Biz aslında ne yiyoruz?
Temiz, işlenmemiş, doğal gıdamızı direkt üreticiden alamaz mıyız?
Üreticinin doğal şartlarda ürün yetiştirdiğinden nasıl emin olabiliriz?
Doğal gıdanın pahalı olduğu doğru mu?
Doğal gıdaya ulaşmak için kurulan Gıda Toplulukları’na nasıl katılabilir, yiyeceğimizi direkt çiftçiden nasıl alabiliriz?
Topluluk Destekli Tarım nedir?
Permakültür nedir? Evde uygulamak mümkün mü?
Ekoanksiyeteden kurtularak sağlıklı beslenmek mümkün mü?
Tüm bu soruların cevaplarını iletişimci, ekoloji aktivisti ve Gıda Toplulukları gönüllüsü Alper Can Kılıç’la konuştuk.
Gıda Topluluklarına ulaşmak için:
https://gidatopluluklari.org/
https://www.ekoharita.org/projeler/toplulukdesteklitarim/
info@ekoharita.org
Temiz, işlenmemiş, doğal gıdamızı direkt üreticiden alamaz mıyız?
Üreticinin doğal şartlarda ürün yetiştirdiğinden nasıl emin olabiliriz?
Doğal gıdanın pahalı olduğu doğru mu?
Doğal gıdaya ulaşmak için kurulan Gıda Toplulukları’na nasıl katılabilir, yiyeceğimizi direkt çiftçiden nasıl alabiliriz?
Topluluk Destekli Tarım nedir?
Permakültür nedir? Evde uygulamak mümkün mü?
Ekoanksiyeteden kurtularak sağlıklı beslenmek mümkün mü?
Tüm bu soruların cevaplarını iletişimci, ekoloji aktivisti ve Gıda Toplulukları gönüllüsü Alper Can Kılıç’la konuştuk.
Gıda Topluluklarına ulaşmak için:
https://gidatopluluklari.org/
https://www.ekoharita.org/projeler/toplulukdesteklitarim/
info@ekoharita.org
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Efendim merhabalar, Yeni Hallere hoş geldiniz.
00:08Tm4'ün YouTube kanalında bilimden, çevreden, iklim değişikliğinden söz ediyoruz.
00:14Bugünkü konuğumuz Alper Can Kılıç, Alper iletişimci, ekoloji aktivisti ve aynı zamanda
00:21permakültür tasarımcısı.
00:22Bunların hepsini merak etmeyin, birazdan soracağız kendisine ne demek diye.
00:27Hoş geldin Alper.
00:28Hoş bulduk.
00:30Ben istedim ki Alper'le bugün gıda konuşalım, çünkü en son çok gündeme geldi, domuz etimi
00:37yiyoruz, bir şeylerin arasında falan derken ama aynı zamanda orada zeytinyağının içinden
00:41pamuk yağı çıktı, ne ararsan çıktı, kırmızı biberler kırmızı biberliymiş, bu tür haberler
00:50arada bir oluyor ama değil mi, böyle bir şey var, böyle bir döngüsü var onun.
00:54Ben hatırlıyorum, çocukluğumdan hatta belki işte şey o iyice pul biber değil de böyle
00:59toz biber, işte kiremit şey rendeliyorlarmış toz biberin içerisine, hep böyle bir kendi
01:06döngüsü var hakikaten.
01:07Burdundar'la özellikle öğrendiğimiz gıdada sahtecilik ve merdiven altı üretim dediğimiz
01:13şey, maalesef hala devam ediyor.
01:16Ediyor, ediyor.
01:17Çok da fena ediyormuş.
01:18Ama birazcık unutulmuş sanırım gündemden dolayı, hani başka çok kötü gündemler
01:22olduğu için maalesef.
01:23Şimdi arada böyle şeyler de duyunca.
01:26Bu arada o kadar haklısın ki yani o da gündeme girdi, o kadar daha kötü gündemler
01:32araya girdi ki o konuyu yine atladık gittik yani.
01:35Artık böyle bu tip haberleri arka planda takip edip hatırlatan bir gazetecilik anlayışı
01:41da var.
01:42Hani işte domuz eti çıkan haberle ilgili mesela iki hafta sonra onun sonucu da şöyle
01:48olmuş diye.
01:49Artık mesela YouTube'da, Shorts'larda sırf onunla ilgili çıkan.
01:53Takibini yapıyor değil mi?
01:54Tabii, tabii.
01:55Takibini yapan durumlar.
01:56Takip haberciliği.
01:57Değişti yani biraz aslında gündem çok hızlı olduğu için.
02:01Çok doğru bu.
02:02Hakikaten öyle.
02:03Ama neyse biz gıdan konuşalım yine de.
02:06Devam edelim orada.
02:07Ben çok basit bir soruyla başlayayım istiyorum.
02:09Birinci soru şu, biz diyelim ki marketten alışveriş yapan insanlarız.
02:15Gidiyoruz işte salçamızı, yağımızı, zeytinyağı, ne bileyim normal çiçek yağı, günlük alışverişimizi,
02:23etimizi, sütümüzü marketten alışveriş yapıyoruz.
02:27Herhangi bir marketten.
02:28Dolayısıyla ambalajlı, markalı ürünler tüketiyoruz.
02:32Biz gerçekten çok acayip kanserojen mi alıyoruz dünyaya?
02:37Yani şimdi şöyle, gıdaların çoğu işlenmiş gıdalar.
02:41Çoğu gıda üretilirken de aslında kimyasal bazı işlemler yapılıyor çoğu gıdaya.
02:46Çoğu gıdanın da zaten üreticisinin doğrudan kim olduğunu bilmiyoruz.
02:51Ya da işte gıdanın etiketinde bir içindekiler bölümü var ama normalde o gıda üretilirken
02:58kullanılan pestisitlerin mesela olduğu bir başka liste yok.
03:03Doğru.
03:04Yani asla bilmiyoruz biz o gıdanın içerisinde gerçekten ne var.
03:10İşte bazı gıdaların içinde mesela şeydir, eser miktarda içinde atıyorum nohut bulunmaktadır falan gibi.
03:18Hani alakasız bir ürünün içerisinde alakasız bir şey.
03:21Ya da işte hiç gıdayı da geçtik.
03:24Bazı gıda ürünlerinin tekstil ya da işte atıyorum mısırın bebek bezinde kullanılması
03:29ama işte üretilen mısırın sağlıklı olup olmadığını bilmiyorsun.
03:33Sonuçta insan vücuduna temas eden bir şey oluyor gibi.
03:37Yani tarladan çıkan şeyin tam olarak muhteviyatında ne tip kimyasallar olduğunu
03:43biz aslında hiç bilmeden o marketin içerisine giriyoruz ve hiçbir şekilde
03:48o içinde ne olduğunu anlamamızın da hiçbir ihtimali yok diyebiliriz.
03:53Gönül rahatlığıyla diyebiliriz.
03:56Peki orada bir takım böyle malzemeler oluyor.
03:59Mesela kodlar oluyor.
04:01O katkı maddelerinin de böyle bir kodları var falan.
04:04Hiçbir şey yani.
04:06Ama onun ne olduğuna dair de bir fikrimiz yok.
04:08Hatta ben bir keresinde kafayı taktım.
04:10Bulduğunda da bir şey anlamıyorsun.
04:12Yani bulduğun şeyi de sana hiçbir şey ifade etmiyor.
04:15Sanki her şey biz onu anlamayalım diye özel olarak tasarlanmış gibi.
04:19Tabii o kodların hani isteyen, senin gibi araştırmak isteyenler olduğunda
04:23açıp bakıyorsun işte en bilinenlerinden sodyum glutamat var.
04:27Ya da işte renklendirici kodlar var.
04:31Yani kodu renklendirici için bir seri var atıyorum.
04:36Tam ben de uzmanı değilim bu arada.
04:38Yani gıda mühendisi değilim.
04:40Ben de senin gibi aynı kaygıları yaşadım.
04:42Hani yavaş yavaş öğrendim vesaire.
04:44Ama hani yine de bir uzmanı olamadım.
04:46Çünkü o ayrı bir alan ve şey yani o gıdaların saklanması için
04:51şimdi düşündüğümüzde mesela et ürünleri.
04:55Bir etin zaten dolapta saklanma süresi belli normalde.
04:59Ama hani olağandan daha uzun süre saklanması gerekiyorsa
05:03o zaman ona koruyucu bir kimyasal bulanmış oluyor zaten.
05:07En çok mesela bu salam, sosis tarzı ürünlerde özellikle
05:13daha çok kullanılan bir şey hemen etiketinde görebiliyorsun.
05:16Ama hani onun insan sağlığına etkisi normalde insan sağlığı için zararlı olmadığı da
05:22söyleniyor bu arada.
05:23Yani endüstriyel bir ürün bunu işte insan sağlığı gözetilerek üretildi.
05:29Yani sonuçta size zehir yediriyoruzu resmi bir şekilde söyleyecekleri bir dünyada da yaşamıyoruz.
05:35Yani o yüzden aldığımız bütün ürünlerin hemen hemen hepsinde marketten bunlar var.
05:41O yüzden de biz mesela ne yiyoruz kısmında daha çok
05:46gıda toplulukları diye bir konu var mesela.
05:50Gıda toplulukları dediğimiz şeyde biz üreticiye doğrudan ulaşmaya çalışıyoruz.
05:55Çünkü aslında yediğimiz şeyin sağlıklı olmasının başka bir yolu pek yok yani bildiğim.
06:00Peki tam onu söyleyecektim şimdi.
06:03Evet marketten aldıklarımız için de bir takım buradaki en temel sorunu aslında anladığım
06:09bir içine giren koruyucular, koruyucu madde bir sorun.
06:13Biz bilmiyoruz onun içinde ne var ne yok ne koruyucu madde var.
06:17Ki koruması çok sağlıklı olmadığını gösteriyor çünkü bir şey niye bozulmasın ki?
06:23Sorusu hemen akla geliyor.
06:25İki bir de o aldığımız gıdanın ham maddesinin ya da neyse işte tarlada eğer bir meyve sebze ise
06:31diyelim ki salça alıyoruz ve domatesin tarlada hangi şartlar altında
06:35üzerine ne sıkılarak üretildiğini bilmiyoruz.
06:37İkinci şey de bu nokta bu.
06:39Bir de üretildiği tesisin üçüncü noktada da nasıl bir tesis.
06:45Paketleme işte kullanılan paketin gıdaya uygunluğu sonraki aşamada.
06:52Sonra tabii bunun görünmeyen etkileri de var.
06:54İşte ben mesela permakültüre giriş ya da işte permakültürle ilgili bir şey anlatırken
07:00bir tane çay poşetini anlatıyorum.
07:02İşte bildiğimiz poşetli çaylar var ya onların aslında arka planında neler olduğunu
07:09ve içtikten sonra da nereye gittiğini.
07:11Yani bir poşet çay bile aslında sadece bir poşet çay değil
07:15işte arka planında onun işte liflerinin o dışındaki şeyin poşenin üretilmesi için
07:22fabrikada mesela bir çalışma oluyor.
07:24İşte selülöz kullanılıyorsa ağaç yani kesiliyor sonuçta bir yerde.
07:29O ham madde temin ediliyor.
07:30Enerji kullanılıyor, su kullanılıyor.
07:32Sonra sen onu içiyorsun.
07:34Kettle'ını yakıyorsun işte ısıtıyorsun elektrik kullanıyorsun sen yine.
07:38Sonra içtikten sonra da idrarın için geliyor tuvalete gidiyorsun.
07:45Yayında söylemek doğru mu bilmiyorum ama.
07:47Geliyor valla.
07:48Yapacak bir şey yok.
07:50Sonra onu gidip kanalizasyona gönderiyorsun.
07:52Orada da arıtılmadan doğaya karışabiliyor vesaire.
07:55İşte vücuduna mikroplastikler giriyor sana poşetten o çayı içtiğin için falan.
07:59Yani aslında küçücük şeyde bile öyle bir mevzu var ki önünde ve arkasında.
08:05Hikaye upuzun bir...
08:07Her şeyi bu şekilde düşünmek gerekiyor ama...
08:09O zaman da...
08:11Eko anksiyete denen bir şey var biliyorsun.
08:15Bu sefer de eko anksiyeteden kurtularak onu bir çözüme dönüştürme mücadelesi oluyor.
08:22İşte o noktada çok böyle felsefik şeylere doğru gidiyor konu.
08:26Hayatı basitleştirmek bile lazım.
08:30Yani bunu yaparken kentin içerisinde bence en güzel çözüm doğrudan bazı ihtiyaçlarını
08:36doğrudan karşılayabileceğin üreticilere ulaşmak.
08:40Bunu da aslında komşularınla birlikte yapabilirsin gibi.
08:43Hem de yani bu öğrenilecek bir şey.
08:46İçine girdiğinde sürekli hayatında en azından biliyorsun ki çayım temiz, zehir atılmayan bir yerden geldi.
08:55Gönül rahatlığı ile içtiğinde mesela tık bir düşüncen gitti.
08:59Yavaş yavaş azaltarak temizleyerek.
09:02Tabii bunun bir sonu yok.
09:04Her zaman biraz biraz zehirlendiğimiz bir sistemde yaşıyoruz zaten her açıdan.
09:09Doğru sokakta yürürken bile egzoza maruz kalıyoruz büyük şehirlerde.
09:13Birisine bu bilinci aktarırken o yüzden o anksiyeti oluşmasın diye de
09:17merak etmeyin zaten o sistemin içinde yaşıyoruz sürekli zehirleniyoruz.
09:21En azından bazı şeyleri azaltmak için bu bilince kavuştuktan sonra da
09:26araştırmalarımızı sürdürüp kendimizi biraz daha temiz hissetmek daha zehirlenmemiş hissetmek için.
09:33Peki orada hemen şunu soracağım.
09:35Bunu anladık işte böyle bir sistem var.
09:38Şimdi işin öteki tarafına geldiğinde de somut olarak iki tane sorun oluyor.
09:42Yani şunu bahsediyorum.
09:43Bir üreticinin bilinçli olması lazım.
09:46Niye?
09:47Şimdi sen köydeki yumurtayı aldığını zannediyorsun ama köydeki çiftçi tavuğunu beslerken
09:53aslında ucuz diye gidip yine ilaçlı bir tavuk yeme alıyor.
09:56G-7 oğlu atıyor.
09:57G-7 oğlu atıyor.
09:58O tavuk onu yiyor.
10:00Sen ne güzel ben doğada işte kendi kümesinde bakan adamdan kadından alıyorum diyorsun ama
10:06aslında hikaye öyle çıkmıyor ki bu çok sık rastlanan bir durum.
10:09Ben köy tarafında da yaşadım.
10:12Çocukluğumda çok gittim geldim vesaire köye.
10:15Öyle bir bilinç hiçbir şekilde yok.
10:17İlaç atarlar.
10:18Nasıl atmayacaksın da ne yapacaksın ilacı falan diye.
10:20Hep herkes öyle bir akıl verir.
10:22İşte domatese salyangoz gelmesin diye ona ilaç atmadan hayatta yapamazsın falan denir.
10:27Gibi.
10:28Bir burada bilinçlenme lazım.
10:30İki, yani bileceğiz ki o hakikaten onların hiçbirini kullanmadı kendi ürettiği ürünlere.
10:35İki, ben onu erişebileceğim.
10:39Bir erişim zorluğu var çünkü market hemen kapımın ucunda.
10:42Üç, bence en kritik şeylerden bir tanesi arada devasa fiyat farkları oluşacak.
10:50Yani ekolojik, doğal ürün aldığımız zaman işte iki katı ödeyeceğiz gibi bir handikap var karşımızda.
10:58Şimdi buradaki sistemde merak ettiğim şey şu.
11:01Ama bir yandan da netice itibariyle bu tarımı yani şu mümkün mü sorum şu.
11:08Bu işler büyüse yani bu tip bilinçli üreticiler işte doğal yöntemlerle ürün yetiştiren insanların sayısı artsa
11:19ve günün sonunda bu insanlar artık işte o aracılarla, simsarlarla vesairelerle uğraşmak zorunda kalmasa kabzı mallarla tarım ürünleri için.
11:31Dolayısıyla biz aslında üreticiye daha yakınlasak, yakınlaşsak bunların maliyetlerini aşağı çekmek mümkün hale gelebilir mi?
11:39Şimdi günümüzde doğru zannedilen yanlışlar listesine doğal, zehirsiz gıdanın pahalı olduğunu direkt yazmak gerekiyor bence.
11:49Doğru değil diyorsun.
11:50Doğru değil.
11:52Doğru değil.
11:53Sana söylüyorum diye.
11:55Evet, çünkü neden?
11:56Yani şöyle, gidip siz marketten organik sertifikalı ürün almaktan bahsediyorsanız, yani herkese söylüyorum.
12:08O zaman doğru, yani onun fiyatı yüksek evet.
12:11Ama biz doğrudan, doğrudan üreticiyle iletişim dedik ya, bu da aslında bir örgütlenme gerektiren bir konu tabii.
12:18Yani tek başınıza da yapabilirsiniz, yapanlara sorabilirsiniz nasıl yaptıklarını.
12:23Mesela bana sorabilirsiniz.
12:25Yani şeyi ulaşmak değil mi orada?
12:28Doğrudan üreticiye ulaştığımız zaman, şimdi biz mesela 2014'ten beri işte Kadıköy'de gıda topluluğu vardı, Taksim'de vardı.
12:36Sonra Türkiye'nin birçok yerinde, İzmir'de kurulduğu, Ankara'da zaten vardı.
12:41Böyle gıda toplulukları konusunu başta bir tık anlatmıştım aslında da.
12:46Bu aslında inanılmaz önemli bir şey çünkü üreticiye birçok faydası var.
12:52Birincisi zehirsiz gıdaya ulaşıyorsun.
12:54İkincisi üreticiyi tanıyorsun.
12:57Yoldan geçerken, yolun kenarında ürün aldığın köylü gibi tanımıyorsun ama.
13:02Gidiyorsun, üreticiyi ziyaret ediyorsun, arkadaş oluyorsun.
13:05Mesela üreticimizin yanında biz gidip kamp kurduk, kaldık kaç gün onunla birlikte ürettik.
13:11Zaten orada görüyorsun yani.
13:12Bir de bu konuları anlamıyorsan bile bu konulardan, bununla ilgili de bizim şeyimiz var mesela, üretici formumuz.
13:19İçinde böyle o üreticinin zehirsiz üretim yaptığını anlayabilmek için mesela çapraz soruların olduğu bir form düşün.
13:26Hiçbir şey bilmesen bile işte tamam şunu yaptın ama böcekle nasıl mücadele ediyorsun?
13:32Böcekle mücadele ettin ama işte hani sen toprağını nasıl besliyorsun?
13:36Besliyor musun?
13:37Gibi atıyorum böyle bir takım spesifik soruların olduğu bir form.
13:41Bunu gıda topluluğu olarak yapıyorsunuz.
13:43Gıda topluluğu olarak üreticiyi araştırıyoruz.
13:45Ben de çok üzüldüm araya girdim ama devam edelim.
13:47Son kullanıcı olarak gıda topluluğuna ulaşıyorum.
13:50Doğru mu anlıyorum?
13:51Evet.
13:52Yolu tarif etmek için.
13:53Gıda topluluğuna geliyorsun sen de.
13:54Ben de diyorum.
13:55İstiyorsan sen de kurmak istiyorsan, evin uzaktır mesela ya da işte o bölge uzaktır.
13:59Kendin de kurabilirsin ya da o topluluğa katılıp hani onlar sipariş verdiğinde
14:03mesela biz şimdi geçen gün 75 kilo ceviz aldık üreticiden doğrudan.
14:08Hani piyasa fiyatının altında diyebileceğimiz bir rakamda aldık.
14:12Ama nasıl oluyor?
14:14Mesela benim evime geliyor 75 kilo ceviz.
14:16Senden de alıyor.
14:18Ben tartıda hepsini böyle bölüyorum ya da işte normalde hani örgütlenmeyle ilgili
14:23belki çok iyi örgütlenemediğimiz için arkadaşlar da gelebilir.
14:285 kişi de yapabiliriz o işi.
14:30Ben kardeşimle yapıyorum şu an.
14:32En son öyle yaptım.
14:34Bölüştürüyorum.
14:35Herkes gelip mesela şu an hala yazıyorlar bugün müsait misin?
14:38Mesela sabah akşam işten gelince falan.
14:40Geçerken alıyorlar.
14:42Hem mahallede böyle bir kültür yani yok olan bir mahalle kültürü var ya
14:46bu çok önemli bir şey aslında.
14:48Hem onun da yeniden canlanmasını sağlayan bir şey oluyor.
14:51Hem gıdaya daha ucuz hep birlikte ulaşıyoruz.
14:54Şimdi sadece bir ceviz almışsın.
14:56Oluyor mudur kardeşim falan denebilir bu arada.
14:58Ama hani atıyorum ceviz de alıyoruz.
15:00Başka ne bulursak o şekilde temiz sırayla alıyoruz gibi düşünüyorum.
15:05Hani işte zeytin alıyoruz, zeytinyağı alıyoruz, peynir alıyoruz.
15:08En azından temel...
15:10Üreticiyi tanıma işini nasıl yapıyorsunuz?
15:12Üreticiyi tanıma işi aslında yıllarca gelişen bir konu bizim için.
15:16Kontaklarla falan.
15:18Hani bu Kadıköy'de de Taksim'de de vardı dedim ya.
15:20Biz çok büyük çalıştaylar da düzenledik.
15:22İşte gıda toplulukları birleşerek.
15:25Ve kooperatifler, gıda tüketim kooperatifleri.
15:28Yani kendi üreticilerimizi çağırdık oralara.
15:31Hepimiz birlikte tanıştık yani.
15:33Bütün herkes birbiriyle tanıştığı ortamlar yaratıldı.
15:36Pandemide bu kesildi biraz.
15:38Ama sonuçta biz o ilişkileri sürdürüyoruz.
15:40Ve o jargon olarak yani hani temiz gıda, zehirsiz gıda...
15:44Aa gıdada zehir varmış işte.
15:46Zehirsiz sofralar kampanyası var mesela 2018'de başlayan.
15:52Hani önemli adımlar...
15:53Buğday Derneği'nin yürüttüğü mü?
15:54Evet Buğday Derneği'nin başlattığı ve daha sonra 110 Sivil Toplum Örgütü'nün...
15:58...katılımıyla çok büyük bir platforma dönüşen bir kampanyaydı o.
16:02Hala devam ediyor bu arada kampanya.
16:04Yani bilinçlendirme amaçlı.
16:06Artı, pestisitlerin yasaklanmasını da sağladı.
16:09Yanlış hatırlamıyorsam 23'tü en son.
16:1123 tane bizim soframıza biz farkında olmadan gelen...
16:15...pestisit mesela bu kampanya ile yasaklandı.
16:19İşte Tarım Bakanlığı'na gidildi, oraya gidildi, buraya gidildi o listesi var.
16:23460 tane aslında çok tehlikeli pestisit kullanılıyor.
16:27Bülent Şık'ın da bu konuda çok büyük araştırmaları var zaten sağ olsun.
16:31Domates, portakal falan benim hiç aklıma gelenler.
16:34Domates meselesini bayağı yazdım ben.
16:36Hem pestisit var hem böyle mesela portakal da inanılmaz.
16:40Fukuoka, başka konulara kaymak istemiyorum çok ama...
16:43...hani onun da bahsetti.
16:44O da bir ziraat mühendisi, Doğal Tarımın Yolu diye kitabı var.
16:48O da portakalcılık yapıyor diyelim ve pirinç tarlası...
16:51...susuz pirinç üreten bir tohum topunu icat eden kişi.
16:55O mesela şeyi gözlemliyor yani işte portakalları...
16:59...üstüne renklendirmek için bir şeyler atılıyor.
17:02Yani hani olmamış toplanıyor, renklendiriliyor.
17:05İşte duymuşsunuzdur mesela salatalık kamyona yükleniyor.
17:08Küçücük üstüne bir şey sıkıyorlar.
17:10Yolda büyüyerek geliyor falan salatalıklar böyle hormon.
17:13Hep öyle muz sarartılıyor işte.
17:15Yani muzun sararması yine bir tık daha masum.
17:17Doğal evet.
17:18Ama şey yani işte onu sarartmak için de kükürt atan var.
17:21Hızlı sararsın falan diye.
17:23Peki bir şey soracağım.
17:24Çok özür dilerim yine araya girdim ama.
17:26Biraz evvel konuştuğumuz o yolculuk vardı ya.
17:28Ben çünkü izleyen insanlar şeyi de öğrensinler istiyorum.
17:32Şimdi bir gıda topluluğuna nasıl ulaşacağız?
17:36Yani insan nasıl etrafında bunu bulur?
17:39Dernekler aracılığıyla mı bulur?
17:40İnternetten mi bulur?
17:42Kendi kurmak isterse belki birilerinden yine bir danışmanlık yardım alması gerekebilir vesaire.
17:48Referansları en azından diyelim ki.
17:50Benim başıma şöyle geldi.
17:51Benim bir arkadaşım gazetecilik yapıyordu.
17:53Bal üretmeye başladı.
17:55Stranca dağlarında.
17:57Başıma geldi derken yani ben o balı bir şekilde aldım.
17:59Nasıl oldu?
18:00Bir arkadaşımız yine ortak.
18:02Yoksaner diye bir arkadaşım.
18:04Çok güzel sosyal medyada da paylaştım.
18:07Yani ben acayip böyle bir şey yemedim yani hakikaten.
18:11İnanılmaz bir balı var.
18:14Sonra ne oldu?
18:15Ben mahalledekileri şey olsun diye hem onlar da iyi bir şey yesinler diye söylemeye başladım.
18:20Ama bir süre sonra şöyle oldu.
18:22Bu 75 kilo ceviz hikayesi gibi bana hafiften fenalık gelmeye başladı.
18:26Çünkü böyle ben alıyorum 10 tane 20 tane falan.
18:30Dağıtması zor oluyor.
18:32Onları direksiyonerle sonra bağlantıya geçirdim ama yani bir şekilde hallettim onu.
18:36Ondan sonra insan nasıl o yolu bulacak?
18:40Ben oturuyorum evimde ve hakikaten şimdi izledim bunu ve dedim ki
18:44ya doğru ben de bunu böyle tüketeyim artık dedim.
18:48Bunun yolu ne?
18:50Ya aslına bakarsanız şimdi hani kötü deneyimlerden de bahsetmek gerekiyor da
18:54mesela açık gıda ağı diye bir ağ kurmuştuk.
18:57Biz bir platform böyle senin gibi işte ben temiz gıda tüketmek istiyorum
19:01ama bu pratik hesabı da yapılsın.
19:03İşte gideyim bir yerden teslim alayım hem de uygun fiyatı alayım
19:07diyen insanlar için bir platform kurmuştuk.
19:10Yani kullanılmadığı ve kendini döndüremediği için yeterince
19:13kapatmak zorunda kaldık mesela.
19:15O çok güzel bir girişimdi ama başaramadık orada onu yaymayı.
19:19Ne zaman kurmuştunuz mesela pandemiye mi denk geldiniz?
19:22Evet tam pandeminin olduğu dönemde evlerdeyken.
19:25Şimdi belki tekrar kurulabilir.
19:27Duruyor hala şeyi aslında.
19:29O sistem falan devam ediyor.
19:31Open source bir sistem o.
19:33Bütün uluslararası işte 10 tane ülkede falan çalışan bir sistem.
19:37Üreticiyi desteklemek ve tüketicinin ulaşması için.
19:40Dünyada böyle sistemler var.
19:42Mesela bizim kendi inisiyatifimizde kurduğumuz arkadaşlarımızda
19:46EcoRita diye bir proje var.
19:48Onun içerisinde mesela gıda topluluk destekli tarım ağı diye ağ var.
19:52O kısımda mesela bir sürü yakınında bulunabilecek haritadan da bakabiliyorsun.
19:56Kooperatif gıda topluluğu varsa gidip katılabilirsin
20:00ya da işte gerçekten şey öğrenmek istiyorsa o kişi
20:03info.ecorita.org'a mail atsa mesela
20:06onu üreticide paylaşabiliriz.
20:08Sorularını da yanıtlayabiliriz.
20:10Hatta bununla ilgili bir yayın da yapıyoruz arada mesela.
20:12Çok talep gelirse yayın yaparız.
20:14Orada anlatırız.
20:15İşte kendi gıda topluluğu nasıl kurarsın?
20:18Atıyorum bizim yıllarca geliştirdiğimiz
20:20Excel dosyalarımızı nasıl kullanırsın da.
20:22İşte o kafan karışmaz.
20:2410 kişi mesela.
20:25Kargo da verdin çünkü.
20:27Kargoyu herkese bölüştüreceksin.
20:29İşte kimisi 5 kilo almış.
20:31Kimisi 3 kilo.
20:323 kiloya göre ona kargo payı.
20:34Hakikaten bunlarda da doğru.
20:36Detaylar var.
20:37Onlar ama hepsi biz deneyimlediğimiz için
20:39aktarabiliyoruz.
20:41İsteyene aktarabiliriz.
20:42Yeter ki istesin birisi.
20:44Hani kendini yalnız hissetmesin.
20:46Şu anda bizi izleyenler de.
20:47Öğrenmek isteyenleri aktarabilirsin.
20:49Evet.
20:50Çünkü şey oluyor insanlar böyle.
20:52Tam bu çeviride kaybolma gibi yani.
20:54Hani yapacağım ama.
20:55Mesela şey de oluyor.
20:57Kendin birbirinde bir yerel üretici bulduğunda
20:59hep aklında soru işaretleri oluyor.
21:01Gerçekten doğru insana mı ulaştım?
21:03Yoksa birileri beni gerçekten yiyor mu?
21:05Aslında yediğim şey hakikaten doğal mı?
21:07Değil mi diye.
21:09Ama tecrübeyle yani.
21:11Referansı mesela işte bu bal hikayesi gibi.
21:13Ben diyorum ki ben tanıyorum.
21:15Yiyorum.
21:17İşte referans oluyorum.
21:19Dolayısıyla o referansla ilerlemek.
21:21Halkayı öyle büyütmek.
21:23Çünkü çok haklı olduğun şöyle bir yer var.
21:25Bu devirde yani iletişim bu kadar hızlanmışken
21:27efendim öyle söyleyeyim.
21:29Takliyat yani bir yerden bir yere transfer.
21:31Bu kadar hızlanmışken.
21:33Çok da gereği yok.
21:35Bu sanayileşmenin içinde.
21:37Özellikle gıda gibi hassas bir konuda kalmanın.
21:39Çünkü her yere ulaşabiliyorsun.
21:41Mesaj atıyorsun.
21:43Geliyor yani bir şey de yapmanın eskisi gibi de değil.
21:45Bir gün sonra geliyor.
21:47Şeyi merak ederim bir de.
21:49Mesela onu da sorayım.
21:51Soğuk zincir tedaviyi yaptığımızda mesela
21:53o bir sorun mudur hakikaten?
21:55Yani artık sorun olmaktan kalktı mı yoksa?
21:57Hala bir sorun.
21:59Ama mesela onunla ilgili de İstanbul'da
22:01reklam yapabiliyor muyuz?
22:03Yok yok tabi.
22:05Geççi diye bir mekan açıldı şimdi.
22:07Normalde sarı keçilerin
22:09biliyorsunuz o keçi
22:11yani üretimi yapıyorlar.
22:13Onları işte satıyorlar.
22:15Yani belirli bir yaşa geldiklerinde
22:17et olarak satıyorlar.
22:19Bütün ürünlerini satıyorlar.
22:21Onun mesela İstanbul'da küçük bir
22:23Oğuzhan diye arkadaşımız var.
22:25O da sarı keçili kendisi.
22:27Bir dükkan açtı.
22:29Hem orada gidip yiyebiliyorsunuz.
22:31Hem de işte o paketlenmiş...
22:33Nerede dükkan İstanbul'da?
22:35Atatürk Otosanayı Maslak.
22:37Mesela yakında bir nokta
22:39bir hub denir İngilizce'de ama
22:41Türkçe'ye de ne diyeyim dağıtım noktası
22:43diyebileceğimiz bir aslında
22:45alan yani hani soğuk zincir
22:47evet o kadar mükemmel çalışmıyor.
22:49Hani kendi aracı
22:51olanlar getirebiliyor üreticilerden
22:53mesela atıyorum Silivri'den bir üretici
22:55getiriyor işte tavuk, yumurta
22:57ya da işte peynir.
22:59Yine İlhan Koçulu ismini geçirmiş
23:01olalım sağ olsun. O mesela
23:03normalde topluluklular
23:05üreticiyi desteklemeye çalışıyor
23:07gibi bir durum var. O da sağ olsun
23:09kendisi aslında gıda topluluklarını
23:11destekleyen de bir oluşumu
23:13bir peynir üretimi yapıyor
23:15ve temiz. Yıllardır
23:17ondan aslında yiyoruz
23:19onun peynirlerini. Yani daha doğrusu
23:21Boğatepe köyü diyelim yani bütün.
23:23Burada şöyle bir şey var
23:25aslında burada bir sistem var, bir mekanizma
23:27var. Belki
23:29biz nasıl oluyor aslında terminolojiyle
23:31filan da bu işin dışında
23:33kalıyor olabiliriz. Yani işte gıda topluluğu
23:35deyince insanların hakkına
23:37gıda konuşulan
23:39bir yer. O da doğru.
23:41Konuşuluyordur ama sadece
23:43öyle bir yer. Ben girersem o ilişkilerin
23:45içerisinde ben çok cahil
23:47kalacağım. Öğrenmek için
23:49aslında. Yani şöyle gıda
23:51topluluğu ben çok
23:53hayatımda gözümde büyütmüş olabilirim
23:55diyeceğim de 2014'ten
23:57beri ben gıda topluluklarının içindeyim.
23:59Hani böyle kurulması,
24:01işletilmesi falan gibi konular.
24:03Aslında normalde insanın
24:05aradığı bütün sosyalleşme imkanları
24:07hani birlikte
24:09işte söyleşi yapıyorsun, sinema
24:11yani böyle şeylere varabilen
24:13oradan evlenip çıkan, gidip
24:15işte kırsalda yaşayan insanlar falan
24:17yani böyle o kadar
24:19değişik bir şey ki yani gıdada buluşmak
24:21en temel şeyde buluşturan seni.
24:23Doğru. Bir nokta yani.
24:25Ve o fiyat bariyeri
24:27sorduğun sonraki şeyi
24:29eğer hani o yönetilebilir
24:31bir süreç haline geldiyse şu anda
24:33biz onu aslında bence yönetebilir bir süreç
24:35haline getirdik diye düşünüyorum.
24:37Çünkü üreticiler de bizi anladı yani.
24:39Üreticiyle pazarlık
24:41yapabilmemiz zaten gerekiyor.
24:43Ona adil bir şekilde fiyat sunabilmemiz
24:45gerekiyor. Ama hani bu fiyat
24:47piyasa fiyatında
24:49bir yeri var. Yani organik tarım
24:51sertifikalı ürün, normal endüstriyel
24:53ürün. İkisinin arası mı?
24:55Hem onun için adil olmayan
24:57bir şey olmasın. O açıklıkta bunu
24:59konuşabilecek seviyeye üreticiyle
25:01gelip işte
25:03abi abla sen hani zarar ediyor musun
25:05etmiyor musun? Bu fiyat sana
25:07uygun mu değil mi? Kaç kilo alırsak
25:09seni kurtarır falan gibi. Aslında
25:11böyle çok insani bir pazarlıktan
25:13bahsediyoruz. Hani sistematik
25:15bir pazarlık değil bu. Zaten
25:17gıda topluluklarının temelinde topluluk
25:19destekli tarım diye başka bir
25:21terim var. O terimde de
25:23üretici ediyorsun ki sen bir sonraki
25:25sezonda yapacağın üretimleri
25:27ben sana önceden destek olmak
25:29ortak olmak ve garantilemek
25:31istiyorum hani diyorsun ve önden
25:33sipariş veriyorsun. Adam da biliyor
25:35ona göre kadında işte ne kadar
25:37siparişin geleceğini,
25:39üretimini ayarlıyor kendine.
25:41Doğru mu? Tam bu konuya gelmişken
25:43hep şeyi görüyoruz ya
25:45bu sene çok gördük o haberlerden.
25:47İşte kilosu
25:492 liraya üretiliyor
25:51ama işte
25:53araya geliyor. 30 liraya satıyorlar.
25:552 liraya alıyorlar çiftçiden
25:57ve
25:5930 liraya geliyor. Sahiden de
26:01çiftçinin elinden bu kadar fahiş
26:03fiyatlarla mı çıkıyor? Bu kadar düşük fiyatlarla mı
26:05çıkıyor? Evet. Yani endüstriye
26:07ürünler mesela işte
26:09şu an rakamları biraz
26:11yuvarlıyoruz. 2 liraya
26:13çıktı benden. 2 liraya buğday alıyor. Gerçekten
26:15o 20 liraya 30 liraya
26:17kadar çıkabiliyor. Onunla ilgili bir sürü araştırma
26:19var.
26:21Onun dışında
26:23yani o hal aktarımları
26:25dediğimiz şeyde işte bir hale
26:27giriyor, o halde başkasına
26:29satıyor. Yani
26:31defalarca el değiştirdiği için o ürün
26:33o yüzden de fiyatı her seferinde artıyor.
26:35Çünkü herkes belli bir katma değer
26:37katma değer payını
26:39almak istiyor yani o aktarımdan.
26:41Ama işte bunun mesela
26:43biz bunu
26:451 ya da 2 yani doğrudan
26:47ya da tek bir aracı da olabilir.
26:49Mesela ben şeye eskiden karşıydım.
26:51Aracılık sistemine karşıyım diyordum da
26:53normalde mesela adil
26:55aracılık yapan birisi işte sen bal aldın
26:57diyelim ya. 10 tane aldın ve
26:59zorlandın. Dedin ki
27:01mesela ben bunu iş olarak yapmak istiyorum.
27:03Ama hani adil olmayan bir iş olarak
27:05değil. Atıyorum %20
27:07%30 üreticiye de söyledim.
27:09Bakın ben ürünlerinizden %20-30 kere alacağım.
27:11Böyle bir iş kuruyorum.
27:13Bunu satacağım falan derse birisi mesela
27:15ben mesela onun adil olmadığını
27:17düşünmüyorum artık ve o aracılığın iyi olduğunu
27:19düşünüyorum. Birilerinin başı
27:21ticaret gibi bir konu bu.
27:23Ama hani sen 30 kere
27:25sırf kar oluşsun
27:27bir ekonomi yaratılsın diye
27:2910 kere birisi dolaştırıyor
27:31dolaştırıyor, fiyatını arttırıyor
27:33bir kısmını döküyor
27:35yani çöpe atıyorlar ürünleri. Böyle şeyler
27:37var. Hani piyasadaki
27:39ars talebi dengelemek için kendi
27:41hayal ettikleri ars talebi
27:43seviyesine ulaştırmak için ürün yakan
27:45atan zaten Kemal Sunal
27:47filmlerinde çok gördüğümüz
27:49ıspanak atarlar böyle. Onlar
27:51gerçek yani.
27:53Ve çıkan israf raporu var.
27:55Hallerden çıkan israf.
27:57Yani
27:59aslında şey diyoruz ya işte dünya
28:01var mı, nasıl giderilir bu açlık falan
28:03filan. O kadar çok israf oluyor ki.
28:05Birkaç gün önce gıda israf
28:07günüydü. Şimdi rakamları hatırlamıyorum
28:09ama Çekül Vakfı'nın sayfasında
28:11gıda israfla ilgili bir şey var.
28:13Sosyal medya paylaşım var mesela.
28:15Orada bayağı istatistikler yazıyor.
28:17Ben yeni baktım.
28:19Yani tesadüf eseri
28:21bir kişinin yılda
28:2374 kilo gıda
28:25atığı var.
28:27İşte
28:29toplam üretimin
28:313'te 1'ine yakın bir rakam şey yapıyor.
28:33Çöpe gidiyor yani.
28:35Bütün gıda üretiminin filan. Burada tabi
28:37endüstriyel falan hepsi dahil yani.
28:39Bir de bu konuyla öyle bir bağlantı var ki şimdi.
28:41Ona bu program yetmez. Bir sonraki program
28:43biz olursa şey yani
28:45mesela bu gıda israf dediğimiz şey
28:47mesela salatalığı kestin,
28:49attın çöpe. Normalde ben onu yemeyeceğim
28:51ki zaten atıyorum dersin.
28:53Ama aslında o da toprağa dönüşebilen bir şey.
28:55Yani aslında onu atman da
28:57israf. Yani sen onu
28:59mesela toprağa dönüştürsen
29:01evinde saksı, işte saksı
29:03da burada... Hocam bunu permakültür mü diyoruz?
29:05Permakültür diyoruz.
29:07Seni bir söylüyorum permakültürü.
29:09Aslında permakültür
29:11bir bütüncü sistem tasarımı.
29:13Yani doğada nasıl işte bir
29:15yaprak yere düştüğünde aslında bir çöp
29:17değil o. Yani onu yiyecek böcekler,
29:19mantarlar vesaire hani bir yaşamı
29:21destekleyen bir şey oluyor.
29:23Ama insan olarak baktığımızda o yere
29:25düştü. Burada ne yapıyorlar?
29:27Sokakta yaprakları süpürüyorlar çöp diye.
29:29Ama aslında normalde çöp değil.
29:31Çünkü sokak sokak değil yani. Orası bir beton.
29:33İşte ama aslında
29:35hani o betonun içinde de toprak alanların
29:37olması gerekirdi normalde. Bizim
29:39gibi varlıklar için, biyolojik
29:41varlıklar için. Ama işte biz
29:43kendi biyolojimizin dışında bir hayata
29:45dönüştürdüğümüz için dünyayı ve şehirleri
29:47ne oluyor? Burada sonra yeşil
29:49yok diyoruz. İşte Gezi Parkı, kentte
29:51kalan son inşa alanlarımızdan, işte
29:53Roma Bostanı yapmaya çalışıyoruz
29:55orada falan filan. Yani kendi
29:57yeşil alanımızı yaratmaya çalışıyoruz. Halbuki
29:59biz o ağacın, yaprağın
30:01düştüğü gibi işte
30:03mutfağımızdan çıkan şeyi de mesela
30:05toprağa dönüştürsek, o toprağı alsak
30:07kent bostanlarına
30:09dönüştürsek, bir köşede saksıda domates
30:11yetiştirmek küçük bir eylem
30:13gibi gözüküyor. Ama aslında
30:15hani mesela benim kız kardeşimin
30:17çocuğu şimdi küçük, 2-3 yaşında
30:19balkonda domates yapıyor.
30:212 aydır falan sürekli
30:23arada bir domates çıkıyor, alıyor
30:25yiyorlar falan, mutlu oluyor. Hani o
30:27gıda ile bir kere etkileşim yani
30:29hani o üretme sistemiyle
30:31senin o üreticiyi
30:33anlamak için zaten toprağa bir kere
30:35dokunman lazım. E bunu saksıda da
30:37yapabilirsin falan filan. Neyse
30:39yani o sistemi kurup, bütün hayatında
30:41seni doğadan,
30:43doğayla bağlayacak.
30:45Hayatındaki çıktığıları bir girdiğe dönüştürecek
30:47ve o sistemin içerisinde
30:49en iyi şekilde gezdirecek şeyi
30:51tasarlamak permakültür tasarımı
30:53oluyor. Hani permakültür tasarımı
30:55sadece böyle çiftlik
30:57tasarımı yaptım, bahçe tasarımı yaptım
30:59falan gibi bir şey değil.
31:01Yani etik sürdürülebilir
31:03insan yerleşkeleri tasarımı bilimi
31:05diye geçiyor normalde. Ve bir felsefe
31:07değil. Buradan söylüyorum
31:09ısrarla. Permakültür bir felsefe
31:11değildir. Bir tasarım bilimidir.
31:13Ve bütün bilimleri de
31:15kullanarak
31:17doğadan ilham alıp doğadaki
31:19modeli taklit ederek kendi
31:21yaşamımızdaki modeli tasarladığımız
31:23ya da işte bir tasarım gerçekten
31:25çiftlik yapıyorsan da orada
31:27da bu enerji akışları, riskler
31:29vesaire bunları da hesaplayarak
31:31yaptığın bir çiftlik tasarımı düşün.
31:33Mesela o da permakültür tasarımı şeklinde
31:35yapabileceğin bir çiftlik. Anladım.
31:37Ama sen gidip işte burada balkonunu da tasarlayabilirsin.
31:39Web sitesini
31:41yaparken, web sitesinde
31:43ben permakültürle tasarlanabileceğini
31:45iddia ediyorum. Şok şok
31:47falan. Hakikaten şok şok.
31:49Web sitesinde mi permakültür?
31:51Bütün hayatınızdaki şeyleri aslında
31:53oradaki anlayışla tasarlayabiliyorsun. O zaman felsefeye
31:55giriyorsun ama biraz. E tabi yapalım
31:57felsefe. Hayır şey açısından söyledim.
31:59Permakültür bir felsefe değildir derken
32:01yine kendin girdin.
32:03Bilim felsefesi diye bir şey de var. Ama
32:05permakültür felsefe değildir.
32:07Permakültür tasarım biliminin felsefesini
32:09yapabilirim. Tamam anladım. Okey.
32:11Anlaştık. Son sorum
32:13şu.
32:15Aslında bir soru da değil bu.
32:17Şöyle.
32:19Dediğim gibi bu meseleden
32:21yani bu
32:23sağlıklı beslenme meselesine
32:25çok insanların kafayı taktığını biliyorum.
32:27Yani herkesin aslında derdi bu.
32:29Herkes de bir noktada birazcık da olsa
32:31farkındalık sahibi. Yani
32:33şey giderek artıyor yani
32:35bir yandan da bu farkındalık.
32:37Bizim gençliğimizde falan geçen gün konuşuyorduk.
32:39Biz neler yiyorduk ya.
32:41Ne kadar kötü şeyler yiyorduk.
32:43Çocukluğunda falan. Ve kimse o zaman öyle şeyler
32:45eleştirmiyor falan. Yavaş yavaş değişiyor.
32:47Ama şunu soracağım.
32:49Konuştuk ama bir toparlayacak
32:51olursak. Ben hiçbir
32:53şey bilmiyorum.
32:55Hakikaten internette bakıyorum
32:57evet doğal ürünler bir yerler satıyor
32:59ama onlar ne kadar doğal emin değilim.
33:01Referansla
33:03bir yere ulaşmak istiyorum. Nasıl bir
33:05yol haritası izleyeyim? Son sorum bu olsun.
33:07Buğday derneğinin de gıda
33:09.org diye projesi var.
33:11Orada da bir liste var. Numaralarla
33:13ulaşabileceğiniz. Hani kendi ilinizde.
33:15Dediğim gibi yine Eko Harita
33:17Orgu'nun da içinde topluluk destek taramağı
33:19var. Orada da liste var.
33:21Yani o listelerde o insanlarla
33:23tanışmadan bir kişinin
33:25bu konuyu çözmesi şu anda böyle
33:27hani bir şey değil. Tıkladım aldım
33:29gibi bir şey değil.
33:31Öyle değil. Öyle olmasına çalıştık ama
33:33başaramadık dediğim gibi o örnekte de.
33:35Yani gelin
33:37insanlarla tanışın. Çekinmeyin. Hepimiz
33:39öğrendik yani. Bu
33:41birlikte öğrenmemiz gereken
33:43bir konu. Ve birlikte öğrendikçe
33:45de o kanallar giderek açılıyor
33:47ve hani herkesin erişebilmesini
33:49sağlıyoruz hep birlikte.
33:51Yani ben mesela gıda toplulukları
33:53gönüllüsü aktivisti olmasam
33:55belki birçok insan
33:57haberdar olmazdı. Hani
33:59benim gibi bir sürü insan var şimdi. Ondan
34:01bahsediyorum aslında. Kendimi övmek
34:03için değil. Ama hani herkes katılsın
34:05etrafına bunu anlatsın
34:07ve bunu biz yayarak
34:09bütün sistemi dönüştürme şansımız var.
34:11Yani şu anda daha çok mesela
34:13bildiğimiz temiz üretici var.
34:15Dediğim gibi o pazarlık yapma
34:17hani insani pazarlık, adil pazarlığı
34:19yapabildiğimiz. Masaya
34:21oturduğumuzda menfaat
34:23hani o kaygımız yok yani.
34:25Ben arıyorum üreticiyi. Normal normal
34:27paradan konuşabiliyorum.
34:29Sünnettir zaten. Yani parayı
34:31konuşmayı da seven bir insan değildim ben.
34:33Ama hani o artık
34:35emeğin hakkının nasıl sağlandığı
34:37ve bunun adil olmasının nasıl
34:39sağlanabileceği üstüne de hani
34:41konuşmak gerekiyor. O
34:43açık açık bütün masraflar, riskler
34:45bunları da konuşmak,
34:47masaya yatırmak. Bunun giderek
34:49açıldığı bir döneme girdik zaten.
34:51Hani 2017'den
34:53sonra girmiştik. Çalıştaylardan
34:55sonra. Şimdi de o bilinç var.
34:57Yani çok daha rahat
34:59bir ortama girecekler. Biz daha böyle
35:01hiç ortada böyle bir şey yokken
35:03üreticiyle iletişimler zayıfken falan
35:05uğraştığımız bir konu. O yüzden
35:07herkesin içi rahat olsun. Gelsin
35:09üreticiler de zaten bu konuda açık.
35:11Temiz üreticileri de az çok
35:13bildiğimiz insanlar var, yönlendirebiliriz
35:15sorduklarında.
35:17İletişimde kalalım, birbirimizi
35:19tanıyalım, dayanışalım.
35:21Bu bölümün açıklamalarına da
35:23bahsettiğin konuda yani
35:25yardımcı olabilecek linkleri koyarız.
35:27Oradan da aynı şekilde
35:29bulabilirsiniz, bulabilirler.
35:31Dolayısıyla hani doğru gıdaya
35:33sağlıklı, temiz,
35:35doğal ürüne ulaşmak için de
35:37böyle bir katkısı olmuş olur
35:39bu programın. Çok teşekkür
35:41ederiz geldiğin için Alper.
35:43Çok teşekkür ederiz ve gıdaya ulaşacak
35:45insanlar arasında şimdiden sana teşekkür ediyorum.
35:47Eyvallah, eyvallah. Estağfurullah, ne demek.
35:49Efendim bir sonraki bölümde
35:51görüşmek üzere. Bugün gıdadan
35:53bahsettik.
35:55Temiz gıda meselesi, doğru gıda,
35:57sağlıklı gıda,
35:59pestisitlerden ve başka yabancı
36:01maddelerden arındırılmış gıdaya
36:03ulaşmak önemli sayeden
36:05umarım bu konuda bu bölüm
36:07size yardımcı olur. Görüşmek üzere.
36:09Kalın sağlıcakla.