Panayam kay ASec. Arnel de Mesa ng DA kaugnay sa emergency procurement ng ASF vaccine
Panayam kay ASec. Arnel de Mesa ng DA kaugnay sa emergency procurement ng ASF vaccine
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Magandang hapon po sa inyo, Asec Arnel.
00:03Good afternoon, Ms. Nina. Good afternoon po sa lahat.
00:06At syempre dahil biyernes ngayon, kasama natin ang Department of Agriculture.
00:11Okay, unahin natin Asec itong emergency procurement ng ASF vaccines para tugunan ang outbreak diyan sa Batangas.
00:20Ano po ang detalye nito, Asec?
00:22Nina pinag-utos ng ating Kalim, Secretary Francisco Chu Laurel Jr.,
00:27yung pag-procure o yung tinatawag natin na emergency purchase ng about 10,000 na bakuna doses para sa probinsya ng Batangas.
00:39Sa ngayon ay meron ng walong munisipyo at isang syudad na meron ngayong panibagong kaso ng ASF.
00:47Ito ay ang munisipyo ng Lobo, Lian, Calatagan, Rosario, Lipa City, ang Tui, San Juan, at ang Talisay.
00:56So malaking tulong itong mga bagong bakuna na ito para katuwang of course ang biosecurity
01:03at iba pang ginagawa ng ating lokal na pamahalan at ng Bureau of Animal Industry.
01:08Malaking dagdag na tulong itong bakuna na ito para mapigilan yung paglalapan ng sitwasyon sa Batangas.
01:15Hinggil sa African Swine Fever.
01:18Eto po bang African Swine Fever? Ano pong nangyayari sa mga hayop kapag sila dinapuan ito?
01:25Mataas niya yung mortality ng ASF.
01:29Basis sa mga karanasan natin, almost 100% pag tinamaan, yung baboy talagang mamatay dahil sa virus na ito.
01:41May tanong rin yung ating mga kababayan, natatakot sila siguro bumili ng karning ngayon or karning baboy.
01:47Pagka po ba nakain nila ito, just in case, kunyari, hindi mo alam, ano po ang pwedeng mangyari sa tao?
01:54Ninya, itong virus ng ASF ay hindi zoonotic.
01:58So hindi ito mapapasa mula sa baboy papunta sa tao.
02:02Pero ganun din naman, ayon na rin sa Food Safety Act, hindi natin tinotolerate na yung mga infected animals ay kakatayin at ibebenta at lulutuin.
02:13So dapat itong i-dispose properly sa pamamagitan ng paglibing at pagsunog.
02:19Sa pagkakataon naman na hindi alam na nakarne yung may sakit na baboy, madali namang mamatay ang virus basta lutuin mabuti.
02:30But again, nevertheless, gusto natin ay properly ma-dispose yung mga infected animals.
02:38So kailangan sunugin sila, ASEC?
02:40Sunugin or ilibing.
02:43Karamihan ay inilibing, six feet.
02:47Tapos meron niyang nilalagyan ng apog or line or may mga lining para tuluyan na hindi maka-apekto ito.
02:55Usapang bakuna pa rin ASEC, pinag-aaralan na ng DA ang pag-manufacture ng bakuna para dito sa foot and mouth disease.
03:03Ano po ang detali nito?
03:05Nina, kaibahan naman sa baboy. Itong foot and mouth disease para ito sa mga hoof animals, kagaya ng baka.
03:13Itong foot and mouth disease, sa ngayon ang estado ng ating bansa, tayo ay FMD-free without vaccination.
03:22Ibig sabihin nito, wala tayong kaso.
03:25Ngayon, ang kagandahan, yung kagalingan ng ating mga veterinary at scientifico dito sa Bureau of Animal Industry,
03:33nakapag-produce na tayo ng bakuna laban dito sa FMD.
03:36At pinapag-aaralan ngayon, kung sakali lamang na magkaroon tayo ng mga matitinding kaso ng FMD sa bansa,
03:43ay ready tayo to manufacture itong bakuna para mas madali natin na makontrol ang FMD pagdating ng panahon, kung sakali man.
03:53At least we don't have to import dito sa ASF vaccines?
03:58Tama yun niya. Sa ASF, galing sa Vietnam ngayon, yung inaprobahan ng FDA na bakuna. Ito yung A vaccine galing Vietnam.
04:07Okay, naalala ko tuloy yung HFMD sa tao naman yun.
04:10Kasi hand, foot and mouth disease na usually uso sa mga bata.
04:15So pati mga hayop, meron din ganyan. And it's a virus.
04:19Okay, punta naman po tayo, Asek, sa usapin ng oil spill na nagmula naman po diyan sa Bataan.
04:26Ano po ang update sa epekto nito at sa assistance po ng DA sa mga apektado pong mangingisda?
04:34Ngayon niya sa Bataan oil spill, meron ng 16 na bayan na nagkaroon ng fishing ban.
04:40Either ang local government or ang Bureau of Fisheries and Aquatic Resources na apektado nito ay mahigit sa 28,000 na mangingisda.
04:49Inutos na of course ng ating Pangulo at ni Secretary Chu Laurel yung pamamahagi ng relief assistance sa mga mangingisda.
04:57Ganon din yung tinatawag natin na fuel subsidy na nagkakahalagan ng 3,000 pesos.
05:02Ngayong taon ay may inilaan na 500 million para sa mga mangingisda under this fuel assistance
05:09and another 500 million doon sa ibang nagmamayari ng makinarya.
05:14Ito ay para lamang sa mangingisda na 500 million at dinidistribute na ito.
05:19At pinag-aaralan pa rin ngayon yung paggamit din ng quick response fund doon sa mga naapektuhan din ng mangingisda.
05:26Speaking of mga isda, safe po ba na bumili ng isda po ngayon?
05:32Kasi isa rin yan sa mga iniisip ng mga kababayan natin na baka iniiwasan na bumili ng isda or mga shellfish, tahong, oysters?
05:40Hanggat maari doon sa mga lugar na nabanggit dito sa NCR, Bataan at saka dito sa bandang Kabite, Calabarzon area,
05:49pinagbabawal talaga yung paghuli at saka pagkain ng mga shellfish kagaya ng tahong, talaba, yung mga crabs natin.
05:57Bagamat yung karamihan na isda na naglaland dito sa Nabotas, galing ito sa Lucena, galing dito sa Visayas,
06:07at aligtas kainin at itong BIFAR natin, regular silang nagkoconduct ng sensory evaluation
06:14para masigurado na yung mga bumabagsak na isda dito sa mga pantalan ay talagang walang petrochemicals at hindi apektado.
06:22Doon naman sa may nakita, yun doon talaga nagbabawal ng BIFAR.
06:27Sabi nung isang scientist na nakuusap ko po kahapon na yung isda daw pagka marami siyang oil spill,
06:33I mean mamamatay na siya agad so hindi mo na siya pwede talagang ibenta?
06:37Kitang-kita rin naman talaga sa outside appearance pa lang niya nung isda pag mayroong efekto ng oil spill.
06:43At ang iniwasan nga rito, pwede kasi mag-cost ng food poisoning pag nakain.
06:49Yung mga isda na nakikaroon ng pagkain nila nitong mga petrochemicals, na delikado rin talaga.
06:56Pero yung mga oyster po at saka yung mga talaba na yan o yung mga takong,
07:01medyo magingat-ingat po kasi hindi yung nakakalayo sa oil spill.
07:07They cannot swim away from the oil spill.
07:10Pinagbabawal muna sa ngayon.
07:12Masigasig naman yung pagsusuri sa sensory evaluation ng BIFAR
07:18para masigurado na yung nasa pantala na ay ligtas ng kain.
07:22Linawin ko lang, Asek, pinagbabawal in general or galing lang sa kung saang lugar?
07:27Pinagbabawal doon sa mga lugar na may existing ban ngayon ang BIFAR o ang lokal na pamahal.
07:34So important na malaman natin kung saan galing kaibiganin, yung mga nagtitinda,
07:39para alam natin kung saan po galing ang mga ito.
07:42Mapunta naman po tayo sa usaping bigas.
07:45Nagsasagawa ang DA ng masusing review ng Masagana Industry Rice Development Program.
07:52Ano po ang detali nito, Asek?
07:54Ang detali nito niya ay gusong palakasin ng ating sektor, ng ating kagawaran,
08:01yung ani ng palay.
08:03Sa kasalukuyan, ang national average natin nasa 4.17 metric tons per hectare,
08:09katumbas siya ng mga 84 na sako kada ektarya.
08:12Ang gusto po ng ating kagawaran, again, sa pamumuno ng ating kalihim,
08:17Secretary Chu Laurel Jr., ay maiangat ito, lalo na doon sa mga areas talaga na malaki ang potential,
08:23up to 7.5 metric tons per hectare
08:26or katumbas na 150 na sako ng palay na katumbas ay 50 kilos kada sako.
08:35Yan yung ating programa.
08:37Itong actually 7.5 ay kaya nang na-harvest na ito sa mga ilang lugar.
08:42Meron nga mga areas na kaka more than 10 metric tons pa.
08:46At ang gusto natin ay itong mga example na nagagawa,
08:51ay magawa rin doon sa ibang lugar na nag-harvest lamang na mga 3
08:55or 4 or less than 5.
08:57Bago nagkaroon ng RTL, ang ating average yield ay naglalaro lamang ng 3.8 metric tons per hectare.
09:03Ngayon, doon sa mga RCEP areas, nasa 5, nearing 5 metric tons yan.
09:09At gusto pa ni Secretary talaga, at ng buong kagawaran, na lalo pang tumaas yung ani natin ng palay.
09:15Ano po ba ang dahilan bakit hindi mataas?
09:18Ano yan eh, kadalasan doon sa mga lugar.
09:21Una, yung kakulangan ng patubig.
09:23Kung rain-fed ang area mo, siyempre, isang beses ka lang pwede magtanim sa loob ng isang taon.
09:29Halimbawa, ang Vietnam, they can produce yung cropping intensity nila tatlong beses sa isang taon.
09:35Tayo?
09:36Yung patubig pa lang.
09:37Doon sa mga patubig, kaya natin dalawang beses.
09:39O pag minsan, meron pang quick turnaround.
09:42Pero doon sa mga rain-fed areas talaga, isang beses lang talaga sila.
09:46So, importante, number one, ang tubig.
09:48Pangalawa, yung paggamit ng high-yielding varieties.
09:51Kagaya ng inbred at hybrid.
09:54Dahil sila talaga yung kayang magproduce ng malaki.
09:57Parang analogy ng sa racing sa kabayo.
10:00Pag ang ipapa-race mo ay ordinary yung kabayo.
10:03Kahit anong pakain mo dyan, hindi yan makakatakbo ng mabilis.
10:08At kung toro bread yan, doon kaya nilang tumakbo talaga ng mabilis.
10:13Similar to palay natin.
10:15Kung maganda yung lahi, they can produce more.
10:18At we experience talaga mga 12 to 15 metric tons per hectare.
10:23And of course, yung suporta natin sa makinarya, suporta sa pataba.
10:29All of these are necessary for us to reach yung mga ganitong level of production sa buong bansa.
10:36We have more than 4 million hectares na harvested area every year.
10:42At gusto natin ma-sustain at ma-maintain itong mga lugar na ito.
10:47Suportado ng ating Pangulo yung palay subsector.
10:52At malaki yung na-harvest natin last year, 20 million metric tons.
10:57Ngayon, bahagyang bumaba dahil sa El Niño.
11:00At napakalaking bagay kung patuloy natin na ma-improve yung ating irrigation system.
11:06We still have more than a million hectares na potential irrigable areas.
11:12So we need a lot of investments.
11:15Tamang-tama, by Monday next week, mag-start na yung aming tinatawag na budget hearing.
11:21Budget season na ngayon.
11:23At malaking tulong yung investment sa irrigation.
11:27Hindi lang sa irrigation, sa iba pang agri-infrastructure sa buong bansa.
11:32Good luck po sa inyo.
11:34Sana.
11:35Kasi siyempre, bigas, isa yan talaga sa ayaw natin na mawalay.
11:40Gusto nga natin oversupply ng bigas.
11:43We import our bigas po, diba, sa Vietnam?
11:46Ninety percent ay galing sa Vietnam.
11:48We imported last year, 3.6 million metric tons.
11:52Ang tansya ng USDA ngayong taon ay pwedeng umabot up to 4 million metric tons.
11:59Mas malaki din last year.
12:01Mas malaki kaysa last year.
12:02Bagamat last year din, ang projection ng USDA, 3.9 million.
12:06Pero because of a strong harvest last year, it went down to 3.6 million metric tons.
12:11So, apektado rin ng local production.
12:14Gano karami yung papasok na import sa ating bansa.
12:18Kaya we're still aiming.
12:19Yan pa rin ang priority ng ating pamahalaan na palakasin ang local na production.
12:24Paano po yung mga bagyo?
12:25Hindi naman natin maiiwasan yan.
12:27Lalo na ngayon, pagpasok po ng La Nina, paano po yung ine-expect nyo na?
12:32Kunyari, you expect two yields a year instead of that maging isa?
12:37Sa pagdating sa mga bagyo, La Nina, every year meron tayong 18 to 21 na bagyo.
12:44Unfortunately, dahil nandito tayo sa geographic location natin.
12:49And out of that, four or five ay talagang mapaminsala.
12:53Depende sa forecast track.
12:55And because of that, normally, historically speaking, mga 500 to 600 thousand metric tons.
13:02Yung losses na kukuha natin because of this typhoon.
13:06Whether may La Nina or wala.
13:09So kasama na yan sa computation natin.
13:11Kaya napaka-importante rin yung tinatawag natin na climate proofing.
13:15Pag-adjust or adoption sa climate change.
13:19Yung mga mitigation measures natin.
13:21At isa rin yan sa tinututukan natin yun.
13:23Para maka-adapt tayo sa mga pagbabago ng klima natin sa pagsasaka.
13:30At bago ko pa kawalan si Azteca Arnel, may magandang balita kayo.
13:34Gustong sabihin may bago tayong kadiwa center?
13:37Yes.
13:38Starting yesterday, Nina, ay naglungsad ang NIA through their contract farming.
13:43Na tinatawag natin na kadiwa sa NIA.
13:45This is on top dun sa mga existing kadiwa sites natin.
13:48At dahil nag-harvest na yung contract farming nila sa Central Luzon, Calabarzon, Mimaropa, at Caraga region.
13:56So magkakaroon din ng kadiwa sa NIA sa mga nabanggit na lugar.
14:01At Php 29 pa rin, priority pa rin natin yung mga vulnerable sectors.
14:06At up to 10 kilos ang pwedeng bilhin ng ating mga kababayan dito sa mga lugar na ito.
14:13Okay, maraming maraming salamat Aztec Arnel sa mga update na ibinahagi mo sa amin mula sa inyo diyan sa Department of Agriculture.