Sa isang barangay sa Roxas City, Capiz, ang magkapatid na sina Artemio at Ariel, parehong may kakaibang sakit na tinatawag na X-Linked dystonia parkinsonism o XDP. Isa itong kondisyon sa utak na unang natuklasan sa isla ng Panay.
Ang kanilang kapatid na si Elsa ang nag-aalaga sa kanila… isang sakripisyo na nagmula sa kanyang malasakit.
Panoorin ang ‘Dystonia,’ dokumentaryo ni Kara David sa #IWitness.
Ang kanilang kapatid na si Elsa ang nag-aalaga sa kanila… isang sakripisyo na nagmula sa kanyang malasakit.
Panoorin ang ‘Dystonia,’ dokumentaryo ni Kara David sa #IWitness.
Category
😹
FunTranscript
00:00In a neighborhood in Rojas City, Capiz,
00:10there are two brothers who have a different disease.
00:16Kuya, how are you?
00:18What's your name?
00:20Ariel.
00:21Okay.
00:22Maybe they're OK.
00:24Oh, yes, it's so difficult.
00:26Is it still hurt for the child?
00:28No, I'm OK.
00:29Are you OK?
00:31Are you OK?
00:32Is it OK?
00:34Parker says uncle's head.
00:38He's back to the car.
00:40Just hurry.
00:41No.
00:42Are you OK?
00:43Are you OK, sir?
00:47Are you OK?
00:49Is there any pain?
00:50Ako isang gumagalaw?
00:56Mah rao?
00:58Ay kuya
00:59Ang magkapatid na Artemio at Ariel ay may sakit na X-linked dystonia Parkinsonism o XDP.
01:09Isang sakit sa utak na unang natuklasan sa isla ng Panay.
01:20The problem with dystonia is that there are involuntary movements.
01:29So, my doctor said that it's not a mistake.
01:34It's like continuously working out.
01:38It's like your body hurts.
01:40Even if you want to hang out.
01:43Pagamat utak ang punterya ng sakit na ito, hindi apektado ang pag-iisip ng taong may dystonia.
01:51Normal ang isipan pero di mo kontrolado ang katawan.
02:01Dating tour guide sa Boracay si Ariel. Matipuno ang kanyang katawan.
02:07Pero ngayon, para siyang batang, nag-aaral muling maglakad.
02:13Oh, that's a good thing!
02:15Kuya, ati, come on.
02:16Come on, ma'am.
02:22Kaya?
02:23Oh, you can do it.
02:24You can do it.
02:26Kumpara sa kanyang kuya,
02:28it's a good thing to do it.
02:28It's a good thing to do it.
02:29It's a good thing to do it.
02:30It's a good thing to do it.
02:31Where are we going?
02:33Boracay?
02:33Where are we going?
02:34Where are we going?
02:36Kalibo mo.
02:37Habang kami lumalakad,
02:41nalaman kong dati palang scuba diver si Artemio.
02:45Maliksi, mahusay lumangoy,
02:47at walang takot sa mundo.
02:49Uy, sabi mo, pag mahuhulog ka, ah.
02:51Kaya pala kahit gaano kahina ang kanyang katawan,
02:55nararamdaman ko ang lakas ng loob
02:58sa kanyang bawat hakbang.
03:01Tigil muna.
03:07Kaya mong tumayo na matuwid?
03:10Hindi.
03:10Gusto mong tumayo na matuwid?
03:12Subukan natin.
03:15O, yan.
03:17Tuwid na, tuwid na.
03:19Kaya, lumakad?
03:23O, o.
03:25Pagod na?
03:25Pagod na.
03:26Balik na tayo.
03:27Balik na tayo.
03:28Teka, hindi ko tayong konti.
03:32Biglaan dumarating ang sakit na ito.
03:35Sa kaso ni Artemio,
03:37tinamaan siya ng dystonia
03:39habang nasa ilalim siya ng tubig.
03:42Bigla na lang daw hindi niya makontrol
03:44ang kanyang leeg.
03:45So, anong nangyari nung nandun kayo
03:48sa ilalim ng tubig?
03:49Biglang gumalaw yung ulo ninyo?
03:51Umangat ako bigla.
03:54Ah, delikado yun, kuya.
03:56Nga, tapos na lang ako,
03:57nagsanda lang ako ba sa balik.
03:59Oo.
04:00Nindesisyon ako lang,
04:01umangat ako muna.
04:02Oo.
04:02Oo.
04:02Kasi so, parang lumala eh.
04:05Lumala na?
04:06Lumala ang kanyang kondisyon
04:08hanggang sa buong katawan na niya
04:10ang apektado.
04:12Tinanggap mo na lang na ganito na talaga eh.
04:14Tinanggap mo na lang?
04:15Oo.
04:16Wala na lang ako magagawain.
04:17Nandito na ito eh.
04:23Kung si Artemio mabilis na natanggap
04:26ang kapalaran,
04:29hindi ang kanyang pamilya.
04:31Sa oras ng kanyang kahinaan,
04:37iniwan siya ng asawa.
04:48Ang kapatid nilang si Elsa
04:50ang nagsakripisyo
04:51para alagaan
04:53ang kanyang dalawang kuya.
04:54Hindi ito ang unang beses
05:03na nag-alaga si Elsa
05:05ng kamag-anak
05:06na may dystonia
05:07o XDP.
05:09Ang isa pa nilang kapatid,
05:11si Arnel,
05:12may ganito ring sakit
05:14at si Elsa rin
05:15ang nag-alaga sa kanya.
05:17Nakikita ko rin
05:18nahihirapan siya as it.
05:20Ako kakait ako,
05:21umiiyak ako,
05:23ayaw ko,
05:24ayaw ko.
05:25Pero pag nakikita mo
05:26yung kapatid mo
05:27nahihirapan,
05:29ganun,
05:29parang mas gusto mo
05:31nalang mapahinga siya.
05:35Dalawang taon lang
05:36nabuhay
05:36ang kanyang kuya Arnel.
05:38Nang mamatay ito
05:39noong 2018,
05:42sunod namang
05:43nagkadistonya
05:44ang iba pa niyang
05:45kapatid na lalaki.
05:46Yan nga yung tanong kong
05:49mamay sa akong sarili,
05:50bakit lahat
05:51ng problema,
05:53responsiveness sa akin.
05:55Sabi ko nga kay mama,
05:56parang hindi ko na kaya.
05:58Hey, pero pag
05:58sinasabi ko kay mama,
06:02pag nakikita ko,
06:02si mama na sinasabi niya
06:04nga,
06:05nahihirapan siya,
06:06naghihirapan siya
06:07mag-alaga,
06:07baka mauna siyang mamatay.
06:09Wala akong choice
06:10ako nung nag-aalaga.
06:12Maraming salamat
06:13sa pagtutok ninyo
06:14sa eyewitness,
06:15mga kapuso.
06:15Anong masasabi ninyo
06:16sa dokumentaryong ito?
06:18I-comment nyo na yan
06:19tapos mag-subscribe na rin kayo
06:21sa GMA Public Affairs
06:23YouTube channel.