Youtube kanalımıza abone olun: ►https://goo.gl/USTWfS
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:3010 yıllarca üzeri diktatörlük kapağıyla örtülen etnik gerilimler 2003'te Pandora'nın kutusunun açılmasıyla yeniden ortaya çıkmıştı ve sorunun çözümünü basit sananlar yine yanıldı.
00:45İngiliz egemenliği ile başlayan ve Amerikan işgalleri ile de tetiklenen etnik gerilimin adı bu kez Arap-Kürt gerginliği şeklinde gösteriyor kendini Irak'ta.
00:552009'un ilkbahar ve yaz ayları Afganistan'ın ön plana çıktığı dönemler oldu.
01:01NATO güçleriyle Taliban militanları ve hatta son zamanlarda Pakistan ordusunun da dahil olduğu çatışmalar Afganistan ve Pakistan'ı dünya gündeminde ilk sıralara taşıdı ve Irak bir kez daha unutuldu ne yazık ki.
01:13Her nedense Irak'ta başarı sağlandığı düşünüldü. Bu nedenle Amerikan ordusu birkaç ay önce Irak'ta şehirlerdeki kontrolü ve asayişi Irak ordusunu ve polisine bıraktı.
01:24İşte ne olduysa bundan sonra oldu ve bombalar Musul'da ve Bağdat'ta patlamaya başladı.
01:29Her gün yüzlerce kişinin yaşamını yitiriyor bu şehirlerde.
01:32Kerkük'te her gün onlarca canlı bomba ele geçiriliyor ve bu kez krizin adı Arap-Kürt gerilimi olarak ortaya çıkıyor.
01:39Kırmızı ağı bu hafta Irak'ın kuzeyinden ve Arap-Kürt geriliminden geçiyor.
02:09Tarih 18 Temmuz 2009
02:15Tarih 18 Temmuz 2009
02:16Teliuc'e yakınlarında yol kenarına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 3 kişi öldü.
02:29Saldırının hedefi Amerikalılarla işbirliği yapan sünni bir aşiret reisiydi.
02:34Bundan 4 gün sonra 22 Temmuz.
02:40Başkent Bağdat'ın kuzeyindeki Diyala kentinde silahlı kişilerin 3 yolcu otobüsüne ateş açması sonucu kutsal yerleri ziyaret eden 5 İranlı öldü.
02:49Üç gün sonra 25 Temmuz.
02:58Kuzeyde bölgesel Türk yönetimi altındaki yerlerde seçime gidildi.
03:0318 yıllık ezber bozuldu ve Kürt tarafı muhalif kelimesiyle tanıştı.
03:0828 Temmuz 2009
03:15Amerikan savunulu vakanı Robert Gates
03:17Irak'ı sürpriz ziyareti sırasında
03:20Amerikan ordusunun şehirlerden çekilmesini değerlendirdi
03:23ve Irak ordusunun ülkede güvenliği sağlayabilecek durumda olduğunu söyledi.
03:34Gates'in açıklamasından 10 gün sonra
03:377 Ağustos
03:39Musul'da Şii Türkmenlerin gittiği bir caminin önüne konan bomba
03:44cemaat dağılırken patladı
03:4530 kişi yaşamını yitirdi.
03:53Aynı saatlerde Bağdat'ta
03:55Kerbela'dan dönmekte olan Şiilerin geçişi sırasında
03:58yol kenarındaki bomba patlatıldı
04:006 kişi öldü.
04:073 gün sonra 10 Ağustos
04:09Musul ve Bağdat
04:112'şer patlamayla sarsıldı.
04:1341 kişi yaşamını yitirdi.
04:153 gün sonra 17 Ağustos
04:21Musul'daki patlamada 17 kişi öldü.
04:254 gün sonra 17 Ağustos
04:3222 yıllık bir aranın ardından yapılması beklenen
04:35nüfus sayımı kuzeydeki Kerkük ve
04:38Ninova kentlerinde süresiz ertelendi.
04:41Gerekçe Irak adına yabancı bir kavram değildi.
04:44Etnik gerginlik.
04:46Daha da özeline inersek
04:48Arap-Kürt gerginliği.
04:54Amerikan Dışişleri Bakanı Robert Gates'in
04:56Irak ordusu güvenliği sağlamaya
04:58muktedirdir.
04:59Açıklamasından 3 hafta sonra.
05:0219 Ağustos.
05:05Irak'ın en çok korunan bölgesi
05:07hükümet ve diplomatik temsilciliklerin
05:09bulunduğu bölge olan Başkent Bağdat'taki
05:12Yeşil Bölge kana bulandı.
05:14Yeşil Bölge'de 5 patlama meydana geldi.
05:19Irak Dışişleri Bakanlığı ve
05:21parlamento binalarının önünde
05:23patlamaların şiddetiyle
05:24krater açıldı.
05:27Saldırıda 100 kişi öldü.
05:31Ve Irak'tan gelen haberlerde
05:34bir kez daha muhasebe kaydına dönüldü.
05:39Bugüne kadar 6 yıldan beri
05:52meydana gelen patlamalardan çok farklıdır.
05:56Onlarca insan bir anda hayatını kaybediyor.
06:00Bazen yüze yakın insan bir o patlamada
06:03hayatını kaybediyor.
06:04Bir de patlamada meydana geldiği bölgeye
06:06yerle bir ediliyor.
06:08Bir depremi andırıyor.
06:10Bunun birçok Türkmen ve diğer yetkililerce
06:14yapılan açıklamalarda
06:15bu patlamaların sıradan olmadığını,
06:20adeta bir bölgesel güç
06:21ya da Irak'ın içindeki büyük güçlerin
06:26tarafından yapıldığını açıklıyorlar.
06:28açıklıyorlar.
06:29Irak'taki bazı çevreler
06:31saldırılardan
06:32Sünnileri ve destekçisi
06:34Suudi Arabistan'ı sorumlu tutuyor.
06:38Kuzey bölgelerinde
06:39Şii Türkmenlerin hedef alınması
06:41Arap-Kürt gerginliğini tırmandırıyor.
06:44İşgalin üzerinden
06:49altı yıldan fazla bir zaman geçti
06:51ve gözler yeniden Irak'a çevrildi.
06:54Bu kez krizin yeni adı
06:55Musul ve Bağdat.
06:57Özellikle Musul'da yaşanan patlamalar
06:59Kuzey bölgelerinin önümüzdeki zamanlarda
07:01oldukça ısınacağının bir habercizi
07:04ve Arap-Kürt gerginliği
07:06eğer durdurulmazsa
07:07bu bölge Afganistan'dan bile
07:09çok daha büyük çatışmalara sahne olabilir.
07:14Mezhep zenginliği
07:17yalnız Irak'ın değil
07:19Orta Doğu'nun gerçeği.
07:21Müslümanı, Hristiyanı,
07:23Sünnisi, Şiisi, Maronisi,
07:25Süryanesi, Türkmeni, Kürdü,
07:27Arap'ı.
07:34Batı'nın kültürel zenginlik tanımlaması
07:36bu coğrafya için
07:38çatışmanın ana unsuru anlamına geliyor.
07:41Bu çeşitliliği bir arada tutmak için
07:42tarih boyunca çeşitli yöntemler izlendi.
07:46En başarılı yöntemin
07:47Osmanlı tarafından izlendiği varsayılıyor hep.
07:50Aslında Orta Doğu bu anlamda tek değil.
08:03Dünyada birçok örneği var bu etnik çeşitliliğin.
08:07Mesela dağılan Yugoslavia.
08:09Tito'nun kristal küre şeklinde tanımladığı
08:11Yugoslavia'da ağırlıklı olarak
08:13Güney Slav halkları yaşıyordu.
08:15Ama kendi işlerinde Arnavut, Sırp, Hırvat
08:19ve diğerleri olarak ölünmüşlerdi.
08:22Slav, Türk, Müslüman, Hristiyan
08:24ve başka çok sayıda etnik kimlik ve mezhep vardı.
08:28Ama ne olduysa onun ölümüyle oldu
08:30ve bir anda Sırp, Hırvat ve Arnavut kimlikleri
08:34ön plana çıktı.
08:47Sırpların baskıları ve diğerlerinin
08:50bağımsızlık mücadeleleri
08:52kristal küreği yere düşürdü
08:54ve dağıldı Yugoslavia.
09:26Güney Asya'da etnik ve mezhep çatışmalarının
09:31yoğun yaşandığı bir diğer coğrafya oldu.
09:34İngilizler sömürgeci politikalarının
09:36Hindistan, Pakistan, Sri Lanka'da olduğu gibi
09:39Afganistan'da da işleyeceğini düşünüyorlardı.
09:42Ancak Afganistan'a giremediler.
09:45Çünkü Peştun, Beluç, Pencabi gibi
09:48birbirlerine düşman olan gruplar
09:50ortak tehdide yani İngilizlere karşı birleştiler.
09:54Özellikle çoğunluğu oluşturan
09:56Peştunların direnişi
09:57İngilizleri Pakistan'ın kuzeyindeki
10:00Peşaver kentinin ötesine geçirmedi.
10:0280'lerin başında
10:03Sovyetler de kontrol edemedi burayı.
10:06Gelişmiş silahları,
10:08büyük bir ordusu vardı ama
10:10tarihten ders almamışlardı.
10:12Her gruba mavi boncuk dağıtma stratejisine karşı
10:32bütün gruplar birleşti.
10:34Başta Amerika ve Beşik Devletleri olmak üzere
10:36alınan dış destekle çıkardılar
10:39Kızıl Ordu'yu Güney Asya'dan.
10:42O destekçiler geçen 20 yılın ardından
10:4511 Eylül saldırılarından bir ay sonra
10:47bu kez işgalci konumundaydı aynı yerde.
10:50Sovyetlerin başarısızlığını görmüşlerdi.
11:05İngiliz örneği de ortadaydı.
11:08Bu yüzden farklı bir yöntem izlediler.
11:10Her gruba mavi boncuk dağıtma stratejisi
11:13İngiliz ve Sovyet taktiklerinden bile kötüydü.
11:16Bu yüzden orada akan kan hiç durmadı.
11:34Yalnız askerlerin değil sivillerin de yaşamını yitirdiği
11:38kadınların baskı altında tutulduğu
11:40orta çağ karanlığındaki bir ülke olarak duruyor.
11:43Afganistan.
11:46Bu yüzden onlarca ülkenin askeri
11:49kışlalarından çıkamıyor.
11:51Ve Afganistan çevresindeki ülkelerle birlikte
11:54radikalizme doğru ilerliyor.
11:56En büyük etnik grup peştunlar
11:58zaten yönetimi elinde tutuyor.
12:00Ama bu memnuniyetsizliklerini gidermiyor.
12:03Çünkü oradaki dert başka.
12:13Aşiret aşiretle savaşıyor.
12:16Her vadide bir aşiret var ve vadiler birbirleriyle savaşıyor.
12:20Bir aşiret lideri
12:21diğeri tarafından suikastle öldürülüyor.
12:24Her bir aşiret üyesinin
12:25diğer aşiretle mutlaka kan davası var.
12:28ve buradaki herkes birbirine düşman
12:30ama aynı zamanda herkes
12:32yabancılara düşman.
12:41Herkesin yabancılara düşman olduğu
12:43tek yer Afganistan değil.
12:45Orta Doğu'da da yabancılar hiç sevilmiyorlar.
12:57Ancak burada yapı daha da karmaşık.
13:00Irak sorununun temelleri de
13:01diğerleri gibi on yıllar öncesinde yetiyor.
13:09Osmanlı egemenliğinde geçen
13:11ve yönetimin mutasarrıflıklar şeklinde
13:14adil bir şekilde dağıtıldığı
13:16400 yıl kan akmadı bölgede.
13:19Bazı küçük isyanlar dışında
13:21etnik veya mezhepsel gerilimler yaşanmadı.
13:26Ancak Osmanlı'nın son dönemleri
13:29Balkanlarda olduğu gibi
13:30burada da sancılı geçti.
13:3320. yüzyılın başlarında
13:34İngilizlerin bölgeye gelerek
13:36yerel halkları kışkırtmasıyla
13:38ilk etnik sıkıntılarda
13:40ortaya çıkmaya başladı.
13:43Arap milliyetçiliğine oynayan İngilizler
13:46Güney Asya'da yapamadığını
13:47burada başardı ve bölgenin
13:49Osmanlı'dan kopuşunu
13:51başlatan olayları tetikledi.
13:5519. yüzyılın sonlarında
13:57Osmanlı'yı Balkanlardan vuran
13:59milliyetçilik hareketleri
14:00ilham kaynağı oldu Batılılara.
14:03İngilizler Orta Doğu'da
14:04Arap milliyetçiliğini körükledim.
14:07Yüzyıllarca süren birlik ve beraberlik
14:09iktidar hırsıyla dağıldı
14:10ve Arap isyanlarıyla
14:12bölge Osmanlı'dan koptu.
14:22O dönemden sonra
14:24başıboş bir toprak parçası haline gelen
14:27Irak'ta etnik gruplarda
14:29hakim güç olma çabasına girişti.
14:31Aslında Irak her zaman
14:33merkezi otorite tarafından yönetilen
14:35bir ülke olmuştu.
14:38Fakat siyasi otorite merkezi olmasına
14:40ve Bağdat'ta güçlü bir liderlik
14:42bulunmasına ilişkin bir çaba
14:44hep olmasına rağmen
14:45değişik bölgelerde ortaya çıkan
14:47yerel güçler
14:48her zaman için
14:49özellik arayışında oldu.
14:53Devletin kuruluşundan bu yana
14:55Irak'ın kuzeyindeki
14:57Türk isyanları
14:58hep sürdü.
14:581920'lerden itibaren
15:00Irak
15:01daha İngiliz mandasındayken de
15:03kuzeyde isyanlar vardı.
15:05Ve İngiliz işgali başladığında
15:071920'lerde
15:09güneyde Şii isyanı da vardı.
15:11Fakat Bağdat'ta
15:12gerek krallık döneminde
15:14gerekse krallıktan sonra
15:15Bağdat rejimi döneminde
15:17güç kullanılarak
15:18bu hareketleri bastırıldı
15:19ve kontrol altına alınmaya çalışıldı.
15:22Saddam Hüseyin'in
15:311979'dan sonra
15:33iktidara gelmesiyle birlikte
15:34bu baskı
15:35iyice ağırlaştı.
15:37Saddam Hüseyin
15:38ülkeyi çok güçlü bir polis
15:40ve istihbarat denetimi yoluyla
15:41kontrolü altında tutmaya çalıştı.
15:46Ülkenin en büyük grubu
15:48Şiilere
15:49iktidarda yer verilmedi.
15:50Kuzeyde Kürtler ve Türkmenler
15:52Araplaştırılmaya çalışıldı.
15:54Halepçe'de
15:55yüzlerce Kürt
15:56katledildi.
15:57Türkmenlere yönelik de
15:59benzer katliamlar
16:00gerçekleştirildi.
16:01Baskıcı rejimin
16:02başarılı olduğu
16:03sanılıyordu
16:04ama yapılan
16:05sorunların
16:06üzerini örtmekten
16:07başka bir şey
16:08değildi aslında.
16:1211 Eylül saldırıları
16:13yalnız
16:13Akranistan için değil
16:15aslında en çok
16:16Irak için bir milat oldu.
16:18Kitle imha silahları
16:19bulundurduğu iddiasıyla
16:21Saddam Hüseyin'in
16:22ülkesi işgal edildi.
16:23Bağas yönetimi devrildi.
16:27Ve Pandora'nın
16:28kutusu açıldı.
16:2910 yıllar öncesine dayanan
16:40ve içten içe
16:41hep süren etnik gerginlikler
16:43birden su yüzüne çıkıverdi.
16:46Ve yıllarca baskı altında yaşayan
16:48Irak halkı
16:49savaştan sonra
16:50işgalle birlikte parçalandı.
16:53Halk güçlü bir merkezi yönetimin
16:55kendisi için
16:55nasıl bir baskı unsuru olduğunu
16:57bildiğinden
16:58yerel yönetimleri
16:59ön plana çıkarıldığı
17:01ve her grubun
17:02kendi çıkarlarını koruduğu
17:04kendi cephelerini oluşturmanın
17:05daha bir yararlı
17:07olacağını düşündü.
17:10İşgal öncesi
17:11Bağas rejimiyle
17:12ülkeyi yöneten
17:13Sünniler
17:142003 sonrası da
17:15aynı güce sahip
17:16olacaklarını düşündüler.
17:18Ama
17:18gerçekler
17:19farklıydı.
17:20Nüfusun çoğunluğunu oluşturan
17:32Şiiler
17:32bu kez
17:33seslerini yükseltti.
17:35İşgal ve sonrasında
17:36en kalabalık
17:37topluluk olmasına
17:38karşın
17:38on yıllardır
17:39iktidardan
17:40hatta
17:41siyasetten dışlanan
17:42Şiilerin
17:43silaha sarılmaları
17:44kaçınılmaz oldu.
17:45Irak
17:52çeşitli süreçlerden
17:53geçirmiş
17:54yani tarih olarak
17:54ama
17:55sorunları
17:56her zaman
17:56aynıdır.
17:57Yani Irak
17:58aslında
17:58geçmiş sorunlarıyla
18:00yaşıyor şimdi de.
18:02Yani geçmişte
18:02çözülmeyen sorunlar
18:03şimdi günümüze
18:04kadar devam edip
18:05ve o
18:06gerginlik
18:07o
18:07her zaman
18:10toplumsal
18:12şeye dönüşebilen
18:13bir
18:14potansiyele
18:14sahip
18:15maalesef.
18:16Birincisi Irak'ta
18:16güven kaybı var.
18:18Yani 80 yıllık
18:18politikacılar arasında
18:20toplumlar arasında
18:21bir güven kaybı
18:22söz konusudur.
18:23Rejimler
18:24yani
18:24gerek
18:26bazı rejimi
18:26gerek
18:27ondan daha önce
18:28biraz rejimler
18:29hatta
18:29krallık
18:30biraz daha
18:31yumuşak
18:33biraz daha
18:34o kadar
18:34milliyetçi falan
18:35davranmıyordu.
18:36Mezhepçe
18:36milliyetçi falan
18:37davranmıyordu ama
18:38yine de
18:39Irak'ın
18:40yeni modern
18:42tarihi
18:4258'den
18:43devrimle
18:44başlıyor.
18:44Abdülkarim
18:45Kasım'ın
18:45devrimiyle.
18:46Ondan sonra
18:47bir ideolojik
18:47baskı,
18:49bir ideolojik
18:50Arap
18:51milliyetçiliği
18:52başlıyor orada.
18:54Oradan artık
18:54Irak'ın
18:55toplumları
18:58birbirlerine
18:58güvenini kaybediyorlar.
18:59Bas rejimi
19:00bir tek şey
19:01başardı.
19:02İnsanları
19:02birbirlerine
19:03yabancıleştirdi.
19:04Yani toplumları
19:05birbirleriyle
19:05yabancıleştirdi.
19:06Bu yabancılaşma
19:07şimdi
19:08ne 6 yılda
19:10ne 10 yılda
19:11belki
19:11çok uzun
19:13şey sürecek.
19:14Yani
19:14bahsettiğim gibi
19:16bir anayasa var ama
19:17kimse güvenmiyor.
19:18Yani nasıl olacak?
19:19Formuller var,
19:20çözümler var ama
19:21çözümler uygulanmıyor.
19:22Çünkü kimse
19:23kimseye güvenmiyor.
19:23İlk çatışmalar
19:32Sünnilerle
19:33Şiiler arasında
19:34yaşandı.
19:35Buna
19:35bazı deviren
19:36Amerikan ordusunda
19:37Sünnilerin
19:38çatışmaları
19:39ve
19:39intihar saldırıları
19:41eklenince
19:41iş kontrolden
19:42çıkmaya başladım.
19:44Sünni-Şii
19:44gerginliği
19:45bir iktidar
19:46kriziydi.
19:48Gücü
19:49sokakta
19:49aramaya
19:49başladılar.
19:50Şiiler
19:51ülkenin
19:51en büyük
19:52iki milis
19:52grubunu
19:53kurdular.
19:53Sad grubu
19:55ve
19:55Mehdi ordusu.
19:57Bu grupları
19:57İran destekledi.
19:59Irak'ın
20:00İran eksenine
20:01kaymasını önlemek
20:02için Amerikan güçleri
20:03Şii gruplarla
20:04hep
20:05birsek
20:05temasında oldu
20:06ama
20:06bu iki güç
20:07arasındaki
20:08gerilimde
20:09üç seviyede
20:10kaldı.
20:10Amerika sonrasında
20:12Irak'taki güçleri
20:14kim kontrol edecek?
20:14Irak'ı kim yönetecek?
20:16Irak'ın
20:16toprak bütünlüğü
20:17ne olacak?
20:17sorularını
20:18daha ciddi olarak
20:19sormaya başladılar.
20:20Özellikle
20:20Şiiler
20:21daha ciddi olarak
20:21sormaya başladılar.
20:22Bu da tabii
20:24bu rekabeti
20:25kaçınılmaz olarak
20:26getiriyor.
20:26Çünkü Kürtler
20:27kuzeyde
20:28bir taraf
20:29bir uçta
20:30bağımsızlık olan
20:31veya bağımsızlığa
20:32en yakın
20:33bir yapıda
20:34olmak istiyorlar.
20:35Buna karşılık da
20:36çoğunluğu oluşturan
20:37Şii Araplar
20:37ülkenin kuzeyi de olsa
20:40güneyi de olsa
20:40da batısı da olsa
20:41merkezden yönetilmesini
20:43ve mümkün olduğunca
20:43gücün ve paranın
20:45merkeze aktarılması
20:46istiyor.
20:47bu mücadele
20:47bir süre daha
20:48devam edecek
20:48tahmin ederim.
20:50Bunun bir silahlı
20:51çatışmaya dönüşüp
20:51dönüşmeyeceğini
20:52önümüzdeki gelişmeler
20:53önümüzdeki aylar
20:54gösterecek.
20:55Çok ciddi
20:55bombalamalar
20:56saldırılar da oluyor.
20:57Bunu görüyoruz.
20:58Bu tehlikeli bir gidiş.
20:59İzlemek lazım.
21:00Irak'ta siyasi dengeler
21:04karmaşıklığıyla
21:04dikkat çekiyor.
21:06Bir yanda
21:07ülkenin en kalabalık
21:08grubu Şiiler
21:09ancak
21:10Şii gruplarda
21:11kendi işlerinde
21:12bölünmüş durumdalar
21:13ve çatışıyorlar.
21:16Abdülaziz El Hekim'in
21:17yaşamını yitirmesinin ardından
21:19lider arayışına giren
21:20İslam Devrimi Yüksek Konseyi
21:22İbrahim Caferi'nin
21:23liderliğindeki
21:24Dava Partisi
21:25ve hakkında
21:27İran'da
21:27dini eğitimini
21:28sürdürdüğü
21:29şeklinde iddialar bulunan
21:30Mukteda Es Sadr'ın
21:32hareketi.
21:34Devrim Konseyi
21:36giderek
21:36İran yanlısı
21:37bir tutum içine girerken
21:38Dava Partisi
21:40ve Sadr grubu
21:41Arap Milliyetçi
21:42anlayışına
21:43sahip çıkıyor.
21:45Bir diğer grup
21:46Sünniler.
21:47Irak'ta
21:48on yıllarca
21:49yönetici durumunda
21:49olan Sünniler
21:50bir politik kimlik
21:52oluşturamadı
21:52bugüne kadar.
21:53Çünkü Saddam'ın
21:54bağısı
21:55sanılanın aksine
21:56Sünnilik temeline
21:57dayanmıyordu.
21:59Ancak
22:022003'den sonra
22:03Arap Milliyetçiliği
22:04temeline
22:05kaymaya başladı.
22:11Irak'taki
22:12bir diğer
22:12topluluk
22:13Kürtler.
22:14Bugüne kadar
22:15özellikle de
22:16işgalin ardından
22:17merkezi otoriteden
22:18ayrı bir yönetime
22:19sahip olma
22:20konusunda
22:20teslibe kazanan
22:21Kürtler
22:21son seçimde
22:22ciddi bir
22:23kırılmanın
22:24eşiğine geldiler.
22:2518 yıldır
22:27iki parti arasında
22:28gidip gelen
22:29ve son olarak
22:30her ikisinin de
22:30ittifakıyla
22:31seçeneksiz kalan
22:33Kürtlere
22:33ciddi bir rakip
22:34çıkmış gibi
22:35görmüyor.
22:35Değişim hareketi
22:37Barzani ve
22:38Talabani'nin partileri
22:39KDP ve
22:40KYB karşısında
22:41son seçimde
22:42111 sandalyeli
22:43parlamentoda
22:4422 sandalye kazandı.
22:46Bu gelişmenin
22:47kuzey bölgelerinde
22:48istikrarsızlığa
22:49yol açacağı
22:50yorumları yapılmakla
22:51birlikte
22:51Kürt tarafının
22:53muhalefet kavramıyla
22:54tanışmasının
22:55merkezi yönetimle
22:56bağlarını
22:56güçlendireceği
22:57testi de
22:58ortaya atılıyor.
22:59Zira
23:00işgalin ardından
23:01Amerika Birleşik Devletleri'nden
23:02en büyük desteği alan
23:04Kürtlere karşı
23:05diğer bütün
23:06gruplar
23:06tepkili.
23:08Bu nedenle
23:09Musul'daki
23:10son seçimde
23:11bölgesel yönetimde
23:12oldukça zayıflayan
23:13Kürtler için
23:13bu şehir
23:14en azından
23:15şu an için
23:16girilmesi
23:16olanaksız bir yer.
23:19İçeride
23:20yalnızca
23:20istihbarat amaçlı
23:21bulunan bir grup
23:22peşmerge dışında
23:23Kürt sayısı
23:24oldukça az.
23:26Ancak
23:26kuzeyde saldırılardan
23:27en fazla etkilenen
23:28Şiiler oldu
23:29son dönemde.
23:30Bunun nedeni olarak da
23:31El-Kaide'nin
23:32bölgede artan
23:33etkinliği
23:34ve
23:34Sünni Arapların
23:35buna desteği
23:36gösteriliyor.
23:40Kürtler
23:41Amerika'nın
23:41desteğini almış
23:42yüksek petrol
23:43gelirleriyle
23:44ve bölgesel
23:45yönetimiyle
23:45Irak'ın
23:46nimetlerinden
23:47en fazla
23:47faydalanan
23:48grup olarak
23:49görülüyor.
23:49durum böyleyken
23:51Kuzey'in
23:51tamamen
23:52kopma
23:52tehlikesiyle
23:53ilgili
23:53argümanları
23:54ortaya atan
23:54Araplarla
23:55Kürtler arasında
23:56iç savaş
23:57boyutuna
23:57varabilecek
23:58bir gerilimin
23:58yaşandığı
23:59görülüyor.
24:01Aslında
24:02sokağın sesini
24:03dinlediğiniz zaman
24:04bir iç savaş
24:05olasılığı yok.
24:10Irak'ta
24:10Hristiyan,
24:11Türkmen,
24:12Arap,
24:13Kürt arasında
24:13bir sorun yok
24:14aslında.
24:15sorunu
24:16yaratan
24:16bir arada
24:17yaşamamızı
24:18istemeyen
24:18Amerika.
24:20Amerika'nın
24:20şehirlerden
24:21çekilmesi
24:22bizim
24:22menfaatimize.
24:24Irak'taki
24:24sorunlar
24:25özellikle
24:25Musul'dakiler
24:26bazı
24:27taraflarca
24:28çıkarılıyor.
24:30Kürt'le
24:32Arap arasında
24:33hiçbir sorun
24:34yok.
24:34Bir arada
24:35yaşıyor.
24:36Ama
24:36Arap bölgelerinde
24:37güvenlik
24:37buradaki
24:38kadar
24:38sıkı
24:39değil.
24:39Bu nedenle
24:40sıkıntı
24:40çekiyoruz.
24:41Adam
24:42kaçırma
24:42ya da
24:42iltiar
24:43saldırısı
24:43oluyor
24:43çok
24:44miktarda.
24:45Amerika'nın
24:45buradan
24:46çekilmesi
24:46biz
24:47Kürtler için
24:47kötü
24:48oluruz.
24:53Biz
24:54Araplar
24:55olarak
24:55Kürtler ile
24:55kardeş yaşıyoruz.
24:57Ve
24:57inşallah
24:57bu
24:57ebediyen
24:58sürecektir.
24:59İnşallah
24:59biz
24:59sonsuza
25:00kadar
25:00Irak
25:00çatısı
25:01altında
25:01yaşarız.
25:02Arap
25:02Kürt
25:02Hristiyan
25:03Türkmen
25:03aramızda
25:04hiçbir
25:04fark
25:05yok
25:05aslında.
25:09Amerika
25:09Birleşik
25:10Devletleri
25:10çekildikten
25:11sonra
25:11iki
25:12toplum
25:12arasında
25:12bir
25:13çatışma
25:13çıkacağını
25:14sanmıyorum.
25:15Saldırıların
25:15tümü
25:15siyasi
25:16kışırtmalar
25:17sonucu
25:17teröristler
25:18tarafından
25:18düzenlenmektedir.
25:20Toplumsal
25:20bir saldırıdan
25:21söz edemem.
25:24Şimdi
25:25Irak'ta
25:26Kürt yaşıyor,
25:27Türkmen
25:27yaşıyor,
25:28Arabiya
25:28yaşıyor.
25:29Şimdi
25:29biz
25:30Hamuz
25:30kardeş.
25:31Bizde
25:31bir
25:31müşküle
25:32yok.
25:33Bölgesel
25:34Kürt yönetimi
25:34de Araplarla
25:35hiçbir
25:36sıkıntılarının
25:37bulunmadığını
25:38ifade ediyor.
25:38Arap
25:42Kürt
25:43uzlaşmazlığı
25:44çok önemli
25:44değil.
25:45Bazı
25:45günferit
25:46olayları
25:46genellememek
25:47lazım.
25:48Arap
25:48Kürt
25:49yüzyıllardır
25:49birlikte
25:50yaşıyor.
25:52Ancak
25:53bu sözlere
25:53tarihi
25:54hesaplaşmalar
25:55da ekleniyor.
25:58Hala
25:58bazı
25:59insanlar
25:59şovenist
26:00sözler
26:00söylüyorlar,
26:01ultra
26:02Arap
26:02milliyetçiliği
26:03yapıyorlar.
26:04Biz
26:04bunun
26:042003'te
26:05bittiğini
26:05düşünüyorduk.
26:06Ama
26:06bugün
26:07artarak
26:07sürüyor
26:08bu.
26:09Araplarsa
26:10daha
26:11sertler.
26:14Sorun
26:14Kürtlerin
26:15ve onlara
26:15destek veren
26:16Amerika'nın
26:17bu bölgenin
26:17yapısıyla
26:18oynamasıyla
26:19ilgili.
26:19İleride
26:20ciddi
26:20çatışmalar
26:21yaşanabilir
26:21bu bölgede.
26:25Bu
26:26tartışmalar
26:27sürerken
26:27Irak Başbakanı
26:29Nureyel Maliki'nin
26:30kuzeye
26:31düzenlediği
26:31ziyaret
26:32olumlu
26:32sinyallerinin
26:33yanı
26:33sıra
26:33sorunun
26:34aslında
26:34ne
26:35kadar
26:35ciddi
26:36olduğunu
26:36ortaya koyar
26:37nitelikti.
26:38Başbakan
26:39olduğundan
26:39bu yana
26:39Irak'ın
26:40kuzeyine
26:41hiç gitmeyen
26:41ve bölgesel
26:42yönetimin
26:43başkanı
26:43Mesut
26:43Barzani ile
26:44son zamanlarda
26:45basın yoluyla
26:46ciddi tartışmalara
26:47giren
26:48Nureyel Maliki
26:492 Ağustos'ta
26:50Süleymaniye'ye
26:51giderek
26:51bölgesel
26:52Türk yönetimi
26:53yetkilileriyle
26:54görüştü.
26:55Özellikle
26:56Barzani ile
26:57yaptığı
26:57görüşmeden
26:57çıkan sonuç
26:58merkezi yönetim
26:59ve kuzeyin
27:00birlikte
27:01hareket etmesi
27:02yönünde oldu.
27:02Irak
27:06Anayasasının
27:06140.
27:07maddesi
27:08yani
27:08Kerkük
27:09tartışmalı
27:10bölgeler
27:10ve petrol
27:11yasası
27:12gibi konularda
27:12bugüne kadar
27:13kuzeyin
27:14isteklerine direnen
27:15Maliki'nin
27:15Sünni Araplar
27:17ve Şii Arap
27:18milliyetçilerinden
27:19büyük destek
27:20aldığı bir gerçek.
27:22Bu nedenle
27:23söz konusu
27:23ziyaretin
27:24Maliki'ye olan
27:25Arap desteğini
27:26azaltması
27:26olasılığını da
27:27beraberinde getirdi.
27:28Ziyaretin
27:29şehirlerdeki
27:30asayişi
27:31Irak güçlerine
27:32devreden
27:32ve ardından
27:33Musul ve Bağdat'ta
27:34ortaya çıkan
27:35güvenlik krizlerinden
27:36dolayı güç durumda
27:37kalan Amerikan
27:38ordusunun
27:38baskısıyla
27:39yapıldığı
27:39iddiası
27:40Arap-Kürt
27:41geriliminin
27:42ciddiyetini
27:42ortaya koyması
27:43açısından
27:43önemli.
27:45Her ne kadar
27:46sokağın sesi
27:47birlikte yaşarız
27:49şeklinde olsa da
27:50petrol gibi
27:51ülke ekonomisine
27:52doğrudan yön veren
27:53bir zenginliğin
27:54paylaşımı
27:54söz konusu
27:55olduğunda
27:55bir anda
27:56bu düşüncenin
27:57değişme ihtimali de
27:58yok değil.
28:00Tabi bu
28:00çıkart çatışmasına
28:01tek tepki
28:02sadece Araplardan
28:04gelmiyor.
28:05Kuzeydeki
28:05Kerkük kenti de
28:06yine ısınıyor
28:07bu bağlamda.
28:09Irak'ın
28:09kuzeyindeki
28:10bir diğer grup
28:11olan Kürtmenlerin
28:12tepkisi de
28:12giderek artıyor.
28:15Sorun
28:16Kürtlerin
28:17Kürtlerin
28:17Kürtlerin
28:17tamamını
28:18ele geçirmek
28:19istemesi.
28:21Kuzeydeki
28:22iki şehirde
28:23nüfus sayımının
28:23ertelenmesi
28:24Arap-Kürt
28:25geriliminin
28:26adeta bir habercisi
28:27gibiydi
28:27ve Musul'da
28:28yaşanan son
28:29patlamalar
28:30bu gerginliğin
28:31sahaya yansıması
28:32şeklinde
28:32ortaya çıktı.
28:33Ancak
28:33kuzeyde
28:34gerginliğin
28:35en fazla yaşandığı
28:36yer aslında
28:37her zaman olduğu
28:38gibi
28:38Kerkük.
28:41Kerkük
28:42Irak için
28:43hep paylaşılamayan
28:44bir yer oldu.
28:46İngiliz mandasının
28:47altındayken
28:48dengeler bir şekilde
28:49gözetilse de
28:50Kerkük ve
28:51Musul denince
28:52Lozan konferansında
28:53genç Türkiye Cumhuriyeti'nin
28:55verdiği mücadele
28:56geliyor akıllara.
28:58Yüzyıllık bir sorunun
28:59bugün içinde
29:00bir anda çözülmesi
29:01mümkün görünmüyor.
29:04Kerkük'ün
29:05aslında
29:05kime ait olduğu
29:07ciddi bir tartışma
29:08konusu.
29:09Türkmenler ve
29:10bugünlerde
29:10petrolü kaptırmamak için
29:12onlara destek veren
29:13Araplar
29:13Kürt göçüyle
29:14bölgenin nüfus yapısıyla
29:16ciddi şekilde
29:17oynandığı
29:18görüşünde.
29:19Şiddetli tepki
29:20ve bunun doğru
29:21olduğunun
29:22bölgenin
29:23her yerindeki
29:23yerleşimlerle
29:24görülmesiyle
29:25yapılması planlanan
29:26nüfus zayımanın
29:27Kerkük ve
29:28Minova kentlerinde
29:30ertelenmesi
29:30önemli.
29:3370'lerin
29:34başından itibaren
29:35Bağız Rejimi'nin
29:36bölgenin
29:37yani kuzeyin
29:38nüfus yapısıyla
29:39oynadığını
29:39herkes bilmiyor.
29:40Bağız bu bölgede
29:42yaşayan Kürt ve
29:43Türkmenleri çıkararak
29:44Arapları
29:44yerleştirdi.
29:46Bize ve
29:46Türkmenlere
29:47ya bölgeyi
29:48terk edin
29:48ya da kimliğinizi
29:50Arap olarak
29:50kabul edin
29:51dediler.
29:52250 bin Kürt
29:53bu bölgeden
29:54Bağız Rejimi'ne
29:55gönderildi
29:55ve bunların
29:56yarısı
29:57geri döndü.
29:58Yani düşünün bir kere
29:59Kerkük'ün
30:00altyapısı
30:00kendi nüfusuna
30:02yetmiyor.
30:02Bırakın
30:03yüz binlerce
30:04kişinin
30:04yerleştirilmesini.
30:082004 seçimlerden
30:10önce
30:10Kerkük'ün
30:11nüfusu
30:12800
30:13bindi.
30:15317 bin
30:16göç
30:17olmuş
30:17dedim
30:18Sayın
30:18Abdülgül'e
30:19çok şaşırdı
30:20o zaman.
30:21Bir gün
30:21Kerkük'te
30:23800
30:24bin
30:24seçmen
30:24var.
30:276 sene
30:28önce nüfusu
30:28800
30:28bin
30:29olan
30:296 sene
30:30sonra
30:31seçmen
30:32sayesi
30:33800
30:33bin
30:33yetişmiş.
30:35Bir demografi
30:36değişimi.
30:36Bunların da
30:37%100'ü
30:39gelenler
30:39göçmen
30:41adı altında
30:42KDP
30:43ve KGB'nin
30:44zorla getirdiği
30:45insanlardır.
30:47Türkmen ve Araplar
30:49Kerkük'ün
30:49kuzeydeki
30:50bölgesel
30:50Kürt yönetiminin
30:51altına
30:52girmesinden
30:52endişeli.
30:53Bu nedenle
30:54Kerkük'ün
30:54bir an önce
30:55merkeze
30:56Bağdat'a
30:56bağlanması
30:57için
30:57çabalıyorlar.
30:58Bağımsız
30:59Arap aşiretlerini
31:00Türkmenlerle
31:01ittifak arayışına
31:02sevk eden de
31:03işte bu
31:03neden.
31:07Kerkük'te
31:08Türkmeneli
31:08Partisi'nde
31:09yapılan
31:09bu
31:10toplantıya
31:10Arap
31:11partilerinin
31:12Kerkük bölgesindeki
31:13temsilcileri
31:14ve bazı
31:15bağımsız
31:15Arap aşiretler
31:17Türkmeneli
31:17Partisi
31:18katıldı.
31:20Ağustos ayının
31:20ortalarında
31:21gerçekleşen
31:22toplantının
31:22ana gündemi
31:23Kerkük'ün
31:24geleceğiydi.
31:26Toplantıdan
31:26çıkan karar
31:27bir
31:27Türkmen-Arap
31:28komisyonunun
31:29kurulması
31:29Kerkük'ün
31:30merkezi yönetimi
31:31yani Bağdat'a
31:32bir an önce
31:33bağlanması
31:33Kerkük'ün
31:34birliği
31:35ve bölgedeki
31:36herkesin bu
31:37konuda
31:37bilinçlendirilmesi
31:38şeklindeydi.
31:39Aslında
31:40niteliğine ve
31:41katılımcılarına
31:42bakılınca
31:43ülkenin
31:44genelini
31:44ilgilendiren bir
31:45toplantı gibi
31:46görünmese de
31:47bölgenin yakın
31:48zamanda ısınacağının
31:49bir habercisi
31:50bu toplantı.
31:51en büyük
31:538
31:54Arap
31:55Partisi'ne
31:55oluşan
31:56Arap
31:58Meclisi
31:58üyeleridir.
32:00Biz
32:01Araplar
32:02şu anda
32:02projemiz
32:04Kerkük'ün
32:04aynı olduğu için
32:05beraber hareket
32:07etmekteyiz.
32:08Zaten
32:086 yıldan beri
32:09Kerkük'ün
32:10beraber hareket
32:11ediyoruz.
32:12Türkmenili
32:13Partisi
32:14Başkan
32:14Yardımcısı
32:15Ali Mehdi
32:16Sadık'la
32:17yan yana
32:17oturan
32:18Vatan
32:18Toplumu
32:19Partisi
32:19Başkanı
32:20Nazım
32:20Ezzin'in
32:21söyledikleri
32:22bunun bir
32:23tanıtı
32:23niteliğinde.
32:26Amerikan
32:27varlığını
32:27tanımıyoruz.
32:28Ne olduysa
32:29onların
32:29gelişiyle
32:30oldu.
32:30Onlardan
32:31önce
32:31birlik içinde
32:32yaşıyorduk.
32:32İşgalle
32:33birlikte
32:33Irak ve
32:33daha da
32:34üzerine
32:34inersek
32:35Kerkük'te
32:35boşluk
32:36oluştu.
32:37Amerika
32:37Kürtleri
32:38kullanarak
32:38bu bölgeyi
32:39kontrol etmek
32:39istedi.
32:40Bu bölgeye
32:40ciddi sayıda
32:41Kürt
32:41göçü
32:42oldu.
32:42Bu
32:42göç
32:43sonucu
32:43doğal
32:44olarak
32:44kuzey
32:44bölgeleri
32:45merkezden
32:45koptu.
32:46Kerkük
32:46tek tarafın
32:47kontrolündedir.
32:48O tarafın
32:49kim olduğu
32:49da açıktır.
32:54Mazin
32:54Abdülcabbar'ın
32:55cümlelerinden
32:56Arap
32:57Kürt
32:57geriliminin
32:58önüne
32:58geçilemez
32:58boyutlara
32:59ulaşabileceği
33:00sonucu
33:00çıkıyor.
33:03Değişim
33:04o kadar
33:04büyük ki
33:04ne
33:05Türkmenler
33:05ne de
33:06Araplar
33:06bunu
33:06siyasi
33:07bir yolla
33:07engelleyebilir.
33:09Patlamalar
33:09bitmeyecek
33:10gibi görünüyor.
33:10Kerkük
33:13Irak'ın
33:13bir sorunudur.
33:14Irak'ın
33:14istikrarı
33:15Kerkük'ten
33:16geçer.
33:16Ulusal
33:17çözümden
33:17geçer.
33:18Tamam
33:19Kerkük
33:19şu an için
33:19Bağdat'a
33:20bağlı ama
33:20buradaki
33:21istihbarat
33:21teşkilatları
33:22bile
33:22Kürtler
33:23tarafından
33:23kontrol
33:24ediliyor.
33:25Bu
33:25nedenle
33:25burada
33:26her gün
33:26canlı
33:26bombalar
33:27yakalanıyor.
33:28Musul'daki
33:28sorun da
33:29buna
33:29benziyor.
33:30Oradaki
33:30peşmerge
33:31varlığı
33:31nedeniyle
33:32saldırılar
33:32arttı.
33:33Yanlış
33:33anlaşılmasın
33:34patlamaları
33:35peşmerge
33:35yapıyor
33:35demiyorum.
33:36Burada
33:37şikayetçi
33:37olduğumuz
33:38şey
33:38çok
33:38başlılık.
33:39O yüzden
33:39teröristler
33:40saldırı
33:40için
33:41gerekli
33:41zemini
33:41bulabiliyor.
33:45Kerkük'le
33:46ilgili
33:46yaşanan
33:47kriz
33:47yalnız
33:48siyasi
33:48değil.
33:49Nüfusunun
33:50büyük
33:50bölümünü
33:50Kürtlerin
33:51ve
33:51Türkmenlerin
33:52oluşturduğu
33:53Kerkük
33:53petrol
33:54krizi
33:54ile
34:05hatta
34:05Amerikan
34:06savaşı
34:06Kerkük
34:07petrol
34:08savaşı
34:08dır.
34:09Onun için
34:10böyle kolay
34:11çözülmeyecek
34:12Kerkük
34:12problemi.
34:13Bunun
34:14en büyük
34:14açısını
34:14Türkmenler
34:16çekecektir.
34:17Çünkü
34:17biz bu
34:17bölgedeyiz.
34:19Bu
34:19bölgeyi
34:19bu
34:20coğrafyayı
34:20bu
34:21topraklara
34:21terk etmeyeceğiz.
34:25Petrol
34:26konusu
34:26neden bu
34:27kadar
34:27tartışılıyor
34:28anlamıyorum.
34:29Sonuçta
34:29anayasada
34:30belirtildiği
34:30oranda
34:31pay
34:31alıyoruz.
34:32Yani
34:32herkes
34:33hemfikir
34:33olmuş ve
34:34böyle
34:34bir karar
34:35almış.
34:35Neden
34:36bu konu
34:36açılıyor
34:37tekrar
34:37bunu
34:37anlamak
34:38mümkün
34:38değil.
34:41%17
34:41petrol
34:42gelirlerinden
34:43el bile
34:44gidiyor.
34:44Kuzeye
34:44gidiyor
34:44aslında.
34:45Yani
34:45Doğu
34:46Süleymaniye
34:46el bile
34:46gidiyor.
34:47O
34:48seviye
34:50veya
34:50miktara
34:51baktığımızda
34:52petrol
34:52gelirlerinin
34:53%17'in
34:53orası
34:53gitmesi
34:54bazen
34:56bir
34:56devleti
34:57büyük
34:58devletin
34:58bütçesi
34:59miktarındadır
35:00aslında.
35:01Yani
35:01az bir
35:02para
35:02az bir
35:02bütçe
35:03değildir.
35:04bu
35:05yüzden de
35:06Erbil
35:06Süleymaniye
35:07ve bölgenin
35:07bu kadar
35:08kalkınmasının
35:09görünmesi
35:09çok
35:10doğaldır
35:10aslında.
35:12Ancak
35:13Kerkü
35:13Türkmenler
35:14için
35:14veya
35:15Kerkü
35:15için
35:15böyle bir
35:15şey
35:15geldiği
35:16mümkün
35:16değil.
35:16Burada
35:17petrol
35:17çıkartılıyor.
35:18Buradaki
35:18petrol
35:19şirketlerle
35:21anlaşma
35:21yapıyor.
35:22Buranın
35:22petrolü
35:23Irak'ın
35:23boru
35:24hatlarına
35:25gidiyor.
35:25Bu
35:25uluslararası
35:26borusuna
35:26gidiyor.
35:28Uluslararası
35:29piyasada
35:29satılıyor.
35:30O para
35:30merkezi
35:30bankaya
35:31gidiyor.
35:31O paradan
35:32buraya
35:33hisse
35:33veriliyor.
35:33Ama
35:34yine de
35:34teyit etmiyorlar.
35:35Yine de
35:36tasvip etmiyorlar
35:36bunu.
35:37Yani
35:37bu bölgeyi
35:39Irak'ın
35:39bir parçası
35:40olarak görmüyorlar
35:41bir anda.
35:42Bir şekilde.
35:43Yani
35:43zannediyorlar ki
35:43burada
35:44çıkartılan
35:45petrol
35:45Kürtlerin
35:45cebine
35:46giriyor.
35:46Öyle bir şey
35:47yok.
35:48Kim yönetecek?
35:49Petrol
35:50gelirlerini
35:51kim alacak?
35:52İç savaşa
35:52sürüklenecek mi?
35:54Kerkük'ün
35:55önümüzdeki
35:55dönemde
35:56Irak'la
35:57ilgili
35:57haberlerde
35:57ismi
35:58en fazla
35:58duyulan
35:59kentlerden
36:00biri
36:00olacağı
36:00yüksek
36:01olasılık.
36:02Kerkük'ün
36:03özet olarak
36:03orşun
36:04diyebilirim.
36:05Biraz
36:05sahipsiz
36:06görünüyor.
36:07Her ne kadar
36:07Türkmen şehri
36:08görmemize
36:09rağmen
36:09ama
36:10devlet olarak
36:12bugüne kadar
36:13Kerkük'ün
36:13olması
36:15gereken
36:16bir çözüm
36:17bulamamıştır.
36:18Kerkük'ün
36:196 yıldan beri
36:20kim buraya
36:22geliyorsa
36:22ne aldıysam
36:23kardır.
36:24Özellikle
36:24Kürt tarafını
36:25ne aldıysam
36:26kardır
36:26mantığıyla
36:27hareket etmektedir.
36:28Burası
36:28Erbil'in
36:29en işlek
36:29caddelerinden
36:30Bağta
36:31caddesi.
36:32Kalabalığa
36:32baktığınız zaman
36:33asayişin
36:34oldukça
36:34iyi
36:35sağlandığını
36:35görüyoruz ve
36:36Irak'ın
36:37diğer kentlerine
36:38baktığımız
36:38zamanda
36:39yaşam
36:39burada
36:40nispeten
36:40daha normal.
36:41Ancak
36:41kuzeydeki
36:42diğer kentler
36:43için aynı
36:43şey
36:43söz konusu
36:44değil.
36:44özellikle
36:45son zamanlarda
36:46Kerkük ve
36:46Musul'da
36:47meydana gelen
36:48yeni şiddet
36:49olayları
36:49düşünüldüğü zaman
36:50Arap-Kürt
36:51geriliminin
36:52Erbil'e de
36:52sıçraması
36:53büyük bir olasılık.
36:54Aslında
36:54bölgesel
36:55Kürt yönetimi
36:56Araplarla
36:56herhangi bir
36:57sorununun
36:58olmadığını
36:58belirse de
37:00Arap grupları
37:01içinde hassasiyet
37:01en üst noktaya
37:02çıkmış durumda
37:03ve hatta
37:04Araplar
37:05Türkmenlerle
37:06bir ittifak
37:06arayışına
37:07da girmiş durumda.
37:08Bu nedenle
37:09bu bölge
37:09önümüzdeki zamanlarda
37:11oldukça
37:11ısınacağa
37:12havaalanı,
37:20marketleri,
37:21restoranları,
37:22işlek caddeleri
37:23ve asayiş.
37:25Irak'taki
37:26en güvenli
37:27şehir olan
37:28Erbil,
37:29Süleymaniye ile
37:29birlikte
37:30saldırılardan
37:31en az nasibini
37:32alan kent.
37:33Zira
37:33diğer gruplar
37:34birbirleriyle
37:35ve Amerikan askerleriyle
37:37sokakta savaşırken
37:38Irak'taki
37:38etkili silahlı
37:39güçlerden olan
37:40peşmergeler
37:41diğerlerinin
37:42tersine
37:42işbirliği yapıp
37:44daha çok
37:44kent asayişine
37:46odaklanınca
37:47ortaya
37:47güvenli bir
37:48şehrin çıkması
37:49son derece
37:50normal.
37:51Erbil caddeleri
37:52intihar saldırılarının
37:53günlük yaşa
37:54geldiği
37:54bir ülkedeymişiz
37:56hissine vermiyor.
37:59Ağırlıklı olarak
38:00Türk firmalarının
38:01yaptığı inşaatlar,
38:02çevre düzenlemesi,
38:04merkeziyeçilikten
38:05uzak bir yapılanmanın
38:06sonucu olarak
38:07görülüyor
38:07ilk etapta.
38:08Erbil'in gelişmesindeki
38:14en önemli neden
38:15yatırım imkanı
38:16ve ekonomi.
38:17Yani birçok
38:18yabancı firma
38:18buradaki yatırım
38:20olanaklarından ötürü
38:21buraya yatırım
38:22yapmayı tercih ediyor.
38:23Ülkenin diğer yerleri
38:24böyle değil.
38:25Orada yatırıma
38:26teşvik yok.
38:27Yani parayı
38:28etkili kullanıyoruz.
38:30Bir de güvenlik
38:31konusu var tabii.
38:32Erbil'de sağladığımız
38:33güvenlik
38:33yabancı yatırımcıların
38:35içini rahatlatıyor.
38:36Bir de bürokrasiyi
38:37aşmış durumdayız.
38:38Yani merkezden
38:39uzaklaşmak
38:40bunun için
38:41önemli diyorum.
38:42Bununla ilgili
38:43kendi kararlarımızı
38:44kendimiz alabiliyoruz.
38:45Yatırımla ilgili
38:46kararlarımızı
38:47Bağdat'tan gelen
38:48talimatlarla
38:49almıyoruz.
38:49Bugüne kadar
38:54Bağdat'tan gelen
38:55talimatlarla değil
38:57kendi kararlarıyla
38:58hareket eden
38:59Kürt yönetimini
39:00ciddi bir sorun
39:01bekliyor
39:01önümüzdeki dönemde.
39:0325 Temmuz 2009
39:04Kürt yönetimi
39:05açısından
39:06ezberin bozulduğu
39:07bir tarih olarak
39:08yerleşti hafızalara.
39:10O güne kadar
39:11Barzani'nin
39:12KDP hareketiyle
39:13Irak Cumhurbaşkanı
39:14Talebanenin
39:15KYB hareketi
39:17arasında paylaşılan
39:18iktidara
39:18ilk kez
39:19alternatif bir grup
39:21ortak oldu.
39:22Değişim hareketi
39:23Seçim sonucunda
39:29Kürt parlamentosundaki
39:30111 sandalyenin
39:324'te 1'ini kazanan
39:33Neçirvan Mustafa'nın
39:35liderliğinde
39:36KYB'den ayrılan
39:37isimlerle kurulan
39:38değişim hareketi
39:39tek başlı iktidarı
39:41ilk kez
39:41ciddi şekilde
39:42sarstı.
39:43muhalefet
39:44KYB ve
39:45KDP'li yetkililerce
39:47demokrasi
39:48demokrasiye katkı
39:49olarak değerlendirilse de
39:50dışarıdaki
39:51yankıları
39:51halkın
39:52yolsuzluğa karşı
39:54bir tepkisi olarak
39:55yorumlandı.
39:58Ve yine yorumlara göre
40:00Kürt yönetimindeki
40:01aşiret geleneği de
40:03ilk ciddi
40:04kırılmasını yaşadı.
40:05Bu hareket
40:08KYB ile
40:08KDP arasında
40:09bir soruma yol açmaz.
40:11Demokrasinin
40:12gereğidir
40:12ve demokratik
40:13bir seçim sonucu
40:14böyle bir sonuç
40:15çıkmıştır.
40:16Bu Kürt parlamentosunu
40:18güçlendirecektir.
40:21Hükümet
40:21sorumlu hale geldi
40:23artık.
40:23Sorumsuz
40:24hükümetten
40:25çünkü
40:25size bir şey söyleyeyim
40:27bundan
40:28önceki iktidar
40:29vatandaşa
40:31vatandaşın
40:32ona oy verdiği
40:32vermediğini
40:33hiç umursamıyordu.
40:34yani zannediyordu ki
40:36bu güç
40:37azelden
40:37bu güç
40:38tarihten ona
40:41verilmiş
40:41öyle devam ediyor.
40:43Vatandaş kimdir
40:43nedir
40:44oy verecek mi
40:45itiraz edecek mi
40:46etmeyecek
40:47onların umurunda değil.
40:48Artık
40:48vatandaşın
40:49oyun
40:49kıymetini de bildiler
40:51bu bölgede.
40:51Yani bir vatandaş
40:52bir oyla
40:53seni değiştirebilir.
40:54Bu bağlamda
40:55Türkiye'nin
40:56bölgedeki rolü de
40:57önemli.
40:58Dışişleri Bakanı
40:59Ahmet Davutoğlu'nun
41:0011 Arsız Dost'a
41:01bölgeye
41:01gerçekleştirdiği
41:02ziyaret
41:03önemli bu
41:04bakımdan.
41:06Irak Cumhurbaşkanı
41:07yardımcılarından
41:08Tarık El Haşimi ile
41:09görüşmesinin ardından
41:10yapılan açıklamalarsa
41:11İsrail-Filistin
41:13İsrail-Suriye
41:14arasında
41:15ara buluculuk
41:16görevleri yapan
41:16Türkiye'nin
41:17bölgedeki
41:18etnik gerilimlerin
41:19çözümüne
41:19katkı sağlayabileceğinin
41:21bir göstergesi.
41:22Açıklamaların
41:23en dikkat çekici
41:24noktası
41:25Türkiye'nin
41:26bütün çabalarının
41:27Irak'taki
41:27değişik etnik ve
41:28dini grupların
41:29kardeşçe bir arada
41:30yaşamasını temin
41:31etmeye dönük
41:32olduğunun
41:32vurgulanmasıydı.
41:33Bölge dengeleri
41:47ve petrol
41:47Irak'ın bugün
41:49içinde bulunduğu
41:49kaosun iki
41:50nedeni.
41:51Amerikan askerlerinin
41:52özellikle son
41:53patlamaların
41:54ve yüzlerce
41:55ölünün ardından
41:56bölgeden
41:562011'de
41:57tamamen çekilmesi
41:58imkansız gibi
41:59görünüyor.
42:00projeksiyon
42:01değişiyor.
42:03İşte böyle düştü
42:04Irak dünya gündemine
42:05son bir ayda.
42:06Krizin adresi
42:07bu kez
42:07Musul ve
42:08Kerkük oldu.
42:09Sokaktaki Araplara
42:10ve Kürtlere
42:11sorduğunuz zaman
42:12aslında aralarında
42:13hiçbir sorun
42:13yokmuş gibi görünüyor.
42:15Onlara göre
42:15sorunu
42:16körükleyenler
42:16siyasiler.
42:17Ancak
42:18sorunu
42:18gerçekten
42:19siyasiler mi
42:20körükliyor
42:20yoksa
42:20bir etnik kaos
42:22yaşanabilir mi
42:22önümüzdeki dönemde
42:23bu bölgede
42:24bunu bize
42:25zaman gösterecek.
42:26Bugün
42:26görünen ise
42:27Irak'ın
42:27yeniden
42:28ısınmaya
42:28başladığı.
42:29Bir sonraki
42:30Kırmızı Hat'ta
42:31buluşmak dileğiyle.
42:31İzlediğiniz için teşekkür ederim.
43:01İzlediğiniz için teşekkür ederim.