• evvelsi gün
Döküm
00:00Niltelloğlu'yla Şeffaf Güzellik'ten hepinize kocaman bir günaydın.
00:03Bugün yine kıymetli hekimlerimize, muhteşem konularımıza, kahvelerimizi aldıysanız evlerinize konuk olmaya geldik.
00:10Eğer hazırsanız Niltelloğlu'yla Şeffaf Güzellik başlıyor.
00:15Zehracığım tekrar hoş geldin.
00:17Hoş bulduk.
00:18Çok keyifliydi geçenki programımız.
00:20Yine seni aramızda gördüğümüz için çok mutluyuz.
00:22Ben de öyle.
00:23Nasılsın bu süreçte?
00:24Çok iyiyim sizler.
00:25Çok yoğun çalışıyorsun.
00:26Takip ediyorum seni.
00:27Şimdi bugün seninle hızlı kilo kaybının metabolizma üzerindeki etkisini konuşacağız.
00:34Hızlı kilo verdiğimiz zaman şöyle bir handikap var.
00:37Bir kere kas ve kolejen kaybına uğruyor vücut.
00:41Kas ve kolejen kaybolduktan sonra metabolizma yavaşlıyor.
00:44Artık o saatten sonra istediğini yap hiçbir işe yaramaz.
00:48Yani vücut günlük yaşantıdaki o enerji de düşüyor öyle değil mi?
00:53Çünkü ben de bir kere böyle istemsizce çok ciddi bir kilo vermiştim.
00:57Bütün enerji, bütün her şey değişiyor bir anda.
00:59Ama bilinçli yapmadınız değil mi?
01:01Hayır yapmadım.
01:01Çok yoğun çalışma temposunda ama dediğin gibi bir gün gerçekten böyle yataktan kalkacak gücü kendimde bulamadığımı hissettim.
01:08Enerji düşüyor, bazı insanların ağzının içerisinde yaralar çıkıyor, dudakta uçuklar çıkıyor, saçlar dökülüyor, saçlarımız çok inceliyor, tırnaklar kırılıyor, ciltten de çok belli olmaya başlıyor.
01:21Gözlerindeki ışık kaybediyor insanlar ama metabolizma üzerindeki etkisi kas ve kolejen dokusunun kaybı.
01:28Kaybıyla birlikte.
01:29O yüzden zaten hızlı kilo vermeyi kesinlikle önermiyorsunuz.
01:32Zaten biz ne yapmaya çalışıyoruz?
01:33Kas kütlemizi artırmaya çalışıyoruz.
01:35Kolejen dokumuz kaybolmasın diye.
01:37Evet.
01:37Değil mi sizler neler yapıyorsunuz?
01:39Kesinlikle evet.
01:40Ama genellikle şöyle bir şey var.
01:42Bu konuyu birazcık açmak istiyorum seninle.
01:44Motive olmak için kişiler de o yavaş kilo verince bir kaçıyorlar diyetten.
01:50Aslında daha doğru gidiyorlar öyle değil mi?
01:52Biraz bu konuda aydınlatsana lütfen izleyicilerimize.
01:54Şöyle düşünüyor, ben şimdi hızlı vermezsem, istediğim kiloyu tartı üzerine göremezsem deyip diyeti bırakıyor.
02:00Yavaş kiloda verse, uzun da kilo verse, yani günün sonunda aynı yere çıkıyor.
02:06Evet.
02:07Sürdüremediğin hiçbir şeyin hiçbir manası yok.
02:09Bilemiyorsun ki belki yavaş verdiğinde de aslında sonuca ulaşamayacaksın.
02:13Hani hızlı verdiğinde de ulaşamayacaksın.
02:15Evet.
02:16Önemli olan burada kararlı olmak.
02:17Kesinlikle.
02:18Ve tartı üzerinde gerçekten aceleci olmamak.
02:20Bir de sürekli bir başkasıyla kendisini kıyaslıyor.
02:23O 6 kilo verdi, ben neden 3 kilo verdim?
02:26Ama herkesin metabolizması çok farklı çalışıyor tabi ki.
02:29Tabii öyle olsaydı hepimiz aynı kiloda olurduk, hepimiz aynı boyda olurduk.
02:32Fiziklerimiz bile dikkat edin 55 kilo 3 tane kadını yan yana koyun aynı boyda olsunlar.
02:38Fizikleri farklı olduğunda kiloları farklı görünüyor.
02:41Kısa sürede çok iyi kilo veren danışanlarınız var.
02:43Kesinlikle var.
02:44Bu istikrarlı oluyor değil mi?
02:46Bir de metabolizmaların da iyi çalıştığını düşünüyorum.
02:49Aynı zamanda söylenilen şeyleri bazıları sporla çok iyi destekliyorlar.
02:54Spor girdiği zaman devreye metabolizma 2 katı kadar çalışıyor.
02:57Doğru.
02:58Kaslar aktif oluyor çünkü.
02:59Bazıları da spor yaptıkça kas küklesini artırdıkları için metabolizmaya yine artısı var.
03:05Acele etmeden kararlı bir şekilde başlayıp devam etmek gerekiyor.
03:09Peki düşük kalorili diyetler bağışıklık sistemi nasıl etkiler?
03:14Düştü.
03:15Yani düşük kalorili beslendiğimizde ne yapıyorsunuz?
03:18Hep tek düze böyle sabit şeyler hatta öğün atlamalar hiçbir şey yemedim demeler.
03:23Su diyeti var tek öğün yapıyorum var.
03:26İşte açlık diyetleri var.
03:28Almanız gereken belli bir kalori var.
03:30Kişiye göre de değişiyor.
03:31Kaç kalori olduğu belli değil.
03:32Kişiye göre değişiyor.
03:33Yine yaptığınız işe göre, yaşınıza göre, fiziksel aktivite düzeyinize göre de almanız gereken belli bir protein miktarı, vitamin ve mineral miktarı var.
03:43Bunları alalım ki enerji de düşmesin aslında.
03:45Alalım ki enerjimiz düşmesin, bağışıklık sistemimiz de düşmesin.
03:49Şu anda herkes hasta.
03:50Evet çok ciddi bir salgın var.
03:51İyi olmamıza rağmen hastayız.
03:52Bir de yemediğimizde ne oluyor?
03:54O hastalıktan bir türlü kurtulamıyorsunuz.
03:56Dikkat ettiniz mi? Hep hasta.
03:57Evet.
03:58Kişi 2 gün iyi, 3 gün kötü.
04:00Ya başı ağrıyor, ya kendini kötü hissediyor, ya midem bulanıyor diyor.
04:04Evet.
04:05Bazen diyete giriyor mesela şey diyor, midem çok kötü bulanıyor, bu diyet bana yaramadı.
04:09Ben diyorum ki hemen bir doktora git istersen.
04:11Büyük ihtimalle enfeksiyonel bir durum var.
04:13Ve gerçekten öyle çıkıyor.
04:15Evet.
04:16Kanda bir sıkıntı çıkıyor.
04:17Yani işte orada benim söylediğim şeyleri de az yememesi gerekiyor danışanın.
04:21Bazen hani biz yazıyoruz onun da yarısını kadar yiyorlar ya, o da sıkıntı.
04:25Evet.
04:27Bir de Zehracığım kilo verirken kas kaybı da çok önemli.
04:31Yani kastan kaybedildiğinde de aslında vücut çok ne diyorsunuz?
04:35Dokusunu kaybediyor.
04:37Evet.
04:38Sıkılığını yitiriyor.
04:39Sıkılığını ve o gücünü de kaybediyor.
04:40Her şeyini kaybediyorsun.
04:41Evet.
04:42Peki kas kaybını önlemek için sağlıklı kilo verme sürecinde nelere dikkat etmek gerekiyor?
04:46Öncelikle günlük alınması gereken bir protein miktarı var.
04:49Onu sağlayacağız.
04:50Geçen programda da söylemiştim.
04:52Bir veya bir buçuk gram bir kere protein alımını karşılamamız gerekiyor.
04:56Evet.
04:57En üstüne eşdeğer kaliteli protein kaynağımız bir yumurta diyetimizde olsun.
05:02Bir öğünümüzde de yine et veya tavuk veya balık olsun.
05:06Süt grubu ürünler, yoğurt veya peynir veya kefir, ayran, süt bir şey protein anlamında diyetimizde olsun.
05:15Bunun yanı sıra beslenmemizi muhakkak sporla desteklememiz gerekiyor.
05:20Spor yapacağız ki kaslarımızı koruyalım.
05:22Hatta spor yapacağız ki belki kas kütlemizi de artıralım.
05:25Kas kütlesi demek metabolizmanın hızlı olması demek.
05:28Daha sağlıklı olmak demek.
05:29Daha dinç olmak demek.
05:30Ve uzun yaşamın sırrı kastan geçiyor.
05:33Kesinlikle.
05:34Bir de uyku düzeni önemli tabii ki.
05:37Şimdi Sayın gelmeden önce biz tabii ki izleyicilerimizden gelen soruları derledik, toparladık.
05:43Uykuyla ilgili de çok fazla soru var.
05:47Uyku düzeninin bozulması iştah hormonlarını etkiliyor mu?
05:51Çok.
05:52Bir kere gece yemeler falan.
05:53Gece yemeler falan.
05:54Anneniz miydi?
05:55Evet.
05:56Annemiz.
05:57Gece yiyici.
05:58Onun adı gece yiyici.
05:59Şimdi gece geç saatlere kadar oturunca ne yapacak insanlar?
06:03Atıştırıyorlar ister istemez.
06:05Bu birincisi.
06:06İkincisi gece belli bir saatte, saat 10'dan sonra salgılan melatoninden de faydalanamıyor.
06:11Gece 10 ile 2 arası.
06:12Zaten 2'ye kadar uyumamış oluyor.
06:14Evet.
06:15Bu hormondan faydalanamadığı yetmezmiş gibi o saatlerde ayakta olan insanların çalışmaları için şunu gösteriyor.
06:21Gün içerisinde diğer gün daha fazla karbonhidrat ağırlıklı ve şeker ağırlıklı, tatlı ağırlıklı beslendiği gözlemlenmiş.
06:29Çünkü uykuyu alamadı, dinlenemedi, içsel anlamda huzur ve mutluluğu yakalayamadığı için bunu gün içerisinde yedikleriyle dengelemeye çalışıyor.
06:38Farkında değil bu arada.
06:39Bilinçli olarak yaptığı bir şey değil.
06:41Bilmeden mutlu hissetmeye, iyi hissetmeye çalışıyor.
06:44İleride ingessiz gidiyor ya, halsiz hissediyor.
06:46Hop oradan bir tane çikolata, hop buradan bir bisküvi derken tatlı ve onun yanı sıra…
06:53Asıl duygu ihtiyacını karşılarken kilo da alıyor.
06:56Hem kilo alıyor hem metabolizmasını bozuyor.
06:59O gece uykusu çok önemli.
07:02Peki akşam yemeklerinde ağır besin tüketimi uyku kalitesini nasıl etkiliyor?
07:07Mideyle uğraşıyor vücut.
07:09Yedin ister istemez.
07:10Ağır yemese bile, hafif de yese bence o saatten sonra artık sindirim sisteminin bir yalnız kalması gerekiyor.
07:17Oraya vücudun artık uğraşmaması gerekiyor.
07:20Dinlenmeye geçiş yapması gerekiyor.
07:22Siz yatıyorsunuz yatakta, uyku modundasınız.
07:25Vücudun tüm sistemi mide bağırsakla ilgileniyor.
07:28Orada bir sıkıntı var.
07:30Onu halletmedikten sonra ister istemez işte.
07:33Tabii ki sadece yemekte değil ama ben mesela etrafımdan da duyuyorum.
07:37Abur cubur işte dizi izlerken çekirdekler, cipsler havalarda uçuyor vs.
07:41Ondan sonra sabah tabii ödenli kalkıyorlar.
07:44Bir de alışkanlık galiba ama.
07:45Evet.
07:46Ben şundan yanayım.
07:47Hani insan arada bir yemeli.
07:49Hani hiç yemesin, asla yemesin değil.
07:52Ama bunu sürekli yemek de doğru değil değil mi?
07:55Yani insan her gün mü yer?
07:57Her gün de cips yemez değil mi?
07:58Her gün de çikolata yemez.
08:00Bugün de bir şey yemeyeyim, bugün de sağlıklı besleneyim.
08:02Bugün de bir işte detoksimi yemeyeyim.
08:05Bugün de sağlıklı besleneyim dediği bir günü olmalı insanın.
08:10Birkaç günü ya da dengeleme yapabilir insanlar.
08:13Tabii ki sadece televizyon başında akşamları değil,
08:16ofiste oturarak çalışan da çok fazla.
08:18Şimdi home office çalışanlar da çok fazla oturarak.
08:21Onlar da bazı dönemlerde ben de oturarak çalıştığımda
08:25gerçekten yanımda bir şeyler istiyorum.
08:27Peki bize neler önerirsin?
08:29Otururken ne atıştıralım sağlıklı?
08:31Kuru yemişler çok mantıklı.
08:33Tuzsuz, kavrulmamış.
08:35Ceviz, fındık, badem.
08:37Yar fıstığı da olabilir.
08:39Bunların yanı sıra belki az miktarda,
08:41kuru meyveler de çok şekerli.
08:43Şimdi bunları da yanına koyunca kalori daha da artırıp
08:46daha da artırmayalım kilo alımını.
08:48Az miktarda kuru meyve olabilir.
08:50Ben en sağlıklısı taze meyve ile kuru yemişleri yan yana düşünüyorum.
08:56İşlenmemiş kuru yemişleri.
08:58Evet işlenmemiş kuru yemişler ve taze meyve.
09:00İnsan şöyle düşünüyor olabilir.
09:03Sürekli bunları mı yiyeceğim?
09:05Tabii ki sen sürekli onları yiyeceksin.
09:07Kendini seviyorsan, uzun yaşamak istiyorsan, fit ve sağlıklı olmak istiyorsan,
09:11kendine değer veriyorsan, bunları yemelisin.
09:14Bir insan sağlığına dikkat eden, kendini seven birisi
09:18her gün çekmeceden çıkartıp çikolata bisküvi yiyebilir mi?
09:21Yemez.
09:22Yemez değil mi?
09:23Yememeli.
09:24Bak yer arada.
09:25Arada bir yenir.
09:26Çok güzel.
09:27Bir de tadı da çıkar o zaman.
09:29Her gün yediğinde robotik yiyor.
09:31İnsan yediğini bilmeden onu yiyor artık.
09:33Kan şekeri onu istiyor.
09:35Onu öğrenmiş, onu biliyor ve onu tetikliyor.
09:37Bu arada mutlaka o testler yapılmalı değil mi Zehra?
09:39Kan şekerine bir baktırmak lazım.
09:41Kesinlikle.
09:42O glikoz, insülin, homo değeri dediğimiz insülin direncini belirleyen değere bir baktırmak lazım.
09:48Sonra yiyoruz, yiyoruz, yiyoruz.
09:50Bel çevresi kalınlaşması var ya.
09:52Tabii.
09:53AST, ART, karaciğer enzimleri yükseliyor.
09:55Yani bir baktırmak lazım.
09:57Evet.
09:58Yani aslında çok kolay ama biz çok zor gibi görüyoruz.
10:02Peki, markette sağlıklı alışveriş yaparken etiket bilgilerini okumanın önemini anlatır mısın bize?
10:08Çok önemli.
10:09Yani o etikete bir bakalım değil mi?
10:11Bazen küçücük gördüğümüz bir çikolata, bir bisküvi.
10:15Farkında olmadan bir dakikada yediğimiz şeyi açıyoruz ya bir böyle.
10:19Acıkmışız, markete girmişiz.
10:21Hemen oradan bir tane bir şey alıyoruz.
10:23Hop hop hop marketten çıkana kadar zaten yedin.
10:26Bir bakıyorsun kalorisine 500 kalori.
10:28İçerisine bir bakıyorsun 100 gramında 30 gram şeker var.
10:31Eyvah eyvah.
10:32Sen zaten 500 kaloriyi bir öğünde yersin.
10:35Yemek yersin onunla yani.
10:37Biz onu markette yedik çıktık.
10:39Markette yedik çıktık.
10:40E arabada torpidonun gözünde, yan koltukta, ofiste çekmecede, evde dolapların her yerinde.
10:45Günde hiç fark etmeden birkaç kere bunları yiyor.
10:48Etti mi sana 1000-1500 kalori.
10:50Sadece onu çıkarttığında hem sağlıklı beslenmiş oluyor.
10:54Hem sağlıklı bir sindirim sistemine sahip olmuş oluyor.
10:56Çünkü onların içerisinde koruyucu ve katkı maddeleri var.
10:59Glüten de ihtiva ediyor.
11:01İşte ister istemez sindirim sistemini hep zora sokuyorsun.
11:05Evet.
11:06Peki işlenmiş gıdalar yerine hangi doğal ve taze alternatifler tercih edilmeli?
11:11Yine tabii ki konuyu taze meyveye, kuru meyveye ve kuru yemişe getireceğim.
11:16Kesinlikle.
11:17Tabii onlar da porsiyonunda dikkat edilerek böyle söyleyince de hani tabak tabak yemek değil de.
11:22Yani kararında kişiye özel ara öğünlerde, küçük kaselerde bence kuru meyve veya taze meyve yanında kuru yemiş çok mantıklı.
11:30Tok da tutuyor aslında.
11:32Neden? Çiğneme süresi uzun kuru yemişlerin.
11:35Beynine o gitmesi gereken sinyal mi gidiyor o çiğnerken?
11:39Böyle karbonhidrat yerken hop hop attım ağza.
11:42Hatta çiğnemeden yutuyorsunuz.
11:44Bir bakıyorsunuz.
11:45Ama kuru yemişler öyle değil.
11:46Ağzınıza attığınızda öyle yutma gibi bir şansınız yok.
11:49Çiğne çiğne çiğne çiğne çiğne çiğne derken bayağı bir uzun sürüyor.
11:54Son olarak Zehracığım seninle sohbet etmeye doyamıyorum ben biliyorsun.
11:58Çünkü gerçekten çok faydalı bütün bilgilerin.
12:00Teşekkür ederim.
12:01Organik ürünlerin sağlık açısından avantajlarını da soralım.
12:05Çok faydalı.
12:07Bir kere GDO'suz, pestisitsiz tüm proseste yapılan tüm işlemlerin her anında hiçbir kimyasal gir diye maruz kalmadığı için besin.
12:20Tabi ki organik tarım ve organik besin en kıymetli.
12:23Sağlığımız için de en iyisi diyorsun.
12:25Kesinlikle.
12:26Çok teşekkür ediyorum.
12:27Ben teşekkür ediyorum.
12:28Seni tekrar programında görmeye çok arzu ediyorum.
12:29Ben de.
12:30Çünkü gerçekten.
12:31Sabırsızlıkla bekliyorum.
12:32Evet ben de.
12:33Bir dahaki konu için şimdiden düşünmeye başla lütfen.
12:35Tamamdır.
12:36Çok teşekkür ediyorum.
12:37Şimdi fibromiyerci gibi günlük hayatı etkileyen karmışık bir rahatsızlığı ele alacağız.
12:42Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı Dr. Bilge Çakır bizlere fibromiyercinin belirtileri,
12:49tedavi yöntemleri ve yaşam kalitesini nasıl arttırabileceğimiz konusunda bilgiler verecek.
12:56Bilge hocam hoş geldiniz tekrar.
12:57Hoş bulduk.
12:58Bugün aslında günümüzde çok sıklıkla duyduğumuz fibromiyerciyi konuşacağız sizinle.
13:03Tabii ki sizden dinlemek istiyoruz.
13:05Nedir ve belirtileri nelerdir?
13:08Fibromiyerci hastalarda daha sıklıklı ağrı uyku bozuklukları, düzensiz uyku,
13:13yorgun uyanmayla karakterize bir hastalık.
13:16Hastalar bize çok çeşitli semptomlarla geliyor.
13:19Kasiskelet sistemi ile alakalı başlıca ağır şikayetleri olabiliyor.
13:23Eklemlerde, dokularda, şişlik, şişlik hissi gibi bir şikayetle gelebiliyor.
13:29Bunun dışında uyku kalitesinde bozulma, sabahları yorgun uyanma, gece uykuların bölünmesi,
13:34buna eşlik eden ishal, kabızlık gibi sinirim sistemleri problemleri gibi çok çeşitli şikayetlerle bize başvurabiliyorlar.
13:42Peki teşhisi var mı?
13:44Koyabiliyor musunuz hocam?
13:45Yoksa yani nasıl oluyor?
13:47Fizik tedavi hekimleri olarak fibromiyerci teşhisi açıkçası hastadan aldığımız öyküye
13:54fizik muayeneye dayalı olduğu için,
13:56spesifik bir laboratuvar ve görüntüleme testi olmadığı için açıkçası çok zor konuluyor.
14:00Bizim için hastanın yönlendirmesi ve anamnezi derinleştirmek bizim için çok değerli.
14:05Hasta bize başvurduktan sonra hastayı sorguluyoruz.
14:09Şikayetleri konusunda sorguluyoruz.
14:11Bu şikayetleri 3 aydan uzun süreli mi?
14:13Bahsettiğim ağır şikayeti var mı?
14:15Ağır şikayetini eşlik eden yorgunluk, halsizlik, uyku bozuklukları var mı?
14:20Bunu eşlik eden diğer psikolojik semptomları var mı diye çok detaylı bir fizik muayene ve öykü sürecimiz oluyor.
14:26Gerekli oluyorsa diğer teşhisleri dışlamak için veya eşlik de edebiliyor diğer hastalıklara.
14:31Başka şeyleri de tetikleyebiliyor yani.
14:33Kesinlikle yani.
14:34Kronik hastalığı varsa hastaların bunlara eşlik edebiliyor çünkü onlar da bir stres faktörü insanlar için.
14:39Her şeyi bütünsel bir şekilde değerlendirip o şekilde teşhis koyuyoruz.
14:43Peki daha çok kimlerde görülüyor hocam?
14:46Kadınlarda erkekler oranına yaklaşık 7 kat daha fazla görülüyor.
14:50Ben de böyle gözlemliyorum gerçekten etrafımda.
14:54Gerçekten öyle.
14:55Literatür bilgisi 30-60 yaş arası daha çok diyor.
14:58Ama biz daha genç veya daha yaşlı kişilerde de görebiliyoruz.
15:02Şehir hayatı çok stresli, işe gitmek çok stresli, evde kalmak çok stresli.
15:07Stres yükü çok alan psikolojik rahatsızlığı olan kişilerde daha sık görebiliyoruz.
15:11Uzun süredir kronik rahatsızlığı olan işte romatolojik hastalığı olabilir, lupus olabilir,
15:16romatoid artrit olabilir veya eklemlerinde kireçlenme şikayeti olan herhangi bir bireyde de
15:21fibromiyajı daha sık görebiliyoruz.
15:23Tek başına da olabilir dediğim gibi farklı hastalıklara eşlik de edebilir.
15:27Aslında var olan bir kronik hastalığı daha da tetikleyip ataklarını bir de çoğaltabilir diyorsunuz.
15:32Kesinlikle öyle.
15:33Birlikte de değerlendirmek gerekiyor galiba değil mi?
15:35Ayrı ayrı tedavisini planlamak çok önemli.
15:37Peki hocam kronik yorgunluk sendromu ile arasındaki fark nedir?
15:41Çok benzer semptomları var.
15:43İkisinde de hasta bize yorgunluk şikayeti ile başvurabiliyor, ağrı.
15:47Ama bizim için fibromiyajda ağrı ön planda.
15:50Ama kronik yorgunluk...
15:51Ben bunu soracaktım.
15:52Sadece yorgunlukla geldiğinde de bu rahatsızlık çıkabilir mi?
15:55O yüzden muayene çok önemli, öğükü çok önemli.
15:58Hasta yorgunluk diyebilir, biz muayenede ağrılı nokta saptayabiliriz.
16:02Ağrı noktalar hatta saptayabiliriz.
16:04O yüzden ikisinin ayrımını yapmak çok önemli.
16:06Kronik yorgunluk sendromunda hastalar daha sıklıkla yorgunluk tariflerler.
16:10İşte uyuyorum, dinlenemiyorum, istirahat ediyorum, dinlenemiyorum.
16:14Bir şeye odaklanamıyorum, yaşam kalitem buna bağlı olarak çok düşüyor diye gelir.
16:19Ama fibromiyajda bu yorgunluğa ek olarak ağrı şikayetlerinden,
16:23daha çok psikolojik semptomlarından hastalar bize bahseder.
16:26Bir de kronik yorgunluk sendromunda genelde 6 aydan uzun süreli olmasını bekleriz.
16:30Ama fibromiyajda biraz daha bu sürenin kısa olması da bize bu testi koydurabiliyor.
16:35Semptomlar benzer de olsa tedavi yaklaşımı çok farklı iki hastalığın.
16:39O yüzden bunu ayrımını yapmak da çok önemli.
16:41Peki bu hastalığa neden olan faktörler belli mi?
16:44Etiyolojisini tam olarak bilmiyoruz. Neden olduğunu bilmiyoruz.
16:47Genetik faktörler var.
16:49Buna bağlı olarak çevresel faktörler, hormonal bozukluklar, biyolojik sıkıntılar,
16:55sosyal çevre ile alakalı stres faktörleri fibromiyajıya sebep olabilir.
16:59Ama tam olarak şundandır diyemeyiz.
17:01Peki hocam bu tedavisinde kullanılan yöntemlerden de biraz bahsedebilir miyiz?
17:05Fibromiyaj tedavisinde esas kesinlikle hasta eğitimi.
17:09Bir fibromiyajın ne olduğunu hastanın biliyor olması lazım.
17:12Tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu,
17:14semptomları kontrol altına alabildiğimizi
17:16hastaya kabul ettirdikten sonra zaten sonrası çok hızlı bir şekilde geliyor.
17:20Bu hasta eğitiminde önceliğim mutlak bir egzersiz alışkanlığını hastaya kazandırmak.
17:26Uykusu kötü ise uyku hijyenini hastaya öğretmek.
17:28Daha sonrasında stres yükü çok fazlaysa bir psikiyatrik rahatsızlığı,
17:32işte depresyonda olabilir, anksiyoz olabilir.
17:35Biz bunu yönetebiliyorsak bunu yönetmek,
17:37eğer yetemiyorsak veya daha profesyonel bir desteğe ihtiyacı varsa
17:41gerekli uzmanı yönlendirmek.
17:43Ağrı durumunda medikal tedaviyle kontrol altına alamıyorsak
17:46fizik tedavi uygulamalarını bu hastalara önermek
17:50ve gerekiyorsa medikal masajı onların rutinine sokmak
17:53bizim için tedavi programını oluşturuyor.
17:57Ama dediğim gibi hastalığı şikayetlerine değerlendirmek
18:00ve hangi şikayeti baskınsa ona yönelik bir program oluşturmak önemli.
18:04Peki yanlış mı biliyorum ya da yine tedaviler arasında
18:08ama ozon tedavisi de zannediyorum IV olarak çok rahatlatıyor.
18:12Tabii tabii. Yorgunluk şikayeti varsa hastada
18:15yine bütün laboratuvar görüntülemeleriyle birlikte hastayı değerlendirmek lazım.
18:20IV tedavileri de bu hastalara uygulayabiliyoruz.
18:23Peki hocam uyku düzeninden bahsettik.
18:26Şimdi tabii ki stres olmaması mümkün değil.
18:29Sizin de söylediğiniz gibi ev hanımlarının da
18:31daha çok kadınlarda görüldüğü için kadınlardan bahsediyoruz.
18:34Çalışan kadınların da bu durumu nasıl yönetecekler?
18:37Stresle alakalı bir hastalığın farkında olmak çok önemli.
18:41Bu stresin kontrol edilebilir olması çok zor aslında.
18:44Ama hastayı bu konuda bilinç kazandırmak çok önemli.
18:47Hastayla biz birebir olarak konuşuyoruz bunu nasıl yönetebiliriz.
18:51Gerekiyorsa işte bir derin solunum alma egzersizleri öğretiyoruz.
18:54Mindfulness eğitimleri verebiliyoruz.
18:56Dediğim gibi bu medikal tedavisinde hastanın uykusunu düzenliyoruz,
19:00ağrısını düzenliyoruz.
19:01Aslında peşinden veyahut da bu yaptığımız fizik tedavi seanslarıyla
19:05hastanın ağrısı ve bu stresi azalabiliyor.
19:07Ama yeterli gelmediğimiz veya bu istikrarı sağlayamadığımızda takiplerde
19:11işte bir psikiyatriste veya bir psikolog uzmanına yönelendirebiliyoruz
19:15bu stres yönetimiyle alakalı.
19:17Ama sıklıkla yeterli oluyor.
19:20Peki ilaç tedavisi olarak da ilaç kullanıyor muyuz ya da neler kullanıyoruz?
19:25Hastalığın temelinde hep söylediğim gibi hastayı eğitmek ve farkındalık
19:29çok önemli ama bütün bu stepleri tamamladıktan sonra
19:33hastanın semptomunu değerlendiriyoruz.
19:35Eğer ki ağrısı ön plandaysa ona yönelik bir tedavi.
19:38Uykusuzluğu, uyuşma şikayeti ön plandaysa ona yönelik medikal tedavi planlıyoruz.
19:42Bazen bunları kombinleyebiliyoruz.
19:44Bütün bunların yanında işte hastanın beslenmesini düzenliyoruz.
19:48Diyetisyenimizle birlikte bir beslenme programı oluşturuyoruz.
19:50İşte günlük egzersiz alışkanlığını, kendine vakit ayırmasını
19:54burada gerçekten gün içinde bir 20 dakika, yarım saat de olsa
19:56sadece kendine vakit ayırması.
19:58Bu bir yürüyüş olabilir, bir hobisi olabilir, bir sanat aktivitesi olabilir
20:02veya bir arkadaşıyla sohbet etmek bile olabilir.
20:05Kendine biraz vakit ayırıp kendine özenli olmasını bu hastalara anlatıyoruz.
20:09Evet günümüzde çok önemli kendine olan özen.
20:11Bir de beslenme yani her şeyin sonu spor ve beslenmeye geliyor.
20:15Peki bu rahatsızlığı yaşayan kişilerin ne tür beslenmesi gerekiyor?
20:20Fibromyalji hastaları klinimize başvurup teşhis konulduktan sonra
20:24biz onun beslenme programını onun yaşam stiline uygun şekilde
20:28diyetisyenimizle birlikte planlıyoruz.
20:30Genel olarak, genel hatlarıyla antiinflamatör bir diyet planlıyoruz bu hastalara.
20:35İşte paketli gıdalardan uzak durmasını tavsiye ediyoruz.
20:38İşte karbonhidrat içeriği yüksek gıdalardan uzak durmasını tavsiye ediyoruz.
20:41İşte aslında ishal kabızlık şikayeti varsa
20:43genel hatları işte prebiyotik, probiyotikleri diyetine dahil ediyoruz.
20:47İşte biraz genel yorgun hisseder bu hastalar.
20:49Ona yönelik işte kalsitik estetik ağrısı da olduğu için
20:52kalsiyum, magnezyum, d-vitaminden yüksek gıdaları
20:55diyet programına ekliyoruz.
20:57Bir de uykusuzluk problemi olduğu için
20:59genelde kafeinden, alkolden uzak durmalarını sıklıkla tavsiye ediyoruz.
21:03Ama genel olarak şikayetlerine ve laboratuvar tetkiklerinden sonra
21:08diyetisyenimizle birlikte, hasta, ben ve diyetisyen birlikte oturarak
21:12en uygun şekilde beslenme programını oluşturuyoruz.
21:14Bu ağrılar dediniz hocam.
21:16Sosyal hayatı ne kadar etkiliyor?
21:18Çok geniş yönden etkiliyor.
21:20Hasta hem ağrı çekiyor, hem uykusuz, hem yorgun uyanıyor,
21:24hem uykusunu alamıyor, uykusu bölünüyor.
21:26Yani hepimiz zaten ağrı, bir stres yükümüz olduğu anda...
21:30Ben hep şey duyuyorum, çok sırt ağrısı duyuyorum
21:32bu rahatsızlığı yaşayan kişilerde.
21:34Her yerde olabilir. Fibromyalji hastalarında
21:36ağrı sırtta, omuzda, dizekte, bilekte, dizde, ayak bileğinde.
21:40Bizde burada ağrının karakteri çok önemli.
21:42Bu hastalarda ağrı devamlıdır.
21:44Hasta ağrısının devamlı olduğunu söyler.
21:46Ama gün içinde trafikte kaldı, stresli bir durum yaşadı,
21:49çevresinde bir sıkıntı yaşadı.
21:51Bu ağrının şiddetlendiğinden bahseder.
21:53Sıklıkla simetrik iki tarafta hisseder.
21:55Bizim için burada ağrının nerede olduğundan daha çok
21:58ağrının karakteri fibromyalji hastalarında daha benzersizdir.
22:02Biz anlıyoruz o şekilde olduğunu.
22:04Peki ilaç tedavisi, beslenmeden bahsettik.
22:07Tabi ki alternatif tıp da var tedaviler arasında.
22:11Bunlarla ilgili iyi geliyor mu?
22:13Sizin görüşünüz nedir?
22:15Alternatif tıp yöntemleri olarak
22:17bahsettiğiniz yorgunluk, halsizlik olduğunda
22:19IV tedavileri, ozonu ekleyebiliyoruz.
22:22Onun dışında hasta bize başvurduğunda
22:25ağrısını dönem dönem şiddetlendiğinde
22:28medikal bir masaj yapabiliyoruz.
22:30Veya lokalize bir ağrısı varsa ben lokal enjeksiyonlar yapabiliyorum
22:33ağrının olduğu noktaya.
22:35Bütün bunlar dışında beslenmesini düzenledikten sonra
22:38hastanın bir şikayeti varsa yine devam ediyorsa
22:41işte uygun parametrelerle değerlendirip
22:43rahatlamasına yönelik seanslar da uygulayabiliyoruz.
22:46Çok çeşitli değerlendirebiliyoruz
22:48medikal tedavi dışında alternatif yöntemlerle.
22:50Evet, peki kliniğinize geldi.
22:52Bu yaptığınız yöntemlerden faydalanıyor.
22:55Ama yine de evde de ağrılarını geçirmesi için
22:58doğal yöntemler tavsiye ediyor musunuz?
23:00Var mı böyle yöntemler?
23:02İzleyicilerimizle bilgilendirirsek.
23:04Doğal yöntemlerden hep ilk söylediğim şey şu.
23:07Egzersizi mutlaka hayatlarına dahil etsinler.
23:09Her gün bir 20 dakika, yarım saat bir yürüyüş.
23:12Onun dışında işte bir hobileriyle ilgilenmek olabilir.
23:16Eğer ki hasta uygulayabiliyorsa, yapabiliyorsa
23:20aromaterapi işte nane, levanta gibi şeylerden faydalanıp
23:25yağlardan faydalanıp biraz rahatlatmak için.
23:28Ama esas olan burada hastanın hastalıkla ilgili farkındalığın
23:32artıp ona yönelik adımları atması ve birlikte çalışıyor olmak.
23:36Peki hocam, fibromiyerji denilince daha çok romatizmal
23:42bir hastalık olduğunu ben bile öyle düşünüyorum.
23:45Çünkü kas ağrısı, kemik ağrısı diye romatizm aklımıza geliyor.
23:48Arasında bir bağlantı var mı bu rahatsızlıklar romatizmayla?
23:53Romatizmal hastalığı olan kişilerde fibromiyerji görebiliyoruz.
23:56Fibromiyerji görebiliyoruz ama ikisi birbirinden çok farklı hastalıklar.
23:59Fibromiyerjide herhangi bir iltihap parametresinde yükselme beklemiyoruz.
24:03Evet iskelet sisteminde ağrı oluyor ama eklemlerde bir hasar,
24:07işte laboratuvar tetkiklerinde bir bozukluk veya eklemlerin yapısında
24:10bir deformasyon beklemiyoruz ama romatizmal hastalıklarda işte
24:13omurgası tutuluyorsa orada, omuzda, dirsekte, eldeyse orada bir
24:17yapısal bir hasar görebiliyoruz ve kandaki iltihap parametreleri yükselemiyor.
24:22İkisi çok farklı, tedavileri çok farklı, medikal tedavileri çok farklı.
24:25Yaklaşım çok farklı.
24:27Birlikte görebiliyoruz iki hastalığı ama dediğim gibi hasta bize
24:30başvurduktan sonra hem muayene hem gerekli olsa görüntüleme
24:33tetkikleriyle ayrımını yapmak çok önemli.
24:36Anladım.
24:37Peki hocam bu hastalık hakkında toplumda yaygın yanlış inanışlar nelerdir?
24:43Çok fazla şey var, çok fazla fikir var çünkü.
24:46Zaten hem toplumda hem de açıkçası kendi aramızda da
24:49fibromiyerjin olmadığına dair bir inanış var ama
24:52Dünya Sağlık Örgütü tarafından tanımlanmış bir hastalık fibromiyerji.
24:55Çünkü bir laboratuvar yok, bir görüntülemesi yok.
24:58Hasta hem kendisini hem de çevresini ikna etmek durumunda kalıyor
25:01fibromiyerjin olduğuna dair.
25:03Birinci yanlış inanış bu.
25:04İkincisi böyle genelde çok yaşlılarda olduğu düşünülüyor ama
25:07çok genç hastalarda da görebiliyoruz.
25:09Kesinlikle.
25:10Bir de tedavisi yok diye düşünülüyor.
25:13Evet bir kür yok ama doğru tedavi programıyla, doğru fizik tedavi
25:17uygulamalarıyla, doğru medikal tedaviyle hastalığın tüm
25:20semptomlarının kontrol altına alabiliyoruz.
25:23Aslında sizin için önemli olan hastayı o durumdayken klinik durumu.
25:27Yani ataktayken görmek.
25:29Doğru mu söylüyorum bilmiyorum atakta cümlesi ama.
25:32Hem atakta hem de doğru takibi sağlamak çok önemli.
25:34Çok yakın takip etmek, sürekli iletişimde olmak bu hastalarda çok önemli.
25:38Peki size geldikten sonra ortalama iyileşme süresini ne kadar?
25:42Hastaya bağlı olarak değişir.
25:44Yani hastanın uyumuna da bağlı olarak değişir.
25:47Ama semptomları hafifletmemiz genelde bir ay gibi bir sürede.
25:51Genelde hastalarda fayda görüyoruz.
25:53Şimdi bende de bir kendimle ilgili bir soru işareti oluştu.
25:56Şimdi şöyle söyleyeyim ise bel ve sırt ağrılarım benim de çok fazla.
26:00Ve aslında etrafımdan da duyduğum bu tip ağrılar fibromyalji bile olabilirmiş.
26:05Bunu nasıl ayırt edeceğiz?
26:07Bunun ayrımını bir uzmanına başvurarak yaptırabilirsiniz.
26:11Fibromyaljide dediğim gibi görüntüleme tetkikleri normaldir.
26:16Ve bizim için esas olan hastanın şikayetlerinin işte bu ağrıya bir yorgunluk, halsizlik eşlik edebiliyor mu?
26:22Bel sırt boynu ağrılarında eğer ki bir fıta bağlıysa işte kola yayılan uyuşma, karıncalanma olması,
26:28kuvvetsizlik olması, çeşitli diğer işte inkontinans gibi sıkıntıların eşlik etmesi bize ayrımını yaptırıyor.
26:35Ama çok komplike bir durum.
26:37Uzun süredir yaşayan biri ise bu kişi.
26:40İkisi birlikte de olabilir.
26:43Bunun ayrımını gerekli fizik muayene, görüntüleme bütün bunlarla birlikte yapabiliyoruz.
26:48Peki hocam neden kadınlarda daha çok görülüyor?
26:51Bununla alakalı bir östrojene bağlı olduğu söyleniyor.
26:55Östrojen ve hormonal dengesizlikler işte kadınların mens periyodu, stres yükünün bir tık daha fazla olması şeklinde
27:03kadınlarda daha sık olması sıklıkla buna bağlanıyor.
27:06Kas kuvvetiyle de alakalı mı yani erkekler daha tabii ki anatomik olarak daha kaslı, kadınlar biraz daha olmadığı için?
27:13Yok onunla çok alakalı değil ama düzenli egzersiz yapan kişilerde sıklığın ve ağrıya karşı olan hassasiyetin,
27:20o beyinde ağrıya karşı olan duyarlının artmasıdır zaten fibromyaljinin bir patofizyolojisindeki bir sebep.
27:27Egzersiz yapanlarda işte kadın olsun erkek olsun sıklıkla fibromyaljinin daha az olduğunu gözlemliyoruz.
27:33Peki çok teşekkür ediyoruz programımıza katıldığınız bu kıymetli bilgileri bize verdiğiniz için.
27:38Ben teşekkür ederim.
27:39Evet kadın sağlığı hakkında çok önemli bir konuyu ele alacağız menopoz ve hormon tedavisi.
27:44Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı operatör doktor Banu Göker Özdemir bizlerle.
27:51Sevgili Banu Hoca hoş geldiniz.
27:53Hoş bulduk Ayşe Hanım ben iyiyim çok teşekkür ederim siz nasılsınız?
27:57Ben de iyiyim çok teşekkür ediyorum yıllar yıllar önce tanıştık kendisiyle
28:00ve bugün hepimiz için çok önemli bir konuyu konuşacağız menopozu konuşacağız.
28:05Hocam şimdi şöyle tabii ki sorularım o kadar fazla ki sizi bulmuşken ama menopozla ilgili özellikle doktora gitmeme gibi bir durum var kadınlarda.
28:16Takip etmeme, ilaç kullanmayı reddetme gibi aslında biliyorum ben tabii ki daha önce de hekimlerimizi ağırladık programımızda ama bu konulara eğilmek istiyoruz sizinle bugün.
28:28Çok teşekkür ederim benim de birkaç yıldır özellikle üzerinde çok durduğum bir konu çünkü maalesef menopoz için şu kelimeyi kullanabilirim göz ardı edilen.
28:37Çünkü genel kanı bu sadece Türkiye'de değil bununla ilgili yapılan bir sürü bilimsel makale var tüm dünyada bu zaten kadının geldiği doğal bir süreç ve bunu yaşayacak.
28:47Ama halbuki elimizde bu zamanı daha kaliteli yapacak, hayat süresini uzatacak, hayat kalitesini arttıracak bir sürü imkan varken
28:55sırf doktora gidememekten ya da bu bilgileri alamamaktan dolayı hastalar yani daha doğrusu kadınlarımız maalesef ki bu şansını kaçırıyor.
29:03Geçenlerde bir yayında okudum ve çok şaşırdım menopoz döneminde hormon tedavisi dediğimiz ki biraz sonra ayrıntıları konuşacağız tedaviyi alabilen kadınların oranı %5, %95 bu fırsatı kaçırıyorlar.
29:19Bu da sadece bilgisizlikten ve bir miktarda korkudan kaynaklanıyor.
29:23Aslında en başta söylediğiniz gibi bu zaten olacak doğamız gereği ama neden kaliteli geçirmeyelim bu vakti ya da mesela menopozda birçok şey var bu ateş basmaları, kilo almalar birden daha görüntümüzün yaşlanması aslında bakın kulağa bile hoş gelmiyor bu.
29:41Ama bunların önüne geçebiliyoruz en azından durdurabiliyoruz biraz değil mi?
29:46Peki hocam menopozun belirtilerinden gelelim genellikle hangi yaş aralığında olur?
29:51Genelde menopoz belirtileri 45 ila 50 yaş arasında olur.
29:55Biz 45 yaş altında olanı zaten erken menopoz diyoruz.
29:5840 altında olana da aslında bir hastalık adını verdiğimiz erken yumurtalık yetmezliği diyoruz.
30:03Bu dönemde biraz önce sizin saydığınız ateş basması, sıcaklama, terleme, uykusuzluk bunlar aslında buzdağının görünen kısımları bunlar bizim yaşadıklarımız ama asıl içeride olan yaşlanma süreci çok daha farklı.
30:16Bir de bu dönem kadınlarda zaten işte huzursuzluk, kaygı dönemi, uykusuzluk, aşırı gerginlik, konsantrasyonda azalma işte şimdi bu çok popüler bir terim olan beyin sesi zaten döneminin getirdiği şikayetler olarak algılandığı için pek de menopozdan ayırt edilemiyor.
30:34Ne zaman menopozdan ayırt ediliyor?
30:36İşte bu sıcak basmalara başlayınca bu çünkü gerçekten farklı bir durum.
30:40Bir anda yanımda 100 derece bir ısı üflemişler gibi hissediyorum diye bile ifade edebilir hastalarımız.
30:47Bir anda gelir, bir anda da soğursunuz.
30:50Anlarsınız ki burada bir şey var.
30:52Yoksa tüm o kaygı, uykusuzluk, beyin sisi bunların hepsi tanıyı alamadan geçip gidebiliyorlar.
30:59Ama ateş basmaları da eklendiğinde bileceğiz ki biz de menopoz dönemine girmeye başladık.
31:04Bir de tabii ki adet düzensizlikleri, adet görememe tabii bunların birçok sebebi olabilir ama genelde bu yaş kadınlarda bu semptomlarla birleştirdiğimizde artık tanıda çok fazla bir şüphemiz olmaması gerekiyor.
31:14Peki hocam hormon tedavisi menopoz semptomlarını nasıl hafifletiyor?
31:19Menopoz tedavisinde hormon hemen direkt tedaviye başladığınız anda etkilerini göstermeye başlıyor.
31:26Çünkü zaten hormonun yarı ömrü çok uzun değil.
31:28Dolayısıyla siz ilaçları kullanmaya başladıktan bir iki gün sonra bütün hayatınız eski haline geri dönüyor.
31:34Bıraktıktan sonra da ne yazık ki menopozla ilgili semptomları hemen yaşamaya başlıyorsunuz.
31:39Yani çok kısa bir sürede cevap alıp yine bıraktığınız zaman çok kısa bir sürede eski halinize dönebiliyorsunuz.
31:44Peki hormonlardan neden hormon kullanmaktan kaçıyor kişiler?
31:48Evet, evet.
31:49Yani ben bunun aslında biraz vaktimizde varsa tarihçesini anlatmak isterim.
31:52Çünkü bir yanlışlık başlamış ve devam etmiş diye düşünüyorum.
31:56Aslında bu döneminde canlı şahidim dedi de söyleyebilirim.
32:00Bundan yaklaşık 20 küsur yıl önce yani 1990'lı yılların sonuyla 2000'li yılların başında
32:06çok doğal olduğu iddia edilen yeni bir östrojen preparatı sahaya sunuldu ve bizler de o dönemde hekimdik.
32:13Ve çok geniş bir hasta grubuna çok yüksek sayıda bir kadına bu ilaçlar reçete edildi.
32:20Doğal olmasındaki iddia şuydu bu östrojen elde edilen gebe atların idrarından elde edilen
32:26ekuin östrojen diye aslında bizim kadın vücudunda hiçbir şekilde böyle bir molekül olmadığı halde
32:32doğal olduğu söylenen bir üründü.
32:34Bu bir WHI çalışması diye çok böyle bilim dünyasında popüler bir çalışma.
32:39Bir çalışma olarak planlandı ve bu çalışma 8 yıl olarak planlanmıştı ki 5.2 yılda
32:45dediğim gibi ben de bu dönemlerin hepsini teker teker yaşadım.
32:48Bu çalışma aniden durduruldu.
32:50Çünkü çok yüksek bir oranda olmasa bile bu ilaçların kullanımından sonra
32:55meme kanseri riski, kardiyovasküler hastalıklar inme ve kalp krizi riskinin arttırdığı gösterildiği için
33:02tabii ki bu bir şok etkisi yarattı.
33:05Hem hastalarda hem doktorlarda.
33:07Tabii olay bir de medyaya yansıyınca tamamen östrojen almaktan korkan bir nesil
33:13hasta ve bir nesil doktor oldu.
33:15Halbuki birkaç yıl önce belki bir 4-5 yılı vardır bu çalışma tekrar ele alındı.
33:21Neden bu sonuç ortaya çıktı diye.
33:23Sonuçta bana göre çok ironik bir sonuç ama şu sonuçta bu hormonlar ata doğal ama
33:29biz at değiliz.
33:30Bizim vücudumuzda böyle bir molekül yok.
33:32Bunlar sentetik olduğu için bu tür beklenmeyen sonuçlar elde edildi.
33:36Bu birincisiydi.
33:37İkincisi de hormon tedavisi vermemiz gerektiği zaman belirli bir yaş ve zaman
33:42aralığı var.
33:43Belirli bir süreyi açtıktan sonra sistem tam tersine dönüyor.
33:46Size faydalı olacakken zararlı oluyor.
33:48Bir 50 yaşındaki hastaya menopoz tedavisi başlamakla 70 yaşındaki hastaya başlamak
33:53çok farklı sonuçlar doğurabiliyor.
33:55Dolayısıyla bu çalışmanın da bu LHI'nin böyle bir hasta seçimi olmadığı için
34:00sonuçlar beklenmedik şekilde geldi.
34:02Ve aslında o takip eden 20 yıl boyunca bu dönemdeki kadınların bence maalesef
34:08bu hormonu alamadıkları için kayıp yılları oldu.
34:11Çok metaforik olarak bilim dünyasında bu WHI'in laneti diye geçer.
34:16Şu anda artık daha doğal bitkilerden elde edilen bizim vücudumuzdakine birebir
34:22biyo eşdeğer hormonlar ortaya çıkıp bunlarla ilgili olumlu sonuçları gördüğümüz
34:26için yavaş yavaş bu önyargıdan kurtuluyoruz.
34:29Ama tabii ki hormon dediğiniz anda hastanın hemen aklına gelen meme kanseri riskini
34:33artırıyor.
34:34Bu hormon o hormon değil.
34:36O at idrarından elde edilen sentetik hormondu bu bizim vücudumuzdakine birebir
34:41östradiol hormonu.
34:42Belki bu konuda da bilinirliği ve öğrenmeyi artırmak adına bizlere de çok görev düşüyor.
34:48Ben de size çok teşekkür ediyorum bu konu için çağırdığınızdan dolayı.
34:50Ben teşekkür ediyorum.
34:51Evet çok mutlu oldum.
34:52Yani tabii ki biz bilemeyiz.
34:54Çünkü biz kadın doğum uzmanı değiliz.
34:56Zaten bu nedenler yüzünden gelmiyor.
35:00Şimdi genel anlamda konuşuyorum.
35:02Tabii ki bunları böyle tüm şeffaflığıyla konuşmamız çok faydalı oldu.
35:06Peki hocam hormon tedavisi herkes için uygu mu?
35:10Çünkü zannediyorum hastaya göre planlıyorsunuz.
35:14Herkes için uygun değil.
35:16Gönül isterdeki herkes için uygun olsun.
35:18Ne kadar rahatlatıcı ki.
35:20Mutlaka kullanmamamız gereken bir hasta grubu var tabii ki.
35:25Bunlar östrojene bağlı tümörleri olan meme kanseri ve rahim kanseri olan hastalar.
35:30Onun dışında genel kalp damar sağlığı iyi olma olan mı?
35:34Geçirmişler de var.
35:36Geçirmişler ve o anda olan maalesef.
35:38Östrojen bağımlı olunca henüz ona cesaret edemiyoruz şu anda.
35:41Evet evet bu durum böyle.
35:43Bir de onun dışında kalp damar sağlığı açısından belirli bir lipid profilinin olması gerekiyor.
35:49Sigara konusunda çok yoğun bir içici olmaması, kilo kontrolü, insülin, direnci.
35:54Bütün bunları gözden geçirip bazı hastalarda bir takım özellikleri modifiye ettikten sonra verebileceğimiz bir grup var.
36:01Dediğim gibi kanser hastaları dışında kesinlikle veremeyiz dediğimiz çok büyük bir grup yok açıkçası.
36:06Çok güzel.
36:07Bir de tabii ki hastanın istekli olması.
36:09İstemeyen hastaya biz ne yapsak da o iş olmuyor.
36:12Bence bu programımızdan sonra eminim herkes çok dikkatli bizi dinliyor.
36:18Çünkü çok önemli bir konu.
36:19Kesinlikle.
36:20Bence birçok kişi hemen hekimine başvuracak.
36:22Umarım.
36:23Bilgi alacak diye umut ediyoruz.
36:25Peki hormon tedavisi hangi durumlarda kesinlikle önerilmez?
36:29Sadece kanser geçiren hastalarda mı?
36:31Hayır sadece kanser geçiren hastalarda değil.
36:34Yine hormona bağlı tümörleri olan hastalarda.
36:37Kalp damar sağlığı açısından, plaklar açısından uygun olmayan, kardiyovasküler açısından uygun olmayan hastalarda da ilk planda düşünmüyoruz.
36:45Ama tabii ki dediğim gibi bazı problemleri modifiye edip düzeltebiliyorsak bu yine masa üstüne yatırılabilir bu konu.
36:52Birçok hekimle herhalde birlikte çalışıyorsunuz o zaman bu süreçte.
36:56Çok güzel bir soru.
36:57Bence menopoz sadece kadın doğum hastalıkların işi değil.
37:00Aslına bakarsanız Avrupa'da bu bir takım halinde gidiyor.
37:03Yani bunu ayrıca bu menopoz tedavisini sadece kadın doğum hekimleri vermiyor.
37:08Bu konuda iyi eğitim almış aile hekimleri de bunu veriyor.
37:11Kalp damar cerrahları, kardiyologlar da bu eğitimi verebiliyorlar, bu tedaviyi verebiliyorlar.
37:16Türkiye'ye geldiğimizde de ben sadece bir kadın doğum hekimi olarak bir hastaya hormon reçeti etmiyorum.
37:22Eğer altta yatan bir endokrin problemi varsa mutlaka hormon bilimleri ilgiliyle bir doktorla konsulta ediyorum.
37:28Ondan da önemlisi kardiyovasküler dediğimiz kalp damar açısından bu hormonu kullanmak bize fayda mı getirir?
37:35Zarar mı getirir?
37:36Burada arada kaldığım noktalarda mutlaka bu konu üzerinde çalışmış bir hekim arkadaşımızdan da yardım istiyoruz.
37:42Evet aslına ne kadar güzel söylüyorsunuz.
37:44Yani kaçacak hiçbir şey yok.
37:46Biz sizlere geldiğimizde al bu hormonu kullan demiyorsunuz.
37:50Araştırıyorsunuz ve uygunsa eğer zaten yönlendiriyorsunuz ve keşke herkes uygun olsa diyorsunuz.
37:56Bu kadar da faydalı.
37:57Evet bu kadar da iddialı söylüyorum.
37:59Keşke herkes uygun olsa.
38:00Peki sevgili Banu hocam menopoz sırasında hormon tedavisi dışında alternatif seçenekler de var mı?
38:07Tabii ki var.
38:08Yani herkesle mutlaka hormon kullanacağız diye bir durum yok ya da hayatımızın sonuna kadar kullanacağız diye bir durum yok.
38:14Bir takım bitkisel destekler, vücutta östrojene benzer etki gösteren fitoöstrojenler, işte bunların arasında soya fasulyesi yer alır, kara hindi bağı bitkisi yer alır, bunları kullanabilirler.
38:26Bunlar bir miktar östrojenlik etki yaptığı için hastaların o hissettiği ateş basması, sıcaklamalar, terlemeler bunlara iyi gelebilir.
38:33Biraz ruhsal açıdan daha stabil seyretmelerine yardımcı olabilir.
38:37Uyku problemi olan hastalara melisa çayı, valeriyen tozu çayları bunlar önerilebilir.
38:43Tabii sadece ağızdan aldığımız ya da karıştırdığımız çaylar değil mesele.
38:47Hayat stili modifikasyonu dediğimiz, bu kişilerin hayatına biz eğer egzersizi koyabilirsek, mindfulness dediğimiz kendileriyle barışmasını sağlayabilirsek, egzersizle beraber kas kitlelerini arttırabilirsek ki bugün biliyoruz kas aslında bir endokrin yani hormon salgılayan bir organ, büyük de bir organ.
39:06Bunları yapabilirsek mutlaka da hormon kullanmamız gerekmeyecektir ki zaten kullanamayan bir grup hasta da var, onları da kaderlerine terk etmiyoruz.
39:13Peki hocam o zaman aklıma hemen şu geldi, hayatı boyunca ya da belli bir yaştan sonra düzenli spor yapan, çok iyi beslenen kişiler menopuzu daha rahat atlatıyor.
39:22Kesinlikle, her şeyde olduğu gibi kesinlikle menopuzu çok daha rahat atlatıyorlar.
39:26Bir de bence menopuzu en rahat atlatan kesim kendiyle barışık olan kadınlar.
39:31Kesinlikle.
39:32Kendiyle barışık olmayan, geçmişiyle sürekli uğraşan kadınlar maalesef ki çok daha zorla atlatabiliyorlar bu bir gerçek.
39:39Evet, yani menopuzun zaten genel anlamda kadınlar üzerinde hep olumsuz etkileri var.
39:44En büyük etki de kilo almaları.
39:47Evet.
39:48Ani kilo alımları.
39:49Bunlarda takviyeler öneriyor musunuz?
39:51Ya da neler yapıyorsunuz?
39:53Evet, öneriyoruz tabii ki kan şekerine düzenleyici takviyeler, egzersiz bunları öneriyoruz tabii.
39:59Menopoz dönemi ve beraberinde yaşlanmanın getirdiği bir şekilde maalesef ki vücudumuzda çok büyük değişiklikler oluyor.
40:06Bir kere yağlanma artıyor.
40:08Hiç bahsi geçmeyen ama bence çok önemli olan sarkopeni dediğimiz, biraz önceki hocamızla da görüştüğümüz kas kitlesinde azalmalar da çok büyük problem.
40:19Kas kitlesi azalıyor, yağlanma artıyor.
40:21Kozmetik olarak tabii ki hasta bir anda kendisini aynada görünce çok mutsuz oluyor.
40:26Bunun dışında iç organlardaki yağlanmanın artması, kilo almanın getirdiği lipid profilindeki kötü değişiklikler kişinin sağlığını özellikle kardiyovasküler açıdan çok olumsuz etkiliyor.
40:37Hep söylenen hormon aldım kilo aldım, hormon bana kilo yaptı.
40:41Demin de bahsettiğim gibi bu hormonlar tamamen sentetik hormonlar.
40:45Nedir? 20 yıl önce kullanılan vücudumuzda olmayan hormonlar, doğum kontrol hapları.
40:50Evet bunlar sentetik olduğu için gerçekten kişide şişkinlik, gerginlik, öden ve bir miktar kilo artış yapabiliyor.
40:56Ama doğalını kullandığımızda tam tersi biz geçmişe doğru gidiyoruz, geriye doğru gidiyoruz.
41:01Metabolizmamız bu konuda çok daha iyi çalışmaya başlıyor ve hemen değil belki.
41:06Evet bir hormon tedavisi sıcak baskısının uykusuzluğu hemen kesiyor.
41:10Ama kilo konusunda belirli bir seviyeye geldikten sonra aynen eskisi gibi metabolizmalarına kavuşup kilo vermelerinde faydalı olabiliyor.
41:17Bu da tıbben kanıtlanmış ve yayınlanmış bilimsel makaleleri olan bir konu.
41:21En çok da sorulan konu tabi ki.
41:23En çok sorulan bence...
41:24Hocam kilo alır mıyım bu ilaçlarda?
41:26Evet.
41:27Hormonlar kilo aldırmıyor aslında.
41:29Umarım büyük bir dikkatle dinlediniz bizleri.
41:32Evet umarım notlarınızı alıyorsunuzdur.
41:34Çünkü çok güzel bir konuyla devam ediyoruz.
41:36Fakat şimdi kısa bir reklam arası.
41:38Reklamlardan sonra tekrar sizindeyiz.
41:40Şimdi tabi ki benim yine merak ettiğim biraz uzam henüz menopoz konularından.
41:44İnşallah çok daha da uzak kalırsınız.
41:46Hocam merak ettiğim şu var kemik erimesi.
41:49Özellikle menopoz döneminde zannediyorum değil mi kadınları yoruyor?
41:53Evet.
41:54Peki kemik erimesinin riski hormon tedavisiyle azalabiliyor mu?
42:00Kemik erimesinin riski hormon tedavisiyle azalabiliyor.
42:03Aslında en çok etkili olan tedavi yöntemi de bu.
42:06Hormon tedavisinin geçmişine bakarsak aslında Amerika'da ve Avrupa'da onay almasının iki indikasyonu var.
42:13Biri ateş basması, diğeri kemik erimesi.
42:15Daha tabi ki birçok faktör sayılabilir.
42:17Bu bahsettiğim işte duygusal durum değişiklikleri, uykusuzluk, ileri yaşta demans ve Alzheimer'a karşı koruması,
42:24vajinal kuruluk, isteksizlik vs. bir sürü şey için kullanabiliriz.
42:28Ama ilacın onaylanmasındaki gereklilik ya sıcak basması ya kemik erimesi olarak çıktı.
42:35Kemik erimesi çok çok önemli bir konu.
42:37Çünkü çok sessiz, çok sinsi hiçbir şekilde anlamıyorsunuz.
42:40Menopoza giriyor hasta 50 yaşında hiçbir şekilde ilgilenmiyor.
42:4450 yaşında bir gün merdivenden inerken tık diye kemiği kırılabiliyor, kalça kemiği.
42:49Ve o yaş kadın gruplarında en çok mortalite ve morbide dediğimiz yani hastalık ve ölüm nedeni maalesef ki bu kemik kırıkları.
42:56Çünkü o yaştaki bir insan için böyle bir kırık gerçekten büyük bir travma.
43:00Olunan ameliyatlarda travma, iyileşme sürecinde bir travma, tam iyileşemeyip yeterince mobilize olamamada ruhsal bir travma.
43:08Dolayısıyla bunu önlemek için o yaştan sonra aldığımız tedavinin çok bir önemi yok.
43:14Bizim baştan menopoza girer girmez hatta perimenopoz dediğimiz daha henüz adetten kesilmediğimiz ama hormonların iniş çıkış yapıp bizim kemiğimizde erimeyi başlattığı dönemde tedaviye başlamamız çok uygun olur.
43:26Artı söylediğim gibi hormonlar hem kemiği korumak adına faydalı hem de kas kitlemizi korumak adına faydalı.
43:33Eğer bizim kemiğimizle beraber güçlü kaslarımız varsa o düşme anda kemiği tutup kırılmayı önleyebilir.
43:39Ama bizim hem kemiğimiz yumuşak hem kasımız oldukça gevşek olursa o zaman en küçücük bir travma da o kemik gider ve bizim bütün hayat karitemiz bozulur.
43:47Dolayısıyla iki taraflı düşünmek lazım.
43:50Bir de yeri gelmişken çok böyle konuşulmayan bir hormon daha var.
43:53Onun da altını çizmek istiyorum.
43:55Testosteron hormonu.
43:57Testosteron hormonu deyince sanılıyor ki bu sadece erkeklere yönelik bir hormon.
44:02Evet böyle alevlendiren, ateşlendiren.
44:04Aslında böyle değil.
44:06Gençlik yıllarında kadınlarda çok yüksek miktarda olan testosteron hormonu yaşla ve tabii ki menopozla beraber azalmaya başlıyor.
44:14Bu da bizim sarkopeni dediğimiz kas kitlemizdeki erimedeki en büyük nedenlerden biri.
44:19Biz halbuki iyi ve dikkatli bir tedavi vereceksek bu tedavinin sadece östrojen ve projesteronla sınırlı olmadığını bilip hastaya testosteron jeli de ekleyebiliyorsak eğer onun kas kütlesini korumaya yardımcı olabiliriz.
44:32Bugün beyinde bile testosteron reseptörü var.
44:35Bakın ne kadar ilginç.
44:37Testosteron ve beyin.
44:39Artı bunu sürdüğümüz zaman hastada bir enerji artması ve bir egzersiz yapmaya motivasyon da olacağı için bence kemik kırıkları ve kasımızı korumak adına testosteronunu da hiç göz ardı etmemek lazım.
44:50Peki o zaman benim aklıma hemen şu soru geldi.
44:53Bazı tetkikler ve bazı şeyleri öğrenmek için menopoz belirtilerini beklememek mi gerekiyor?
44:59Kesinlikle.
45:01Kaç yaşında geleceğiz size bunlar için?
45:03Bunlar için tabii ki kişiden kişiye değişir ama genel olarak 45-50 arasında bu semptomlar başlar.
45:08Adetler düzensizleşmeye başladığı, ruh halinde değişiklikler başladığı, uyku bozuklukları başladığında bir kadın doğum hekimine girip bu tanıyı çok kolay alabilirsiniz.
45:18Zaten kronolojik olarak menopozdan önce bir perimenopoz dönemi olacak.
45:22Bu size hangi yaşta gelecek bu semptomları anladığınızda bir kadın doğum hekimi size yardımcı olup mutlaka tanıyı koyacaktır.
45:28Bu dönemde tedaviye başlamak çok daha uzun dönem açısından verimli oluyor.
45:32Kemik ölçümleri vs. mi yapıyorsunuz bu süreçte?
45:35Kemik ölçümleri belki biraz daha öteye atılabilir.
45:37Menopozdan hemen sonra yapmak zorunda değiliz.
45:39Tabii ki en başta yapmamız gereken şey mamografi, simir.
45:42Tabii bunlar belki ikinci derece dönemli ama HPV testi.
45:46Bununla beraber tabii ki her hastaya hemen hormonu vermiyoruz.
45:49Bu hastanın yaşam stili nasıl, ne kadar sigara içiyor, alkol tüketiyor, lipid profili nasıl, kardiovasküler riski nasıl, aile riski var mı, pıhtılaşma problemi var mı?
45:59Bütün bunları değerlendirdikten sonra biz eğer dersek ki bu hormondan bu hasta fayda görür o zaman biz tedaviye başlarız.
46:06Hormondan kesinlikle fayda görmez, zararı olur dersek biraz önce bahsettiğimiz diğer destekleri öneririz.
46:12Bu problemleri düzeltirsek iyi olur arkasından da hormon veririz dersek zaten o hastanın hayatına çok şey katmış oluruz.
46:19Peki hocam son zamanlarda çok duyuyoruz spray kullanımını.
46:24Bunlar genellikle regli olmama gibi ya da düzensiz olma ya da ne bileyim işte beş ay oluyor bir ay olmuyor.
46:31Bu kişiler nasıl takip edecek menopuza girip girmediğini acaba?
46:34Evet bu hormonlu spiral dediğimiz takılan kadınların bir kısmı gerçekten hiç adet görmüyorlar.
46:40Belirli aralıklarla yaşı geldiklerinde kanda östradiol hormonu bakabilirler ama hormonlu spiral sadece progesteron içerdiği için yine adet görsün ya da görmesin.
46:49Menopoz geldiği zaman bu bahsettiğim ateş basması, sıcaklamalar, uykusuzluk başlayacaktır.
46:54Buradan şüphelenip hemen doktorlarına gidip bir tanı alabilirler.
46:58Tamamdır. Peki, hormon tedavisi ile kalp damar sağlığı arasında nasıl bir ilişki var?
47:06Çok teşekkür ederim çok güzel bir soru sordunuz.
47:08Çok merak edilen sorulardan bir tanesi.
47:10Östrojen çok büyülü bir hormon.
47:12Çünkü 50 yaşına gelene kadar kadınlar çok daha kalp krizi yani bizim kardiyovasküler hastalık dediğimiz olaylara karşı korunaklı.
47:19Çünkü östrojen var. Östrojenin birçok kalp damar sağlığı açısından olumlu etkileri var.
47:24Bunlar bir kere kanda nitrik oksit dediğimiz maddeleri üretip kalp damarlarında ve normal damarlarımızda genişleme sağlıyorlar.
47:31Onun dışında genellikle iyi bir lipid profili olmayıp damar çevresinde sertleşme problemi yaşayan hastalarda bu riski minimuma indiriyorlar.
47:40Dolayısıyla kalp damar sağlığını korumak için bu nitrik oksit damarlarda genişleme, aterosiklerotik plakların önlenmesi gibi çok fazla faydası olduğu için kadınlar bu döneme kadar korunaklı.
47:51Ama bu dönemden sonra menopozdan sonra yavaş yavaş östrojen vücuttan çekildikten sonra erkeklerle eş bir riske sahip olmaya başlıyor kadınlarımız.
47:59Dolayısıyla bu 50-60 yaş arası çok kritik bir yaş kadınlar açısından sadece kemiği, saçı, cildi ya da ateş basması değil.
48:07Kalp krizi riski ve kardiyovasküller problemleri dönemek açısından.
48:11Evet peki bu ilaçları kullanırken hangi sıkıklarda kontroller yapılmalı?
48:16Çok az bir süremiz kaldı ama sizi doyamıyoruz.
48:19Çok sağ olun teşekkürler benim de çok söylemek istediğim şey var ama hepsini söylediğim gibi bir kere mutlaka önce bir jinekolojik muayene bir ultrason bu dediğim bahsettiğim testler.
48:28Bundan sonra belirli aralıklarla doktoruyla görüşüp de tedaviyi de yönlendirebilirler.
48:34Eskiden hani tabi çok eski bir tedavi değil ama 1-2 sene öncesine kadar siz şu ilacı alın bunu alın 6 ay sonra gelin derdik.
48:40Fakat şimdi son yayınlar bunu söylemiyor.
48:43Kişiden kişiye ki biz bu ilaçları ya cilt yolundan ya vajine yolundan ya yapıştırma şeklinde flaster şeklinde veriyoruz.
48:50Çok farklı eminimleri olduğunu görüyoruz.
48:52Östradiolün de belirli bir seviyesi olması lazım.
48:55Altına düşerseniz kalbinizi kemiğinizi korumaz.
48:58Üstüne çıkarsanız belki meme ve rahim açısından iyi olmaz.
49:02Ve biz bunu hastanın kendi gidişatından anlayamayız.
49:05Dolayısıyla doktorunuzun öngördüğü bu 2 aylık aralık olabilir gidişata göre 4 ay olabilir 6 ay olabilir.
49:11Tabi ki her zaman yanınıza gitmeniz gerekmiyor.
49:14Ama kanda yapılan östradiol seviyeniz kanama paterniniz ve şemtomlarınızı konuşarak tedaviyi yönlendirebilirsiniz.
49:21Ama senede bir kere muayene mamografi simir hepsi şart.
49:25Çok keyifliydi sizinle sohbet ve ben inanıyorum ki birçok kadını evet menopozu kabullendik ama o süreci kabullenmiyoruzu düşündürttünüz.
49:34Çok teşekkür ediyoruz.
49:36Ben çok teşekkür ederim.
49:37Bu kıymetli bilgiler için.
49:38Benim için de çok keyifliydi.
49:39Eğer birkaç kadına ulaşıp biraz kafalarındaki fikri değiştirebildiysek bu benim için çok önemli.
49:44Tekrar teşekkür ediyorum.
49:45Eminim değiştirdik hocam.
49:46Çok teşekkür ediyoruz.
49:47Çok teşekkürler.
49:48Sağ olun.
49:49Evet bugün fibromyaerji menopoz hormon tedavisi ve sağlıklı beslenme gibi çok değerli konuları ele aldık.
49:55Konuklarımıza değerli bilgiler için çok teşekkür ediyoruz.
49:58Haftaya yine aynı saatte sağlık ve güzellik dolu yeni konularla burada olacağız.
50:03Şeffaf güzellikle buluşmak üzere.
50:05Hoşçakalın.