Mısır cumhurbaşkanı Türkiye'ye geliyor
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Putin'in özel temsilcisi ile görüşürken Türkiye ile görüşebileceklerini söylemişlerdi.
00:05Sonra Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'dan da yine evet görüşebiliriz açıklaması gelmişti.
00:11Ki zaten öncesinde istihbarat görüşüyordu bir şekilde fakat hala somut bir adım atılabilmiş değil.
00:17Bunu Beşşar Esad da söylüyor.
00:19Esad özellikle Türk askerinin Suriye'den çekilmesini istiyor.
00:23Şimdi taraflar diyor ki görüşelim ama bir türlü görüşme gerçekleşmiyor.
00:29Niye?
00:31Bunun tabi Suriye'nin bakış açısından kaynaklanan sebepleri var.
00:35Yani Suriye sanki tüm coğrafyaya hakim bir devlet gibi.
00:39Bu Suriye'nin bakış açısı mı Amerika ya da Putin'in ya da Rusya'nın bakış açısı mı?
00:43Ya da İran'ın bakış açısı mı?
00:45Esad gerçekten kendi iradesiyle mi konuşuyor?
00:48Suriye üzerinde şu an itibariyle iki devletin etki ve nüfuzunun belirleyici olduğunu biliyoruz.
00:53Bunlardan birisi İran öteki Rusya.
00:56Yani temelde 2015'ten itibaren sahaya Suriye'ye, Suriyeliğine sahaya Rusya indi.
01:05Daha önceki zamanlarda Arap Bağrı'nın başından beri Suriye'deki Nusayri rejimini
01:12mezhep yakınlığı nedeniyle İran destekliyordu.
01:15Şu an belli periyotlarda İran'ın etkisinin arttığı, belli periyotlarda Rusya'nın etkisinin arttığı bir dönem yaşıyoruz.
01:25Bir taraftan Putin de Suriye ile Türkiye arasında diyalog işbirliği bağlantı kurulmasını öne çıkarıyor.
01:35Ama öte taraftan üst perdeden açıklamalar yapıldığına tanık oluyoruz.
01:38Faysal Miktat dışişleri bakanı bazen ima ile tüm yabancı güçler çekilmedikçe kimseyle masaya oturmayız diyor.
01:49Bazen daha net konuşuyor Türkiye'nin buradaki askeri güçleri çekilsinler.
01:55Daha sonra belki aramızdaki meseleleri müzakere edebiliriz diyor.
01:59Suriye aslında Türkiye ile pazarlık yapabilecek egemen bir devlet statüsünde değil.
02:05Yani büyük ölçüde Arap Bağrı döneminde ihtilaf yaşadığımız anlar da oldu.
02:10Fakat Türkiye'nin Suriye'ye destek verdiği de bir vaka.
02:15Şimdi baktığımızda Beşar Esad rejimi coğrafyanın %50'sini biraz geçiyor hakim olduğu topraklar.
02:24Önemli bir kısmı çöl.
02:26Suriye coğrafya bakımından 5-6 parçaya ayrılmış durumda.
02:30Mesela Golan Tepeleri 67'den beri işgal altında.
02:34Fırat'ın doğusunda Suriye Demokrasi Güçleri adıyla ABD'nin desteklediği bir oluşum var.
02:40PYD'nin orada Paşat konumda bulunduğu bir oluşum var.
02:44Özellikle petrol kaynaklarına bunlar hakim vaziyetteler.
02:47Türkiye Barış Pınarı Zeytin Dalı gibi bir takım isimlerle 666 km'de dar bir şeritte
02:5930-40 km'lik şeritte bir kontrol sağlamış durumda.
03:02Hala Türkiye'nin tamamlamak isteyip de ABD ve Rusya faktörü nedeniyle tamamlayamadığı alanlar var.
03:09Kamışlı Bölgesi, Ayn-el-Arap, Kobani Bölgesi gibi.
03:13Bir de tabii orada rejim karşılıklarının yoğun olarak konuşlandığı üst açık hapishane İdlib var.
03:22Yani baktığımızda karşımızda sanki topraklardan tamamına hakim, egemen bir devlet gibi
03:29üst perdeden açıklama yapan bir rejim var ama fiili durum çok farklı.
03:34Nüfus açısından da aynı.
03:35Rejimi ya da Suriye'yi ya da Suriye'yi lideri Beşar Esad'ı bu açıklamalara mecbur kılan
03:42Tahran mı Moskova mı?
03:44Moskova zaten Putin'in özel temsilcisine bunları söylemişti.
03:49Moskova bu şartlarda bu dayatmayı ya da bu dayatmada bulunacak ortamda mı?
03:57Çünkü bir Ukrayna savaşı var.
03:59Bir şekilde orayla ilgileniyor.
04:01İran'ın da kimi sıkıntıları var ama burada daha çok İran mı karşı çıkıyor?
04:05Türk askerinin Suriye'de olmasına.
04:07Birden çok faktör etkili oluyor.
04:09Şimdi en son Arap dünyasıyla da ilişkilerini normalleştirdi.
04:13Suudi Arabistan Şam'a bir ülkeyi atadı.
04:16Arap Birliği Teşkilatı'yla dondurulan ilişkiler o Arap ülkelerinin üye olduğu.
04:221965'te kurulan bir örgüt tekrar dondurulan ilişkiler normalleşti.
04:28Arap dünyasında da işte örtülü açık bir Esad'in vardır kabul etme durumu var.
04:34Şimdi tüm bu açılardan baktığımızda kafalarının çok net olmadığını düşünüyorum.
04:41Yani bazen işte İran faktörü bazen Rusya faktörü yahut da kendilerinin yaptığı değerlendirmeler
04:47bu konuda adım atılmasını geciktiriyor.
04:51Türkiye'nin tabii ki bir taraftan da mültecilerin geri dönmesine kolaylık sağlayıcı bir takım adımları var.
04:59Oralarda Katar'ın desteğiyle, ulusal sığ bazlı kuruluşların desteğiyle ve Türkiye'nin finansman katkılarıyla
05:07şu an itibariyle 100 binden fazla biriket ev yapılmış durumda Türkiye'nin kontrol ettiği bölgelerde.
05:13Bunların sayısının 200 bine tamamlanması öngörülüyor.
05:18Türkiye, ulusal hukuka uyumlu davranıyorum.
05:22Evet, içeride tartışma konusu.
05:24Yani sığınmacıları Türkiye'ye sürüp çıkarma gibi bir yaklaşım içerisinde değil,
05:30gönüllü olarak kendi rızalarıyla bu bölgelere dönmesini sağlamaya çalışıyor.
05:37Bunun ekonomik altyapısı işte biriket evler, belki de rejimler, diyalogun
05:41önümüzdeki dönemde biraz daha mesafe dikkat etmesi olabilir.
05:46Suriye meselesinin akşamdan sabaha mucize bir çözümü yok.
05:50Alınması gereken çok yol var.
05:52Sadece iki devleti ilgilendirmiyor.
05:55Bölgedeki gerilim çatışmalarda bu mesafe alınmasını bazen geciktirebiliyor.
06:03Bu konuyu konuşuyorken tabii Hizbullah, Hamas'ı, İsrail'i Amerika'yla konuşalım
06:08ya da İsrail'in Gazze'ye katlayamını.
06:11En son Heneye suikastından sonra bir beklenti vardı.
06:15Tabii İran o günlerde sık sık açıklamalarda bulunuyordu.
06:18Misilleme yapılacak diye.
06:20Hizbullah'ın dün 300'den fazla bir füzeyle saldırısı var.
06:24Bu misilleme olarak değerlendirildi.
06:26Ama tabii Heneye suikastına misilleme olarak değil,
06:30Fuat Şükür suikastına bir misilleme olarak kaydetmişti.
06:35Bu bağlamda Heneye suikastı, İran'ın misillemesi,
06:39ateşkes görüşmeleri, İsrail kanadından, ABD'den gelen açıklamalar.
06:43Burada tam olarak ABD, İsrail'in planı nedir?
06:48Ve İran gerçekten herhangi bir yanıt verebilecek mi?
06:53Birinci İran'a tahrik edici saldırı Şam'a yapıldığında
06:5713 gün sonra cevap vermişti.
06:591 Nisan'da Şam'daki başkonsolosluğa yapılan saldırıya
07:03İran 13 gün sonra hava unsurlarıyla,
07:06330 civarında hava unsuruyla cevap vermişti.
07:10Ama bu cevap yasak salma kabili bir cevaptı.
07:14Temelde yasıştırma politikası çerçevesi dışına çıkmamıştı.
07:18Şimdi 31 Temmuz'daki Hamas siyasi büro şefi İsmail Haniye'nin
07:24Taran'da katledilmesi, Mesut Pezeşki'nin
07:28yemin törenine katılmak için geldiği Taran'da katledilmesinin
07:32üzerinden bugün itibariyle 26 gün geçti.
07:36Bir cevap verecek mi?
07:38Her an cevap verebileceğini söyleyerek bir taraftan
07:42psikolojik bakımdan, psikolojik savaş olarak
07:46nitelendirebileceğimiz bir baskı kuruyor.
07:48Hem İsrail yönetimi hem de halk
07:52acaba İran'ın topyekun total saldırısı
07:56bu gece mi olacak, yarın mı olacak,
07:58öteki gün mü olacak?
08:00Psikolojik olarak baktığınızda bu da
08:02yıpratıcı bir duruma neden oluyor.
08:05Benim kanaatıma göre sert açıklamalar yapılmış
08:08olmasına mukabil
08:10Mümkün olduğu kadar
08:12İran topyekun bir saldırıdan
08:14kaçınacak. Yani Hizbullah'ın
08:16yaptığının bir benzerini
08:18yapmayacak. Hizbullah
08:20neye cevap verdi?
08:22Bir gün önce 30 Temmuz'da
08:24Fuat Şükrü
08:26Beyrut'ta vurulmuştu.
08:28Ona misilleme dün yapıldı
08:30ve Hizbullah lideri Hasan Nasrallah
08:32gerektiğinde
08:34bunun
08:36ikinci aşamasında olabilir
08:38Bu birinci aşamadır.
08:40Güçlü biçimde cevap verdik.
08:42Telavviye çok yakın askeri birimleri
08:44hedef aldık.
08:46Bu arada ne kadar zayiata neden
08:48olduğunu tespit etmek
08:50mümkün olmadı. Çünkü
08:52bu tip haberlere sansür getirildi
08:54İsrail'de. Yani saldırıdan mütevellit
08:56bir tahribat
08:58bir ölüm oldu mu?
09:00Birkaç yılda yangın çıktığı şekilde haberler çıktı.
09:02Olağanüstü hal
09:04ilan edildi. Yüz civarı.
09:06Ama hocam burada şöyle bir şey var.
09:08Ben Hizbullah'ın mücadelesini
09:10tabi ki küçümsemiyorum ya da
09:12Hamas'ın mücadelesini de zaten küçümseyecek
09:14halim yok fakat
09:16sorgulamamız gereken bazı
09:18şeyler var diye düşünüyorum.
09:20Henir'in yerini nokta atışıyla
09:22bilen, Kasım Süleyman'ın yerini
09:24nokta atışıyla bile bilen
09:26ya da gerek Hizbullah'ın gerekse de
09:28İran'ın gerek Hamas'ın
09:30gerekse de Filistin mücadelesinin
09:32önde gelen önderlerinin
09:34kendi eliyle koymuş gibi
09:36bilen bir İsrail
09:38Hizbullah'ın
09:40ağır silahlarının
09:42füzelerinin olduğu yeri
09:44tespit edemiyor mu? Bilmiyor mu?
09:46Ya da bu kadar saldırı yaptık diyorlar
09:48300 füze 400 füze
09:50hani ne oldu?
09:52Yani nereyi vurdun?
09:54İsrail hangi stratejik
09:56yeri vurdun ya da
09:58bir kişinin suikastına karşılık
10:00misilleme havaya füze
10:02atmak mıdır? Niye İsrail'in
10:04etkili bir ismi hedef alınmıyor?
10:06Bunu yapacak güçleri mi yok?
10:08Birileri yapmak mı istemiyor?
10:10Bilmiyorum ne dersiniz?
10:12Dün 340 civarı
10:14Katyuşa füzesi büyük bölümü
10:16Katyuşa füzesi ile saldırı yapıldı
10:18tabi bunların önemlice
10:20bir kısmı demir kubbe tarafından
10:22etkisiz hale getirildi. Bunun
10:24böyle olduğu anlaşılıyor fakat
10:26bir başka açıdan da test yaptılar
10:28eğer bir bölgeye
10:30yüzden fazla füze
10:32roket gönderdiğinizde
10:34orada demir kubbe
10:36fonksiyonunu kaybediyor. Yani işte bir kaç
10:38tanesini engelliyor sonra belki
10:40kalanlarını engellemesi mümkün
10:42olmuyor. Bunun da testini yaptılar.
10:44Şimdi
10:46Gazze Savaşı'nın başından beri
10:48Hamas'la pardon
10:50Hizbullah ile İsrail
10:52arasında düşük yoğunluklu
10:54çatışma var. İşte diyelim ki
10:56İsrail'in kuzeyinde Dübna'nın
10:58kuzeyinde bu çatışma
11:00on aydır devam ediyor.
11:02Şimdi dün itibariyle
11:04sınırlı bir tırmanma
11:06yaşandı. İsrail de
11:08bu füze gönderilen
11:10rampaları bir kısmını
11:12vurduğunu açıkladı ama bunlar tabi
11:14sabitliğe de değil daha başka
11:16yerlere de taşınabiliyor.
11:18Nasrallah da bazı rampaların
11:20füze rampalarının vurulduğunu
11:22kabul etti. Şimdi dün
11:24tanık olduğumuz olay düşük yoğunluklu
11:26çatışmanın
11:28bir kademe daha yukarıya tırmandığı
11:30tekrar eski seviyesine geldiği
11:32şeklinde. Yani Hamas
11:34Hizbullah tüm
11:36gücüyle İsrail'e
11:38yönelik bir saldırıyı dün
11:40uygulamaya koymadı. Yapabilir mi?
11:42Daha fazlasını yapabilir.
11:44Yapabileceğini yaklaşık bir ay kadar önce
11:46çektiği videolarla gösterdi.
11:48İsrail'in komuta kontrol
11:50merkezlerini, limanlarını, cephaneliklerini
11:52sivil halkın yaşadığı yerlerin
11:54videosunu çekti
11:56ve bunun ne şu anlama geliyor.
11:58Bakın buraları vurabiliriz anlamına geliyor.
12:00Tüm kapasitesini kullanmadı.
12:02Ben Hizbullah'ın
12:04çok özgür olduğunu da düşünmüyorum.
12:06Yani İran tarafından
12:08teçhiz ediliyor. Yani
12:10silah, cephane, teçhizat,
12:12mali imkanı İran sağlıyor.
12:14Onun için biraz İran'ın
12:16kontrolünde hareket ediyor. Yani sınırlı
12:18bir cevap verdi. Sadece
12:20Fuat Şükrü'ye karşı
12:22Fuat Şükrü'nün katledilmesine karşı
12:24bir misilleme hakkını kullandı.
12:26Daha fazlasını yapabilir mi? Yapabilir.
12:28Ama nasıl ki İran
12:30kendisi de güçlü biçimde
12:32bir tepki ortaya
12:34koyabilecek iken, bu potansiyeli
12:36var iken bunu kullanmıyorsa
12:38ve sonrasında ne olabileceğini
12:40düşünerek rasyonel
12:42hareket ediyorsa benzerini
12:44Hizbullah için de söyleyebiliriz. Daha
12:46agresif bir şekilde
12:48saldırması mümkün ama
12:50savaş hedefi ne? Yani
12:52toprak fethetmek mi?
12:54İşte bu noktada
12:56Hizbullah'ın da
12:58hem kendisinin stratejisi hem de
13:00İran'ın yönlendirmesiyle
13:02biraz daha
13:04mutedir, yani orta
13:06karar bir yöntemi
13:08tercih ettiği anlaşılıyor. Çok daha fazla
13:10zarar verme potansiyeli
13:12var. Sivil halkı
13:14hedef almadık, almıyoruz. Böyle bir
13:16tercihimiz yok dedi Nasrallah.
13:18Ama mesela hedef aldıklarında
13:20İsrail'in canını acıtıcı
13:22bir sonuç ortaya çıkabilir.
13:24Ama işte orada da nasıl ki İran bir
13:26Amerika-İran savaşı istemiyorsa
13:28Hizbullah da daha güçlü
13:30biçimde İsrail'in
13:32önemli
13:34merkezlerine saldırı yaptığı takdirde
13:36hava saldırısı
13:38ve hatta işgal de olabilir.
13:40Yani bunu düşünüyor olabilirler.
13:42Çünkü dünden
13:44sadece bu Şii
13:46meclislerden, Hizbullah'tan ibaret değil.
13:48Liban'da
13:50çok farklı fraksiyonlar, çok farklı
13:52gruplar var. Biraz da
13:54onların genel
13:56güvenliğini düşündüklerini tahmin ediyorum.
13:58İsrail ne yapmaya
14:00çalışıyor? Yani özellikle
14:02İran ve Hizbullah
14:04hem İran'ın bilim adamları
14:06hedef alıyor, hatta
14:08İran Cumhurbaşkanı şüpheli bir
14:10helikopter kazasında can verdi.
14:12Öte yandan İran'ın
14:14seferine hedef alıyor.
14:16Ve böyle özellikle
14:18kışkırtışak, sinirleri gelişek
14:20hamlelerde bulunuyor İsrail.
14:22Buna da İsrail'in amacı ne?
14:24Şimdi
14:26İsrail Devleti'ni kuranlar
14:28siyonistler. Yani
14:30Müslüman dünyadan örnek vermek gerekirse
14:32ekstremist, aşırı
14:34marjinal çizgide olan
14:36bir siyasi ilim. Mesela
14:38Boko Haram, El Şebab
14:40veyahut da IŞİD
14:42Bunlar nasıl ki Müslümanları
14:44temsil etmiyor ise ve marjinal bir grup ise
14:46Yahudilik bakımından da
14:48aynı. Yani siyonistler
14:50aslında ekstremist bir grup.
14:52Bir hayalin peşinde koşuyorlar.
14:54Bir Ütopya'nın peşinde koşuyorlar.
14:56Tanrı. Ama hocam şimdi
14:58dediğiniz yapılar
15:00İsrail'den hariç diğer yapılar
15:02birer devlet değil.
15:04Değil evet. Ama işte İsrail devleti
15:06yapıyor.
15:08Şimdi
15:10şu an itibariyle
15:12yaklaşık 20-25 senedir bu devletin
15:14genel gidişatını
15:16temel yönetimlerini
15:18Likud Partisi
15:20başta olmak üzere ekstremist yorumu
15:22belirtecekler.
15:24Şöyle soralım o zaman hocam. Unutmayın lütfen
15:26yani İsrail halkının çoğunluğu
15:28bu katliama
15:30soykırıma nasıl bakıyor? Evet zaman zaman
15:32protestolar
15:34yaptıklarını görüyoruz. Fakat bu protestolar
15:36daha çok Netanyahu'nun
15:38iç politikasına yönelik
15:40yolsuzluk yaptı diyorlar. Yargıyı ele geçirdi
15:42diyorlar. Ya da ultra
15:44Yahudiler onların deyimiyle
15:46bu dinci Yahudiler neden askerlik
15:48yapmıyor diyorlar. Ya da
15:50bizim esirlerimiz nerede diyorlar.
15:52Fakat o sokağa çıkanların
15:54birçoğu neden gazzeli
15:56bebek öldürüyorsunuz demiyorlar.
15:58Bu bağlamda sadece
16:00gerçekten Netanyahu'nun temsil ettiği
16:02bir siyonist grup mu
16:04bu katliamı yapıyor yoksa
16:06insanların çoğu bu katliamı
16:08destekliyor mu? Ben
16:10sokaklardaki insanların çoğunun
16:12bu katliamı kınadığını pek de göremiyorum.
16:14Evet
16:16Netanyahu muhafazakar
16:18Likud partisinin başkanı daha
16:20aşırı çizgide siyonist
16:22partilerde var. Şimdi İsrail
16:24toplumunda şöyle bir şey var. İsrail
16:26bir batıda demokrasi
16:28işte Orta Doğu'daki demokrasinin
16:30en ileri seviyesi gibi
16:32anlatılır kitaplarda bunlar yazar ama
16:34İsrail bir şeriat devleti
16:36yani okullarda
16:38Yahudi, Akaidi
16:40inancı öğretilirken
16:42bunlara şöyle eğitim veriliyor
16:44yani Tanrı'nın seçkin kulları
16:46sizlerseniz yeryüzünde her şey
16:48sizin için yaratıldı.
16:50Ve bu bakımdan
16:52diğerleriyle eşit değilsiniz. Diğerlerinden
16:54üstünsünüz. Bir başka
16:56Yahudi olmayanın malını çaldıklarında
16:58hırsız olmuyorlar.
17:00Öldürdüklerinde katil olmuyorlar. Böyle bir
17:02eğitim sistemi var. 90'lı yıllarda
17:04İsrail toplumu
17:06ikiye bölünmüştü. İsrail
17:08içerisinde olanların
17:10bir kısmı Filistinlilerin de
17:12pekala bir devlet kurabileceği
17:14görüşünü kabul etmişlerdi. Sosyalsizlik
17:16olanlar, işçi partisi, liberal
17:18partiler falan. Şimdi biraz
17:20İsrail'in iç yapısı değişti. Şu an
17:22itibariyle evet
17:24Netanyahu'nun başını
17:26çektiği kabine
17:28ekstremist bir yorumu esas alıyor
17:30fakat bunun dışında kalanlar da
17:32büyük ölçüde
17:34sizin bahsettiğiniz şekilde
17:36Filistinlilere ve diğerlerine
17:38karşı bu dini bakış açısının
17:40etkisindeler. Yani
17:42bir suç işlediklerini düşünmüyorlar.
17:44Zaten burayı Tanrı bize verdi.
17:46Filistinlileri insan olarak görmüyorlar.
17:48Görmüyorlar. Arapları da görmüyorlar.
17:50Almanları da, Japonları da. Yani
17:52sadece seçkin olanlar
17:54Yahudiler. Böyle ekstremist
17:56bir dini
17:58yorumu esas alıyorlar. Şimdi
18:00Netanyahu bir şekilde
18:02diğerlerine
18:04taviz vermeyle
18:06karşı karşıya kaldığı zaman da
18:08koalisyonun bozulma tehlikesi var.
18:10Mesela orada Herediler
18:12yahut da Hasidikler denilen ultra
18:14ortodoks bir Yahudi mezhebi var. Bunların
18:16İsrail toplumu içinde oy
18:18oranları yüzde 13 civarında
18:209 içerisindeki oranları. Bunlar askerliğe
18:22karşı çıkıyorlar. Bir Yahudi
18:24böyle silah kullanmaz falan
18:26gibi. Ve
18:28bunlara askerlik muafiyeti tanıyan
18:30bir yasa tasarısı Knesset'te
18:32sürekli orada bekliyor.
18:34Ve dinci partiler
18:36Netanyahu'yu tehdit ediyorlar.
18:38Bak bu yasayı çıkarırsanız ve bu
18:40Heredileri, Hasidikleri de
18:42askere almazsanız biz koalisyondan
18:44çekileceğiz diye. Yani bir taraftan da içeride
18:46bu şekilde bir
18:48baskı var.
18:501976 yılında
18:52Birleşmiş Milletler Genel Kurulu
18:54bir karar almıştı. Siyonizmi
18:56ıkçılığın bir çeşidi
18:58ve insanlık için
19:00çok tehlikeli bir akım olarak
19:02nitelendirmişti. Bu genel kurul kararı bağlıcı
19:04değil. Daha sonra ABD bu kararı
19:06geçersiz kılmak için işte bir takım
19:08ülkelere baskı yaptı. İmzanızı çekin
19:10falan diye ama muvaffak olamadı. Çünkü
19:12büyükçe bir kısmı
19:14bunun altında el kaldırmışlar
19:16imzaları vardı. Şimdi
19:18bakın yani uluslararası
19:20toplum adına ta bundan
19:22diyelim ki 50 yıl kadar önce
19:24siyonizmin ne olduğunu
19:26ortaya koyan bir örnek. Yani
19:28günümüzde belki de Gazze Savaşı'nın
19:30en iyi tarafı
19:32en iyi tarafı
19:34yani bu siyonizm
19:36tehlikesinin
19:38İsrail'de şu an rejime
19:40hakim olan
19:42akımın, ekolün, insanlık
19:44için, dünya için ne büyük
19:46bir felakete
19:48yol açabileceğinin anlaşılmış
19:50olması.
19:5210 aydır, 11
19:54aydır Gazze'de
19:56soykırım, cinayet, hunharca
19:58işleniyor. İslam ülkeleri
20:00bir araya gelip bunu engellemeye muvaffak
20:02olamıyorlar. Fakat öte tarafta
20:04Batı'nın da
20:06bu konuda bir gayret aldığını görüyoruz.
20:08Yani şunu da hatırlatalım
20:12tabii sosyolog değiliz ama
20:14ama en azından
20:16şöyle bir hatırlatalım. Belki
20:18unutanlar vardır, şöyle kendine gelir
20:20biz hep
20:22devletler nezdinde değerlendiriyoruz ama
20:247 Ekim'den bu yana
20:26ilk 15 gün, 1 ay, belki 2 ay
20:28çok yoğun bir tepki verdik
20:30çok yoğun bir şekilde tepki gösterdik
20:32ama aradan geçen
20:34330-327 gün
20:36işte neredeyse 1 yıl oldu
20:38ve bu katliamları sanki
20:40bu bebek ölümlerini, bu soykırımı
20:42kanıksamış gibi gözüküyoruz. Niye?
20:44Bizim maalesef Kültür Bakanlığımız
20:46adı üstünde kültür
20:48yani eğer mevzu
20:50ben sizi siyasete çekmeye çalışmıyorum
20:52bu benim yorumumdur, şahsi yorumumdur
20:54Kültür Bakanlığı
20:56milli manevi değerleri çıkar, insanlara
20:58kültürünü öğret vesaire vesaire
21:00görevi budur. Fakat
21:02Erzurum'da bir konser düzenlenmişler
21:04ve Erzurum'un merkez nüfusu
21:06350 bin. Bu konsere
21:08Ebru Yaşar konserine de
21:10150 bin kişi
21:12neredeyse katılmış. Neredeyse Erzurum'un
21:14merkez nüfusunun yarısı katılmış ve
21:16Gazze'de çocuklar, bebekler
21:18öldürülürken bir şekilde toplu
21:20eğlence düzenliyoruz. Toplu
21:22eğlenceler yapıyoruz. Özellikle Erzurum
21:24gibi bir yerde ve milli
21:26için muhafazakar bir kenti. Bu yönüyle
21:28bu katliamlar artık kanıksanmış
21:30ve toplum nezdinde de
21:32sesimiz çıkmamaya
21:34başladı ve artık maalesef
21:36toplu olarak konserlere gidiyoruz orada çocuklar
21:38ölürken. Biz hep devletleri
21:40İslam devletlerini hatırlatıyoruz ama
21:42toplum sosyolojisi bu
21:44İslam tamamen
21:46toplum, İslam toplumu
21:48Müslümanlar artık bu
21:50katliamı tamamen kanıksadı
21:52ve toplum olarak da
21:54maalesef artık tepkimiz dindi.
21:56Artık tepki göstermiyoruz ve çocuklar
21:58orada ölüyor. Yani hep
22:00İslam ülkeleri diyoruz ama
22:02peki toplum ne yapıyor?
22:04Evet yani dediğiniz doğru
22:06hakikaten ilk zamanlarda bu ölümleri
22:08haberleri izlerken
22:10böyle bütün insanlar
22:12lokmalar boğazına
22:14diziliyordu. Zaman içerisinde bunu
22:16kanıksadık. Zaten Arap coğrafyasındaki
22:18devletler, İsrail ile
22:20İbrahim Antlaşmaları adı altında işbirliği
22:22yapan devletler bu konuda tamamen
22:24duyarsız.
22:26Türkiye gibi ülkelerde
22:28yine de bu verdiğiniz örnek
22:30belki de marjinal bir durumu gösteriyor
22:32veya toplumdaki biraz yozlaşmayı
22:34gösteriyor fakat yine de hassasiyet
22:36pek çok Arap ülkesinden
22:38daha ileri seviyede. Bu arada hiç beklemediğimiz
22:40hiç ummadığımız
22:42Müslümanların yaşamadığı coğrafyalarda
22:44da işte insanlık adına
22:46güçlü tepkilerin
22:48yükseldiğini görüyoruz.
22:50Tuhaf olan mesele
22:52uluslararası kurumlar
22:54Birleşmiş Milletler bu
22:56soykırımı, bu sivil ölümleri
22:58çocuk kadın ölümlerini
23:00ortadan kaldıracak bir türlü
23:02bir adım atmıyor.
23:04Tıpkı Milletler Cemiyeti 1930'lu yıllarda
23:06etkisiz hale gelmişti.
23:08Birleşmiş Milletler'in de şu an itibariyle
23:10başına gelen o.
23:12Dünyada uluslararası
23:14hukukun sadece yoksulları,
23:16güçsüzleri kontrol altında tutmak
23:18için ileri
23:20sürülen bir
23:22mekanizma olduğu ortaya
23:24çıktı çünkü sisteme
23:26hakim olanlar yahut da onların koruması
23:28altında olanlar bu kurallara
23:30uymuyorlar ve
23:32bu uymama tavrını tutumunu
23:34ısrarla 10 aydır
23:3611 aydır sürdürüyorlar. En ufak bir
23:38yaptırımla da karşılaşmıyorlar.
23:40Bakın en son Joe Biden
23:42Güvenlik Konseyi'den karar çıkarttı.
23:44Daha önce Güvenlik Konseyi'ni ateşkes
23:46tasarlamayı engelleyen adam
23:48kendi tasarlasını sundu,
23:50karar çıkarttı ateşkes için.
23:52İşgal sona ersin,
23:54rehineler serbest bırakılsın
23:56ve yerlerinden ayrılanlar da
23:58tekrar bulundukları mıntıkalara dönsünler
24:00diye. Şimdi bu aslında
24:02ateşkes uzlaşısının
24:04Güvenlik Konseyi kararı haline gelmesi.
24:06Bir adım dağıtması
24:08gerekmiyor muydu? Yani bunu
24:10uygulamaya koymak için
24:12ekonomik yaptırım, askeri yaptırım
24:14işte bunlar yapılamadığı için
24:16bugün tamamen
24:18ulusal kurumların
24:20fonksiyonları devre dışı kalmış
24:22durumda. Sadece Birleşmiş Milletlerden bahsetmiyorum.
24:24İslam
24:26İşbirliği Teşkilatı da öyle. En son
24:28toplantısını 10 Kasım
24:3011 Kasım'da Cidde'de yaptı.
24:32Bir ay sonra. Gazze Savaşı
24:34başlamasından bir ay sonra yaptı.
24:36O zamandan bugüne kadar 57
24:38ülke etkili hiçbir şey
24:40yapamıyorlar. Çünkü görüş ayrılıkları
24:42çok fazla.
24:44Kollektif bir
24:46yaptırım, İsrail'in hareket kabiliyetini
24:48sınırlandırma bunlar
24:50konuşuldu fakat uygulamada böyle bir
24:52karar alınamadı. Ne yapıldı? Temas grubu
24:54kuruldu. Filistin meselesini
24:56dünyaya anlatmak için
24:585-6 ülkenin
25:00yetkililerinden oluşan bir temas grubu
25:02kuruldu. Bunun ötesinde bir adım atılamadı.
25:04Yani bundan dolayı
25:06Birleşmiş Milletler'in dışında
25:08bölgesel ulusal su örgüt
25:10olarak İslam İşbirliği Teşkilatı'nı
25:12Arap Birliği'ni falan da
25:14bu savaş etkisiz
25:16hale getirdi diyebiliriz.
25:18Gelelim Mısır'a
25:20tabii son birkaç yıldır
25:22ciddi dış politikada
25:24siyasi iradenin
25:26bir makas değişikliği var.
25:28Bunun da olumlu sonuçlarını bir şekilde
25:30alıyor ya da alıyoruz.
25:32Mısır lideri
25:34Sisi'nin Türkiye'ye geleceği konuşuluyor.
25:36Bunu nasıl
25:38değerlendirirsiniz? Sisi'nin Türkiye'ye
25:40gelişi perde arkasında ne var?
25:42Bunu nasıl okumalıyız?
25:44Şimdi Mısır açısından bakabiliriz.
25:46Türkiye açısından bakabiliriz.
25:48Türkiye işte belli dönemlerde
25:50dış politikada, iç politikada hata yaptığı
25:52zaman Erdoğan'ın pragmatik bir tarafı
25:54var, köşeden dönüyor.
25:56Yani işte burada da real
25:58politiğe dönüş oldu. Mısır'da
26:003 Temmuz 2013'te Muhammed Morsi'yi
26:02orada bir
26:04darbeyle devirdiler.
26:06Batılı devletler, ABD ve
26:08Batı Avrupa devletleri, bu Mısır'ın iç işidir.
26:10Biz buna karışmayız.
26:12Yaklaşımına benimseldiler.
26:14Türkiye ise en sert tepkiyi
26:16gösterdi. Bundan mütevellit
26:18diplomatik ilişkilerimiz
26:20üçüncü katip Mazhar Güzar
26:22seviyesine indi ve
26:24çok yakın
26:26zamanlara kadar, 2022'ye
26:28kadar Mısır'la
26:30diyaloğumuz koptu.
26:32Şimdi
26:34Erdoğan tabii ki dostlarımızın
26:36sayısını arttıracağız, düşmanlarımızın
26:38sayısını azaltacağız.
26:40Pragmatist, real politik yaklaşımı
26:42benimsedikten sonra işte
26:44Suudi Arabistan'la nasıl
26:46tekrar atılan köprüler
26:48kurulduysa, değil mi? Bir Kaşıkçı
26:50cinayet eden mütevellit
26:52Türkiye Suudi Arabistan'a da çok sert tepki
26:54göstermişti. Sonra diyalog
26:56kuruldu. Birleşik Arap Emirlikleri
26:5815 Temmuz
27:00darbe girişimini
27:02finans etmekle, sponsor
27:04olmakla suçlandı ama
27:06zamanla onlarla da
27:08bir irtibat, diyalog kuruldu.
27:10İlişkiler normalleşti. Şimdi Mısır
27:12bakımından da durum aynı.
27:14Her iki ülkenin de çıkarları
27:16bu ara dönemi
27:18geride bırakmayı gerektiriyor.
27:20Türkiye
27:22açısından bakacak olursak
27:24şu an
27:26itibariyle mesela bu 4
27:284 Eylül'deki
27:30ziyaret gündeminin başında
27:32Gazze meselesi var. Gazze
27:34meselesinde bu saatten
27:36sonra kollektif olarak ne yapabiliriz?
27:38Bir fikir teatisi,
27:40bir yol haritası, bu iş nereye
27:42gidiyor? Bu diyalog kurulması
27:44müzakerelerin
27:46bu kategoride önde giren
27:48ülkeler arasında sürdürülmesi
27:50emniyet taşıyor. Mısır'ı şöyle
27:52okumak lazım. Mısır'ın evet büyük
27:54potansiyeli var. Yoksul bir ülke.
27:56111 milyon nüfusu var. 1 milyon
27:58km2 coğrafi genişliği
28:00var. Halkın büyük çoğunluğu
28:02Akdeniz sahilinde ve Nil'in
28:04sağında solunda yaşıyor.
28:06Özellikle hava
28:08kuvvetleri anlamında güçlü bir
28:10ülke Mısır.
28:12Şimdi ne yapılabilir?
28:14Bir de Gazze'ye
28:16komşu olan bir
28:18ülke. Bu konuşulacak.
28:20İkinci olarak Mısır
28:22Türkiye ile
28:24dış ticaret bakımından emniyet
28:26taşıyan bir ülke. Afrika'ya açılan
28:28kapı adeta Türkiye'ye.
28:30Son 20-25 yılda
28:32Afrika'daki
28:34büyükelçiliklerinin sayısını 12 idi.
28:36Bugün 44'e çıkarttı.
28:38Ve işte Mısır
28:40Arap Birliği Teşkilatı'nın bir hüyesi.
28:42Enerji alanında
28:44işbirliği potansiyelimiz var.
28:46Son 10 yılda
28:48Akdeniz'in, Mısır
28:50Deniz Yetki alanları bölümünde
28:52kalan alanlarda
28:54çok önemli keşifler yapıldı.
28:56Özellikle zuhur ve nur
28:58havzalarında Mısır
29:00devasa doğal gaz kaynakları
29:02keşfetti. Bunları işte
29:04EASMED projesiyle bir
29:06bor hattı inşa yapılması suretiyle
29:08Avrupa'ya gönderilmesi söz konusuydu.
29:10Bu proje
29:12akamete uğradı. Şimdi Mısır iki tane
29:14elenci tesisi var
29:16İskenderiye'de. Onlar
29:18kanalıyla doğal gazı satıyor.
29:20Belki bu müzakerelerde
29:22bir şekilde acaba
29:24Anadolu'daki boru hatlarına bağlanabilir mi?
29:26Bu konuşulacak. Üçüncü bir husus
29:28Doğu Akdeniz'de
29:30Deniz Yetki alanları konusunda
29:32Mısır çok büyük kayba uğradı.
29:342020 yılında
29:36Yunanistan'la
29:38başkalarının da zorlamasıyla
29:40bir Deniz Yetki
29:42alanları sınırlandırma anlaşması yapıldı.
29:44Yunanistan'ın Akdeniz'de
29:46toprakları yok. Yani
29:48Yunanistan'ın sınırları
29:50nereden başlatıldığında Rodos'la
29:52Girit arasına bir çizgi çekildi.
29:54Ve o çizgiden Mısır'a kadar olan
29:56deniz alanı ortadan ikiye bülündü.
29:58Ve bu şekilde
30:00Mısır'ın iki Kıbrıs
30:02kadar bir kaybı var.
30:04Doğal gaz rezervi olan bölgede.
30:06Bu anlaşmanın kadük olduğunu ilk yapıldığı zaman
30:08Türkiye'ye açıklamıştı.
30:10Şimdi yavaş yavaş
30:12bu anlaşmayı etkisiz hale getirecek
30:14Anadolu'yla
30:16Mısır arasındaki sınırı
30:18ikiye bölecek
30:20bir Deniz Yetki
30:22alanları anlaşması hazırlıkları var.
30:24Bu ziyarette bunun da bir kademe daha
30:26uygunlaşması bekleniyor.
30:28Çünkü Türkiye'nin resmi
30:30görüşüyle örtüşüyor Türkiye 2019
30:32yılında.
30:34Kıta kıtaları esas alan
30:36Deniz Yetki alanlarının sınırlanma anlaşmasını
30:38Libya ile imzalamıştı.
30:402019 yılı
30:4229 Eylül'ünde.
30:44Şimdi
30:46onun devamı olarak da Mısır'la
30:48benzer bir anlaşma imzalama
30:50çabası içerisinde
30:52yani Akdeniz'de bizim mavi vatan
30:54dediğimiz kıta sahanlığıyla örtüşen
30:56münasır ekonomik bölge
30:58anlaşması Mısır'la imzalayabiliriz.
31:00Bu ziyaret bu
31:02alanları bir kademe daha yukarı
31:04taşıyacak.
31:06Mısır bakımına baktığınızda onlar
31:08bakımında da Türkiye ile ilişkiler
31:10kapasitelerini, imkanlarını
31:12arttıran bir şey. Mısır
31:14Arap dünyasının önde gelen ülkelerinin
31:16başında geliyor. İşte Arap
31:18dünyasında liderlik rekabeti var.
31:20Suriye, Irak devre dışı
31:22kaldı bu liderlik rekabetinde.
31:24Libya'da devre dışı kaldı.
31:26Şu an itibariyle Suudi Arabistan ve Mısır.
31:28Suudi Arabistan aynı zamanda
31:30Mısır'ı da yönetiyor,
31:32yönlendiriyor. Çünkü Müslüman kardeşlere
31:34karşı
31:36buradaki bu Cunta
31:38İdaresi'ni Suudi Arabistan desteklemişti.
31:40Müslüman kardeşlerin Mısır'da hakim
31:42olmasının kendisi bakımından da tehlikeli
31:44gelişmelere yol açabileceğini
31:46düşünüyordu.
31:48Türkiye'nin tabi ki bu
31:50Müslüman kardeşler Mısır'da bir parti
31:52kuruldu. Hürriyet ve Kalkınma Partisi.
31:54AK Parti'nin isimlenerek kuruldu.
31:56Onun adayı Muhammed Muhsin
31:58Cumhurbaşkanı seçildi.
32:00İdeolojik olarak, yaklaşım
32:02tarzı olarak Müslüman kardeşlere
32:04karşı Türkiye'nin tavrı tutumu
32:06en azından resmi üzülde çok fazla
32:08değişmese de pratikte
32:10mevcut şartlar
32:12işbirliği yapılmasını gerektiriyor.
32:14Bu arada şunu da söylemek lazım.
32:16Hamas
32:18örgütü, Müslüman kardeşlerin
32:20Filistin'deki kolu, Filistin
32:22İslami Hareketi açılımı
32:24yani Müslüman kardeşleri
32:26Mısır kendi ülkesinde
32:28terör örgütü ilan ediyor.
32:30Ve Hamas da onların
32:32gözünde Müslüman kardeşlerin
32:34uzantısı konumunda. Böyle
32:36tarihi arka planda
32:38bunlar var. Fakat pratik hayat
32:40İsrail saldırganlığına karşı
32:42iki devletin işbirliği
32:44yapmasını gerektiriyor. Bu bakımdan
32:46doğru yönde bir atılmış adım olarak
32:48okuyorum. Bir adım sonrası belki de
32:50vesayha alındıktan sonra
32:52Suriye ile normalleşmeye
32:54gelecek diye düşünüyorum.
32:56Uluslararası İlişkiler uzmanı
32:58Profesör Doktor İrfan Kaya
33:00Ülgeç. Çok teşekkürler, çok sağ olun.
33:02İyi günler diliyorum. İyi yayınlar
33:04dilerim. Çok sağ olun.