Doğanın sesine kulak veren Güven İslamoğlu ile Yeşil Doğa, bu hafta Rize Fındıklı'daydı. İslamoğlu; taş konakların bulunduğu rotayı yürüyüp bu kültürü ekrana getirdi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:05MÜZİK
00:29Merhaba ben Güven İslamoğlu. Yeşil Doğa programıyla yine karşınızdayız.
00:33Karadeniz'deyiz. Kaşkarların eteklerindeyiz.
00:35Fındıklı'dayız. Çok güzel bir hikayeyi, rotayı yürüyeceğiz.
00:39Taş konakların bulunduğu bir rotayı yürüyeceğiz.
00:41Fındıklı'ya yıllar önce geldiğinde 45 tane taş konak vardı.
00:46Bunlara las konakları da deniyor.
00:48Bu las konaklarını kültürü ekrana yansıtmıştım.
00:51O zamanlar bunların sayısı çok azdı, yıkılmak üzereydi.
00:54Ve yavaş yavaş restore edilmeye başlandı.
00:56Ardından bir turizm patlaması oldu.
00:59Artık insanlar sadece bu konakları görmek, bu konaklarda yaşamak
01:03ve bu kültürü hissetmek için buraya geliyor.
01:05Bu hafta bu hikayeyi ekrana getireceğiz.
01:07Bir de rota yapmışlar.
01:08Bu taş konakların önünden geçen eski bir yolu açmışlar.
01:13İnsanlar artık o yolu da yürümeye başlamışlar.
01:15Güzel bir rota olacak, keyifli bir rota olacak.
01:17Sanki kendinizi Avrupa'da, İsviçre'de hissedeceksiniz.
01:20Ama çok güzel yerlerimiz var.
01:22Avrupa'dan da güzel yerlerimiz var.
01:24Yeter ki iyi kullanalım.
01:27KONAK FİKRİ
01:45Bu konak fikri nereden aklınıza geldi?
01:47Nasıl başladınız bu işe?
01:48Konak fikri esasen Venkamu'da çalışırken küçük bir hikayesi var.
01:53Ondan bahsetmek isterim size.
01:55Bölgesel bir toplantımız vardı ve onlara bu bölge toplantı gezileri yapacaktık.
02:00Diğer bölgelerde konaklayacak yer bulduk.
02:03Fakat bu taraflarda bir türlü konaklayacak yer bulamıyoruz.
02:06Kendi evimin iki odasını hazırladım.
02:08Diğer iki konaktan anlaştım.
02:10Geldik, bir gün kalacağımız yerde üç gün kaldık.
02:13O zaman dedim ki artık turizm bu bölgede olur.
02:16Böyle bir hikayeyle başladık.
02:18Şimdi burada yavaş yavaş konak sayısı da giderek artıyor.
02:22Restoran edilmeye başlanmış.
02:24Yeterli mi?
02:25Şu anda tabii yeterli değil ama şu anda ilk işte biz başladık.
02:29Daha sonra aşağıda bir konak başladı.
02:32Şu anda beş tane konak resmi olarak turizme hizmet veriyor.
02:35Biz sürdürülebilir turizmin devam etmesini arzu ediyoruz.
02:40Böyle kitlesel turizme değil, daha bütük şekilde bu vadenin ilerlemesine çalışıyoruz.
02:46Bunun için de bir dernek kurduk.
02:48Hem çevreye duyardı, hem bu konakları turizme kazandırma amaçlı.
02:51Çok ciddi çaba gösteriyoruz.
02:56Laz konakların ne farkı var diğer yerlerden?
02:59Şimdi Laz konaklarının en büyük farkı bizim buraya gelenler Karadeniz'i gezmiyor sadece.
03:05Karadeniz'i yaşatıyoruz onlara.
03:06Yemeklerimiz ve kültürümüzle birlikte yaşatıyoruz.
03:09Biz de Karadeniz gecesi yapıyoruz.
03:11Tanık olacağız, sizleri de yapacağız.
03:13Hep birlikte horon oynuyoruz.
03:14Onları da mutlaka oynatıyoruz.
03:16Çünkü Karadeniz'i tam yaşamalarına arzu ediyoruz.
03:19Onlar da farklı şey yaptıkları için.
03:21Karadeniz'i tam yaşamalarına arzu ediyoruz.
03:23Onlar da farklı şey yaptıkları için çok mutlu dönüyorlar.
03:26Gelen konuklar zaten bizden bir daha kopamıyor.
03:52Bu kadim yol nedir çok bilinmiyor herhalde.
03:54Çünkü ben çok sık gelip gidiyorum ama ilk defa duydum bu kadim yol meselesini.
03:58Evet biz bunu derneğe kurduktan sonra köyün eski ulaşım yoluydu.
04:03Araba yolu yapılmadan önce taştan patika yollardı burası.
04:06Biz bu yolu temizleyerek bir bölüm bölüm temizleyerek kadim yol olarak turizme kazandırmaya hedefliyoruz.
04:13Şimdi yürüyeceğimiz yol da işte bir kısmını ancak hazırlayabiliriz.
04:17Konaklardan mı geçiyor?
04:19Konakların arasından geçerek.
04:21Eskiden ulaşım buradanmış.
04:23Eski yol burası.
04:25Evet bu köyün yolu burasıydı araba yolu yapılmadan önce.
04:48Burası bir mahalle mi?
05:02Evet orta mahalle diyoruz bu köyün.
05:04Böyle konaklarının farklı ambiyanslarını görebileceğiniz bir yer.
05:08İşte bu restore edilmiş şekliyle çatısı akıttığı için yeniden restore ediliyor.
05:14Restore edilmemiş şekliyle farklı bir ambiyans.
05:17Bu biraz mimar tarzı da farklı.
05:38Şunun güzelliğine bakar mısınız?
05:45Şimdi bunu bizler buralı olduğumuz için biliyoruz.
05:51Dedelerimiz çok eski zamanda bu taşları dededen alıp keser keser kare şeklinde biriktirirlermiş önce.
05:58Değil mi?
05:59Evet doğru.
06:00O zamanın biriketi buymuş.
06:02Bunları biriktirdikten sonra bu ahşap kestane büyük ihtimalle.
06:06Evet kestane.
06:07Bu en azından en az 300 yıllıktı.
06:09Bak kestaneye hiçbir şey olduğu yok.
06:11Kendi kendine emrengi olmuş.
06:13Bu dere taşını içine yerleştirmişler.
06:15O zamanki nemden kurtulmuşlar.
06:17Aynen.
06:18Nemden önlemek için.
06:19Bir de şartlar bunu gerektiriyormuş.
06:21Mesela o zaman yol yok, ulaşım yok.
06:23Kestaneyi dağdan kesmiş.
06:25Taşı da dereden kırmış.
06:27O mevcut imkanlarla bunları yapmışlar.
06:29Güvenlik amacıyla da olabilir mi?
06:31Taş çünkü silaha karşı.
06:32Güvenlik amacı hem de yalıtım için.
06:34Şimdi bunlar hem sıcağı hem soğuğu ahşaba göre daha iyi koruyor.
06:39Süper.
06:43Biz burada turizm yaptıktan sonra bu konakların biraz değeri anlaşıldı.
06:57Şimdi yavaş yavaş farkındaysanız restore edilmeye başladı.
07:00Burada da fazla ortak olduğu için bazıları anlaşamıyorlar.
07:03Böyle kalabiliyor.
07:04İnşallah bu da yapılacak diye duyuyoruz sahiplerinden.
07:08Kurtulacak diye ümit ediyoruz en azından.
07:10Yıkmak yasak değil mi?
07:11Yıkmak yasak.
07:12Ama böyle kayıtlı olmayanlara.
07:14Bunların bir kısmı Anıtlar Kurulu'na kayıtlı, bir kısmı da kayıtlı değil.
07:18Anıtlar Kurulu'na kayıtlı olanı zaten bir devlet desteği de var.
07:21Proje yapıyorsun.
07:22Kurtarılabiliyor.
07:24Ama tabii yeterli mi?
07:25Değil.
07:26Biraz da mal sahiplerinin katkısı gerekiyor.
07:43Burası 300 küsur yıllık ev.
07:46Ama biz İstanbul'da yaşıyoruz.
07:48Sadece yazları böyle bir ay kadar geliyoruz.
07:51Gelirken özlemini çekiyor musunuz?
07:53Çekiyoruz.
07:54Ama yaş aldıkça daha çok özlemeye başladık.
07:58Niye?
07:59Eskiden tabii şimdi emekliyim ben.
08:01Çalışırken kısa bir tatil oluyordu ve başka yerleri tercih ediyorduk.
08:05Ama şimdi emekli olduktan sonra daha çok geliyorum ve daha çok özlüyorum nedense.
08:10Zorluğu var mı bu evde yaşamanın?
08:12Çok bakım istiyor tabii.
08:14Sürekli eliniz üstünde olması gerekiyor.
08:16Zor bakım biraz.
08:17Zor bakımı.
08:18Zor ve pahalı.
08:19Pahalı.
08:20Ama o zaman da zaten bu evler demek ki parası olanların evleri miydi o zamanlar?
08:25Öyleymiş sanırım.
08:26Toprak aldılar.
08:27Topraktık.
08:28Ne işi yapıyorlarmış acaba?
08:30Zaten eskiden burada, bu vadenin bu konaktan çok olmasının nedeni köklü aileler yaşıyormuş bu vadede.
08:36Bu konaklar da onun için bu vadede çok fazla.
08:38Yani bizim bildiğimiz Güney Kafkasya'dan gelmişiz ve o zaman denizcilikle de uğraşılmış,
08:46işte toprakla, kereste ticaretiyle falan uğraşılmış ama hep okumuş.
08:52Yani herhalde 3-4 nesil hep okumuş ve daha çok da bürokrat kesim.
08:58Yani fındıklının da öyle bir özelliği var.
09:08Şarkı söylüyor.
09:39Mustafa Bey aynı zamanda meslektaşım.
09:43İşi emekli olup buraya gelmiş.
09:46Böyle bir dede konağı var ama öyle kalmış.
09:49Sizi şöyle alayım mı?
09:51Ya niye böyle kaldı?
09:53Her yer onarılmış.
09:55Valla ne desek boş aslında.
09:57Çok da güzeldi.
09:59Osman Bey bize öne ayak oldu biraz.
10:02Onun sayesinde vadi turizmine biz de bir katkıda bulunabiliriz diye.
10:07Bir şeyler yapmayı düşünüyoruz ama bir takım tabii miras problemleri var.
10:12Karadeniz'in genelinde olduğu gibi.
10:14Onun için işte neticelendiğinde biz de bir takım projeleri düşünüyoruz.
10:19Kaç odalı bu?
10:20Valla bu 9 odalı.
10:22Güzel bir tuğla konaktı.
10:24Biz bu yeni ev diyoruz.
10:25Dedem yaptırmıştı bunu.
10:26Dolmataş değil tuğladan yapılmış.
10:29Ateş tuğlası için.
10:30Diğerinden farklı mı?
10:31Farklı tabii.
10:32Şimdi göremiyoruz.
10:33Sarmaşıklarla olmuş.
10:34Biraz yanına doğru gidersek belki oradan görebiliriz.
10:41Taş işçiliği falan farklı boyutta olduğu için o dönemin yapı elemanı olarak da ateş tuğlası varmış.
10:47Dedem bunu alt katı dolmataş dere taşı, üst katı da tuğla olarak yaptırmış.
10:529-10 odalı bir ev burası.
10:55Burası da oda o zaman.
10:56Tabii tabii şuradan çevreden dönüyor şeyler.
10:59Burada bir şömine vardı.
11:01Burada mesafeler birbirinden çok uzak olduğu için alışılmış köy mimarisinin dışında herkes arazisinin ortasına ev yaptığı için
11:08misafir geldiği zaman kalmak durumunda bir daha eve geri dönemiyor.
11:12O yüzden çok odalı evler, konaklar yapılmış.
11:31Yine güzel bir taş konak ama 2025 yılı yazında hizmete girecek.
11:48Şu an hazırlıklar sürüyor ama içinde içerisi Karadeniz kültürünü yansıtan objelerle dolu ilginç bir yer olduğunu söylediler.
12:01Buradan bulunduğumuz alan Orta Hol diye geçiyor.
12:13Eski tarz ne yaşıyorsa burada yaşayan insanlar.
12:18Onları bozmak istemedik.
12:20Her şey orijinal mi şu anda?
12:22Evet her şey orijinal yaşanmışlık.
12:24Gelen konuklarımıza da böyle bir etkileşim olsun istedik onlardan.
12:33Peki bize bu konak kültüründe yani insanlar buraya geldiği zaman ne yaşayacaklar?
12:37Neyi hissedecekler?
12:39Bazen insanlar bunu hissetmeden gidiyorlar.
12:41Siz neyi hissetmelerini istiyorsunuz?
12:43Biz aslında bizi hissetmelerini istiyoruz.
12:45Yani bu bölgenin insanının geçmişten günümüze aktardığı kültürü hissetmelerini istiyoruz.
12:52Bu evlerin içinde yaşayan yani kadına ohoca denir.
12:56Laz dilinde.
12:58Ohoca, ohoi tek başına ev anlamına gelir.
13:03Ca da ağaç anlamına gelir.
13:06Ve bu Laz konaklarının bütün direkleri koca koca ağaçlardan yapılır.
13:12Yani kadına denir ki evin direği.
13:22Bu konak 300 yıla yakın bir geçmişi olan bir konak.
13:26Ve kendi kültürümüzü bir şekilde yaşamalarını istiyoruz.
13:29Kendi yemeklerimizi tatsınlar, geleneksel yemeklerimizi doğayla iç içe yaşasınlar.
13:36Daha çok bahçeyi gördünüz.
13:38İşte bu bahçede böyle sağlık turizmi alanında hizmet vermek istiyoruz.
13:43İşte bu tür kamplar olsun, bu tür etkinlikler olsun.
13:48Doğa yürüyüşleri, etrafımız yemyeşil bitkilerle, doğayla hayvanlarımızla iç içe yaşasınlar.
13:56Yani burada atalarımız nasıl yaşıyordu?
13:58Bugün de o hissiyatı yaşasınlar istiyoruz.
14:13Size bir oda daha göstereceğim.
14:15Burası bu evin asıl sahibinin kullandığı oda.
14:20Ve bu da onun yatağı kayrolası.
14:23Bu da orijinal.
14:24Evet orijinal.
14:25Çok güzel.
14:26Bizim büyüklerimiz dedelerimiz der ki evinizin bahçesinin özellikle yol kenarlarına meyve ağaçları dikin.
14:33Gelen geçen onlardan nasiplensin ve bir hayır duası göndersin dikenlere derler.
14:39Bu nedenle bu bölgede her taraf evlerin bahçeleri meyve ağacı doludur.
15:02Çok keyifli bir iki gün geçirdik.
15:04Bu keyfi yaşamak istiyorsanız buralara gelmeniz lazım.
15:08Ekrandan göründüğü gibi olmuyor.
15:10Bu dokuya dokunmak gerekiyor.
15:12Burayı hissetmek gerekiyor.
15:13Buranın insanları sizi bekliyor.
15:15Çok bozulmamış bir vade.
15:16İnşallah böyle kalır.
15:17Aydır'a benzemez.
15:18Aydır'a benzemesin diye elimizden geleni yapıyoruz.
15:21Zaten bu bölge halkı da bunun için çalışıyor.
15:24Sürdürülebilir turizmin güzel bir örneğini size göstermeye çalıştık.
15:27Haftaya bir başka yerde bir başka hikayede birlikte olacağız.
15:30Hoşça kalın.
15:37İzlediğiniz için teşekkür ederim.