Belediyeler borç batağında
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet, son dönem belediyelerin SGK'ya olan borçları ya da diğer borçları gündemde
00:07yer tutmaya devam ediyor.
00:08Özellikle İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin de çok fazla borç olduğu hemen her vatandaş
00:13tarafından biliniyor.
00:14Tabii bu borçlar nasıl ödenecek, nasıl birikti bu borçlar?
00:19Tabii bunların hepsi önemli konulardan birisi, kıymetli bir yayın konuğumuz var.
00:23İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi Hukuk Komisyon üyesi Muhammed Kaynar kendisine
00:28soracağız.
00:29Tüm detayları hoş geldiniz yayınımıza.
00:30Hoş bulduk.
00:31Siz hoş geldiniz.
00:32Hoş bulduk.
00:33Teşekkürler.
00:34Borçlar önemli.
00:35Her geçen günde artmaya devam ediyor.
00:36Siz hem hukuk komisyon başkanlığı da yaptınız galiba neden bu borçlar birikti ya da nasıl
00:42birikti?
00:43Nasıl biriktiğine konuşabilir miyiz?
00:45Şimdi önceki dönemde denetim komisyonu başkanlığı görevini yürüttüm ben.
00:50Aynı zamanda hukuk komisyonu başkanlığı ve denetim komisyonunda inceledik bütün
00:54hesaplarını belediyenin.
00:55Ve 2023 yılı sonu itibariyle kesin hesapları incelemiş birisi olarak söyleyeyim.
01:02İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2018 yılında 26 milyar borçla ııı 2018'i kapatmış.
01:092023'ü ise 150 milyar borçla kapattı.
01:12Yani 26 milyardan 150 milyara çıkmış vaziyette.
01:15İSKİ ve İETT'yi dahil ettiğimizde rakam şöyle.
01:192018'de İSKİ ve İETT dahil İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin borcu 27 milyar iken 2023 sonu
01:26itibariyle 180 milyara çıkmış vaziyette.
01:29Hele hele İSKİ hiç borcu olmayan bir kurum olduğu halde 4760 yüzde 4760 oranında
01:36artmış ve 16 milyar 700 milyon lira borca yükselmiş.
01:40Hiç borcu olmayan bir kurum olduğu halde İETT'nin durumu da maalesef yine yüzde
01:451100 civarında bir borç artışı olmuş.
01:48Yani aslında Cumhuriyet Halk Partililerin ve Cumhuriyet Halk Partisi yöneticilerinin
01:52borç konusunda hiç bahsetmemeleri konuşmamaları gerekir ama bir algı yapmaya çalıştılar.
01:57Biliyorsunuz son ııı işte bu SGK borçları gündeme geldiğinde de ııı yine AK Parti'den
02:03devir aldıkları belediyelerden bahsettiler ama ııı Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanımız
02:08açıkladı.
02:09İlk beşte yine ııı Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yönetilen belediyeler ve bunlardan
02:14Ankara Belediyesi, Eymungorçlu Belediye, ikinci sırası ilginç İzmir Büyükşehir
02:19Belediyesi otuz beş yıldır Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yönetiliyor ve beş
02:23milyarın üzerinde SGK'ya borcu var.
02:26Daha da ilginç olanı Şişli Belediyesi ilk beşte Şişli Belediyesi'nin 1.8 milyar
02:31TL SGK'ya borcu var.
02:33Yani kendi bütçesinden daha fazla SGK'ya borcu olan bir belediye olarak bence kayıtlara
02:39geçmesi gerekiyor.
02:40Şu anda Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yıllardır yönetilen yani AK Parti'den devir
02:44alanların en az borçlu olanlarıdır.
02:46Yıllardır Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yönetilen belediyelere baktığınızda gerçekten
02:50bir borç batağında batmış vaziyette bu belediyeler ve bunlar zaten kamuya olan
02:55borçlarını, vergi borçlarını ve SGK borçlarını hiç ödemiyorlar neredeyse ve son yayınlanan
03:01istatistikte de görüldüğü gibi Sosyal Güvenlik Kurumu'nun tüm alacakları içerisindeki
03:07CHP'li belediyelerin borçları yüzde altmış yediyi teşkil ediyor.
03:12Yani Sosyal Güvenlik Kurumu'nun bugün içinde bulunduğu durumun en büyük müsebbibi
03:17yine Cumhuriyet Halk Partili belediyeler daha ileriye gittiğinizde zaten Sosyal
03:21Güvenlik Kurumu'yla CHP ilişkisini değerlendirdiğimizde zaten tabloyu biliyorsunuz.
03:26Yani oraya ben girmeyeyim şimdi.
03:28Peki SGK'ya çok ciddi borçlardan bahsettik.
03:31Bunun bir yaptırımı yok mudur?
03:32Bu borçlar bu kadar birikene kadar tahsil etmeye gücü yok mudur SGK'nın ya da hukuki
03:37yönden başvuracağı bir makam yok mudur?
03:40Aslında SGK bugüne kadar bu alacaklarını tahsil etmemiş olması bence bir eksiklik.
03:47Yani normal şartlarda SGK alacağını kaynağında kesme de yapabilir.
03:52Yani belediyelerin merkezi idareden aldığı paylar var.
03:55Bu paylara haciz koymak suretiyle tahsili mümkün ama bugüne kadar işte belediyeler
04:01daha büyük sıkıntı yaşamasın diye bir nevi tolerans gösterilmiş durumda bence.
04:06Yani yoksa ki tahsil etmesinin önünde herhangi bir hukuki engel yok.
04:10Bunun için herhangi bir yerden talimat almalarına da gerek yok.
04:13Yani SGK'nın kendi mevzuatı işte vergi dairelerinin kendi mevzuatı bu alacaklarını tahsil etmek
04:18için müsait ve devletten alacağı paylardan ya da diğer gelirlerinden bunu kesebilir.
04:25Peki İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ni siz en iyi biliyorsunuz.
04:29Bu borçlanıyor bir taraftan ve borçlar artmaya devam ediyor.
04:32Peki karşılığında yatırım gösterebiliyor mu?
04:36Yani yatırımlar devam ediyor mu?
04:38Maalesef asıl dikkat edilmesi gereken konu bu aslında.
04:41Bu kadar borç yapmış yatırım yapmıştır diye düşünüyorsunuz ilk başta ama böyle
04:47olmadığını gördük.
04:48Biz yatırımlar mesela AK Parti döneminde yüzde elli dördü yatırımlara gidiyormuş
04:53belediyenin kaynaklarının ama şu anda bu yüzde otuzların altına düşmüş vaziyette.
04:58Yani yatırımlarda da çok ciddi bir düşme var.
05:01Işin daha ilginç tarafı toplam kaynaklarının yüzde elli dördü şu anda borçlar oluşturuyor.
05:07Yani Büyükşehir Belediyesi şu anda elde ettiği gelirin yüzde elli dördü borç.
05:12Yani toplam kaynaklarının yüzde elli dördü borç olarak gözüküyor.
05:17Bu AK Parti döneminde yüzde yirmi yediye tekabül ediyordu.
05:20Şu anda yüzde elli dörde tam iki katına çıkmış toplam kaynaklar içerisindeki payı
05:25da.
05:26Yani bu borçları ödemek için herhangi bir işte kredi yapılandırma gibi bir imkan
05:31olacak mı?
05:32Ya da Büyükşehir Belediyesi ben bu borçları şu şekilde öderim diyebiliyor mu?
05:37Biz beş yıllık dönem içerisinde ben beş yıllık hesaplarının hepsini inceledim.
05:41Yani belediyenin borçlarını azaltmak, borçlarını daha da sürdürülebilir hale
05:47getirmekten ziyade maalesef daha da borçlanmak, borcu borçla kapatmak, daha fazla borçlanarak
05:53bir kısmını borç ödeyerek kapatmak gibi bir yöntemi var ve onun için de borçlar
05:58aritmatik olarak artıyor zaten.
06:00Yani yirmi altı milyardan yüz elli milyara çıkmış olması İSKİ ve YTT'yi dahil ettiğinizde
06:05yirmi yedi milyardan yüz seksen milyara çıkmış olması beş senede zaten tabloyu
06:10ortaya koyuyor.
06:11Yani bu borçlar geleceğe baktığımızda sizin öngörünüzle devam edecek gibi mi
06:16görünüyor?
06:17Artarak devam edecek gibi mi görünüyor?
06:19Şimdi aslında belediye kanununda belediyenin borçlanmalarıyla ilgili sınırlar var.
06:24Biliyorsunuz, önceki dönemde bu tartışmalar da oldu.
06:27Yani belediye normal belediyeler bir önceki yıl gelirlerinin işte yeniden değerleme
06:33oranına göre arttırılmış o miktarının geçemez borçlanmada.
06:37Büyükşehir belediyeler açısından bu bir buçuk katıdır ve bu sınırları zaten geçmiş
06:42vaziyette.
06:43Büyükşehir belediyesi ve şu anda aslında normal şartlarda borçlanamaz durumda.
06:48Bütün limitlerini kullanmış ve limitlerini aşmış vaziyette ama bunu ben borçlanmama
06:53izin vermiyorlar şeklinde yorumluyordu.
06:55Önceki dönemde aslında kanunda belirtilen limitini aşmış olduğu için borçlanamıyordu.
07:00Yani kanunen borçlanması mümkün değildi.
07:03Şu anda da o limitlere yine dayanmış vaziyette.
07:06Yani zaten sürdürülebilir olmaktan çıkmış vaziyette maalesef bu borçlar.
07:10Ama borçlanma bir şekilde devam ediyor.
07:13Ama diyorsunuz ki algılar yönetiyor maalesef ve çok başarılı gibi de şov yapmaya
07:18devam ediyor.
07:19Bakıyorum bilbordlarda falan gayet yatırımlar hız kesmeden devam ediyor ve istanbul güllük
07:23gülistanlık gibi göstermeye devam ediyor.
07:26Evet reklam afişlerine baktığınızda yatırımlarla tam yolu ileri diyor ama hangi yatırımı
07:30yapmışta tam yolu ileri gidiyoruz?
07:32Biz bunu tespit edemedik.
07:33Yani şu ana kadar yaptım dediği şeyler ak parti döneminde başlamış yüzde yetmiş
07:38yüzde seksen oranlarında bitmiş olan yatırımları açılışlarını yaptılar.
07:42Bundan sonra sıfırdan başlayıp da yaptığı herhangi bir yatırımını görürsek bu yatırıma
07:47biz de merak ediyoruz.
07:49Hangi yatırımlarla tam yolu ileri gidiyorlar ama yirmi yedi milyar tl'den yüz seksen
07:54milyar tl'ye borcun çıkmasının bir izahı olması lazım.
07:57Yani belediyenin zaten çok ciddi geliri var.
08:00Bu belediyenin şu anda konsolide bütçesi altı yüz otuz milyar lira altı yüz otuz
08:04milyar lira yıllık konsolide bütçesi olan bir kurum aynı zamanda yüz seksen milyar
08:09lirada borcu olan bir kurum haline gelmişse burada düşünülmesi gerekiyor.
08:13Yani bu kadar borcu aldın ne yaptın?
08:15Hangi yatırımı yaptın?
08:16Bunu İstanbullular reklam afişlerine baktığında çok şey yapılıyor zannediyor ama hayatın
08:22kendisine baktığında da maalesef hiçbir yatırım yok.
08:25Mevcut olan hizmetleri dahi yürütemez vaziyete gelmiş.
08:28Yani bugün otobüslerini bile yürütemez vaziyete gelmiş bir belediyeden bahsediyoruz
08:32aslında.
08:33Ben de metrobüsü kullanıyorum.
08:34Sürekli bozulan bir metrobüs var ve sayısını artırdık diyor ama her gün bir tanesiyle
08:38bozulmuş vaziyette karşılaşıyoruz.
08:40Yatırımlar da devam ediyor gibi yine bilbordlarda ya da afişleri görebiliyoruz.
08:45Yani evinin penceresi E5'e bakanlar metrobüslerin her gün bir çekiciye takılmış vaziyette
08:50o metrobüslerin gittiğini görür.
08:53Ben de buradan E5'i görüyorum ve her gün metrobüslerin çekiciler vasıtasıyla götürüldüğünü
08:59görüyorum.
09:00Zaten denetim komisyonunda da biz bunu sormuştuk.
09:04Yani o kadar çok arıza sayıları artmış vaziyette ki iett konusu ayrı bir röportaj
09:08konusu olsun bence bu bakım yapılmadığı için bu otobüsler ne hale geldi?
09:13Dünyanın en genç filosunu teslim alan İmamoğlu yönetimi şu anda İETT'yi ve otobüs
09:18filosunu ne hale getirdiği ortada İstanbullular bunu yaşıyor.
09:21Biz zamanında bu bakımları yapılmıyor, bakım ihaleleri düzgün yapılmamış, birilerine
09:25peşkeş çekilmiş ve bu işler yapılmadığı için bu otobüsler yanar ve yolda kalır dediğimizde
09:31buna İstanbullular çok itibar etmedi biraz aslında ama şu anda bizzat yaşayarak görüyoruz.
09:37Çok teşekkürler vakit ayırdınız.
09:39Ben de teşekkür ediyorum.
09:41Evet avukat Muhammed Kaynardı yayın konuğumuz kendisi İBB meclisi hukuk komisyon üyesi
09:47ve SGK'nın birçok belediyenin SGK'ya borcu vardı.
09:52İstanbul Belediyesi de onlardan en önemlilerinden birisiydi ve diğer borçlarını da konuştuk
09:56ve o borçlar yaklaşık 200 milyar TL'ye de yaklaştığının altını çizdi diyelim
10:01ve gelişmeleri biz kameraman arkadaşım Umut Kaplan'la takip edeceğiz diyelim ve
10:05sözü tekrar merkeze bırakalım.