamayacaksın.
01:08:45Evet.
01:08:46Bundan da çok yararlanıyorlar.
01:08:47Yabancıların GSM hattı aboneliğinin biyometrik yöntemlerle yapılması.
01:08:51Burada da özellikle yabancı hattlar bakımından da çok mağduriyetler söz konusu oluyor.
01:08:58Yine vatandaşların en fazla 3, yabancıların ise en fazla 1 GSM hattına sahip olabilmesi gibi bir düşüncemiz var.
01:09:06Tabii bu tartışılacak.
01:09:08GSM hattını bir başkasına kullanması için veren kişiye idari para cezası düşünülebilir.
01:09:14Ve buna benzer…
01:09:16Yaptığınız o toplantılarınızda bilişim suçlarını kolaylaştıran unsurlar olarak mı bunları tespit ettiniz?
01:09:24Hem telefon dolandırıcılığı hem internet yoluyla buradan vatandaşlarımıza da tekrar tekrar söyleyelim.
01:09:30Özellikle telefon yoluyla dolandırıcılıklar çok büyük mağduriyete neden oluyor.
01:09:35Yine bilişim yoluyla özellikle bilişim suçları giderek arttı.
01:09:41Ve artmaya takibi de suçlunun tespiti de çok kolay olmuyor.
01:09:45Peki telefon dolandırıcılığı arttı.
01:09:47Buradan vatandaşlarımıza bir şey…
01:09:49Bana söyleyin, benim telefonum var. Nasıl dolandırılacağım ben?
01:09:53Ben sizi bankadan arıyorum.
01:09:55Hesabınıza şöyle bir işlem yapıyor.
01:10:00Sizi özellikle korumaya alacağız.
01:10:02Hesabınızı korumamız gerekiyor.
01:10:04Gibi bir vatandaşı bir telaşa kaptırarak özellikle onun şifresini alıp hesabının boşaltılması olaylarıyla çok karşılaşılıyor.
01:10:13Ve diğer bilişim suçları da önemli.
01:10:15Yine bilgisayar üzerinden yapılan, internet üzerinden yasadışı bahis olur.
01:10:20Diğer sanal kumar bunlar özellikle gençlerimizin mağduriyetine neden olan hususlar.
01:10:30O zaman vatandaş bu tür şeylere inanmayacak yani sürekli.
01:10:33Evet, bilişim suçları ağır ceza mahkemelerinde dolandırıcılık suçları gerçekten ağır cezanın ağır bir iş yükünü oluşturuyor.
01:10:41Şu anda öyle mi?
01:10:42Evet, orada da ihtisaslaşmayı sağlayarak asli ceza mahkemelerinin bir bölümünü bilişim suçlarına bakan mahkemeler haline dönüştürmemiz gerekiyor.
01:10:52Bunlar birkaç örnek.
01:10:55Şu şeyi de bir sorayım sayın bakanım.
01:10:57Cezaevlerinin bu COVID-19 sürecinde telefondan bana çok geldi bu soru.
01:11:04Denetimli serbestlik düzenlemesinin kapsamı genişleyecek mi?
01:11:09Vatandaşlar diyorlar ki biz bu kapsamdan yararlanamadık anayasaya, aykırı falan diye çok sayıda şikayet var.
01:11:15Şimdi COVID zamanında biliyorsunuz açık cezaevinde bulunan hükümlüler iznine çıkarıldı.
01:11:232 ay sürelerle hep uzatıldı.
01:11:25COVID uzadıkça onların izin süreleri de uzadı.
01:11:29İzinde geçirdikleri süre 3 yılı buldu COVID bitinceye kadar.
01:11:33Sonrasında COVID bittikten sonra da tabii bunlar 3 yıl boyunca dışarıda işte meslek edindiler, okullara başladılar, işe girdiler.
01:11:42Bunların cezaevlerine geri dönüşünün toplumsal fayda açısından doğru olmayacağını düşündü meclisimiz.
01:11:50Ve burada onların geri dönüşlerini 5 yılın altındaki denetimli serbestliğe, koşulu salı vermesine 5 yıl kalanlar bakımından siz dönmeyebilirsiniz.
01:12:05Dışarıda denetimli serbestlik yoluyla geçirebilirsiniz diye bir kanun çıktı.
01:12:10Tabi burada 31 Temmuz 2023 tarihi itibariyle cezaevinde bulunanlar bundan yararlanabildi.
01:12:19Şimdi 31 Temmuz 2023 tarihi itibariyle cezaevinde bulunup suç tarihi itibariyle cezaevinde bulunmayandan sonra suç işleyip yargılaması çabuk bitenler yararlandı.
01:12:33Ama cezaevinde bulunmayan, suç tarihi bakımından daha evvel suç işleyenler bundan yararlanamadı.
01:12:39Dolayısıyla bu vatandaşlarımız şunu diyor, suç tarihi bakımından ben ondan önce işlemiştim suçu ama benim yargılamam uzun sürdü, bu benim problemim değil.
01:12:52Dolayısıyla eşitlik ilkesi bakımından o covid izni süresinden benim de yararlanmam gerekir diyor.
01:12:59Haklılar mı?
01:13:00Meclise çok başvurular var, bize dilekçeler çok.
01:13:02Bu konuda biz bir taslak hazırladık.
01:13:06Bu taslağı milletvekillerimize, grubumuza aktaracağız.
01:13:10Takdir tabi ki meclisimizin.
01:13:12Siz yani bu şikayeti dikkate alarak bir taslak hazırladınız.
01:13:17Burada eşitlik ilkesi bakımından vatandaşlarımızın haklı olduğu düşünülebilir.
01:13:24Covid döneminde bu oldu.
01:13:27Ama bunun tabi ki sürekli bir uygulama değil bu.
01:13:32O tarihi itibariyle.
01:13:33Zaten bunlar da söylüyorlar.
01:13:35Burada özellikle basına kısmi bir af mı geliyor, bu bir af düzenlemesi şeklinde değerlendirmemek lazım.
01:13:44Çok kısıtlı bir alanda.
01:13:45Tamamen oradaki suç tarihi ve cezaevinde bulunma tarihi bakımından bir eşitliği sağlama düzenlemesi olabilir.
01:13:51Zaten bana gelen bütün o mesajlarda da bunun üzerinde duruyorlar vatandaşlar.
01:13:56Onu milletvekillerimizin takdirlerine arz edeceğiz.
01:13:59O zaman sizin sorununuzun çözülmesi için gerekli girişimlerde bulunuyor Adalet Bakanlığı.
01:14:05Bunu söyleyebiliriz.
01:14:06Sayın Bakan bir şey soracağım.
01:14:08Şimdi bir tablo gelecek ekrana.
01:14:10Türkiye'de kaç dava var?
01:14:13Soru doğru mu?
01:14:14Evet.
01:14:16Şu anda toplam derdes dosya sayısı karar sayıları var burada.
01:14:252023 tarihi itibariyle derdes dosya sayısı 11 milyon.
01:14:32Derdes dosya sayısı ne demek?
01:14:34Şu anda yargı teşkilatımız ilk derece istinaf, yargıtay, danıştay ve idare mahkemeleri.
01:14:43Toplam anayasa mahkemesi de dahil 11 milyon 858 bin 779 dosyamız var.
01:14:51Bütün mahkemelerde şu anda?
01:14:53Tabi.
01:14:54Devam eden.
01:14:55Bunun tabi 11 milyonun yaklaşık 6 milyonu Cumhuriyet Başsavcılıkları'ndaki soruşturma dosyaları.
01:15:02Bu dosyalarında bir kısmı ihbar var ama yakalanamayan, suç faili belirli olmayan kişilerden oluşuyor.
01:15:10O nedenle 11 milyon belki yanıltıcı olabilir.
01:15:13Bunun bir kısmı daimi aramada olan yaklaşık 3,5 milyon civarında bir daimi arama var.
01:15:20Cumhuriyet Başsavcılıkları'ndaki dosyalar yekünü biraz artırıyor.
01:15:24Burada zaten rakamlar da belli.
01:15:26Karar sayılarına baktığımız zaman 2023 yılında toplam karar sayısı 12 milyon 517 bin 9.
01:15:33Her türlü mahkemenin verdiği karar.
01:15:35Hepsi tamam.
01:15:36Hepsi.
01:15:37Savcılıklar da dahil.
01:15:382024'te 13 milyon 896 bin 709 giderek artan bir karar.
01:15:47Burada derdest sosyal sayısına baktığımız zaman son 2-3 yılda artan dosya sayısı
01:15:54yani 2023'te de 2024'te de derdest sosyal sayımız 11 milyon civarındaydı.
01:16:02Ama karar sayısı derdestten daha fazla olduğunu görüyoruz.
01:16:05Bu da yargı teşkilatımızın insan kapasitesinin giderek güçlenmesi
01:16:09karar sayısını derdest dosya sayısından daha fazla olduğunu gösteriyor.
01:16:13Yani karar sayısını...
01:16:14Mevcut biriken dosyaların artık daha çok karar verilerek sonuçlandırıldığının bir göstergesi.
01:16:21Siz o zaman başarıyı karar sayısının artmasında görüyorsunuz o zaman.
01:16:24Tabii ki.
01:16:25Çünkü devreden dosyadan çok daha fazla karar vermeniz lazım ki biriken dosyaların bitmesi.
01:16:31Burada vatandaşlarımız özellikle yargıya işi düşen vatandaşlarımız bir an önce davalarının sonuçlanmasını istiyor.
01:16:39Bu konuda da özellikle hakim-savcı sayılarımızın arttırılması
01:16:452002'de 8 binden 2025'de 25 bine ulaştı.
01:16:50Kadın hakim-savcı sayımızın sayısı da %38-40'lara ulaştı.
01:16:54Müthiş ya.
01:16:55Yani 2002 yılında 1800 kadın hakim-savcı varken
01:17:01Şu anda akademidekilerin %50 civarında yani.
01:17:04Akademide eğitim görenler.
01:17:06Kadınlarımız hakim ve savcılık noktasında çok daha istekliler.
01:17:11Son 2 yılda da 3369 hakim ve savcımızı yargı teşkilatımıza dahil etmiş olduk.
01:17:19Burada insan kaynakları kapasitemizi güçlendirme çalışmalarımıza devam ediyoruz.
01:17:24Yine ilk derece mahkemelerimizde 3727'den 2025'de 8632'ye çıktı.
01:17:32Son 2 yılda da 3038 ilk derece mahkemesinin kurulmasını sağladık.
01:17:38Özellikle İstanbul, Ankara, büyükşehirlerimiz başta olmak üzere
01:17:42hem istinaf dairelerinde hem ilk derecede bazı uyuşmazlıklarda yoğunluk var.
01:17:50Özellikle kira davaları, boşanmalar, aile hukuku.
01:17:54Oralarda yeni mahkemeleri şiratla kuruyoruz.
01:17:57Ve vatandaşlarımızın uzun süren yargılamalardan yakınmasını ortadan kaldırmanın gayreti içerisindeyiz.
01:18:06Türkiye'deki adliye sayıları var mı?
01:18:08Adliye sayısı şu anda 381 olması lazım.
01:18:12En son kulu da açtık.
01:18:152002'de 78 müstakil adliyemiz vardı.
01:18:19Bugün 381.
01:18:20Yani toplam kapalı alan miktarına baktığımız zaman 10 kat bir artış var.
01:18:25Biz tabi avukatlık yaptığımız yıllarda, ben de İstanbul'da avukatlık yaptım.
01:18:30Pendik, Kartal, Tuz'da ayrı ayrı adliyeler.
01:18:34Şimdi Anadolu Adliyesi hepsinin tek çatı altında.
01:18:37Ve daha uygun şartlarda.
01:18:40Hepsi kiralık dairelerde, kiralık apartmanlarda hizmet verirdi o dönemde.
01:18:45Yani fotokopi kağıtlarının bile avukatlardan istendiği günlerden bugün artık modern binalarda,
01:18:51dijital sistemlerin olduğu binalarda, daha çağdaş mekanlarda bu hizmetler veriliyor.
01:18:57Hatta 2023'e mektuplar vardı.
01:19:002000 yılının başında Cumhuriyet'in 100. yılına mektup yazılma şeyi vardı bir modası.
01:19:08Hatırlarsanız.
01:19:09Evet, evet.
01:19:10Şimdi bizim bakanlığa da yazmışlar.
01:19:13Bir hakim yeni başlamış göreve.
01:19:15Hemen açtık tabii mektupları.
01:19:17Çok sayıda mektup var.
01:19:18Diyor ki dönemin adalet bakanına, tabii kim olacağı belli değil.
01:19:23O zaman şu anki adalet bakanı Hikmet Sami Türk yazmış.
01:19:27Ben diyor şu ilimizin şu ilçesinde hakimliğe başladım.
01:19:32Ve adliyemiz belediye binasının ikinci katında diyor.
01:19:37Sobalı bir yerdeyiz diyor.
01:19:39Sabahları geldiğimizde soba yapmak zorundayız diyor.
01:19:41Bilgisayarımız yok diyor.
01:19:43Sadece seçim kurulunda var bir bilgisayar diyor.
01:19:47Yıl kaç bunu yazar?
01:19:50Yıl 2023'e mektuplar 2020 yılındaydı herhalde.
01:19:5420'ydi evet.
01:19:55Ya da 2019.
01:19:562020.
01:19:572020.
01:19:58Ve inşallah diyor gelecekte diyor bilgisayarlarla donatılmış adliyeler olur.
01:20:06Ve böyle belediye binalarının üzerinde değil de daha müstakil yerlerde adliyenin vakarına yakışır.
01:20:11Hizmetler görülür.
01:20:13Siz adalet bakanı olarak bu mektubu yazan hakimi bulmuş musunuz?
01:20:16Mektubu yazan acaba emekli oldu mu diye bir araştırdık.
01:20:19Antalya istinaf mahkemesinde iş dairesinde bir hakimimiz çıktı.
01:20:23Hala görevde.
01:20:24Antalya'ya gittiğimizde de kendisiyle buluştuk.
01:20:26Hala görevde.
01:20:27Memnun mu?
01:20:28Tabii şimdi istinafta.
01:20:30Fiziki şartlardan yakınlıyormuş.
01:20:33Elbette ki memnun.
01:20:34Fiziki şartları şimdi biz giderek artırıyoruz.
01:20:37Şu anda UYAP sistemimiz bizim.
01:20:40Dünya çapında bir dünyada gelişmiş ülkelerden çok daha önce başladık biz dijitalleşmeye.
01:20:47İktidarımız döneminde çok geliştirdik.
01:20:50Hem vatandaşlarımız hem avukatlarımız, bilirkişiler, hakim, savcılarımız UYAP sistem üzerinden tüm işlemlerini gerçekleştirebiliyorlar.
01:21:00Ve elektronik duruşmalar bu sistem üzerinden yapılabiliyor.
01:21:06Dijital duruşma var.
01:21:08Yine shakebiz, elektronik duruşma, tüm bunlar elektronik posta.
01:21:14Artık dijital dünyanın tüm uygulamalarını gerçekleştirmenin gayreti içerisinde oluyoruz.
01:21:21Şimdi artık yapay zeka dönemi.
01:21:23Yapay zeka alanında çalışan hukukçular var, yazılımlar var.
01:21:27Ve bu konuda tabi ki yargıda insan unsuru önemli.
01:21:31Karar verecek olan vicdana göre karar verecek.
01:21:34Ama özellikle kurumsal kapasite içinde, kalem işlerinde, kararların özellikle dosya hazırlama vs.
01:21:44yapay zekanın da kullanılma imkanı var.
01:21:47Bunları da yargı sistemimizde çözeceksin.
01:21:52Çözmeye devam edeceğiz.
01:21:53Çok teşekkür ediyorum sayın bakan katıldığınız için.
01:21:56Tabi 264 hedefin içerisinde çok sayıda kırılımlar var.
01:22:02Tabi bu kırılımların yasal düzenleme gerektiren hususları Türkiye Büyük Net Meclisimizin takdirinde.
01:22:09Bu idari uygulamaları da süratle bizim bakanlık olarak gerçekleştirmemiz lazım.
01:22:15Mesela onlardan bir tanesi hukuk fakültelerindeki kontenjanın azaltılması ve başarılı sıralamasının yükseltilmesiydi.
01:22:24Onu da 125 binden 100 bine ilk uygulama olarak başlatmış olduk.
01:22:28İdari uygulamaları hızlı bir şekilde, yasal tedbirleri de,
01:22:33ceza adaletiyle ilgili bir kısmını gördüğümüz hususları meclisimizin takdirine önümüzdeki günlerde sunmuş olacağız.
01:22:41Çok teşekkür ediyorum katıldığınız için sağ olun.
01:22:43Adalet Bakanımız bu akşam konuğumuz oldu.
01:22:47Tarafsız Bölge Özel'de.
01:22:49Bu arada Beyaz Saray'da Trump-Zelenski buluşması vardı bugün.
01:22:55Zelenski Beyaz Sarayı terk ediyormuş.
01:23:01Baya olaylar olmuş.
01:23:03Kavga etmişler kameraların önünde Trump ile Zelenski.
01:23:07Zelenski de terk ediyormuş Beyaz Sarayı falan.
01:23:10Baya olaylar var.
01:23:11Kaçırdık onları.
01:23:12Şimdi izleyeceğiz zaten.
01:23:13Fulya Öztürk'ün programı var bizden sonra.
01:23:16Fulya Hanım'a da selamlarımızı gönderelim.
01:23:18Trump-Zelenski kavgasını gayet güzel aktaracak bizlere konuklarıyla birlikte.
01:23:23Ramazan'ın şerefi tebrik ediyoruz.
01:23:25Ramazan ayı milletimize huzur getirsin.
01:23:29Gazze başta olmak üzere bütün insanla barış getirsin inşallah.
01:23:34Biz de yürekten katılıyoruz.
01:23:36İyi akşamlar.