Doğanın sesine kulak veren Güven İslamoğlu ile Yeşil Doğa, bu hafta Eskişehir'deydi. İslamoğlu; zamanında Orta Asya'dan Türklerle buraya gelmiş, Osmanlı döneminde sultanların tavşan avında kullandığı, günümüzde ise popülaritesi epey azalmış olan bir grup hayvansever tarafından yaşatılmaya çalışılan saf bir ırk sultan tazılarının hikayesini ekrana getirdi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba, ben Gümey Esnamaoğlu. Yeşilova programıyla yine karşınızdayız.
00:23Bu hafta Sultan Tazıların hikayesini ekrana getireceğiz.
00:26Yaklaşık 10 yıl önce de ben bu hikayeyi yapmıştım.
00:29Acaba sayıları artıyor mu, artmıyor mu diye merak ettim.
00:32Sayıları giderek artmaya başlamış.
00:34Hatta şehir insanları da artık yavaş yavaş Sultan Tazıların farkında alıp beslemeye başlamışlar.
00:41Zamanında Orta Asya'dan Türklerle buraya gelmiş, Osmanlı döneminde kullanılmış.
00:45Tavşan avında kullanmışlar sultanlar.
00:47Bir müddet sonra silah icat edildikten sonra yavaş yavaş bir köşeye atılmış.
00:51Artık kimse ismini duymaz olmuş.
00:53Ancak Eskişehir'de bir grup hayvansever bunları yaşatmaya çalışıyorlar.
00:59Onların hikayesini daha önce ekrana taşımıştım birazcık dediğim gibi.
01:02Şimdi giderek çoğalmış.
01:03Önce İstanbul'da bu hayvanlara bakan kişiler var, onlarla görüşeceğiz.
01:07Çünkü artık İstanbul'a kadar geldi bu kırsalın hayvanları.
01:10Daha sonra da ana vatanına gideceğiz.
01:23Benim normalde 6 tane daha köpeğim var.
01:26Çoban köpeği ve yabancı ırklar hepsi.
01:28Sonra Eskişehir'deki çok yakın bir arkadaşım.
01:31Hep yabancı ırklar bakıyorsun, biraz da yerli ırk bak diye 7 aylıkken nudosu bana getirdi.
01:36Sultan Tazısı hakkında var mıydı daha önce bir bilginiz?
01:40Gözle avlanan köpekler, koku, duysu, birçok şey varmış.
01:45Birçok şey varmış.
01:46Birçok şey varmış.
01:47Birçok şey varmış.
01:48Birçok şey varmış.
01:49Gözle avlanan köpekler, koku, duysu, birçok şey varmış.
01:50Birçok şey varmış.
01:51Birçok şey varmış.
01:52Birçok şey varmış.
01:53Birçok şey varmış.
01:54Birçok şey varmış.
01:55Birçok şey varmış.
01:56Birçok şey varmış.
01:57Birçok şey varmış.
01:58Birçok şey varmış.
01:59Birçok şey varmış.
02:00Birçok şey varmış.
02:01Birçok şey varmış.
02:02Birçok şey varmış.
02:03Birçok şey varmış.
02:04Birçok şey varmış.
02:05Birçok şey varmış.
02:06Birçok şey varmış.
02:07Birçok şey varmış.
02:08Birçok şey varmış.
02:09Birçok şey varmış.
02:10Birçok şey varmış.
02:11Birçok şey varmış.
02:12Birçok şey varmış.
02:13Birçok şey varmış.
02:14Birçok şey varmış.
02:15Birçok şey varmış.
02:16Birçok şey varmış.
02:17Birçok şey varmış.
02:18Birçok şey varmış.
02:19Birçok şey varmış.
02:20Birçok şey varmış.
02:21Birçok şey varmış.
02:22Birçok şey varmış.
02:23Birçok şey varmış.
02:24Birçok şey varmış.
02:25Birçok şey varmış.
02:26Birçok şey varmış.
02:27Birçok şey varmış.
02:28Birçok şey varmış.
02:29Birçok şey varmış.
02:30Birçok şey varmış.
02:31Birçok şey varmış.
02:32Birçok şey varmış.
02:33Birçok şey varmış.
02:34Birçok şey varmış.
02:36Köpek meraklı soruyorlar mı, cinsi nedir, nedir, nedir?
02:40Tabii tabii.
02:41Genelde zaten ah yedirmediniz mi falan diyorlar.
02:44Aç kalmış bir çocuk diyorlar ama ırkı gereği tabii ki kilosu ne kadar yemek verirseniz verin.
02:50İsterseniz makarnayla, ekmekle besleyin.
02:52Kilosu bu şekilde zayıf ama tabii soruyor.
02:55İnsanların ilgisini çekiyor baya baya.
03:06Vücutlarında çok fazla yağ olmadığı için birazcık hassas köpekler ama Anadolu'da falan işte evin içerisinde sobanın yanında uyuyan da tek ırk aynı zamanda.
03:15Bütün köpekler hani bahçede, dışarıda, ahırda, ağılda falan takılıyor ama bunlar böyle şey paşa gibi sobanın kenarında tabii üstlerine kıyafet falan giydirirler.
03:25Zayıf diye.
03:26Tabii.
03:28Şehirlerde maalesef birçok yabancı ırk var, yurt dışından getiriliyor, burada üretiliyor ama bizim safkan Anadolu hayvanları, Anadolu ırkları maalesef aynı rağbeti görmüyor ama böyle yavaş yavaş farkındalığın artması bizi de çok sevindiriyor.
03:48Şu anda Eskişehir'e gidiyoruz, Eskişehir Kütahya'ya.
03:51Afyon bu hayvanın ana vatanı.
03:53Özellikle Eskişehir'de bir grup bu iş için büyük bir mücadele veriyor.
03:57Onlarla tanıştıracağım sizi.
03:59Bu sürecin nasıl gittiğini onlara soracağız.
04:12Orada da bir köpek var.
04:18Bırak onu!
04:32Sultan Tazısı programını 2011'de yaptık.
04:352011.
04:36Uzun zaman geçti.
04:37Onun için oldu.
04:38Ne değişti? Neler oldu? Ne tür gelişmeler oldu?
04:42O zamanki federasyon yönetimi baya bir ölçümler yaptı.
04:47Ama daha fazla ölçüm gerekiyor standart yazılabilmesi için.
04:51Biraz popülerliği arttı diyebilirim.
04:53Herhalde sizin programdan sonra.
04:55Zaten Eskişehir, Konya, Afyon tarafında yaygındı.
04:58Çok arayan soran oluyor.
05:00Özellikle ben sosyal medyayı çok kullanıyorum.
05:02Ve her sabah yürüyüşlerde de videolarını, fotoğraflarını koyuyorum.
05:05Bunun ve diğer köpeklerimin.
05:07Bundan dolayı ilgi geliyor.
05:09Bazen gezdirirken hiç görmemiş olanlar.
05:12Bu uzun bacaklı hayvan ne?
05:14Değişik bir şey diyorlar.
05:15Aç kaldı diyorlar.
05:16O da oldu.
05:17O da oldu.
05:18Veteriner'e götürmüştüm.
05:19Veteriner'in kapısında beklerken.
05:20Yavrum sokaktan mı buldunuz?
05:21Pek aç kalmış, pek bakmamışlar falan dediler.
05:23Halbuki bakımları gayet iyi.
05:25Normal diğer tazılara göre hatta biraz daha fazla kilolu bile diyebiliriz.
05:30Ama bir ilgi var.
05:31Tanınırlığı arttı yani.
05:33Arttı arttı.
05:34Peki şu anda saflaşmış diyebilir miyiz?
05:36Zaten bunlar saf köpekler.
05:38Üreticisi de Erdoğan Köroğlu.
05:40Erdoğan da bu işlere dikkat ediyor.
05:42Ama genelde bizim millette bir kırma merakı var.
05:45Urfa tazısı bunun gibi değil.
05:47Urfa tazısı tüysüz tazı yöreye uygun olarak.
05:49Bunlar bizim İç Anadolu bölgesinde biraz daha uygunlar tüy açısından.
05:52Urfa tazısıyla kırıp Araplara satıyorlar.
05:55Ya da Urfa tazısını bunlarla ve Greyhound, İngiliz Greyhoundlarla kırıp satıyorlar.
06:02Çünkü yarışlarda kullanıyorlar.
06:04Araplarda da var demek ki o düşünce.
06:06Kırma köpeklerin daha iyi olduğuna dair bir şey var.
06:09Yasak normalde değil mi?
06:10Saf hırkları.
06:11Bende mi kırık olduğu için bu tür köpeklerin dışına çıkarılması aslında yasak.
06:15Ama yapıyorlar.
06:16Yasalış yollarla çok yapan var.
06:37Bu Sultan tazısı deyince bunların hırk özelliği ne?
06:40Yani ne bekliyoruz şu anda?
06:42Hırk özelliği bunlardan burunlarını kullanmasını beklemiyoruz.
06:45Ayrı dönemek bir yapıya sahipler.
06:47Kafa yapısı ince.
06:49Dişler.
06:52Tavşan avı yakalaması için.
06:54Köpek dişleri uzun.
06:56Şeneleri sert.
07:00Bunlar aslında şey diyebiliriz aslında.
07:02Sprinter koşucusu.
07:04Sprinter koşucusu.
07:05400 metre koşucusu diyebiliriz bunlara.
07:17Gezerken son derece sakinler.
07:19Son derece rahat yürüyorlar.
07:20Ama avı gördükleri anda hızlı koşuyorlar.
07:24400-500 metre.
07:25Yakaladı ya da yakalayamadı.
07:27Sonra dönüp gelip yine sakin bir şekilde yürümeye devam ediyorlar.
07:29Avı arama dürtülleri yok bunlarda.
07:34Kardeşi.
07:35Öyle mi?
07:36Kardeşler.
07:37Birden beri görüşmüyorlardı.
07:38Görüşüyorlar şimdi.
07:39Tanıdılar mı acaba birbirlerini?
07:41Korkma kızım.
07:42O da anneleri.
07:43Evet bu da anne.
07:44Bütün aile burada.
07:45Anne tanıdı mı acaba?
07:46Zor.
07:47Zor.
07:48Zor.
07:49Göğüsleri, akciğer önemli çünkü nefes.
07:54Göğüsleri derin.
07:56Giderek incelen bir yapıya sahip.
07:58İnce uzun bacaklar.
07:59Kastarıp dokunur şöyle.
08:04Kastlar çok iyi.
08:05Koşmak için yaratılmışlar ama kısa koşucular.
08:07Yani maraton koşusu değil bunlar.
08:09400 metre koşup yakalayıp ya da yakalayamayıp.
08:13Bazen çünkü av daha şanslı.
08:15Ormana giriyor ya da yerel halkın bizim yerel avcıların bükmediği olay var.
08:21Sağa sola anid dönüşler yapıyor tavşan.
08:23Sakin sakin sakin.
08:25Gel bakalım.
08:26Sakin kardeşim.
08:27Kardeşsiniz.
08:28Gel kuzum.
08:33Ben çocukluktan beri aslında ben Akşehirliyim.
08:41Akşehir'de de çoktu.
08:43Benim küçüklüğümde de çoktu.
08:44Çok severdim.
08:45Sonradan büyüyünce şimdi de imkanımız olunca aldım tazı.
08:505-6 yıldır bakıyorum.
08:52Sultan tazısını daha önce biliyor muydunuz?
08:54Biliyordum evet.
08:55Federasyonda 2010'da federasyona ben dahil oldum.
08:58Oradan zaten çalışmalar vardı.
09:00Yurt dışından kinolog, hakem arkadaşlar gelip ölçmüştü Sırbistan'dan.
09:04Onlarla birlikte burada çalışmasını yaptık.
09:06Ben de yanlarında gitmiştim o zaman.
09:08Peki o zamanlar yani Eskişehir'de çok yoktu.
09:10Çok bilinmiyor da yani bu bölgede aslında bu bölgenin hayvanı.
09:13Evet.
09:14Konya, Eskişehir bu cevherlerde çok ama eskiden avlanırken atla gidiyorlarmış.
09:20Şimdi at kalmadı makinelileşti artık.
09:22Makinelileşince bunların da çok işlevi köyde kalmadığı için çok ender az kaldı.
09:28Ama ben diyorum ki çok seviyorum.
09:30Bakıyorum yani.
09:48Dernek ne zaman kurulmuştu?
09:50Derneğimizi 2010 yılında Eskişehir'de kurduk.
09:53Kurucusu Fatih Ay benim.
09:55Hala o 2010 yıldan bu yıla kadar da başkanlığını devam ettirmekteyim.
09:59Ne yaptınız o günden bugüne?
10:01O günden bu yana sağolsun da Ümit Hocam'ın da destekleriyle bazı çalışmalar yaptık.
10:05Köpekleri kayıt altına aldık.
10:07Hiç kayıtlı köpek olmadığı halde.
10:09Ölçümlerini yapıp takip etmeye çalıştık.
10:11Daha sonra federasyon üyesi olduk.
10:13Federasyon üyeliğinden sonra biraz daha köpeklerin genel açtırmalarını falan yaptırmak için çalışmalarda bulunduk.
10:20Ama pek istediğimiz yerlere getiremedik, gelemedik.
10:22Üreticileri azaldı.
10:24Hayvana ilgi daha önceden bu kadar yoktu.
10:28Sizin bu programlarınızdan sonra falan da evde beslemeye falan da çalıştılar.
10:32İsteyenler oldu.
10:34Evde beslemeler falan çoğaldı.
10:36Köpeğe ilgi çoğaldı.
10:38Yalnız dediğimiz gibi av alanında kullanılması azaldı köpeğin.
10:41Yani avcılıkta baya baya geri plana düştü.
10:45Peki yani bunun devlet eliyle yapılabilir mi böyle bir şey?
10:48Bunların sayılarının arttırılması.
10:50Tabii ki mutlaka yani devlet eli olsa daha çok arttırılabilir sayısı.
11:00İnsanların ilgisi değişiyor herhalde.
11:02Yani tazıyla avlanmayı pek belki istemiyorlar.
11:04Aslında çok güzel bir şey.
11:06Çünkü şartlar eşit gibi.
11:08Ateşli silahlarla yapılan av gibi değil.
11:10Öyle düşünmek lazım.
11:11Giden tüfek kullanmıyor zaten.
11:12Tabii tüfek kullanmıyor.
11:13Tüfeksiz gidiyorsunuz.
11:14Aslında şartlar eşit gibi.
11:16Çok da keyifli.
11:18Nereden baksanız 20-30 tane tavşan kovmuştur benimle beraber.
11:22Yakaladığı tavşan daha bir.
11:24Aslında doğanın iki canlısının mücadelesini izliyorsunuz.
11:27Yani silah silah yok.
11:28İzliyorsunuz sadece.
11:29Koşması ve peşinden koşması hoşuma gidiyor benim mesela.
11:32Çok hoşuma gidiyor.
11:33Normalde neyle besleniyor?
11:35Tavuk, makarna, sebze.
11:37Kuru mama falan yok.
11:38Kuru mama veriyordum.
11:39Çünkü son bir aydır değiştirdim.
11:40Çünkü artık en azından bir beslem uzmanıyla görüştüm.
11:43Bana beslenme programı hazırladı.
11:45İşte karnabahar, kabak, taze fasulye.
11:48Makarnayla karıştırılıyor.
11:50Tavuk suyu makarnayla.
11:51Üzerine de tavuk veriliyor.
11:54Tavuklar bizim bayağı vegan besleniyor.
11:56Vermek gerekiyor.
11:58Protein, karbonhidrat, yoğurt.
12:00Haftada iki kere yoğurt.
12:02Mamanın içine karıştırıyorsun.
12:04Makarnanın içine.
12:05Biraz benim için yorucu oluyor ama ben keyifle yapıyorum.
12:08Köpek de çok bende ama keyifle yapıyorum.
12:10Diğerleri de mi aynı şekilde sırf bu mu?
12:11Diğerleri aynı şekilde besleniyor.
12:13Ama sırf tek taze bu var.
12:15Diğerleri farklılıklar.
12:36Bunlar hepsi cins değil mi?
12:37Bunlar evet.
12:39Bu zerdeva.
12:415 yaşında.
12:42Şimdi bunlar İngiliz.
12:43Bunlar seter ama İngiliz seter.
12:45Yani bunlar ırkı tanımlanmış mı oluyor?
12:48Tabii tabii kesinlikle.
12:491870'lerde hatta tanımlanmış.
12:52Yani bizim de çalışmak istediğimiz aslında Osmanlı tazesi ya da Türk tazesi.
12:56Türk tazesi tabii.
12:57Öyle geçiyor zaten.
12:58Öyle geçmesi de gerekiyor.
12:59Öyle geçiyor da yurt dışında Türk tazesi.
13:01Anadolusluğundan tazesi ya da Türk tazesi diye geçiyor.
13:03Yani insanlar satın alırken bu Türk köpeği diyecek.
13:06Türk köpeği tabii tabii.
13:07O önemli zaten ya.
13:08Akbaş içinden yani.
13:09Kangal çoban köpeği.
13:11Türk çoban köpeği Kangal.
13:13Ya da işte Türk çoban köpeği Akbaş.
13:16Türk tazesi.
13:17O yüzden önemli bunların şeylerinin.
13:19Tabii.
13:20Irk özelliklerinin.
13:21Tabii tabii.
13:22Ne diyorlar?
13:23Standartlarının belirlenmesi.
13:24Standartlarının belirlenmesi.
13:25O yüzden önemli.
13:26Mesela Kangal'ın standartında orijinal ülke Türkiye.
13:30Sahiplik hakkı Türkiye yazıyor.
13:32Diğerlerinin de yazması lazım.
13:34Akbaş'ın, zerdevanın.
13:36Sahiplik hakkı.
13:37Tazının da.
13:38Tazının da yazması lazım.
13:39Geri geri gidiyor.
13:40Aslında bu çok önemli bir şey.
13:41Niye devlet buna, Tarım Bakanlığı niye buna el atmıyor?
13:45Tarım Bakanlığı Türk tazesi diye tescillenmiş ama
13:48yurt dışında uluslararası kapsamda pek uğraşmıyor.
13:52Aslında uğraşması lazım bence.
13:54Ya bu bildiğin baklava gibi bir şey yani.
13:56Tabii tabii baklava gibi döner gibi bir şey yani aslında.
13:58Ve bunlar çok daha önemli.
13:59Canlı ve karakterleri ve iş yapımı özellikleri olan hayvanlar.
14:04Köpek ırkları Avrupa'da çok popüler.
14:06Dergileri var, şu su var, bu su var.
14:08Bizde baklavanın her hafta dergisi çıkmıyor da bu hayvanların dergileri.
14:12Her hafta yarışmalar oluyor.
14:13Değişik değişik yarışmalar.
14:14Kimisi soy, ırk standartı yarışmaları.
14:17Yani ırk standartı uyumadan ilişkin yarışmalar.
14:19Av köpekler yarışmaları.
14:21Tazı, korsing diyorlar.
14:22Tazı yarışmaları.
14:23Yarışları.
14:24Ondan sonra.
14:27İşte bu zerdevanın özelliği bu.
14:28Devamlı mız mız mız mız.
14:30Devamlı.
14:32Bir şikayetçi hali varmış gibi.
14:33Halbuki sabah 10-15 metre yürüdük beraber.
14:35O benden çok tatlı.
14:36Hepsiyle beraber yürüyor musun?
14:37Hepsiyle beraber.
14:38Bu cins değil ama.
14:39O değil o.
14:41Ne olduğu belli değil ama tatlı.
14:57Sultan Tazı'yla ilk tanıştığımda sayıları çok azdı.
15:00Ben de bilmiyordum açıkçası.
15:02İlk gördüğümde şaşırmıştım böyle zayıf hayvanlar.
15:04Daha sonrası bu hayvanlar üzerinde iyi çalışmalar yapıldı.
15:08Yavaş yavaş artık saflaşmaya başladı.
15:11Geni de ortaya çıkmaya başladı.
15:13Kaybetmiştik.
15:14Kazandık bu hafta.
15:15Bu hikayeyi ekrana taşımaya çalıştık.
15:17Haftaya bir başka yerde, bir başka hikayede buluşmak üzere.
15:20Hoşçakalın.
15:21Biz biraz koşmalarını seyredeceğiz.
15:22Değil mi?
15:30İzlediğiniz için teşekkür ederim.
15:32Bir sonraki videoda görüşmek üzere.
15:34Hoşça kalın.