T24 yazarı Prof. Dr. Ayşe Naz Bulamur ile T24 editörü Hazal Sipahi’nin dizi, film ve belgesel gibi yapımları tartıştığı Ekran Aşkına’nın yeni bölümünde Joker: İkili Delilik filmi mercek altında.
Joker’in trajik köken hikayesinden doğan bu yeni film, karmaşık bir aşk hikayesini odak noktasına alarak, Joker ve Harley Quinn’in birlikte tehlikeli ve toksik bir bağ kurmalarını konu ediniyor. Joker: İkili Delilik filmi, iki karakterin birbirlerine olan bağımlılıklarının yıkıcı etkilerini anlatmak istese de, bu ilişkinin psikolojik boyutlarına dair derin bir analiz sunmak yerine şiddetle harmanlanmış bir gösteri sunuyor.
Nasıl olur da beş kişinin ölümünden sorumlu Joker, kitlelerin sevgilisi bir anti-kahramana dönüşür?
Joker, Amerikalı beyaz bir erkek olmasaydı (anti)kahraman olabilir miydi?
Neden Joker “özgürlük savaşçısı”, Harley Quinn ise ehlileşmesi gereken bir “vahşi” ilan ediliyor?
Joker’in trajik köken hikayesinden doğan bu yeni film, karmaşık bir aşk hikayesini odak noktasına alarak, Joker ve Harley Quinn’in birlikte tehlikeli ve toksik bir bağ kurmalarını konu ediniyor. Joker: İkili Delilik filmi, iki karakterin birbirlerine olan bağımlılıklarının yıkıcı etkilerini anlatmak istese de, bu ilişkinin psikolojik boyutlarına dair derin bir analiz sunmak yerine şiddetle harmanlanmış bir gösteri sunuyor.
Nasıl olur da beş kişinin ölümünden sorumlu Joker, kitlelerin sevgilisi bir anti-kahramana dönüşür?
Joker, Amerikalı beyaz bir erkek olmasaydı (anti)kahraman olabilir miydi?
Neden Joker “özgürlük savaşçısı”, Harley Quinn ise ehlileşmesi gereken bir “vahşi” ilan ediliyor?
Category
🎥
Kısa filmDöküm
00:00T24 ekranından herkese merhaba. Ben Ayşenaz Bulamur.
00:13Ben Azal Sipahi. Ekran aşkına da bizleri ekrana bağlayan diz ve film gibi yapımları mercek altına alıyoruz.
00:19Peki hocam bu bölümde konuşacağımız, tartışacağımız yapım hangisi?
00:23Bugün Joker ikili deliliği tartışalım.
00:26Pek ciddiye alınmayan Arthur, nam-ı diyar Joker, New York eyaletinin Gotham şehrinde yaşıyor.
00:32Bu tabi ki kurgusal bir şehir ve ilk filmde katıldığı bir canlı yayında 5 kişiyi öldürmüş sunucu dahil.
00:40Ve çocukken istismar edilmesine göz yuman annesini de boğarak öldürüyor.
00:45Ve ikinci filmde hapishanede ve hapishanenin tüm zorlu koşullarına rağmen aşık oluyor ve böylece ikili delilik başlıyor.
00:54Evet filmin ismi de Joker ikili delilik zaten.
00:57Joker'in ikinci filminin ismindeki bu iki delilikte iki veya daha fazla kişinin aynı deliliği ya da sanrayı paylaşması durumuna deniyormuş.
01:07Buradan da aslında Joker ile Lady Gaga'nın canlandırdığı Lee karakterinin ikili deliliğini belki biraz anlayabiliriz.
01:15Ben daha fazlasını da anlamaya kalktım.
01:17Çünkü Joaquin Phoenix'in canlandırdığı Joker Arthur Fleck karakteri Ark'ın eyalet hastanesinde.
01:24Ve burada savunma avukatı Joker'in Arthur'un diyor ki sen aslında ikili bir kişilik bölünmesi yaşıyor olabilirsin.
01:33Böyle bir sarnı yaşıyor olabilirsin.
01:35Aslında senin hapiste gitmen değil cezai ehliyetinin olmaması lazım.
01:39Bir böyle daha akıl sağlığına alakalı bir klinikte yatmasın.
01:43Ben de bundan bir savunu yapacağım diyor.
01:46Belki acaba hani o ikili kişilik bozukluğu falan oradan da mı bir ikili deliliğe gönderme yapıyoruz diye düşündüm.
01:53Bir de ikinci film olduğu için de aynı zamanda hani böyle bir kere de üç tane yere acaba referans mı gönderiyoruz diye düşündüm.
02:02Peki hocam ilk film nasıl bitmişti birazcık bahsettiğiniz ve bu devam filminin yapılmasına gerek var mıydı dersiniz?
02:08Şimdi öncelikle Arthur'un iki farklı kişiliği olduğunu iddia eden avukat bana göre film değil.
02:15Ve hatta film avukatın tezini de doğrulamıyor.
02:18Tam tersi bence bu sendromun birazcık romantize edilmesini, yüceltilmesini de eleştiriyor.
02:25Ben daha çok ikili deliliği evet iki oyuncunun birlikteliği olarak gördüm.
02:31Ve zaten de bu 1930'lardaki ünlü bir gangster çift var Bonnie and Clyde.
02:37Onları da biraz hatırlatıyorlar sanki.
02:39Onlar da zamanında böyle kapitalizme karşı çıktıkları için güya böyle bir ilah haline getirmişlerdi.
02:46Ve buradaki delilik de aslında ikili delilik değil bir toplumsal delilik de görüyoruz.
02:52Çünkü bir katil kutsal bir savaşçıya dönüşüyor ve insanların işi gücü yok.
02:58Herkes sokaklarda Joker'in serbest bırakılması için bağırıp çağırıyorlar.
03:04Ve asıl delilik bence bu toplumsal delilik olduğunu düşünüyorum burada.
03:09Evet yani sizin de söylediğiniz gibi Joker hakkında filmler çekilmiş, animasyonlar yapılmış.
03:15Böyle bir ortamdan bahsediyoruz.
03:17Peki nasıl oluyor da beş kişinin ölümünden sorumlu Joker kitlelerin sevgilisi bir antikahramana dönüşebiliyor?
03:25Ve neden Joker'in davası 100 yılın davası gibi anlatılıyor filmde?
03:30Evet aslında 100 yılın davası denilmesi de çok hazin.
03:34Ve bence bu sıfat Amerika'da yaşanan birçok vahşet olayını da göz ardı ediyor.
03:41Bence onların önemini de.
03:43Burada Joker'in inanılmaz bir hayran kitlesi var.
03:46Çünkü canlı yayında çok ünlü bir sunucuyu öldürüyor Robert De Niro'nun oynadığı.
03:52Şimdi ben düşünüyorum eğer buradaki Arthur karakteri sadece metroda kendisine zorbalık yapan bir genci öldürseydi.
03:59Bu kadar popüler olur muydu?
04:01Bence hayır.
04:02Ve ünlü birini öldürdüğü için bu cinayetin sansasyonel bir haber değeri var.
04:07Yoksa herhangi bir genç olsaydı burada kurban sadece.
04:10Belki kimsenin umurunda olmazdı.
04:13Ve Arthur eğer Afrikalı Amerikalı olsaydı da bu 100 yılın davası olmazdı aslında.
04:19Şimdi evet görüyoruz Arthur çok ekonomik zorluklar çekmiş.
04:23İşte zayıflığından, palyaço makyajından dolayı tırnak içinde bir ucube olarak dalga geçinmiş.
04:30Ama peki azınlıklar da Joker gibi görünmüyor, duyulmuyor.
04:35Şimdi azınlıklardan biri canlı yayında bir cinayet işleseydi ilahlaştırılır mıydı?
04:40Büyük ihtimalle anti göç kampanyaları için bir örnek olurdu herhalde.
04:46Evet ilk filmde bu konuda birazcık eleştirilmişti.
04:50Yani işte mental sağlık sorunları bir kişiyi suçluluğa dönüştüren belirleyici etmenlerden biriymiş gibi gösteriliyor diye düşünülmüştü.
05:00İkinci filmde de Arthur tutuklu bulunduğu hastanede hayranı olan,
05:04yani filmlerini izlemiş, ona hayranlık beslemiş Lady Gaga'nı canlandırdığı Lee karakteriyle tanışıyor.
05:11Filmde Lee'yi diğer Harley Quinn'in versiyonlarının aksine bir terapist olarak değil,
05:16klinikte tanıyoruz bir hasta olarak orada bulunan.
05:20Ve aslında daha sonrasında da bir psikiyatri diploması olduğunu da öğreniyoruz.
05:26Ama Lee'nin orada bulunmasının sebebi varlıklı ailesinin evini kundaklamış ateşe vermiş olması.
05:33Peki bu iki anti kahraman yani Lee ve Joker üzerinden düşündüğümüzde ilahlaştırılmaları,
05:40nerelere konulduklarına dair buradaki cinsiliyetçiliği nasıl görüyorsunuz, yorumluyorsunuz?
05:47Şimdi Harley de zengin bir ailenin kızı ve ailesinin apartmanını yakmış aslında.
05:54Fakat bu suçundan dolayı o daha çok tırnak içinde deli ve asi bir kadın olarak gözükür.
06:00Ve yüz yıllardır her zaman işte kadınlar aman kapatılsın, hapsedilsin ya da tımarhaneye kapatılsın şeklinde bakılır.
06:08Yani burada maalesef Joker işlediği suçlardan dolayı bir kahraman, öbürü ise gene tırnak içinde vahşi bir kadın olarak resmedilir.
06:19Ve cinsiyetçilik, ırkçılıkla da beraber yürüyor aslında filmde.
06:24Bu Joker'in bir Afrikalı-Amerikalı komşusu var ve kadının evine habersiz girmiş bir gün ve küçücük küçücük kızını da korkutmuş.
06:33Fakat bu sebeple kimse suçlamıyor Joker'i.
06:37Ve Hulk Joker'in yanında ve tam tersine de bu kadın yüzünden Joker hapse girdi diye kadına bir sürü zorbalık yapmışlar.
06:45Kadın şehri terk etmek zorunda kalmış.
06:48Yani burada beyaz bir Amerikalı erkek katil bile olsa hep merkezde, kadınlar ise figüran.
06:57Maalesef Can Bas filminde de durum böyleydi.
07:01Ve film için de bir mahkeme salonu draması diyebiliriz sanki.
07:05Yaklaşık iki buçuk saatimiz hastaneyle mahkeme arasında geçiyor çoğunlukla.
07:11Bir yandan müzikal öğeleri de içinde barınırıyor film ve Venedik Film Festivali'ndeki konuşmasında Lady Gaga film için tam olarak müzikal denemez diyor.
07:21Aslında hani müzikal olmanın öğelerini de taşıyor.
07:25Çünkü hani müzikallerde de karakterlerimiz bir ifade yöntemi olarak hani müziği, şarkı sözlerini, oradaki müzikal öğeleri kullanıyorlar.
07:34Ama nedense film böyle bir gizli müzikal havasında takılmayı tercih ediyor gibi.
07:40Ve bir yandan da ben de hani müziklerin yer aldığı sekansları da çok etkileyici bulamadım açıkçası.
07:46Hani böyle sanki filmin oyuncuları arasında Lady Gaga var diye Lady Gaga şarkı söylesin istenmiş.
07:52Ama çok da hani oralardan da böyle inanılmaz bir şeyler çıkartılamayınca da o da böyle bir arkada kalmış.
08:00Lady Gaga'nın hani müzikal tarafı çok iyi kullanılamamış.
08:04Belki de harcanmış gibi olmuş bence.
08:07Siz hani bu müzikal öğelerin kullanımı, müzikal yani gizli müzikal olma meselesine dair sizin yorumlarınız neler?
08:15Belki de Lady Gaga'nın dediği gibi müzikal denemez.
08:18Çünkü müzikal filmde elzem değil aslında.
08:21Bence tamamen hapishane sahnelerini yumuşatmak için kullanılmış.
08:26Yoksa sadece hapishanede Joker'in işte şiddet gördüğünü izleseydik hani belki film bu kadar tutmayabilirdi.
08:34O yüzden de bütün bu karanlık işkence sahneleri yumuşatılmış.
08:38İşte Joker hayalinde Harley ile birlikte olduğunu düşünüyorlar böyle ve o sırada da beraber şarkı söylüyorlar.
08:45Böyle ikilinin böylece sahneleri de artmış.
08:49Hele yani hapishanenin içinde yangın çıkmış.
08:52Bunlar dışarıda şarkı söylüyorlar, dans ediyorlar.
08:55Yani bu bana çok inandırıcı gelmedi.
08:58Bir de Harley'nin hep söylediği bir şarkı var.
09:01Bir dağ inşa etmek.
09:03Buna da çok ikna olamadım.
09:05Çünkü bir dağ inşa etmek evet yeni bir düzen kurmaktır belki.
09:09Bu dağ metaforu bana Harlem Rönesans'ta Afrikalı-Amerikalı yazarların dağ metaforunu nasıl kullandığını hatırlattı.
09:17Mesela Langston Hughes der ki Amerika'daki ırkçılık o kadar büyük ki bizim bunu aşmamız için yüksek bir belki de dağa çıkmamız lazım.
09:26Belki de barış için, eşitlik için der.
09:30Çok zorlu bir yol bizi bekler der.
09:33Ama burada Harley zaten zengin bir ailenin kızı.
09:37O yüzden buradaki dağ metaforuna daha ikna olamadım ben filmde.
09:43Mesela La La Land'i izlediğimiz zaman o müzikleri çıkarttığımızda film artık olmaz bence.
09:49Ama burada elzem bir durum yok bana göre.
09:52Evet tam olarak neyin mücadelesindeler onu anlamak çok mümkün olamıyor böyle de olunca.
09:59Şimdi bir spoiler uyarısı yapayım.
10:01Çünkü filmin sonunda Arthur'un aslında yeni Joker olacağı ima edilen isimsiz bir tarafından öldürülmesini görüyoruz.
10:10Aslında filmin başındaki animasyon sahnesi de bunun habercisi gibi.
10:14Ve böylece Joker bir anda Kara Murat gibi bir karaktere dönüşüyor.
10:20Sanki bana onun mesajı verilmiş gibi geldi ve onun yerine işte birileri geçecek.
10:25Bu da böylece bir orijin story olacakmış gibi.
10:29Hani böylece kim için yapıldığını anlamanın gerçekten çok zor olduğu bu filmde Joker'in aslında Kara Murat anlamında Joker'in doğuşunu görüyor gibiyiz.
10:43Evet evet belki de öyle gerçekten.
10:47Joker benim.
10:50Yani evet animasyon kullanımını ben çok sevdim filmde.
10:53Çünkü sanki hayat belki de çok absürt, anlamsız ve insanların hayatı o kadar boş ki bütün umudu Joker'in hapisten çıkmasına bağlamışlar.
11:04Zaten animasyonda da bir karakter bu çok dokunaklı değil mi diyor özellikle filmin sonlarına doğru.
11:11Bu da evet bence de çok dokunaklı.
11:13Yani insanların bu kadar egemen ideolojilere bağlı kalıp bir kurtuluşu aslında bir katilde görmesi de çok azim.
11:24Peki hocam Joker ikili delilik neden izlenir dersiniz?
11:29Neden izlenir?
11:31Ben belki de Lady Gaga var diye izledim.
11:34Lady Gaga'nın açısından bende.
11:36Kesinlikle çünkü oyunculuğunu çok beğeniyorum Lady Gaga'nın.
11:39Çok doğal ama izlediğime de pişman oldum.
11:42Çünkü bu hapishane sahneleri çok romantize edilmiş.
11:46Aşk yaşıyorlar hapishanede.
11:48Bir sevişme sahnesi var.
11:50Müzik dersleri alıyorlar.
11:52Böyle yumuşatılmış bence bu hapishane hayatı.
11:56O yüzden de açıkçası bence çok da izlemeye gerek yok diye düşünüyorum.
12:02Ben de Lady Gaga'nın hatırına dedim.
12:05Bir de yakin Phoenix Veganoğlu için diye bir şaka yazdım notlarımın arasına.
12:11Aynı zamanda siz de başında konuşurken söylemiştiniz.
12:15Burada filmde New York eyaletinde olduğumuzu anlıyoruz.
12:20Çünkü Gotham için hep böyle şey konuşulur.
12:22New York mu? Neresi? Orası mı? Burası mı?
12:24Ve bu hani New York'a referanslar bol olsa da aslında çekimler hep farklı şehirlerde de yapılmıştır.
12:31Tam olarak New York'tur demiş olmamak için.
12:34Arthur Fleck, New York eyaletinin bir dava dosyası olduğunu görüyoruz.
12:40New York eyaleti Arthur Fleck'e karşı diyor bu dava dosyasını harbiden okurken.
12:45Bu anlamda da belki ilginç bir bilgi olabilir diye düşündüm.
12:49O yüzden de New York'u görmek de güzeldi yine.
12:53Peki neden izlenmez dersiniz?
12:55Şimdi bana göre evet bizi belki bu kapitalist düzeni eleştiriyor.
12:59Ama bu eleştiriye de yeni bir boyut getiremiyor maalesef.
13:04Yani biz filmde yeni bir düşünce, yeni bir argüman görmüyoruz.
13:08Ama bu çoklu kişilik bozukluğuyla ilgilenenler için aslında The Crowded Room diye bir dizi var.
13:15Belki onu izlemelerini önerebilirim.
13:17Ben de sizin gibi müzikal sekanslara çıkarsaydık film çok da bir şey kaybetmezdi diye düşünüyorum.
13:23Aynı zamanda filmin kimin için yapıldığını anlamak da çok güç.
13:26Hani müzikal sevenler için mi? Joker fanları için mi? Harley Quinn hayranları için mi?
13:32Çizgi roman takipçileri için mi?
13:34Yoksa yani hani antikar roman sevenler için mi?
13:37Tam olarak hani o hedef kitle kim? Kim sevmeli bu filmi? Kim sever falan anlamam.
13:43Gerçekten güç ve iki buçuk saat boyunca da yeni ve heyecanlı bir şey izlemiyoruz aslında.
13:51O yüzden izlenmez diyorum.
13:53O zaman bir sonraki bölümde buluşmak üzere diyelim mi?
13:56Evet. Ekran Aşkına da tekrar görüşmek üzere.
13:59Hoşçakalın.