Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in hazırlayıp sunduğu, siyaset dünyasındaki önemli gelişmelerin yer aldığı Başkent Kulisi programının bu bölümdeki konuğu TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Fuat Oktay oluyor.
Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'nun konuk olduğu Başkent Kulisi programında; "Kalkınma Yolu Projesi Hangi Aşamada?, Zengezur Koridoru'na İran Engeli, Hızlı Tren Projeleri, Ulaştırmada Yeni Projeler, Sosyal Medya Alanında Yeni Kararlar Alınacak Mı?, İstanbul Havalimanı Başarısının Sırrı" ve siyaset dünyasındaki öne çıkan başlıklar masaya yatırıldı.
Siyasi gelişmelerin, toplumsal olayların ve ülkede olup bitenin masaya yatırıldığı Başkent Kulisi her Pazar Kanal 7 ekranlarında…
Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'nun konuk olduğu Başkent Kulisi programında; "Kalkınma Yolu Projesi Hangi Aşamada?, Zengezur Koridoru'na İran Engeli, Hızlı Tren Projeleri, Ulaştırmada Yeni Projeler, Sosyal Medya Alanında Yeni Kararlar Alınacak Mı?, İstanbul Havalimanı Başarısının Sırrı" ve siyaset dünyasındaki öne çıkan başlıklar masaya yatırıldı.
Siyasi gelişmelerin, toplumsal olayların ve ülkede olup bitenin masaya yatırıldığı Başkent Kulisi her Pazar Kanal 7 ekranlarında…
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Ankara'dan hepinize güzel bir pazar günü, güzel bir hafta sonu diliyorum efendim.
00:07Başkent Kulüsü'ne hoş geldiniz.
00:10Suriye'yi konuşacağız, dış politika ve Suriye üzerinde bir program yapacağız.
00:15Başkent Kulüsü zira 11 günde yani 100 yılda bir yaşanacak türden çok önemli gelişmeler,
00:24bir gelişme yaşandı Suriye'de ve bunun etkisi devam ediyor.
00:30Esasen bu konuda da çok önemli görevler yürütmüş bir isim, Suriye sahasını da çok iyi bilen,
00:38bu geride kalan 13 yıl içerisinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti adına önemli görevler almış bir isim bugün.
00:46Başkent Kulüsü'nde konuğum olacak Sayın Fuat Oktay,
00:50Parti Ankara Milletvekili ve Meclis Dışişleri Komisyonu Başkanı.
00:54Bizlerle birlikte hoş geldiniz.
00:56Teşekkür ediyorum, iyi ayınlar diliyorum.
00:58Çok iyi pazarlar diliyorum.
01:00Sağ olunuz.
01:01Şimdi az önceki cümleyi boşuna kurmadım.
01:03Yani 2012'de AFAD Başkanı olarak, devamında Başbakan Müsteşarı olarak,
01:09devamında Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak bütün bu süreçte görevler yürüttünüz
01:16ve Suriye'de, Suriye konusunda da çok yakın teşrik-i mesaide bulundunuz.
01:22Bugün yapacağımız program hem sizden alacağımız görüşler hem de bilgiler bu anlamıyla da önem taşıyacak.
01:32Şimdi öncelikle şunu sorayım efendim, yani siz böyle bir şey bekliyor muydunuz?
01:3761 yıllık Bağız rejimi, 50 küsur yıllık Esad rejimi, herkesin artık bu iş bitti,
01:45bir de artık Esad'ı kimse oradan kaldıramaz dediği bir ortam.
01:49Bir anda böyle 11 gün içerisinde yepyeni bir Suriye'ye uyandı bölge.
01:57Ne diyorsunuz bu yönüyle, bu beklenen bir şey miydi?
02:00Tabii sonuç itibariyle beklenen bir şeydi.
02:03Yani bu kaçınılmaz bir sonuçtu aslında.
02:05Ama süreç itibariyle beklenen değildi.
02:10Yani çökmüş, zayıflamış bir Esad rejimi, yıllardır savaş içerisinde olan, iç savaş içerisinde olan bir rejim.
02:24Dolayısıyla bu anlamda da ordusu tamamen zayıflamış, yıpranmış.
02:29Kendi ülkesi içerisindeki toprak bütünlüğünü kaybetmiş, ekonomisi tamamen çökmüş.
02:37Gerek askeri anlamda, gerek siyasi anlamda, gerekse ekonomik anlamda tamamen dışa bağlı ve kendi ifadesiyle dostlarının yardımıyla ayakta duran,
02:48yani bastonla bir anlamda ayakta duran bir Esad rejiminden bahsediyorsunuz.
02:54Bu baston çekildiği anda zaten düşeceği belliydi.
02:59Ve bu sürecin yaklaşmakta olduğu ve yaklaştığı da belliydi.
03:04Özellikle yine İran ve Rusya boyutunda baktığımızda Rusya'nın Ukrayna'daki meşguliyeti ve mücadelesi,
03:14İran'ın yine son dönemde yaşadığı ve yine Hizbullah'ın sahada yaşadığı bir takım İsrail'e olan mağlubiyetler veya sıkıntılar,
03:27sorunu aslında Suriye rejiminin kendi içerisindeki gücünü ciddi anlamda zayıflatmıştı.
03:37Dolayısıyla ikinci bir boyutta yine İran, Rusya ve Türkiye tarafından çok ciddi şekilde takip edilen bir süreç geliştirilen,
03:48Aslana sürecinden bahsediyorum.
03:50İç çatışmasızlık diye ifade edebileceğimiz, aslında Birleşmiş Milletler'in de 2254 sayılı kararının bir anlamda uygulamaya çalışılması diye ifade edeceğimiz bir süreçte de
04:04iç çatışmasızlık sağlanmasına rağmen sonraki süreçte, neredeyse 8 yıla varan bir süreçte de bunun 2016'larda başladığını,
04:162017'de, 2018'de devam ettiğini yoğun şekilde bahsedersek, Esed'in ciddi bir iç çatışmasızlığı fırsata dönüştürebilecek.
04:27Yani muhalefetle anlaşabileceği, ortak bir tekrar toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve de iç barışı sağlayabilecek anlamdaki gayretleri,
04:38onlardan da uzak durması.
04:40Esed'i bu sona hazırladı.
04:42Ama süreç itibariyle beklenen değildi.
04:45Dediğim olay da, evet, Esed özellikle İdlib'in güneyinde bulunan bugünkü Colan liderliğindeki yine HTS ve benzeri grupları aldığımızda,
04:58bunlara saldırmaması ve bunlar da Türkiye'nin aslında bir anlamda koruma bölgesinde olan yerlerdi.
05:06Ama Suriye hiçbir zaman bu saldırıları durdurmadı.
05:11Türkiye'nin her türlü bununla ilgili gerek İran, gerek Rusya, gerekse Birleşmiş Milletler nezdindeki ilgili tüm ülkeler nezdindeki girişimlerine rağmen,
05:20Esed bundan vazgeçmedi.
05:22Sükunet ortamını da fırsata dönüştüremedi.
05:26Son dönemlerde de çok ilginç şekilde artırdı.
05:29Cumhurbaşkanımızın el uzattığı, görüşebildiği dönem de dahil artırdı tam tersi.
05:37Dolayısıyla içerideki grupların da buna bir reaksiyonu şeklinde idi.
05:42Onlar da çünkü bu zayıflamayı görüyorlardı.
05:45Ama bu kadar hızlı ilerleyebilecekleri konusu, bu kadar hiç dirençle karşılamayacakları konusu,
05:52Halep'in kuzeyinden başlayarak, gerek Halep'te, gerek Hama'da, Humus'ta ve Şam'da o sürprizdi.
05:59Herkes için sürprizdi.
06:01Yani o kadar berbat bir durumdaymış ki rejim öyle mi?
06:04Yani onu söylüyorum.
06:06Tamamen bastonlarla, çaylarla destekle ayakta duran bir rejimden bahsediyorsunuz.
06:10O destek gelmeyince birden çöktü.
06:12İki, içeride kendisini destekleyen siviller de dahil, kendisini destekleyen ordu da dahil,
06:19aslında yeteri kadar artık onların da desteklemediği, onların da bu işten bıktığı, bezdiği,
06:26dolayısıyla onların da aslında bir anlamda desteğini de çektiğini görüyoruz.
06:31Bugün de onu görüyoruz.
06:32Yani gerek Halep'te, gerek Hama'da, Humus'ta ve Şam'daki muhalef gruplar girdiklerindeki o halkın,
06:38sivil halkın neredeyse alaylarla karşıladığı, coşkuyla karşıladığı o manzaraları şöyle bir hatırlayın,
06:45hepimizin hafızalarında candı.
06:47Dolayısıyla şunu görüyoruz ki, demek ki zulümle abat olunmuyor.
06:54İstediğiniz kadar zulmedin, zulümle ilelebet yaşamanız mümkün değil.
06:59Zaten bugün Şam'da Emevi Camii'nde de orada bir sloganvari bir pankart yazıdan bahsettiler.
07:09Onun görselini de gördük.
07:11Orada da Esed'in daimi lider ve ilelebet lider olarak ifade edildiği bir yazı.
07:20Dolayısıyla bugün Şam'daki halk o yazıyı tamamen değiştirmiş durumda.
07:26Demek ki olmuyormuş o şekilde yazınca oraya.
07:30Peki, şimdi bu böyle çok barbarlık, vahşi katliam görüntüleri, toplu mezarlar,
07:39işte o Sednoya cezaevi, korkunç insanın tüylerini diken diken eden,
07:45kalanı donduran görüntüler, haberler geliyor.
07:49Bunlar yeni mi çıkıyor ortaya?
07:51Yoksa sizin de görev yaptığınız dönemler 2012'den başlayarak esasen bilinmeyen bir şey var mıydı burada?
07:59Ben bilinmeyen bir şey olduğunu zannetmiyorum.
08:01Yani Sednoya Hapishanesi de dahil bilinmeyen değildi, bilinendi.
08:05Sednoya Hapishanesi'nden örnek verirsek zaten orada çalışanlardan birisi.
08:10Hatırlarsanız birkaç yıl öncesinde Esed rejiminde orada çalışanlardan birisi.
08:16Kaçtı.
08:17Bir aktivist değil mi?
08:18Evet bir aktivistti ve içerideki fotoğraflarla birlikte kaçtı.
08:23Ve dışarıda bunları açıkladı.
08:25Dedi ki burada böyle bir hapishane var ve bu hapishanede yaşanan zulümler.
08:29Fotoğraflar vardı.
08:30Fotoğraflar da vardı.
08:31Ama ne yazık ki uluslararası camia buna ilgi göstermedi.
08:37Ve hatta bununla ilgili bir batılı gazeteci Esed'le de bir röportaj yaptı.
08:44Fotoğrafı gösterdi.
08:45O da dedi ki bu algı operasyonudur.
08:47Bunun gerçekliğini nereden biliyorsunuz?
08:49Kiminle görüştüğünüzde bunu teyit ettiğiniz şeklinde.
08:53Dolayısıyla Sednoya da dahil herkes bunu biliyordu.
08:57Bizim kendi tecrübelerimizden biz neyi biliyorduk?
09:00Ben hatırlıyorum AFAD Başkanlığı dönemimizde bile
09:04Halep'te o saldırıların olduğu dönemlerde ve tüm bölgede kimyasal silahlar kullanılıyordu.
09:12Ve çocukların, yaşlıların, sivillerin yanan sivilleri biz oradan kurtarıp
09:20tedavisini yapmaya çalışıyorduk.
09:22Veya yanan cesetleri toplamaya çalışıyorduk.
09:26Bunu da bütün dünya görüyordu.
09:27Türkiye ilk günden beri bunun başının yanındaydı.
09:29İlişkilerin koparılmasının temel gerekçesi bu muydu?
09:32Tabii ki yani.
09:33Zaten o zaman hatırlarsanız sınırların açık olduğu zaman da içeriden de...
09:38Türkiye suçlandı.
09:40Katliam yaptığı için değil de Türkiye ilişkileri kopardığı için suçlandı.
09:44Yok aslında onu da ifade etmek istemiyorum.
09:47Ama biz içeride muhalefet boyutunda da çok sıkıntı çektik.
09:50Yani hatırlarsanız Cumhurbaşkanımız o zaman hani komşuda bir yangın varken bizim buna tamamen...
09:57İdihaneye kalamayacağımız yönünde...
09:59İdihaneye kalamayız. O yangın bize de mutlaka sıçrayacak şeklinde.
10:03Şimdi kimyasal silahlarla saldırılırken o insanlar...
10:07Ya bizim onlara, o çocuklara, o kadınlara, o insanlara yani sanki yokmuş gibi varsaymamız mümkün değildi.
10:15Biz bunu her tarafa da anlatıyorduk zaten.
10:17Herkese de anlatıyorduk.
10:18Ama ne yazık ki duyulmuyordu.
10:21Ve hatta oradaki terör örgütlerinin yaptıklarını da biz paylaşmamıza rağmen o da göz ardı ediliyordu.
10:30Çünkü herkesin Suriye'de haritaların değiştirilmesiyle ilgili...
10:35Bölgenin değiştirilmesiyle ilgili...
10:37Terör devletlerinin kurulmasıyla alakalı...
10:40Ve İsrail'in yayılmacılığıyla alakalı uzun vadede...
10:44Arz-ı Mevt da buna dahildir.
10:46Vadedilmiş topraklar olayı da buna dahildir.
10:49Ve kurulan, bu amaca yönelik kurulan taşeron örgütler PKK gibi...
10:54Onlara bölgede devlet, terör devleti kurdurulması olayı da dahil...
11:00Bazı devletlerin özellikle batılı ülkelerin gündeminde olduğu için...
11:05Ne yazık ki Türkiye'nin bu anlamdaki çağrılarına, çabalarına, anlatmalarına kulak tıkadılar.
11:15İran ve Rusya'ya baktığımızda da İran ve Rusya'da zaten rejimle birlikte hareket ettikleri için...
11:20Bu tür bizim uyarılarımıza biraz kulak tıkamak zorunda kaldılar.
11:25Baktığımızda aslında bunu samimi olarak dile getiren, fiili olarak Türkiye oldu.
11:30Çünkü buradaki kargaşadan, buradaki iç savaştan, buradaki terörden ve buradaki göçten...
11:37En büyük zararı Türkiye görmüştür.
11:39Komşu ülkeler görmüştür yine.
11:41Ürdün ve Lübnan, Türkiye başta olmak üzere.
11:44Dolayısıyla çözümü için de yine bu ülkeler samimi olarak ve başta da Türkiye Cumhuriyeti...
11:50Devleti başta olmak üzere çok yoğun gayret sarf etmiştir.
11:54Burada lider diplomasisi de çok ciddi bir faktör olmuştur.
11:592011 sonu, 2012'de o dönem ABD yönetimi Esad rejiminin devrilmesine dönük bir tutumla hareket ediyordu.
12:08Muhalifleri Birleşmiş Milletler'de tanıyan yüzden fazla ülke söz konusu olmuştu.
12:14Sonra birdenbire değişti.
12:16Şu soruyu sormak için bu girizgahı yaptım.
12:19Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın birkaç gün önce...
12:22Geçen hafta daha doğrusu Suudi Arabistan El Hadis televizyonuna yaptığı açıklamada...
12:29Dedi ki Biden başkan yardımcısıydı.
12:32Türkiye'ye geldi.
12:34Cumhurbaşkanımıza biz Beşar'ın gitmesini istemiyoruz dedi.
12:38Bu onun değil, İsrail'in görüşüydü.
12:41İsrail hiçbir zaman için Beşar'ın gitmesini istemedi.
12:45Şimdi bu tabii önemli bir açıklama.
12:49Amerika'nın bu süreç içerisindeki rolünü ve İsrail'in bu süreç içerisindeki rolünü...
12:55Türkiye'nin nasıl baktığını göstermesi bakımından.
12:58Siz nasıl yorumuyorsunuz bu demecin? Böyle mi gelişti gerçekten?
13:03Tabii İsrail'in Beşar Esad'ın gitmesini istememesi konusu çok açık.
13:10Tamamen kendi çıkarlarının olduğunu görüyoruz.
13:13Nasıl açık? Şu andaki İsrail'in davranışlarından da bunu net görüyoruz.
13:17İsrail, Suriye topraklarına her türlü girdiği halde Esad rejiminin olduğu dönemde...
13:26Şam dahil belirli bölgeleri, Humus dahil belirli bölgelerde terörle mücadele boyutunda...
13:33İstediği şekilde bombalamasına rağmen...
13:38O gün ve bugünü kıyaslarsanız yani Esad gittiği günden itibarenki İsrail'in tutumunu...
13:44Ve hemen öncesini kıyaslarsanız Esad'ın kimi isteyip kimi istemediğini çok net görürsünüz.
13:51İsrail'in işine gelen Suriye nasıl bir Suriye'dir?
13:55Toprak bütünlüğünün olmadığı bir Suriye'dir.
13:58Vadedilmiş topraklar boyutunda baktığınızda parçalanmış bir Suriye İsrail'in işine gelir.
14:05Ve ülkede egemenliğini sağlayamayan, ülkede toprak bütünlüğünü sağlayamayan...
14:11İç savaşı engelleyemeyen bir yönetim İsrail'in işine gelir.
14:18Her zaman işine gelir. O zaman da işine gelmiştir ve bunu desteklemiştir.
14:22Bölgede bir terör örgütünün kendi taşeron terör örgütünün yani PKK'nın uzantısı YPG'nin, PYD'nin, SDG'nin olması...
14:33ve onların bir alan hakimiyetinde bulunması İsrail'in işine gelir.
14:37Hele hele ikisi arasında İsrail ve PKK alan hakimiyeti olan ikisi, bu terör örgütünün doğrudan temas sağlayabileceği bir hattın oluşması tamamen işine gelir.
14:50Davut Koridoru falan değil mi?
14:52Şimdi İsrail'e baktığınızda hemen Esed gider gitmez tüm silahlı kuvvetlerin, kendi Esed'in silahlı kuvvetlerini yani askeri altyapısını tamamen yok etti.
15:05Uçak, havalimanları dahil.
15:08Ya İsrail bunu önceden bilmiyordu, dolayısıyla giderken verdiler.
15:13Değil mi? Bu da iddialar arasında.
15:17Esed'in kardeşiyle ilgili.
15:19Uçağının düşürülmemesi karşılığı verildiği iddia ediliyor.
15:23Veya da iki, önceden de zaten vardı ki büyük ihtimal bu ikinci ihtimalde, birinci ihtimalde birlikte yürüyebilecek bir senaryo aslında.
15:32Ama Esed'in başta kalması işine geldiği için ayakta kalması çerçevesinde oraları yok etmiyordu.
15:42Oraları yok ettiğinizde Esed'in ayakta kalma şansı yoktu.
15:46Anladı.
15:47Dolayısıyla Esed'in ayakta kalabilmesi için o gücü de devam ettirebilmesi gerekiyordu.
15:51Dolayısıyla İsrail'in de bunları yok etmemesi gerekiyordu.
15:54Ama gittiği andan itibaren tamamını yok etmesi zaten Esed'le kirli bir ittifakın içerisinde olduklarının doğrudan ispatıdır diye düşünüyorum ben.
16:03İsrail'i destekleyen ülkeler kimdir diye arkasına baktığınızda aynı planın destekçilerinin veya kimin Esed'i isteyip istemediğinin de cevabı zaten doğrudan çıkıyor.
16:15Bu açıklamada oraya oturuyor o zaman.
16:17Joe Biden'ın, Esad'ın gitmesini istemiyoruz sözleri.
16:22Bir anlamda bu yıkıma yol vermiş oldu o zaman Amerika'da. Öyle değil mi?
16:28Batılı ülkelere baktığımızda ne yazık ki sadece bu değil.
16:32İsrail'in bölgedeki şımarıklığına ve bölgedeki yıkımına yol verdiğini görüyoruz.
16:36Bu Gazze ve Batı şerefe başta olmak üzere Filistinler başta olmak üzere yani Gazze diye bir yer kalmadı.
16:44Tamamını yok ettiniz.
16:46Yani içinde terörist var iddiasıyla içindeki öğrencilerle okulları yok ettiniz.
16:53İçinde terörist var iddiasıyla hastalarla birlikte içindeki hastaneleri yok ettirdiniz.
16:58Ya burada terörist var iddiasıyla 10 katlı 15 katlı binaları içinde yaşayan insanlarla birlikte çoluk çocuk kadın siville yok ettirdiniz.
17:07Böyle mücadele olmaz.
17:09Alt yapısıyla, üst yapısıyla bütün Gazze'yi yok ettirdiniz.
17:14Ve açlıkla, suzlukla insanları onları silah olarak kullandınız.
17:20Aynı şey Lübnan'da oldu.
17:22Bütün her şey alt üst edildi.
17:24Şimdi aynı şeyin Suriye'de olduğunu görüyoruz.
17:26Dolayısıyla uluslararası hukukun yok edildiği, uluslararası hukukun tamamen yok farz edildiği İsrail'e gelince bir çifte standart ve bir ikiyüzlü politika görüyoruz.
17:40Bu ne yazık ki Amerika için de böyledir.
17:43Ve aynı şekilde batılı ülkeler için de böyledir.
17:47Bunu zaten kendileriyle görüştüğümüzde de bunu ifade ediyoruz.
17:50Dolayısıyla dünyanın geleceği açısından yani dünyadaki istikrarın ve öngörülebilirliğin gelişmesi açısından,
17:59dünyadaki barışın öngörülebilirliğin çatışmaların, barışın öngörülebilirliğin artması ihtimalinin çatışmaların azalması açısından da
18:14bence İsrail'in bir an önce bu uluslararası hukukun üstünlüğünü kabul ediyor olması ve uluslararası hukuk çerçevesinde davranması gerektiği
18:30ve bu sınırlar içerisinde bir an önce çekilmesi gerektiğine inanıyorum.
18:34Bunu sağlayacak ülkeler de belli aslında.
18:36Türkiye bunun için çok yoğun gayret sarf ediyor ama bu sadece Türkiye'nin gayretleriyle ve sadece Türkiye'nin mücadelesiyle olabilecek bir şey değil.
18:44Bununla ilgili de zaten tüm platformlarda ve ikili görüşmelerimizde de her alanda Cumhurbaşkanımızdan Dışişleri Bakanımıza,
18:51ilgili tüm kurumlarımıza ve parlamentodaki bizlere ve Dışişleri Komisyonuna kadar tamamen her platformda bu mücadelemiz devam ediyor.
18:59Peki efendim, şimdi bu Suriye'de olup bitenler, bu yeni durum Amerika ve İsrail'in oyun planının bir parçası şeklinde yorumlar da var.
19:10Daha ilk günden Amerika, İsrail onlar kazandı.
19:14Türkiye'de muhalefet Sayın Özgür Özel'in bu mimarda açıklamaları var.
19:18Putin'in açıklamaları oldu.
19:21İsrail'in bu işten karlı çıktığı yönünde.
19:26Buna ne diyorsunuz?
19:27Yani PKK'ya alan açıldığını hatta ifade eden, dile getiren iddialar da söz konusu oluyor.
19:34İşin bu kısmına ne diyorsunuz?
19:36Yani bu Amerika ve İsrail'in yürüttüğü oyun planının bir sonucu olarak mı bu sürpriz gelişmeler karşımıza çıktı?
19:42Ben öyle değerlendirmiyorum.
19:44Eğer öyle değerlendirirsek o zaman Suriye halkının gücünü ve muhaliflerin verdiği mücadelenin gücünü çok hafifletmiş oluruz.
19:54Bu bu kadar basit değil.
19:55Diğer taraftan da Amerika'yı veya İsrail'i neredeyse böyle dokunulmaz ilahlaştırmış oluruz.
20:04Ne diyorlarsa yapabilirler gibi bir yere çıktık.
20:07Ve diğer taraftan Türkiye'ye baktığımızda Türkiye'nin gücünü de hafife almış oluruz.
20:11Bu böyle değil.
20:12Yani hiç kimse bugün uluslararası politikada ben bir şeyi planladım ve planladığım gibi tıkır tıkır tıkır gidiyor.
20:18Dolayısıyla yani ne olursa olsun arkasında da mutlaka Amerika vardır, İsrail vardır bilmem nedir şeklinde dediğimizde o zaman kendi gücümüzün farkında olmayabiliriz.
20:28Suriyelilerin verdiği mücadeleyi küçümsemiş oluruz.
20:32Onların da ön göremediği, okuyamadığı bir şey mi oldu bu o zaman Amerika'nın, İsrail'in de?
20:37Aynı görüştü.
20:40Yani kimsenin okuyamadığı bu çerçevede herkesin katkı verdiği ama katkı vermesine rağmen kimsenin tam olarak okuyamadığı bir sonuç diye değerlendiriyorum.
20:53Yani sonucu biliyor herkes.
20:55Esed rejimi gidecek, zayıfladı.
20:58Bunu İran ve Rusya da dahil aslında sadece Amerika değil.
21:03Ama süreçle ilgili bence hiç kimsenin bu şekilde gideceğini planladığı, planlayabildiği veya ön görebildiği bir şey olduğunu düşünmüyorum.
21:13Dolayısıyla birisi ben bunu bu kadar netlikte görüyorum diyorsa biraz kendisine gereğinden fazla kredi çıkarıyor olabilir.
21:21Ama hızlı ilerleyişi ile ilgili buradaki bence krediyi Suriyelilere vermek lazım, Suriye halkına vermek lazım ve muhaliflere vermek lazım.
21:36Yani bir tarafta 13-14 yıldır bütün her türlü mücadelelere rağmen, saldırılara rağmen, bombalamalara rağmen, karadan, havadan, denizden, kimyasal silahlar ve benzeri her türlü silahın kullanılmasına rağmen,
21:55milyonlarca insanın yerlerinden edilmesine rağmen dimdik bu mücadeleyi devam ettiren bir irade.
22:03Dolayısıyla bu anlamda Suriyelilere ve muhaliflere bu kredinin verilmesi gerekir diye düşünüyorum.
22:08İkincisi de yine Suriye halkının Esed'den desteğini çekmesi ve muhaliflere karşı direnmekten ziyade onlara bir hoşgeldiniz anlamında yeni bir yönetime, yeni bir Suriye'ye kapı aralamaları.
22:24Buraya krediyi vermek gerekiyor.
22:26Dolayısıyla burada kazananlar kimlerdi, kazananların ilk en çok kazananı Suriye'dir.
22:34Mimarı da Suriye halkı ve muhalifler diyorsunuz.
22:36Suriye halkı ve muhaliflerdir.
22:38Bence kredi onlara verilmeli diye düşünüyorum.
22:40Amerikan haklı, İsrail haklı yok diyorsunuz.
22:42Şu da göz ardı edilmemeli.
22:44Tabi ki İsrail'in bölgede planları var.
22:46Tabi ki ABD'nin veya tüm diğer ülkelerin bölgede planları var.
22:50Rusya'nın, İran'ın bölgede planları var.
22:53Türkiye'nin bölgeyle ilgili düşünceleri var.
22:55Yani özellikle bir terör örgütünün kesinlikle ve kesinlikle alan kazanmasına müsaade edilmemesi,
23:04terör tehdidinin Suriye tarafından kesinlikle yok edilmesi ve 3 milyona yakın Suriyeli barındırıyoruz şu anda.
23:12Dolayısıyla bu insanlar burada altın kafesine koysanız ille de vatan diyecektir insanlar.
23:19Dolayısıyla bunların kendi ülkelerine gönüllü ve güvenli şekilde geri dönmelerinin sağlanmasıdır.
23:25Aynı şekilde de bölgede bir istikrarın, kalkınmanın, refahın, barışın önemidir Türkiye açısından baktığınızda.
23:34Bütün bu alanlarda baktığınızda da yine Türkiye'de en büyük kazananlardan olacaktır.
23:42Olmalıdır, olmak zorundadır. Başka şansı da yoktur zaten.
23:46Şimdi izlediniz mi bilmiyorum Trump'ın bir açıklaması oldu.
23:51Yani bir ay sonra iş başına gelecek olan yeni ABD Başkanı.
23:57Sanki Türkiye'den daha fazla Türkiye'ci gibi bir dil vardı.
24:03Bir izleyelim mi bir kısmını şöyle bir bakalım hem izleyicilerimize de hatırlatmış olalım.
24:09Ne demişti Trump? Getirelim arkadaşlar.
24:16Türkiye büyük bir kuvvet.
24:18Erdoğan çok iyi bir arkadaşım.
24:21Ama o da büyük bir kuvvet.
24:23Ve o da savaşla karşılaşmıyor.
24:26Çok güçlü bir ordu.
24:28Türkiye çok zeki bir adam ve çok zor.
24:34Asad'ın çocuklarına yaptıkları şey bu.
24:38Şimdilik Suriye'de birçok...
24:40...birçok kesinlik var.
24:42Suriye'de ne olacağını kimse bilmiyor.
24:44Türkiye Suriye'ye keyif alacak.
24:48Kimseye bunu duymadığınızı sanmıyorum.
24:50Ama çok iyi bir anlaşma yaptım.
24:52Diyor da diyor.
24:54Şimdi gaz mı veriyor?
24:56Hayranlık mı ifade ediyor?
25:00Bir planı var aklında da ona göre bir pozisyon mu alıyor?
25:06Ne diyorsunuz siz?
25:08Trump döneminde Başbakanlık Müsteşarıydınız.
25:12Cumhurbaşkanı yardımcılığı yaptığınız, o görüşmelerde olduğunuz da içeriğini biliyorsunuz.
25:20Tabii Trump pragmatik bir lider.
25:28Cumhurbaşkanımız da zaten bunu ifade etti.
25:32Aynen kullandığı ifade de buydu.
25:34Aslında Trump'ın da Cumhurbaşkanımızı değerlendirme şansına...
25:38Değerlendirme tarzına baktığınızda o da Cumhurbaşkanımızı pragmatik bir lider olarak görür.
25:44Yani her iki liderde aslında birbirleriyle konuşabilecek ve ciddi konularda ciddi risk alabilecek boyutta iki insandan bahsediyoruz.
25:56İki liderden bahsediyoruz.
25:58Biden yönetimi bir Türkiye'ye ve Cumhurbaşkanımıza özellikle şaşı bakma özelliğinden bir türlü kurtulamadı.
26:12Çünkü bunu daha iktidara gelmeden seçim propagandasını da hatırlarsanız açıkça ifade etmiştim.
26:22Yani neredeyse muhalefeti cesaretlendirme konusu hatta askeri darbelerin artık çözümü olmadığı başka yollara başvurulabileceğiyle alakalı,
26:33Türkiye'deki yönetimin değiştirilmesiyle alakalı bu bir talihsizliktir.
26:37Yani ABD adına talihsizliktir.
26:39Bu aslında farklı bir boyuttan baktığınızda da Türkiye'deki gelişmelerle alakalı bir itiraftır.
26:46Geçmişte yaşanan gelişmelerle.
26:49Biz hep şunu söyledik, Türkiye aynı Türkiye değil artık.
26:52Herkesin önce bunun farkına varması lazım.
26:56Türkiye diğer ülkelerle ilişkilerini geliştirirken de diğer ülkelerin çıkarları doğrultusunda bakmaz olaylara.
27:03Kendi milletinin, kendi ülkesinin yani ayağını Anadolu'ya sağlam basar ve kendi ülkesinin, Türkiye'nin ve Türk milletinin çıkarları doğrultusunda,
27:14menfaatleri doğrultusunda her alanda masaya oturur ve politikalarını buna göre belirler.
27:21Şimdi Trump da bunun farkında aslında.
27:24Yani Cumhurbaşkanımızın böyle bir lider olduğunun, ülkesini çok sevdiğinin, milletini çok sevdiğinin
27:33ve ülkesinin, milletinin çıkarları doğrultusunda da pragmatik davranacağının farkında.
27:39Suriye söz konusu olduğunda buradaki pragmatizm nedir?
27:44Buradaki pragmatizm Suriye'de bir terör devletinin asla ve asla müsaade edilmeyeceğidir.
27:51Trump bunu görerek mi şey yapıyor?
27:54Yani Trump bunu tamam der veya demez ama bunu görecektir.
27:59Ne yazık ki bunu görmeyen yapılar oldu.
28:02Bunu görmeyen yapıların başında ne yazık ki CENTCOM vardı.
28:06Yani Amerika'nın bölgedeki Pentagon'un üstlerinden birisi, ana üstlerinden birisi.
28:13Ve bu yapıyı kurmaya çalışan en büyük güç baktığınızda bu yapıydı.
28:18Trump birinci, Trump yönetimi sonunda da aslında Suriye'den çekilme kararını vermişti hatırlarsanız.
28:24Ama siyasi boyutta baktığınızda aslında hem askeri ama o askeri direnişi bir şekilde siyasi direnişe de dönüştüren gelişmeler oldu o dönemde.
28:35Ben Trump'ın bunu unuttuğunu düşünmüyorum.
28:40Dolayısıyla bu dönemde daha kararlı davranacaktır.
28:45Ama Trump da aynı şekilde biraz önce Cumhurbaşkanımız için söylediğimiz şey Trump için de geçerli.
28:51O da kendi ülkesinin çıkarları ve kendi milletinin çıkarları için pragmatik davranabilen bir insan.
28:58Dolayısıyla bizim arzu ettiğimiz şey zaten bir şekilde bir araya gelip bu ortak bir noktada buluşulabilmesi.
29:08Yani ortak bir nokta dediğimiz bizim 900 kilometrenin 9-11 kilometre sınırımız var.
29:14Yani biz 10 bin kilometre öteden bakmıyoruz bu olaya.
29:18Biz buradayız bugün, dün de buradaydık ve yarın da burada olacağız.
29:23Yani ne Amerika'nın ne de bir başka ülkenin yıllarca veya yüzyıllarca burada kalma şansı yok.
29:30Biz bunu hep söyledik.
29:31Terör örgütleri de ne yazık ki bütün dünyada da böyledir aslında.
29:36Terör örgütleri bir maşadır, kullanılır.
29:38İşi bittiğinde de kaldırılır, atılır.
29:40Dolayısıyla bütün mesajlarımızda da biz şunu ifade ettik.
29:45Kimse bir yanılgıya düşmesin burada.
29:49Türkiye burada herhangi bir terör devletinin kurulmasına müsaade etmez, etmeyecektir.
29:55Hangi şartlar altında olursa olsun.
29:57Dönemsel itibariyle bazı böyle heyecanlara kapılmış olabilirler,
30:03hezeyanlara kapılmış olabilirler farklı gelişmelerden dolayı ama sonuç bellidir.
30:09Dolayısıyla Türkiye bu konuda ne gerekiyorsa bunu masaya yatıracaktır.
30:14Yani şunu da ben düşünüyorum.
30:16Yeni dönemde Trump'la ilişkiler hem lider diplomasisi boyutunda kanallar açık olacaktır.
30:24Daha açık olacaktır.
30:26Yani bu gelişmelere göre farklı alanlarda inişli çıkışlı olabilir.
30:31Ama bizim Amerika'yla baktığınızda birlikte çalıştığımız alanlar var
30:36ve birlikte çalışamadığımız, sen fikir olmadığımız alanlar var.
30:40Dolayısıyla birlikte çalıştığımız alanlarda devam edeceğiz.
30:43Sen fikir olmadığımız alanlarda da diplomatik boyuttaki ilişkilerde kanallar açık olması varsayımıyla
30:53biraz daha belki o ilişkilerde daha ileri gidilme şansı olabilir.
30:59Ama bu demek değildir ki yeni dönemde her şey güllük gülistanlık olacak.
31:04Yok böyle bir şey olmayacak.
31:05Dolayısıyla yine Türkiye tezlerini masaya koyacaktır.
31:09Gerekmasa da ama gerekse de sahada Türkiye gerekeni söyleyecektir.
31:15Yani olmazsa olmazları noktasında Türkiye sınırlarından kendisine bir tehditin gelmesine müsaade etmeyecektir.
31:24Ne pahasına olursa olsun.
31:26Türkiye şunu da açıkça ifade etmiştir.
31:28Kimse DAEŞ'in arkasına sığınmasın.
31:30DAEŞ ile mücadele eden tek ülke vardır.
31:32O da Türkiye'dir.
31:34Fırat Kalkanı hatırlarsanız ilk harekatımızdı.
31:372016 Ağustos.
31:38Bizim Suriye'ye hemen de 15 Temmuz'dan sonraydı.
31:41Ve ana amacı onun DAEŞ ile mücadele etti.
31:45Şimdi DAEŞ ile bizim gibi net mücadele eden hiç kimse olmadı.
31:48Sonrasında ne oldu?
31:50Güya belirli bir alanda şu andaki o sarıyla gördüğümüz haritalarda herkesin aşina olduğu için sarıyla diye ifade ediyor.
31:58DAEŞ'in hapishaneleri PKK'ya teslim edildi.
32:05Ve PKK, DAEŞ ile mücadele YPG, SDG ne derseniz adına, DAEŞ ile Güya mücadele adına orada olduğunu iddia ederek
32:16ve ABD'de bunu, Batılı ülkelerde bunu destekleyerek yanlış bir yola girildi.
32:24PKK, DAEŞ ile mücadele etmemiştir ve edemezdi.
32:29Çünkü PKK da bir terör örgütüdür, DAEŞ de bir terör örgütüdür.
32:34Bir terör örgütüyle bir başka terör örgütüne karşı mücadele edemezsiniz.
32:39Bu doğanın kanunu aykırı.
32:42Her bir ülke olarak çok yanlış mesaj vermiş olursunuz.
32:45Dolayısıyla PKK da bununla ilgili en iyi bildiği yolu yapmıştır.
32:49Denemiştir ve o da çalışmıştır.
32:52Yani DAEŞ ve o bölgedeki hapishanelerde tutulan DAEŞ'leri bırakırsa tehdidiyle de sürekli tehdit etmiştir.
33:02Bu da çalışmıştır.
33:03Dolayısıyla DAEŞ ile mücadele konusunda Türkiye'den daha kararlı olacak ve Türkiye'den daha etkili olacak başka hiç kimse yoktur.
33:11Yeni dönemde de bu tür açılımlarında olabileceğini ben tahmin ediyorum.
33:17Sayın Cumhurbaşkanı'na Trump'ın bu sözleri sorulduğunda bir durum tespiti yaparak Türkiye'nin gücü ve etkinliğinin altını çiziyor.
33:26Doğru söze ne denir? Aramızda bir sıkıntı gerçekten yok.
33:32Orada Cumhurbaşkanımız aynı zamanda da içeriye de mesaj veriyor.
33:38Türkiye'nin gücü Türkiye Türkiye'den büyüktür derken ne yazık ki içeride bazıları,
33:44muhalefeti de örnek göstererek aslında içeridekiler bunu görmekte zorlanıyorlar gibi.
33:51Aslında içeridekiler de biraz dışarı çıksalar, diplomatik boyutta da dışarı çıksalar Türkiye'nin gücünü dışarıdan çok daha net görürler.
33:58Türkiye'nin dışı dışarıdan gücü dışarıdan çok daha net gözüküyor.
34:02Şu da oldu ama yani mesela bir rahip Brunson krizi yaşandı.
34:06Trump ekonomisi mahvederim dedi.
34:10Sonra kassa yaptırımları yine Trump döneminde başladı.
34:14F-35 programından Türkiye'nin çıkarılması.
34:17Yani somut böyle konu bazlı baktığımızda da çok Türkiye'nin aleyhine gelişmeler de söz konusu oldu.
34:24Bunun için söyledim zaten size biraz önce yani kanalların Trump yeni dönemde bugünkü Biden yönetimine göre kanallar daha açık olabilir.
34:34Ama bu demek değil ki her şey güllük gülistanlık olacak.
34:37Biz birinci Trump döneminde bunları yaşadık.
34:39Bir gecede atılan tweetleri gördük ve o zamanki o tweetlerin dolar kurlarına etkilerini görmedik değil.
34:48Söylediğiniz olaylar üzerindeki yaşadığımız gerilimleri yaşadık.
34:51Dolayısıyla o iniş çıkışları olabilir derken bunlara hazır olmak gerekiyor zaten.
34:56Kassa yaptırımları aynı şekilde.
34:57Ama şimdi daha iyi tanıyoruz sanki.
34:58Şimdi daha iyi tanıyoruz.
34:59Trump'ı biraz daha pozitif bir gündeme odaklanmak.
35:02Şimdi daha iyi tanıyoruz. İki lider birbirini daha iyi tanıyor.
35:04Kurumlar birbirini daha iyi tanıyor.
35:06Özellikle Türkiye çok daha iyi tanıyor.
35:09Dolayısıyla Türkiye bu tür şeylere daha hazırlıklı ve Türkiye dünkü Türkiye değil.
35:14Yani birçok alanda daha güçlü.
35:17Yani bunu avantaja dönüştürmek için bir hazırlık.
35:21Tabii ki bir hazırlık var ama dediğim gibi güllük gülistanlık bir şey beklemek çok yanlış olur.
35:28Böyle bir şey de yok zaten. Böyle bir şey olmayacak da.
35:31İhtiyatlı iyimserlik mi diyeceğiz buna?
35:34İhtiyatlı iyimserlik de demeye gerek yok.
35:37İhtiyatlı kötümserlik tabiri de vardır.
35:39Kötümserlik de yok.
35:40Biz şuna odaklanmak zorundayız.
35:43Benim kendi şahsi kanaatim budur.
35:45Buna inanırım ben.
35:46Aslında Cumhurbaşkanımızın ki de budur.
35:48Başkalarının ne yaptığı veya ne yapacağına odaklanmaktan ziyade o çok önemlidir.
35:53Onu bilelim.
35:55Ama asıl önemli olan bizim ne yapacağımız ve ne yaptığımızdır.
36:00Yani bunun siyasi anlamdaki tabiri de hani mitinglerde de söylemiştir.
36:08Birçok görüşmelerinde de söylemiştir bunu.
36:10Cumhurbaşkanımızda veya bütün alanlarda bunu duyarsınız.
36:14Kendi göbeğimizin kendimiz kesmemiz olayı bununla alakalıdır.
36:19Yani biz şunu beklersek yanlış bir beklenti olur.
36:22Yani bugün Amerika'daki yönetim değişiyor.
36:25Biden yönetimi gidiyor.
36:26Trump yönetimi geliyor.
36:27Dolayısıyla her şey bizim istediğimiz gibi olacak.
36:30Onlar istediği için böyle olacak.
36:33Böyle bir şey olmayacak.
36:35Biz kendi gücümüzle ve kendi emeğimizle ve kendi politikalarımızla ulaşacağımız yere ulaşacağız.
36:44Ama sahada bir gerçek var.
36:46Sahadaki gerçeklere baktığımızda bugünkü Türkiye dünden daha güçlüdür.
36:51Bugünkü Türkiye dış politikada dünden çok daha aktiftir.
36:55Bugünkü Türkiye'nin sözü dünkü Türkiye'den çok daha geçerlidir.
37:02Suriye'de de ana aktöre baktığınızda da Türkiye'dir.
37:05Başat aktör, kilit aktör Türkiye'dir.
37:09Dolayısıyla Suriye'de kim bir çalışma veya Suriye ile ilgili bir konuda, bölge ile ilgili bir konuda var olmak istiyorsa da
37:20Türkiye ile mutlak şekilde ilişki kurmak durumundadır.
37:24Bence Trump'ın açıklamalarını da bu yönde değerlendirmek lazım.
37:27Suriye'nin anahtarı Türkiye'nin elinde olacak diyor.
37:32Suriye'nin geleceğin anahtarı Türkiye'nin elinde diyor.
37:38Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilgili çok akıllı birisi, çok güçlü diyor.
37:43Türkiye artık iş politikasını şuna göre belirlemiyor.
37:47Hangi ülkede hangi seçim oluyor ve başa kim geçiyor ona göre biz daha iyi oluruz veya daha iyi olmayız deyip de
37:54başka bir ülkenin seçimini veya yönetiminin neye göre şekilleneceğini bekleyip ona göre tavır alan bir Türkiye yok artık.
38:03Türkiye kendi politikalarını belirliyor, kendi çıkarları çerçevesinde ve artık kendisine göre Türkiye'de beklenen bir ülke.
38:11Yani Türkiye'nin nasıl bir tavır alacağı, nasıl bir pozisyon alacağı da takip edilen bir ülke konumuna geldi.
38:17Ama sanki Esad'ın gidişine böyle negatif bakmıyor Trump, Biden'ın aksine.
38:23Hani it's okay diyor ya bir yerde.
38:25Yok bakmıyor. Pragmatist derken onu kastediyoruz zaten.
38:28Bu aslında önemli bir şey.
38:30Bir ayağında da Şam'daki muhaliflerin yaptığı bu yürüyüş ve bunun neticesine Trump yüzünü eksiterek ya da negatif bir yorum ekleyerek bakmıyor.
38:41Bu da önemli bir şey değil mi bu?
38:43Tabii tabii pragmatist derken onu kastediyoruz zaten.
38:46Yani sahadaki gerçekliği görüyor ve sahadaki gerçekliğe göre tavır alıyor.
38:51Peki efendim şimdi ne olacak?
38:53Yani siz de zikrettiniz işte Rusya kaybetti, İran kaybetti.
39:01Amerika'nın, İsrail'in beklemediği bir şeydi bu.
39:04Bir tarafta yıkıntılar halinde bir Suriye.
39:07Orada şimdi yeni bir yönetim var.
39:10Nasıl bir süreç olacak?
39:14Yani yine mevcut fotoğrafın böyle alt üst olacağı riskler, provokasyonlar söz konusu olabilir mi?
39:23Yani tabii öncelikle ben İran ve Rusya işte şu kaybetti, şu ülke kaybetti vesaire şeklindeki.
39:32Ben o söylemin de aslında o söylemden de hareket etmememiz gerektiğini düşünüyorum.
39:40Türkiye olarak da zaten dış politikasını oluştururken baktığımızda bu söylemden hareket etmiyor.
39:45Yani bu çıkıştan hareket etmiyor.
39:47Yani Türkiye bölgedeki veya Suriye'deki gelişmeleri izlerken de kim kaybetti, kim kazandı açısından da bakmıyor.
39:54Bugün biz İran'la da Suriye, Rusya'yla da yine hala ilişkilerimizi devam ettiriyoruz.
40:00Yine görüşmelerimizi devam ettiriyoruz.
40:02Nasıl ki Amerika'yla, Almanya'yla, İngiltere'yle, Fransa'yla, İtalya'yla, Avrupa Birliği'yle ve komşu ülkelerle,
40:10Suudi Arabistan'la aynı şekilde de dahil, komşu ülkeler dahil.
40:15Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kuveyt dahil.
40:19Yani komşu ülkeler derken zaten en özellikle Dümlenbe, Ürdün'ü, Irak'ı kastediyorum.
40:25Bu ilişkiler devam ediyor zaten.
40:29Burada bütün bunlar kaybederken, kazanırken değil.
40:33Aslında söylediğiniz gibi Suriye'de ne olacak?
40:36Suriye'de ne olmalı?
40:38Suriye'de veya bölgedeki gelişmeler hangi doğrultuda olmalı ki bölge kazansın,
40:44Suriye halkı kazansın, Suriye'nin kendisi kazansın, dolayısıyla bölge ülkeleri de kazansın.
40:50Yani bir istikrar gelsin bölgeye, çatışmasızlık önlensin, çatışmasızlık devam etsin.
40:57Barış ortamı gelsin, kalkınma sağlansın, refah gelsin.
41:02Bizim arzumuz budur. Böyle bir gelişme aslında hem Türkiye'nin, hem tüm komşu ülkelerin,
41:09hem bölgenin, hem de bütün dünyanın çıkarınıdır.
41:11Böyle olmasını istemeyen aktörler de var.
41:14Böyle olduğu için biz herkesle konuşabiliyoruz zaten.
41:16Gizli bir ajandamız yok bizim.
41:18Olan ajandamızı da zaten açıkça söylüyoruz.
41:20Burada herhangi bir terör devleti kurulmasına müsaade etmeyiz diyoruz.
41:25Bu da açık bir ajandamız.
41:26Ne gerekirse de yaparız diyoruz.
41:28Masada veya sahada.
41:30Bu da açık.
41:31Yani bir gece ansızın gelebiliriz dediğimiz şey her zaman açıktır.
41:35Bugün de açıktır.
41:36Yarın da açık olacaktır o opsiyon hep.
41:38Kapalı olmayacaktır.
41:39Dolayısıyla hani Suriye'de ne olabilir dediğinizde,
41:43bu çatışmalar açısından zannediyorum bunu...
41:47Yani bu istikrar sağlanabilecek mi?
41:49İstikrarla alakalı.
41:50Sükunet tesis edilebilecek mi?
41:52Ayağa kalkabilecek mi?
41:53Bu sükunetin temsil edilmesi,
41:55bence Suriye'de toprak bütünlüğünün sağlanmasıyla doğrudan alakalı.
42:00Eğer yeni hükümet.
42:02Burada Ahmet Çağrı şu andaki, eski kullandığı ismiyle Colani.
42:09Ülkedeki toprak bütünlüğünü sağlayamazsa şayet bu risk mevcuttur.
42:16Yani bu çatışmaların tekrardan alevlenme şansı veya riski yüksektir.
42:25Şimdi siz öyle bir ülke düşünün ki 3'te 1'ini Esed yönetimi birisine devretmiş.
42:30Kime? PKK ve uzantısına devretmiş.
42:33Burası neresi bu 3'te 1'i?
42:35Tüm petrol yataklarının ve doğal gaz kaynaklarının olduğu bölge.
42:41Yani ülkenin tüm enerji kaynaklarını burası yönetiyor.
42:46Kim yönetiyor? PKK yönetiyor.
42:48Ve bunun yanında aslında baktığımızda Esed rejimi de bunun içerisindeydi.
42:53Ve yine Amerika da bunun içerisindeydi.
42:57Rusya ve İran'a baktığımızda da bunun içerisindeydi.
42:59Aslında herkes farklı bölgelerde gibi görünmesine rağmen bu 5 yapıda
43:04Pastaşma vardı.
43:06Pastaşma vardı. Tek karşısında duran da Türkiye'ydi.
43:10Terörle işbirliği olmaz diyen.
43:12Şimdi bütün kaynaklarınızı buraya vermişsiniz.
43:15İki, Fırat'ın ve oradaki barajları da düşündüğünüzde
43:21Suriye topraklarının en verimli alanı neredeyse Suriye'deki
43:25toprak gıda üretiminin %70'i tarım alanlarını.
43:33Şimdi %70'ini de buraya vermişsiniz.
43:36Siz de gelmişsiniz. Şam'da yönetim kurmuşsunuz.
43:40Neyle yöneteceksiniz ülkeyi?
43:42Hangi kaynaklarla siz vatandaşlarınızın ihtiyacını sağlayacaksınız?
43:46Hangi kaynaklarla güvenliği sağlayacaksınız?
43:48Hangi kaynaklarla ordunuzu güçlendireceksiniz?
43:51Savunma altyapınızı veya sanayi altyapınızı güçlendireceksiniz?
43:57Ne olması gerekiyor o zaman?
43:59YPG'nin kontrol ettiği alanlara yeni Suriye'nin yöneticimi, hükümeti
44:06kendisi geri almalı.
44:09Biz toprak bütünlüğüne ve Suriye'nin egemenliğini esas alıyoruz.
44:17Çok yapılı değil, üniter bir yapıyı tercih ettiklerini görüyoruz.
44:21Bizim de arzumuz zaten üniter bir yapı olmasın.
44:23Toprak bütünlüğünü kastederken.
44:25Şimdi bu olduğunda ne dedi?
44:28Bunlar PKK ile ilgili söylemişler.
44:30Ya geri çekilecekler yoksa tasfiye edilecekler.
44:35Türkiye olarak biz de aynı şeyi söylüyoruz.
44:37Aslında farklı bir şey söylemiyoruz.
44:39Aslında burada bizim bir söylem birliğimiz var.
44:41Şu andaki Suriye'deki yeni hükümetle birlikte.
44:44Biz de diyoruz ki her türlü size katkıyı da sağlarız.
44:47Burada bu sağlanmak zorunda.
44:50Yani silahlı grupların dağıtılması ve bunların bir şekilde PKK'dan temizlenmesi.
44:56Kürtlerin PKK'dan ayrıştırılması.
44:58Çünkü Kürtler de orada zulüm altında.
45:00O konuda da acı olan açıklaması var yine.
45:03Tabii ayrıştırmak lazım.
45:04PKK ile Kürtleri aynı görmüyoruz diye.
45:06Yani terör örgütünün orada hakimiyet kurması.
45:09Yani Rakka'da, Deirizor'da, Haseke'de, bugün Münbiç'te, Tel Rifat'ta önceki durumdan baktığımızda.
45:15Aynel Arap'ta ve Kamışlı ve benzeri bölgelere baktığınızda burada hakimiyet kurmasının asıl mağdurları Kürtler'dir.
45:24Bizim herkesten önce Kürtleri bu zulümden kurtarmamız gerekiyor.
45:28Şimdi Tel Rifat ve Münbiç'deki alan temizlendi.
45:34Suriye Milli Ordusu tarafından.
45:37Ama hala Deirizor'un kent merkezi temizlendi.
45:42Ama hemen doğusuna baktığımızda bütün enerji kaynakları hala PKK'da.
45:47Rakka'da ve Haseke'de yine PKK'ya karşı bir takım rahatsızlıkların, ayaklanmaların sivil halk tarafından olduğunu görüyoruz.
45:56Ama müthiş bir baskı var.
45:58Şimdi burada bir an önce harekete geçilmesi gerektiğini düşünüyorum.
46:05Yani tekrardan PKK'nın veya YPG'nin kendi içerisinde toparlanma, yani o şaşkınlık gidip tekrardan bir toparlanma hareketleri olduğunu görüyoruz.
46:15Birleşik Kürtler ve benzeri adı altında.
46:20Aynı şekilde işte ABD'den veya farklı ülkelerden.
46:24Bunu Almanya, İngiltere ve benzeri birkaç ülkede dahil aslında.
46:27Farklı seslerin de yükselmeye başladığını görüyoruz.
46:30Yani DH'la mücadelede bize destek veren SDG'yi yalnız bırakmayacağız veya işte destekleyeceğiz gibi.
46:38Bence bu ayrışmayı biz çok hızlı bir şekilde yapmamız.
46:41Ve Ahmet Çağrı'nın da yeni Suriye hükümetinin de bu toparlanma diyebileceğimiz şeye müsaade etmeden bu sorunu bir an önce çözmek zorunda oldukları ve çözmek zorunda olduğumuzu düşünüyorum.
46:58Zamanı yaymadan.
46:59Anladım ama bir taraftan onlar da terör listesinde.
47:02PTŞ, Birleşmiş Milletler'in 2018'de Türkiye'de terör listesini aldı.
47:09Şimdi o nasıl olacak?
47:11Terör listesindeydi.
47:13Hala terör listesinde.
47:15Ama şu anda şunu da görüyoruz aslında.
47:17Hemen hemen tüm dünyadaki tüm ülkelerin buna batıdaki ülkeler de dahil söylemlerde bir farklılık olduğu ve bu söylemlerin uygulamaya da yansıdığı.
47:31Yani tüm bölgeleri Halep'ten itibaren Şam'a kadar ele geçirdikten sonra ülke yönetiminde de aslında radikal bir beklenti olmasına rağmen aslında olmadığı.
47:43Uluslararası alanda ifade ettiği her şeyi uygulamada da görüldüğü ile alakalı bir kredi açılmış durumda.
47:51Bugün mesela dün Avrupa Birliği maslahat güzarlık düzeyinde bir iletişime geçme durumda.
47:59Oraya bir görevlendirme yaptı.
48:01Yine bildiğim kadarıyla dün veya bugün ABD dışişleri bakan yardımcısı başkanlığında bir heyet gönderdi.
48:10Ve aynı şekilde de ülkeler...
48:13Terör şeyinden çıkacak o zaman.
48:15Böyle bir şu anda gelişimi var. İzleniyor.
48:18Türkiye bu anlamda ciddi katkı yine veriyor.
48:22Bir izlenme boyutu olacak gibi yine Ahmet Çağlar'a baktığımızda onu ifade ettiği de siz yaptırımları geçmiş hükümete karşı uyguladığınız bir şeydir.
48:36Rejime karşı. Dolayısıyla şu anda geçmiş hükümet yok.
48:39Suriye halkının benimsediği bir yapı var.
48:41Biz de zaten sizinle görüştüğümüz konuştuğumuz çerçevede hareket ediyoruz.
48:47Dolayısıyla bu yaptırımların kaldırılması ve EHTŞ'nin de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından tekrar bu terör örgütü listesinden çıkarılması diye bir talep var.
48:56Bu süreç nasıl gelişecek hep birlikte göreceğiz.
48:58Türkiye en kısa sürede beklenen gibi olur ve terör örgütü listesinden çıkarılır.
49:05Ve Suriye'deki yeni yönetim bir an önce ülkeye egemenlik boyutunda ve toprak bütünlüğü boyutunda buna hakim olur.
49:12İkinci bir risk belki üç risk var burada. Birinci PKK olarak ifade etmiştim.
49:17İkincisi Laskiye ve Tartus.
49:20Orada da biliyorsunuz aslında buralar Esed'in kendi bölgeleri ve Nusayrilerin yoğun olarak yaşadıkları.
49:28Dolayısıyla Ahmet Çağran'ın da ifade ettiği hani farklı mezhepler, dini yapılar veya dinler veya etnik yapıların hepsinin birlikte barındırabildiği içinde bulunduğu bir yeni yönetim arzu ediyoruz.
49:45Herkesin ortak Suriye paydasında bütünleşmesini arzu ediyoruz dedi.
49:50Eğer bu süreç uzarsa yani toprak bütünlüğüyle ilgili, egemenlikle ilgili, ülkeye hakimiyetle ilgili, ülkenin yeniden yapılanmasıyla ilgili süreç uzarsa burada da bir risk söz konusu.
50:04Buralara aynı zamanda baktığımızda yine Hümeymen ve Tartus'a baktığımızda Rusya'nın da üstlerinin bulunduğu ülkeler.
50:11Üçüncü bir risk de yine İsrail.
50:16İsrail şu anda zaten önceden zaten işgal ettiği Golan Tepelerinden şimdi daha ileriye dönük bir hamle başlattı.
50:26İşte Hermon Dağları'nı burası bizim için stratejik kampon bölge diye hatta onun ötesinde işgal girişimleri var.
50:37Dolayısıyla onun İsrail'in bu saldırılarının devam etmesi yine içerideki bir çatışma riskini içerideki çünkü hükümetin gücünü zayıflatacak durumu.
50:49Çatışma riskini artırma boyutundaki bunlar üç farklı risk olarak görüyorum.
50:55Dolayısıyla bir an önce toprak bütünlüğünün sağlanması, egemenliğin ihdası, yeni hükümetin oluşturulması
51:04ve herkesin birlikte yaşayabileceği dediğimiz anayasanın bir an önce tesis yani oluşturulabilmesi ilgili
51:13nasıl bir model olacak o?
51:14Belki bir kurucu meclisi ve benzeri bir yapının oluşturulması bu süreç çok önemli.
51:19Türkiye'de zaten bunu açıkça ifade ediyor.
51:21Biz her aşamada sizin yanınızda olacağız.
51:23Dolayısıyla tüm tecrübemizi sizinle paylaşacağız şeklinde.
51:26Tüm kurumlarıyla birlikte de zaten bu yardımı Türkiye, Suriye'ye de yeni hükümete de sunuyor.
51:33Uluslararası camiada aslında burada benzer bir yardımı sunuyor.
51:37En son hatırlarsanız Ürdün'deki görüşmede dışişleri bakanları nezdindeki görüşmede bunun bir yansımasıydı.
51:44Orada da yine bir olumlu havanın oluştuğunu hep birlikte görüyoruz.
51:49Ümit ediyoruz bu çok hızlı bir şekilde sonuçlanır.
51:53Zamana yayılmadan.
51:54Peki.
51:55Şimdi vaktimiz daraldı.
51:57Bir de Türkiye'deki Suriyeliler onların geri dönüşü.
52:01Hani bu güvenli, onurlu ve güvenli geri dönüş diye hep zikrediliyor da sanki
52:08esasen şimdi bunun şartları biraz oluşmuş gibi değil mi?
52:12Burada peki yani herkes gitmeli mi?
52:18Mesela iş dünyasından Suriyelilerin hepsi gitmesin yani çalışanlar kalsın şeklinde çağrılar çok güçlü olmasa da
52:28en azından kapalı kapılar ardında bunu talep ettiklerini biliyoruz.
52:32Bu konudaki yaklaşımınız nedir sizin?
52:35Tabii Türkiye'de biz şunu gördük aslında son seçimlerde de bunu çok yoğun yaşadık hatırlarsanız.
52:41Bir kamuoyu oluşturuldu Türkiye'de.
52:44Yani Suriyelilerle ilgili ve dönülmesi gerektiğiyle alakalı.
52:48Ve burada da hükümetimiz de Cumhurbaşkanımız da aslında çok net bir duruş sergiledi.
52:53Yani siyasi bir bedel ödeme pahasına bu net duruş sergilendi.
52:59Güvenli ve gönüllü olmadığı sürece yani orada güvenli bir ortam sağlanmadığı sürece
53:07buradan zoraki bir dönüş mümkün değildir ve bunu zaten bugün de niye olduğunu görüyoruz.
53:12Mesela Sednaya'daki o zulümleri gördüğünüzde bu insanların da niye burada kaldığını biliyoruz.
53:17Gidenler de oraya zaten tekrar göndermiş değil mi? Orada ölmüşler.
53:21Sadece orada değil. Daha birçok yerler de var. Onlar da ortaya çıkacak zamanla.
53:26Şimdi bugün geldiğimiz noktada zaten Suriye'deki biraz önce konuştuğumuz çerçevede
53:32hızlı bir hükümetin kurulması ve hükümetin bir şekilde tüm sektörlere hakim olmasıyla birlikte
53:39yani bu sadece askeri güvenlik boyutu da değil. Diğer anlamda ekonomik boyutta da bir güveni tesis ettiğinde
53:49zaten buradaki insanları yalvarsanız da durdurma şansınız zor olur.
53:56Yani hani altın kafes olayın onun için söyledim. Yani bülbül altın kafes.
54:00Şu haliyle bile gidenler oluyor ki.
54:03Dolayısıyla burada o güveni sağladığınızda bir bütün olarak bu geri dönüşler çok hızlanacaktır.
54:10Hızlanmaması mümkün değildir.
54:12Tamamı döner mi? Burada yıllar içerisinde burada doğan çocukları düşünün.
54:19Okula gidenleri, üniversiteye gidenleri düşünün.
54:22Veya burada çalışan profesyonelleri düşünün. Yani doktorundan veya farklı kesimlerden.
54:28Emek yoğun işlerde çok çalışıyorlar mesela.
54:30Türkiye'yi kurdukları işleri olanları düşünün. İstihdam sağlayanları.
54:35Bunlardan da zaten bu sadece Türkiye için değildir.
54:37Göç yönetimine baktığınızda bütün dünyada bu böyledir.
54:41Düzenli göç kapsamında değil mi?
54:43Yani kendisi burada düzenini kuran ve buradaki o düzenini bozmak istemeyenler gitmemeyi tercih edebilirler.
54:50Ama bunu zaman gösterecek.
54:52Bu Suriye içerisindeki o cazibe merkezinin oluşturulmasıyla doğrudan alakalıdır.
54:58Bu sadece Türkiye'deki Suriyeliler için değil.
55:01Lübnan'daki ve Ürdün'deki ve diğer ülkelerdeki Suriyeliler için de öyle.
55:07Ama ne kadar bu geri dönüş olur ve hızlı olursa aslında Suriye'nin bütünlüğü,
55:13birliği ve beraberliği dayanışması, gelişmesi, kalkınması anlamında da o kadar iyi olacaktır diye düşünüyorum.
55:20Suriye'nin genel yönetim de bu geri dönüşleri çok arzu ediyor.
55:25Dolayısıyla geri dönüşler teşvik edilecek ama bir mecbur kılınmayacak herhalde.
55:32Öyle bir şey olmasın.
55:34Bundan sonrası için.
55:36Yani ne bekliyorsunuz mesela bir yarısı gider yarısı kalır gibi mi?
55:39Yok ben daha fazla dönüşüm olacağını tahmin ediyorum.
55:42Tabii çok daha fazla dönüşüm olacağını zannediyorum.
55:44Sonrası ne olacak peki?
55:46Oradan bir yine devamında bir köprü herkesin böyle kazanabileceği.
55:54O köprü şu anda kurulmuş durumda.
55:57Yani aslında belki milletimiz de bunun farkında diye düşünüyorum.
56:02Gidip oradan ticaret mi yapacaklar mesela Türkiye'de?
56:05Tabii biz bir ara mesela 4 milyon aşkın Suriyeli vardı burada.
56:10Şimdi 3 milyon. Bu 3 milyonun çoğu Türkçe konuşuyor.
56:15Anadili Türkçe olanlar.
56:173 milyonun çoğu belki 1 milyonun üzerinde Türkiye'deki eğitim kurumlarına giden.
56:24Burada eğitim alan yani çocuklardan alın da üniversitedekilerine kadar.
56:31Şimdi bu zaten kültürel anlamda, sosyal anlamda ve ekonomik anlamda bir birlikteliği.
56:41Farklı bir anlamda bu tabiri kullanıyorum.
56:44Entegrasyonu birlikte beraberinde getirecektir.
56:47Ekonomik anlamdaki bir yani ortak şeyden bahsediyorum.
56:52Fırsattan.
56:54Dolayısıyla sadece bu Suriye ve Türkiye arasındaki ekonomik ilişkiler anlamında değil.
57:00Sadece Türkiye ve Suriye arasındaki sosyal ve kültürel ilişkiler anlamında değil.
57:05Genel coğrafyada Arap dünyasında buna ekleyebiliriz.
57:09Orta Doğu'yu da buna Afrika'yı belli bir ölçüde ekleyebiliriz.
57:14Çok ciddi çarpan etkisi olacaktır diye düşünüyorum.
57:21Tabii ki.
57:23Şimdi şöyle düşünün.
57:25Yine benim öngördüğüm kadarıyla ifade ediyorum bunu.
57:28Türkiye'de emek yoğun sektörlere baktığınızda mesela tekstil değil mi?
57:33Ve benzeri.
57:35Nereye kaçıyor?
57:38Türkiye'deki iş gücü maliyetinin artmasıyla birlikte.
57:43Bu bütün şeyde Batı'da böyle olmuştur.
57:45Bize kaymıştır.
57:47Balkanlara kaymıştır.
57:48Bize kaymıştır.
57:49Bu aslında bir anlamda gelişmişliğinde göstergesi.
57:52Şimdi bizde artmaya başlamıştır.
57:54Bizden başka yerlere göç başlamıştır aslında.
57:58Bu tür emek yoğun sektörlere baktığınızda
58:02Suriye 911 kilometrelik bir sınırıyla müthiş bir fırsat sunuyor bize.
58:08Yani Azez'le Öncüpınar arasında mesafe yok.
58:15Yani adımınızı atıyorsunuz oradasınız.
58:17Ne bileyim öbür tarafa gidiyorsunuz.
58:20Musaybin'le Kamışlı'ya geçiyorsunuz.
58:21Öbür tarafa gidiyorsunuz.
58:22İşte tüm yani Yayladağından alın da Şırna'a kadar ki Hakkari'ye kadar ki bütün sınırdan bahsediyorum.
58:30Yani sadece Hatay'dan, Reyhanlı'dan bahsetmiyoruz.
58:35Veya Kilis'ten, Antep'ten değil.
58:37Urfa buna dahil.
58:38Mardin buna dahil.
58:39Ve sınıra kadar ki tüm bölgeler çok ciddi bir Antep yine aynı şekilde bir fırsat olacak.
58:46Ekonomik anlamda fırsat olacak.
58:48Çok teşekkür ediyorum.
58:49Bunu hep birlikte göreceğiz zaten.
58:51Ben teşekkür ediyorum.
58:52Sağolunuz bize vakit ayırdığınız için.
58:54İyi pazarlar diliyorum tekrar.
58:55Sizinle birlikte olmak her zaman ayrı bir keyif.
58:58O şeref bize ait.
59:00Efendim izlediğiniz bu hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı,
59:06Eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Fuat Oktay konuğumuz oldu.
59:11Suriye'yi konuştuk.
59:13Ümit edelim Suriye'de sükunet, istikrar tesis edilsin.
59:18Gerçekten çok büyük acılar yaşandı çünkü o coğrafyada.
59:24Bizi izlediğiniz için de hepinize çok teşekkür ediyorum.
59:27Önümüzdeki hafta tekrar görüşmek ümidiyle.
59:29Hoşçakalın.