Kanalıma üye olmak için http://wedia.link/KaanUnsalAlphanKATIL linkine tıklayabilirsiniz.
Müzik:
Ender Güney https://www.youtube.com/channel/UCHEioEoqyFPsOiW8CepDaYg
Kapak Tasarımı: Ramazan Kaba https://www.behance.net/ramazankaba
Kardeş kanallarım:
Mirage Serap Yılmaz https://www.youtube.com/channel/UCRzQKQkZPnUvh9uB60W58bQ
Mesart: https://www.youtube.com/channel/UCf_7KxOeL24quiF6CX3LtCA
"Mucize diye bir şey yoktur, sadece biz evreni çok az biliyoruz..."
Kaan Ünsal Alphan YouTube Kanalına Hoş Geldiniz. Birbirinden özel içeriklerimizden haberdar olmak için http://wedia.link/kaanunsalalphan linke tıklayarak abone olabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphan'ı Facebook'tan takip etmek için: https://www.facebook.com/kagan.alphan linke tıklayabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphan'ı Instagram'dan takip etmek için:
https://www.instagram.com/kaanunsalalphan/?hl=tr linke tıklayabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphanı Twitter'dan takip etmek için: https://twitter.com/KaanUnsalAlphan linke tıklayabilirsiniz.
Bunlar da hoşunuza gidebilir;
Tüm belgesellerimizi izlemek için http://wedia.link/7YDX7 linkine tıklayabilirsiniz.
Şiir ve hikayeleri izlemek için http://wedia.link/JSqvG linkine tıklayabilirsiniz.
Podcastleri izlemek için http://wedia.link/wP3Wo linkine tıklayabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphan videolarını izlemek için http://wedia.link/le5D1 linkine tıklayabilirsiniz.
Sesli Anlatım videolarını izlemek için http://wedia.link/NALHz linkine tıklayabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphan Kanalı
Gerçeğin peşinde; varlığın tüm bilinmeyenlerini, gün yüzüne çıkmaya çalışan hakikati, hasır altı edilmiş fenomenleri, gizemli olayları, belge, bilgi ve tanıklarıyla ortaya çıkarmaya çalıştığımız belgesellerimizle tarihe not düşüyoruz.
#KaanÜnsalAlphan #rusya #belgesel
Müzik:
Ender Güney https://www.youtube.com/channel/UCHEioEoqyFPsOiW8CepDaYg
Kapak Tasarımı: Ramazan Kaba https://www.behance.net/ramazankaba
Kardeş kanallarım:
Mirage Serap Yılmaz https://www.youtube.com/channel/UCRzQKQkZPnUvh9uB60W58bQ
Mesart: https://www.youtube.com/channel/UCf_7KxOeL24quiF6CX3LtCA
"Mucize diye bir şey yoktur, sadece biz evreni çok az biliyoruz..."
Kaan Ünsal Alphan YouTube Kanalına Hoş Geldiniz. Birbirinden özel içeriklerimizden haberdar olmak için http://wedia.link/kaanunsalalphan linke tıklayarak abone olabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphan'ı Facebook'tan takip etmek için: https://www.facebook.com/kagan.alphan linke tıklayabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphan'ı Instagram'dan takip etmek için:
https://www.instagram.com/kaanunsalalphan/?hl=tr linke tıklayabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphanı Twitter'dan takip etmek için: https://twitter.com/KaanUnsalAlphan linke tıklayabilirsiniz.
Bunlar da hoşunuza gidebilir;
Tüm belgesellerimizi izlemek için http://wedia.link/7YDX7 linkine tıklayabilirsiniz.
Şiir ve hikayeleri izlemek için http://wedia.link/JSqvG linkine tıklayabilirsiniz.
Podcastleri izlemek için http://wedia.link/wP3Wo linkine tıklayabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphan videolarını izlemek için http://wedia.link/le5D1 linkine tıklayabilirsiniz.
Sesli Anlatım videolarını izlemek için http://wedia.link/NALHz linkine tıklayabilirsiniz.
Kaan Ünsal Alphan Kanalı
Gerçeğin peşinde; varlığın tüm bilinmeyenlerini, gün yüzüne çıkmaya çalışan hakikati, hasır altı edilmiş fenomenleri, gizemli olayları, belge, bilgi ve tanıklarıyla ortaya çıkarmaya çalıştığımız belgesellerimizle tarihe not düşüyoruz.
#KaanÜnsalAlphan #rusya #belgesel
Category
🎥
Kısa filmDöküm
00:00Astronotlar geminin yakınlığında anlaşılmaz ve açıklanamaz birşeyler anlatan erbe yani alman ırksal araştırma ve eğitim yaklaşık 3500 yıl önce altın çağını yaşamış antik sesler çığlıklara, kurumalara ve telgraf bildirim sesleri vardır.
00:20Dünya tarihinin en korkunç seri katiliyle karşılaşmış, ilk olarak koridorda 5-6 hafta sonra kameralar için İ-Gordiyan doğru yöne çıkıyor.
00:30KGB su gibidir, bulunduğu ortama okunarak insanın zamanda yorgunluk yapması meselesinin çözülebilir bir mesele olduğu iddiasını diyorlar.
00:50Bu soğuk coğrafyada metallerin yankılandığı bir bölge var.
01:05Arktik çemberin ötesindeki bu şehir sadece madenlerle değil aynı zamanda buzlarla da çevrili.
01:13Norilsk sanayinin soğuk ve acımasız gerçekleriyle örülü buz tutmuş bir hikayenin başladığı yerdir.
01:21İnsanın doğayla olan ilişkisini ve endüstriyel ilerlemenin bedelini sorgulayan bu çalışmamız Norilsk'in soğuk yüzünün altında yatan insan hikayelerini anlatıyor.
01:42Norilsk şehri 1935 yılında Sovyetler Birliği döneminde özellikle metalurji ve madencilik endüstrileri için stratejik bir öneme sahip olan zengin mineral kaynakları nedeniyle kuruldu.
02:07Şehrin kuruluşu bölgedeki değerli minerallerin çıkarılmasını ve kullanılmasını amaçlayan bir projenin parçası olarak gerçekleşti.
02:15Norilsk özellikle nikel, bakır, kobalt, paladyum ve platin gibi metallerin bol miktarda bulunduğu bir bölgede yer alır.
02:23Bu değerli kaynaklar Sovyetler Birliği'nin sanayileşme sürecinde ve 2. Dünya Savaşı döneminde stratejik olarak büyük bir öneme sahipti.
02:33Şehir bu endüstrilerin çalışanları ve aileleri için konut, altyapı ve diğer sosyal hizmetlerin sunulduğu bir yerleşim alanı olarak hızla gelişti.
02:46Ancak bu faaliyetlerin çevresel etkileri de zamanla açıkça görüldü.
02:51Norilsk sanayi faaliyetlerinden kaynaklanan ciddi çevresel kirlilik sorunlarıyla mücadele etmek zorunda kaldı.
02:59Bu da zaman içinde çevre koruma önlemlerinin arttırılmasına ve daha sürdürülebilir uygulamalara geçiş yapılmasına yol açtı.
03:07Nüfusu 174.453 kişiden fazladır.
03:11Bu şehri Krasnoyarsk'tan sonra bölgenin ikinci en kalabalık şehri yapar.
03:172016'dan bu yana Norilsk'teki nüfus istikrarlı bir şekilde artmaktadır.
03:222017 yılından bu yana ilk kez bir göç dalgası gözlemlendi.
03:29Birinci Petro'nun kuzey kıyıları boyunca bir deniz yolu aramak için Büyük Kuzey Seferi'ni yaptığında,
03:34müfrezelerinden birinin başkanı Hariton Laptev tarafından yürütülen Taymır kıyılarının envanterinin materyallerinde
03:41Sibirya, Norilsk Kaya Nehri, Norilsk Taş Sırtı ve Norilsk Kışlakları dikkat çekmektedir.
03:48Şehir dağdını buradaki dağlardan ve nehirlerden,
03:51onlar ise balıkçıların balık yakalamak için kullandıkları Norilo adlandırılan bir fileden alır.
03:59Taymır Yarımadası'nın donmuş tundurasında bir endüstri merkezi kurma fikri gerçekten de dikkat çekiciydi.
04:05Dönemin Sovyet lideri Josef Stalin, Sibirya'nın gelişimini ve 1920'lerde keşfedilen maden yataklarını milli bir öncelik olarak görmekteydi.
04:15Ayrıca neredeyse sonsuz sayıda mahkumu kullanabilirdi.
04:18GULAKTAKİ MAHKUMLAR
04:21Norilsk çalışma kampının 1955'te kapatılmasına kadar geçen 20 yıl boyunca
04:26yaklaşık 300.000 mahkum buradaki çalışma kamplara olan Norillak'tan geçti
04:31ve bunların üçte biri siyasi mahkumlardı.
04:35En az 16.000 mahkum öldü, bazıları idam edildi
04:39ancak birçoğu yetersiz beslenme, hastalık ve zorlu koşullar nedeniyle hayatını kaybetti.
04:45Buradaki yatakları incelemek için ilk sefer 1920'de Nikolay Urvantsev tarafından yapıldı.
04:531921 yılında 2. Norilsk seferi sırasında Rudna'ya dağ eteklerinde
04:58Urvantsev grubunun jeologları ilk Norilks ahşap evini inşa ettiler.
05:051939'da burası bir işçi köyü, 1953'te ise bir şehir oldu.
05:15Norilsk'in 1953'e kadar olan tarihçesi birçok trajik sayfayı içeriyor.
05:22Düzinelerce kamp departmanı ve kamp noktasına sahip Norillak,
05:26Norilsk, Tulinka, Arktik bölgelerde ve Krasnoyarsk bölgesinin seyrek nüfuslu bölgelerinde bulunuyordu.
05:33Kamplar kurmak, hükümetin Norilsk sahasını geliştirmesinin en iyi yoluydu.
05:38Emir belgesinde, düz metinde şu ifadeler yer alıyordu.
05:42İnşaat darbeci bir proje olarak kabul edilsin ve bu içişleri halk komiserliği kamplar ana müdürlüğüne havale edilsin.
05:50Bu amaçla özel bir kamp düzenleme zorunluluğu getirilsin.
05:55Burada darbeci olarak ifade edilen ve Rusça udarnik olan terim,
05:59Sovyet toplumunda özellikle çalışkan, üretken ve devrime sadık bir işçi veya çalışanı ifade ederdi.
06:06Bu terim Sovyet propaganda ve ideolojisiyle uyumlu olarak,
06:10toplumda örnek bir işçiyi veya emekçiyi tanımlamak için kullanılırdı.
06:15Udarnikler, iş yerlerinde liderlik rolü üstlenen,
06:18üretimde üstün performans gösteren ve diğer işçilere örnek olan kişiler olarak kabul edilirdi.
06:24Böylece Kuzey Kutup Dairesi'nin ötesindeki dünyanın en büyük girişiminin tarihi,
06:29yani Norilsk'in tarihi başlamış oldu.
06:331930'ların ortalarına gelindiğinde toplu hapishane işçiliği,
06:37genç Sovyet ekonomisinde önemli bir faktör haline gelmişti.
06:421933 yılında tamamen hükümlülerin eliyle inşa edilen Beyaz Deniz-Baltık kanalı işletmeye açıldı.
06:49Deneyimin başarılı olduğu düşünüldü
06:51ve bunu Timer-Nikkel yatağını geliştirmek için de kullanmaya karar verdiler.
06:56Hava sıcaklığının eksi 60 dereceye ulaştığı,
06:59gecelerin birkaç ay sürdüğü ve normal bir yaşam için kesinlikle hiçbir şeyin olmadığı
07:04bu sert bölgeye gönüllüleri çekmek çok zordu.
07:08O zamanlar dünyadaki hiçbir ülkenin Kuzey Kutup Dairesi'nde endüstriyel inşaat deneyimi yoktu.
07:14Bu nedenle Haziran 1935'te Güneşli Krasnodar bölgesindeki
07:18Timer'a acilen transfer edilen ve buradaki inşaat işlerinin başına atanan
07:22Stalin'in gizli polis teşkilatı NKVD subayı Vladimir Matveyev'in işi çok zordu.
07:29Matveyev'le birlikte gelen 100 özgür inşaatçı ve madencinin ardından
07:33ilk 1000 mahkum birkaç mavnayla Krasnoyarsk'dan Tudinka'ya nakledildi.
07:39Norilsk fabrikasının ilk inşaatçılarının yaşadığı koşullar hakkında çok az şey biliniyor.
07:45Yetersiz parçalı anılardan kasvetli bir tablo ortaya çıkıyor.
07:50İnsanlara çadırlardan ve en basit el aletlerinden başka hiçbir şey verilmeden
07:55sürekli donmuş haldeki toprağın üzerine atıldılar.
07:59Yazın huş ağacı dallarından aceleyle yakılan ateşlerle kıyafetleri ısıtmak ve kurutmak yine de mümkündü.
08:05Ancak kışın delici rüzgarı ve soğuğunda bu basit önlem bile hiçbir işe yaramıyordu.
08:11İlk partiyle fabrikanın şantiyesine gelen mahkum Nikolay Yermalayev anlatıyor.
08:16Mart 1936'da santralin başına atandım.
08:20Hat için ormanda yol açmak gerekiyordu.
08:23Kampın başı bana bir elektrikçi tahsis etti
08:26ve böylece o ve ben ormanı kesmeye başladık.
08:30Öğle yemeğinden önce derin karı kazarak iliklerimize kadar ıslandık ve öğle yemeğine ıslak bir şekilde geldik.
08:37Her şeyimizi değiştirmek zorunda kaldık.
08:40Akşam yine ıslak geldik ve çadırlarda yaşıyorduk.
08:44Hala hayatta olduğumu ben bile şaşırıyorum.
08:47NKVD'nin resmi raporlarına göre 1935 yılı boyunca kamplarda hiçbir ölüm olmadı.
08:541936'da ise yalnızca 4 kişi hayatını kaybetti.
08:59Ancak araştırmacılar bu raporlara pek fazla güvenmiyorlar.
09:03Çünkü yine aynı Yermalayev'in anılarına göre daha önce 300 kişilik bir grup
09:08Karadeniz'i, Piyasino Nehri ve Piyasino Gölü üzerinden ilerledi.
09:13Karadeniz'i, Piyasino Nehri ve Piyasino Gölü üzerinden Yenisey boyunca Valeke doğru yola çıkmıştı.
09:20Ancak Yenisey Körfezi'nde fırtınaya yakalandılar ve mavnaları parçalandı.
09:25300 kişilik bu grup kendini buzlu suyun içinde buldu.
09:29Kıyıya çıkanlar toparlandı ancak konvo şefi bundan dolayı kurşuna dizileceğini düşünerek intihar etti.
09:36Bu 300 mahkum bu buz banyosundan sonra ilk kışta ölmeye başladılar.
09:40Her üç kampta da mezarlıklar ortaya çıktı.
09:461935 Eylül'ünde ilk sivil ve mahkum grubu çabalarıyla bir radyo istasyonu ve
09:51permafrost yani donmuş toprak koşullarında inşaat olanaklarını incelemek amacıyla bir istasyon inşa edildi.
09:59Aynı zamanda tek odalı bir ilkokul açıldı.
10:02Ancak Aralık ayına gelindiğinde onaylanmış çalışma planının yalnızca yarısı tamamlanmıştı.
10:08Norilsk İnşaat Birimi Noril Stroy'un 1936 tarihli raporuna göre demiryolu inşasını içeren ana görevleri gerçekleştirmeye başlamışlardı.
10:18Ancak demiryolu, tuğla fabrikası ve elektrik santrali gibi projeleri ertelemek zorunda kaldılar.
10:24Ayrıca maliyet aşımları milyonlarca rubleye ulaştı.
10:28Matveyev'in raporunda başarısızlıkların nedenleri ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştı.
10:341936 sonbaharında Dudinka'dan Karadeniz'ine giden inşaat malzemelerini taşıyan bir karavan,
10:40zamanında ulaşamadığı için kargo, kış için Piasino Gölü yakınlarında bırakılmıştı.
10:46Ancak gelecekteki tesisin inşaat sahasındaki durum, Norilsk İnşaat ve Ceza Kampları yöneticilerinin rapora eklediği
10:52toplantı tutanaklarında en iyi şekilde gösterilmiştir.
10:571935 yılında genel olarak maddi kaynak eksikliği nedeniyle az sayıda insan,
11:02işin konuşlandırılmasına hazırlanmak üzere gelişmemiş Tundra'ya gönderildi.
11:07Bu birlik yeni zor Tundra koşullarına hakim olabilmek için büyük zaman ve enerji kayıplarıyla dolu
11:12bir dizi hazırlık çalışması yapmak zorunda kaldı.
11:16Çalışanların enerjisi ve ruhu üzerindeki kötü etkiler,
11:19yalnızca aynı koşulları yaşamış bir kişi tarafından tam olarak anlaşılan
11:23yoğun kar fırtınalarıyla karşı karşıya kalmaktan kaynaklanıyordu.
11:28Aylar süren sürekli rüzgarlar, saniyede 18 ile 37 metre hızla kar bulutları taşıyordu
11:34ve 2 metre mesafeden itibaren bütün görüş mesafesi kayboluyordu.
11:39Bu zorlu koşullar altında dinç ve çalışmaya hazır kalmak ve en şiddetli donlarda bile
11:44sıfırın altında 60 dereceye ulaşan yeni bir durumla başa çıkmak gerekiyordu.
11:501936'da Norilsk inşaat işçileri Dudinka'dan Norilsk'a kadar traktör ve atlı yolunun döşenmesi için
11:57ilk çalışmaları gerçekleştirmek zorunda kaldılar.
12:01Bu koşullar altında insanların Tundra'ya dağılması, yeni bölgelere yerleşme,
12:05iş gücü alımı, malzeme rezervi oluşturma ve iş yerini donatma gibi ilk hazırlıkları yapmak zorunlu hale geldi.
12:13Ancak bu açıklamalar NKVD liderliği üzerinde fazla etkili olmadı.
12:19Nisan 1938'de Vladimir Matveyev görevden alındı ve 2 hafta sonra tutuklandı.
12:25Mal varlığına el konuldu ve kamplarda 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
12:31Sovyet Timer gazetesi oradaki herkesi damgaladı.
12:35Halk düşmanları Timer'ın zenginliğini halktan gizlemek için ülkeye nikel vermemeye çalıştı.
12:43Demir yolu inşaatına on milyonlarca ruble gömen halk düşmanları.
12:48Daha önce karşı devrim davalarında yargılanan bu alçağa kim yataklık yaptı?
12:53Bu suçlu çetesi kendisine verdiği isimle Timer prensinin,
12:57çürümüş Kara Matveyev'in koruması altındaydı.
13:05Norilsk inşaat birimi Norilsk Troy'un yeni başkanı olan eski Magnitogorsk müdürü
13:10Abraham Zavenyagin selefinin çalışmalarında birçok eksikliği tespit etti.
13:16Dönemin NKVD başkanı Demir komiser Yezhova şunları bildirdi.
13:21İnşaat durumu raporda belirtilenden daha kötü.
13:23Kamp yönetimi yok, kampta sağlam birimler oluşturulmamış.
13:27Çitler yok, düzgün bir rejim yok.
13:30İnşaat sahasında bariz sabotaj tespit edildi.
13:35Ancak Zavenyagin suçlamalara takılıp kalmadı ve hızla işe koyuldu.
13:40Öncelikle tesiste sıkı bir kamp rejimi kurdu.
13:43Matveyev döneminde mahkumların serbest dolaşımı sona erdi.
13:47İkincisi onlara ihtiyaç duydukları her şeyi sağlamaya çalıştı.
13:51Çadırlar yerini sağlam kışlalara, çocuklar için iyi bir okul
13:55ve mühendislik çalışanları için iyi bir kütüphaneye sahip
13:58bir mühendislik ve teknik personel evine bıraktı.
14:02Diğer kamp komutanlarının aksine Zavenyagin mahkumları
14:05sadece iş gücü olarak görmek yerine insan olarak gördü.
14:09Örneğin kamp sistemi Norillak'ta planlanan hedeflerine ulaşıldığında
14:13günlük ekmek normu bir kilogramı aştı.
14:16Arama ekiplerine yoğunlaştırılmış süt ve çikolata dağıtıldı.
14:21Ancak asıl önemli olan Norilsk fabrikasının sadece metalojik
14:25yarım amül bir ürün olan nikel üretimiyle sınırlı kalmaması,
14:28tam döngülü bir üretim tesisi haline gelmesini sağlayan kişinin
14:32Zavenyagin olmasıydı.
14:34Bu karar Kuzey Kutup Dairesi'nin en büyük şehri olan Norilsk'in
14:38geleceğini belirledi.
14:40Sonuç olarak ticari nikel üretimi için elektrot ve ano tatüllerine,
14:44güçlü enerji santrallerine, yüksek teknolojili bir üretime
14:48olanak tanıyan tesislere ihtiyaç vardı.
14:51Bu tesislerde çalışacak en üst düzeydeki uzmanlar için iyi
14:55yaşam koşullarına ihtiyaç duyuluyordu.
14:58İyi apartmanlar, okullar, hatta tiyatrolar...
15:02Bütün bunlar Norilsk'ta Zavenyagin'den yıllar sonra ortaya çıktı.
15:06Ancak büyük inşaatı başlatan oydu.
15:111939'da iş gücü sıkıntısı sorunu nihayet çözüldü.
15:15Dağılmış Slovetski kampındaki mahkumların çoğu,
15:18yaklaşık 10.000 kişi buraya nakledildi.
15:21Çalışmalar yeniden canlandı ve 2. Dünya Savaşı Arifesi'nde
15:25Norilsk fabrikası, küçük bir metaloji tesisi, birkaç enerji santrali,
15:29bir havaalanı ve bir demir yolu içeren devasa bir komplekse dönüştü.
15:35Norilsk adı verilen kamp sistemi de genişledi.
15:38Artık 34 birim ve 10 kamp noktasından oluşuyordu.
15:44Norilsk, Rus Ortodoks Kilisesi'nin Norilsk Piskoposluğu'nun merkezi olarak
15:49önemli bir rol oynamaktadır.
15:51Şehir 2. Dünya Savaşı'nda gösterilen özveri ve emek kahramanlıkları nedeniyle
15:56Rusya Federasyonu tarafından Emek ve Cesaret Şehri Fahri unvanıyla ödüllendirildi.
16:04Savaşın ilk aylarında düşman uçakları tarafından bombalanan
16:15Monchegorsk ve Nalçik metaloji tesislerinden mühendisler ve işçiler Norilsk'e tahliye edildi.
16:21Bu sayede ülkenin ve cephenin çok ihtiyaç duyduğu metal üretimini hızla organize etmek mümkün oldu.
16:29Şubat 1942'de ilk yüksek dereceli mat alındı ve 29 Nisan'da ilk parti saf nikel fabrikadan
16:37Ural Makine İmala Tesislerine gönderildi.
16:42Ancak Norilak sakinleri için korkunç bir dönem başladı.
16:46Üretim standartları ve çalışma günleri uzatılarak neredeyse mahkumları beslemeyi bıraktılar.
16:52Sonuç olarak çoğu yorgunluktan olmak üzere 7.000'den fazla insan öldü.
16:58Ancak genel kulak tarihine göre kutup bölgesindeki ölüm oranı o kadar da korkunç görünmüyordu.
17:04Çünkü Sovyet kamplarında tutulan bütün mahkumların yalnızca %1'i Norilsk'te hayatını kaybetmişti.
17:141953 yazında Norilsk'e nihayet şehir statüsü verildi.
17:19Ancak bunun öncesinde kamp ve fabrika tarihindeki en trajik olaylardan biri olan ünlü mahkum ayaklanması yaşandı.
17:271980'lerin sonlarına kadar Norilsk'te bile bunu çok az kişi biliyordu.
17:32Bu nedenle olayların koşulları hala belirsiz.
17:36Bir versiyona göre öfke 1953 baharında Lavrenti Beria tarafından açıklanan...
17:41...tecrübeli suçluların serbest bırakıldığı ancak siyasi mahkumların hapiste tutulduğu garip bir aftan kaynaklanıyordu.
17:49Ne olursa olsun Gorlak'ta başlayan ayaklanma, gardiyanları ve idareyi etkisiz hale getiren...
17:54...kışlalara siyah bayraklar asan ve ülkenin liderliğine yönelik...
17:58...hükümetin kaldırılması talepleriyle çağrıda bulunan yaklaşık 30.000 mahkumu içeriyordu.
18:04Krasnoyarsk'tan özel olarak getirilen İçişleri Bakanlığı'nın iki alayından askerler...
18:09...ve silahlı Komsomol üyeleri 10 kamyonla bölgeye girdi.
18:13Ateş açarak en aktif mahkumları öldürdüler.
18:16Sonuç olarak yaklaşık 100 kişi öldürüldü.
18:20Geri kalanı ise ek cezalarla diğer hapishanelere dağıtıldı.
18:24Ülke ve Norilsk için dönüm noktası 1953'te Stalin'in ölümü ve siyasi mahkumların...
18:30...ayaklanmasının acımasızca bastırılmasının ardından Gulag sistemi çatladı.
18:35Bu Norilsk kamplarının da sonunun başlangıcıydı.
18:39Sovyetler Birliği İçişleri Bakanı'nın 22 Ağustos 1956 tarihli emriyle Norilsk kampı tasfiye edildi.
18:47Hayatta kalanların çoğu memleketlerine döndü.
18:50Ancak bir çoğu Norilsk'te yaşamak ve çalışmak için kaldı.
18:54Onlar için bu şehir ikinci bir ev haline geldi.
18:58Bu insanlar büyük ölçüde gelecekteki şehrin görünümünü de şekillendirdi.
19:031953'e gelindiğinde Norilsk'ta gerekli tüm kentsel altyapı sistemleri zaten inşa edilmişti.
19:10Hastaneler, okullar, stadyum, kulüpler ve sinema.
19:14O dönemlerde kentin nüfusu 77.000 kişiydi.
19:18Bunların 68.000'i Norillak mahkumlarıydı.
19:221953'den başlayarak Norilsk yetkilileri mümkün olan en kısa sürede inanılmazı başardı.
19:29Bir kamp yerleşiminden Rus Kuzey Kutbu'nun ana şehri inşa edildi.
19:34Sovyetler Birliği'nin her yerinden genç ve yetenekli uzmanlar buraya geldi.
19:39Kutup mucizesini gerçekleştirdiler, evlendiler, çocuk yetiştirdiler ve Norilsk sakinleri olduklarından gurur duydular.
19:481955'te şehrin ve fabrikanın tarihinde yeni bir aşama başladı.
19:53Sovyet hükümeti Komsomol üyelerine çağrıda bulundu.
19:56Gelin ve uzak kuzeyi keşfedin.
19:59Yakın zamana kadar kapalı olan Norilsk birkaç ay içinde genç kahkahaları ve şarkılarla doldu.
20:06Burada neredeyse her gün düğünler yapılıyordu.
20:09Hemen ertesi yıl 1956'da Norillak tamamen dağıtıldı.
20:13Az önce de söylediğimiz gibi 20 yılı aşkın bir süre içinde yaklaşık 300 bin mahkum Norillak'tan geçti.
20:21Bunların esası olmasa da önemli bir kısmı kötü şöhretli 58. madde,
20:26yani karşı devrimci faaliyetler kapsamında hüküm giymiş siyasi mahkumlardı.
20:31Gorlak özellikle siyasi kişiler için organize edilmişti.
20:35Aralarında gerçekten de harika insanlar vardı.
20:38Tutuklanmasından önce bir rasyonelistler ve mucitler çemberine liderlik eden demir yolu mühendisi Mihail Potapov,
20:45esaret altındayken olağanüstü yaratıcı yetenekler gösterdi.
20:50Demir yollarını ve kara yollarını kar birikintilerinden korumak için Erken Tahliye ve Büyük Baba adlı etkili bir sistem geliştirdi.
20:59Nikolay Gumilyov ve Anna Akhmatova'nın oğlu seçkin tarihçi Lev Gumilyov,
21:05karşı devrimci propaganda suçlamasıyla Norilag'da 5 yıl geçirdi.
21:10Çalışmasını bu gibi durumlarda bir insanın sahip olabileceği maksimum imserlikle tanımladı.
21:16Burası bize keyifli bir barınak gibi geldi.
21:19Çünkü eksi 4 derece sabit bir sıcaklığa sahipti.
21:23Tabii dışarıdaki 40 derecelik donlara veya huzursuz kar fırtınasına kıyasla.
21:28Kaynaklara ve literatüre erişimi olmayan Gumilyov, bilimsel çalışmalara katılmaktan vazgeçmedi.
21:35Kamp arkadaşı, yazar Sergei Snegovi ile ortak yazar olarak tamamen hırsız jargonuyla yazılmış,
21:41Hollanda'nın İspanya'dan düşüş tarihi adlı çizgi romanını yarattı.
21:46NKVD araştırmacıları tarafından temsil edilen Kader,
21:49Sovyetler Birliği'nin halk sanatçısı Georgi Jujenovu da Norilsk'e getirdi.
21:55İlk kez 1938'de trende Amerikalı bir diplomatla konuştuğu için tutuklanmıştı.
22:03Norilsk'in nüfusunun etnik yapısı oldukça çeşitlidir.
22:072010 yılı itibariyle şehirde en büyük nüfusa sahip ulusal ve kültürel gruplar arasında
22:12Ruslar, Ukraynalılar, Azerbaycan Türkleri, Tatarlar, Lezgiler, Çuvaşlar, Başkurtlar, Belaruslular,
22:20Osetyalılar, Nogaylar ve Kazaklar bulunmaktadır.
22:24Norilsk nüfusunun büyük bir kısmı 20. yüzyılın ikinci yarısında şehre taşınan insanlar
22:29ve onların soyundan gelenlerden oluşmaktadır.
22:33Bununla birlikte 1953'te affedilen mahkumların torunları da hala şehirde yaşamaktadır.
22:39Şehirde yerli Kuzey Asya halklarından olan Nenetler, Enetler, Nganasalılar ve Dolganlar gibi grupların temsilcileri ise çok azdır.
22:55Norilsk'te çevre kirliliği ve geyiklerin yok olması uzaydan görülebilecek düzeyde.
23:02Norilsk nikelin 5.9 milyon dönüm ölü ve ölmekte olan kuzey ormanında oluşturduğu iz New Jersey'den daha büyük.
23:10Rus ve Avrupalı bilim adamları binlerce ağaç halkası örneği üzerinden yaptıkları çalışmalarla,
23:16ahşabın kimyasal bileşimini analiz ederek ve uydu görüntülerini inceleyerek bu ormanın tam olarak ne zaman ve nasıl kaybolduğunu izleyebildi.
23:25Ladin ve Karacham'ın değişen büyüme modelleri 1942'de Sovyetler Birliği'nin 2. Dünya Savaşı sırasında
23:32yüksek kaliteli paslanmaz çelik ihtiyacını karşılamak için ilk Nikel İzabet Hesisinin faaliyete geçmesiyle başlayan
23:39kükürt dioksit kirliliğindeki büyük artışla örtüşüyordu.
23:43Araştırmacılar orman kaybı oranının 1960'larda %5'den yılda %30'a çıktığı sonucuna vardı.
23:51Bu artış özellikle büyük yeni madenlerin açılmasıyla aynı döneme denk geldi.
23:58Şirketin resmi geçmişinde bu mega metal mağazalarının açılışının Norilsk Nikel'e yeni bir hayat kazandırdığı belirtiliyor.
24:06Norilsk'in doğusundaki 64 kilometrelik yarı çap içindeki bütün Karachamlar 1980'lerin başında ölmüştü.
24:15Uydu cihazları hiçbir diğer insan yapısının ne enerji santrali, ne petrol sahası, ne de başka bir metaloji kompleksinin
24:22bu kadar büyük miktarlarda kükürt dioksit emisyonu üretmediğini gösteriyor.
24:28NASA ve Environment Canada'dan bilim adamları tarafından yürütülen bir izleme projesine göre
24:33Norilsk'in kükürt emisyonları son 16 yılda ortalama 1.9 milyon ton kükürt diokside ulaştı.
24:41Bu Rusya'daki kükürt kirliliğinin yarısından fazlasına ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sanayi ve araçlardan kaynaklanan tüm yıllık kükürt emisyonlarına eşit.
24:51Ve tamamı Yujin, Oregon şehri büyüklüğünde bir alanı kapsıyor.
24:55Kaynak Bilimi ve Çevre Yönetimi Bölümü Başkanı Aleksandr Savchenko iklim değişiklikleri başladı, diyor.
25:03Savchenko ve araştırma ekibi Ren geyiğinin nerede ve neden hareket ettiğinin daha iyi anlaşılması amacıyla
25:09Taymır Yarımadası'nın tamamını dolaşarak sürüleri aradı.
25:14Ağustos ayında Norilsk'in yaklaşık 370 mil menzili Katanga Nehri boyunca 70 bin geyiğin göçünü izlediler.
25:22Ancak bilim insanları trajik bir olaya da tanık oldular.
25:26Nehir kıyısında düzinelerce geyik ölüsü bulunuyordu.
25:31Savchenko'nun ekibi ölümlerin o yaz yaşanan rekor sıcaklık ve kuraklık döneminde
25:36Rusya'nın en büyük bölgesinde olan Yakutya'yı kasıp kavuran eşi benzeri görünmemiş orman yangınlarından kaynaklandığını tespit etti.
25:51Norilsk sakinlerinin yaşam konforunu arttırmak için en modern ekipmanlarla donatılmış kültür ve spor tesisleri inşa ediliyor.
25:59Anaokulları açılıyor.
26:01Yalnızca 2013 yılında Norilsk'te 3 yeni okul öncesi kurumu açıldı.
26:071996 yılında en kuzeydeki Ortodoks kilisesi Hüzünlenen Herkesin Sevinci inşa edildi.
26:151998 yılında ise Norilsk'te dünyanın en kuzeyindeki cami açıldı.
26:38Burası şehirdeki bir mezarlık.
26:41Norilsk'teki mezarlıklar şehrin zorlu iklim koşulları ve nüfusunun çoğunluğunun
26:46Sovyet dönemindeki çalışma kamplarından gelen göçmenlerden oluşması nedeniyle farklı bir yapıya sahiptir.
26:53Bölge şartları açısından insanlar çoğunlukla ölülerini yakmayı tercih ediyorlar.
27:00Çoğu mezarlık yer altındaki mezar odaları veya çukurlar şeklinde düzenlenmiştir.
27:06Yeraltı mezar odaları, mezar taşları ve mezarın üzerine beton bir plaka ile kapatılan alanlardır.
27:12Bu tasarım mezarların dondurucu soğukta çürümesini ve doğal çevreyle temasını önler.
27:19Mezar taşları basit ve sade olup genellikle isim, doğum tarihi ve ölüm tarihi gibi temel bilgileri içerir.
27:30Burası sadece bir harita üzerinde değil, insan ruhunda da iz bırakan bir yer.
27:36Soğuk metalin ve sert doğanın bu karışımı insanlığın kendi yarattığı zorluklarla sonunda nasıl yüzleştiğini
27:43ve doğanın gücü karşısında ne kadar kırılgan olduğumuzu hatırlatıyor.
27:49Sonuç olarak Norilsk, insanlığın doğayla uyum içinde yaşama arzusunu
27:53ve gelecek nesillere temiz ve sağlıklı bir gezegen bırakma sorumluluğunu yücelten bir mesaj taşır.
27:59Bu şehir doğayı korumanın ne kadar önemli olduğunu hatırlatır.