Tarihi çarşıda kadın eliyle üretim: Su kabağı süslemesi
Üretim Zamanı ekibi bu hafta su kabağı işlemeciliğinin izini sürdü. Girişimci Melahat Türkkan Apaydın, zanaatıyla asırlık geleneği geleceğe taşıyor. Üretim Zamanı ilham verici hikayelerle her pazar 10:35'te CNN TÜRK'te.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Sonuç beklediğiniz her işin mutlaka bir girişimi ve emeği olmalı.
00:12Sadece bu emek bile bunu yapabilmenin verdiği güç beni çok mutlu hissettiriyor.
00:19Bunu yapabilirsem daha birçok şey yapabilirim diyorum.
00:30Merhabalar, Melahat Türkan Apaydın ben.
00:33Samsun Tarihi Bedestan Çarşısı'nda hobi ve sanat atölyem var.
00:37Burada polyester, ahşap, ham malzemelerin hem boyanmasını hem de boyanıp satışa sunulmasını sağlıyoruz.
00:45Su kabağı işlemeciliğini yapıyoruz, boyama kursları veriyoruz.
00:49Kadınların yaptığı ürünleri burada değerlendirmeleri için pazar alanı sunuyoruz.
01:01Aslında bu serüven benim için pandemi döneminde başlamıştı.
01:04Dekoratif ev aksesuarları, züccacı olan bir dükkanımız vardı, onu devrettik.
01:09Umutsuz olduğumuz o dönem ne yapabiliriz diye düşündüğümüzde
01:13eşimle beraber bir şekilde çarkın dönmesi için çözümler bulmamız gerekiyordu.
01:18Ne yapabilirdik? O ara dışarı çıkamıyorsunuz, ticari hayatınız devam etmiyor.
01:23Bunun en güzel çözümü internette.
01:25Önceden hazır ürünleri alıp satıyorduk dükkanda.
01:28Şimdi kendimiz üretelim, kendi emeğimizi pazarlayalım.
01:31En azından maliyet de düşer, kazancı da iyi olur diye internetten başladık.
01:36İkimizin yeteneğini birleştirdik aslında.
01:38Makine kullanımında o daha iyiydi.
01:40Beraber çalışmaya başlayınca daha güzel şeyler çıkmaya başladı.
01:44Birbirimize destek olarak bunu geliştirdik.
01:46Ama tabii zamanla evde atölye çok zor bir şey.
01:49Hem dağınıklık hem ürün kalem sayısının artması sığamaz olduk.
01:59Çok dükkan baktık aslında.
02:01Sonra bu dükkanı bulduk.
02:03Burası 1925'lerden kalma eski bir bina aslında.
02:07Çok eski.
02:08İçinde tadilatlar yapıp her şeyini düzeltip birkaç ürünle başladık.
02:20İçinde bulunduğumuz atölye 4 kat.
02:22Giriş katımızda polyester ham, ahşap ürünler var.
02:26Diğer ikinci katta da atölyemiz var.
02:28Bütün kurslarımızı orada veriyoruz.
02:30Üçüncü katımızda da ahşap işlerin atölyesi var.
02:33Ama şu an depoları kullanıyoruz.
02:35Mevcut yerimiz olmadığı için.
02:36Dördüncü katta da güzel bir dinlenme alanımız var.
02:39İşimiz bittiği zaman, ele ayak çekildiği zaman,
02:41gelen arkadaşlarla ya da kursta olan arkadaşlarla dinlenip mola verdiğimiz bir alan.
02:46Orası mesela çok viraneydi.
02:48Orayı oturma alanına çevirdik.
02:50Gelenler hem samimi bir ortamda otursun hem de dinlenmiş olsun.
02:57Su kabağının çeşitli işlemeleri var.
02:59Hani uçlar yardımıyla kabartması, kesmesi.
03:03Daha çok en popüleri Anadolu'da boncuk işlemelidir.
03:07Üzerleri hep renkli renkli boncuklarla işlenir.
03:10Işık yandığı zaman böyle mozaik görünümünde rengarenk olur.
03:14Tarihimiz de çok yeni bir şey değil.
03:16Eskiden mutfaklarımızda da kullanılan bir eşyadır.
03:19Mesela kuruduktan sonra doğal ahşap gibi düşünün.
03:22Her türlü kullanıyorsunuz.
03:23Su almak için küplerden eski zaman ve mutfaklarda kullanılmış bir üründür.
03:28Dekoratif olması zamanla evrilerek işlenip,
03:32ne yapılabilir bundan diye insanların fikriyle çıkmış aydınlatma işleri var.
03:48Pis bir iştir aslında.
03:49Temizlenmesi, toz, maskesiz çalışmamak lazım.
03:52Daha çok buna alerjisi olanlar için.
03:54Temizliği yapılıyor.
03:55Sonra üstünün desenleri tasarlanıyor.
03:57Keserken ayrıca bir makine kullanmak da zordur.
04:00En kolay kısmı hepsi bittikten sonra boyanması ve tasarlanması.
04:05Biz kesme kısmında biraz daha kendimizi geliştirirdik.
04:08Daha böyle farklı, estetik bir şey yakaladık.
04:12O anlamda da biraz farklı oldu bizimki.
04:20Bu meslekten ya da bu işten ne kadar kazanabilirsin diye çok soran oldu.
04:25Bundan para kazanamazsın.
04:26Sen bundan bir geçim sağlayamazsın.
04:28Aslında emek pahalı bir iş.
04:30İlk boyama yaptığımda böyle çok duygulandıydım.
04:33Çünkü o zaman insanların tepkisi nasıl olacak?
04:37Bir şey yapıyorsunuz, üretiyorsunuz ama
04:39acaba benim şevkimi kıracak mı?
04:41Burun kıvırıp da bu böyle mi oldu diye düşünüyorum.
04:44İlk bir tane tabak boyamıştım.
04:46Müşteri aldığı zaman o kadar duygulanmıştım ki
04:49ona hiç verisim gelmemişti aslında.
04:51Ama sattığım fiyatın etiketiyle beraber
04:54o gün böyle fotoğrafını çekip saklamıştım onun.
04:57Anısı kalsın diye.
05:14Sabah geliyorum, dükkanı açıyorum.
05:16Dükkanı açmadan önce ta sokağın başından
05:18bütün esnafa günaydın, hayırlı işler diyerek başlıyoruz.
05:21Burada herkesin babadan oğla geçtiği sabit dükkanları var.
05:24Ve hepsi babaların işini yapıyor.
05:26Ve erkeğin hakim olduğu bir arasta.
05:29Buraya ben ilk geldiğimde bazıları
05:31ya ne oluyor bu kadar işten sonra buraya farklı bir iş açılıyor.
05:35Acaba bize şey mi farklı bir imaj mı?
05:37Çünkü değişmekten korkan bir sürü esnaf var.
05:40Böyle tereddütle yaklaşmışlardı.
05:42Sonra esnaf komşularımı çok seviyorum.
05:45Onlar da böyle abla diye beni sahiplendiler.
05:47Bir çay isterler, bensiz çay içmezler.
05:50Herkes saygı duyuyor ve çok özen gösteriyorlar davranışlarına.
05:54Mesela burada bir bayan olduğunu unutmuyorlar.
05:56Kapıda konuştuklarına bile dikkat ediyorlar.
05:58Gerçek esnaf ruhuyla çalışmak besliyor beni daha çok.
06:03Boyama yaparken bir kere zihin çok dinleniyor.
06:07Renkten renge geçiş, ruh haline...
06:09Ben renkli bir insanım gördüğünüz gibi.
06:11Renkten renge geçiş, hangi rengin neyle kombin olacağı,
06:15buna ne yakışır.
06:16İnanır mısınız?
06:17Bir papağanı, şurada gördüğünüz bir papağanı
06:19belki kaç saatler boyunca o rengi bulana kadar uğraştım.
06:23Olmadı deyip pes etmiyorum.
06:25O konuda da bir şey yok.
06:27Bir kere boyunca o rengi bulana kadar uğraştım.
06:29Olmadı deyip pes etmiyorum.
06:31O konuda da sabır ön plana geçiyor.
06:33Bunu olmadı deyip kaldırıp kenara koymuyorum.
06:36Olana kadar uğraşıyorum.
06:37En son bittiği zaman karşısına geçip saatlerce izliyorum.
06:40Ne güzel yapmışım ben bunu diye.
06:42Keyif alıyorum.
06:48Dükkanı ilk açtığımızda imkanımız kadar ürün almıştım.
06:51Polisler gruplarında yaklaşık 80 kalem ürün vardı.
06:55raflara tek tek koyuyordum.
06:57Sonra zamanla ürün yer pahasısını geliştirmek gerekiyordu.
07:00Sattıkça, sattığım her şeyi sermaye olarak karşıladım yerine.
07:04O zaman 80 tane polyeslerim varsa şu an kalem olarak 250 tane var.
07:09Ve bu günden güne de yenileniyor.
07:12Ortalama zannedersem 20-25 tane kabağımız vardı.
07:15Şimdi 100'ün üzerinde kabak.
07:17İlk açtığım zaman yarın ne alabilirim, ne yapabilirim diye düşünürken
07:22ben şimdi ne eksiğim varsa hemen gidip alabilirim diye geliştirmiş olduk.
07:26Hem ekonomik anlamda hem de ürün kalemi anlamda.
07:32Kendime saygım daha çok arttı.
07:34Çaresizlik içinde oturup da dışarıdan bir imkan bekleyebilirdim.
07:38Ben bunu yapmadım.
07:39Tabii ki zor oldu ama bir yerden bir yere taşıdığım için
07:43ben gecenin ikilerine, üçlerine kadar burada kendi temizliğimi yapıp
07:48kendi raflarımı düzeltip her metre karesinde, her santimine emek vermiş bir insanım.
07:53Sadece bu emek bile bunu yapabilmenin verdiği güç beni çok mutlu hissettiriyor.
07:58Daha böyle güçlü hissediyorum.
08:00Yani bunu yapabilirsem daha birçok şey yapabilirim diyorum.
08:08Sadece kurs değil, workshoplar yapıyoruz.
08:10Mesela anne çocuk günleri yapıyoruz.
08:12Anneler çocuklarıyla 2 saat kaliteli vakit geçirsinler diye.
08:15Yani o çocukların o sesleri, o mutluluğu, dükkandaki huzur bambaşka bir şey.
08:22Yani belki çocuk gidecek elinde tablet ya da telefonla ilgilenecek.
08:26O iki saati öyle geçirecekti ama
08:28burada boyama yapıp ellerindeki boyalar, bir de onlara küçük sertifikalar veriyorlar
08:32bize eşlik ettiğiniz için teşekkür ederiz diye.
08:34Onu böyle bir başarı belgesi gibi alıp götürmeler çok basit ama
08:38onları çok mutlu eden şeylerdi.
08:40Atölye sayesinde bir sürü anı ve insan biriktiriyorum.
08:44Çünkü burası canlı bir ortam.
08:53Hala dışarı çıkmak için binbir türlü zahmetle ya da pazara gitmek için
08:58kendisine bir şey alabilmek için binbir türlü sıkıntı çeken kadınlar var.
09:02Bir şeyler yapıyor ama öz saygısı sağlanmadığı için yaptığı ürünü satamayan kadınlar var.
09:08Bazı çaresizlikler çare doğuruyor insanda.
09:11Ne yapabilirdik? Kurs verebilirdik burada.
09:13Onlar da bir şeyleri öğrensin.
09:15En azından belki onlar da kazanca dönüştürebilir.
09:18Burada onların eğitimlerini verdik.
09:20Ya da evde yapıp da ama pazarı olmayan kadınlar vardı.
09:24Diyoruz ki getirin burada beraber satalım.
09:27Siz de kazanın, biz de kazanalım.
09:29Ben elimden geldiğince ulaşabildiğime ulaşıyorum.
09:32Yerel yönetimlerden bu konuda destek alabilirler.
09:35Üreten kadınlar bu alanda desteklenmeli.
09:41Bir şeyin çok olduğu yerde en iyisi olmak zorundasınız.
09:45Çıplak bir hayal ile girmemek lazım.
09:47Bazen tek başına yetenekli olmak da yetmiyor.
09:50Bir yerden destek aldığınızda teknik olarak da o da size çok şey katıyor.
09:54Hani hevesle açıp sonra kapatan bir sürü insan var.
09:57İstikrar önemli.
09:58Ne yapabilirim diye sıkılmadan üstüne ne koyabilirim diye düşünmek gerekli.
10:03Hiçbirimiz ağaç değiliz ki olduğumuz yerde kalalım.
10:06İnsan yosunlaşıyor hiçbir şey yapmazsa.
10:08Sonuç beklediğiniz her işin mutlaka bir girişimi ve emeği olmalı.