📌 Trump'ın Erdoğan'a jestlerinin arka planı
📌 Diplomasi hub'ı Türkiye
📌 Yaptırımlar kalkıyor; ABD'nin Şam politikasında PKK nerede?
📌 Ukrayna: Trump ve Erdoğan'dan Putin'e "gel" baskısı
🎙 Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı
📌 Diplomasi hub'ı Türkiye
📌 Yaptırımlar kalkıyor; ABD'nin Şam politikasında PKK nerede?
📌 Ukrayna: Trump ve Erdoğan'dan Putin'e "gel" baskısı
🎙 Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba, bugün 15 Mayıs Perşembe. Ben TE24 Dış Haberler Editörü Buse Söğütlü.
00:05Dış politika analisti Barçın İnanç'la birlikte bir dış politika ile içli dışlı programıyla daha karşınızdayız.
00:11PKK bu hafta başında çok kritik bir karar açıklayarak silah bırakma ve örgütü feshetme kararı aldığını duyurdu.
00:20Böylece 40 yıllık kürt sorununda çözüm konusunda önemli bir eşik atlanmış oldu.
00:27Bütün bunlar yaşanırken dünyada çözüm gerektiren iki önemli konuda daha çok önemli gelişmeler yaşanıyor.
00:33Bundan tam 20 yıl önce 14 Mayıs 2005'te Amerikan güçleri tarafından Irak'ta gözaltına alınarak kampa gönderilen Ahmet Esar Şara,
00:4320 yıl sonra Amerikan Başkanı Donald Trump'la Esad'ı devirerek göreve gelmesinden tam 6 ay sonra bir görüşme gerçekleştirdi.
00:52Bu görüşme Riyad'da gerçekleşti. Tarihi bir görüşmeydi.
00:56Görüşmeye Cumhurbaşkanı Erdoğan da telefonla katıldı.
00:59Hemen ardından da Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasının duyurulmasından hemen sonra gerçekleştirildi bu görüşme.
01:08Bu görüşme İstanbul'daki ABD ve Suriye Dışişleri Bakanları toplantısıyla yankılarını sürdürecek gibi görünüyor.
01:16Bu hafta Türkiye, İstanbul, Ankara çok önemli bir diplomasi adresi olarak görülüyor.
01:24Rusya ve Ukrayna'nın heyetleri şu anda Türkiye'deler.
01:27Zelenski şu sıralarda Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşüyor.
01:30Rusya-Ukrayna savaşındaki çözüm çabalarının bir parçası olarak.
01:34Erdoğan-Zelenski görüşmesinden hemen sonra İstanbul'daki görüşmelerin ne şekilde ilerleyeceği, nasıl bir formatta gerçekleştirileceği ifade edilecek.
01:44Fakat henüz taraflar masaya oturacaklar mı, oturmayacaklar mı, görüşmeler ne kapsamda olacak bu belirsizliğini koruyor.
01:52Öte yandan Antalya'da NATO gayri resmi Dışişleri Bakanları toplantısı var.
01:57Haziran ayında LAHEY'de yapılacak NATO zirvesine bir hazırlık toplantısı bu.
02:01Toplantı şu anda devam ediyor.
02:03Bütün bu diplomasi trafiğini konuşacağız.
02:05Suriye'yi, Rusya, Ukrayna'yı, NATO gündemini.
02:08Fakat ben önce Riyad'daki tarihi görüşmeyle başlamak istiyorum.
02:12Trump Orta Doğu turuna çıktı.
02:17Suriye-Arabistan ilk durağıydı.
02:19Burada önemli mesajlar verdi.
02:21Fakat turun en önü çıkan kısmı Jolani ile Ahmet Esaray'la görüşmesi oldu.
02:28Erdoğan da bu görüşmedeydi.
02:30Telefonla katıldı.
02:32Yani ilk resmi gezisini Orta Doğu'ya ve Suudi Arabistan'a yaptıktan sonra bu önemli yaptırım kaldırma kararını ve Esaray'la görüşmeyi göz önünde bulundurursak,
02:43Trump'ın ABD'nin Şam politikaları konusunda ne söyleyebiliriz, bunun arkasında neler var, nasıl tanımlarsınız?
02:51Bence bu haftanın en önemli ve en somut gelişmesi ABD'nin Şaray'la görüşmesi ama bu görüşme somut bir şeyle sonuçlanmayabilirdi.
03:05Sembolik olarak çok önemli ama somut bir şeyle sonuçlanmayabilirdi.
03:08Ama somut olarak da ABD'nin Suriye'ye yaptırımları kaldırmasıyla sonuçlanması Türkiye açısından çok çok önemli.
03:18Şimdi birincisi Trump bunu yaparken, Riyad'dan yapıyor bu açıklamayı ve bunu söylerken sadece Suudi Arabistan Veliyat Prensi'ne gönderme yapmıyor.
03:28Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı da ismen zikrediyor.
03:30Şaray görüşmesine telefonla Erdoğan'ı da alıyor.
03:33Yani Erdoğan'a müthiş jester yapıyor ve bence bunu yaparken açıkçası Türkiye'yi Suriye'de kefil ilan ettiğini düşünüyorum.
03:43Yani bundan sonra Suriye'de olan bir tenden sen sorumlusun demeye getiriyor kanımca.
03:48Neden? Çünkü Trump biliyoruz ki bir şekilde Suriye'nin yeni yöneticilerinin aslında Türkiye'nin tamamen kontrolü altında olduğu ön kabulüyle hareket ediyor.
03:59Hatırla sürekli açıklamalarda ben Türklere dedim ki işte 2000 yıldan sonra tebrik ediyorum sizi Suriye'ye aldınız kazandınız.
04:06Bir şekilde onun kafasında Suriye'deki yöneticiler aslında Türkiye'nin tamamen kontrolü altında.
04:13Ve bu anlamda açıklamasında Trump ben Suriye'ye bir şans veriyorum derken bence ben Türkiye'ye de bir şans veriyorum demek istedi.
04:23Yaptırımların kaldırılması neden önemli?
04:26Aslında Avrupalılar da yarım ağız kaldırmışlardı.
04:30Arap dünyası da Suriye'ye aslında yanaşmaya çalışacaktı ve yatırımları başlatmak istiyordu.
04:36Ama Amerikalılar yatırımları tuttuğu sürece her zaman bir kuşku olacak.
04:41Ya ben buraya para aktarırsam acaba cezalandırırım?
04:45Yani ikinci yaptırımlar dediğimiz herhangi bir üçüncü tarafın Suriye'ye bir şey yapması Amerika'nın karşı cezalandırması ile karşılaşacağı için
04:57herkes bir temkinli yaklaşıyordu ve tam anlamıyla da kese açılamıyordu.
05:02Örneğin Katar bile ya ben bu adamların memurların maaşını ödeyeceğim ama ödeyemiyorum Amerika acaba bir yerden beni cezalandırır mı diye.
05:11Ve Suriye'nin de çok hızlı bir şekilde ekonomisini toparlayıp ayağa kaldırması gerekiyor ki istikrarı sağlayabilsin.
05:19İşte o nedenle bu yaptırımların kaldırılması önemli.
05:23İstikrar sağlanırsa da ne olacak ekonomi biraz daha rayına oturursa hem Türkiye açısından bir ekonomik açılım söz konusu ama
05:32hani diyorlar ki ya çok da fazla beklenti olmak durumunda da değil çünkü körfez parası gelirse illa Türk müteahhitlerini kullanmak zorunda değil vs.
05:41Ama artık bu hani üçüncü planda bu istikrar demek bir anlamda işte bu Suriyeli mültecilerin de geri dönüşünün kolaylaşması demek vs.
05:50O nedenle birinci benim çıkardığım sonuç ki birazdan başka konulara da eğildiğimizde bunu destekleyici bilgiler olacak.
05:58Türkiye'yi kefil ilan ediyor Suriye'de.
06:01Bence ikinci olarak Trump Suriye'deki diğer topluluklara yani Şara'dan rahatsız olan
06:08ya bu adam eski cihatçı bu adam eski işte kafa kesen terör örgütlerinden
06:136 ay öncesine kadar Amerika'nın 10 milyon dolar başına biçtiği ödül biçtiği bir terörist buna güvenmeyin diyen Suriye'nin içinde bir takım topluluklar var.
06:24Trump bunları diyor ki bu adamla ben çalışacağım dolayısıyla siz de bu adamla yaşayacaksınız mesajı veriyor.
06:31Üçüncüsü ise İsrail'e dönük bir olayın boyutu var.
06:35İsrail başından beri ne diyor ben parçalanmış bir Suriye istiyorum zayıf bir Suriye istiyorum o nedenle de Amerika'nın yaptırımlarını kaldırmasını istemiyordu.
06:45Şu anda ilk aşamada Amerika İsrail ile Suriye konusunda belli bir noktada ters düşmüş Türkiye'nin isteğini yapmış durumda gözüküyor.
06:57Bunun bence bir nedeni var o da Trump özellikle Netanyahu'nun Gazze meselesinde ayağını sürmesinden son derece rahatsız.
07:07Bu sesen de takip ediyorsundur bazı haberler geliyor örneğin Steve Whitkoff'un çok rahatsız olduğu bu rahatsızlığının İsrail basının cada yazılmasını istediğine dair haberler sızdı.
07:18Dolayısıyla Trump bir anlamda diyor ki kardeşim sen Gazze'de benim istediğimi bu kadar yapmıyorsan hani birazcık bana doğru yanaşmıyorsan
07:25ben de bak Suriye'deki durumu hızlandırırım demeye getiriyor ama bu aşamada sadece İsrail'in Şam yönetimine dönük itirazına karşı çıkmış durumda.
07:38YPG meselesinde bambaşka bir noktada olabiliriz.
07:42Şimdi buradan ikinci noktaya geleceğiz orada da senden bir rica edebilir miyim?
07:46Biliyorsun Ahmet Şahra ile Trump görüştükten sonra Beyazı Sıray'dan bir açıklama yapıldı değil mi?
07:52Evet bu açıklamaya göre Washington'un Şam'dan 5 talebi var yaptırımların kaldırılması hususunda.
07:59Bunlardan ilki İsrail ile bitirdiğiniz oradan devam edelim Suriye'nin İbrahim'e anlaşmalarının bir tarafı olmasını istiyor Amerika Birleşik Devletleri.
08:09Hatırlatalım 2020'de İsrail'in başta Birleşik Arap Emirlikleri olmak üzere Bahreyn, Fas ve Sudan'la ABD'nin ara buluculuğunda normalleşme anlaşmaları bunlar.
08:22Yine Suriye demokratik güçlerinin kontrolünde bulunan ülkenin kuzeydoğusundaki IŞİD kamplarının Şam yönetimi tarafından devralınmasını istiyor Washington.
08:31Yabancı savaşçılara Suriye'yi terk etmeleri yönünde çağrı yapılmasını istiyor.
08:36Aynı zamanda da Filistinli teröristleri sınır dışı edin diyor ABD.
08:42Aynı zamanda da yine Washington'ın IŞİD'in yeniden canlanmasını önlemek için attığı adımlara destek olunmasını.
08:51Bekliyor yani totalde bunlar.
08:53Mesela bunlardan bir tanesi senin saydıklarının arasında ne var?
08:57Amerika diyor ki IŞİD kamplarını sen yönet diyor Şam Suriye hükümeti yönetsin diyor.
09:04Şimdi burada işte YPG meselesine giriyoruz yavaştan.
09:07Çünkü Türkiye'de baştan beri ne diyordu?
09:10Ey Amerika sen YPG'ye IŞİD'a mücadele ettiği için destek verdiğini söylüyorsun.
09:19Birincisi buna itiraz ediyordu.
09:21İkincisi de YPG ne diyordu?
09:23Ey Batı ve Amerika eğer hani siz Türkiye'yi zaptırapt altına alın bana saldırmasın saldırırsa ben bu kampları koruyamam.
09:33Bu kampları açarsam da IŞİD'ciler dünyaya saçılır ve o nedenle de Hakan Fidan hep şunu söylüyordu.
09:40YPG ki o zaman Hakan Fidan'ın gözünde PKK idi ya da hükümetin gözünde bu kampları bir manivela olarak kullanıyor.
09:49Bir tehdit aracı olarak kullanıyor.
09:51Halbuki biz ve Suriye hükümeti birlikte bu kampları kontrol edebiliriz diyordu ki Türkiye'nin bir ikinci önerisi de Amerika tarafından kabul etmiş görünüyor.
10:05Bu da ikinci bir jesttir Amerikan tarafından Türkiye'ye.
10:09Dolayısıyla yine bir anlamda ama Türkiye'ye Suriye konusunda hani kefil olarak gösterme konusunda önemli bir adım atmış durumda.
10:21Şimdi bu noktada o zaman biz hani PKK, YPG bu işin neresinde sorusunu getiriyor bana.
10:30Çünkü bana sorarsan Amerika şöyle bir şey diyor bak Türkiye ben senin iki konuda çok önemli isteklerini yerine getiriyorum.
10:39Bu süreci başlatıyorum.
10:41Sen de bu YPG konusunda hani çok fazla radikal ve taviz vermez bir tutum alma.
10:48Hani biz eskiden beri daha Şam'da Esad yönetimi düştüğünden beri Türkiye bir ben şimdi işte kuzeyine girerim askeri müdahale yaparım vesaire.
10:58Bir kere bunlar bitmiş durumda zaten işte PKK'da şu anda silah bırakmış durumda.
11:03Bu noktadan sonra herkesin kafasında biraz da ne var acaba YPG ile YPG'nin Suriye'deki konumu ne olacak?
11:14Çünkü bize şimdiye kadar ne denmişti?
11:16İki şey söyleniyordu.
11:18Bir biz aslında PKK'yı Türkiye'nin sınırlarının dışına püskürttük.
11:22Biz PKK ile mücadeleyi Suriye'de ve Kuzey Irak'ta yapıyoruz.
11:27Niye Türkiye 16 bin 18 bin asker bulunduruyor Suriye'de?
11:31Bir taraftan IŞİD bir taraftan da PKK.
11:34Suriye için de böyleydi ve bize şimdiye kadar hep şu söylendi.
11:38Yani Cumhurbaşkanı'nın ben açıklamalarını çok hatırlıyorum.
11:42Televizyonlarda bunun İngilizcesiyle orada YPG PYD var diyordu ve PKK ile bu aynı şey diyordu.
11:51Şimdi bugün bakıyoruz MHP lideri bile işte PKK'dan YPG'ye geçişlerin denetimli yapılmasından bahsediyor.
12:01Yani hani bir nevi eskiden YPG PKK eşittir deyip PKK YPG bağlantısı çok net bir şekilde kabul edilmişken Ankara tarafından
12:13ve yine Hakan Fidan şimdiye kadar YPG'deki üst düzey PKK'lıların çıkması gerekir vesaire derken
12:21burada bir açıkçası hani bir kafa karışıklığı en azından kamuoyunun önünde böyle bir durum var.
12:29Bence bunun altını açıkçası çizmek gerekiyor ki buradan da işte Amerika ile Suriye arasında yapılan görüşmelere geçebiliriz sanırım.
12:38Evet zaten Riyad'daki görüşme sırasında Donald Trump, Marco Rubio ile Suriyeli mevkidaşının Türkiye'de henüz tarihi belli olmamakla birlikte bu hafta içinde görüşeceğini söyledi.
12:52Ama iki taraf arasında yani ABD ve Suriye görüşmelerindeki hani önemli konu İsrail, İsrail'e Suriye tarafının nasıl karşılık vereceği konusuyken
13:05bu konuda bugüne kadar aslında belli bir zemin oluşturduğunu düşündüğümüz gibi gelişmeler var.
13:10Nisan ayı sonunda Cumhuriyetçi Kongre üyesi Corey Mills Şam'a gitti ve bu ABD'den aslında resmen Şam'a yapılmış ilk ziyaretti.
13:19Burada Şara ve kongre üyesinin çok uzun bir görüşme yaptığı söyleniyor.
13:25Bu görüşmedeki sonuçların hem Trump'a hem de Ulusal Güvenlik Danışmanı'na aktarıldığı söyleniyor.
13:32Ve Şara'nın yine bu görüşmede bir mektup ilettiği söyleniyor Trump'a bu doğrudan Corey Mills'in kendi aktarımları.
13:39Burada uygun şartların oluşması durumunda Suriye'nin İbrahim Antlaşmaları'na taraf olabileceğini söylemiş Şara ki bu da aslında Washington'ın Şam'dan istediği beş talepten bir tanesiydi.
13:54Dolayısıyla birinci konulardan biri İstanbul'da çünkü Marco Rubio zaten Antalya'da dolayısıyla Ankara'ya ya da İstanbul'a geçecektir.
14:03Orada Suriye'yle Dışişleri Bakanı'na yapacağı görüşmede bir tanesi konusu İsrail'e yaklaşım olacak ki biliyoruz ki İsrail'le de Şam arasında bir temas.
14:12Gizli görüşmelerin yürütüldüğüne dair bir haberler basına yansımıştı Birleşik Arap Emirlikleri'nin ara buluculuğunda ve Şara'nın 13 Nisan'da Birleşik Arap Emirlikleri'ne yaptığı ziyareti takiben bu tür görüşmelerin yapıldığı söyleniyordu.
14:30O günkü iddialara göre bu görüşmeler henüz teknik düzeydeydi diplomatik ve siyasi düzeyde değildi ama o görüşmelerden çıkan sonuçların daha ciddi ve daha siyasi diplomatik alana evrilebileceği söyleniyor.
14:45Ki şunun altını çizelim bu Amerika için şu anda şu anlamda önemli Amerika Suriye'nin İsrail'e tehdit oluşturmasını istemiyor.
14:53İsrail ne diyor Şam'da Evşara gibi işte sünni bir eski cihatçı bir lider olduğu sürece ve bu lider Türkiye gibi bize hasmane bir ülke tarafından desteklendiği sürece bu ülke bize tehdit oluşturur diyordu.
15:10Halbuki Şara geldiği günden beri de ne diyor ben ülkemin başka ülkelere tehdit oluşturmasına izin vermeyeceğim.
15:18İsrail'e de bu anlamda tehdit oluşturmayacağız demesine rağmen ne yaptı İsrail sürekli bombaladı bombaladı bombaladı.
15:25Bu nedenle işte Türkiye'deki görüşmelerin bir ayağında Amerika Suriye İsrail'e yaklaşım olacak.
15:31Bir diğer ayağı da tabii ki yaptırımların kaldırılması konusu olacak.
15:35Totalde bir olgunlaşmakta olan bir sürecin ilerlediğini görüyoruz.
15:41Sizin için daha fazla öne çıkan konular var mı?
15:44Bir de tabii şu konu da önemli olacak değil mi?
15:46Özellikle yabancı savaşçıların gönderilmesi meselesi.
15:50Çünkü Suriye ordusunda daha doğrusu HTC'nin içinde çok sayıda yabancı savaşçı var.
15:57İşte Ahmet El Şahra bunları nasıl şey yapacak tasfiye edecek o bir ciddi sıkıntı olacak.
16:04Ama ikincisi bir de işte Filistinli teröristlerin tırnak içinde Suriye'den uzaklaştırılması ki bu anlamda da zaten
16:14bir görüşme vardı yine Nisan ayı sonlarında Mahmut Abbas ilk kez Şam'a gitmişti Şahra ile görüşmeye.
16:21O görüşmeden tam 48 saat sonra Şam Yönetimi Suriye'deki İslami Cihad üyeleri yani iki üst düzey üyesini gözaltına aldı.
16:30Bunlardan biri Suriye operasyonlarından sorumlu bir İslami Cihad üyesi.
16:34Diğeri de genel organizasyondan sorumlu.
16:37Yani iki üst düzey burada bir yani Şam Yönetimi'nden de İsrail'e bir böyle bir jest olduğunu söylemek mümkün.
16:46Evet dolayısıyla Şahra aslında şimdiye kadar hem Amerika'ya hem İsrail'e bakın ben sizinle bir anlaşma zemininde bulunmak istiyorum mesajı veriyordu.
16:56Ve yavaş yavaş bu işte zeminin oluştuğunu görüyoruz.
16:59Şimdi bütün bunların içinde Amerika Suriye görüşmelerinde tabii bir başka konu muhakkak ki Şam'la YPG arasındaki görüşmelerin nereye doğru evrileceği olacak.
17:11İşte bu da herhalde Türkiye'nin böyle atmaca gibi izleyeceği bir konu olacak.
17:15Çünkü Türkiye ne diyor?
17:17Kardeşim ben Suriye'nin kuzeyinde ayrı bir antite Kürt antitesi istemiyorum diyordu şimdiye kadar.
17:25Hani bundan sonra bunu demeye devam mı edecek?
17:28Yoksa Amerika baksana ben bu kadar jest yaptım sen de Şam'la YPG arasındaki görüşmelere karışma.
17:35Kendi aralarında bir şeye karar verirlerse otonomidir, federasyondur ona da fazla bir sıkıntı çıkarma mı der.
17:42Bir taraftan da ama Şahra da sürekli biz bir olacağız tek olacağız vesaire mesajları veriyor.
17:47Ama sonuç olarak Suriye Amerika görüşmelerinin bir ayağı elbette ki çok önemli bir ayağı YPG Şam görüşmelerinin nereye evrileceği olacaktır kesin.
17:57Peki buradan tüm dünyanın gözünü diktiği, seyrettiği Rusya-Ukrayna görüşmelerine geçelim.
18:03Hem izleyicilerimize de hatırlatmak için bu sürecin biraz nasıl geliştiğine bakalım.
18:08Her şey Putin'in 9 Mayıs Zafer günü gecesinde bir gece yarısı açıklaması yaparak görüşelim demesiyle başladı ama burada altını çizmekte fayda var.
18:19Putin o konuşmasına da daha sonra da iki lider olarak Zelenski ve kendisinin İstanbul'da buluşmasını kastetmedi.
18:27Yani Ukrayna ve Rusya görüşsün dedi.
18:29Zaten 5 Avrupa ülkesi de Rusya'ya bir ültimatom vermişti görüşmeleri bir an önce başlayın yoksa biz yaptırımları gündemimize almak üzereyiz diye.
18:39Buna ilk tepkiyi Trump verdi.
18:41Trump kendi sosyal medya hesabından bir paylaşım yaptı ve bugün Rusya-Ukrayna için çok büyük bir gün.
18:46Hemen atladı üstüne.
18:48Zelenski daha sonra da Putin'i İstanbul'da bekleyeceğini söyledi.
18:52Bu karşılıklı açıklamalardan sonra tüm dünya tabi ki Putin gelecek mi gelmeyecek mi Zelenski ile görüşme olacak mı olmayacak mıya odaklandı.
19:02Kremlin son ana kadar Putin'in gelip gelmeyeceği ile ilgili net bir açıklama yapmadı.
19:06Dün akşam Putin'in net bir şekilde gelmeyeceği söylendi.
19:11Fakat şu anda hem Rusya hem Ukrayna'yı masaya üst düzeyde oturtmak için bir sancı yaşanıyor gibi görünüyor.
19:19Taraflar ve bu sürece dahil olan ülkelerin bu konuda bir gel baskısı, gel masaya otur baskısı var diye anlıyoruz.
19:26Fakat şu anda Erdoğan-Zelenski arasındaki görüşme yapılıyor.
19:30Bu görüşmeden çıkacak sonuçla birlikte İstanbul'daki heyetler arası görüşmenin olup olmayacağı ya da ne düzeyde olacağı belli olacak.
19:39Çünkü bu arada taraflar kendi aralarında atışmaya da devam ediyorlar.
19:43Rusya heyetinin düşük düzeyde bulunmasını eleştiriyor.
19:48Ukrayna biz çok daha yüksek düzeyli bir heyetle geldik bu görüşmeler.
19:52Ukrayna diyor bu değil mi?
19:53Evet.
19:53Yani Rusya diyor düşük bir heyetle geldi diyor.
19:56Evet geldi diyor.
19:57Rusya da karşı cevap vermiş.
19:59Evet.
20:00Doğru mu?
20:01Evet.
20:01Bunlar eğitimli insanlar, bizim heyetimiz gayet iyi ve İstanbul'da yaşananlar Lavrov'un açıklaması, İstanbul'da yaşananlar Entrika gibi nitelendirmiş.
20:13Yani Rus Dışişleri Bakanı Lavrov, şimdi biz tabi kusura bakmayın böyle arka arkaya veriyoruz çünkü programa girmeden önce böyle bir bilgi bombardımanına tutulduk.
20:26Bizim de kafamız karışabiliyor onun için izleyicinin de kafasını karıştırmamak için biraz daha ayrıntılandırmak gerekirse senin de söylediğin gibi iki taraf arasında hala böyle bir karşılıklı birbirini suçlama hali devam ediyor.
20:42Rus Dışişleri Bakanı Lavrov İstanbul'daki görüşmeyi Entrika olarak değerlendirilmiş.
20:49Bu teyitli bir bilgi miydi?
20:52Ajanslara düşen açıklamaları bu şekilde.
20:56Çünkü bu çok enteresan bir şey yani.
20:58Yani aslında ortada Dışişleri Bakanlığı kaynaklarının yaptığı son açıklamadan da anladığımız üzere çünkü görüşmenin öğleden sonra ertelendiği söylenmişti.
21:09Dışişleri Bakanlığı kaynakları ortada planlanmış bir toplantı olmadığı için, saati vesaire planlanmış bir toplantı olmadığı için bir ertelemenin mümkün olmadığını, bir gecikmenin de yaşanmadığını şu an İstanbul'da bir Rus Teknik Heyetinin bulunduğunu söyledi.
21:26Yani ortada bir belirsizlik var.
21:28Peki o zaman bu fotoğrafa bakınca şunları belki çıkartabiliriz.
21:32Şimdi birincisi benim gördüğüm kadarıyla demin söyledik ya Putin, Netanyahu'dan yaka siltmeye başladı, hiçbir şekilde ilerleme sağlayamıyor vesaire.
21:42Benzer bir bıkkınlık Trump'ta Putin'le ilgili.
21:46Pardon demin İsrail dedim değil mi?
21:48Netanyahu'dan duymuş olduğu bıkkınlık biraz da Putin konusunda da var Trump'ta.
21:57Bir noktada ne dediler, bu Rusya bu kadar ayağını sürerse biz Amerika olarak aradan çekileceğiz dediler değil mi?
22:03Yani çünkü ne demişti Trump, ben gelirim bunu 24 saatte sürerim, çözerim.
22:10Putin ayak sürüyünce Avrupa'da Putin'e diyor ki bu işler bu kadar kolay değil demeye getiriyor.
22:16O nedenle Trump'ın bir an önce sanki bir sürecin başladığı izlenimini yaratmaya ihtiyacı var.
22:26Neden böyle bir şeye ihtiyacı var?
22:28Çünkü Putin'i masaya aslında oturtmanın tek yolu yaptırımlar, bir.
22:34İki, Ukrayna'ya daha fazla silah göndermek.
22:37Bu ikisi ne anlama geliyor?
22:39Trump'ın Biden'in siyasetine geri dönmesi anlamına geliyor.
22:43O zaman eğer Putin'i sen masaya getiremiyorsan hem Amerika yaptırımları arttırır hem de Ukrayna'ya silah tedarikini kesmemiş,
22:52üstelik bana söylenen, hiçbir zaman kesmedi.
22:55Bir de arttırırsa Biden diyecek ki ya gördün mü sen beni o kadar eleştiriyordun Putin'e karşı yaptırım yapmakta,
23:03silah vermekle Ukrayna'ya, sen geldin benimle aynı noktaya.
23:07Dolayısıyla benim gördüğüm kadarıyla Putin gece yarısı açıklamasını yaptıktan sonra Trump hemen bunun üstüne atladı.
23:16Putin peki onu niye böyle söyledi?
23:20Acaba kendi kendini köşeye mi sıkıştırdı?
23:23Kendi kendine bir tuzak mı oluşturdu?
23:26Onu açıkçası tam bilemiyorum.
23:28Çünkü şu anda böyle bir şey çıkmış gibi ortaya.
23:32Çünkü başlangıçta Zelenski de çok istekli değildi.
23:36Çünkü Zelenski arkasına Avrupalı şeyleri aldı, kuvvetleri aldı.
23:42Yavaş yavaş Amerika da yanına geliyor.
23:44Kritik minarelerle ilgili anlaşmalar da yapıldı.
23:47Putin ayağını sürüyor, Trump sinirleniyor.
23:49O nedenle tarafların şu anda farklı pozisyonları var.
23:55Zelenski demeye getiriyor ki ben şu anda biraz daha güçlüyüm aslında masaya oturma konusunda.
24:01Çünkü taraflar farklı şeyler istiyorlar.
24:04Görüşmelerin olası içeriğine dair de farklı düşünüyorlar.
24:07Moskova bu görüşmeler, İstanbul'da bir görüşme yapılırsa
24:12bunu 2022'deki İstanbul'daki ilk görüşmelerin bir devamı olarak ve mevcut şartlara göre
24:18o görüşmelerdeki pozisyonun güncellenmesi gerektiğini söylüyor.
24:23Özetle önce anlaşma, savaşın ertesi gününe dair bir anlaşma yapalım.
24:28Ateşkes ondan sonra sağlansın diyor Rusya tarafı.
24:32Ukrayna tarafı da önce 30 günlük ateşkes ilan edilsin ve savaşın ertesi gününe dair planımızı ondan sonra yapalım diyor.
24:39Burada taraflar arasında iki farklı görüş var.
24:44O zaman şu anda nerede duruyoruz?
24:46Her iki taraf da barışmasından kaçan taraf olduğunu suçlamasına karşılaşmamak için
24:53iki tarafın heyetleri buraya gelmiş durumda.
24:56Bir tarafın heyeti işte Rus tarafının heyeti geçen seferki heyet düzeyinde.
25:02Onun dışında Zelenski yine Putin'i zor duruma düşürmek üzere Trump'a yaranmak üzere
25:09bak ben geldim hazırım Putin de gelirse demek üzere Ankara'ya gelmiş durumda.
25:15Bir şekilde Zelenski Ankara'ya geldiğinde de açıklama yapıyor ve diyor ki
25:20biz heyetler arası görüşmenin nasıl olacağı içeriği oturup oturmayacakları konusunda
25:26cumhurbaşkanıyla görüştükten sonra bir şeyler netleşir demeye getirdi.
25:33O nedenle benim tahminim şu anda Ankara ve Amerika hemen şu bilgiyi de ekliyoruz
25:40Amerika'nın en önemli müzakerecisi Steve Mitkoff ve Ukrayna Ozağı temsilcisi Kate Kellogg'da
25:47İstanbul'da gelmeleri bekleniyor henüz gelip gelmediğinden bilmiyoruz gelmeleri bekleniyor.
25:54Dolayısıyla Amerika'yla Ankara bence hem Rus tarafına hem Ukrayna tarafına bir şekilde
26:01en azından teknik düzeyde görüşmelere başlaması için baskı yaptıklarını düşünüyorum.
26:07Bu arada Trump ne diyor?
26:09Pazartesiden beri ben Türkiye'ye gelebilirim diyor değil mi?
26:14Ama yeni Putin gelmeyeceğini açıkladıktan sonra bile ben belki Türkiye'ye gelebilirim demesi de
26:22Trump'ın bence Putin'in üzerine baskı koyması anlamına geliyor.
26:27Ya kardeşim bak sen de gel ben de hazır Orta Doğu'dayım gel şunu bir bağlayalım diye
26:33şu anda bence Putin'in üzerinde çok ciddi bir baskı var.
26:38Bu nedenle diyorum ki galiba Putin orada bir hata yapmış olabilir.
26:43Çünkü Trump Orta Doğu'dayken Putin'in böyle afaki bir tamam o zaman Perşembe günü
26:51görüşmeler başlasın deyip de Trump'ın bunun üstüne atlamamasını bekleyemezdi.
26:57Yani bir hesap hatası yaptı mı acaba diye de insan düşünüyor.
27:01Bu arada da enteresan bir bilgiyi tas verdi değil mi Buse?
27:05İngilizler.
27:06Evet İngiltere Başbakanı'nın güvenlik danışmanı Jonathan Powell da bugün Ankara'daymış.
27:13Tasa göre ama.
27:15Evet Zelenski'ye tavsiyelerde bulunmak üzere ve işte bu görüşmelerde nasıl bir pozisyon alması
27:23gerektiğini gerektiği konusunda rehberlik edecekmiş öyle bir haber de düştü.
27:30Çok önemli.
27:31İngiltere neden?
27:32Çünkü 2022'deki anlaşmayı bozan Ukrayna'yı ya sen bunu kabul etme diyenin arkasında
27:40İngiltere olduğu söylenir.
27:42Dolayısıyla tastan gelen bu bilgiyi tabii teyit etmek gerekiyor.
27:46NATO'nun gündemine geçelim.
27:49Antalya'da önemli bir toplantı yapılıyor.
27:52NATO Gayri Resmi Dışişleri Bakanları toplantısı.
27:56Haziran ayında Lahey'de bir NATO zirvesi yapılacak.
28:00Bu toplantının hazırlık bu zirvenin hazırlık toplantısı şeklinde nitelendiriliyor.
28:06En önemli gündemler tabii ki NATO'daki savunma yükü paylaşımı.
28:11Ukrayna'daki barışın nasıl sağlanacağı ve Ukrayna'ya desteğin
28:15Avrupa tarafından NATO tarafından nasıl verileceği.
28:19Önemli Ukrayna'ya hava savunma sistemleri,
28:24insansız teknolojilerin teslimatı gibi çok önemli konuları var.
28:28Ama en önemli konu bugün Hakan Fidan açıklama yaptı giriş toplantının başında.
28:33Teksas'tan Ankara'ya kadar bir güvenlik oluşturmakla ilgili
28:38en önemli konuları savunma ve güvenlik olacak.
28:41Sizin NATO gündemine dair notlarınız ne durumda?
28:43Şimdi burada sen konuştukça ortaya şöyle garip bir durum çıkmıyor mu?
28:47Bir tarafta Antalya'da NATO Dışişleri Bakanları
28:52gayri resmi formatta biz Ukrayna'yı nasıl destekleriz diye konuşurken
28:57bu tarafta Ukrayna'da belki de savaşı bitirecek bir süreç var.
29:02Dolayısıyla bunların belki de yaptıkları konuşma
29:05ne kadar anlamlı olacak anlamlı olmayacak gibi bir enteresan bir durum çıkıyor.
29:10Şimdi çok basite indirgersek ve süreyi aşmamak adına
29:14net bir şekilde Amerikalılar şunu söylüyorlar.
29:17Özellikle de Amerika'nın NATO elçisi bir briefing verdi gazetecilere
29:21ve şöyle dedi hiç kimse yanılmasın.
29:24Biz bu toplantıda herkesten savunma bütçesini
29:28ne kadar arttıracağına dair açıklama bekliyoruz dedi.
29:31Yani Amerikalılar şöyle söyleyecekler
29:34arkadaşlar Trump daha birinci döneminden size ne dedi?
29:39Savunma harcamalarınızı arttırın dedi.
29:42Arttırdınız mı? Arttırmadınız mı?
29:44Ben şimdi gideceğim patrona bilgi vereceğim.
29:47Kim ödevini yapmış yapmamış diye.
29:49Dolayısıyla pamuk eller ceplere bir şekilde
29:52Amerika diyor ki savunma harcamalarınızı
29:55gayri sahip milli hastalığın %5'ine çıkartın diyor.
29:58%5 mümkün değil.
30:00Pek çok ülke için yani aslında normalde %2 idi.
30:04%2'ye bile gelemiyorlar.
30:06Amerika el attırmış durumda ve de hiç güya taviz vermeyecek gibi duruyor.
30:11Ben %5 istiyorum diyor.
30:14%5'e ulaşmak çok zor.
30:17O nedenle işte herkes böyle ağzında eveleyip geveleyecek.
30:22Dolayısıyla bu toplantı gayri resmi
30:25Dışişleri Bakanları toplantısının formatı şöyle oluyor.
30:28Sonunda bir resmi belge vesaire çıkmıyor.
30:31Herkes eteğindeki taşı döküyor.
30:34Niye? Bir ay işte sonraki zirveye hazırlık anlamında.
30:38Amerikalılar diyecekler ki bir bütçenizi arttırmanızı istiyoruz.
30:42Herkes konuşsun. Kim ne kadar arttırıyor?
30:45Sadece bütçeyi arttırmanız gerekmiyor.
30:48Savunma üretimini de arttırmanız gerekiyor.
30:51Yani hani bana bir diplomatın söylediği İngilizce şeyle
30:56We have to spend more, we have to produce more.
30:59Daha çok savunma harcaması yapmamız lazım.
31:01Daha çok askeri üretim yapmamız lazım.
31:04Bu arada da özellikle Amerikalı temsilcinin söylediği
31:08Siz bütün bunları yaparken biz de dışlamayın diyor bu arada.
31:11Yani bizden de malzeme almayı unutmayın diyor ki
31:15burada tabi Norveç ve Türkiye de gündeme gidiyor.
31:18Özellikle Avrupa Birliği anlamında.
31:21Onun dışında örneğin bu Amerikalı Büyükelçiye
31:26işte Ukrayna ne olacak falan dediğinde çok fazla meseleye girmiyor.
31:30Çünkü niye? Bir taraftan da barış görüşmeleri sürüyor.
31:34Halbuki Avrupalı müttefikler de diyorlar ki
31:38Ey Amerika sen benim savunma bütçemi arttırmamı istiyorsan
31:43benim bunu halkıma açıklamam lazım.
31:46Çünkü bu bütçeyi arttırmak için ben savunmadan, eğitimden
31:49oradan buradan kısmam lazım.
31:51Bunu açıklayabilmek için de Rusya'yı bir tehdit olarak
31:54ortaya koymam lazım.
31:56O zaman ona göre Haziran bildirgesinde de bizim
31:59Rusya'yı bir koca tehdit olarak tanımlamamız lazım.
32:02Amerika buna yanaşır mı?
32:04Yanaşmayabilir.
32:06Amerika da diyor ki biz Rusya'yı çok tehdit olarak göstermeyelim ki
32:09işte o da Ukrayna ile bir anlaşıversin vesaire.
32:12Dolayısıyla bu zirveye giderken bu yaklaşım farklılıklarını
32:18bir anlamda bir tespit ve biz nasıl yanaşabiliriz?
32:23NATO Genel Sekreterinin orta yol önerisi var
32:26yüzde üç buçukta anlaşalım vesaire gibi.
32:29Sonuçta şu an itibariyle benim anladığım
32:32NATO'daki ülkelerin dışları bakanları eteklerindeki taşları
32:37döküyorlar birbirlerine pozisyonlarını aktarıyorlar.
32:42Haziran zirvesi öncesindeki pozisyonlarını aktarıyorlar.
32:46Haftanın gözden kaçmaması gereken gelişmeleriyle devam edelim.
32:50Papa XIV. Leo ilk ziyaretlerinden birini Türkiye'ye yapacak.
32:54Aynı zamanda Papa'nın Ukrayna'ya da gitmesi bekleniyor.
32:59Biliyorsunuz Papa Amerikalı olarak seçilen ilk Papa oldu.
33:04Aynı zamanda bu taşla Mısır'ın kamu enerji şirketi ile birlikte
33:09bir sözleşme imzaladığını duyurdu Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı.
33:14Aynı zamanda bir mutabakat zaptı da imzalandı.
33:17Burada Mısır ve Türkiye arasında kara sahalarında
33:20ve deniz sahalarında hidrokarbon arama yapılması,
33:24madencilik sektöründeki önemli işbirlikleri açıklandı.
33:28Son olarak da izleyicilerimiz muhakkak takip etmişlerdir.
33:31Muhabirimiz Can Öztürk dün önceki gün gözaltına alınarak
33:35tutuklamaya sevk edildi. Neyse ki serbest bırakıldı.
33:38Aynı zamanda Saraçhane protestolarından dolayı
33:42tutuklanan ve haberlere yansıdığı üzere ağır hastalıkları bulunan
33:46Esile Ayı'nda sonunda tahliye edildiğini öğrendik biz bu programa girmeden önce.
33:51Türkiye'de diplomasi yıldızı parlıyor, diplomatik gelişmeler oluyor.
33:56Önemli şeyler yaşanıyor mu? Bir yandan da böyle şeyler de oluyor.
33:59Evet, o nedenle de biz bu diplomatik parıltıdan
34:02istediğimiz oranda yararlanamıyoruz.
34:05Şunu biliyoruz, şu anda çok sayıda uluslararası basınımın temsilcileri İstanbul'a geliyor.
34:12Bana İtalyanlardan telefon geldi, Litanyalılardan telefon geldi.
34:17Herkes bu arada o kadar bir belirsizlik var ki
34:20nereye gideceklerini de bilmiyorlar.
34:22Dolmabahçe'ye mi gidelim, Ortaköy'e mi konuşlanalım vesaire diye.
34:26Bu arada da müthiş bu belirsizlik nedeniyle de
34:29uluslararası basın kuruluşlarının temsilcileri de çok sıkıntı yaşıyorlar.
34:34Umarım Türk tarafı onlara yeterli yardımı gösterirler.
34:38Ama senin de söylediğin gibi bir tarafta çok hoşumuza gidiyor.
34:42İşte Türkiye dünyadaki diplomasinin kavşak noktası.
34:45Birazdan söyleyeceksin işte İstanbul'da ayrıca İran ve Avrupalılarla bir nükleer toplantı olacak.
34:52Ne kadar güzel, ne kadar iyi.
34:54Türkiye'nin gerçek anlamda bir medyasyon gücü de olabilir vesaire.
35:00Ama aynı Türkiye'den iktidarın sürekli muhalefeti sıkıştırmaya çalıştığı,
35:07öğrencileri baskı altında tuttuğu haberler çıkıyor.
35:11Bunlar birbirinin zıttı olunca biz diplomatik alandaki bu parıltıdan,
35:16bu dünyadaki diplomasi trafiğinin kavşağında olma halinden
35:21yeterince tırnak içinde söyleyeyim nemalanamıyoruz, yeterince yararlanamıyoruz.
35:26Çünkü aynı Türkiye'den senin söylediğin güzel haber,
35:32yani kötünün güzeli yani anlatabiliyor muyum?
35:35Yani iki kişiyi dışarı bırakıyor ama on kişiyi geri alıyor.
35:38Keşke böyle, keşke içerideki o otoriter,
35:43hava otoriterliği frenleyici bir tutumda takınabilse mevcut iktidar.
35:50Geçelim ve radara geçelim.
36:03Evet biraz önce bahsettik.
36:052015'teki nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları İngiltere,
36:08Almanya ve Fransa ile İran, İstanbul'da nükleer görüşme gerçekleştirecekler.
36:14Yarın yani 16 Mayıs'ta.
36:1716-18 Mayıs arasında PKK'nın silah bırakma ve kendi nefes etme kararının ardından
36:22Dem Parti'nin yeni süreci anlatmak için şehir gezileri yapacağı iddia ediliyor.
36:2818 Mayıs'ta Papa XIV. Leo'nun göreve başlama ayini yapılacak.
36:33Leo da ilk ziyaretlerinden birini Türkiye'ye yapacak.
36:3719 Mayıs Atatürk'ü anma Gençlik ve Spor Bayramı,
36:40Cumhuriyet Halk Partisi İzmir'de büyük bir miting yapmayı planlıyor.
36:4420 Mayıs'ta Avrupa Birliği'nin Rusya'ya yönelik 17. yaptırım paketini açıklaması bekleniyor.
36:51Diyelim ve programı artık yavaş yavaş kapatalım.
36:55Biz İstanbul'un, Ankara'nın göbeğinde olduğu bu diplomasi trafiğini izlemeye,
37:00T24 ekranlarından ve sayfalarından da size aktarmaya devam edeceğiz.
37:04İyi haftalar.