Aired (April 27, 2025): Sa gitna ng Maynila, may nakatago palang kasaysayan - ‘yan ang estatwa ng dating reyna ng Espanya na si Queen Isabela II. Paano nga ba ito napunta rito at anong kahalagahan nito sa kasaysayan ng Pilipinas? Panoorin ang video.
Hosted by veteran journalists Susan Enriquez, ‘I Juander’ uncovers the truth behind widely-accepted Filipino customs, beliefs, and questions.
Watch 'I Juander' every Sunday, 8:00 PM on GTV. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes. #iJuanderGTV
Hosted by veteran journalists Susan Enriquez, ‘I Juander’ uncovers the truth behind widely-accepted Filipino customs, beliefs, and questions.
Watch 'I Juander' every Sunday, 8:00 PM on GTV. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes. #iJuanderGTV
Category
😹
FunTranscript
00:00Queen Isabella II
00:30Unang itinindig ang ribulto ni Queen Isabella II sa Aruseros, na ngayon tinatawag na liwasang Bonifacio.
00:37Pero hindi nagtagal ang pagre-reina ni Isabella at napatalsik sa trono, kaya nawala na rin sa eksena ang kanyang monumento.
00:46Lingid sa marami, ang ribulto ng reina itinagon ng kanyang mga deboto.
00:51At nanatili pala sa simbahan ng Malate sa Maynila na mahigit pitumpong taon.
01:00Para makaharap ko mismo ang tansong ribulto ni Queen Isabella II ng Espanya,
01:05nagsadya ako sa Malate Church kasama ang historiador na si Diego Gabriel Torres.
01:11Pero ang nadat na namin sa luklukan kung saan umano nakatayo noon ng ribulto,
01:16ang imahe na ng patrona ng Malate, ang Nuestra Senora de los Remedios.
01:21OMG! Nawawala ang reina!
01:25Okay ma'am, ito pong statwa na nasa harap ng Malate Church. Siya na po siya?
01:29Siya po si Our Lady of Remedios, or Nuestra Senora de los Remedios,
01:34na patroness po ng Malate Catholic Church.
01:37Paglilinaw po, hindi po siya si Queen Isabella II.
01:39Naging biktima rao ng bagyo noong 1970 ang ribulto ni Queen Isabella II.
01:48Kapansin-pansin na rin ang mga biyak sa bagong ribulto na ginawa pang tulugan?
01:53Kung wala na sa simbahan ng Malate ang ribulto ni Reyna Isabella,
01:58I wonder, sana siya?
02:00Sa pagsiyasat ng aming team at sa tulong ng ilang eksperto sa kasaysayan,
02:07natunto namin ang ribulto ni Queen Isabella II.
02:10Sa labas ito ng isang bahagi na batong pader ng intramuros.
02:15Ito sinasabi po ay yari sa tanso.
02:18Yari po siya sa bronze, may aloys ng tanso.
02:23One reason by giving namin makuha yung actual value in itself,
02:27kasi baka ma-encourage nun kumagay mo.
02:29Kaya malalang may mga magtangka.
02:31Queen Isabella II of Spain.
02:34It was opened in 1861.
02:37Makalipas ang limampung taon.
02:39And if you could notice, nilinis siya noong time.
02:42Oh yeah, bronze siya.
02:43Yeah, bronze siya.
02:44Ngayon ba kung nilinisin niya, hindi nababalik sa dati?
02:47Kaya naman po.
02:49Ang dating engrandeng ribulto ng Reyna,
02:52wala na ang kinang at kulay lumot na.
02:55Tila bilanggong napalilibutan ng rehas na bakal.
02:57Bilang proteksyon na rin sa mga magtatangka ng masama
03:01dahil gawa ito sa mamahaling tanso.
03:04Pero buta yung dininanakaw.
03:05Kahit nagpalipat-lipat po siya,
03:07napantayan naman po siya at napangalagaan doon sa mga pinaglagyan sa kanya.
03:11At kahit dito, paggabi may mga ilaw po.
03:13Sa pagbisita noong 1974 ng nooy prinsipeng si Juan Carlos of Spain,
03:22muling itinayo ang monumento ni Queen Isabella II.
03:25Sa harap ng dating gate ng Intramuros,
03:28na siya ring ipinangalan sa Reyna.
03:30Nang bumisita nga sa Pilipinas si Queen Sofia ng Espanya noong 2012,
03:34nag-alay pa siya ng bulaklak sa ribulto ni Queen Isabella II.
03:38Pero ano, sa isang pangkaraniwang Pilipino,
03:42ano po ang significance o kahalagahan na andya dyan
03:47itong estatwa nitong si Queen Isabella II.
03:51So actually, isa sa mga hindi na alam ng normal ng mga Pilipino
03:56is that it was during panahon ni Isabella II, 1850s,
04:00na in-implement yung first public school system ng Pilipinos.
04:04Panahon nila yun.
04:05Nagkaroon ng primary education, secondary education.
04:08Ito yung ano talaga, yung mother ng public education system natin.
04:14Yes, sir.
04:16Marumi at pinaglipasa na ng panahon ang ribulto.
04:19Pero ang kanyang bahagi sa ating kasaysayan
04:21ay dapat nating pakaingatan
04:24dahil maaari tayong makapulot dito ng mga aral
04:27para sa ating kinabukasan.
04:35I can beth asa lal8-yun.
04:44Mbukasun.
04:44Po ang hindi na ang hay
04:46I can beth asa lal8-yun.
04:48I can beth asa chasayNa misolei suat ii ak-a5