Aired (April 13, 2025): Ang abandonadong isla ng Corregidor na naging barracks ng mga sundalo noong World War II, pinamumugaran ng iba’t ibang klaseng buhay-ilang. Ano-anong buhay-ilang kaya ang matatagpuan dito? Panoorin ang video!
‘Born to be Wild’ is GMA Network’s groundbreaking environmental and wildlife show hosted by resident veterinarians Doc Nielsen Donato and Doc Ferds Recio. #BornToBeWild #GMAPublicAffairs #GMANetwork
Watch it every Sunday, 9 AM on GMA
Network. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
‘Born to be Wild’ is GMA Network’s groundbreaking environmental and wildlife show hosted by resident veterinarians Doc Nielsen Donato and Doc Ferds Recio. #BornToBeWild #GMAPublicAffairs #GMANetwork
Watch it every Sunday, 9 AM on GMA
Network. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Category
😹
FunTranscript
00:00music
00:08Sa abandonadong isla ng Buridentified
00:13May mga lugar na pihira ng mapasak ng tao
00:20Kaya may mga buhay ilang na dito na piniling manirahan
00:25This is the one who is here.
00:35This is the one who is here.
00:45This is the one of the battery hirks.
00:47The one who is here is the one who is here.
00:55This is the one of the battery hirks.
00:56Let's go to the floor.
01:04This is the one who is here.
01:06This is the one who is here.
01:08The other one who is here.
01:10Instead of the one who is here,
01:12they are here.
01:14Maya maya pa,
01:17may pamilyar na tunog kaming narinig.
01:22Sinunan namin ito.
01:31Sa abandonadong tunnel o lagungusan
01:33na ginamit noong ikalawang digma ang paddaigdig.
01:35Ayun!
01:36Ito na yung mga nakatira ngayon, no?
01:41Ang gecko o tuko,
01:42parang sundalo na dahang-dahang kumagapang para magtago.
01:47Dahil sa digmaan, halos
02:02halos masira ang isla ng koridor.
02:07Walanim natira sa gubad ito.
02:10Kaya maging tirahan ng mga hayop, apektado
02:15Pero makalipas ang 80 taon, unti-hunti nang bumabalik ang buhay sa isla
02:24Ang mga nasirang struktura, naging silungan at tahanan ng mga hayop
02:30Ayan o, ito yung pinaka-airvent din ng dano ng hangin dito
02:37Para kahit nandito ka sa loob, hindi ka masyadong nasa suffocate
02:42Kasi may lagusan ng hangin papunta doon sa labas
02:46Ang aming napuntahan, lugar kung saan nangingitlog ang mga tuko
02:52Itong mga itlog na lang dito, lalaki o
02:55Ang dami nila, they're all over this area
02:58Mukhang napisa na ang ilan sa mga itlog
03:01Ito, may laman to
03:04Yan, yan, yan, may laman, yung tatlong yun, may laman
03:07Ito yung isa, parang bugok na
03:08Maya-maya pa
03:10Isang grupo ng mga batang tuko ang aming nakita
03:15Ayun sila, ang dami o
03:21Ayun
03:22Tumpukan sila doon
03:25So ibig sabihin, may pagkain sila dito
03:27Lumalabas sila dito sa wang butas para manginain sa labas
03:30O talaga may pagkain sila dito sa loob
03:33Sa pinakadulong parte ng lagusan ng hangin
03:36May mas malalaking tuko kami na nailawan
03:40May mailap
03:42Pero ang isang ito
03:44Habang iniilawan ko ang padera
03:48Lalo pang lumalapit
03:50Ayun sa mga pag-aaral
03:52Karamihan sa mga putiki, kabilang na ang tuko
03:54Ay may negatibong phototaxis
03:56Ibig sabihin, inihiwasan nila ang liwana
03:59Subalit meron pa rin iilang mga individual
04:02Lalo lalo na yung mga bata o yung mga juveniles
04:04Na nagpapakita ng interest kapag may ilaw
04:08Ito ay dahil sa diyang may mataas silang level of curiosity
04:12Compared doon sa mga matatandang tuko o yung mga adults
04:15Isang posibleng dahilan din ng kanilang pagsunod
04:17Ay ang paghahahanap ng pagkain
04:19Alam naman natin na yung mga insekto ay attracted sa lights
04:22At ito yung mga paboritang pagkain ng mga tuko
04:25Ang mga tuko
04:27May maligit na paa o stick feet
04:30Na ginagamit nito sa pag-akyat at pag-gapang
04:33Dito yung parang velcro nila ng paa
04:37Kaya nakakalakad sila dito sa walls
04:39Sharp teeth
04:40Pero maliliit lang
04:42Kung magkat tayo, medyo masakit
04:44But it will not harm us
04:46Espesyal din pati ang mga mata nito
04:49Look at those eyes
04:51Kasi ang dilim nga naman dito sa loob
04:53Halos, wala talagang ilaw
04:56Napakalaki ng mga mata niya
04:58Enough to see in the dark
04:59Meron itong vertical pupils na
05:03Kayang takpahan ang kanilang mata
05:05Para maproteksyonan ito sa sobrang liwanan
05:08Kakaiba rin ang dila ng mga tuko
05:11Yung kanyang dila
05:13Eventually
05:14Yung nasa dulo ng kanyang mandibol
05:17So that kapag may gumagalaw na insect na kap
05:20Gusto niyang kainin
05:21Can extend it
05:23May isang nakaago nang pansin sa amin dito
05:25Isang tunnel
05:26Tapos sa bandang dulo
05:27Guho yung ano niya
05:28Yung kanyang dulo
05:30Grabe ito
05:32May nakatira dito ang mga ibon
05:34Compared to the other tunnels
05:37Na pinutahan namin
05:37Mas kakauti yung mga swiftlets
05:39Na nakatira dito
05:40Napansin ko rin na puro adult
05:43O matatandang swiftlets
05:45Ang nandito
05:46Halos ayaw nitong umalis sa pugat
05:49Paliwanag yung Dr. Juan Carlos Gonzalez
05:54Isang eksperto sa mga ibon
05:56Maraming klaseng ibon na makikita mo sa mga caves and crevices
06:00So of course they make use of man-made habitats nowadays
06:04Especially mga abandoned buildings
06:06So pag medyo nasa buka na lang siya ng isang building
06:11O ng cave or overhang
06:12Usually you find a lot of these gray rump swiftlets
06:16Espesyal ang mga ibon na ito
06:18Dahil laway kasi nila ang ginagamit sa paggawa ng kanilang bugat
06:23Dagdag pa niya
06:24It's usually the male who builds most of the part of the nest
06:27And he builds them a lot with laway
06:29So yung dididikit dun sa material
06:31Of course any material
06:32Whether grass or leaves
06:33Or even feathers
06:35Sumasama dun
06:36Kaya medyo nagiging darker yung hulay
06:37Ang kanilang paa
06:39Nakadesenyo pang sabit kung saan ito
06:41Nangingitlog
06:42What's amazing about glossy swiftlets
06:44And gray rump swiftlets for that matter
06:46And they are resilient
06:48Kasi nga nakaka-adapt sila sa mga changes to the environment
06:51Sweeping insectivores din ang swiftlets
06:54Ibig sabihin mga lumilipad na insekto
06:57Ang kanilang kinakain
06:59Bukod sa amin
07:01Tila mga iba pang napadaan dito
07:03At inaabangan ang mga ibon
07:06Ah!
07:07Oo nga
07:08Ito may sabi ko na eh
07:12So kung may
07:13Balat ng ahas
07:15Ibig sabihin
07:15Pinagbalata nila ito
07:18Kasi madilim nga
07:19Perfect area ito
07:20For them to
07:21To hide
07:22And then
07:23Magpalit ng balat
07:25Posibleng sinusundan ng ahas ang mga ibon
07:30Lalong-lalong na kapag ang ahas na ito
07:33Ay isang arboreal species
07:34O yung mga ahas na umaakyat
07:36Umaakyat sila kasi
07:38Nanguhuli sila ng mga
07:40Sisiw
07:41O yung mga
07:42Etlog
07:43Para kainin
07:43Kung may balat ng ahas
07:45Na naiwan malapit sa mga ipon
07:47Sa pugad ng ipon
07:48Maring ito ay indikasyon
07:49Na nagtagal ang ahas doon
07:51Baka naghintay
07:52Na mahinga
07:53O di kaya
07:54Doon na mismo na
07:55Nagpalit ng balat
07:57Ang ahas din
07:58Ay madalas matatagpuan
07:59Sa mga madidilim
08:01O yung mga
08:01Malalamig na lugar
08:03Kasi
08:04Dito may mas mataas na
08:05Humidity
08:06Na tumutulong
08:07Sa matagumpay
08:08Na pagpapalik
08:09Na kanilang palat
08:10Samantala
08:11Ang palaka na ito
08:13Tila nagpapahinga
08:14Habang nakapatong
08:16Sa tipak
08:17Ng pader
08:18Nang gumuhong
08:19Parte ng tunnel
08:20Ang mga palaka
08:21Ay gusto nila
08:22Yung mga
08:23Moist environments
08:24O yung mga
08:25Lugar na malapit
08:27Sa may tubig
08:28Pero dun sa tunnel
08:29Kahit mukhang
08:30Walang tubig doon
08:31Maaaring may sapat
08:32Na moisture
08:33Doon sa loob
08:34Lalo na
08:35Kung ito ay
08:35Madilim
08:36At malami
08:36So ang tunnel
08:37Ay maaaring
08:39Nagsisilbing
08:40Protection nila
08:40Sa init
08:41Sa kanilang mga
08:42Predators
08:43At panlabas
08:44Na mga stressors
08:46Maraming salamat
08:57Sa panonood
08:57Ng Born to be Wild
08:58Para sa iba pang kwento
09:00Tungkol sa ating kalikasan
09:02Mag-subscribe na
09:03Sa GMA Public Affairs
09:04YouTube channel